09.01.2013 Views

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Preamble<br />

Ngāti <strong>Tuwharetoa</strong> (<strong>Bay</strong> <strong>of</strong> <strong>Plenty</strong>)<br />

<strong>Claims</strong> <strong>Settlement</strong><br />

Struck out (unanimous)<br />

Ngā whakamārama mo te Raupatu—Te Riri i te Waiariki ki te<br />

Rawhiti<br />

(5) No te marama o Hurae o te tau 1863 pakaru mai ai te riri ki<br />

waenganui i te Karauna me ngā Maori i Waikato; hei<br />

wāhanga o te riri nei, i pakaru etahi whawhai ki te Waiariki i<br />

te haurua tomua o te tau 1864.<br />

(6) No te marama o Hurae o te tau 1865, whai muri o tetahi wa<br />

whakariuka, ka patua a James Fulloon, tetahi apiha na te<br />

Karauna, me etahi heremana tokotoru o runga i te kai-puke<br />

Kate, e etahi Maori i Whakatane. Na TH Smith, te Komihana<br />

Karauna i Maketu te whakamana kia hopukina era te hunga i<br />

whai wāhi ki ngā mahi kohuru i te hunga i runga i te kai-puke<br />

Kate.<br />

(7) No te marama o Akuhata o te tau 1865 takatu ai tetahi ope<br />

taua a te Karauna e 500 ngā hoia, tae noa ki etahi Maori mai i<br />

ngā hapū me ngā iwi e noho tata ana, kei raro i ngā whakahau<br />

a Meiha William Mair, Kai-whakawa a-Rohe, ki te mau-here i<br />

era i ingoatia i te whakamana. Ka whaia era i ingoatia i te<br />

whakamana, ka awhitia etahi pa i te Waiariki ki te rawhiti. Ko<br />

etahi o Ngati <strong>Tuwharetoa</strong> e noho ana ki aua pa.<br />

(8) No te hipanga o te ope taua i te pa o Pārawai ka pakaru mai te<br />

whawhai. Ka murua e ngā hoia o te Karauna ngā kararehe me<br />

ngā pātaka kai engari kore rawa te pa i horo. Katahi ka neke<br />

ngā hoia ki Te Umu-hika, i reira tu ano te puehu i waenganui i<br />

ngā hoia me etahi tangata mai i te pa o Pārawai. I te pakanga<br />

nei, ka mate e Hoete o te hapū o Te Tāwera, i a ia e aukati ana<br />

i ngā hoia e whakaeke ana i te pa. E toru taima a ia e puhia<br />

ana. Ko te whakapae i whiua ki runga i etahi o Ngati<br />

<strong>Tuwharetoa</strong>, na ratou etahi o ngā ‘‘tangata hara’’ i atawhai. Ka<br />

whakamatea enei e te ope taua a te Karauna, katahi ia ka neke<br />

ki Te Kupenga. E ai ki a Ngati <strong>Tuwharetoa</strong> ko etahi o ngā<br />

tangata i whakamatea, kaore i te paku aha, i te manaaki noa<br />

iho i era i te whaia e te Karauna.<br />

(9) No te ra e 2 o Hepetema o te tau 1865 whakaputaina ai e te<br />

Karauna tetahi Pānui Rongomau e ki ana kua mutu te<br />

pakanga. I ki te Pānui, kaore e hāmenetia era i tū maro ki te<br />

Karauna mai i te tau 1863, mo a ratou hara o mua. Kaore i<br />

6

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!