wczoraj .dziś .jutro - Magazyn Kielce

ISSN 1644-289X 

wczoraj .dziś .jutro 

yesterday .today .tomorrow 

gestern .heute .morgen 

information for tourists & businesspeople with map spring .1/2011

> 

> 

> 

> 

> 

> 

> 

> 

> 

Urząd Miasta Kielce 

25-303, Rynek 1, 

www.um.kielce.pl, www.itv.kielce.eu 

Biuro Obsługi Interesanta 

tel. 48 41 36 76 009 (099), (509) 

Regionalne Centrum Informacji 

Turystycznej 

25-007, ul. Sienkiewicza 29 

tel. 48 41 348 00 60 

www.swietokrzyskie.travel 

e-mail: 

informacja@swietokrzyskie.travel 

Wydział Projektów Strukturalnych 

i Strategii Miasta 


25-659, ul. Strycharska 6 

tel. 48 41 36 76 553 

fax 48 41 36 76 552 

Centrum Obsługi Inwestora 



tel/fax. 48 41 36 76 557 

tel 48 41 36 76 356 

e-mail: coi@um.kielce.pl 

www.um.kielce.pl/business 

Kielce City Hall 

25-303, Rynek 1, 

www.um.kielce.pl, www.itv.kielce.eu 

Customer Services 

phone 48 41 36 76 009 (099), (509) 

Regional Centre for Tourist 

Information 


phone 48 41 348 00 60 


e-mail: 

informacja@swietokrzyskie.travel 

Structural Project and Urban 

Strategy Department 

Kielce Townhall 


phone 48 41 36 76 553 

fax 48 41 36 76 552 

Investor Assistance Centre 

Kielce City Hall 


phone/fax 48 41 36 76 557 

phone 48 41 36 76 356 

e-mail: coi@um.kielce.pl 

www.um.kielce.pl/business 

Urząd 

Miasta 

Kielce 

Szanowni Państwo, 

Kielce to nowoczesne, dynamicznie rozwijające się miasto, które wykorzystało skok cywilizacyjny, 

jaki niesie ze sobą członkostwo w Unii Europejskiej. W ciągu ostatnich lat dzięki środkom unijnym, 

inwestowaniu w placówki kultury, pomoc społeczną, infrastrukturę techniczną i sportową Kielce stały 

się przyjazne dla swoich mieszkańców, turystów oraz biznesmenów. Dzięki dofinansowaniu z Unii 

Europejskiej prowadzona jest także rozbudowa Targów Kielce - ośrodka najdynamiczniej rozwijającego 

się w Polsce i Europie. Targi Kielce to od lat miejsce spotkań największych firm na rynku krajowym i za- 

granicznym, reprezentujących różne dziedziny gospodarki oraz miejsce zawierania wielomilionowych 

kontraktów. 

Nasze miasto to ekonomiczne, turystyczne i kulturalne centrum regionu świętokrzyskiego. 

Znakomita lokalizacja, przychylność władz, dobre warunki do pracy i wypoczynku stanowią poważny 

atut pozwalający zakładać firmy oraz dynamicznie je rozwijać i cieszyć się sukcesami. Miasto oferuje 

także ciekawe nieruchomości, interesujący system ulg dla tworzących nowe miejsca pracy, profesjonalną 

obsługę przedsiębiorców oraz wysoki standard usług okołobiznesowych. 

Kielce to także miasto sportu i aktywnego wypoczynku. Rozwój sportu w naszym mieście ma szczególne 

znaczenie. Świadczy o tym nowoczesna infrastruktura sportowa, baza hotelowa oraz aktywny 

udział kielczan w życiu sportowym miasta. Kielce mają naturalne i niepowtarzalne warunki do uprawiania 

wielu dyscyplin. 

Dążąc do nowoczesności, troskliwie pielęgnujemy bogate tradycje historyczne. Ich ślady możemy 

zobaczyć na każdym niemal kroku. Polecam Państwu zwiedzenie kieleckich muzeów i galerii, skorzystanie 

z ciekawej oferty placówek kultury. 

Zapraszam Państwa do Kielc. Wierzę, że czas spędzony w naszym mieście dostarczy wielu wrażeń 

i będzie bogaty w nowe doświadczenia. 

Ladies and Gentlemen, 

Wojciech Lubawski 

Prezydent Kielc 

Kielce is a modern, dynamically developing city which has made good use of the opportunity 

for a civilisational leap offered by Poland’s membership in the European Union. In recent years, thanks 

to EU funds, and investing in institutions of culture, social welfare, as well as technical and sports 

infrastructure, Kielce has become friendlier to its inhabitants, tourists and businesspeople. 

For years, thanks to Poland’s most rapidly developing Trade Fair Centre (Targi Kielce), the city has been 

a meeting ground for major Polish and foreign companies representing various branches of economy, 

and the venue where multi-million contracts have been concluded. 

Our city is the Świętokrzyskie region’s centre of business, tourism and culture. A splendid location, 

sympathetic authorities, together with good conditions for work and leisure are major trump cards which 

encourage company establishment, development, and ultimate success. The city has on offer interesting 

properties, an attractive incentive system for those creating new workplaces, professional services for 

entrepreneurs, as well as high-standard business-related services. 

Kielce is also a city of sports and active leisure pursuits. The advancement of sports in our city 

is especially important. This shows in the modern sports infrastructure, hotel facilities and active 

participation of the locals in the city’s sports life. Kielce has unique natural conditions in which to 

practise several disciplines. 

Aspiring to modernity, we take great care of our rich historical tradition. Its traces may be seen 

at every step. Let me recommend a visit to Kielce museums and galleries, as well as the interesting 

offer of our institutions of culture. 

We look forward to seeing you in Kielce. I believe that the time spent in our city will be an enjoyable 

and memorable experience. 

Wojciech Lubawski 

President of Kielce 

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >SPRING 2011 3

W numerze: 

4 

Z wizytą w Mieście Zabawek 

A Visit to Toy City 

„Z sercem dla serca” kampania 

wojewody 

The Voivode’s “Hearty Heart” 

Campaign 

LabDesign powstaje w Kielcach 

LabDesign to Be Established 

in Kielce 

Nowe kierunki, interesujące 

propozycje 

New Fields of Study, New Attractive 

Opportunities 

Unijna inwestycja „Wodociągów 

Kieleckich” Nowoczesne technologie, 

które dają wymierne korzyści 

Kielce Water and Sewerage 

Company’s EU Investment Project: 

Modern Technologies with Tangible 

Benefits 

Postawmy na turystykę 

Tourism: our Trump Card 

Życie codzienne w XVIII wieku 

Everyday Life in the Eighteenth 

Century 

Szansa na nowe rynki 

A Chance to Enter New Markets 

Centrum Kongresowe Targów Kielce 

Okładka: Politechnika Świętokrzyska, 

budynek Biblioteki Głównej. 

Cover: Kielce University of Technology, 

Main Library 

fot. Kamil Dziewit 

6-7 

8-9 

10 

11 

12 

13 

14 

15 

16 

17 

18-19 

20-21 

22 

23 

26 

27 

30 

Wydawca: 

Agencja Wydawnicza Akwarela Plus Justyna Żukowska 

Redaktor naczelna: 

Maria Malinowska, tel. 601 466 408 

Redaguje zespół 

Adres redakcji: ul. Kościuszki 11, 25-310 Kielce 

tel./fax 0 41 344 18 06 

e-mail: mariamal@op.pl, zukowska.justyna@op.pl 

www.magazynkielce.pl 

Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >WIOSNA 2011 


Świętokrzyskie wraz z jego stolicą, Kielcami, to znakomite miejsce na rozwój 

tzw. turystyki biznesowej, coraz popularniejszej formy, łączącej sprawy zawodowe 

z wypoczynkiem (w różnych formach aktywności fizycznej: od spokojnych spacerów 

i podziwiania piękna niezwykłych krajobrazów po te bardziej ekstremalne, na przykład 

kolarstwo górskie). Dynamicznie rozwijające się Targi Kielce są bez wątpienia siłą 

napędową, nadającą kierunek tej formie turystyki. Warto pamiętać, że w wielu krajach 

Europy turystyka biznesowa jest ważną dziedziną gospodarki. 

Zapraszamy do nas. 


Tłumaczenie: 

Magdalena Ożarska 

Projekt graficzny i skład: 

Studio Reklamy 300dpi - Rafał Urbański 

www.300dpi.com.pl 

Druk: 

Drukarnia Duet, Kielce, ul. Górna 11a 

nakład: 15000 egz. 

Distributed free in Business Centres in Kielce 

(Kielce Trade Fairs); major hotels in Kielce 

(Świętokrzyski, Uroczysko, Łysogóry, Echo, Leśny Dwór, 

Pod Złotą Różą, Qubus, Kameralny, Kongresowy, 

Tęczowy Młyn, Ibis); Tourist Information Offices; 

Staropolska Chamber of Commerce & Industry, 

Świętokrzyskie Regional Development Agency; 

banks; Cultural Centres (Nationa! Museum in Kielce); 

Świętokrzyskie Voivodeship Office, The Jan Kochanowski 

University, Kielce University of Technology 

and University of Bremen. 

Copyright by Agencja Wydawnicza 

Akwarela Plus Justyna Żukowska. 

All rights reserved 

Wydawca nie odpowiada 

za treść zamieszczanych ogłoszeń. 

The Publisher takes no responsibility 

for the content of advertisements. 

Maria Malinowska 

Redaktor Naczelna 

The Świętokrzyskie region with its capital – Kielce, is an excellent place for the 

development of the so-called business tourism. This type of tourism is becoming more 

and more popular as it enables the combination of professional affairs with leisure 

pursuits (in a variety of forms: from unhurried walks and enjoying natural landscapes, 

to more extreme activities, such as mountain biking). The rapidly developing Kielce 

Trade Fairs (Targi Kielce) is certainly the flywheel which promotes the growth of this 

form of tourism. It is worth stressing that in many European countries, business tourism 

features as a major branch of the economy. 

We look forward to seeing you here. 

Maria Malinowska 

Editor-in-Chief


Urząd 

Marszałkowski 

Województwa 

Świętokrzyskiego 

Polska jako pełnoprawny członek Unii Europejskiej od 7 lat pozyskuje środki 

finansowe z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Od 2007 roku programy 

rozwojowe finansowane z funduszy unijnych wdrażane są w znacznym stopniu 

na poziomie regionalnym, w związku z czym każde z województw opracowało własny 

program regionalny. W województwie świętokrzyskim jest to Regionalny Program 

Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, wdrażany w całości przez 

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach. Wysokość środków z 

Unii Europejskiej przeznaczonych na jego realizację wynosi 725,8 mln euro. 

Dzięki funduszom unijnym województwo świętokrzyskie pięknieje z każdym miesiącem, 

a realizowane w ciągu kilku ostatnich lat przedsięwzięcia doprowadziły do istotnych 

zmian w naszym regionie. Powstały nowe sieci wodociągowe i kanalizacyjne, dobrze 

wyposażone placówki kultury i obiekty oświatowe, rozbudowana została infrastruktura 

sportowa. 

Pieniądze z Unii to niepowtarzalna szansa, którą skrzętnie wykorzystujemy przekształcając 

województwo w region nowoczesny i przyjazny dla swoich 

mieszkańców i gości. 

Adam Jarubas 

Marszałek Województwa Świętokrzyskiego 


As a fully fledged member of the European Union, Poland has been the recipient of 

financial resources from the EU structural funds for seven years. Since 2007, development 

programmes financed from the EU funds have been implemented – to a large extent 

– at regional levels: hence each voivodeship’s own regional programme. 

In the Świętokrzyskie Voivodeship, this is the Regional Operational Programme of the 

Świętokrzyskie Voivodeship for the years 2007-2013, implemented entirely by the 

Marshal’s Offices of the Świętokrzyskie Voivodeship in Kielce. The volume of EU funds 

allocated to its implementation amounts to Euro 725.8 million. 

Thanks to EU funds, the Świętokrzyskie Voivodeship grows more attractive every month. 

The projects implemented over the past few years have brought considerable change 

to our region. New pipeline and sewerage networks have appeared, alongside wellequipped 

cultural and educational facilities; the sports infrastructure has been expanded. 

The EU funds provide a unique opportunity which is used to the effect of transformation 

of the Voivodeship into a modern region, friendly to its inhabitants and visitors alike. 

Adam Jarubas 

Marshal of Świętokrzyskie Voivodeship 

> 

> 

> 

> 

> 

> 

> 

> 

Urząd Marszałkowski 

Województwa Świętokrzyskiego 

25-516 Kielce 

Al. IX Wieków Kielc 3 

www.sejmik.kielce.pl 

Biuro Obsługi Interesantów 

tel. 48 41 342 15 30 

Departament Polityki Regionalnej 



ul.Sienkiewicza 63 

(wejście główne od ul. Wspólna 4) 


tel. 48 41 365 81 70 

www.rpo-swietokrzyskie.pl 

Departament Funduszy 

Strukturalnych 




(wejście główne od ul. Wspólna 4) 


tel. 48 41 365 81 00 

Marshal’s Offices 

of Świętokrzyskie Voivodeship 


Al. IX Wieków Kielc 3 


Customer Services Centre 

phone 48 41 342 15 30 

Department for Regional Policy 


of Świętokrzyskie Voivodeship 



phone 48 41 365 81 70 


Department for Structural Funds 

Marshal’s Offices of 

Świętokrzyskie Voivodeship 



phone 48 41 365 81 00 




Siedzą pięknie ubrane, wśród mebelków i innych, wyszukanych akcesoriów charakterystycznych 

dla salonów. Inne są małe, niepozorne, poza salonem … Ale wszystkie są spełnieniem marzeń 

małych dziewczynek: lalki, lale, laleczki. 

Z wizytą 

w Mieście 

Zabawek 

„Miasto zabawek” – najnowsza eks- 

pozycja Muzeum Zabawy i Zabawek 

w Kielcach prezentuje unikalne 

zabawki, jakimi bawiły się dzieci 

w XVIII, XIX i na początku XX 

wieku. Lalka i miś zajmują ważne 

miejsce: tak samo ważne, jak w życiu 

dziecka. Najstarszym eksponatem jest 

18.wieczna woskowa lalka w stroju 

niemieckiej mieszczki – to najprawdopodobniej 

figurka wotywna. 

Porcelanowe lale, z „prawdziwymi”, 

misternie ułożonymi włosami, w ele- 

ganckich toaletach – to te, którymi 

bawiły się dziewczynki z bardzo 

bogatych rodzin, na przełomie XIX 

i XX wieku. Lala miała swoją szafę 

z kreacjami, kuferek podróżny, 

serwis do kawy i inne ekskluzywne, 

niezbędne do życia, przedmioty. Takie 

lale produkowały znane europejskie 

firmy, m.in. niemiecka Simon&Halbig 

czy Armand Marseille. Początek wie- 

ku XX przyniósł nowe technolo- 

gie, które znalazły zastosowanie 

również w produkcji lalek, a mianowicie: 

celuloid. Laleczki, które miały 

celuloidowe buzie (reszta uszyta 

była z materiału), były już bardziej 

dostępne dla dzieci z rodzin mniej 

zamożnych. Choć nie były aż tak 

piękne, jak ich kuzynki z porcelany 

– były kochane, niosły radość. 

Wiele z nich ma ogromną wartość 

sentymentalną: oto na przykład laleczka 

z Kazachstanu, uszyta z resztek 

żołnierskiego munduru, którą mama 

kupiła małej Małgosi niemal za całą 

pensję… Albo miś, który przeżył 

Powstanie Warszawskie, czy miś, któ- 

ry należał do kolejnych pokoleń Brau- 

nów, znanej kieleckiej rodziny. Jest 

też skaczący słonik, podarowany ro- 

dzinie Popławskich przez samego 

Henryka Sienkiewicza, lalka Krysia, 

którą nadal odwiedza jej właścicielka, 

czy lala uratowana z płonącego domu. 

Historia misia jest młodsza niż lalki. 

Najbardziej popularne podanie mó- 

wi, że misia zawdzięczamy amery- 

kańskiemu prezydentowi Roosveltowi, 

który w listopadzie 1902 roku 

wybrał się na polowanie. Towarzyszący 

prezydentowi myśliwi złapali 

małego niedźwiadka i chcieli, żeby 

prezydent do niego strzelił, jednak 

prezydent darował mu życie. Ciąg 

dalszy był już tylko marketingiem: 

rosyjski emigrant wpadł na pomysł 

sprzedawania misiów, które szyła 

jego żona. Zainteresowanie misiami 

było tak duże, że przedsiębiorca 

postanowił produkować je na większą 

skalę. Postarał się też o zgodę samego 

Theodora Roosevelta na nazwanie 

misia „Teddy Bear”. Są jednak zas- 

trzeżenia, czy miś rzeczywiście na- 

rodził się w Stanach… Niemiecka fir- 

ma Margaret Steiff szyła wcześniej 

różne miękkie rzeczy, w tym także 

zabawki podobne do małego nie- 

Miś Dziedzio od rodziny Braunów Meble niemieckie XIX w. Lalka woskowa w stroju niemieckiej 

mieszczki XVIII w 

6 Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >WIOSNA 2011

fot. Monika Cybulska 


Fragment wystawy Miasto Zabawek 

dźwiadka, troszkę innego niż on wy- 

gląda dziś, bardziej przypominające 

prawdziwe zwierzę. Takie misie są na 

wystawie w kieleckim muzeum. 

Tak czy inaczej dobrze się stało, że 

ten pluszak został wymyślony, bo za- 

wsze dla każdego dziecka był (i jest) 

najlepszą maskotką-przytulanką. 

Dziś nie można wyobrazić sobie świa- 

ta bez misia. 

Chłopców z pewnością zachwyci pię- 

kny, metalowy wóz strażacki (wy- 

produkowany przez niemiecką firmę 

Siegfred Guentermann), armia oło- 

wianych żołnierzy, kolejki, koń na bie- 

gunach pokryty cielęcą skórką czy 

klocki wykonane z kamienia. 

Niezwykła jest scenografia tej wysta- 

wy: oto baśniowe miasteczko, 

stylowe kamieniczki, pod stopami 

bruk, nad głowami niebo roz- 

gwieżdżone, dobiegające z dala 

odgłosy miasta. Witryny, w których 

znajdują się zabawki, rozświetlają się, 

gdy podchodzimy do nich. W Mie- 

ście Zabawek nie brakuje także 

teatrzyku optycznego - specjalnej 

sali poświęconej latarniom magicznym. 

Komputery i ekrany pokazują 

zwiedzającym, jak działały te nie- 

zwykłe rzutniki, i jak te pokazy mogli 

oglądać widzowie sprzed 100 czy 

200 lat. Tę część wystawy muzeum 

przygotowało wspólnie z naukowcami 

z UMCS w Lublinie. 

Miasto Zabawek kończy Warsztat Za- 

bawek, przestrzeń wypełniona replikami 

starych zabawek, którymi dzieci 

mogą się pobawić: zagrać w sa- 

motnika, poukładać puzzle z wizerunkami 

starych zabawek, zbudować 

wieże z kamiennych klocków, połą- 

czyć pluszowego misia, a nawet po- 

jeździć wozem strażackim retro. Dla 

zwiedzających przygotowano jeszcze 

jedną atrakcję: kącik fotograficzny 

retro. Zdjęcie wykonane specjalnym 

aparatem podczas zwiedzania można 

odebrać w kasie. 

Fantastyczna, imponująca wystawa, 

łamiąca stereotypy wyobrażeniowe – 

cenne eksponaty, pełne emocji historie, 

czarodziejska scenografia i naj- 

nowsza technika, pozwalająca na nie- 

mal pełną automatyzację wystawy: 

prawie 5,5 km światłowodów, 800 

punktów świetlnych, monitory, ekran 

dotykowy, specjalny komputer do 

prezentacji multimedialnych, zestawy 

głośników, półautomatyczny aparat 

cyfrowy. 

Justyna Żukowska 

Muzeum Zabawy i Zabawek w Kielcach 

jest największym i najstarszym 

muzeum zabawek w Polsce. Na 631 m 

kwadratowych powierzchni wystawienniczej 

zaprezentowano kilka tysięcy eks- 

ponatów. Zwiedzający mogą obejrzeć 

kilkanaście wystaw, m.in. lalki z całego 

świata, zabawki historyczne i ludowe, 

modele samochodów, samolotów, statków, 

kolejkę elektryczną. Wystawy maja 

interaktywny charakter: młodzi odkrywcy 

historii zabawek mogą nie tylko obejrzeć, 

ale i dotknąć eksponatów. Podczas zwiedzania 

dzieci mają także okazję pobawić 

się w kąciku zabaw, a latem także na 

dziedzińcu Muzeum. 

Muzeum Zabawek i Zabawy mieści się 

w zabytkowym XIX-wiecznym budynku 

dawnych hal targowych. Codziennie w po- 

łudnie z wieży zegarowej muzeum 

„wylatuje” świętokrzyska Baba Jaga, wy- 

rzeźbiona przez Arkadiusza Latosa, a za- 

montowana na wieży przez zegarmi- 

strza Bonifacego Komorowskiego. 

MUZEUM ZABAWEK I ZABAWY 

25 – 367 Kielce 

pl. Wolności 2 

tel.: 41 34 440 78, 41 34 337 00, 

fax: 41 34 448 19 

e-mail: poczta@muzeumzaba 



8 


A Visit to Toy City 

There they sit, in their fancy dresses, among their little furniture and 

other elaborate drawing-room accessories. Out of their drawing 

rooms, they are small or inconspicuous-looking. But all these dolls, 

big and small alike, are little girls’ dreams come true. 

Mysteries of china dolls 

Toy City, the latest exhibition of the 

Kielce Museum of Toys and Games, 

presents unique toys which children 

used to play with in the 18th, 19th 

and early 20th centuries. Dolls and 

teddy bears are important: as important 

as they are in children’s lives. 

The oldest item in the exhibition is 

an 18th-century wax doll wearing the 

costume of a German townswoman; 

most probably, a votive figure. China 

dolls with genuine, well-done hair 


and elegant outfits were used by 

daughters of the well-off at the turn 

of the 20th century. Dolls had their 

own wardrobes full of clothes, travelling 

chests, coffee cup sets, as well as 

other necessities. Dolls of this kind 

were manufactured by well-known 

European companies, such as the 

German Simon&Halbig, or Armand 

Marseille. The early 20th century 

brought new technologies, which 

were also used in doll manufactur- 

ing, including the invention of celluloid. 

Dolls with celluloid faces (the 

rest made of fabric) were more easily 

available to children of the less welloff. 

They may not have been as pretty 

as their china cousins, but they were 

certainly well-loved and brought a 

lot of joy to their owners. Many have 

enormous sentimental value: take a 

small doll from Kazakhstan, made 

of a piece of a soldier’s uniform, 

which little Maggie’s mother bought 

at a price almost equal to her whole 

wage. There is a teddy bear which 

survived the Warsaw Uprising, or the 

one owned by successive generations 

of the Brauns, a prominent Kielce 

family. There is a jumping elephant, 

given to the Popławski family by 

novelist Henryk Sienkiewicz himself; 

a doll called Chrissy, still visited by 

her owner; or another one, saved 

from a burning house. 

The history of the teddy bear is 

shorter than that of the doll. The 

most popular story says that we owe 

the teddy to US President Theodore 

Roosevelt, who went hunting 

in November 1902. His hunting 

companions caught a small bear and 

wanted the President to shoot it but 

he decided to spare the animal. The 

rest was simply a matter of marketing: 

a Russian émigré got an idea of 

how to sell the toy bears sewn by his 

wife. The toy bear’s popularity was so 

huge that the businessman decided 

to expand the production. He also 

applied to Theodore Roosevelt 

himself for his consent to call the 

toy the teddy bear. Yet whether the 

teddy was really born in the States 

may be questionable. Margaret 

Steiff ’s German company used to 

make a variety of soft stuffed items, 

including toys similar to small bears 

(a bit different than today’s teddies 

perhaps, resembling the real animals


Magic pictures – an interactive game Toy City Exhibition preview: toys for boys 

more closely). These bears are to be 

seen at the Kielce Museum. Anyway, 

it is a good thing that this soft toy was 

invented: it has become every child’s 

best-loved cuddly. How could you 

imagine today’s world without teddy 

bears? 

Boys will certainly love the beautiful 

metal toy fire engine from the 

German company of Siegfred Gu- 

entermann; an army of lead soldiers; 

toy train sets; a calf-skin rockinghorse; 

or stone building blocks. 

The exhibition’s scenery is remarkable: 

a fairytale town, stylish tenement 

houses, cobblestones under 

your feet, a starry sky above your 

head, and distant urban noises. 

The toy showcase lights come on 

when approached. Toy City comes 

complete with an optical theatre, 

a special room dedicated to magic 

lanterns. Computers and screens 

show visitors how these extraordinary 

image projectors worked and how 

these shows might have been viewed 

100 or 200 years ago. This part of 

the exhibition has been developed 

in co-operation with scientists of the 

Maria Curie-Skłodowska University 

in Lublin. 

Toy City ends with Toy Workshop, a 

space filled with replicas of old toys 

which children can play with. They 

can play peg solitaire, assemble jigsaw 

puzzles featuring old toys, construct 

towers of stone building blocks, try 

a teddy-bear D-I-Y, and even drive 

a period fire engine. Visitors can 

The Kielce Museum of Toys and Games is Poland’s oldest toy museum. The exhibition area of 

631 sq. m holds several thousand items. Visitors can see more than ten displays, showing dolls 

from the world over; historical and folk toys; car, plane and ship models; and an electrical train 

set. The displays are interactive: young explorers can not only see but also touch the exhibits. 

While seeing the exhibition, children have a chance to enjoy the play corner, and – in the summer 

– take part in games organised in the Museum’s courtyard. 

The Kielce Museum of Toys and Games is located in the historical, 19th-century building of 

former trade halls. Every day at noon, from the Museum clock tower, the Świętokrzyskie Baba 

Jaga witch flies out. Sculpted by Arkadiusz Latos, she has been installed in the tower by clockmaker 

Bonifacy Komorowski. 

enjoy yet another attraction: a period 

photo corner. A picture taken with a 

special camera while you are seeing 

the exhibition can be picked up at the 

ticket office. 

This impressively fantastic exhibition 

breaks stereotypes with its unique 

exhibits and emotional stories behind 

them; its magic scenery; and the 

latest technology which enables a 

virtually complete automation of the 

exhibition (almost 5.5 km of optical 

fibre, 800 lighting points, screens, 

touch screen monitors, specialised 

multimedia computers, loudspeaker 

sets, and a semi-automatic digital 

camera). 

Justyna Żukowska 

KIELCE MUSEUM 

OF TOYS AND GAMES 


Pl. Wolności 2 

phone: 41 34 440 78 

41 34 337 00 

fax: 41 34 448 19 

e-mail: poczta@muzeumzaba 


10 

promocja zdrowia 

„Z sercem dla serca” 

kampania wojewody 

Systematyczny wysiłek, zdrowa dieta odrzucenie papierosów i alkoholu – to żelazne zasady 

dla zdrowego serca. Tak niewiele, ale zarazem bardzo dużo. Jak przekonać społeczeństwo 

do takiego stylu życia? 

Rozpoczynająca się konferencją prasową 

11 lutego kampania wojewody 

Bożentyny Pałki-Koruby „Z sercem dla 

serca”, skierowana jest praktycznie do 


wszystkich. Akcja ma na celu propagowanie 

idei zdrowego serca w rozmaitych 

formach. – W tej kampanii będziemy 

chcieli dotrzeć do wszystkich mieszkań- 

ców województwa. Zaczniemy mówić 

o zdrowym sercu i trybie życia począ- 

wszy od przedszkoli, przez szkoły, na 

dorosłych kończąc. Naszym zadaniem

ędzie przekonać ludzi do tego, jak 

ważnym elementem zdrowego organizmu 

jest serce – zapowiada wojewoda 

Bożentyna Pałka-Koruba. Program 

kampanii składać się będzie z czterech 

cykli odpowiadających porom 

roku. I tak już w lutym wystartowała 

Zima z sercem, Wiosnę z sercem 

będziemy witali happeningami, m.in. 

z okazji pierwszego dnia wiosny 

odbędzie się impreza pod hasłem 

„Topienie symbolicznej Marzanny - 

cholesterolu”. Latem ambasadorzy 

kampanii czytać będą bajki w szpitalach 

województwa świętokrzyskiego, 

a Jesień z sercem podsumuje akcję. 

Między głównymi tygodniami kampanii 

prowadzone będą akcje towarzyszące, 

między innymi atrakcyjnie 

zapowiadający się konkurs na „produkt 

z sercem” dla świętokrzyskich producentów, 

spotkania z kołami gospodyń 

wiejskich, mieszkańcami powiatów czy 

stworzenie księgi wpisów – „Zdrowe 

zobowiązanie”, do której każdy będzie 

mógł wpisać dowolne postanowienie 

związane z poprawą własnego zdrowia. 

Założeniem akcji jest dotarcie 

do jak najbardziej szerokiego kręgu 

mieszkańców województwa i wypra- 

cowanie w nich mechanizmu szanowania 

własnego zdrowia. Choroby serca 

nie dotyczą tylko, jak się powszechnie 

uważa, mężczyzn w średnim wieku. 

Wbrew pozorom właśnie kobiety 

chorują częściej. - Istnieje takie przekonanie, 

że na choroby układu krążenia 

przede wszystkim chorują mężczyźni. 

Tymczasem nie jest to prawda. Co druga 

kobieta w Europie umiera na serce. 

Według Raportu WHO z 2004 roku, 

choroby układu krążenia stanowiły 

u kobiet 55% przyczyn zgonu, natomiast 

u mężczyzn 43% - pisze prof. Marianna 

Janion, ordynator Świętokrzyskiego 

Centrum Kardiologii w Wojewódzkim 

Szpitalu Zespolonym w Kielcach. 

Tak więc zachęcajmy najbliższych, 

rodziców, dziadków, znajomych czy 

sąsiadów do zdrowego jedzenia, do 

ruchu na świeżym powietrzu i wreszcie 

poddawania się bezpłatnym badaniom. 

Tak niewiele czasu i wysiłku to kosztuje, 

a może uratować nasze zdrowie 

i życie. Dlatego jest o co walczyć! 

The Voivode’s 

“Hearty Heart” 

On February 11, Voivode Bożentyna 

Pałka-Koruba’s “Hearty Heart” community-wide 

campaign was launched 

with a press conference. It aims to 

propagate the idea of the healthy heart 

in a variety of ways. “In this campaign, 

we are targeting all the voivodeship’s 

population. We will be talking about 

the healthy heart and a healthy lifestyle 

to kindergarten children, school 

students, as well as adults. Our goal 

is to persuade people that the heart is 

a major organ in a healthy body”, says 

Voivode Bożentyna Pałka-Koruba. The 

campaign’s programme will comprise 

four cycles corresponding to the four 

seasons. February saw the launch of 

“Hearty Winter”; “Hearty Spring” will 

be welcomed with several happenings, 

including the celebration of its first 

day with the drowning of the symbolic 

Marzanna effigy (traditionally representing 

winter and death), i.e. cholesterol. 

In the summer, campaign ambassadors 

will offer story-reading sessions 

at Świętokrzyskie hospitals; finally, the 

campaign will close with “Hearty Autumn”. 

In between the main campaign 

weeks, complementary events will be 

organised, including the competition 

for Świętokrzyskie “Hearty Products” 

which promises to be interesting, meet- 

health promotion 

Campaign 

Regular exercise, a balanced diet, no cigarettes or alcohol: these are 

the requisites of a healthy heart. So little and so much at the same 

time. How to persuade society to follow this kind of lifestyle? 

ings at countrywomen’s clubs with poviat 

inhabitants, or starting the “Hearty 

Resolution” Book where anyone will be 

able to enter any resolution related to 

improvement of their own health. 

The campaign’s assumption is to 

reach the widest circles of the Voivodeship’s 

inhabitants, instilling in them a 

habit of respecting their own health. 

Contrary to popular belief, heart disease 

does not only concern middle-aged 

men. In contrast, it is women who are 

more frequent sufferers. “It is believed 

that cardiovascular disease affects men 

primarily. That is not true. Every second 

woman in Europe dies of heart disease. 

According to a 2004 WHO report, cardiovascular 

disease was the cause of 

death in 55% women, and 43% men”, 

writes Prof. Marianna Janion, Head of 

the Świętokrzyskie Centre for Heart 

Disease at the Voivodeship Hospital 

Complex in Kielce. 

So let us encourage our nearest and 

dearest, our parents, grandparents, 

friends and neighbours to eat healthy, 

exercise outdoors and take advantage 

of complimentary medicals. It takes so 

little time and effort, and it may save 

health and lives. That is what makes it 

worth fighting for. 


fot. Michał Różycki 

12 


LabDesign 

powstaje w Kielcach 

Kielce stają miejscem tworzenia nowego designu. W lutym w kieleckim ratuszu prezydent Wojciech Lubawski, 

rektor Politechniki Świętokrzyskiej prof. dr hab. inż. Stanisław Adamczak, rektor Uniwersytetu Humanistyczno- 

Przyrodniczego Jana Kochanowskiego prof. dr hab. Regina Renz, dyrektor Kieleckiego Parku Technologicznego 

Szymon Mazurkiewicz, dyrektor Muzeum Zabawek i Zabawy Jolanta Podsiadło, dyrektor Kieleckiego Centrum 

Kultury Magdalena Kusztal – podpisali porozumienie o współpracy w sprawie utworzenia w województwie 

świętokrzyskim klastra wzorniczego LabDesign. 

Zmieniająca się rzeczywistość gospodarcza 

wymaga podejmowania nowych 

i kreatywnych działań, które pomogą 

zbudować przewagę konkurencyjną naszemu 

regionowi w gospodarce. Podpisanie 

porozumienia jest kontynuacją 

dotychczasowych wysiłków wielu 

podmiotów województwa, mających 

na celu wzmocnienie i upowszechnienie 

nowoczesnego wzornictwa w re- 

gionie. Tworzący się klaster, którego 

inicjatywę pragnie zrealizować Kielecki 

Park Technologiczny, będzie platformą 

współpracy, opartą na wzornictwie 

przemysłowym i użytkowym. 


Od wielu już lat wzornictwo przemysłowe 

staje się ważną gałęzią gospodarki. 

Nowoczesne, interesujące formy 

przedmiotów (nie tylko codziennego 

użytku) mają większe szanse na rynku, 

są chętniej kupowane: atrakcyjny wy- 

gląd jest równie istotny jak walory 

użytkowe. Kreowanie i wdrożenie 

nowości, przy wykorzystaniu wzornictwa, 

mieści się w priorytetach 

rządowych programów związanych 

z włączeniem się Polski w budowanie 

globalnej gospodarki opartej na 

wiedzy, oraz z działaniami wspierającymi 

innowacyjność w polskich przed- 

siębiorstwach. Połączenie sił i możliwości 

jednostek samorządu terytorialnego, 

instytucji kultury, środowiska akademickiego 

i podmiotów działających 

na rzecz rozwoju gospodarczego – 

przyczynią się niewątpliwie do stworzenia 

dobrego klimatu dla dynamicznego 

rozwoju wzornictwa w regionie. 

W oparciu o podjęte wcześniej 

działania, do których zaliczyć można: 

• podpisanie listu intencyjnego 

w sprawie rozwoju działalności wzorniczej 

w Kielcach przez Urząd Miasta 

Kielce, Uniwersytet Humanistyczno- 

Przyrodniczy Jana Kochanowskiego 

i Targi Kielce 

• utworzenie Design Centrum Kielce 

• powstanie nowych kierunków wzorniczych 

na Uniwersytecie Jana Ko- 

chanowskiego 

utworzenie LabDesign – nowego klastra, 

zainicjowanego przez Kielecki 

Park Technologiczny, mającego na celu 

kompleksowe wsparcie wzornictwa 

w regionie, sprawi, iż wzornictwo stanie 

się siłą napędową rozwoju innowacji 

i podniesienia konkurencyjności 

województwa, a zarazem połączy 

wszelkie inicjatywy podejmowane 

w regionie na rzecz promocji i rozpowszechnienia 

idei design w regionie 

świętokrzyskim. 

Paweł Treger

fot. Michał Różycki 


LabDesign to 

Be Established in Kielce 

Kielce is the place where new design emerges. In February, at the Kielce City Hall, a co-operation agreement for the 

establishment of the LabDesign business cluster in the Świętokrzyskie Voivodeship was signed by President Wojciech 

Lubawski; Rector of the Kielce University of Technology, Prof. Stanisław Adamczak, Dr. habil., Eng.; Rector of the 

Jan Kochanowski University of Humanities and Sciences, Prof. Regina Renz, Dr. habil.; Director of the Kielce Park of 

Technology, Szymon Mazurkiewicz; Director of the Museum of Toys and Games, Jolanta Podsiadło; and Director of 

the Kielce Centre for Culture, Magdalena Kusztal 

The changing economic reality demands 

new creative undertakings which 

will help construct our region’s competitive 

edge. The signing of the agreement 

crowns the endeavours of several 

institutions in our Voivodeship to promote 

modern design in the region. The 

business cluster (to be implemented by 

the Kielce Park of Technology) will provide 

a co-operation platform for industrial 

and usable design. 

For many years now, industrial design 

has been a major branch of the 

economy. New, interesting-looking objects 

(not only those in everyday use) 

attract better market opportunities and 

bring higher sales figures, their eyecatching 

appearance becoming as important 

as their usability. Design-based 

innovative creation and implementation 

are among government priorities 

linked to Poland’s share in the building 

process of the global knowledge-based 

economy, as well as innovation-supporting 

campaigns in Polish companies. 

The combination of strengths and opportunities 

provided by the local government, 

institutions of culture, the 

academic circles and organizations 

fostering economic development will 

undoubtedly foster the formation of a 

good climate in which the region’s design 

can develop rapidly. 

Basing on previous actions which 

have included 

• the signing of a letter of intent concerning 

Kielce design enhancement 

by the Kielce City Hall, the Jan Kochanowski 

University of Humanities 

and Sciences, and Kielce Trade Fairs, 

• the formation of the Kielce Design 

Centre, 

• the opening of new fields of design 

studies at the Jan Kochanowski University, 

the establishment of LabDesign (the 

new business cluster, initiated by the 

Kielce Park of Technology to offer complex 

support for the region’s design) is 

aimed to make design the flywheel of 

innovative development and enhanced 

competitiveness of the Voivodeship. 

Simultaneously, it will combine all the 

local initiatives geared at the promotion 

and popularisation of design ideas 

in the Świętokrzyskie region. 

Paweł Treger 


edukacja 

Politechnika Świętokrzyska 

Nowe kierunki, interesujące propozycje 

Politechnika Świętokrzyska to uczelnia z tradycjami, a jednocześnie dynamicznie rozwijająca się, tworząca kolejne, nowe kierunki kształcenia, 

wychodząca naprzeciw rzeczywistym potrzebom gospodarki. Uczelnia otrzymała zaszczytny tutuł Lidera Regionu 2010 w kategorii Nauka, 

a także została uhonorowana nagrodą Skrzydła 2010 za uruchomienie kierunku Architektura i Urbanistyka. Absolwenci Politechniki są 

poszukiwanymi na rynku pracy fachowcami, bo to oni stanowią „koło zamachowe” różnych dziedzinach przemysłu. 

W roku akademickim 2011/2012 Poli- 

technika rozpoczyna kształcenie na kie- 

runku GEODEZJA I KARTOGRA- 

FIA; to studia stacjonarne (dzienne) 

pierwszego stopnia trwające 7 se- 

mestrów (3,5 roku), kończące się na- 

daniem tytułu zawodowego inżynie- 

ra geodety o specjalności geodezja 

i kartografia inżynierska. 

Absolwent, między innymi, będzie posiadać 

podstawową wiedzę z zakresu matematyki, 

nauk przyrodniczych i nauk technicznych 

oraz wiedzę specjalistyczną geodezyjną i kar- 

tograficzną. Powinien znać język obcy na 

poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu 

Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy 

oraz umiejętności posługiwania się językiem 

specjalistycznym z zakresu geodezji i kartografii. 

Poza wiedzą specjalistyczną, którą nabędzie 

podczas studiów, absolwent powinien posiadać 

umiejętności korzystania z wiedzy w pracy 

i życiu codziennym, kierowania zespołami 

ludzkimi wykonującymi zadania zlecone, 

zakładania małych firm i zarządzania nimi oraz 

korzystania z prawa w zakresie niezbędnym 

do wykonywania zawodu i prowadzenia 

działalności gospodarczej. Absolwent powinien 

być przygotowany do prowadzenia działalności 

inżynierskiej w zakresie geodezji, kartografii 

oraz systemów informacji o terenie, a także 

posługiwania się nowoczesnymi technikami 

pomiarów. Powinien był przygotowany do 

pracy w: przedsiębiorstwach geodezyjnych, 

małych firmach, administracji oraz 

szkolnictwie – po ukończeniu specjalności 

nauczycielskiej (zgodnie ze standardami 

kształcenia przygotowującego do wykonywania 

zawodu nauczyciela). Jest przygotowany do 

podjęcia studiów drugiego stopnia. 

Kolejny nowy kierunek to ENERGE- 

TYKA na Wydziale Elektrotechniki, 

Automatyki i Informatyki. To studia 

stacjonarne (dzienne), pierwszego stopnia, 

trwające 7 semestrów (czyli 3,5 roku), 

kończące się uzyskaniem tytułu inżyniera. 

Absolwent będzie posiadał wiedzę i umiejętności 

w zakresie technologii energetyki 

odnawialnej i eksploatacji urządzeń w elek- 

troenergetyce. Pozna m.in. budowę i zasady 

eksploatacji źródeł energii elektrycznej, 

a także będzie miał wiedzę z zakresu 

dystrybucji energii, w tym zagadnienia zwią- 

zane z instalacjami elektrycznymi i ciepło- 

wniczymi oraz rozwiązaniami energooszczędnymi. 

Nabyte umiejętności pozwolą 

mu na nadzorowanie procesów związanych 

z wykorzystaniem lokalnych źródeł energii, 

programowaniem rozwoju lokalnej infrastruktury 

energetycznej, modernizacji procesów 

i urządzeń oraz tworzenia i zarządzania 

małą firmą sektora energetycznego. Absol- 

went będzie posiadał podstawowe umie- 

jętności, pozwalające na rozwiązywanie 

problemów współczesnej elektroenergetyki w 

jednostkach samorządowych, również z wy- 

korzystaniemniem konwencjonalnych szcze- 

gólnie odnawialnych źródeł energii, oraz 

problematyki zmniejszenia zagrożeń środowiska. 

Jego umiejętności będą pozwalały na 

planowanie i projektowanie rozwoju tere- 

nowej gospodarki energetycznej w oparciu 

o miejscowe, ekologiczne źródła. 

Kolejną propozycją dla młodzieży wybierającej 

studia jest EDUKACJA TECH- 

NICZNO-INFORMATYCZNA, studia 

dzienne pierwszego stopnia, 7 semestrów, 

kończące się uzyskaniem tytułu zawodowego 

inżyniera specjalności: techniki 

informatyczne w edukacji oraz informatyczno-inżynierskiej. 

Uczelnia proponuje 

również studia zaoczne, trwające 8 

semestrów. 

Absolwenci są przygotowani do administrowania 

i obsługi systemów informatycznych 

w przemyśle, administracji, bankowości i szkolnictwie 

– w przypadku wyboru specjalności 

nauczycielskiej jako nauczyciele przedmiotów 

technicznych i informatycznych. 

Kierunek INŻYNIERIA BEZPIECZEŃ- 

STWA kształci młodzież zarówno w sys- 

temie stacjonarnym (studia pierwszego 

stopnia, trwające 7 semestrów) jak i za- 

ocznym (studia 3,5-letnie, pierwszego 

stopnia). Absolwent otrzymuje tytuł in- 

Politechnika Świętokrzyska składa się z czterech wydziałów: Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Elektrotechniki 

Automatyki i Informatyki, Mechatroniki i Budowy Maszyn oraz Zarządzania i Modelowania Komputerowego. Planuje 

się uruchomienie Wydziału Inżynierii Środowiska w nowoczesnym budynku Energis, którego budowa rozpoczęła się 

jesienią 2009r. Uczelnia kształci około 9 tysięcy studentów w ramach 15 kierunków i 40 specjalności. Posiada prawa 

do nadawania stopnia doktora nauk technicznych w sześciu dyscyplinach: automatyka i robotyka, budownictwo, 

inżynieria środowiska, elektrotechnika, mechanika oraz budowa i eksploatacja maszyn. W grudniu 2010 roku wydział 

Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Politechniki Świętokrzyskiej decyzją Centralnej Komisji do Spraw Stopni i 

Tytułów po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego otrzymała uprawnienia do nadawania stopnia 

naukowego doktora habilitowanego nauk technicznych w dyscyplinie elektrotechnik. Uczelnia posiada także prawa 

do habilitowania w dyscyplinach: budowa i eksploatacja maszyn i budownictwo. Te uprawnienia potwierdzają pełną 

samodzielność Uczelni, pozwalającą nadawać wszystkie stopnie naukowe, przeprowadzać postępowanie na tytuł 

14 profesora, Magazyn „Kielce ustalać >wczoraj, własne kierunki dziś, jutro” i programy >WIOSNA kształcenia 2011 oraz prowadzić studia doktoranckie, jako kształcenie III 

stopnia. 

żyniera o specjalności bezpieczeństwo 

urządzeń i systemów transportowych. 

Absolwent będzie specjalistą w dziedzinie inżynierii 

bezpieczeństwa w zakresie nowoczesnych 

systemów transportowych, a także 

nowoczesnych środków produkcji. Będzie 

miał wiedzę obejmującą projektowanie i monitorowanie 

stanu i warunków bezpieczeństwa, 

a także analizy bezpieczeństwa i ryzyka. 

Będzie przygotowany do zadań w jednostkach 

eksploatacyjnych transportu oraz zakładach 

produkcyjnych. 

Inną interesującą specjalnością, którą 

proponuje Politechnika Świętokrzyska, 

to UZBROJENIE I TECHNIKI INFOR- 

MATYCZNE, studia pierwszego i drugiego 

stopnia. 

Absolwent przygotowany jest do pracy jako 

inżynier (magister inżynier w przypadku 

ukończenia studiów drugiego stopnia) przede 

wszystkim w przemyśle zbrojeniowym (np. 

Zakłady Metalowe „MESKO”, Zakłady 

Mechaniczne Tarnów, Zakłady Metalowe 

DEZAMET SA w Nowej Dębie, Centrum 

Naukowo-Produkcyjnym Elektroniki Profesjonalnej 

„RADWAR” w Warszawie itd.). 

Posiada wiedzę dotyczącą m.in.: budowy, 

zasad działania i sterowania bronią precyzyjnego 

rażenia; technologii amunicji 

strzeleckiej i artyleryjskiej; konstrukcji zapalników 

pocisków artyleryjskich i rakietowych; 

elaboracji i zastosowań materiałów 

wybuchowych; zasady działania mechatronicznych 

układów do wykrywania i śledzenia 

celów; budowy i zasady działania optycznych 

koordynatorów celu. Potrafi zaprojektować 

pociski i amunicję do broni ręcznej, artyleryjskiej 

i rakietowej bliskiego zasięgu; 

silniki rakietowe; układy analizy obrazu ze 

szczególnym uwzględnieniem modulatorów 

optycznych stosowanych w pociskach rakietowych. 

Ponadto może z powodzeniem 

podjąć pracę w policji (np. laboratoia kryminalistyczne) 

oraz w wojsku (np. przy obsłudze 

systemów uzbrojenia). 

Szczegóły: http://www.tu.kielce.pl/rekrutacja/ 

Laboratorium Obrabiarek Numerycznych 

fot. Kamil Dziewit

fot. Kamil Dziewit 

Laser: Centre for Laser Technologies of Metals 

In the academic year 2011-2012, the University 

of Technology will begin to offer 

courses in the field of LAND SURVEY- 

ING AND CARTOGRAPHY, a first-cycle 

full-time course to last 7 semesters (3.5 

years), complete with the professional 

title of Land Surveying Engineer, Specialty: 

Land Surveying and Engineering 

Cartography. 

The graduate will be equipped with basic 

understanding of mathematics, natural and 

technical sciences, as well as specialised 

land surveying and cartographic know-how. 

He/she ought to know a foreign language at 

the Common European Framework of Reference 

for Languages B2 level, as well as 

being skilled to use specialised language 

in the fields of land surveying and cartography. 

Apart from specialised know-how 

acquired at University, the graduate ought 

to possess the ability to use information 

in work and everyday situations – managing 

commission work teams, setting up and 

managing small companies, as well as familiarity 

with the law in the scope necessary 

for professional and business purposes. The 

graduate ought to be prepared to render engineering 

services in the fields of land surveying, 

cartography and Land Information 

Systems, together with using state-of-theart 

measurement techniques. He/she ought 

to be prepared to work for land surveying 

companies, small businesses, administration 

or education (upon completion of the 

teaching specialty, in accordance with the 

standards concerning acquisition of teaching 

qualifications). He/she will be prepared 

to undertake a second-cycle course of study. 

Another new field of study is ENERGY 

SCIENCE offered at the Faculty of Electrical 

Engineering, Automatics and Computer 

Science. This first-cycle full-time 

course which takes 7 semesters (3.5 years) 

comes complete with the professional title 

of Engineer. 

The graduate will be equipped with knowhow 

and skills in the fields of renewable 

energy science and operation of electrical 

power engineering equipment. He/she will 

learn the structure and operating principles 

of electrical power sources, and understand 

power distribution, including the issues of 

electrical and heating installations as well 

as energy-saving solutions. The skills acquired 

will assist him/her in supervising 

the processes related to the use of local 

sources of energy, programming the local 

power infrastructure development, process 

and equipment modernisation, as well as 

setting up and management of small com- 

Kielce University of Technology (Politechnika Świętokrzyska) 

The Kielce University of Technology is an institution with an established reputation which 

continues to develop dynamically by offering new fields of study, thus responding to the 

economy’s genuine demand. The University has received the prestigious title of a 2010 

Region’s Leader in the Science Category, as well as being granted the 2010 Skrzydła Award 

for their new field of study, Architecture and Urbanism. The University’s graduates are 

professionals well sought-after in the labour market as it is they who make for the proverbial 

flywheel in various branches of industry. 

panies in the energy sector. The graduate 

will have basic knowledge enabling problem 

solving in modern electrical power engineering 

at local authority level, including 

non-traditional (mostly renewable) energy 

sources and issues related to decreasing 

environmental hazards. His/her competence 

will enable the planning and design of local 

power economy development basing on local 

environment-friendly sources. 

Yet another option for school graduates is 

TECHNICAL AND IT EDUCATION, 

a first-cycle full-time course which lasts 

for 7 semesters and ends with obtention 

of the professional title of Engineer in the 

specialty of IT in Education or IT Engineering. 

The University also offers a parttime 

course which lasts for 8 semesters. 

The graduates are trained for administration 

and maintenance of IT systems in industry, 

administration, banking and education 

(the latter available upon selection of 

the teaching option to work as teachers of 

technical and IT courses). 

Courses in the field of study of SAFETY 

ENGINEERING are offered both fulltime 

(first-cycle, 7 semesters) and parttime 

(first-cycle, 3.5 years). The graduate 

receives the title of Engineer in the specialty 

of Transport Equipment and System 

Safety. 

The graduate will be a specialist in the field 

of safety engineering of modern transport 

systems and production means. He/she will 

have the knowledge of safety status and 

conditions design and monitoring, as well 

as safety and risk analysis. He/she will be 

prepared for employment at transport operational 

facilities and production plants. 

Another very attractive specialty offered 

by the Kielce University of Technology is 

ARMAMENTS AND INFORMATION 

TECHNOLOGIES, both first- and second-cycle 

courses. 

The graduate is prepared to work in the 

capacity of Engineer (Master Engineer 

on completion of the second-cycle course) 

primarily in the armaments industry (e.g. 

MESKO Metal Works, Tarnów Mechanical 

Works, DEZAMET Metal Works at Nowa 

Dęba, RADWAR Scientific and Industrial 

education 

New Fields of Study, New 

Attractive Opportunities 

Centre for Professional Electronics in Warsaw, 

and the like). He/she will have the 

knowledge of construction, operating and 

controlling principles for precision weapons; 

pistol and artillery ammunition technologies; 

construction of projectile and 

missile fuses; explosive elaboration and 

applications; operational principles of mechatronic 

systems for target detection and 

tracking; construction and operating principles 

of optical target coordinators. He/ 

she can design firearm bullets, short-range 

artillery missiles and ammunition; rocket 

engines; and image processing systems with 

particular focus on optical modulators used 

in missiles. Moreover, he/she can be successfully 

employed by the police (e.g. at police 

laboratories) or the army (e.g. operation 

of armament systems). 

For details, visit 

http://www.tu.kielce.pl/rekrutacja/ 

Signing the agreement under the Świętokrzyskie 

Regional Operational Programme 

The Kielce University of Technology comprises four Faculties: 

Civil and Environmental Engineering; Electrical Engineering, 

Automatics and Computer Science; Mechatronics and Machine 

Building; and Management and Computer Modelling. 

The opening of the Faculty of Environmental Engineering in 

the new Energis building, begun in autumn 2009, has been 

planned. The University boasts ca. nine thousand students 

in 15 fields of study and 40 specialties. It holds the rights 

to confer doctoral degrees in six disciplines: Automatics and 

Robotics; Construction; Environmental Engineering; Electrical 

Engineering; Mechanics; as well as Machine Building 

and Operation. In December 2010, on the strength of the 

decision of the Central Board for Academic Degrees and 

Titles, following consultation of the Main Council for Higher 

Education, the Faculty of Electrical Engineering, Automatics 

and Computer Science received the right to confer the 

degree of doctor habilitated in the discipline of Electrical 

Engineering. The University holds the rights to confer the 

degrees of doctor habilitated in the disciplines of Machine 

Building and Operation, as well as Construction. These 

rights testify to the University’s absolute independence 

which enables conferral of all academic degrees, initiation 

of professorship procedures, development of its own fields 

of study and teaching syllabi, complete with running doctoral 

programmes as third-cycle courses. 

fot. Archiwum 


16 


“Projekt “Rozbudowa i modernizacja Oczyszczalni Ścieków ‘Sitkówka’ dla miasta Kielce”, współfinansowany 

przez Unię Europejską, przyczynia się do zmniejszenia różnic gospodarczych i społecznych pomiędzy obywatelami Unii”. 

Nowoczesne technologie, które dają 

wymierne korzyści 

INWESTYCJA I OSZCZĘDNOŚĆ 

Zmodernizowana i rozbudowana Oczy- 

szczalnia Ścieków ‘Sitkówka’ będzie 

mogła przyjąć aż 51 000 m sześć. 

ścieków na dobę.. Proces oczyszczania 

ścieków wiąże się z koniecznością za- 

gospodarowania osadów ściekowych, 

powstających w mechaniczno-biologicz- 

nym procesie oczyszczania ścieków 

oraz innych odpadów technologicznych 

(skratek, piasku i tłuszczy), usuwanych 

na etapie wstępnego oczyszczania 

ścieków. W przypadku tak dużej ilości 

osadów zalecane jest ich ostateczne 

zagospodarowanie w miejscu powstawania. 

Jednocześnie proces ten musi 

spełniać surowe zasady bez- 

pieczeństwa ekologicznego oraz bez- 

pieczeństwa eksploatacji. Aby sprostać 

tym wymaganiom „Wodociągi 

Kieleckie” zainwestowały w budowę 


Stacji Termicznej Utylizacji Osadów 

Ściekowych na Oczyszczalni Ścieków 

‘Sitkówka’. Instalacja ta jest jednym 

z najnowocześniejszych obiektów prze- 

róbki osadów ściekowych w Polsce. 

Zastosowano tu najnowsze technologie 

i urządzenia, zapewniając tym samym 

wysoką efektywność instalacji oraz 

odzysk ciepła. 

BEZPIECZNA TECHNOLOGIA 

Termiczna utylizacja czyli spopielanie 

osadów ściekowych, polega na wcze- 

śniejszym ich podsuszeniu. Następnie 

trafią one do pieca, gdzie ulegną 

spaleniu, odpyleniu spalin i usunięciu 

pozostałych zanieczyszczeń. Minimalna 

temperatura w komorze spalania to 

850°C. Zaproponowana przez Konsorcjum 

Wykonawcy technologia 

spalania na złożu fluidalnym, po- 

www.wod-kiel.com.pl 

Kolejny ważny krok w realizacji unijnej inwestycji wykonany: 21 grudnia 2010r. na terenie Oczyszczalni Ścieków 

‘Sitkówka’ miało miejsce uroczyste uruchomienie Stacji Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych w ramach 

realizacji Projektu Funduszu Spójności „Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków ‘Sitkówka’ dla miasta 

Kielce”. Beneficjent, którym jest Spółka „Wodociągi Kieleckie”, zainwestowały w budowę jednej 

z najnowocześniejszych instalacji tego typu w kraju. Była to i konieczność i oszczędność zarazem. 

wszechnie stosowana na świecie, 

jest najbardziej skuteczną metodą 

termicznego przekształcania osadów 

ściekowych. 

Budowa Stacji Termicznej Utylizacji 

Osadów Ściekowych wykorzystuje 

sprawdzone rozwiązania i techno- 

logie, które gwarantują bezpieczeństwo 

mieszkańcom i środowisku. 

Dzięki podsuszaniu osadu ściekowego, 

proces spalania będzie procesem 

autotermicznym. Ponadto STUOŚ 

będzie instalacją z zastosowaniem 

odzysku energii cieplnej, zaliczanej 

do źródeł tzw. zielonej energii, czyli 

energii odnawialnej. 

PŁOMIEŃ NA USŁUGACH 

CZŁOWIEKA 

fot. Archiwum Unijna inwestycja „Wodociągów Kieleckich” 

Uroczystość otwarcia Stacji Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych 

Uroczyste otwarcie uświetnił pokaz 

teatru tańca ognia, który w symboliczny 

sposób nawiązał do ognia 

technologicznego, jaki wykorzystywany 

jest w procesach zachodzących w in- 

stalacji. Zaprezentowane następnie 

gościom wnętrze obiektu robiło wra- 

żenie swoim ogromem i technologią. 

Sylwetka ludzka jest tutaj zaledwie 

drobinką, a jednak to człowiek właśnie 

zarządza przebiegiem procesu, czerpie 

zeń korzyści i bezpieczeństwo, jakie 

dają najnowocześniejsze rozwiązania 

technologiczne. Tym bardziej, że dzięki 

tej inwestycji Kielce dołączą do grona 

miast europejskich, które prowadzą 

nowoczesną i ekologiczną gospodarkę 

w zakresie unieszkodliwiania osadów 

ściekowych. 

Milena Gładyszowska-Dawid

fot. Archiwum 

Another major step in the 

implementation of the EU 

investment project was taken 

on December 21, 2010. At the 

Sitkówka Wastewater Treatment 

Plant, the Sewage Sludge Thermal 

Treatment Station was opened 

as part of the Cohesion Fund’s 

“Expansion and Modernisation 

of the Sitkówka Wastewater 

Treatment Plant for the City 

of Kielce” Project. When the 

Beneficiary, i.e. the Kielce 

Water and Sewerage Company 

(“Wodociągi Kieleckie”), invested in 

the construction of one of Poland’s 

most modern facilities of this type, 

it was the question of necessity 

and economy at the same time. 

INVESTMENT AND ECONOMY 

Modernised and expanded, the Sit- 

kówka Wastewater Treatment Plant 

will be able to receive as much as 

51,000 cu. m of wastewater daily. 

The wastewater treatment process 

springs from the need for management 

of sewage sludge (which appears 

during the mechanical and biological 

processes of wastewater treatment) 

as well as other technological waste 

(screenings, sand and fats), isolated 

at the initial wastewater treatment 

stage. In the case of large amounts of 

sludge, its final management at the 

President of Kielce Water and Sewerage 

Company, Henryk Milcarz 

site of appearance is recommended. 

Simultaneously, this process must 

conform to strict environmental 

and operational safety standards. In 

order to meet these requirements, the 

Kielce Water and Sewerage Company 

has invested in the construction of the 

Sewage Sludge Thermal Treatment 

Station at the Sitkówka Wastewater 

Treatment Plant. The Station ranks 

among the most modern sewage sludge 

treatment facilities in Poland. It makes 

use of state-of-the-art technologies and 

equipment, thus providing high facility 

efficiency and heat recovery. 

SAFE TECHNOLOGY 

Thermal treatment, or incineration, 

of sewage sludge requires its previous 

drying. The sludge is then processed 

in a furnace where it is burnt, and 

fume dust and other contaminants 

removed. The minimum temperature 

in the incineration chamber amounts 

to 850°C. Recommended by the 

Contractor’s Consortium, the flui- 

dised bed incineration technology, 

used worldwide, is the most efficient 

method of sewage sludge thermal 

treatment. 

The building of the Sewage Sludge 

Thermal Treatment Station relies 

on tried and tested solutions and 


Kielce Water and Sewerage Company’s 

EU Investment Project: Modern 

Technologies with Tangible Benefits 

Grand opening: performance by a fire dance theatre group 

technologies which guarantee 

safety to the inhabitants as well as 

the environment. Thanks to sewage 

sludge drying, incineration will be an 

autothermal process. Moreover, the 

Station will be a facility to offer thermal 

energy recovery, which is counted 

among the sources of the so-called 

green, i.e. renewable, energy. 

THE FLAME IN THE SERVICE 

OF HUMANS 

The Station’s grand opening was 

accompanied by a performance from 

a fire dance theatre group, who 

symbolically related to the technological 

fire used in the processes which take 

place at the facility. When shown 

around the facility’s interior, the 

visitors were impressed by its size and 

technologies. Here, the human figure 

looks insignificant, but it is the human 

being who manages the process, as 

well as enjoying its benefits and safety, 

guaranteed by the latest technological 

solutions. All the more so as, thanks 

to this investment project, Kielce will 

join the ranks of European cities with 

modern and environmentally-friendly 

economies with respect to sewage sludge 

neutralisation. 

Milena Gładyszowska-Dawid 

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >SPRING 2011 17 

fot. Archiwum

fot. Archiwum ROT 

18 


Postawmy na turystykę 

Świętokrzyskie to nie tylko piękna 

przyroda, wapniowe wzgórza, jary i wą- 

wozy: to także rejon historycznych 

miast, światowej klasy zabytków, miejsc 

związanych z historią Polski i Europy. 

Malowniczo położone wśród lasów, 

u podnóża Gór Świętokrzyskich, Kielce 

- stolica regionu są miastem wyjątkowym 

ze względu na niespotykane nigdzie indziej 

na świecie bogactwo form geologicznych. 

Niektórzy naukowcy nazywają 

je największym muzeum geologicznym 

pod gołym niebem. Kielce to doskonała 

baza nie tylko dla miłośników turystyki 

pieszej i rowerowej. Od kilkunastu już 

lat dynamiczny rozwój Targów Kielce 

stymuluje tworzenie się w mieście centrum 

turystyki biznesowej. Ten rodzaj 

turystyki jest bardzo istotnym czynni- 


Świętokrzyskie jest znane z krystalicznie czystych wód, czystego 

powietrza, pięknego krajobrazu. Tu rozciąga się pasmo Gór 

Świętokrzyskich, jedne z najstarszych gór w Europie. 

Park Narodowy, dziewięć parków krajobrazowych, 62 rezerwaty 

przyrody oraz liczne obszary chronione – przyciągają coraz 

liczniejsze rzesze turystów. 

kiem w rozwoju gospodarczym miast 

i regionów. Poza wyjazdami na spotkania 

biznesowe z klientami i partnerami 

firm obejmuje również uczestnictwo 

w konferencjach, targach, szkoleniach 

i wystawach. Turystyka biznesowa ma 

obecnie coraz większe znaczenie ekonomiczne. 

Ten rodzaj turystyki cechuje 

bardzo wysoka dochodowość. O jej 

istotnej roli może świadczyć fakt, iż 

ponad 50% dochodów biur podróży pochodzi 

właśnie z organizacji tego typu 

wyjazdów. Wielkie organizacje gospodarcze 

wydają miesięcznie na podróże 

służbowe i organizacje spotkań konferencyjnych 

ogromne środki finansowe. 

To może stanowić szansę rozwoju 

i osiągnięcia ogromnych zysków dla hoteli 

i pensjonatów, zajmujących się za- 

wodowo aranżacją tego typu spotkań. 

Światowe trendy wskazują, że organizacja 

targów, kongresów to biznes, który 

wystarczy raz uruchomić, a potem kręci 

się sam. Hiszpania na przykład stale 

notuje wzrost dochodów z tego typu 

działalności, a wpływy z turystyki to 

w tym kraju około 60 miliardów dolarów. 

Po profesjonalnie zorganizowanej 

akcji promującej ten właśnie 

kraj, jako idealne miejsce dla imprez 

konferencyjnych, Madryt i inne miasta 

Hiszpanii stały się kontynentalnym 

centrum konferencyjnym. Niestety, 

Polska nie wykorzystuje do końca 

atutów wynikających z położenia geograficznego 

i konkurencyjnych cen, 

a dochody z turystyki są dziesięciokrotnie 

niższe niż w Hiszpanii. Wo-


jewództwo świętokrzyskie od lat sta- 

wia na turystykę: w ubiegłym roku 

odwiedziło nas o 10% turystów więcej 

niż w roku poprzednim. Większość 

z nich, choć na kilka godzin, zatrzymało 

się w Kielcach, gdzie, oprócz możliwo- 

ści zwiedzania rezerwatów geologicz- 

nych i licznych zabytków (z których za 

najcenniejszy uznawany jest barokowy 

pałac biskupów krakowskich z XVII w., 

najlepiej w Polsce zachowany przykład 

rezydencji magnackiej epoki Wazów. 

Obecnie pałac jest siedzibą Muzeum 

Narodowego), korzystało również 

z usług gastronomicznych, hotelarskich 

i transportowych. Działania promocyjne 

przyniosły już wymierne efekty: 

nie tylko w kraju, ale i zagranicą rośnie 

zainteresowanie ofertą turystyczną regionu 

świętokrzyskiego i samych Kielc. 

Dla turysty biznesowego atrakcją jest 

możliwość połączenia spraw zawodowych 

z aktywnym i atrakcyjnym 

wypoczynkiem. A zwolennicy czynnego 

wypoczynku znajdą w Świętokrzyskiem 

trasy rowerowe, szlaki pieszych wędrówek 

i miejsca do uprawiania wielu 

dziedzin sportu, poczynając od jeździectwa 

czy wspinaczki poprzez spor- 

ty wodne i motorowe, aż do oferty dla 


lotników i lotniarzy. Amatorzy spokoj- 

nego wypoczynku mogą natomiast sko- 

rzystać z oferty niezwykle gościnnych 

mieszkańców kieleckiej wsi, którzy za- 

praszają do wypoczynku w ich gospodarstwach 

agroturystycznych. Każde 

z 418. gospodarstw tego typu oferuje 

smakowite i zdrowe posiłki, liczne atrakcje, 

oraz spokój i wyciszenie, o które 

coraz trudniej w miejskich aglomeracjach. 

Paweł Treger 



20 


Tourism: our Trump Card 

The Świętokrzyskie region is famous for its crystalline waters, clean air and scenic landscapes. Here lies the range 

of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains, counted among Europe’s oldest. The National Park, nine landscape 

parks, sixty-two natural reserves and several protected areas attract growing numbers of tourists. 

But Świętokrzyskie is not only unspoilt 

nature, limestone hills, valleys 

and ravines: it is also a region of historic 

towns, world-class monuments 

and sites related to Poland’s and Europe’s 

history. Picturesque, surrounded 

by woodland, located at the foot of the 

Świętokrzyskie Mountains, Kielce – the 

region’s capital – is a remarkable city 

due to its wide variety of geological 

formations, not found elsewhere. Some 

scientists call the city the largest openair 

geological museum. 

Yet Kielce is not only a perfect base 

for hiking and cycling enthusiasts. For 

over ten years now, the rapid development 

of the Kielce Trade Fairs (Targi 


Kielce) has been a boost to the city’s 

business tourism. This type of tourism 

is a major factor in town and region 

economic growth. Other than business 

meetings with company customers and 

partners, it covers participation in conferences, 

fairs, training sessions and 

exhibitions. The economic significance 

of business tourism, characterised by 

very high profitability, is on the increase 

these days: witness the fact that more 

than 50% of tourist agency income 

originates from provision of this type 

of services. On a monthly basis, large 

business organisations spend enormous 

amounts of money on business trip and 

conference meeting organisation. This 

may be a chance for development and 

large profits for hotels and boarding 

houses which offer professional services 

of this kind. World trends show 

that trade fair or congress organisation 

is a business which merely needs to be 

started, and then it runs by itself. Spain, 

for example, has recorded continual 

growth of income from this type of 

operations, and this country’s tourismgenerated 

income amounts to ca. 60 

billion dollars. Following a professional 

campaign promoting this country as 

an ideal venue for conference events, 

Madrid and other Spanish cities have 

become the Continent’s conference 

centre.


Poland, unfortunately, has not been 

playing her trump cards of geographical 

location and competitive prices to the 

full. Consequently, Poland’s proceeds 

from tourism are ten times lower than 

Spain’s. For years, the Świętokrzyskie 

Voivodeship has been focusing on tourism: 

last year, we were visited by 10% 

more tourists than in the year before. 

Most of them spent at least a couple 

of hours in Kielce where, apart from 

seeing the geological reserves and numerous 

other sights (the most valuable 

being the 17th-century baroque 

Palace of Krakow Bishops, Poland’s 

best-preserved stately home of the Vasa 

epoch; today the seat of the National 

Museum), they also used restaurant, 

hotel and transportation services. Promotional 

campaigns have brought tangible 

results not only in Poland but also 

abroad, where a growing interest in 

coming to see the Świętokrzyskie region 

and Kielce itself has been noted. 

For a business tourist, a real pull 

factor is the opportunity to combine 

professional affairs with active leisure 

pursuits. Indeed, fans of the latter will 

find in the Świętokrzyskie region cycling 

paths, hiking routes and facilities 

at which to practise a number of sports 

disciplines, from horseback riding or 

rock climbing, through water and motor 

sports, to flying and hang-gliding. 


Those who prefer a quiet rest are 

bound to be satisfied with the hospitality 

of Kielce region villagers who will 

make them welcome at their agritourist 

farms. Each of the 418 agritourist farms 

offers delicious and wholesome meals, 

a variety of rural attractions, as well as 

the peace and quiet which are becoming 

increasingly hard to get in large urban 

agglomerations. 

Paweł Treger 


fot. Archiwum 

22 

wczoraj 

Życie codzienne 

w XVIII wieku 

W końcu XVIII wieku, gdy mia- 

sto liczyło około dwóch tysięcy miesz- 

kańców, dom kieleckiego mieszczanina, 

najczęściej parterowy, rzadziej 

jednopiętrowy, składał się z sieni, ko- 

mory, izby, „izbetki”, kuchni, skro- 

mnie wyposażonych w sprzęty co- 

dziennego użytku oraz sprzęty służące 

w gospodarce. Funkcjonowały także 

różnego rodzaju spiżarnie i komórki. 

Dom, a więc i mieszkania, były z re- 

guły zdezelowane i wymagały remon- 

tów. Wprawdzie odnotować możemy 

szyby tafelkowe w oknach, ale i one 

najczęściej były zdekompletowane. 

I tak np. domek Franciszki Dziedziszowskiej 

przy ulicy Bodzentyńskiej w 

Kielcach składał się z sionki, komory, 

izby i pomieszczenia na górze, do 

którego wchodziło się po drabinie. 

Wszystkie drzwi osadzone były na jas- 

kółkach żelaznych, wyposażone we 

wrzeciądze żelazne ze skoblami, 

oraz skoble i haczyki. W drzwiach 

prowadzących z sionki do komory 

było okienko wycięte, bez szkła, z 

ramą drewnianą. Do izby prowadziły 

drzwi na dwóch zawiasach żelaznych 

z trzema skoblami i jednym oknem, 

które z kolei posiadało 30 tafelek 

szklanych. Spośród nich stłuczonych 

było 16. W izbie znajdował się (...) 


komin z piecem dobry, w kominie blacha 

do zatykania komina. W izbie nie było 

podłogi, a więc można sądzić, że 

wszystkie sprzęty stały na klepisku. 

Zabudowania gospodarcze również 

były biedne, zniszczone i wymagające 

napraw. Odnajdujemy stajnie, stajen- 

ki, szopy, browary i gorzelnie, z któ- 

rych tylko nieliczne były w stanie nie 

wymagającym ingerencji budowlanej. 

Z kronikarskich opisów wynika, że nie- 

które domostwa posiadały okiennice, 

czasami okna były wyposażone w kraty 

żelazne lub antaby. 

Podstawowym wyposażeniem mie- 

szkań były stoły, ławy, skrzynie, gdzieniegdzie 

krzesła i szafy. Obowiązkowy, 

kaflowy piec najczęściej koloru zie- 

lonego, był centralnym miejscem mie- 

szkania. Na ścianach niekiedy spotyka 

się ozdoby w postaci obrazków, w wię- 

kszości o tematyce religijnej. Meb- 

lami powszechnego użytku były ma- 

lowane skrzynie lub kufry czy kuferki 

z zamkami. Brakowało łóżek typu 

„saskiego”, nie znajdujemy wzmianek 

o łóżkach z baldachimami, brak ze- 

garów, a wyposażenie wnętrz jest wy- 

konane z niewyszukanych materiałów. 

Wyposażenie domów ubogiego mieszczaństwa, 

także w Kielcach, podobnie 

jak w Krakowie, stanowiły, proste 

Gdzie i jak mieszkali, 

jakie nosili ubrania, 

co jedli, czym zajmowali się 

kieleccy mieszczanie ponad 

200 lat temu? 

krzesła malowane, prymitywne łóżka z 

desek na sienniki, zwykłe ławy oraz stoły 

w postaci kilku desek w formie płyty 

ustawionej na kozłach. 

Kielczanie, w większości zajmują- 

cy się uprawą roli, byli biedni, o czym 

świadczy wyposażenie domów oraz 

ich odzież, ozdoby, pościel, naczynia 

i narzędzia. 

Nielicznie wymieniane ubiory ko- 

biece i męskie, takie jak różnego 

rodzaju kapoty, koszule, czapki, chusty, 

chustki, sukienki, spódnice, fartuchy, 

buty wreszcie pościel w rodzaju po- 

duszek i pierzyn – stanowiły przedmiot 

spraw spadkowych. 

Pożywienie w domu mieszczańskim 

było bardzo skromne, składające się 

z podstawowych produktów, częścio- 

wo wytwarzanych we własnym gos- 

podarstwie. Znajdziemy tu np. jęcz- 

mień, groch, chleb, sadło, masło, 

ser, gorzałkę, kaszę jaglaną, kaszę 

jęczmienną, kapustę i śledzie. Jarzyny 

hodowano w ogrodach, na pobliskich 

polach uprawiano jęczmień, żyto 

i owies. 

Wiek XIX przyniósł daleko idące 

zmiany. Paradoksalnie, przyczynił 

się do tego katastrofalny pożar mia- 

sta z 1800 r., który strawił całą drew- 

nianą, a więc przeważającą w Kiel- 

cach, zabudowę. Jak pisał w 1811 r. 

znakomity polski dramaturg i powieściopisarz 

Julian Ursyn Niemcewicz, 

Kielce (…) ze szczętem spłonione, 

porządniejsze i czyściejsze z popiołów 

swoich powstało.(...) Domki o jednym 

piętrze, wszystkie murowane, białe, 

czyste, osadzone drzewami. 

dr Jan Główka 

Muzeum Historii Kielc 

www.muzeumhistoriikielc.pl

In the late 18th century, when 

the city had about two thousand 

inhabitants, the houses of Kielce 

townspeople commonly had one storey 

(two storeys were rare). A typical 

house comprised an entryway, a 

closet, a larger and a smaller chamber, 

together with a kitchen, and was 

modestly equipped with household 

and farming appliances. Popular were 

various pantries and outhouses. The 

house, and consequently the living 

quarters, were generally in poor repair 

and in need of renovation. Some of 

the windows did have glass panels, but 

these were usually far from complete. 

And so, for instance, the house of 

Franciszka Dziedziszowska in Kielce’s 

Bodzentyńska Street consisted of an 

entryway, a closet, a chamber and an 

upstairs area, accessible by ladder. All 

the doors had iron hinges, iron latches 

with bolts, and hooks. The door 

leading from the entryway to the closet 

had a small window, with a wooden 

frame but no glass in it. The chamber 

door had two iron hinges with three 

bolts, and one window with thirty glass 

panels, sixteen of which were broken. 

The chamber had “a good stove and 

a chimney, the latter complete with a 

steel chimney stopper”. The chamber 

had no flooring, so it may be assumed 

that all the furniture stood on the mud 

floor. 

The farm buildings were also poor, 

dilapidated and in need of repair. We 

find stables, mangers, barns, breweries 

and distilleries, out of which only 

some were in satisfactory condition. 

Chroniclers’ records show that some 

houses had window shutters, and that 

some windows were equipped with 

iron gratings or bars. 

The basic furniture in living 

quarters included tables, benches, 

trunks, and occasional chairs or 

wardrobes. The essential tile stove 

was the heart of the home. The walls 

were sometimes decorated with 

paintings, the majority of which 

depicted religious scenes. Popular 

furniture comprised painted trunks, 

and large or small lockable chests. 

There were no Saxon-type beds; no 

mentions of four-poster beds or clocks 

have survived; and interior decoration 

was done in plain materials. Poor 

townspeople’s houses, in Kielce as 

well as in Krakow, had “simple painted 

chairs, primitive plank beds with 

straw mattresses; regular benches and 

wooden trestle tables”. 

The Kielce residents, most of them 

farmers, were not well-off, which is 

yesterday 

Everyday Life 

in the Eighteenth Century 

Where and how did the Kielce townsfolk live over two hundred years ago? What did they wear? 

What did they eat? How did they make their living? 

suggested by their household goods, 

clothing, bedclothes, tableware and 

tools. Rare are mentions of men’s or 

women’s garments, including cloaks, 

shirts, hats, shawls, scarves, gowns, 

skirts, aprons, shoes, or – last but not 

least – bedclothes, such as pillows 

or feather quilts, all of which made 

inheritance cases. 

Town home food was very modest, 

and relied on staples, some of which 

were produced by the household. 

One can find mentions of barley, peas, 

bread, lard, butter, cheese, vodka, 

millet or barley groats, cabbage and 

herrings. Vegetables were grown in 

gardens; the nearby fields yielded 

barley, rye and oats. 

The 19th century brought con- 

siderable change. Para- 

doxically, this was due 

to the 1800 fire which 

devastated the town, 

destroying all of its 

wooden architecture. 

In 1811, Julian Ursyn 

Niemcewicz, an outstanding 

Polish playwright 

and novelist, wrote that 

Kielce “which had been 

burnt to the ground, 

rose from the ashes 

neater and cleaner than 

before. (...) All houses are 

two-storey-high, made of 

brick, white, clean, and 

surrounded with trees.” 

Dr Jan Główka 

The Kielce History Museum 

www.muzeumhistoriikielc.pl 

”Kielce >yesterday, today, tomorrow” Magazine >SPRING 2011 23 

fot. Archiwum

24 

Magazyn „Kielce >wczoraj, dziś, jutro” >WIOSNA 2011

Świętokrzyskie 

Voivodeship 

Basic Statistical Data 

The Voivodeship 

is divided into 

13 districts (poviats) + city of Kielce 

(city with poviat rights) 

and 102 municipalities (gminas) 

1,267,300 inhabitants 

(3.4% of Poland’s population) 

11,691 km² 

(3.7% of Poland’s total area) 

The region’s unemployment rate is 14.7% 

180 km away from Warsaw 

- the capital of Poland 

The capital of the region 

is the city of Kielce, 

located within the distance of 120-180 km 

from Poland’s other major cities 

- Kraków, Katowice and Łódź. 

Kielce (the region’s capital) 

is inhabited by 200,000 people 

Świętokrzyskie Voivodeship Office: 

25-516 Kielce, Al. IX Wieków Kielc 3 

phone/fax: +48 41 342 13 33 

www.kielce.uw.gov.pl 

e-mail: wojewoda@kielce.uw.gov.pl 

Municipality of Kielce: 

Rynek 1, 25-303 Kielce 

phone +48 41 367 61 06 

fax +48 41 344 27 63 

www.um.kielce.pl, e-mail opinie@um.kielce.pl 


of Świętokrzyskie Voivodeship: 

25-516 Kielce, Al. IX Wieków Kielc 3 

phone+48 41 342 18 78 

fax +48 41 344 52 65 


Gość Targowy 

Trade Fair Guest 

Informacja Turystyczna 

Tourist Information 

Regionalne Centrum Informacji 

Turystycznej 


tel. 48 41 348 00 60 


e-mail: informacja@swietokrzyskie.travel 

Punkt Informacji Turystycznej 

Świętokrzyski Oddział PTTK 

25-008 Kielce, ul. Sienkiewicza 29 

tel. 48 41 344 77 43, fax 48 41 344 59 14 

www.pttkkielce.pl 


Oddział PTTK im. A. Patkowskiego 

27-600 Sandomierz, Rynek 12 

tel. 48 15 832 23 05, 832 26 82 

www.pttk-sandomierz.pl 


- Dworek Mikołaja Reja 

28-362 Nagłowice, ul. Kacpra Walewskiego 7 

tel. 48 41 381 45 70 

www.naglowice.glt.pl 


26-006 Nowa Słupia, ul. Świętokrzyska 18 

tel. 48 41 317 76 26, 317 70 13 

www.nowaslupia.pl 

Centrum Informacji Turystycznej 

26-004 Bieliny, ul. Partyzantów 17 

tel. 48 41 302 50 89 

www.bieliny.pl 


26 


Misje gospodarcze: 

Szansa na nowe rynki 

– Misja gospodarcza jest dobrym 

pomysłem na promocję firmy, ale powiedziałabym, 

że raczej pełni funkcję dopeł- 

niającą – mówi Pani Zofia Kunat, kierownik 

działu sprzedaży WSP „Społem”, 

biorącej udział w misji w Wiel- 

kiej Brytanii. – Na dobre imię firmy, na 

jej wiarygodność składa się systematyczna 

praca, kontakty, na które pracuje 

się latami, udział w różnych innych 

przedsięwzięciach. Tak przynajmniej jest 

w naszym przypadku: dzięki takim działaniom 

nasze produkty są znane i cenione 

w świecie. 

– To był dobry wyjazd, w dużej mierze 

spełnił oczekiwania firmy w zakresie 

wymiany doświadczeń z firmami typu 

call center funkcjonującymi w innych 

państwach; wzbudziliśmy zainteresowanie 

inwestorów potencjałem rynku call 

center w Polsce – uważa przedstawicielka 

kieleckiej firmy Telbridge, która 

uczestniczyła w misji gospodarczej sektora 

IT/BPO w Indiach w ubiegłym 

roku. I dodaje, że gdyby pojawiła się 

możliwość udziału firmy w podobnym 

wydarzeniu – z pewnością skorzystaliby 

z niej. 

Centrum Obsługi Inwestora, działające 

w strukturach Wydziału Projektów 

Strukturalnych i Strategii Mia- 

sta Urzędu Miasta Kielce informuje 

i przygotowuje świętokrzyskich 

przedsiębiorców do udziału w misjach, 

w ramach Projektu Promocji Gospodarczej 

Polski Wschodniej. W ubiegłym 

roku z tej możliwości skorzystało osiem 

firm. Kalendarz naboru w bieżącym 

roku jest wciąż otwarty: na tę chwilę już 

7 firm zakwalifikowało się do udziału 

w wyjazdach organizowanych przez 

Polską Agencję Informacji i Inwestycji 

Zagranicznych. Szczegółowe informacje 

o wymaganiach są rozsyłane poczta 

mailową bezpośrednio do zainteresowanych, 

a informacje można uzyskać 

także poprzez strony internetowe: 

Urzędu Miasta Kielce (www.um.kielce. 

pl), wszystkich 11 gmin KOM, instytucji 

otoczenia biznesu i stowarzyszeń 


Firma Dorbud, misja gospodarcza w Chinach - wrzesień 2010 r. 

pracodawców, cechów rzemieślników 

itp. Wystarczy wypełnić, wydrukować 

i przesłać wniosek o uczestnictwo 

wraz z wymaganymi każdorazowo nie- 

zbędnymi załącznikami. Każdy przedsiębiorca, 

który ma wątpliwości, czy 

kwalifikuje się do udziału w danym 

wydarzeniu może zwrócić się z pytaniem 

do jednego z dwóch Centrów Obsługi 

Inwestora (COI Urzędu Miasta Kielce, 

COI Urzędu Marszałkowskiego Województwa 

Świętokrzyskiego). Centra 

służą także konsultacjami w przygotowaniu 

wniosku aplikacyjnego. 

Firma DOB-MEBLE z Łopuszna, 

która prowadzi salon meblowy w Kielcach, 

dzięki Programowi Promocji Gospodarczej 

Polski Wschodniej będzie 

uczestniczyła w Międzynarodowych Tar- 

gach Mebli w Barntrup (Niemcy) w maju 

tego roku. 

– W chwili obecnej uruchamiamy niemiecką 

wersję na naszej stronie internetowej, 

zamierzamy przed targami 

znaleźć się w niemieckich wyszukiwarkach. 

Na targi szykujemy nowe meble 

wraz z folderami w języku niemieckim 

– tak o przygotowaniach do wyjazdu 

mówi współwłaściciel firmy, Pan Janusz 

Wychowaniec. Liczy na to, że tar- 

gi sprostają oczekiwaniom firmy: – 

Chcielibyśmy zaistnieć na rynku niemieckim, 

najlepiej znaleźć partnera lub 

partnerów handlowych. Kierunek zachodni 

jest w chwili obecnej priorytetem 

naszej strategii handlowej – dodaje. 

Centrum Obsługi Inwestora UM Kiel- 

ce nadal czeka na zgłoszenia przedsiębiorców. 

– Zachęcamy do udziału w naborach, 

to wielka szansa na promocję firmy 

i naszego regionu na międzynarodowej 

arenie – mówi Pan Mieczysław Pastuszko, 

dyrektor Wydziału Projektów 

Strukturalnych i Strategii Miasta. - 

Zapraszamy do odwiedzania stron internetowych: 

Urzędu Miasta Kielce (www. 

um.kielce.pl, www.invest.kielce.pl) 

Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji 

Zagranicznych S.A. : w zakładce Polska 

Wschodnia /przetargi i ogłoszenia/ misje: 

http://www.paiz.gov.pl/o_agencji/przetargi_ogloszenia/polska_wschodnia/ 

misje. 

PT 

fot. Archiwum


A Chance to Enter 

“A business mission is a good idea when 

it comes to the promotion of a company, 

but I’d say its function is somewhat 

auxiliary”, says Ms Zofia Kunat, Sales 

Department Manager of the SPOŁEM 

Manufacturing Co-Operative, who 

took part in a business mission to Great 

Britain. “A company’s good reputation 

and reliability are made for years and 

involve regular effort, contacts, and a 

variety of other operations. This has 

been our experience: consequently, our 

products are well known and well loved 

in the world.” 

“It was a good trip, which to a large 

extent fulfilled the company’s expectations 

in terms of exchanging experiences 

with call centre type companies 

operating in other countries; we have 

attracted investor interest to Poland’s 

call centre market potential”, we are 

told by a representative of Telbridge, a 

Kielce-based company, who participated 

in the IT/BPO mission to India last 

year. She adds that if the company had 

an opportunity to join another event of 

this kind, they would certainly use it. 

The Investor Assistance Centre, 

which operates within the Structural 

Project and Urban Strategy Department 

of the Kielce City Hall, informs 

and prepares Świętokrzyskie entrepreneurs 

to take part in business missions 

under the Eastern Poland Business 

Promotion Project. Last year, this opportunity 

was seized by eight companies. 

This year’s applications are still 

being accepted: so far, seven companies 

have been approved for trips organised 

by the Polish Information and Foreign 

Investment Agency. Detailed information 

concerning the requirements is emailed 

directly to those interested, and 

it is also to be had from the websites 

New Markets 

of the Kielce City Hall (www.um.kielce. 

pl), all the eleven municipalities of the 

Kielce Metropolitan Area, businessrelated 

institutions, employers’ associations, 

craft guilds, and the like. 

All it takes is to complete, print, and 

submit an application form, together 

with the required enclosures. Entrepreneurs 

who are unsure if they qualify 

for participation in a particular event 

are welcome to ask either Investor 

Assistance Centre (at the Kielce City 

Hall or at the Marshal’s Offices of the 

Świętokrzyskie Voivodeship). The Centres 

also offer assistance in drafting the 

applications. 

DOB-MEBLE, a Łopuszno company, 

which runs a furniture store in 

Kielce, will be attending the International 

Furniture Fair in Barntrup, Germany, 

in May this year. 

“At present, we are working on our German-language 

website as we wish to be 

found on German-language search engines 

before the Fair. For the Fair, we’re 

preparing new furniture and Germanlanguage 

brochures”: this is what the 

Dorbud Company on a business mission to China, September 2010 

Business Missions: 

company co-owner, Mr Janusz Wychowaniec, 

has told us. He hopes that 

the Fair will live up to his company’s 

expectations. “We’d like to enter the 

German market, and find one or more 

partners there. Moving westward is at 

present a priority of our business strategy”, 

he says. 

The Kielce City Hall’s Investor Assistance 

Centre welcomes applications 

from entrepreneurs. “We encourage 

entering the application process as it 

gives a splendid opportunity to promote 

companies and our region in the 

world”, says Mr Mieczysław Pastuszko, 

Director of the Structural Project and 

Urban Strategy Department. “Do feel 

welcome to visit the websites of the 

Kielce City Hall (www.um.kielce.pl; 

www.invest.kielce.pl) and the Polish 

Information and Foreign Investment 

Agency, tab: Eastern Poland/tenders 

and announcements/missions”: 

http://www.paiz.gov.pl/o_agencji/przetargi_ogloszenia/polska_wschodnia/ 

misje. 

PT 

fot. Archiwum 


28 

MUZEA/MUSEUMS 

Muzeum Narodowe w Kielcach 

Pałac Biskupów Krakowskich 

(National Museum in Kielce 

- the Kraków Bishops’ Pałace) 

25-010 Kielce, pl. Zamkowy 1 

tel. 48 41 344 40 14 

kasa biletowa: tel. 48 41 344 23 18 

www.mnki.pl 

e-mail: poczta@muzeumkielce.net 

Czynne: wtorek-niedziela 10-18, 

Ceny biletów: na czas trwania remontu 3 zł. 

Dzień wolnego wstępu na stałe ekspozycje: sobota. 

Galeria malarstwa polskiego i europejskiej sztuki 

zdobniczej; Dawne uzbrojenie europejskie 

i wschodnie; Sanktuarium Marszałka Józefa 

Piłsudskiego, ogród włoski. 

Open: Tue-Sun 10-18. 

Admission: PLN 3, Sat - free. 

Former European and Eastern weaponry. The Sanctuary 

of Marshal Józef Piłsudski. North Wing - Gallery 

of Polish Painting and Decorative Art - from the 

beginning of 17th century to 1939. 

Italian-style garden. 

Muzeum Historii Kielc 

(Kielce History Museum) 

25-303 KIELCE, ul. Św. Leonarda 4 

tel. 48 41 340 55 20 

www.muzeumhistoriikielc.pl 

Czynne: wtorek, czwartek, sobota, 

niedziela i święta 9-16, środa i piątek 10-18. 

Ceny biletów: normalny 6 zł, ulgowy 3 zł, 

rodzinny (do 4 osób) 10 zł. 

W niedziele wstęp bezpłatny. 

Wystawa stała: Z dziejów Kielc 

Open: Tue, Thu, Sat, Sun 9-16, Wed 10-18, Fri 10-21. 

Admission: adults PLN 6, students PLN 3, family PLN 10. 

Pałacyk Henryka Sienkiewicza 

w Oblęgorku 

(Novelist Henryk Sienkiewicz’s Manor 

House at Oblęgowek) 

26-067 Strawczyn 

tel. 48 41 303 04 26 

www.mnki.pl/sienkiewicz 

Czynne: wtorek-niedziela 9-17 

Ceny biletów: normalny-8 zł; ulgowy-4 zł 

W niedzielę wstęp bezpłatny 

Open: Tue-Sun 9-17 

Admission: adults PLN 8, students PLN 4. 


Muzeum Lat Szkolnych 

Stefana Żeromskiego 

(Novelist Stefan Żeromski’s Museum) 

25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II 

tel. 41 344 57 92 

www.mnki.pl 

Czynne: wtorek, czwartek, piątek, niedziela 9-15.30, 

środa 11-17.30 

Ceny biletów: normalny 4 zł, ulgowy 2 zł. 

Dzień wstępu wolnego: niedziela. 

Ekspozycja stała: Wystawa materiałów biograficznych 

i literackich z młodzieńczych lat pisarza. 

Open: Tue, Thu, Fri, Sun 9-15.30, Wed 11-17.30. 

Admission: adults PLN 4, students PLN 2. Permanent 

exhibition: Biographical and literary documents of the 

novelist’s youth. 

Galeria Współczesnej Sztuki Sakralnej 

„Dom Praczki” 

(“Dom Praczki” Gallery of Contemporary 

Ecclesiastical Art) 

25-009, Kielce ul. Zamkowa 5/7 

tel. 48 41 360 00 02 

e-mail: dompraczki@o2.pl 

Czynne: wtorek- piątek 11-18, sobota-niedziela 10-17. 

Ceny biletów: 2 zł. 

We wtorki wstęp bezpłatny. 

W zbiorach galerii znajdują się prace wybitnych polskich 

twórców, takich jak m.in.: Tadeusz Kantor, Władysław 

Hasior, Jerzy Nowosielski, Marian Czapla, Adam Myjak. 

Można tu oglądać rzeźby, obrazy, instalacje i fotografie. 

Open:Tue-Fri 11-18, Sat-Sun 10-17. 

Admission: PLN 2. 

Muzeum Zabawek i Zabawy 

(Museum of Toys and Games) 

25-367 Kielce, pl. Wolności 2 

tel.: 48 41 34 440 78 

tel./fax: 48 41 344 48 19 

www.muzeumzabawek.eu 

e-mail: poczta@muzeumzabawek.eu 

Muzeum czynne wtorek - niedziela w godz. 9-17 

Ceny biletów: normalny - 8 zł; ulgowy - 4 zł 

Rezerwacja dla grup zorganizowanych: 

tel./fax 48 41 344 40 78, 48 41 344 48 19 



Dworek Laszczyków 

(The Laszczyk Family’s Manor House) 

Muzeum czynne wtorek - piątek 9-17 

sobota - niedziela 10-17 

Ceny biletów: normalny - 5 zł; ulgowy - 2 zł 

Open: Tue-Fri 9-17, Sat-Sun 10-17 


Muzeum Wsi Kieleckiej 

i Park Etnograficzny w Tokarni 

(Tokarnia Heritage Park) 

25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II 6 

tel. 48 41 344 92 97, 48 41 344 50 06 

www.mwk.com.pl, e-mail: poczta@mwk.com.pl 

Park Etnograficzny Muzeum Wsi Kieleckiej 

Tokarnia 303, 26-060 Chęciny 

tel. 48 41 315 41 71 

Czynne: marzec wt-nie 9-15, kwiecień 9-17, maj 9-18 

ceny biletów: marzec 6 zł i 3 zł (ulgowy), 

kwiecień-maj 10 zł i 5 zł (ulgowy) 

Zabytkowa zagroda Czernikiewiczów w Bodzentynie, 

ul. 3 Maja 13 stała ekspozycja etnograficzna 

-wnętrza mieszkalne od 1809 do 1920 r., 

czynna codziennie oprócz poniedziałków i świąt 9-17. 

Pomnik Mauzoleum w Michniowie 

(26-130 Suchedniów, tel. 48 41 254 51 62) 

czynne 10-16, zwiedzanie po uprzedniej rezerwacji 

telefonicznej. Wstęp bezpłatny. 

The Heritage Park, located in the village of Tokarnia, 

contains monuments of 18th and 19th century 

architecture of the Świętokrzyskie Mountains region. 

Open: Mar. 9-15, Mon - closed 


Muzeum Misyjne Misjonarzy Oblatów 

Maryi Niepokalanej na Świętym Krzyżu 

(Oblate Fathers’ Mission Museum 

at Święty Krzyż) 

26-004 Bieliny, gm. Nowa Słupia 

tel. 48 41 317 70 21, www.swietykrzyz.pl 

Otwarte: poniedziałek - sobota 9-17, niedziela 12.30-17 

(nieczynne w czasie nabożeństw). Opłata dobrowolna, 

bilet wstępu do krypty: normalny 2 zł, ulgowy 1 zł. 

Open: Mon-Sat 9-17, Sun 12.30-17 

(closed during church services). 

Admission to vault: adults PLN 2, students PLN 1. 

Muzeum im. Przypkowskich 

(Muzeum Zegarów) 

(The Przypkowski Family’s 

Clock Museum) 

28-300 Jędrzejów, ul. Kościuszki 7/8 

tel. 41 386 24 45, 41 386 11 56 

www. muzeum.jedrzejow.pl 

muzeumprzypkowskich@o2.pl 

Czynne: wtorek - niedziela 8-16 

Ceny biletów: normalny - 10 zł, ulgowy - 7 zł 


Admission: adults PLN 10, students PLN 7.

Muzeum im. Orła Białego 

w Skarżysku-Kamiennej 

(The White Eagle Museum 

in Skarżysko-Kamienna) 

26-100 Skarżysko-Kamienna 

ul. Słoneczna 90 

tel. 48 41 252 0231 

www.orzelbialy.skarzysko.org 

e-amil: orzelbialy@skarzysko.org 

marzec 8-16, kwiecień 8-19, maj 8-20 

Ceny biletów: normalny 6 zł, ulgowy 3 zł. Skarżysko- 

Kamienna powstało w latach 20. XX w. z połączenia 

kilku małych miejscowości, w ramach budowy Centralnego 

Okręgu Przemysłowego. Było ośrodkiem przemysłu 

metalowego i zbrojeniowego. Muzeum obejmuje 

wystawę z historii regionu w latach II wojny światowej 

i wyrobów skarżyskich zakładów zbrojeniowych 

umieszczoną w dawnym budynku dozoru hutniczego w 

Rejowie. Obok bogata plenerowa wystawa broni 

i uzbrojenia wojskowego m.in. samoloty 

i kuter torpedowy, (czas zwiedzania 90 min.). 

Open: Mar. 8-16, Apr. 8-19, May 8-20 


GALERIE 

Galeria Biuro Wystaw Artystycznych 

(Art Exhibition Gallery) 

Galeria „Na Piętrze” 

(“Na Piętrze” Gallery) 

25-509 Kielce, ul. Leśna 7 

www.bwakielce.wici.info, tel. 48 41 344 63 19 

Czynna: poniedziałek-piątek 11-17, niedziela 11-15 


Sprzedaż dzieł sztuki codziennie 8-15. 

Sale of works of arts daily 9-17. Open: Mon-Fri 9-17, 

Sun 11-15. Admission: adults PLN 3, students PLN 2. 

Galeria „Piwnice” (“Piwnice” Gallery) 

25-509 Kielce, ul. Leśna 7, tel. 41 344 49 42 

www.bwakielce.wici.info 

e-mail: galeriabwakielce@pro.onet.pl 

Czynna: poniedziałek-piątek 11-17, niedziela 11-15. 


Open: Mon-Fri 11-17, Sun 11-15. 


Galeria Fotografii ZPAF-BWA 

(ZPAF-BWA Gallery of Photography) 

Kielce, ul. Planty 7, tel. 48 41 344 76 36 

Czynna: wt. śr. czw. 11-17, pon. i pt. 10-16 

niedziela 11-15, sobota - nieczynne. Wstęp wolny. 

Open: Tue, Wed, Thu 11-17, Mon, Fri 10-16 

Sun 11-15, Sat - closed. 

Admission: free 

Galeria Zielona (“Zielona” Gallery) 

28-100 Busko-Zdrój, al. Mickiewicza 7 

tel. 48 41 378 71 91 

e-mail: galeriazielona@busko.com.pl 

Galeria czynna: wtorek - sobota 11-17, niedziela 11-15. 

Ceny biletów: normalny - 3 zt, ulgowy - 2 zł, 

grupowy - 5 zł. Środa - wstęp wolny. 

Open: Tue-Sat11-17, Sun 11-15. 

Admission: adults PLN 3, students PLN 2, 

group tickets PLN 5, Wed - admission free 

Galeria Sztuki Współczesnej WINDA 

(“Winda” Gallery of Modern Art) 

25-334 Kielce, pl. St. Moniuszki 2b 

tel. 48 41 344 40 32 w. 262 

www.galeriawinda.pl 

Czynne: poniedziałek-piątek 10-18, 

niedziela 12-16 - wstęp wolny 

Open: Mon - Fri 10-18, Sun 12-16 Admission: free 

Muzeum Narodowe, Świętokrzyska 

Galeria Sztuki Współczesnej „Zachęta” 

(National Museum, “Zachęta” 

Świętokrzyskie Gallery of Modern Art) 

25-514 Kielce, ul. Orla 3 

tel. 48 41 344 40 14 w. 238 

Czynna: wtorek-niedziela 10-18, bilet 5 zł, ulgowy 3zł. 

Open: Tue-Sun 10-18, admission: PLN 5, students PLN 3. 

TEATR 

Teatr im. Stefana Żeromskiego 

(The Stefan Żeromski Theatre) 

25-507 Kielce, ul. Sienkiewicza 32 

Dyrektor Naczelny i Artystyczny Piotr Szczerski 

tel. 48 41 344 75 00,48 41 344 47 65 

48 41 344 60 48 w. 31- impresariat 

www.teatr-zeromskiego.com.pl 

e-mail: biuro@teatr-zeromskiego.com.pl 

Filharmonia Świętokrzyska 

im. Oskara Kolberga 

(The Oscar Kolberg Świętokrzyskie 

Music Hall) 


skr. poczt 160 

Dyrektor Jacek Rogala 

tel. 48 41 368 11 40, kasa biletowa 41 365 54 83 

www.filharmonia.kielce.com.pl, 

e-mail: impresariat@filharmonia.kielce.com.pl 

Teatr Lalki i Aktora Kubuś 

(The “Kubuś” Puppet and Actor Theatre) 

25-304 Kielce, ul. Duża 9 

tel. 48 41 344 58 36, 48 41 368 02 93 

Dyrektor Naczelny i Artystyczny Irena Dragan 

www.teatr-kubus.pl 

e-mail: sekretariat@teatr-kubus.pl 

Kasa czynna: 

wtorek - piątek 8-13 i na godzinę przed spektaklem, 

tel. 41 3445836,41 3680293 

W podziemiach teatru czynna jest Kawiarnia 

Teatralna JAZZ. 

Dom Środowisk Twórczych 

- Pałac Tomasza Zielińskiego 

(The Artists’ House 

- Tomasz Zieliński’s Palace) 

25-009 Kielce, ul. Zamkowa 5 

tel./fax. 48 41 368 20 53, 48 41 368 20 54 

www.kielcedst.net, e-mail: poczta@kielcedst.net 

Kieleckie Centrum Kultury 

(The Kielce Culture Centre) 


tel. 48 41 344 40 32 

www.kck.com.pl, sekretariatkck@kck.com.pl 

Kielecki Teatr Tańca (Kielce Dance Theatre) 

25-334 Kielce, Plac Moniuszki 2 B, www.ktt.pl 

e-mail: impresariat@ktt.pl; ktt@ktt.pl 

tel./fax 48 41 361 27 46, 48 41 341 51 77 

TURYSTYKA 

Jaskinia „Raj” (“Raj” Cave) 

26-060 Chęciny, tel./fax 48 41 346 55 18 

- Rezerwacja miejsc 

www.jaskiniaraj.pl 

Czynne: styczeń-kwiecień 10-17 

grudzień - nieczynne, Poniedziałek: nieczynne 

Ceny biletów: normalny 17 zł, 

dzieci poniżej 4 lat bezpłatnie 

Open: Jan.-Apr. 10-17 

Mon - closed 

Admission: adults PLN 17, children under 4 free. 

Ruiny zamku w Chęcinach 

(Ruins of the Chęciny castle) 

Czynne: codziennie od 9 do zmierzchu Ceny biletów: 

normalny 3 zł, ulgowy 2 zł. W cenie biletu zawarta jest 

obsługa przewodnika oraz wejście na wieżę widokową. 

Open: daily from 9 am until dusk. 


A guide’s services and entry to the tower are included 

in the ticket price. 

Kryte pływalnie 

(Indoor Swimming Pools) 

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji 

25-018 Kielce ul. Żytnia 1, 

tel. 41 344 92 39, 344 05 04, 

fax 41 344 03 75 

www.mosir.kielce.pl 

Pływalnia “Delfin” 

25-029 Kielce, ul. Krakowska 2 

tel. 41 366 90 10/11/13, fax 41 366 90 20 

Pływalnia “Orka” 

25-344 Kielce, ul. Kujawska 18 

tel. 41 342 00 50/51/53, fax 41 342 00 60 

otwarte: poniedziałek - niedziela 7-22 

Pływalnia “Mors” 

25-549 Kielce, ul. Toporowskiego 96 

tel. 41 362 74 71 

Open: Mon-Sun 7-22. 

Kryta pływalnia Uroczysko 

(“Uroczysko” Indoor Swimming Pool) 

25-900 Kielce, ul. Toporowskiego 96 

tel. 48 41 362 74 71 

W obiekcie znajduje się: 

basen o wymiarach 25x12,5 m, bufet, natryski 

Czynne: codziennie 7-22. 

Open: Daily 7-22 


30 

Centrum Kongresowe Targów Kielce 

Od roku 2013 Targi Kielce dysponować będą dodatkowym budynkiem z wieżą widokową, 

w którym znajdzie się 5 nowych sal konferencyjnych dla ponad 1000 osób. Modernizacja 

i rozbudowa Targów Kielce to jedyny, jak do tej pory projekt w Polsce, na który została 

podpisana umowa unijna w ramach działania III.2., czyli budowy infrastruktury turystyki 

kongresowej i targowej. 

Trwa, warta 74,2 mln zł, budowa nowo- 

czesnego centrum kongresowego Targów 

Kielce, intensywne prace budowlane 

przebiegają zgodnie z planem. Centrum 

pomieści ponad 1000 osób, a w pod- 

ziemiach będzie parking. Największa 

sala kongresowa przewidziana jest dla 


674 osób. Pełną funkcjonalność sali 

zapewnią rozsuwane trybuny, zlokalizowana 

pośrodku scena oraz możliwość 

wydzielenia dwóch niezależnych sal. 

Cztery mniejsze sale konferencyjne 

(po 100) osób również będą posiadać 

możliwość dowolnej konfiguracji po- 

wierzchni. Jednym z elementów budynku 

kongresowego ma być też 57-metrowa 

wieża widokowa z salą bankietową. Bu- 

dowa centrum to ostatni etap wartej 

170 mln zł modernizacji i rozbudowy 

Targów Kielce ze środków unijnych. 

Targi Kielce S.A. to wciąż rozwijający 

się, profesjonalny i doświadczony orga- 

nizator ponad 400 konferencji i 60 

targów rocznie. Centrum Wystawienniczo-Kongresowe 

Targi Kielce S.A. to 

największe i najnowocześniejsze cen- 

trum w Polsce Wschodniej. Obecnie 

Targi Kielce posiadają 11 sal i 7 

pawilonów wystawienniczych. Dzięki 

niestandardowym rozwiązaniom Cen- 

trum Kongresowe Targów Kielce będzie 

spełniało wiele funkcji: mobilne ściany 

i „ruchoma widownia” pozwolą na or- 

ganizację zarówno dużych wydarzeń (jak 

kongresy, koncerty, czy konferencje) 

oraz mniejszych seminariów, po ka- 

meralne wystawy i wernisaże. W ra- 

mach rozbudowy Targów Kielce od po- 

łowy ubiegłego roku powstały dwie 

nowoczesne hale oraz terminal z elek- 

tronicznym systemem rejestracji wystawców 

i zwiedzających. 

Starting from the year 2013, the Kielce Trade Fairs (Targi Kielce) will have at its disposal another building with 

a viewing platform and five new conference rooms to hold over 1000 people. So far, the modernisation and 

expansion of the Kielce Trade Fairs has been Poland’s only project for which a EU agreement was signed under 

Action III.2, covering the construction of congress and exhibition tourism infrastructure. 

The building of the Kielce Trade Fairs 

state-of-the-art congress centre, worth 

PLN 74.2 million, is underway, and 

the construction work is progressing 

according to schedule. The Centre 

is to hold over 1000 people, and will 

come complete with an underground 

car park. The seating capacity of the 

largest congress room will be 674. 

Fully functional, the room will feature 

retractable auditorium seating, a 

central stage, as well as the option of 

partitioning the space into two separate 

rooms. Four smaller conference rooms 

(for 100 people each) will enable 

multipurpose space adaptation. The 

congress building will also comprise 

a 57m-tall viewing platform with a 

banquet hall. The building of the Centre 

is the final stage of the modernisation 

and expansion of the Kielce Trade 

Fairs, worth PLN 170 million, financed 

from EU funds. Rapidly developing, 

professional and experienced, the 

Kielce Trade Fairs organizes over 400 

conferences and 60 exhibitions yearly. 

The Kielce Trade Fairs Exhibition and 

Congress Centre is the largest and most 

modern in Eastern Poland. At present, 

the Kielce Trade Fair has 11 rooms 

and 7 exhibition pavilions. Thanks to 

non-traditional solutions, the Kielce 

Trade Fairs Congress Centre will be 

multi-functional, its mobile walls and 

adaptable auditorium allowing the 

organisation of large events (such as 

congresses, concerts or conferences), 

smaller seminars, private exhibitions and 

previews. As part of the Kielce Trade 

Fairs expansion, since the second half of 

2010, two modern halls and a terminal 

with an electronic system of exhibitor 

and visitor registration have already been 

built.

WELCOME TO KIELCE 

Kielce is a city with a nine-century-long 

history. Located in central Poland, 

the city covers 109 sq. km and has 

about 200,000 inhabitants. 

Kielce is the capital 

of the Świętokrzyskie region 

and a centre of administration, 

commerce, services and culture. 

It is also a vibrant university 

town with twelve institutions 

of higher education and about 

11,000 yearly graduates in 

a variety of fields. Kielce also has 

thirty-four language schools. 

Distance from Kielce 

to Poland’s major cities (km) 

Distance from Kielce 

to major border crossings (km) 

Kraków 114 Slovakia 195 

Łódź 140 Czech Republic 196 

Katowice 156 Ukraine 250 

Warszawa 181 Russia 440 

Wrocław 300 Germany 457 

Poznań 354

wczoraj .dziś .jutro - Magazyn Kielce

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?