Ecopolition-No2-Magazine
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
No 2 - 2021
sustainable fashion magazine
ecopolitan
ecopolitan
ecopolitan
hoofdredacteur
Map Renes
vormgeving / ontwerp
Richard Vermijs
(IJgenweis Visuele Vormgeving)
fotografen
Elikem Akpalu, Erica Turmel, Job Boersma,
Pieter van den Boogert, Roger Neve, Sofie van Est, Tammy Bar Shay
(chicbox photography), Willemien van den Broek (buro wonderbaar),
William Liedema, Zoteye
modellen
Afra Kuipers, Loes van der Haar, Gloria Ofosu (covermodel),
Michelle Anno, Zoë Lucas
aan dit nummer werkten mee
Afra Kuipers, An Dertien, Anke Aberson, Anna Roos, Anouk van
Gijtenbeek, Astrid Ricke, Bert van Son, Bianca Nolle, Caroline Mewe,
Charlotte Vanharen, Chiara Spruit, Danique Gunning, Dieuwertje de
Wagenaar, Dorien Bolhuis, Elisa Jansen, Ellen Willink, Erik Toenhake,
Eva Zonneveld-Pool, Gert-Jan Makaske, Ineke van Zanten, Janice Deul,
Jessica Teeuw, Joke Bom, Lisette Fraanje. Loes van der Haar, Maria Voth
Velasco, Melissa Wijngaarden, Michelle Anno, Nanette Hogervorst ,
Petra van de Laar, Renée van Cootwijk, Rinske van Noortwijk, Rosan
van Boven, Shayonti Chatterji, Sjaak Hullekes, Thamar Keuning, Wyger
Wentholt, Yael Spruit, Zoë Lucas
mail ons
Reageren op een artikel: info@mapsz.nl
***
Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden
verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand
of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder
schriftelijke toestemming van Ecopolitan. Ecopolitain sluit iedere
aansprakelijkheid voor schade als gevolg van druk- en zetfouten uit.
VISUELE VORMGEVING
4
Ecopolitan
are you an
ecopolitan?
Als mens heb je de meest duurzame relatie met
jezelf. Mode is een tweede huid. Jezelf hullen in
goede kleding. Jezelf voeden met gezonde voeding.
Langdurige relaties aangaan met mensen, die jou JOU
laten zijn, van wie je energie krijgt en waarmee je
plezier beleeft op deze planeet.
Opnieuw maak ik een e-magazine ECOPOLITAN
als actie voor Fashion Revolution in coronatijd.
Vanuit Fashion Revolution UK zijn de thema’s
Rights, Relationships & Revolution. Ik ben gestart
met kijken naar mijn relaties in de duurzame
mode.
Eerste mode relatie
Heb ik met Joke Bom - WatMooi, duurzamemode
webwinkel. In 2009 hebben wij elkaar ontmoet
bij mijn eerste FRISGROEN, duurzame modeen
leefstijlfeest in Zwolle. On the Catwalk een
selectie van haar duurzame modelabels zoals
Alchemist, Dutch Spirit ( nu Aarden) en MUD
Jeans. Daarna volgden nog vele modeshows,
salons en meet-ups met deze moderelaties.
Relatie met Fashion Revolution
Als reactie op het fabrieksongeval Rana Plaza
in Bangladesh heb ik een Fris Mode Café
georganiseerd in 2013. Daarna ben ik aangehaakt
bij de wereldwijde actie ‘Fashion Revolution’.
Vooral nu met de impact corona samen de mode
industrie veranderen.
Respect
Voor Schone Kleren Campagne, die al jaren
strijden voor het verbeteren van de wereldwijde
kledingindustrie. Vanuit de 17 Sustainable
Development Goals leven en ondernemen voor
een betere wereld. Doel SDG 12 gaat specifiek over
verantwoorden consumptie en productie.
Relatie diversiteit
Families relaties, die allen op een unieke wijze
begeven in het duurzame modelandschap.
Fashion Designers, die kleding ontwerpen met
aandacht voor wat er speelt in de maatschappij.
Mode activiste Janice Deul houdt de duurzame
modewereld een spiegel voor. En een prille relatie
met het nieuwe Fashion Revolution NLD team.
Toekomst
Waarin consumenten vaker kleding lenen dan
kopen. Effect is betere kwaliteit mode en minder
modeproductie. Mode als co-creatie met de
maker of mode ontwerpen van circulair gebruik
materialen.
Het magazine is een gesamtkunstwerk, waarvoor
ik “Mode & Mens” verhalen heb verzameld van
Groenkapje relaties. Met deze verhalen vertel ik
mijn verhaal. Bedankt voor jullie input. Ik ben blij
met deze tweede ECOPOLITAN.
Veel lees-en kijk plezier,
Map Renes,
alias Groenkapje
5
6
ecopolitan
Ecopolitan
inhoud
12
16
26
38
42
50
70
82
90
94
104
110
8
46
76
22
36
66
32
60
64
106
108
74
86
96
98
Mode & Relaties
De wereld mooier maken doe je niet alleen - Joke Bom (Watmooi)
ReShare Store & Hullekes - duo interview
Trashroots - Turtlehorn
Chiara & Yael - moeder dochter interview - Indiaan en de Kas
Zero waste fashion - Sophi Lou - interview
Pionierschap - Gesprek tussen Bert van Son (MUD Jeans) & Erik Toenake (Aarden)
Ketting Kledingruil - Kledingruilfeestjes038
Lena Library - interview
Beautiful Garbage
Fabriek Fris
Indigo Ravens, een slow fashion modelabel
Fashion Rebels bestormen de textielafvalberg
Rechten
Duurzaam Shoppen is een goed begin - Schone Kleren Campagne
Mode en kolonialisme - Fashion Revolution nl
Sustainable Fashion Gift Card - SDG's bijdragen
Redactioneel
Sustainable Landschap - Janice Deul
Be cool and borrow - Greenwish
Ketenverantwoordelijkheid - Project CeCe
Accessoires
Walking on Coffee - Greyder L.A.B.
Urban Medley
Duurzame stappers - HemelseHebbedingen
Hou jij me tassie ff vast
De missie van CANO
En verder
#iswappedmyclothes - Posteractie
Fashion for goods - Tentoonstelling ‘GROW’
Modestoffen - Textielstad Enschede
Maak je oude shirt klaar voor een nieuw feest! - For Keeps
7
ecopolitan
schone kleren campagne
duurzaam
shoppen is
een goed
begin, en
meer is
nodig
auteur Wyger Wentholt, SKC communicatie-coördinator
foto Pieter van den Boogert
8
Ecopolitan
De tweede uitgave
van Ecopolitan, het
tweede jaar op rij dat de
Fashion-Revolutionweek
plaatsvindt in een
wereld vol met
vraagtekens over de
pandemie die ons
allen treft. Fashion-
Revolutionweek gaat
natuurlijk vooral over
de Rana-Plazaramp
van 2013, en dus
over veiligheid van
fabrieksgebouwen,
en op de werkvloer in
bredere zin.
In de nasleep van de ongekende ramp
in Bangladesh was er veel schaamte
bij kledingbedrijven over hun
toeleveringsketens, veel bewustzijn bij
consumenten en veel politieke wil in
zowel de productielanden als de rijke
landen. Resultaat: het zgn. ‘Bangladesh-
Akkoord’, een vergaand akkoord van
internationaal-opererende kledingbedrijven
en internationale en lokale vakbonden om
strenge maatregelen wat betreft veilgheid
van fabrieken wettelijk afdwingbaar
te maken. Op zijn hoogtepunt had dit
akkoord meer dan 200 handtekeningen van
bedrijven. Het Akkoord heeft voor ruim 2,5
miljoen kledingarbeidsters in Bangladesh
een gezonder en veiliger werkomgeving
gerealiseerd.
Helaas verkeert het akkoord sinds
2018 in zwaar weer. Onder druk van
fabriekseigenaren en de regering van
Bangladesh bepaalde uiteindelijk het
hooggerechtshof in Dhaka dat de lokale
operaties van het Akkoord moesten worden
omgevormd en overgedragen aan een
nieuwe uitvoeringsinstantie, de Ready-
Made Garments Sustainability Council
(RSC). De overdracht vond plaats in juni
2020.
Een jaar later uitten Schone Kleren
Campagne en andere “getuigen” (‘witness
signatories’) van het Akkoord hun
zorgen over hoe de RSC tot dan toe had
gefunctioneerd. In een publieke brief
formuleerden wij een aantal criteria op
basis waarvan kon worden beoordeeld
of de RSC haar verantwoordelijkheid
serieus neemt. Wij waarschuwden ook
dat de veiligheid van kledingarbeiders in
Bangladesh ernstig in het geding is.
De komende maanden zullen cruciaal
zijn voor de toekomst van het akkoord: in
juni vallen de belangrijkste beslissingen.
Of de werkgevers en regeringen van
productielanden krijgen hun zin en het
akkoord verwordt tot een papieren tijger,
of het akkoord behoudt zijn juridischafdwingbare
karakter en kan van tastbare
betekenis blijven voor de veiligheid van
arbeidsters. In dat laatste geval hebben
we dus aantoonbaar een goed-werkend
model voor akkoorden in andere industriesectoren
en ook in andere landen. Zo’n
akkoord is van onschatbare betekenis voor
het campagnevoeren op het gebied van
fabrieksveiligheid wereldwijd.
SKC, vakbonden en andere organisaties
zullen de komende maanden hard
campagne moeten voeren om dit voor
elkaar te krijgen, en hebben daarbij massaal
steun nodig bij de publiekscampagnes
die we hieromheen gaan opzetten. Wij
vragen iedereen die begaan is om het
welzijn en de veiligheid van hen die de
meeste van onze kleren in elkaar naaien
om zich de komende maanden hard te
maken voor het Bangladesh-Akkoord: doe
mee met onze online en offline acties,
spreek kledingmerken aan op hun beleid,
onderteken petities, en – vooral – verspreid
het nieuws verder. In onze ervaring is dit
soort activisme de grootste aanjager van
verandering van de kledingindustrie! ♦
Zie de website van SKC voor
de laatste updates hierover:
schonekleren.nl
9
10
ecopolitan
Ecopolitan
Ook de covid-19-pandemie toont aan dat de
kledingindustrie in zijn huidige vorm niet werkt – in het
Engels wordt gesproken over een “broken system”. Zijn
de problemen voor ondernemers in de kledingindustrie
vaak aanzienlijk tot rampzalig geweest, toch geldt dat
niet voor allemaal en niemand in Nederland of Europa
heeft er een boterham minder om moeten eten. Hoe
anders ligt dat in de kledingproductielanden, waar
miljoenen arbeidsters plotseling zonder inkomen voor
henzelf en hun gezinnen raakten zonder enige vorm van
financiële opvang of compensatie.
Info over covid in de wereldwijde kledingindustrie:
schonekleren.nl/covid-19/
facebook.com/schonekleren/posts/3784824114905210
Onderteken de petitie die nu loopt om inkomensgarantie
en ontslagvergoeding te eisen voor kledingarbeiders,
voor nu en in de toekomst: #10centsMore
payyourworkers.org/nld
11
ecopolitan
De wereld
mooier maken
doe je niet
alleen
Joke Bom van watMooi verkoopt
duurzame mode en wil daarmee de
wereld een beetje mooier maken. En
er valt genoeg te verbeteren: armoede
en ongelijkheid houden grote delen
van de wereld op achterstand. En
tegelijkertijd zorgt groei, met het rijke
westen voorop, voor een langzame maar
enorme milieuramp. De Sustainable
Development goals van de Verenigde Naties
geven 17 gebieden waarop we als mensheid
serieus aan de bak moeten om de wereld
een duurzame toekomst te geven. Alleen
al het aantal van 17 is overweldigend. En
die doelen zijn stuk voor stuk ook nog eens
“Grote Doelen”: een einde aan armoede,
geen honger meer, de opwarming van de
aarde stoppen. Daar lijkt geen beginnen aan.
Hoe ga je daar mee om als eigenaar van de
grootste duurzame webshop van Nederland?
Toen ik werd gevraagd om iets te vertellen
over hoe wij omgaan met de Sustainable
Development goals, was mijn eerste
reactie: dat is toch veel te groot? Ja we
zijn ambitieus bij watMooi, maar we
kunnen niet zo maar alle armoede op
de hele wereld uitbannen, reageert Joke.
Tegelijkertijd zie ik bijna al die thema’s
terug in ons dagelijks werk. Volgens mij
gaat het uiteindelijk om mensen: mensen
die grondstoffen verbouwen, mensen die in
de fabrieken werken …en mensen die met
hun kleding een verschil willen maken. En
als je op dat niveau gaat kijken, dan zie ik
de dorpen waar boeren een beter inkomen
krijgen. En daardoor kunnen kinderen naar
school komen er medische voorzieningen
op loopafstand. Dan denk ik ook aan de
fabrieken die - vaak tegen de stroom in -
schoner willen produceren en waar vrouwen
en mannen wél gelijke kansen krijgen. En
dan heb je de ontwerpers die duurzame
oplossingen vinden terwijl de rest het alleen
maar nóg goedkopere mode wil maken.
Duurzame mode is niet de oplossing voor
alle problemen, maar het draagt wel bij aan
heel veel van die “Grote Doelen”.
Gedeelde doelen
Verbeteringen zijn alleen mogelijk als
iedereen in de keten samenwerkt. Het
afgelopen coronajaar maakte dat nog maar
eens pijnlijk duidelijk. Geannuleerde orders
12
Ecopolitan
13
ecopolitan
zullen nog lang nagalmen bij de boeren en
fabrieken die hierdoor met schulden zijn
blijven zitten. Maar het liet ook de kracht
zien van samenwerking in duurzame mode:
dankzij korte lijnen met onze leveranciers
hebben we toch veilige en slimme
oplossingen weten te vinden om door te
gaan waar dat mogelijk was.
Een mooi voorbeeld is onze samenwerking
met Alchemist. We werken al heel lang
samen maar na de eerste lock-down zaten
we direct om de (virtuele) tafel om te kijken
hoe we elkaar konden helpen.
De samenwerking tussen watMooi en
het duurzame Nederlandse modelabel
Alchemist gaat al 10 jaar mee. Volgens
Caroline Mewe, de oprichter van Alchemist,
gaat het om de chemie:
Het is onze lijfspreuk: “chemistry only
starts when the elements interact”. En
die interactie is er met watMooi. We zijn
allebei partners met onze klant. Je kunt het
namelijk niet alleen. We lijken op elkaar
en dan is één plus één drie. We hebben
hetzelfde doel, namelijk om de modewereld
van binnenuit te veranderen. En ik weet dat
dat kan. Verandering begint bij het maken
van de juiste keuzes. Bij mij begon het
door mijn baan op te zeggen bij een groot
warenhuis en voor de duurzame mode te
gaan. In het begin had je alleen maar een
paar t-shirts van biologisch katoen. En die
waren zo soepel als een kartonnen doos.
Daar is gelukkig veel verbeterd. Er komen
steeds meer duurzame stoffen bij, zoals
bijvoorbeeld Tencel. Oude kleding die
wordt gerecycled tot nieuwe garens, dat
vind ik ook een geweldige vooruitgang.
Sophisticated comfort is onze signatuur,
waarmee we staan voor tijdloos design en
kwaliteiten waar je lang plezier aan beleeft.
er slechts een vleugje biologisch katoen
in zit? We hebben in Nederland terecht
strenge regelgeving over kinderarbeid,
maar ondertussen mogen schepen met de
grootste bagger van buiten Europa hier
gewoon hun kleding uitstorten over de
markt. Ik vind dat heel dubbel.
Joke vindt dat haar klanten er op moeten
kunnen vertrouwen dat ze mode krijgen
die er nier alleen mooi uitziet maar ook zo
duurzaam mogelijk wordt geproduceerd:
Ik weet dat het team van Alchemist
persoonlijk op bezoek gaat bij al hun
toeleveranciers. Ze zien met eigen ogen
hoe er gewerkt wordt en hoe er wordt
omgegaan met de mensen. En zo helpen
ze ons om dat verhaal zo goed en zo eerlijk
mogelijk te vertellen aan onze klanten. Op
deze manier versterken we elkaar.
Haalbare doelen
De wereld veranderen met duurzame
mode. Het gaat tergend traag. En soms
voelt het ook een beetje dubbel. Want net
als iedere retailer, willen we ook zoveel
mogelijk verkopen. Maar méér kleding is
natuurlijk geen duurzame oplossing. De
Sustainable Development goals laten mij
en hopelijk ook onze klanten nadenken
over de impact die je hebt als je kleding
koopt. Want als je tóch iets koopt, zorg er
dan voor dat je ergens op de wereld helpt
om armoede uit te bannen en mensen
een eerlijkere kans geeft. En zorg met
jouw aankoop dat er verstandig wordt
omgesprongen met grondstoffen en het
milieu. Ik geloof dat het kan. ♦
Het consumentenbewustzijn kan nog veel
beter en het helpt niet dat veel labels doen
aan greenwashen. Het is jammer dat er
niet meer regelgeving is op dat gebied. Ook
wanneer er bijvoorbeeld maar een héél
klein beetje biologisch katoen is gebruikt,
hangen sommige labels er een “duurzaam”
kaartje aan. Duidelijke regelgeving kan
daarbij helpen. Een potje jam mag je geen
aardbeienjam noemen wanneer je er alleen
wat rode kleurstof doorheen gooit, waarom
mag je iets dan wel duurzaam noemen als
14
Ecopolitan
“chemistry
only starts
when the
elements
interact”
watmooi.nl
15
16
ecopolitan
Ecopolitan
duo interview
sjaak hullekes
van hul le kes
en thamar
keuning van
leger des heils
reshare
resharestore.nl
17
ecopolitan
Over Hul le Kes
Het modelabel Hul le Kes is een reactie op de
huidige maatschappij en het modesysteem
en werd eind 2018 opgericht. Sjaak Hullekes
en Sebastiaan Kramer willen samen met hun
team en met kleding als medium een nieuw
paradigma creëren. Een nieuwe manier van
kijken en waardering van de imperfecties
in onszelf, anderen en bij kleding. Hul le
Kes benadert hun missie op verschillende
manieren. Zo was Sjaak Hullekes eerder
als coach te zien bij het EO Programma
‘Genaaid’ en droeg Duncan Laurence een
Hul le Kes outfit gemaakt van antiek linnen
tijdens zijn winnende optreden bij het
songfestival. In 2019 ontwikkelde Hul le Kes
samen met het Leger des Heils de Hul le Kes
ReShared collectie. Een collectie volledig
vervaardigd uit afgedankte materialen uit
de textiel- en agrofoodsector. Kleding uit
de reguliere Hul le Kes collectie wordt voor
95% gemaakt uit bestaande materialen en
voorzien van een eigen paspoort. Bij Hul
le Kes staat samenwerking altijd voorop
om zo te kunnen komen tot verandering in
onze maatschappij. Naast samenwerkingen
met het bedrijfsleven werkt het modelabel
nauw samen met het mbo onderwijs
en met mensen met een afstand tot de
arbeidsmarkt.
Over Leger des Heils ReShare
ReShare is de textielinzamelaar van het
Leger des Heils. De textielindustrie is na
de olie-industrie de meest vervuilende.
De hoeveelheden water en CO2-uitstoot
die gepaard gaan met textielproductie
wereldwijd is enorm. Daarnaast is het
ook een industrie waar heel veel mensen
hun brood aan verdienen en helaas gaat
dat niet altijd veilig of eerlijk. Door in
Nederland jaarlijks zo’n 26 miljoen kilo
textiel in te zamelen, helpen wij mens
en milieu. De kleding wordt onder meer
opgeslagen en weggeven voor noodhulp of
verkocht in onze eigen tweedehands – en
vintagekledingwinkels: de ReShare Stores.
De opbrengst van deze verkoop komt ten
goede aan de hulpverlening van het Leger
des Heils. Wij vinden ‘opnieuw delen’
belangrijk. Wat jij overhebt aan kleding kan
iemand anders opnieuw dragen. Iemand
die misschien weinig te besteden heeft of
iemand die kleding zoekt waar een verhaal
achter zit. Ook textiel die niet meer in zijn
originele vorm te dragen is, proberen wij
zo goed mogelijk te hergebruiken. Hierin
zoeken wij samenwerkingen op zoals
die met Hul le Kes; om meer te kunnen
hergebruiken én om te laten zien dat het
kan!
Thamar: Sjaak, kun je meer vertellen
over wie je bent en wat je doet?
Sjaak - Natuurlijk! Ik ben in 2005
afgestudeerd in Arnhem aan de opleiding
modevormgeving. Hierna ben ik eigenlijk
meteen als ontwerper gestart. Zoals van
ons verwacht werd startte we (Sjaak en zijn
partner Sebastiaan Kramer) een eigen merk.
We werden er al snel een beetje ambetant
van dat wij, en onze klanten, zo aan het
consumeren waren. Dat kan anders! We
moesten terug naar de essentie van het
waarom. Wat zijn onze waardes? Nu zien
we mode als een instrument om te vertellen
18
Ecopolitan
dat het anders moet. Geen nieuwe grondstof
productie. Imperfectie is schoonheid.
Sjaak: En jij dan Thamar?
Thamar- Ik werk nu 5 jaar voor Leger des
Heils Reshare. Ik doe de marketing en
communicatie en zoek samenwerkingen
op, zoals die met jullie, zodat we onze
boodschap en impact kunnen vergroten. Er
komen zoveel aspecten bij elkaar in mijn
werk: hulpverlening, duurzaamheid, mode,
commercie, zorg voor mens én milieu. De
zingeving die ik vind in mijn werk is voor
mij erg belangrijk. Winst als enige doel is
niet aan mij besteed. De wereld zou in mijn
ogen een stukje mooier zijn wanneer het
minder om enkel winst maken gaat.
Thamar: Hoe heb jij ons eigenlijk leren
kennen Sjaak?
Sjaak- Door de ReShare Store in Arnhem. Ik
kende het Leger des Heils natuurlijk al wel
en toen er een winkel in Arnhem kwam ben
ik zelf meteen gaan shoppen. Ik wandel er nu
regelmatig even binnen.
Sjaak: Hoe kwam het zo dat je ons
benaderde eigenlijk?
Thamar - Ik heb een aantal jaar geleden de
EO-serie “Genaaid” gekeken. Onder jouw
begeleiding hebben studenten toen een
duurzame collectie ontworpen voor de Dutch
Sustainable Fashion Week. Ik wist meteen:
wij zouden goed bij elkaar passen om iets
gaafs neer te zetten!
Sjaak – Ik weet nog goed dat jullie
toenadering zochten voor een mogelijke
samenwerking. Ik ben me verder in jullie
gaan verdiepen en we werken beiden
vanuit duidelijke principes namelijk
spullen hergebruiken en terugbrengen
in de keten. Laten we dat samen doen en
zo de boodschap en impact alleen maar
versterken!
Thamar – Ja, we hebben vrij snel om de
tafel gezeten. Door onze reststromen
te gebruiken; kleding die eigenlijk niet
19
ecopolitan
meer herdraagbaar is door bijvoorbeeld
verkleuringen, hebben we samen een hele
mooie collectie kunnen maken die letterlijk
gaat over het geven van nieuw leven aan
afgedankte materialen. Van afval naar een
exclusieve, maar betaalbare, collectie waar
een duidelijk verhaal aan vast zit.
Sjaak: Waar ben je trots op in onze
samenwerking?
Thamar – Hullekes klanten zijn niet
altijd dezelfde klanten als de klanten van
de ReShare Store. Ik vind het heel mooi
dat we zo kunnen laten zien dat we niet
alleen hulpverlening doen en super frisse
en moderne ReShare Stores hebben waar
duurzame mode centraal staat. Alle lagen
van de bevolking komen hier samen.
Sjaak – Ja, mooi is dat! Ik vind het heel
mooi dat we een sterke collectie hebben
kunnen maken. Dat vond ik heel spannend.
Het moest voor iedereen betaalbaar zijn.
Het gaf ons zoveel energie en we werden
allemaal geïnspireerd. Zo ook onze klanten.
Het liep zo goed! Het verhaal werd echt
verstaan door de klanten en de media. De
vele media-aandacht en verspreiding van de
achterliggende boodschap was voor ons erg
belangrijk.
Thamar: Wat is eigenlijk jouw
lievelingskledingstuk?
Sjaak – Ik heb niet echt één lievelingsstuk.
Ik heb heel veel kleding, maar echt alles wat
ik koop is tweedehands. Ik ben altijd op zoek
naar kleding, voor mij zijn het net boeken.
Ik lees hoe het is gemaakt, wanneer, door
wie, waarom etc. Daarom ga ik ook zo graag
naar de ReShare Store; daar ligt gewoon
een geschiedenis-schat aan kleding. Ik houd
heel veel van jassen en schoenen. In de
winkel bekijk ik meteen waar ik deze kan
vinden.
Sjaak: Hoeveel tweedehands kleding
heb jij?
Thamar – Ik denk dat 70 à 80 % van mijn
kledingkast bestaat uit tweedehands
kleding. Ik heb ook steeds vaker dat ik
bewust bedenk wat voor kledingstuk ik
echt nodig heb, en ga hier dan naar op
zoek bij tweedehands winkels. Het duurt
het misschien iets langer voor je het item
gevonden hebt maar dan ben je er zo blij
mee!
Thamar: Wat is de grote droom van jou
voor jouw label?
Sjaak - We zijn bezig met het opzetten van
een sociaal atelier: de Recovery Studio.
Een plek voor mensen om te werken die
last hebben van stress, eenzaamheid of
de druk van de maatschappij om mee te
komen. Mensen gaan aan de slag met
het repareren van textiel en tijdens dat
processen repareren ze zichzelf ook. Dat
moet in zomer 2021 van de grond komen, en
hiervoor gaan we natuurlijk ook met jullie in
gesprek om onze samenwerking op dat vlak
voort te zetten en te verdiepen.
Ook in de samenwerking met jullie zijn
er nog zoveel mogelijkheden! Naast de
Recovery Studio, lijkt het mij heel gaaf als
we de Hullekes ReShared collectie verder
gaan uitbreiden. Ik hoop gewoon dat we
samen een orkest kunnen creëren aan geluid
waarin men hoort wat we willen vertellen
met betrekking tot hergebruik en afval.
Sjaak: Waar staat ReShare
met haar ReShare Stores over
10 jaar?
Thamar – Uiteindelijk willen we groeien
naar zo’n 20 à 25 winkels verspreid over
heel Nederland en een mooie community
vormen in iedere stad waar we neerstrijken.
Het maakt niet uit of je nu winkelt vanuit
een klein budget, het zoeken van unieke
items of duurzaamheidsprincipes. Alle lagen
van de bevolking willen we nóg meer met
elkaar verbinden. Tweedehands winkelen
moet heel normaal zijn. Dit willen we onder
andere laten zien met projecten als de
Hullekes ReShared collectie, en bijvoorbeeld
de Week van Tweedehands Textiel van 20
tot en met 27 april. ♦
SDG’s
12: Duurzame consumptie en productie
13: Aanpak klimaatverandering
17: Versterken van het (mondiaal)
partnerschap om doelen te bereiken
20
Ecopolitan
21
Ecopolitan
op naar een
inclusief en
sustainable
modelandschap
Afgelopen zomer plaatste NRC
haar opiniestuk over het huidige
modesysteem dat, genoodzaakt
door de covid 19-crisis, vol inzet
op duurzaamheid. Diversiteit en
inclusie leken daarbij vergeten. Iets
wat grosso modo ook geldt voor de
sustainable fashion-wereld, aldus
modeactiviste Janice Deul.
auteur Janice Deul
23
ecopolitan
Use the power of fashion to make society
more inclusive. Dit is de boodschap die
ik de afgelopen jaren de wereld in heb
geslingerd. En wel op allerlei manieren.
Door te schrijven en zitting te hebben in
panels; door topics als representatie en
beeldvorming, cultural appropriation,
schoonheidsidealen en post-corona
shoppen te agenderen in de media;
door colleges en lezingen te geven;
door het schrijven van boeken. Allemaal
activiteiten die ik schaar onder de noemer
‘activisme. Want, ja, ik een activist, zoals
ik mezelf noem sinds mijn TEDtalk, uit
2014, over de power of fashion noem. Een
modeactiviste dus (hoewel ik me allang
niet meer tot de fashion beperk) maar
zeker ook een modeliefhebber. Jassen &
tassen, kwikjes & strikjes: ik houd ervan.
Er is ooit zelfs een tijd geweest dat ik een
substantieel deel van mijn bovenmodale
salaris besteedde aan kleding.
Designerspul welteverstaan. Inmiddels
bijna vijftien jaar terug, overigens, toen
ik bij een uitgeverij in de Amsterdamse
P.C. Hooftstraat werkte als eindredacteur.
Mijn liefde voor ‘tweedehands’ is gelukkig
ook alweer heel wat modeseizoenen
geleden opgelaaid. Een passie die begon
met de afgedankte legerjasjes die ik
als puber shopte bij ‘de dump’ en die
leek te eindigen met de aanschaf van
50s queenies en dito skibroeken om
mijn discolook compleet te maken.
Inmiddels ben ik dol op vintage shoppen.
Wat is er toffer dan het doen van een
fashionvondst, die niet peperduur is,
maar vrijwel altijd uniek? Zo raakte ik
dus verzeild in de wereld van duurzame
mode. Een fenomeen dat door de huidige
pandemie alleen maar aan populariteit en
urgentie heeft gewonnen.
Ongelijkheid, overproductie,
overconsumptie
En terecht. Het huidige modesysteem,
gebaseerd op ongelijkheid, overproductie
en overconsumptie heeft zichzelf
allang overleefd. Het idee van kleding
als ‘wegwerpartikel’, het concept van
sales, meerdere grote shows per jaar,
in bloedspoed wisselende collecties,
milieubelastende productiewijzen; weg
ermee. Ik juich het dus van harte toe dat
het onderwerp sustainability nu echt op
de modekaart staat. Ik vind het ook heus
fantastisch om te leven in een tijd waarin
naar hartenlust wordt geleend, geruild en
gedeeld, waarin we steeds vaker ‘vergeten
parels’ uit de kast trekken en veelvuldig
re-loved, recycled en re-used items rocken.
En natuurlijk is het belangrijk dat het
onderwerp duurzaamheid aan bod
komt op opleidingen, in academische
settings, denktanks en tijdens online
panelgesprekken. Maar hoe zit het met dat
andere ‘d-woord’: diversiteit? Want laten
we wel wezen, de duurzaamheidsbeweging
kan wel een kleurinjectie gebruiken. Het
wordt sowieso tijd dat sustainable fashion
warriors zich ook hard maken voor inclusie
en representatie in brede zin. Binnen de
movement en daarbuiten.
“Het huidige systeem heeft
zichzelf allang overleefd”
24
Ecopolitan
Als we het hebben over ‘duurzaam’ en
‘sustainable’ valt altijd de kreet ‘zero
waiste’. En inderdaad: we moeten stoppen
met het verspillen van hulpbronnen,
grondstoffen en natuurschatten.
Maar hoe zit het met die andere vorm
van verspilling? De verspilling van
talent, inzichten en menskracht? De
verspilling van het probleemoplossend
vermogen van groepen of personen die
geen toegang hebben tot de systemen
en die niet gerepresenteerd lijken
te worden door de beweging? Hoe
vaak zie je een non-binaire spreker
of een persoon van kleur tijdens een
sustainable fashion event? Wanneer
een duurzamemodeblogger met een
beperking of een Zwarte professional
die een structurele rol heeft binnen een
der bekende organisaties? Niet gek dan
toch, dat het publiek bij dergelijke events
doorgaans witter dan wit is?
Lieve sustainable fashion warriors, laten
we deze uitdagende tijd aangrijpen
om het roer rigoureus om te gooien.
Dat wil zeggen: niet alleen inzetten op
duurzaamheid, maar ook op inclusie
en diversiteit. We kunnen niet alleen
vertrouwen op de usual suspects als het
gaat om het dealen met de problemen
waar we nu voor staan. Dat heeft ons tot
nu toe precies nergens gebracht. Laten
we de deuren dus openen voor degenen
die aan de zijlijn staan. Dit is het moment
om een echte mentaliteitsverandering
tot stand te brengen. Om de de handen
ineen te slaan zodat consumenten,
professionals en media ervan
doordrongen raken dat we met andere
ogen moeten kijken naar onszelf,
elkaar, de planeet en onze garderobe.
Een essentiële boodschap, die alleen
maar overkomt als ‘ie ook breed wordt
gedragen. Dat vereist een gezamenlijke
inspanning, die alleen kans van slagen
heeft als we gebruikmaken van een breed
palet aan ervaringen, kennis, inzichten.
En als we dan toch met hervormingen
bezig zijn, laten we meteen korte metten
maken met het maatvoeringsysteem.
Mega achterhaald en schadelijk voor het
zelf- en mensbeeld van zovelen in een tijd
waarin 44 de gemiddelde vrouwenmaat
in ons land is. En – hup – dan schaffen
“Ook de duurzaamheidsbeweging
kan wel een
diversiteitsinjectie gebruiken”
we meteen concepten als ‘mannen’- en
‘vrouwenkleding’ af, zodat we onze
creativiteit en authenticiteit kunnen
vieren door kleding te dragen die past bij
onze persoonlijkheid. Zonder ons blind te
staren op triviale zaken als bodytype of
genderidentiteit. Dat maakt het straatbeeld
vrolijker, onze kleding duurzamer en ons,
mensen, gelukkiger. Heus, je zult het zien. ♦
Dit artikel is een bewerking
van eerdere columns, talks en
opiniestukken van Janice Deul.
Janice Deul is journalist, activist
en founder van het platform
Diversity Rules. Ze maakt zich sterk
voor inclusie in mode, media en
cultuur. Ook is ze co-curator van de
tentoonstelling Voices of Fashion:
Black couture, Beauty & Styles.
Hopelijk snel te bezoeken in Centraal
Museum Utrecht.
25
26
ecopolitan
Ecopolitan
Interview
turtlehorn
trashroots
Turtlehorn is een duurzaam
streetwear-modemerk met daarachter
de ontwerpster María Voth Velascco
met verschillende ontwerpideeën en
projecten. De gehoornde schildpad is
representatief voor het merk, exclusief
en opvallend met de hoornachtige mode
zelf, tegelijkertijd beweegt hij langzaam
op een langzame manier en met veel
geduld tot in de puntjes uitgewerkt,
tenzij hij een bord heeft met wielen met
het!
Turtlehorn is veelzijdig en houdt
zich niet alleen bezig met mode,
maar zorgt er ook voor dat idealiter
samenwerkingen ontstaan die sociale
projecten omvatten om met mode iets
goeds te creëren.
turtlehorn.com
27
ecopolitan
Wat was je inspiratie voor je collectie?
Ik had altijd in gedachten om een duurzame
en billijke collectie te maken, gebaseerd
op mijn eigen cultuur door mijn wortels
in Sevilla, Andalusië, (Spanje), die altijd
deel uitmaakt van mijn persoon en mijn
werk. Het is een zeer controversiële stad,
vol geschiedenis, met prachtige kleuren en
patronen, met een wilde street subculture
en achterstandswijken aan de andere kant.
De lucht van deze sfeer is samengevoegd in
mijn nieuwe collectie “Trashroots”.
Welk handwerk heb je in je collectie
geïntegreerd en hoe was de ervaring
om met de ambachtslieden samen te
werken?
Allereerst wilde ik deze omgevingen
uitgebreider analyseren, om de relevantie
van traditioneel handwerk en cultureel
erfgoed, waar ik vanaf mijn kinderjaren
door werd omringd, te ontdekken, met
de mogelijkheid om ze in mijn werk te
integreren, door ze levend te houden in een
moderne manier.
Tijdens mijn onderzoek leerde ik de meest
iconische ambachten in de regio op, die
voornamelijk borduren en weven waren.
Bij het onderzoeken van de ambachtelijke
weeftechniek “Jarapa” weven, speelt de
materialiteit een belangrijke rol bij het
proberen om een collectie zo duurzaam
mogelijk te maken.
Tijdens het proces werkte ik aan het weven
van katoenen resten uit de textielindustrie
uit Spanje en werkte ik samen met
modewerkers van een groot getto in Sevilla.
Mijn ervaring met de ambachtslieden was
zeer verrijkend, omdat ik veel van hun
technieken kon leren en kon communiceren
met mijn innovatieve textielkennis.
Bovendien was het heel bijzonder dat ze
goed betaald konden werken voor een
modeproject, omdat ze hun ambachten
vooral inzetten voor het toeristisch publiek
of lokale festiviteiten.
Heb je voor je collectie alleen katoen
restjes gebruikt?
Min of meer. Ik gebruikte katoen voor de
hele collectie, en tijdens het onderzoeksen
maakproces was het erg moeilijk om er
zeker van te zijn dat het lokale katoen was
die onder goede omstandigheden in de regio
van Sevilla werd gecultiveerd. Een deel is
lokaal katoen, maar een ander is biologisch
of gerecycled katoen.
Een paar kledingstukken van de collectie
zijn geweven van katoenen resten afkomstig
uit de textielindustrie in Spanje. Ik volgde
het proces samen met de wevers, wanneer
ze containers met de zeer goedkope
restmaterialen uit de fabriek ophalen, de
materialen en de kleuren uitselecteren en
beginnen te weven.
Hoe zit het uit met de kleuren van je
collectie? Waarom heb je zoveel oranje en
blauw gebruikt? het ziet er erg levendig en
kleurrijk uit!
Alle gebruikte kleuren zijn heel typisch voor
Sevilla: het opvallende zachte oranje komt
overal in de stad voor, op bijna elke gevel, op
de grond en die sinaasappelbomen overal.
Het intense donkerblauw vormt een mooie
combinatie met het oranje, daarnaast noem
ik het de “Azulejo” tegelblauw, of vanuit
de intens blauwe hemel. De derde kleur is
het krachtige bloederige rood, dat ook op
veel gevels te vinden is, en als scherp detail
gebruikte ik het energieke, heldere geel
dat ik als detailkleur over de hele collectie
gebruikte.
Is je collectie unisex of voor wie
specifiek?
De vormen van de kleding weerspiegelen de
tegels en straatelementen van de stad, maar
hebben ook grip op de actuele skatemode,
met sterk en flexibel textiel, zoals
cargobroeken, wijde T-shirts ... en klaar
om overal de jaar te dragen, daarom zijn ze
meestal zo breed. Ik heb geprobeerd om in
het algemeen unisex en one-size stukken
te maken die meestal passend zijn voor alle
types.
28
Ecopolitan
Het was een uitdaging om voor iedereen
passende unisex kleding te maken, maar ik
vond een vouwtechniek die
voor mij werkte om de kleding aanpasbaar
te maken aan elke lichaam.
Kun je ons verraden waarom je collectie
“Trashroots” heet?
“Trashroots” is een woordspel,
samengesteld door “Trash”, verwijzend naar
het meest populaire en ruige skatemagazine
“Thrasher” en de connectie van de ruwheid
van Sevillas underground vibe, en van de
erfenis “trashy roots” te hebben, aangezien
de maatschappij daar aan de andere kant
erg nationalistisch is en vasthoudt aan
hun tradities en religie. En de laatste
samengestelde woord “roots”, want ik het in
verband breng met mijn huis.
Welke zijn je klanten?
Mijn doelgroep zijn mensen die houden
van streetwear en bewust zijn van hun
omgeving, en zijn zelfverzekerd, actief
en sportief, geïnteresseerd in het maken
van veranderingen en het nastreven van
een droom; vooral voor jongeren of jong
gebleven mensen op deze aarde.
Waar kunnen we jouw collectie kopen?
Op dit moment kun je collectie stukken
online bestellen en contact met mij
opnemen via e-mail onder info@turtlehorn.
com, of iets bestellen via mijn Instagramsite
@turtlehorn_.
Sommige stukken van de collectie zijn
verkrijgbaar in de Fashion Library in Den
Haag, in de Bij Priester-winkel, en sommige
pop-up winkels in Aken, Duitsland, zoals
@diffus.space. ♦
29
ecopolitan
Ecopolitan
31
ecopolitan
Ecopolitan
Greyder LAB
walking
on coffee
Op een zolderkamer bij kaarslicht start
70 jaar geleden in het Nederlandse
Gilze, een uur zuidwaarts van
Amsterdam, een familiebedrijf in de
productie van babyschoenen. Tien jaar
later start ook in het Turkse Iskilip,
drie uur noordwaarts van Ankara,
een familiebedrijf in de productie van
schoenen. De paden van beide families
kruisen elkaar eind jaren negentig van
de vorige eeuw. Ze besluiten samen
te gaan werken. Door jarenlange
samenwerking groeit er gedeeld
vakmanschap, wederzijds respect en
vriendschap.
greyderlab.com
33
ecopolitan
Het zijn deze drie factoren die de
Nederlandse derde generatie en de Turkse
tweede generatie van beide families bij
elkaar brengt op een nazomeravond in 2018.
Daar praten ze over de business, over waar
de wereld heen gaat, over hun kinderen en
kleinkinderen.
En daar besluiten beide families samen
een nieuw avontuur aan te gaan door het
beste van twee werelden – Dutch Design
& Turkish Craftmanship – te combineren
om de wereld een beetje mooier en beter te
maken voor alle kinderen en kleinkinderen.
GREYDER L A B
The Future of Footwear Fashion
Afgelopen februari werd Greyder Lab’s
allereerste funky schoenencollectie
gelanceerd; gemaakt van koffieresten,
suikerriet, plastic flessen uit de
Middellandse Zee, Leather Working Group
leer, gerecycled katoen, autobanden.
The world is changing, let’s change the
world! - Because #WECARE. Met deze
filosofie doet Greyder Lab veel meer dan
alleen het maken van toffe, betaalbare
schoenen die duurzaam zijn. Hun Forrest
Fund zal dit voorjaar 10.000 bomen planten.
En schoenen overgebleven uit collecties,
net zo goed en mooi als schoenen in de
winkel maar die normaal gesproken als
afval worden weggegooid, worden aan
vluchtelingen gegeven die gevlucht zijn
voor de burgeroorlog in Eritrea.
“Het tijdperk van simpelweg schoenen
verkopen is voorbij. In deze onzekere en
gepolariseerde wereld zijn mensen op zoek
naar betekenis, verbinding en warmte.
Zorgen voor elkaar en onze natuurlijke
leefomgeving, is de enige manier, ook
kijkend naar mijn eigen kinderen,” zegt
Creative Director Rob Willems. ♦
“So, forget the one that
walks on water, be the one
that walks on coffee.’’
34
Ecopolitan
ecopolitan
Be cool
and borrow
tekst Rinske van Noortwijk en Ineke van Zanten (GreenWish)
foto Sofie van Est & Zoteye
Altijd iets nieuws aan en toch
duurzaam bezig zijn. Fashion
libraries en swap shops worden
steeds populairder. Steeds meer
ontwerpers bieden eigen kleding
te leen aan. En binnenkort zal ook
in “gewone” winkels kleding te
leen zijn. Maar verreweg de meeste
merken moeten er nog erg aan
wennen. LENA the Fashion Library
in Amsterdam helpt merken over de
streep. Met de Kleding monitor geeft
zij hen een unieke inkijk in lenen als
business.
Lenen is het nieuwe kopen
Klanten wisten het al. Kleding lenen is
duurzaam, flexibel en je kunt altijd iets
nieuws aan. Je beschikt over een oneindige
kledingkast. Je kunt ook kleding kiezen, die
je normaal niet zo snel zou kopen. Daarmee
kan je nieuwe stijlen en merken uitproberen.
Ook als die (nog) te duur zijn voor jouw
portemonnee. En áls je dan verliefd wordt
op die jurk, dan kan je ‘m kopen. Meer keus,
minder miskopen.
Vooroordelen belemmeren de
doorstroom
Lenen is business, maar hoe vertel je dat
de merken? Merken zijn nog onbekend
met het concept en vooroordelen zitten in
de weg. Bijvoorbeeld dat er veel stuk gaat
of niet wordt teruggebracht en dat het
financieel niet voldoende zou opbrengen.
LENA heeft de ervaring dat mensen juist
heel voorzichtig zijn. En omdat LENA de
reiniging uit handen neemt, blijft de kleding
langer mooi. Als je een broek tien
36
Ecopolitan
keer uitleent en daarna verkoopt, iets
dat regelmatig gebeurt bij LENA, dan is
de marge groter dan in de retail. Tijd om
merken dit zelf te laten ervaren.
Kleding monitor unieke inkijk in
business model
Om die reden heeft LENA in samenwerking
met een aantal partijen de Kleding monitor
opgezet. Merken stellen een collectie
beschikbaar aan LENA en in ruil daarvoor
kunnen zij die collectie een periode lang
zelf volgen. In de Kleding monitor wordt
geregistreerd hoe vaak en tegen welke
prijs iets wordt uitgeleend, hoe het wordt
gereinigd en door welk type klant. Unieke
gegevens die het merk zonder tussenkomst
van derden zelf kan inzien. Daarnaast
kunnen merken benchmarken en kijken hoe
goed zij het doen ten opzichte van andere
merken. De uitgeleende kleding blijft tijdens
het leenproces eigendom van de merken, en
het verdienmodel biedt interessante
uitkomsten op lange termijn. Het inzicht
in gegevens over houdbaarheid van de
kleding maakt het makkelijker om daar bij
de productie rekening mee te houden. Zo
worden de items duurzamer.
Corona dwingt tot uitproberen
De kledingwereld heeft het zwaar door
Corona. Juist nu is het belangrijk om
naar nieuwe business concepten te
kijken. Er liggen grote hoeveelheden
onverkochte kleding te wachten. Over de
grens is lenen veel groter. H&M en Ikea
hebben het ontdekt. De tijd is rijp voor de
modemerken in Nederland. Wil je weten
wat dit voor jouw merk betekent? Neem
dan contact op met ons via suzanne@june.
amsterdam of info@greenwish.nl. De lijst
met plekken waar je kleding kunt lenen
groeit! Naast Lena the Fashion Library in
Amsterdam, vind je bijvoorbeeld In Den
Haag Masterpiece, Bij Priester en Palanta;
in Arnhem Library Less en in Zutphen,
Gaia. Lenen heeft ontegenzeggelijk de
toekomst. We gaan met elkaar veel beter
gebruikmaken van wat er is en zo gooien we
minder weg, dubbel duurzaam. ♦
37
ecopolitan
moeder dochter interview
Chiara & Yael
Indiaan en de Kast
Ecopolitan
Welke 3 woorden of zinnen geven weer
hoe jij in het leven staat?
Yael: Humor, zelfvertrouwen, de kleine
dingen
Chiara: Vier jezelf, koester wat je hebt,
vrijheid
Hoe vertaal je dit naar je kledingkast,
hoe winkel je in je kast tijdens Corona?
Yael: Zoiets heel simpels als aankleden,
werd iets leuks. Omdat ik er wat meer
tijd voor plan om aandacht aan mezelf te
besteden. En doordat ik meer tijd heb ga
ik meer experimenteren en trek ik andere
combinaties aan dan voor die tijd.
Chiara: Nou op het moment dat er zoveel
mogelijkheden wegvallen om je voor te
kleden ben ik vooral bevestigd in mijn
patronen en rituelen qua aankleden betreft.
Ik vier mezelf ongeacht of ik ergens heen ga
of thuis ben. Ik voel me vrij in mijn keuzes
en zijn ook al heb ik nergens om heen te
gaan of om me mee bezig te houden.
Winkel je nu in je eigen kledingkast
anders dan voor de Corona tijd?
Yael: Ja, voor de Corona tijd was ik vooral
aan het experimenteren met wat ik leuk
vond staan en nu kom ik toch vaak uit op
een stijl waar ik me goed in voel. Dat is een
comfortabele baggy street stijl.
Chiara: Ja. Nog veel feestelijker. Lekker
mezelf en Amsterdam opvrolijken.
Nu in deze tijd, style jij je je voor jezelf of
voor een ander?
Yael: Voor mezelf. Soms voel ik me extra
mooi als ik een toffe outfit aan heb. Als ik
iets aanheb wat niet lekker zit, dan heb ik
geen leuke dag. Ik vind het wel heel vet als
een ander opmerkt dat ik een lekkere outfit
aan heb. Dus als iemand een compliment
over mijn stijl maakt of op wat ik aanheb.
Maar ik trek aan wat ik bij mezelf vind
passen.
Chiara: Voor mezelf. Maar nu ook op de
straat wat te kijken te geven. Zo van: wat
loopt daar?
Waar let je op bij het combineren van je
outfit?
Yael: I go with the flow. Vaak kies ik 1 item
uit en daar bouw ik dan mijn outfit omheen.
Chiara: Welke kleur heb ik vandaag zin in?
Soms zit ik in vibe roze en andere dagen
echt team rood. Mijn kast hangt vol met
enorme lievelingsoutfits, vol kleur, dus dat is
waarop ik kies.
Wat is zelfvertrouwen in je style voor
jou?
Yael: Dat je je lekker voelt in je outfit. Ik
heb dat gevoel vaak extra als ik een nieuwe
combinatie in m’n kast gevonden heb.
Chiara: Een inspirerende natuurlijke
samensmelting tussen je innerlijk en je
uiterlijk. En heerlijk als je er dus niet echt je
vinger op kunt leggen waarom het gewoon
zo is. Stukje vibe, stukje lichaamstaal, stukje
eigen en a whole lot of rocken, attitude.
Durf jij alles aan te trekken?
Yael: Ik durf het wel, maar ik wil het niet.
Je ziet mij trouwens niet zo heel snel in een
outfit die iedereen heeft. Want dan voel ik
me niet origineel.
Chiara: Ja alles, maar ik voel me in bijna
niks mezelf. Mijn kledingkast is zoals je weet
Yael een verzameling van 40 jaar opbouwen,
waarbij ieder kledingstuk uniek is.
Wat als ik zou zeggen dat je met iets
niet over straat mag?
Yael: Daar trek ik me niks van aan. Mam,
dat weet je. Ik kan er heel slecht tegen als
mensen zeggen dat ik niet iets mag dragen.
Chiara: Likewise. Yael, je vroeg me eens je
klas te verlaten omdat je mijn outfit niet
mooi vond. De dag erna trok ik een nog
bizardere outfit aan en liep weer met je de
klas in.
Mijn manier om jou te laten zien en ervaren
dat je mijn outfits niet mooi hoeft te vinden,
maar een ander daarin vrij kunt laten.
Wat is je grootste blunder met kleren:
Yael: Heb je even? Ik had een keer 3
onderbroeken over elkaar aan. Ik was
blijkbaar niet wakker tijdens het aankleden.
Ik heb bijna elke week wel mijn veters
tussen mijn fiets zitten. De eerste gymles
op de middelbare school had ik een super
opvallende regenboog onderbroek aan, de
hele klas lag in een deuk.
En tijdens het zwemmen viel een keer m’n
zwembroek op de bodem.
Chiara: Dat heb je echt zo van mij. Mijn
grootste blunder was een dresscode niet
gelezen te hebben als spreker van een groot
39
40
ecopolitan
Ecopolitan
internationaal event. De dresscode was
blijkbaar zwart wit. Ik stond daar in mijn
fushia roze jurk met paarse gympen tussen
de 8 andere sprekers in een zaal met 400
luisteraars, ai ai ai.
Pas als ik het zeker
weet, als het klopt,
dan koop ik het.
Heb je een style icoon?
Yael: Nee.
Chiara: Een mix van mijn oma meets Iris
Apfel, Frida Kahlo en David Bowie. En jij &
Jonah inspireren mij ook, deels omdat jullie
mijn kleding lenen en dat heeeel anders
dragen dan ik.
Hoeveel kleren heb je?
Yael: Mijn volledige garderobe bestaat uit
7 broeken, 4 rokken, 12 truien, 5 jassen/
kimono’s,
4 spencers, 2 jurken en 5 korte broeken,
4 beanies, 4 tassen, 10 x ondergoed, 15
sokken, 3 paar schoenen. Maar eigenlijk
is dat niet allemaal van mij, maar ook van
anderen.
Chiara: Nouuu als ik moet tellen ben ik
wel even bezig. Een greep: 60 jurken en
15 colberts/kimono’s/jassen. 3 spencers,
2 broeken, 4 leggings, 5 truien, 4 tshirts, 5
rokken, 12 paar schoenen,
4 hoeden, 7 baseball caps, 4 bh’s, 20 sokken,
8 tassen.
Wat is het meest favo kledingstuk
in je kast?
Yael: Heb ik niet.
Chiara: Mijn vintage colberts met print.
Stuk voor stuk parels die ik mijn leven
lang zal blijven dragen.
En favo accessoire:
Yael: M’n ringen.
Chiara: Mijn hoeden. En m’n ringen.
En m’n tatoeages. En m’n pony. Ik ga niet
kiezen.
Waar haal jij je kleding vooral vandaan
nu in deze tijd?
Yael: Ik winkel ook in andere kledingkasten,
maar dat is altijd al zo geweest. Ik winkel
in de kasten van m’n vrienden en van
mijn ouders. Ik leen zowel van jongens
als van meisjes en vooral van mijn vader.
Die heeft een hele verzameling old skool
honkbalshirts en jasjes die super zeldzaam
zijn. Mijn moeder heeft heel veel accessoires
en schoenen die ik daarbij combineer.
En daarnaast via markten, vintage winkels
en kleine bedrijven.
Chiara: Uit mijn eigen kast. En ik ruil met
vriendinnen. Verder is het combineren
combineren combineren met dat wat ik heb.
Waar let je op als je buiten je
kledingkast winkelt?
Yael: De maat. Ik wil geen fitted kleding,
maar kleding die extra groot valt. Ik let erop
dat ik het waard vind om er mijn geld aan te
besteden.
Dat heeft te maken met:
1. Materiaal
2. Waar komt het kledingstuk vandaag?
3. Hoe is het gemaakt?
4. De recensies van de website
5. De staat van het kledingstuk (vlekken en of
gaten).
Ik denk bij een kledingstuk ook meteen in
outfits. Ik gooi een kledingstuk vaak in mijn
winkelmandje en dat zit er dan een week
ofzo in en ondertussen ga ik er dan allemaal
outfits bij maken. Pas als ik het zeker weet,
als het klopt, dan koop ik het.
Chiara: Of het een verhaal heeft. Denk aan
een vintage jurk uit Mexico met borduursels
of een colbert van een vrouw waar dit
jasje al 60 jaar hing. Ik probeer zo weinig
mogelijk te kopen. Ik ruil of leen vooral. ♦
Note van Chiara
Ik merk hoe leuk ik dit dubbelinterview
heb gevonden met jou Yael. Zoveel lol
gehad en je weer zo beter leren kennen.
Daarbij merk ik dat je zo creatief bent
en mij enorm inspireert. Zullen we van
de zomer weer een aantal Tribetalks
opnemen via @Indiaaningesprek?
41
42
ecopolitan
Ecopolitan
interview
sophi lou
zero waste fashion
Sinds 2018 zijn we begonnen, inmiddels
zijn we ook allebei moeder geworden,
een enorme verandering die veel
gebracht heeft! Heeft dit ook nog
invloed gehad op het ondernemen denk
je?
Moeder worden heeft zeker invloed
gehad, je doet het niet langer alleen maar
voor jezelf, maar ook voor een volgende
generatie. En die generatie heeft ineens
gezichten gekregen. De behoefte om écht
verandering teweeg te brengen, is daardoor
alleen maar meer gegroeid. De idealist in
ons is gegroeid en de kwestie is daardoor
ook persoonlijker geworden.
Sinds onze start in 2018, hebben we
al veel van onze idealist kunnen laten
zien, op welke behaalde doelen tot nu
toe, ben je heel trots?
Het koste ons een jaar om het zero
waste T-shirt te ontwikkelen met
afvalvermindering, nog voor de lancering
heeft dit jaar van onderzoek en ontwerpen
plaatsgevonden. Voor ons was het belangrijk
dat we een patroon maakte wat zorgde
voor veel minder restafval maar ook dat
het T-shirt nog steeds een iconisch T-shirt
bleef met een perfecte pasvorm en van
hoge kwaliteit. Dat dat ons gelukt is, daar
ben ik zo ontzettend trots op! Ook op onze
werkwijze hierin: dat we een jaar de tijd
hebben genomen, daar plukken we nu nog
steeds de vruchten van, we snappen het
principe en we kunnen het nu vrij snel
implementeren in een nieuw kledingstuk.
Daarnaast is het cool dat het ons gelukt is
om dat product unisex en tijdloos te krijgen,
waardoor het een heel duurzaam product is
geworden: het kan gedragen worden door
iedereen, in principe op elk moment, het
heeft een lange levensduur waardoor een
tweede leven een veel grotere kans krijgt.
En nu een nieuwe stap: een zero waste
t-shirt in betaalbare variant (voor de
helft goedkoper!). Waarom wilden we
deze keus maken en hoe kan het nu
voor de helft goedkoper zijn?
Dit stond al een tijdje op ons verlanglijstje
om te doen, duurzaam zou namelijk niet per
definitie ook duur moeten zijn. Alleen wij
hadden als startende onderneming er zelf
nog geen financiële ruimte voor. Inmiddels
3 jaar later hebben we door andere keuzes
te maken in afwerkingen en materiaal, het
voor elkaar gekregen om de kostprijs en
ook de verkoopprijs naar beneden te halen.
Wat ook anders is aan de nieuwe variant is
dat we geen maatwerk kunnen leveren. We
bieden maatwerk aan zodat we zeker weten
dat de klant absoluut 100% tevreden is. Dit
doen we om retouren en dus overschotten
te vermijden maar ook om duurzaamheid
te garanderen bij de klant. Ben je langer
of juist kleiner dan gemiddeld: wij passen
het product op aan jou aan. Bij dit T-shirt
sophilou.com
43
ecopolitan
hebben we die dienst achterwege gelaten
en hebben we gezocht naar een ultiem
gemiddelde voor een perfecte fit.
Wat vind je de grootste uitdaging aan
het ondernemen?
Het is soms heel erg zoeken naar idealen
in balans houden met brood op de plank
krijgen. Duurzaamheid is echt een belangrijk
onderdeel in het ondernemerschap, maar
tegelijkertijd is het enorm tijdrovend
om alle processen van het ondernemen
duurzaam te maken of te houden en daarin
altijd actueel te zijn. De modewereld gaat
zo ontzettend snel, aan die snelheid kunnen
en willen wij niet mee gaan. Soms geeft dit
frustraties en willen we meer en het andere
moment zijn we zo gelukkig dat we op deze
manier gedwongen worden om diepgang in
ons werk te houden.
Het afgelopen jaar was een gek jaar,
heeft dat iets met Sophi Lou gedaan?
Het heeft ons doen beseffen dat we blij
mogen zijn met wat we al hebben. Het
heeft veel in perspectief gezet waardoor je
realistischer bent gaan kijken. En daarnaast
is er zoveel vertraging gekomen, eigenlijk
zagen wij al snel in dat die vertraging tijd
opleverde die je daarvoor niet had. En die
tijd was best welkom en waardevol. Ik denk
dat wij altijd al tegen snelheid waren, maar
soms word je getriggerd en word je onrustig
door de snelheid om je heen. Nu weten
we, die traagheid past bij ons, laten we die
meer proberen te omarmen. Daarnaast
besef je hierdoor ook dat wanneer het privé
goed gaat, je zelf ook gelukkig bent. En
uiteindelijk is dat waar het om draait.
We wonen allebei in een compleet
ander deel van Nederland: Schagen
en Zwolle. Hoe is dat? En is dat nog
anders geworden sinds Covid-19?
De wereld is ineens een stuk kleiner
geworden, onze bewegingsruimte werd
beperkt. En tegelijkertijd is het ook digitaler
geworden en daardoor weer groter. Onze
communicatie gebeurde al grotendeels
digitaal en sinds corona eigenlijk alleen
maar meer. Wat we voorheen absoluut fysiek
samen wilden doen, kan nu toch ook vaak
wel digitaal of juist individueel heel goed.
We hebben hierdoor noodgedwongen wat
stappen gemaakt, die eigenlijk heel positief
hebben uitgepakt. Een menselijke energie
bij communicatie is prettig, maar inmiddels
zijn wij ook wel zo vergroeid met elkaar die
energie makkelijk te lezen is via een scherm
en kunnen wij lekker door werken zonder
elkaar fysiek veel op te zoeken.
Welke stappen zou je nog willen maken
met Sophi Lou?
De idealist in ons heeft nog verschillende
doelen die we zouden willen halen binnen
Sophi Lou. We willen natuurlijk uiteindelijk
100% duurzaam zijn, wat nu soms gewoon
niet haalbaar is qua middelen of qua
ontwikkeling van een bepaalde techniek.
Dus het doel heeft voor nu vooral een
educatieve rol: de consument erop wijzen
wat er nu gaande is en daar tegelijkertijd
inspireren om op een andere manier te
gaan denken voor een betere toekomst. De
idealist in ons moet hierin dus vooral geduld
hebben en wachten tot alle middelen aan
onze kant staan om uiteindelijk naar die
100% duurzaam te kunnen gaan en vooral
dan ook een voorbeeldfunctie te kunnen
hebben naar anderen.
Wat vind je nog noodzakelijke stappen
in de richting van dat 100% duurzame
doel?
Het mooiste zou zijn als we, om te
beginnen, in al onze processen 100%
afvalvermindering halen. Dus dat alles
gebruikt of hergebruikt kan worden en dat
wanneer er geen vermindering mogelijk is,
die mogelijkheid verworpen kan worden om
over te stappen naar een alternatief. Maar
dit is heel erg moeilijk, afval is zo’n normaal
geaccepteerd onderdeel in ons leven, voor
veel mensen of bedrijven voelt dat niet
als een probleem. Maar het begint met
bewustwording.
Daarnaast zou het fijn zijn dat alle middelen
die we gebruiken, duurzaam vervaardigt
zijn, van het garen tot aan de verf van het
44
Ecopolitan
garen enz. Tot nu toe komt de overweging
tussen kosten/duurzaamheid te vaak ter
sprake, die overweging zou in de toekomst
gewoon niet meer moeten.
En als laatste, we zijn natuurlijk begonnen
met een unisex t-shirt, dit is niet uit de
lucht komen vallen, wij geloven in gelijke
rechten voor man en vrouw en willen wij
ook een voorbeeld zijn voor vrouwen om
je vooral niet tegen te laten houden in
een mannen gedomineerde wereld. Een
onderwerp die vaak besproken word in de
mode. Wij produceren bewust veel in huis of
in een Europees land, niet alleen vanwege
afvalvermindering van transport, maar ook
vanwege de humane rechten in een derde
wereld land. Mochten we zover groeien
dat we ook hierin stappen zouden kunnen
maken en impact maken, dan gaan we hier
absoluut voor. ♦
We have made the
commitment to offer a
timeless and zero waste
wardrobe. A commitment
to conserving the
enviroment and to
beautiful, durable design
extends to every aspect
of sophi lou. We offer a
thoughtful, pared down
wardrobe created with
meticulous attention to
fabrics and details.
45
ecopolitan
artist Meg Gonzalez
46
Ecopolitan
fashion revolution week 2021
the past is
still present:
fashion and
colonialism
Dit jaar staat Fashion Revolution Week
Nederland in het teken van mode en
kolonialisme. In tegenstelling tot wat
vaak wordt gedacht, is kolonialisme
geen fenomeen uit het verleden. De
huidige modeketens volgen nog steeds
de handelsroutes die 150 jaar geleden
zijn ontstaan tijdens de Europese
kolonisatie en deze zijn nog steeds
gebaseerd op de uitbuiting van zowel
mens als natuur.
fashionrevolution.org/europe/netherlands/
47
ecopolitan
Wat ‘in de mode’ is, wordt gedicteerd door
bedrijven die gevestigd zijn in voormalige
koloniale landen. Miljoenen mensen, vooral
zwarte en inheemse vrouwen, zijn nog
steeds onderworpen aan racisme en andere
vormen van onrechtvaardigheid. Koloniale
denkwijzen en praktijken zijn vandaag de
dag nog diep verankerd in de industrie en
spelen een cruciale rol in het bepalen van
het modebeeld, welke kennis wordt erkend,
welke levens worden beschermd, wat wordt
gewaardeerd, ontworpen en onderwezen.
Fashion Revolution zet zich in om een
positieve verandering teweeg te brengen
in de wereldwijde mode-industrie, om
een industrie te creëren die handelt met
respect voor milieu en mensen. Daarom
heeft Fashion Revolution Nederland het
programma voor Fashion Revolution Week
2021 ontwikkeld rond de vraag: Hoe kan
mode koloniale misstanden rechtzetten en
aanpakken?
Over Fashion Revolution
Fashion Revolution werd opgericht in
de nasleep van de ramp in Rana Plaza in
2013. Fashion Revolution is uitgegroeid
tot ‘s werelds grootste mode-activisme
beweging. De Fashion Revolution beweging
mobiliseert burgers, industrie- en
beleidsmakers rond een gedeelde visie: een
wereldwijde mode-industrie die het milieu
in stand houdt en herstelt en die mensen
belangrijker vindt dan groei en winst.
Fashion Revolution Week is het moment
waarop we als wereldwijde gemeenschap
samenkomen om een betere mode-industrie
te creëren. De week staat in het teken van
de verjaardag van de instorting van de Rana
Plaza-fabriek, waarbij op 24 april 2013
1138 mensen omkwamen en nog veel meer
gewond raakten.
Dit jaar, nu het 8 jaar geleden is dat de
tragedie plaatsvond, zal Fashion Revolution
Week zich richten op de link tussen
mensenrechten en de rechten van de natuur,
vanuit het perspectief van kolonialisme. Dit
is echter waar de wortels liggen van zoveel
aspecten uit ons huidige modesysteem.
Live Talk at Pakhuis de Zwijger (EN)
23rd April 2021, 18:30 - 19:30
Mode en kolonialisme
Om een antwoord te vinden op de vraag hoe
mode koloniale misstanden kan rechtzetten
en aanpakken nodigt Fashion Revolution
Nederland je uit om je te verdiepen in de
relatie tussen mode en kolonialisme. Samen
met een fantastische line-up van sprekers
wordt de onrechtvaardige machtsdynamiek
onderzocht tussen modebedrijven en
arbeiders, tussen Black, Indigenous and
People of Colour (BIPOC) en blanke mensen,
tussen mens en natuur. Er wordt gekeken
hoe modeprofessionals en -liefhebbers
verantwoordelijkheid kunnen nemen voor
hedendaagse koloniale misstanden en hoe
ze een postkoloniale toekomst mede vorm
kunnen geven.
Het online programma wordt 23 april
afgetrapt met een online event met
inspirerende sprekers over het thema Mode
en Kolonialisme. Wat is kolonisatie precies
en op wat voor manier heeft het te maken
met mode? Daarna wordt dieper ingegaan
op thema’s die ons allemaal aangaan,
zoals de relatie tussen Fast Fashion en
mentale gezondheid. De mode-industrie
portretteert een ideaalbeeld, ook hier
speelt kolonialisme een belangrijke rol. Het
westerse schoonheidsideaal in een globale
mode landschap wordt onder de loep
genomen en er wordt blootgelegd wat dit
doet met ons mentale welzijn.
48
Ecopolitan
Andere thema’s die worden behandeld
tijdens de online events zijn culturele
toe-eigening, modeketens en afval. De
serie wordt afgerond met een gesprek over
de noodzaak van intersectionaliteit in de
mode. Het online programma van Fashion
Revolution Week 2021 is Engelstalig om
het toegankelijk te maken voor alle Fashion
Revolutionaries.
duurzaamheid strategieën.
Hou voor meer informatie over sprekers en
tijden voor de events de Instagram pagina
van Fashion Revolution Nederland in de
gaten: @fash_revnld ♦
Fashion Revolution Nederland team
Fashion Revolution Week 2021 wordt
georganiseerd door een team van experts
en changemakers vanuit de duurzame
mode. Dieuwertje de Wagenaar is manager
van Circular Fashion Lab®, onderdeel
van Wageningen University & Research.
Hiermee staat ze in de voorhoede
van circulaire mode. Willa Green is
eigenaar van W.Green, een branding- en
communicatiebureau dat zich richt op
mode, voeding en lifestyle. Willa’s wortels
in de mode zijn diep en sterk en ze zet zich
in om zowel mooie als duurzame kleding en
producten te creëren.
Lena Bäunker is gespecialiseerd in politieke
communicatie en toegewijd om bij te
dragen aan systemische transformatie
- in de mode en daarbuiten. Ze werkt
met impactorganisaties en activisten ter
ondersteuning van sociaal-ecologische
rechtvaardigheid. Yophi Ignacia is oprichter
van The Future Mode, een design, research
en consultancy in duurzame mode.
Yophi is gespecialiseerd in duurzame
ontwerpmethodologieën, waarbij ze theorie
en praktijkgericht onderzoek combineert,
door de steeds veranderende rol van de
ontwerper te herdefiniëren.
Jenny Maat is gespecialiseerd in
marketing en content management. Ze
heeft marketingdiensten geleverd voor
verschillende NGO’s en duurzaamheid
agentschappen, zowel in Ierland als in
Nederland. Nynke Eggen is eigenaar van
The Sustainability Club, een consultancy
voor duurzame mode & lifestyle. Met een
team van experts helpt ze modebedrijven
bij het ontwikkelen van duurzame
producten, het opzetten van verantwoorde
productieketens en het implementeren van
49
ecopolitan
pionierschap
Een gesprek tussen Bert van Son
(MUD Jeans) en Erik Toenhake (Aarden)
zij kennen elkaar al 10 jaar en delen
veel van hun pioniersschap. ‘We
herkennen veel van de pieken en
dalen van de afgelopen jaren en de
uitdagingen waar we voor staan, zowel
onze plek in de markt als ook onze
verantwoordelijkheid in de complexe
wereld van de mode’.
mudjeans.nl | aarden.space
50
ecopolitan
Wat betekent het om te pionieren?
Erik: Uiteindelijk willen grote merken veel
geld verdienen aan de grote massa, massa
is kassa, nergens over nadenken, goedkope
stoffen gebruiken, geen retour systemen.
Zo gauw het over hun drempel is, is het
andermans afval en that’s it. En wij, Bert,
maken ons druk om dingen, waar wij niet
direct voor betaald krijgen, toch?
Bert: Wij maken het onszelf moeilijk door
heel veel afval in onze stoffen te doen. Vaak
denken mensen afval is goedkoper, maar het
tegenovergestelde is waar. Vaak weet je niet
hoe de circulaire stoffen reageren. Hoe de
kwaliteit is na een jaar. Dat moet je allemaal
zelf uitvinden. Dat is pionieren in mode.
Erik: Ook wil je niet meer van hetzelfde in
de markt brengen. Er zijn al genoeg jeans en
maatpakken. Als bioloog werd ik getriggerd
door duurzaamheid. Daar heb ik veel
meer mee dan met het aanmeten van een
maatpak. Voor mij is het pak een instrument
om in gesprek te gaan. Om mensen na te
laten denken over Hoe lease ik een pak?
Waarom betaal ik statiegeld? Wat gebeurd
er met het pak als ik het terugbreng. Vragen,
die belangrijk zijn om verandering in gang
te zetten.
Bert: Klopt! en ik denk dat je nog verder
moet gaan. Dat brand of fabrikant
verantwoordelijk zijn voor wat je op de
markt brengt, en ook over end of life gaat
nadenken. Dat doet MUD Jeans. Waarom wij
dat doen? Gewoon omdat wij het willen en
een voorbeeld willen zijn. Eigenlijk moeten
de grote modemerken dit gaan doen. Dan
heb je toch ook de steun van de regering
nodig.
Erik: Inderdaad de vervuiler betaalt nu niet.
Bert: Neen. Eigenlijk vind ik dat wij het
dubbele BTW-stelsel moeten oplossen.
Als ik post-consumer cotton in mijn stof
gebruik, is daar al een keer BTW over
betaald.
Hoe heb jij gereageerd op deze
coronatijd?
Erik: In 2019 hebben wij bij ons
naamsverandering een brandbook
geschreven. Mensen hebben geen enkele
binding meer met hun kleding. Vandaar
het idee om eens een moment stil te staan.
Prompt één jaar later staat heel de wereld
stil door de pandemie. Afgelopen jaar was
heel zwaar voor Aarden. De opdrachten
voor pakken Aarden viel totaal stil. Er ging
niemand meer naar het theater of uit eten.
Wie kleedde zich nog leuk aan? Wie ging
nog naar kantoor of trouwen. Dat was er
gewoon niet meer. Je kan dan idealistisch
blijven en idealistisch failliet gaan. Beter is
het om pragmatisch te zijn en een zijstap te
maken. Zo zijn binnenkort in onze webshop
ook confectie jasjes te koop.
Aarden en MUD Jeans zitten in verschillende
speelvelden. Sommigen bedrijven zijn
enorm gaan floreren in corona-tijd.
Bert: Ja, waaronder MUD Jeans.
Erik: Verder heb ik geluk gehad. Wij hadden
een paar goede ideeën, waarvoor wij een
onderzoekssubsidie hebben gekregen. Het
gaat om circulaire kledingstoffen bestemd
voor isolatiejassen in de zorg. Weet je dat
op dit moment er twee honderd duizend tot
een miljoen per week wordt weggegooid.
Wij ontwikkelen een isolatiejas, die je vijftig
keer kan wassen.
Bert: Het gaat om jouw kennis. Goed dat je
die deelt, zo doen wij dat ook.
Bert: Wij hebben gemerkt dat op 15
maart de wereld even stil stond. En toen
waren we ook wel een beetje in paniek.
De grote fashion merken, die hun orders
hadden gecanceld, dat was vreselijk. Wij
hebben gezegd: MUD Jeans gaat gewoon
door. Inmiddels hebben wij 2 keer zoveel
bezoekers op onze site. Mensen kwamen
meer op de site vanuit bewustzijn.
De afgelopen jaren hebben we vanuit
Motivication vaak onderzoek gedaan naar
Wie zijn onze klanten? In het begin was
dat 12% van de bevolking. Mensen, die
ook biologisch voedsel eten. Bij het laatste
onderzoek voor corona was het al 36% van
de bevolking, die echt bewustere keuzes wil
maken. En nu tijdens corona is dat denk ik
wel 50%. Vanuit marketing richten we ons
op de cultural creative. Aan deze doelgroep
zit geen leeftijd vast. Het is dat meisje
12 jaar, die €10 van haar maandelijkse
kleedgeld uit geeft aan leasen van een jeans.
Dit heeft ze gelezen in haar schoolboek.
52
Ecopolitan
53
ecopolitan
Ecopolitan
ecopolitan
Of meneer Sorti 88 jaar uit Wassenaar, die
ons opbelt en zegt: “ik wil spijkerbroeken
bestellen, doe maar van die blauwe, ik heb
geen computer”.
Erik: Als na corona-tijd het dagelijkse
leven weer start, gaat het bij ons harder
aantrekken. Dit denk ik vanwege extra
bewustwording en de groei van die cultural
creatives. Ik heb er altijd vertrouwen
ingehouden aangezien mensen blijven
trouwen. Ik voorspel dat in de zakelijke
wereld mensen zich anders gaan kleden. Na
periode van thuiswerken gaan zij zich smart
casual kleden. Op kantoor dragen zij een
leuk jasje met een goede jeans. Kleding wat
je ook op een zaterdagmiddag draagt als je
naar de stad gaat.
Hoe lokaal wil je produceren?
Bert: Een onderdeel van onze
duurzaamheid is dat we ook op maat maken.
Op dit moment hebben wij 5 denim stoffen
bij de fabrikant in Tunesië. Daar maken we
onze hele jeans collectie uit. Onze voorraad
is beweeglijk. We produceren eigenlijk
alleen maar op wat er goed loopt en dat
lukt binnen twee of drie weken. Door deze
voorraadbeheersing is er geen overproductie
en zal een MUD Jeans nooit in de uitverkoop
komen.
Erik: Vanuit ons gezien is het zo dat we
alleen produceren als we er een klant voor
hebben. Wij hebben een producent in
Tsjechië ( binnen de EU ) en ook makers
in Marokko. Vanuit de optiek om binnen
Europa te blijven, merk ik dat we steeds
meer naar Tsjechië neigen. Hoewel de
maakprijs hoger is. Vaak krijg ik de vraag
of ik niet in Nederland kan produceren?
Helaas lukt dat niet in dit soort aantallen en
niet in deze constante kwaliteit. Er zijn ook
in Nederland goede kleermakers, maar die
doen er 3 weken over. Bij Aarden verkopen
we (gelukkig) meer dan één pak per drie
weken. En daarbij is de prijs hoger.
Of de vraag of Aarden pakken kan maken
van de wol van Texelse schapen. Daarvoor
moet je een systeem opbouwen om in
Nederland te produceren. Als het pak dan
lokaal en duurzaam is, is het prijskaartje
€2.500. Dat is toch veel geld.
Bert: Wij krijgen ook de vraag: kan het niet
lokaler, kan het niet in Nederland? Dat kan
wel maar dan heb je volume nodig. Toen
wij in Spanje aankwamen om 10 duizend
meter jeans te maken, toen vonden wij ons
heel wat. Voor de weverij stelt dat niets
voor. Als Ikea komt met een order dan is
het pas interessant. Onze fabrikant zit in
Tunesië en is na de revolutie daar gebleven.
Hij had kunnen vluchten maar hij voelt zich
verantwoordelijk voor de 1000 mensen,
die hij in dienst heeft. Door met hem te
werken, kan MUD Jeans bijdragen aan een
goede economie in Tunesië. De modemakers
kunnen floreren en hebben een goede
baan. De productie van MUD Jeans heeft
korte lijnen. Oude broeken versturen naar
Valencia in Spanje, die rol stof gaat naar
Tunesië en Tunesië verscheept de jeans
weer naar ons. Dat is 1 dag met de boot en
een met een truck.
Erik: Terwijl een nieuwe jeans 6 keer de
aarde rondgaat?
Is duurzaam altijd duurder?
Erik: Deze boekjes met stoffen, dat is
blockchain en transparant vanuit Patagonië.
Volgens mij is dat de next step. De stof is
terug te voeren tot naar het schaapje. Het
is een langzaam proces. Aan producenten
kunnen we vragen of zij al ecowol hebben.
En vertel eens wat jullie daaraan doen?
Daar pushen we ook steeds meer naar bij
onze klanten. De prijs van een eco-wollen
pak is €1350. Ik realiseer me dat dit niet
voor iedereen is weggelegd. Dus ik heb ook
pakken van €800 voor mensen, die zeggen
ik vind eerlijke producten belangrijk en
recycling. Dat die wol niet eco is, vind ik
acceptabel.
Bert: Wat is duurder. Als je een goede
spijkerbroek koopt, waar je heel lang mee
doet. Duurder is een beperkt begrip.
Erik: Vaak hoor Ik klanten zeggen ‘Ik heb
meerdere pakken maar sinds ik een pak van
Aarden heb, draag ik die het vaakst. Het zit
lekkerder en ik voel me er beter in’.
Bert: In 15 jaar zijn mensen 60% meer
kleding gaan consumeren. In de modewereld
wordt gezegd dat er een groeiende vraag is
naar meer kleding. Volgens mij is er geen
groeiende vraag maar is er een groeiende
56
Ecopolitan
druk bij mensen om veel kleding te kopen.
Dat is nergens voor nodig. Natuurlijk is het
leuk om je mooi te kleden. Toch kan het wel
een tikkie minder.
Erik: Duurzaam is ook consuminderen.
Bert: Als wij in Europa kunnen laten zien
hoe wij een circulaire society kunnen
opbouwen. Dan kunnen wij dat met de
wereld delen.
Erik: Ik roep wel eens ‘Koop minder
kleding”. Waarop ik doel is kies kwaliteit.
Na de corona hoop ik dat mensen zeggen.
Eerder kocht ik drie pakken per jaar en nu
nog maar één pak. Een goed, verantwoord
pak met een goed verhaal.
Wat hebben we nodig voor de
toekomst?
Bert: Het heeft te maken met
overconsumptie, we moeten gewoon veel
minder kopen en goede kwaliteit kopen.
Liever een mooie jeans in het jaar kopen
dan 3, 4 of 5 troep artikelen, die binnen een
maand zijn versleten.
Erik: Ja mooi. Waarom hanteren we niet
een minmum prijs voor een t-shirt. Als een
t-shirt minimaal €10 kost in plaats van €
4,- bij de Primark. Dan kijken consumenten
anders naar de kwaliteit. Nu kijken zij vooral
naar de prijs, that’s it.
Bert: Wat als je tegen de Primark zegt, jullie
zijn verantwoordelijk voor het t-shirtje. Ook
als de klant klaar is met dragen. Dan krijgt
de Primark miljoenen t-shirtjes terug en wat
gaan ze er mee doen? Misschien gaan zij
nadenken om het shirt zo te ontwerpen dat
het gemakkelijk te recyclen is. Door geen
mixed materials en een betere kwaliteit stof
te gebruiken.
Erik: Ja, als zij garantie geven dat het
T-shirt tien keer kan wassen en nog steeds
de pasvorm heeft van toen je het T-shirt
kocht.
Bert: Extended product responsibility, de
merkeigenaar moet verantwoordelijk zijn
57
58
ecopolitan
Ecopolitan
voor de stoffen.
Erik: Daar kan je nog alle kanten mee op, je
kan ook van troep weer troep maken.
Bert: Dan komt het in ieder geval niet
de verbrandingsoven. We maken 124
miljard kilo katoen per jaar, nu wordt 1%
gerecycled naar kleding, stel dat je de helft
zou recyclen, dat zou 60 miljard kilo katoen
schelen. Dat is de toekomst. ♦
Redactie note
• Voor een smart casual look draag
je een Aarden colbert en een
MUD Jeans.
• MUD Jeans maakt voor IKEA een
circulaire denimhoes voor de
KLIPPAN bank. In iedere hoes
zijn 2 twee oude spijkerbroeken
verwerkt, bespaart 27.000 liter
water en heeft 67% minder CO2
uitstoot.
• Aarden werkt samen met
Enschede Textielstad voor
het maken van een visgraad
geweven, pletrol kleur, circulaire
modestof.
◀◀ foto Willemien van den Broek (buro wonderbaar)
59
ecopolitan
Ecopolitan
urban
medley -
Accessoires die traditie combineren met het hedendaagse.
Hoe komt het dat je Urban
Medley lanceerde aan het
begin van Corona? Deze vraag
wordt mij door velen binnen
mijn netwerk gesteld - Voor
sommigen was het een gewaagde beslissing,
terwijl anderen vonden dat ik had moeten
wachten - Om eerlijk te zijn was het puur
toeval, het was nooit gepland. Toen ik rond
februari 2020 lanceerde, wist niemand van
ons echt hoe COVID zich zal ontvouwen en
ons leven zal beïnvloeden!
Achteraf kan ik nu zeggen dat het niet
makkelijk was en als ik de volledige impact
van de pandemie had geweten, had ik het
anders getimed. Maar ik kan ook zeggen
dat de lancering tijdens COVID me in staat
stelde dingen op mijn tempo te doen, ik
kon veel gemakkelijker contact opnemen
met experts uit de branche en leden van de
media omdat zij meer vrije tijd hadden. Ik
heb kunnen brainstormen en ik heb zeer
waardevolle feedback gekregen over onze
producten, website en onze go to marketstrategie.
Gezien de aard van onze producten was
het niet eenvoudig om omzet te genereren,
we konden onze producten niet fysiek aan
klanten laten zien, wat belangrijk is voor
een nieuw merk - het touch-and-feeleffect
- we hebben ons echter gericht op
het verspreiden van het woord over ons
merk via verschillende online platforms. De
impact was geweldig - mensen hadden het
over ons!
Urban Medley was ontstaan vanuit een
eenvoudige filosofie, om terug te geven
aan het land waar ik van hield. Ik begon
dit samengestelde platform om duurzame,
handgemaakte accessoires uit India te
promoten en om de consumenten in Europa
producten te bieden die gemaakt zijn
door ambachtslieden die traditie in balans
urbanmedley.com
61
ecopolitan
brengen met hedendaags design. Onze
producten vertegenwoordigen eeuwenoude
vormen van weven en drukken.
Urban Medley gaat niet over
massaproducties en machinaal gemaakte
perfectie, het is allemaal met de hand
gemaakt, dus er is ruimte voor kleine
imperfecties en oneffenheden die zich
vervolgens vertalen naar het unieke karakter
van het eindproduct. Daarom zullen geen
twee een exacte kopie zijn.
Onze focus ligt op sjaals en capes.
Accessoires die niet maatspecifiek zijn.
Onze zijden sjaals van Peace kunnen een
verscheidenheid aan outfits aanvullen, de
capes zijn trifunctioneel - ze kunnen worden
gebruikt als capes, omslagdoeken en sjaals.
De KALA katoenen stola’s zijn multiseizoensgebonden,
eenvoudig en eigentijds.
Elke sjaal en cape is net zo persoonlijk
voor ons als het paar handen dat ze heeft
gemaakt - daarom heeft elk stuk een
unieke naam en hebben we ervoor gekozen
om korte namen te gebruiken met een
duidelijke betekenis dat afkomstig is uit
klassieke talen. Een viering van de oude
wereld!
Binnenkort lanceren we een reeks zijden
lounge wear en tassen van peace.
Al onze producten kwalificeren als
erfgoedstukken en ondersteunen absoluut
de filosofie van ‘beter kopen en minder
kopen’.
Tegenwoordig is het belangrijker dan ooit
dat een ethisch merk de waarden overbrengt
waar het voor staat. Om een merk op
te bouwen en er bewustzijn omheen te
creëren, moet je op een dieper niveau
contact maken met de consument. Urban
Medley is zich zeer bewust van de impact
die het maakt: door samen te werken met
ambachtslieden, maken we het mogelijk
voor een gemeenschap om een waardig
bestaan te verdienen door te doen waar
ze het beste in zijn. Het zorgt ook voor
algemene economische ontwikkeling
binnen plattelandsgemeenschappen.
Onze productieprocessen zijn ethisch
verantwoord en maximaal duurzaam.
Duurzaamheid
is een concept
van gelijkheid.
Equity in termen
van een gezond
evenwicht tussen
sociale, ecologische
en economische
perspectieven in de
hele waardeketen
van een product.
Soms wordt mij gevraagd wat mijn favoriet
is van alle producten die we hebben. Er is
een lange reis vanaf het moment dat een
product is bedacht tot het punt waarop we
klaar zijn om het te verkopen. Deze reis
omvat onderzoek, ontwerp, productie en
uiteindelijk het afgewerkte item in onze
handen houden. Elke stap is ons zo dierbaar
en we investeren zoveel van onze tijd en
passie dat we niet anders kunnen dan elk
item even liefhebben. Het is daarom erg
belangrijk dat elk van onze producten een
liefdevol huis en eigenaar vindt.♦
Founder Shayonti Chatterji
62
Ecopolitan
ecopolitan
duurzame
stappers
Ballerina’s van
OA non-fashion
De schoenen zijn vervaardigd
met chroomvrij kalfsleer. Het leer
is natuurlijk gekleurd met verf
op plantenbasis. De binnenzool
bestaat voor 20% uit algen biomassa
met daarop een kurken zool. De
buitenzool is van een recyclebaar
thermoplastisch rubber gemaakt.
Geproduceerd in Italië.
Vanwege de elastische bovenrand
sluit de schoen mooi aan de voet.
Draag ze met of zonder veters.
hemelsehebbedingen.nl
Unisex vegan sneakers
van Genesis
Het model G-Daily Upcycled is
gemaakt van Tsjechische militaire
dekbedovertrekken en ecovriendelijk
veganistisch leer. Met een
binnenvoering van Abacá Banana
Canvas en gerecycled katoen. De
binnenzool is van Banana Paper
Leather plus een losse zool binnenzool
van gerecycled EVA-schuim en kurk
uit duurzame productie Voor de naden
en veters wordt gerecyclede PETplastic
flessen gebruikt. De buitenzool
bestaat uit minimaal 40% natuurlijke
Caoutchouk, dat is een natuurlijk
rubber afkomstig uit Maleisië
De schoenen worden geproduceerd
door Fair-Trade leveranciers.
Loints Of Holland
herenschoen Kaakhoorn
Halfhoge herenschoen gemaakt
van terra-care leer uit Duitsland.
Kwaliteitsleer dat ecovriendelijk is
geproduceerd. Het leer is stevig en
ongevoerd, waardoor er bijvoorbeeld
minder gelijmd hoeft te worden.
Loints Of Holland staat voor tijdloze
ontwerpen en comfort tijdens het
dragen. Met het juiste onderhoud
gaan de schoenen jaren mee.
Veganistische sneakers
van Flamingos life
Halfhoog model geïnspireerd op de jaren
80. Geproduceerd in Spanje en gemaakt
van biologisch afbreekbaar materiaal. De
upper is van maisafval en de binnenkant
van bamboe. Met een kurken binnenzool
en buitenzolen van natuurlijke en
gerecyclede rubber.
Ecopolitan
Unisex vegan sneakers
van Genesis
Model G-Iduna Eco Microfiber Pet
is gemaakt van ecovriendelijke
veganistische microsuede. De mesh
is gemaakt van gerecycled garen
afkomstig van gerecyclede PET-plastic
flessen. De voering is van Abacá Banana
Canvas en gerecycled katoen en de
binnenzool van Banana Paper Leather.
Op de binnenzool een losse zool van
gerecycled EVA-schuim en kurk uit
duurzame productie. Ook alle naden
en veters zijn van gerecyclede PETplastic
flessen. Het middenzoolschuim
is gemaakt van zeewier (algen) en
de buitenzool bestaat uit minimaal
40% natuurlijke Caoutchouk, een
natuurrubber afkomstig uit Maleisië.
OA non-fashion
slipper 023
Een nette slipper voor de heren!
Gemaakt in Italië, met een upper
van evolo suede. Deze suede is
chromevrij en van de afval wordt
30-50% gerecycled. Hierdoor
wordt er minder water verbruikt
en is er minder uitstoot van CO2.
De zool is een Go! Zero zool,
van een biologisch afbreekbaar
rubber.
De schoen is geproduceerd door
Fairtrade geverifieerde leveranciers.
Klompen van Clumpy’s
Model Clumpy 40 Ella is een
Nederlands design dat is
geproduceerd in Portugal.
Duurzaam door het gebruik van
natuurlijke materialen en het
tijdloze model. De zool is gemaakt
van sterk populieren hout en voor
de bovenzijde is Europees volnerf
rundleer gebruikt.
Ze zijn licht van gewicht en de
zool is buigzaam door de inzet
van een stukje rubber in de zool.
Chie Mihara veterschoen Sagal
Een Spaans ontwerp geproduceerd in Spanje. Het duurzame
aspect voor deze schoenen zit hem in het tijdloze ontwerp
en kwalitatief materiaalgebruik. Ze zijn bijna volledig
gemaakt van leer. Ontwerpster Chie Mihara laat zich in haar
ontwerpen leiden door haar eigen inspiratie en minder door
wat de mode dicteert. Met een achtergrond in de orthopedie
ontwerpt zij haar schoenen met een goed comfort voor de
voeten. Je voelt als ware de liefde waarmee ze gemaakt zijn
als je ze draagt.
65
ecopolitan
keten
verant
woorde
lijkheid
De EU heeft een wet aangenomen die
ketenverantwoordelijkheid verplicht
maakt. Maar wat is dat precies ?
auteur Melissa van Wijngaarden
66
Ecopolitan
67
ecopolitan
10 maart was mogelijk
een legendarische dag
voor maatschappelijk
verantwoord
ondernemen. Tijdens
de plenaire vergadering
van het Europees
Parlement werd
namelijk gestemd over
een wetsvoorstel dat een
eerlijke en duurzame
productieketen
verplicht. De wet,
een initiatief van
Europarlementariër
Lara Wolters (PvdA),
stelt bedrijven
verantwoordelijk voor
misstanden in hun
gehele productieketen.
Pakken ze die niet snel
genoeg aan? Dan mogen
ze hun producten niet
meer verkopen op de
Europese markt. Een
grote doorbraak dus!
Hoe zit het precies?
De wet wordt ook wel de
ketenverantwoordelijkheidswet genoemd
en verplicht alle bedrijven die producten
op de Europese markt willen (blijven)
verkopen om pro-actief hun productieketen
te controleren op misstanden, stelt ze
verantwoordelijk als ze nalatig zijn geweest
in het voorkomen van misstanden en
verplicht ze eventuele misstanden op te
lossen. Ook zorgt de wet voor juridische
hulp voor slachtoffers in productielanden,
zodat zij misstanden ook daadwerkelijk
aan kunnen tonen en niet omver worden
gelopen door de legers advocaten en diepe
zakken van grotere bedrijven.
Het volledige wetsvoorstel lees je hier.
Waarom is deze wet belangrijk?
De wet creëert een gelijk spelveld voor
bedrijven die op de Europese markt
willen verkopen. Dat is belangrijk,
omdat je nu vaak ziet dat concurrenten
kunnen profiteren als een bedrijf wel
verantwoordelijkheid neemt. Vorige maand
nog werd H&M bijvoorbeeld verwijderd
van grote Chinese e-commerce
platforms, nadat een statement over
hun “diepe bezorgheid” over rapporten
die katoen uit de Xinjiang koppelden aan
gedwongen arbeid door Oeigoeren viraal
ging. Concurrenten als Zara verwijderden
stilletjes vergelijkbare statements van
hun websites, waardoor zij geen negatieve
reacties uit China kregen.
Het nieuwe wetsvoorstel zou beide bedrijven
verplichten pro-actief uit te zoeken of er
misstanden zijn in hun productieketen en
dit vervolgens op te lossen. Doen ze dat niet,
zouden ze toegang tot de Europese markt
kunnen verliezen.
Ook zie je vaak dat het voor slachtoffers van
68
Ecopolitan
misstanden in productielanden ontzettend
lastig is om een bedrijf verantwoordelijk te
stellen voor de geleden schade. Ten eerste
hebben veel bedrijven die internationaal
opereren meestal veel meer financiële
middelen om überhaupt een rechtszaak aan
te spannen. Ten tweede beroepen ze zich
vaak op lokale, minder strikte wetgeving.
Het nieuwe wetsvoorstel biedt juridische
ondersteuning aan slachtoffers, zodat
waar ter wereld ze ook gevestigd zijn, ze
bedrijven verantwoordelijk kunnen stellen
voor (het negeren van) misstanden in hun
productieketen.
Wat voor gevolgen heeft de wet?
Helaas betekent de goedkeuring van dit wetsvoorstel niet dat alle
producten die je in Europa kunt kopen ineens gegarandeerd eerlijk
en duurzaam zijn. Het zal nog minstens 2 jaar duren voordat de wet
ingaat en in de tussentijd zal er nog flink geschaafd worden voordat
de wet door alle lidstaten wordt aangenomen. Het is dus nog
spannend wat er uiteindelijk overeind blijft.
Wij van Project Cece zijn in ieder geval erg enthousiast over
de wet. Niet alleen vanwege de inhoud, maar ook vanwege het
signaal wat het afgeeft: de EU ziet bedrijven die misstanden in hun
productieketen elders straks niet meer door de vingers.
Wel zijn we ontzettend benieuwd naar hoe de wet er uiteindelijk uit
zal gaan zien. De kledingindustrie is ontzettend ondoorgrondelijk
en we merken in ons eigen onboardingsproces al dat we wel eens
merken moeten afwijzen die omdat ze bij doorvragen te weinig
kunnen beantwoorden over hun productieproces. En dat zijn dan
vaak nog kleinere merken.
We hebben in ieder geval alle vertrouwen in Lara Wolters.
Via haar website houdt ze je op de hoogte! ♦
69
ecopolitan
kleding ruilen in
zwolle tijdens de
lockdown: van
fysieke feestjes
naar ketting
kledingruil
Tijdens de lockdown zochten de organisatoren
van Kledingruilfeestjes038 naar alternatieve
kledingruil mogelijkheden. Ze begonnen met
online ruilen en kwamen uit bij een eigen
ruiltas. De ruiltas bleek een idee dat langzaam
Nederland aan het veroveren was. En het had
zelfs al een naam: de Ketting Kledingruil.
Kledingruilfeestjes038 sloot zich aan en sinds
januari is de ketting kledingruil ook niet meer
weg te denken uit Zwolle.
70
auteur Anke Aberson
foto Erica Turmel
Ecopolitan
Achter Kledingruilfeestjes038 zitten Lisette
Fraanje en Anke Aberson, samen organiseren
zij kledingruil evenementen in Zwolle.
Tijdens de verschillende lockdowns van het
afgelopen jaar bedachten de buurvrouwen
creatieve manieren om toch door te kunnen
gaan met kledingruilen. Zo organiseerden
ze een tijd lang tweewekelijks een popup
kledingruil, mochten ze een van de
brugwachtershuisjes in Zwolle als locatie
gebruiken en ruilden ze online via Instagram.
Toen het idee van een kledingruiltas op
hun pad kwam pakten ze dit direct op
hun eigen manier op. Niet lang daarna
hoorden ze over de Ketting Kledingruil dat
als lokaal lockdown initiatief was ontstaan
in Amsterdam-Noord. Ze zochten contact
met de initiatiefneemster Nichon Glerum
en sloten zich aan. Niet lang daarna ruilden
meer dan 70 vrouwen kleding met elkaar in
twee kettingen. Op dit moment is dat aantal
meer dan verdubbeld en doen er 160 ruilers
mee aan de Zwolse Ketting Kledingruil en
kreeg Kledingruilfeestjes038 er onlangs in
een week tijd meer dan 100 volgers bij op
social media.
Het idee van de Ketting Kledingruil is
simpel: gevulde tassen met kleding leggen
een route af langs alle deelnemers. Je mag
uit de tas halen wat je mooi vindt, en stopt
iets terug dat nog in goede staat is, maar
klaar voor een nieuwe eigenaar. Daarna
breng je de tas naar de volgende. Naast het
duurzaamheidsaspect, heeft ruilen op deze
manier ook een mooi sociaal component,
buurtgenoten leren elkaar kennen en de
uitwissel adressen zijn op fietsafstand van
elkaar.
Tweedehands
Op een vrijdag begin maart 2021 worden
aan de keukentafel van Lisette de nieuwste
aanmeldingen aan de Ketting Kledingruil
routes toegevoegd, Anke zit tegenover
haar. Ze hebben net nieuwe tassen met
gedoneerde tweedehandskleding gevuld. De
tassen worden komende week uitgezet op de
routes.
“Ik ruil al kleding sinds mijn studententijd.”
vertelt Lisette, Anke vult aan: “Ik denk dat
ik mijn eerste ruilfeest tien jaar geleden
met twee vriendinnen organiseerde”
Lisette rekent terug: “Samen zijn we
al drie jaar bezig.” Onder de naam
71
ecopolitan
I
swapped
my
clothes
THE GREAT FASHION REVOLUTION CLOTHES SWAP
FASHIONREVOLUTION.ORG/CLOTHES-SWAP
72
Ecopolitan
Kledingruilfeestjes038 organiseerden
ze feestjes bij en in samenwerking met
stichting Focus in Zwolle, in de achtertuin
van Anke en op de stoep bij Lisette. Sinds
vorig jaar hebben ze een plek gevonden
bij Bewoners Werkplaats Dieze (Travers)
in Zwolle, waar Lisette ook actief is
met Kidskledingruil038, een ruilpunt
voor kinderkleding. Alle kledingruil
initiatieven organiseren ze vrijwillig,
vanuit enthousiasme en liefde voor
tweedehandskleding.
Lisette houdt van mode en vind het leuk
om met originele tweedehands kleding haar
kast op een laagdrempelige en voordelige
manier te vernieuwen, voor Anke zit er
hiernaast ook iets idealistisch achter. Zij
mindert al jaren met het kopen van nieuwe
kleding en dit jaar heeft ze zichzelf als
doel gesteld geen nieuwe kleding meer te
kopen.”Het is iets wat op mijn pad kwam en
waarvan ik dacht: dit ga ik doen. Het past
bij de manier waarop ik in mijn dagelijks
leven duurzame interventies probeer te
doen.” Ze merkt nog iets anders op: “Het is
heel interessant om te zien dat de vrouwen
die we tot nu toe bereiken met de Ketting
Kledingruil uit verschillende hoeken komen.
We merken dat we mensen bereiken die
met duurzaamheid bezig zijn, maar dat er
nu ook een aantal vrouwen meedoen die
weinig hebben met tweedehands kleding.
Zij zijn aangehaakt omdat een vriendin of
buurvrouw enthousiast is. Heel leuk dat
de ruilcommunity op deze manier wordt
uitgebreid.”
Cadeau
Oud-collega’s Lisette en Anke kennen elkaar
al langer, ze hebben elkaar echt gevonden
in het kledingruilen én in het organiseren.
“We werken ontzettend fijn samen, vullen
elkaar aan in de organisatie, en als er een
idee is waar we allebei achter staan is het zo
uitgewerkt tot een uitvoerbaar plan.” vertelt
Lisette. “Zo ging het ook met de Ketting
Kledingruil. Met gedeelde energie maken
we er voor al onze ruilers een leuke ervaring
van.” Allebei denken ze dat de lockdown er
voor zorgt dat er zoveel mensen mee zijn
gaan doen. “Je merkt dat mensen op zoek
zijn naar leuke dingen om te doen. Een van
“De ruilcommunity
wordt uitgebreid!”
onze ruilers noemde het langskomen van de
ruiltassen een cadeau. Zo zien wij het ook:
iets leuks in een tijd waarin er buitenshuis
niet zoveel kan. We zien de reizende tas dan
ook als iets blijvends. Maar zodra het weer
mag gaan we zeker weer op locatie ruilen,
daar kijken we echt naar uit!”. ♦
Kledingruilfeestjes038
is te vinden op IG en Facebook:
@Kledingruilfeestjes038
Per mail zijn ze te bereiken via:
kledingruilfeestjes038@gmail.com
Kijk ook op
kettingkledingruil.nl
73
ecopolitan
Op de foto studenten en docenten Cibap
vakschool voor Verbeelding.
posteractie #iswappedmyclothes
Door Zoë Lucas (stagiair bij groenkapje),
Mieke Leemans, Joost Bijker, Michelle Schaft
en Fleur Soppe, het kernteam kledingruil.
74
Ecopolitan
75
ecopolitan
sustainable
fashion gift
card gaat voor
partnerships
die bijdragen
aan de sdg’s
sustainablefashiongiftcard.nl
76
Ecopolitan
77
ecopolitan
Vorig jaar tijdens Fashion Revolution Week
werd de Sustainable Fashion Gift Card
gelanceerd. Een digitaal of fysiek pasje die
je cadeau geeft, en waarmee de ontvanger
een wereld vol duurzame mode ontdekt.
Van bewust kopen bij de vele aangesloten
prachtige duurzame modemerken, tot
kleding lenen, ruilen of zelf maken. Ook
maak je via de SFGC kennis met stijlcoaches
die kunnen ondersteunen bij het vinden van
jouw eigen kledingstijl en -gewoonten. Met
als resultaat minder of geen miskopen, en
jij voelt je je prettiger in de kleding die je
draagt. De SFGC draagt zo bij aan SDG12,
verantwoorde productie en consumptie.
Een jaar na de lancering, kan je de SFGC
verzilveren bij 70+ fashon pioniers. Door
met hen samen te werken draagt SFGC bij
aan SDG17, partnerships om de SDG doelen
te bereiken. Een aantal van deze pracht
partners, zetten we hier in de spotlight.
78
Ecopolitan
The Knitwit Label
The Knitwit Label maakt prachtige
wollen items, zoals truien, vesten en
omslagdoeken voor mannen en vrouwen.
Geen gekriebel, maar heerlijk zacht. Alles
wat lokaal kan, wordt geproduceerd op
de boerderij in Baambrugge.The Knitwit
Label heeft haar eigen dieren en haar eigen
mini breifabriek waar met innovatieve
breimachines de kledingstukken worden
gemaakt. Zo hoeft een kledingstuk niet
meer de hele wereld over te worden
gevlogen, maar kan zij met nieuwe
technologie op een efficiënte manier en
onder goede arbeidsomstandigheden
lokaal worden geproduceerd.
The Knitwit Label draagt onder andere
bij aan SDG 9: Industrie, innovatie en
infrastructuur.
BORO*MINI
Dit Amsterdamse label maakt baby
essentials van textiel, zoals slabbetjes
en dekentjes. Deze worden in het
eigen BORO*ATELIER geverfd met zelf
ontwikkelde non-toxische verfpigmenten
op basis van planten en mineralen.
Mooie kwaliteit die tegen een spetter
kan, maar ook nog eens vervaardigd door
mensen die bij het BORO*ATELIER een
leerwerktraject volgen. Op deze manier
biedt zij mensen met een afstand tot de
arbeidsmarkt een opstapje naar betaald
werk. Via dit traject zijn er al veel mensen
doorgestroomd naar mooie functies, zo
zijn er ook drie mensen in het atelier in
dienst genomen.
BORO*MINI draagt onder andere bij aan
SDG8: Waardig werk en economische
groei.
79
ecopolitan
PlanB1
Oprichter van PlanB1, Anouk van
Gijtenbeek, gaat met PlanB1 de
strijd aan tegen overproductie
in de mode-industrie. Het
merk werkt met afgedankte
kleding en materialen uit
voornamelijk Westerse landen.
Deze vindt en selecteert zij op de
tweedehandsmarkt Kantamanto
in Accra. PlanB1 upcycled en
combineert deze items tot prachtige
nieuwe kledingstukken met behulp
van traditioneel vakmanschap van
lokale ambachtslieden in Ghana.
Met dit concept dragen ze niet bij
aan het creëren van nieuw afval.
Tevens verwerken zij hun eigen
snijafval zoveel mogelijk in hun
designs of ze maken er matten
of onderzetters van. Niets wordt
zomaar weggegooid!
PlanB1 draagt onder andere bij aan
SDG 12: Verantwoorde consumptie
en productie.
80
Ecopolitan
Sogoodtowear
Dit unieke (unisex) label ontwerpt
tijdloze luxe en eerlijk slow fashion
items van 100% kasjmier. Het merk
is begonnen met de drive om op
een duurzame manier financiële
welvaart te creëren voor de lokale
gemeenschap van Nepal. Er wordt
gewerkt met kleine boeren die de
kasjmier geiten of bokken houden
en hun eigen kudde geiten groot
brengen. Ze gebruiken innovatieve
en ethische manieren om deze
geiten te fokken en te hoeden
zonder schade toe te brengen aan
dier en milieu. De boeren zijn
onderdeel van de Sogoodtowear
coöperatie, waarbinnen iedereen
een eerlijk salaris ontvangt.
Sogoodtowear draagt onder andere
bij aan SDG 15: Leven op het land.
Iron Roots
Meer dan 90% van alle sportkleding wordt gemaakt van plastics, zoals
polyester en nylon. Dit is een probleem, want elke keer wanneer je deze
kleding wast komen er kleine deeltjes plastic (microplastics) vrij die in
ons water en oceanen terecht komen. Dieren krijgen deze microplastics
in hun lichaam, wat negatieve gevolgen heeft voor hun gezondheid. Ook
komen plastics, met haar bijbehorende gifstoffen, op deze manier in onze
voedselketen terecht. Iron Roots brengt sinds haar oprichting in 2018, dan
ook enkel en alleen sportkleding op de markt van natuurlijke materialen,
zoals hennep of eucalyptusbomen.
Iron Roots draagt onder andere bij aan SDG 14: Leven in het water.
81
82
ecopolitan
Ecopolitan
interview
lena libary
auteur Map Renes alias Groenkapje
Afgelopen jaren heeft Groenkapje
verschillende Meetups georganiseerd
rond het thema duurzame mode in
samenwerking met de redactie Club
Cele. De programma’s afgestemd op
initiatieven zoals Fashion Pioniers, een
VPRO Challenge, Fashion Revolution en
Duurzame Dinsdag Koffer.
Vaak is gesproken over LENA Library.
Fantaseren over de toekomst. Hoe zal
de modewereld veranderen als in de
toekomst consumenten vaker kleding
lenen dan kopen? Groenkapje heeft
vragen voor Elisa - LENA Library.
lena-libary.com
83
ecopolitan
Hoe is het idee ontstaan om een
kleding bibliotheek te beginnen?
Ruim 15 jaar heb ik met mijn twee zussen
een vintage webshop en winkel gehad. Dus
altijd al bezig met hergebruik van kleding.
Voordat we de vintage winkel openden,
hadden we een modestudie gedaan. Hoe
meer we over de industrie leerden, hoe
minder leuk we het vonden. Het snelle, de
grote getallen, de overconsumptie en de
overproductie gingen ons tegen staan.
Zo’n 8 jaar geleden tijdens een roadtrip
naar Frankrijk is het idee van een
kledingbibliotheek ontstaan. Hoe leuk
zou het zijn om één grote kledingkast met
elkaar te delen? Uit eigen ervaring hadden
we geleerd dat je al heel duurzaam bezig
kan zijn om voornamelijk tweedehands
te kopen. Maar alsnog zie je dat je maar
een heel klein percentage echt draagt. Zo
dragen we gemiddeld maar 20% uit onze
kledingkast in 80% van de tijd. Super
zonde dus! Door jouw kleding te lenen
bij een kledingbibliotheek deel je samen
een garderobe en ga je efficiënt om met
alle moois wat er al gemaakt is. Je kunt
volop van mode genieten én minder kopen.
Waardoor er dus uiteindelijk minder
geproduceerd hoeft te worden. Win win!
Samen met zussen en vriendin
ondernemen. Hoe gaat dat?
We zijn LENA gestart met 3 zussen en een
vriendin. Het is een hele fijne manier van
samenwerken omdat je elkaar door en door
kent en precies weet wat je aan elkaar hebt.
Inmiddels runnen Diana en ik LENA met
z’n tweeën. Diana is verantwoordelijk voor
de collectie en alles wat verder te maken
heeft met het product. Er zijn namelijk
heel wat productprocessen, waar een
bibliotheek mee te maken heeft zoals
wassen, strijken, repareren, logistiek
etc. Ik houd me voornamelijk bezig met
conceptontwikkeling, finance en customer
service. Zus Angela en vriendin Suzanne
hebben andere mooie dingen gevonden
waar ze hun energie in stoppen. Trouwens
beiden zijn nog steeds ondernemers.
Is er veel veranderd bij het pionieren?
Het runnen van een kledingbibliotheek
is nog altijd 1 groot avontuur. Het is
pionieren ten volste omdat niemand
weet hoe een leensysteem precies moet
werken. LENA Library was namelijk één
van de eerste wereldwijd. We hebben geen
grote voorbeelden, waarbij we het konden
84
Ecopolitan
afkijken. Eind 2014 hebben we onze deuren
geopend in Amsterdam.
Een goed voorbeeld van het pionieren is de
zoektocht naar het juiste verdienmodel.
We waren gestart met abonnementen.
Dat ging in het begin heel goed maar na
een tijdje kwamen de eerste opzeggingen
binnen. Dan doe je een onderzoek naar
de reden van de opzegging. Dan blijkt dat
klanten het concept leuk vinden en weinig
tijd hebben om langs te komen om te lenen.
Om dit probleem op te lossen zijn we aan
de slag gegaan met een webshop. Helaas
bleek dit uiteindelijk ook niet de oplossing.
Bij nader inzien was de echte reden wat
complexer dan weinig tijd hebben. Na nog
meer onderzoek en talloze experimenten
zijn we tot ons huidige pay-as-you-borrow
verdienmodel gekomen. Hierbij betaal je
enkel voor de dagen dat je de kleding leent.
Heel flexibel en laagdrempelig. Het blijkt
dat shoppen vooral heel incidenteel is. Je
moet er tijd voor hebben én in de mood
zijn. Soms heb je zin om veel te lenen, soms
minder en soms even helemaal niet.
Kun je vertellen over eerst mode lenen
en de optie om te kopen?
Bij LENA Library geloven we heel erg in
het try-before-you-buy principe, waarbij
je eerst iets leent om het te proberen.
Wanneer het geleende item heel goed
bevalt, kun je het eventueel aanschaffen.
We zijn zeker niet tegen kopen, maar
bewuster kopen zou al heel erg mooi zijn.
Door eerst iets te lenen, weet je zeker dat
het niet ligt te verstoffen in je kledingkast.
Bij ons spaar je ook nog voor een mooie
korting. Voor elke maand lenen ontvang je
10% korting op het aankoopbedrag.
Welke modelabels werken mee aan de
Kledingmonitor?
De Modelabels vinden het nog altijd
spannend. Een nieuw verdienmodel
heeft vaak geen hoge prioriteit. Officieel
doen nu de eerste mode labels mee met
de kledingmonitor. Yay! Een heel leuk
voorbeeld is het merk ByBrow met design
regenjassen. Al een langere tijd spelen
zij met de gedachte om hun regenjassen
te gaan verhuren als onderdeel van hun
business. De monitor biedt een perfect
platform om kennis te maken met het
uitlenen van kleding. Zij zijn vooral
geïnteresseerd in alle data zoals hoe vaak en
hoe lang hun producten worden uitgeleend,
maar ook informatie over de kwaliteit. Hoe
zit een jas er nog uit na een x aantal keren
uitlenen?
Moeten er reparaties verricht
worden?
Is het een idee om kleine collectie
van afgestudeerde modestudenten te
monitoren? Dat is zeker een mooi idee
voor in de toekomst. Zelf moeten we eerst
nog meer groeien door bijvoorbeeld meer
maatseries aan te bieden. De processen in
een kledingbibliotheek zijn namelijk al heel
arbeidsintensief en enkele stuks maakt
dat voor nu nog complexer. Als je we in de
toekomst nog meer kunnen automatiseren
zou het heel mooi zijn om ook meer op
kleinere collecties te kunnen richten.
Is er een kans dat consumenten
ook kleding af kunnen afhalen bij
boekenbibliotheken in heel Nederland?
Hoe meer kleding bibliotheken hoe beter.
Met z’n allen maken we dat het idee van
kleding lenen steeds normaler wordt.
Super leuk om in de toekomst op dit soort
manieren met elkaar samen te werken. Een
eerstvolgende stap is dat we op een andere
locatie (bv. andere winkels of onze swap.
points) kleding gaan uitlenen. Met ons
nieuwe pay-as-you-borrow verdienmodel en
eigen ontwikkelde software zal dit mogelijk
gaan zijn. We zien dat als een hele mooie
manier van kruisbestuiving met andere
mooie bedrijven en ons leensysteem te
laten groeien. Eigenlijk een soort library-inshops!
Is er nog meer nieuws vanuit Lena
Library om te vertellen?
Binnen een paar weken gaat onze nieuwe
website live incl. Web App. Dus houdt ons in
de gaten ;) ♦
85
ecopolitan
fashion
for goods
nieuwe tentoonstelling ‘grow’ showt de toekomst van mode materialen
Ecopolitan
Stof van fruitschillen, paddenstoelen-‘leer’,
spinnenzijde, verf gemaakt door bacteriën en
algen; GROW, de nieuwe tentoonstelling in
het Fashion for Good Museum in Amsterdam,
verkent biomaterialen en baanbrekende
innovaties voor een duurzame toekomst
voor de mode-industrie. Wat zijn dat precies,
biomaterialen? Hoe duurzaam zijn ze en wat
maakt ze anders dan traditionele vezels zoals
katoen en hennep? En betekent bio altijd beter
en duurzaam? Het kan een uitdaging zijn
om duurzame materialen echt te bevatten.
Voor de jaarlijkse tentoonstelling, die voor
het eerst in-house ontwikkeld is, duikt het
Fashion for Good Museum daarom in alles
wat met biomaterialen te maken heeft.
fashionforgood.com
87
ecopolitan
Wat zijn biomaterialen
Biomateriaal is een heel algemeen gebruikt
woord dat materialen beschrijft die
biologisch zijn en van een levend wezen
afkomstig zijn. Als je aan biomaterialen
denkt, zijn waarschijnlijk de eerste dingen
die in je opkomen: katoen, hennep en
linnen. Omdat het woord niet echt specifiek
is, kan het gemakkelijk verwarrend zijn.
De wereld van biomaterialen is namelijk
veel groter en evolueert voortdurend. Denk
bijvoorbeeld aan zijde, fruit-’leer’ (gemaakt
van afval), mycelium (de wortelstructuur
van paddenstoelen) of algen, spinnenzijde,
cellulose (afkomstig van planten) en
bioplastics, die ook allemaal deel uitmaken
van de wereld van biomaterialen.
In de GROW-expo maken bezoekers een
inspirerende reis langs fascinerende
materialen, innovaties en ontwerpers
en merken die biomaterialen gebruiken.
Zo ontdekken ze de boeiende wereld
rondom biomaterialen. De verschillen
tussen en voordelen van de materialen
worden uitgelegd, evenals wat er vandaag
beschikbaar is en hoe de industrie kan
verduurzamen door deze materialen te
gebruiken.
Love fashion from the ground up
Sinds mode bestaat brengt ze een ode
aan de vindingrijkheid van de natuur: van
organische vormen, patronen, materialen
en vezels tot een veelzijdigheid aan
kleuren en texturen gebaseerd op de
natuur. Door de opkomst van fast fashion
zijn natuurlijke bronnen overal ter wereld
uitgebuit. Daardoor is de relatie tussen
mode en natuur onder druk komen te
staan. De GROW expo laat zien hoe
baanbrekende innovaties in plaats daarvan
inspiratie kunnen halen uit de natuur en
88
Ecopolitan
hoe wetenschappers de cyclus van creatie
en recreatie gebruiken om de duurzame
materialen van de toekomst te ontwikkelen.
Met conventionele biomaterialen zoals
biologisch katoen en andere biologisch
afbreekbare materialen zoals vlas of hennep,
toont de expo ook innovatieve merken
en producten van pioniers zoals Pangaia
(voor het eerst verkrijgbaar in een winkel
in Nederland), FREITAG F-ABRIC, the Nude
Label, Phool, Bananatex en Bioglitz - met
een speciaal glitterstation. Deze zijn ook te
zien in de GOOD SHOP van het museum.
Het jaar van de biomaterialen
GROW is het begin van het jaarprogramma
van Fashion for Good dat volledig gericht
is op biomaterialen. Expo GROW verkent
de nieuwste materialen en innovaties
van de toekomst. Bovendien wordt
uitgelegd waarom we deze duurzame, op
de natuur gebaseerde alternatieven nodig
hebben als vervangmiddel van op plastic
gebaseerde vezels en materialen in de
mode-industrie. Sommige biomaterialen
zijn nog in ontwikkeling, anderen zijn al
verkrijgbaar als kant-en-klare producten.
Om de acceptatie van biomaterialen in de
industrie te versnellen, heeft Fashion for
Good het GROW talent project geïnitieerd:
een programma van drie maanden waarin
jonge designers en creatief talent samen
zullen werken met niet eerder gebruikte
innovatieve materialen. Zij zullen de
kledingstukken en verhalen van de toekomst
creëren. Deze kledingstukken zullen
uiteindelijk worden getoond in GROW 2.0,
de tentoonstelling (opening in oktober
2021) die letterlijk zal laten zien hoe de
mode van de toekomst er uit zal zien. ♦
89
ecopolitan
beautiful
garbage
Beautiful Garbage, mode items speciaal
vormgegeven voor de Talking Trash modeshow
van Dutch Sustainable Fashion Week 2017 in Circl
te Amsterdam.
Bij de jurk had ik ook een zalmleren tas
gemaakt in de vorm van een verzamel zak.
Stel je bent op een afvalberg en je bent aan
het ‘verzamelen’. Eén zijde was van natural
zalmleer en in de andere zijde waren ook
restanten gekleurd zalmleer verwerkt. Zo
had de tas twee looks.
Mijn zalmleren modecollectie zet ik in als
communicatiemiddel om andere mensen te
laten ervaren hoe circulair gebruik van materialen
werkt. Allereerst is de zalmhuid afval;
een bijproduct van de zalm die bestemd
is voor consumptie. De wilde zalm heeft de
wereld over gezwommen en is in een visnet
beland. Er is sprake van zero waste als de
vis van kop tot staart wordt gebruikt.
Inmiddels is het zalmleer van de Tas de
afgelopen vier jaar Tas geweest. Tijd om het
materiaal van vorm te veranderen. Ook met
het idee als ik een ander mode accessoires
heb bij mode items Beautiful Garbage dan
krijgt dit ook een andere look.
Eerlijk gezegd ben ik niet te vrede betreft
de vormgeving. Niettemin was het een
leuk experiment dat ik toch wil delen. Het
voordeel is dat ik het opnieuw uit elkaar kan
halen en gewoon weer opnieuw begin. Hoe
gaaf als we in de toekomst met alle materialen,
die al voorradig zijn, steeds weer
nieuwe dingen kunnen vormgeven. Ik ben
voor circulair gebruik van materialen.
Binnenkort!
Eerste opdracht voor het vormgeven van
een mannencolbert in natural zalmleer.
Helaas heeft dit vertraging opgelopen in
verband met de coronaregels.
Nieuw ontwerp voor serie rokken met een
mix aan verschillende kleuren zalmleer.
90
Ecopolitan
91
92
ecopolitan
Ecopolitan
circulaire mode items Beautiful Garbage door Map Renes.
modellen Afra Kuipers en Zoë Lucas
lokatie Park de Nooterhof te Zwolle
foto Job Boersma Fotografie
93
ecopolitan
fabriek
fris
Fabriek Fris zet zich in voor
het inspireren, innoveren en
creëren van eerlijke confectie.
Samen willen wij werken aan een
betere wereld waar transparante
productie centraal staat. Fabriek Fris is
gespecialiseerd in het maken van productie
(de confectiemakers), het introduceren
van een creatieve kenniscentrum (de
collectiemakers) en het maken van
handwerken (de ambachtsmakers).
Fabriek Fris is gestart door de affiniteit
met het vak en de mensen. Samen dingen
ontwikkelen en maken voor Nederlandse
ontwerpers die eerlijke productie belangrijk
vinden. We zien nog veel dingen waar we
als Nederlandse samenleving zoveel beter
kunnen doen door bewustzijn te creëren
die momenteel gelukkig volop op gang is.
Ook het vakmanschap van de confectie is
iets wat wij geweldig vinden om te doen.
Daarbij hebben we nog vele andere opties
binnen het atelier zoals gebruik maken
van onze presentatie container en de
open vrijdagmiddag waar ontwerpers en
studenten welkom zijn om aan de slag te
gaan in het atelier!
Het team van de confectiemakers is een
gemêleerd team waar young professionals
samen met statushouders een hecht team
vormen en samen de productie draaien.
Dicht bij huis produceren betekent altijd
naar binnen kunnen lopen in het atelier en
voor goedlopende communicatie. De meeste
mensen binnen ons team hebben al veel
ervaring in de kledingproductie en voelen
zich hier meteen thuis maar we leiden hier
ook mensen op achter de machines. ♦
fabriek-fris.nl
94
Ecopolitan
95
ecopolitan
Ecopolitan
modestoffen
Onze stoffen
worden gemaakt
van gerecyclede
garens die bij diverse
spinnerijen in Europa
worden ontwikkeld
en ingekocht. Bij
gelijke geschiktheid
is nabijheid van de
spinnerij leidend; op die
manier houden we onze
CO2 footprint zo klein
mogelijk en stimuleren
we lokale productie van
vezels en garens.
In principe produceren we vraaggestuurd;
de weefgetouwen worden pas aangezet
op het moment dat een bestelling wordt
geplaatst. Op die manier kunnen we
beter inspelen op de wensen van klanten,
en voorkomen we dat er teveel wordt
geproduceerd. Daarnaast verven of bleken
we stoffen niet. Alle kleur komt van het
gerecyclede materiaal dat in de garens is
verwerkt. Hierdoor besparen we veel water
en chemicaliën in het productieproces.
Enschede Textielstad is bijna 7 jaar geleden
opgestart door Annemieke. De Rana Plaza
fabriek in Bangladesh was in april van dat
jaar ingestort, en iedereen leek het met
elkaar eens; er moest iets veranderen in de
textielindustrie. In die maatschappelijke
discussie leek de focus vooral te liggen op
het maken van kledingstukken in grote
naaiateliers. Maar hoe zit het dieper in
de keten, bij het vervaardigen van de
grondstoffen en het breien en weven van de
stoffen? Wat als we dat stuk van de keten
dichter bij huis konden halen? Vanuit dat
onderzoek is Enschede Textielstad ontstaan.
De eerste duurzame weverij van Europa, in
voormalige textielstad Enschede.
We ontwikkelen en produceren mode- en
interieurstoffen van gerecyclede materialen
en lokaal gewonnen grondstoffen. We
zijn de eerste (en vooralsnog enige)
weverij in Europa die zich volledig richt
op productie van duurzame stoffen. We
zijn gehuisvest in de laatste weverij van
Enschede en hebben beschikking over
38 industriële dobbyweefgetouwen en 2
rondbreimachines, met een gezamenlijke
capaciteit van ca 20.000 meter per week.
enschedetextielstad.nl
97
ecopolitan
Maak
je oude
shirt klaar
voor een
nieuw
feest!
model & maker shirt Michelle Amo
98
Ecopolitan
IG @michelleamo_
99
ecopolitan
Wat denk je dat het
meest duurzame
kledingstuk is?
Een lokaal gemaakte
jurk, een broek van
gerecycled katoen, een
eco-gecertificeerd shirt
uit India? Het antwoord
zal je misschien
verbazen, maar het
meest duurzame
kledingstuk is het item
dat al in je kast hangt.
Hoe mooi is dat! Je hoeft helemaal nog
nergens heen, nog niet wat aan te schaffen.
Als je wil beginnen om duurzamer bezig
te zijn is je eigen garderobe het perfecte
startpunt. In plaats van vaak wat nieuws te
kopen, langer doen met je oude kleren.
SAAI ?
De kleding die je al hebt, langer dragen. Is
dat niet saai? Met deze opties niet:
• Leer shoppen in je eigen kast, door
een cursus te volgen bij een stijlcoach
als Chiara van Indiaan in je kast
(indiaaninjekast.nl) of Mirjam van Smart
Wardrobe (smartwardrobe.nl)
• Leer omdenken, draag eens een vest
achterstevoren als trui, een trui als rok, een
rok als top, et cetera
• Blaas nieuw leven in je oude kleding.
Je kan zelf met je een item aan de slag,
of je kan het iemand laten doen. De
mogelijkheden zijn eindeloos!
100
Ecopolitan
Shirt
De oprichter van FOR KEEPS, An Dertien,
sprak de afgelopen jaren veel ontwerpers
en makers die met vakmanschap en
enthousiasme oude kleding upcycelen; een
nieuw leven geven. Dat wilde ze bij elkaar
brengen, en daarom is ze gestart met een
upcycle challenge. En niet zomaar een,
maar een met t-shirts. Want dat is een item
dat (bijna) iedereen wel in zijn kast heeft
hangen. De makers en ontwerpers laten
zien hoe ze een t-shirt dat anders weg zou
worden gedaan, for keeps maken;
een t-shirt dat je wil houden.
Met een nieuw verhaal, een nieuwe vorm,
een nieuwe kleur. ♦
MAKE YOUR OLD
SHIRT READY
FOR A NEW
PARTY.
FOR KEEPS
Fast fashion is vaak gemaakt om snel weer
vervangen te worden. Met FOR KEEPS willen we
je uitnodigen langer te doen met je oude shirt.
En laten zien dat je het weer helemaal klaar kan
maken voor een nieuw feest.
Daarom nodigen we elke week ontwerpers
en makers uit om te laten zien hoe zij van een
oud shirt een groen statement maken. Door te
upcycelen, repareren en stylen. Het doel is 100
shirts te verzamelen, daarom is de hashtag voor het
project #100greenstatements.
upcycle challenge
Wil jij meedoen met deze upcycle challenge, of wil
jij inspiratie opdoen voor je oude shirt?
Volg FOR KEEPS dan op de website forkeeps-mag.
com of via Instagram @forkeeps_collective en hou
de Instagram in de gaten.
101
102
ecopolitan
Ecopolitan
indigo ravens,
een slow
fashion
modelabel
Het Utrechtse modelabel Indigo ravens
timmert langzaam aan de weg. Met een
eigenwijze kijk op het modelandschap
kiest het voor slow fashion. Geen
seizoen gerelateerde collectie maar
duurzame, tijdloze klassiekers.
indigoravens.shop
103
ecopolitan
Het gehele
productieproces
vindt plaats in
Utrecht waarbij
alleen wordt
samengewerkt met
locale partners.
Inmiddels wordt deze visie breder omarmd
door de realiteit van Covid-19, waarbij ook
de grote modehuizen tot stilstand zijn
gekomen en inzien dat het anders moet en
kan.
Inspiratie voor de opbouw van de collectie
is de Japanse kimono. Deze worden al
eeuwen lang gekoesterd en hergebruikt.
De kimono’s waren dikwijls familiestukken
en werden keer op keer hersteld waardoor
de ‘littekens’ in de stof, na generaties van
hergebruik, een eigen verhaal vertelden en
daarmee een prachtige nieuwe dimensie
toevoegden aan het kledingstuk. De
imperfectie maakt ieder item van de
collectie interessanter en uniek.
Het mag geen verrassing zijn dat het eerste
collectiestuk dat in productie is genomen
een kimono is. Deze wordt opgebouwd
uit tweedehands jeans die via Emmahaus
Lombok worden aangeleverd. ‘Wat de
kimono zo aantrekkelijk maakt, is dat het
een genderneutraal basisstuk is. Ook kan
het alle seizoenen gedragen worden’ vertelt
eigenaar Petra van de Laar enthousiast. ‘We
hebben lang gesleuteld aan het ontwerp.
Het is een arbeidsintensief traject, want
we demonteren de jeans en puzzelen
net zo lang met de stoffen totdat we een
mooi grafisch en gebalanceerd geheel
zien ontstaan. Dat is elke keer weer een
spannend en inspirerend proces’.
‘Omdat ik bewust kies voor korte lijntjes in
de gehele keten en overal bovenop zit, ken
ik veel van mijn klanten persoonlijk. Zo
ontstond het idee om ze de mogelijkheid te
geven om zelf stoffen, waar een herinnering
aan zit mee te nemen. Hier maken we een
speciaal op maat gemaakt kledingstuk van.
Petra is een bezielde ondernemer. In
november 2020 opende ze in Utrecht een
pop-up store: Courage! In samenwerking
met lokale makers van prachtige
accessoires, interieurartikelen en
kunst. Ook waren er planten en lokaal
geproduceerde foodproducten.
IG @courage_pop_up_warenhuis
Uiteraard alles duurzaam en met hergebruik
van materialen. ‘Het was mooi om te
zien dat we onze klanten echt hebben
geïnspireerd met de combinatie van zulk
divers werk van ogenschijnlijk waardeloze
materialen’.
Helaas moesten de deuren voortijdig
gesloten worden i.v.m. Covid-19.
Intussen wordt er gezocht naar partners
voor een samenwerking op een nieuwe
locatie om er een vervolg aan te geven.
IG @indigoravensutrecht
indigoravens.shop
Na het perfectioneren van het
productieproces van de kimono is de
volgende stap genomen in het ontwikkelen
van een tijdloze collectie. Inmiddels zijn er
een wikkelrok, een bomber jack, een gilet en
een trenchcoat aan de collectie toegevoegd.
104
Ecopolitan
"Omdat ik bewust kies voor korte
lijntjes in de gehele keten en overal
bovenop zit, ken ik veel van mijn
klanten persoonlijk."
105
ecopolitan
hou jij
me tassie
ff vast
Polstasje van zalmleer
Handgemaakte zalmleren polstas gemaakt
van vijf zalmhuiden. Een mode accessoire
passend bij de andere mode items:
#ROKKonROLL Rokken en JURK. Het is
een basis model voor een polstasje en ook
te gebruiken als avondtasje. Het materiaal
heeft een exotische look en is te vergelijken
met slangenleer. Iedere tas is uniek door een
andere vlakverdeling
maprenes.nl
106
Ecopolitan
Laat Je Verrassen & Pas-tasjes
De ‘winkel van astrid’ bood tijdens de totale lockdown Laat
Je Verrassen-tasjes met vrolijke korting (kopen was hebben
en houden) en Pas-tassen aan via Instagram. Door een
groot deel van de wintercollectie te fotograferen, maat,
merk en verkoopprijs eronder konden liefhebbers een Pastas
samenstellen en reserveren. Ook was het mogelijk een
Broeken-pas-tas op maat te reserveren. Dagelijks stapte ik
op de fiets en trapte deze beladen met de Pas-tassen naar
de klanten in alle uithoeken van Zwolle. Zij konden op hun
gemak thuis winkelen. De overgebleven kleding haalde ik
de volgende dag weer op. Voor drie partijen bleek dit een
leuke actie: alternatieve winkel-beleving voor de klant en
dankzij mooie aankopen een herinnering aan de (Corona)
Pas-tas en de kleding-inbrenger verkocht haar ingebrachte
kleding. En ik was lekker en nuttig bezig: goed in
beweging, de vaste lasten voor de winkel bij elkaar gefietst
en een groot deel van de wintercollectie gefinancierd de
winkel uit. Bovendien erg leuk om de klanten te spreken
en te merken dat zij er net zo veel plezier in hadden als ik.
winkelvanastrid.nl
Drop tas
Ellen Willink, eigenaar van het label Tas met een Boodschap heeft een
tassen serie ontworpen in opdracht voor Cloetta (Venco/Redband).
Deze upcycle collectie bestaat uit left overs zoals afgekeurde folie van
dropverpakkingen. De binnenkant is gemaakt van oude bedrijfskleding
van Cloetta. De tas is verder afgewerkt met afgekeurde autogordels.
De drop tassen zijn te zien in de expositie Rethinking Plastic welke is
samengesteld door Yksi Expo
te Eindhoven.
In het atelier werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
samen met studenten van MBO mode opleidingen.
www.ellenwillink.nl
107
ecopolitan
de missie van cano
Hi! Ik ben Jessica, een
vierdejaars student
Global Project &
Change Management
aan Windesheim
Honours College in
Zwolle. Dit semester doe
ik mijn eindstage bij het
eerlijke en duurzame
schoenenmerk CANO.
CANO is een bijzonder merk. De missie van
CANO is om traditionele handwerkkunst
te behouden in een wereld gedomineerd
door fast fashion. Het merk werkt samen
met lokale ambachtslieden in Mexico om
traditionele, handgemaakte producten te
creëren. Het resultaat: prachtige huaraches
en laarzen, geïnspireerd door de Mexicaanse
western-cultuur. Huaraches zijn sandalen
van dunne stroken leer die met de hand
geweven worden. Dat duurt wel 2 tot 4 uur
per paar! De laarzen worden ook met oog
voor detail gemaakt. Ze worden bijvoorbeeld
in elkaar gezet met een Goodyear-Welt.
Dat betekent dat de zool aan de bovenkant
van de laars niet wordt gelijmd, maar
vastgenaaid met sterk draad. Zo wordt het
product een stuk steviger en gaat het langer
mee.
Ik werk nu al een jaar voor CANO en
heb in die tijd behind the scenes veel
meegekregen over de filosofie van het
merk. CANO streeft ernaar een eerlijk,
duurzaam en transparant merk te zijn. De
ambachtslieden staan centraal voor het
merk. CANO zorgt dat ze eerlijke lonen
betaald krijgen, goede werkomstandigheden
hebben en dat moeders de mogelijkheid
hebben om vanuit huis te werken. Op
die manier kunnen ze hun baan met hun
gezin combineren. Daarnaast gebruiken we
duurzame, natuurlijke materialen in onze
productie. Ons leer is een afvalproduct van
de Noord-Amerikaanse veeindustrie en
wordt plantaardig gelooid in gecertificeerde
leerlooierijen. Voor de zolen wordt ook
natuurlijke crêpe rubber gebruikt, een
biologisch afbreekbaar alternatief voor het
conventionele rubber. Alle schoenen hebben
een QR-code die je kan scannen om de hele
supply chain te bekijken. Zo laten we precies
zien waar het product vandaan komt en
proberen we de connectie tussen de drager
en de maker weer te herstellen.
In januari ben ik naar Düsseldorf
verhuisd om in het hoofdkantoor van
CANO te werken. Sindsdien heb ik
promotie gemaakt naar Sustainability
& Marketing Content Manager. Een
enorm leerzame, veelzijdige functie!
In deze positie ben ik verantwoordelijk
voor alle projectmanagement
en (online) communicatie van
duurzaamheidsinitiatieven. Dit jaar zijn
we bijvoorbeeld aan de slag gegaan om een
Climate Neutral merk te worden. Hiervoor
heb ik veel data bij elkaar gezocht om onze
CO2 voetafdruk te meten. Ook heb ik een
plan gemaakt om onze CO2 uitstoot in de
komende 2 jaar te verminderen.
Naast mijn functie als Sustainability &
Marketing Content Manager schrijf ik een
thesis om mijn opleiding af te ronden. Mijn
functie en het onderwerp sluiten zeer goed
bij elkaar aan. Mijn onderzoeksvraag is:
What is the environmental sustainability
of the leather footwear industry? Dit
beantwoord ik door middel van een case
study van CANO. Ik meet de duurzaamheid
van CANO’s leveranciers door middel van
een enquête en houd interviews met andere
duurzame schoenenmerken om “best
practices” te identificeren. Het is soms best
pittig om goede, betrouwbare informatie
te krijgen, gezien alles online gaat, er
flinke cultuurverschillen zijn en er ook een
taalbarriére is. Maar ik kan me zeer gelukkig
prijzen om in deze tijd in het buitenland te
werken aan zo’n mooi merk. Elke dag leer
ik meer over hoe we de mode-industrie
kunnen verbeteren. Een rijkdom aan
persoonlijke en professionele ontwikkeling.♦
auteur Jessica Teeuw foto William Liedema
108
Ecopolitan
nayeli cognac
mara beige leather
thecanoshoe.com
109
ecopolitan
fashion rebels
bestormen de
textielafvalberg
Zwolse Tieners maken van oude
spijkergoed een eigen denim
modecollectie. Broeken omtoveren
naar jasjes. Tops maken van oude
spijkerrokken. Samen met creatief
team geven zij tweede hands kleding
een nieuwe look. Modeproject over
hoe kleren te behoeden voor de
textielafvalberg. Mode als canvas voor
acties voor een betere wereld.
auteurs Renée van Cootwijk, Loes van der Haar, Map Renes
foto’s Job Boersma Fotografie
110
Ecopolitan
Bij de eerste Fashion Rebels workshop
ligt een berg spijkerkleding op de grond.
Dat is de aanleiding om te praten over
het weggooien van kleding. Gemiddeld
na zeven keer dragen, komt kleding op de
Textielafvalberg. Het grootste gedeelte
hiervan wordt ook nog eens verbrand. Dat
is slecht voor het Klimaat. Hoe kunnen
wij langer genieten van onze kleren? Hoe
kunnen wij mode anders consumeren? Hoe
vervuilend is de mode productie voor het
klimaat? Tijdens het mode maken is er ook
tijd om samen hierover te praten.
De Fashion Rebels vertellen elkaar over
hoe zij het anders omgaan met mode.
Bij de gesprekjes blijkt dat de tieners
en het creatieve team vaak shoppen bij
tweedehands modewinkels om unieke
items te vinden. De nieuwste modeparels
worden in de workshop trots geshowd.
Vintage Rebel Serafina, 12 jaar daagt
zichzelf uit om één jaar geen nieuwe
kleding te kopen. Rebel Loes maakt van
meerdere tweedehandskleding een nieuw
kledingstuk. Dit doet zij door blouses of
jeans te verknippen en opnieuw in model
te naaien. Iedere Fashion Rebel heeft een
eigen manier om anders om te gaan met
mode.
Online workshops
Als er opnieuw een lockdown is, gaat het
creatief team online door met workshops
geven. Textielchirurgijn Renée van
Cootwijk geeft instructie voor het maken
van een sierraad vanuit BORO techniek.
Een Japanse hersteltechniek met simpele
borduursteken. Loes van der Haar maakt
filmpjes over hoe te sjabloneren met
textielverf. Mode als canvas om in actie
te komen voor een betere wereld. Afra
Kuipers, modegeschiedenis expert, maakt
van een gewone jeans een flairmodel. En
zij vertelt een stukje geschiedenis over de
oorspronkelijke functie van de flairbroek
voor zeemanslieden ofwel matrozen.
Fashion Rebels in actie!
Vooraf bij een fotoshoot Fashion Rebels
maken de tieners gelijk ook enkele filmpjes
voor Secondhand September. Bij de tweede
workshop is er een programma voor SDG
Action Day (17 Sustainable Development
Goals van de VN). Ook zijn de moeders
uitgenodigd om hieraan mee te doen.
Rebel Meike, 12 jaar en haar moeder Janet
111
ecopolitan
Mensink hadden een spel bedacht om de
anderen ongelijkheid te laten ervaren in
de mode industrie. Jessica Teeuw, studente
Honours College - kwam vertellen over de
SDG doelen, haar studie en stages. Ook
waren de Tieners uitgenodigd om mee te
werken aan een duurzame modeshow op de
Dag van de Duurzaamheid.
Dit jaar 2021 kwamen de Rebels in actie
voor Warme Truiendag. Zij droegen hun
denim jasje en mutsen voor extra warmte.
Thuis zetten zij de thermostaat een paar
graden lager. Recent hebben Rebels en
team actie gevoerd voor het Klimaat. Nu
aanhaken bij de Week van de Tweedehands
Textiel en Fashion Revolution Week 2021.
Dit modeproject is mogelijk gemaakt door
de subsidie vanuit de Gemeente Zwolle
afdeling circulaire economie. Met het
modeproject Fashion Rebels wil ik alias
Groenkapje een jonge generatie inspireren
om anders om te gaan met mode. En hen
aanmoedigen bij hun acties voor een betere
wereld. De Fashion Rebels zijn maker, model
& rebel! ♦
Het modeproject Fashion Rebels was een
logisch vervolg op het maken van het
ECOPOLITAN magazine #1 (2020). In de
eerste editie komen Meike de Vries12 jaar en
Serafina van Damme 11 jaar aan het woord.
Deze tieners waren de inspiratie voor het
modeproject Fashion Rebels. Eerder heb ik
een plan geschreven voor in de gemeente
Zwolle voor het maken van een circulaire
denimstof. Nu een variant, die meer te
behappen is.
112
Ecopolitan
Positieve punten door
Renée van Cootwijk
* Een groot werelds probleem de
Textielafvalberg wordt op een leuke manier
aan een jeugdige doelgroep gepresenteerd.
Er is veel informatie, veel D.I.Y. veel
samenwerking en vooral bewustwording
van wat er speelt.
* De betrokkenheid van ouders bij het
project was positief. Meedenken, meedoen
en feedback.
* Mooi om te ervaren dat de Fashion Rebels
geen neus ophalen voor tweedehands kleding
of het dragen van eigen producten die ze
maakten. Eerder trots en zelfvertrouwen in
wat ze hadden geleerd.
Bewustwording door vragen te stellen. Wat is er aan textiel
voorradig? Wat heb je? Wat kun je er mee? Kleding met elkaar
delen en elkaar inspireren. Ondanks Corona toch een nieuw project
gelanceerd. Wat zeker uitbreiding en voortzetting behoeft in
andere tijden.
Voor de tieners het gevoel ervaren dat het textielprobleem geen ver
van mijn bed show is, maar dat je deel uitmaakt van het probleem
en je er iets aan kan doen.
Ervaring Fashion Rebel
Loes van der Haar (twintiger)
Na mijn stage bij Map Renes, alias Groenkapje, heeft zij mij
gevraagd om mee te werken als begeleider bij het project fashion
rebels. Toen zij het concept uitlegde, was ik meteen enthousiast
om mee te werken. Het is schrikbarend hoe er weinig tot geen
duurzame kleding merken bestaan voor kinderen en jongeren. Het
was tijd om dit is onder de aandacht te brengen. Het was ontzettend
leuk om te werken met deze doelgroep. Giechelen en kletsen als
echte tienermeisjes maar toch allemaal nieuwsgierig, leergierig
en eigenzinnig. Zoals het hoort op die leeftijd. Het was een genot
om al deze tieners te mogen leren kennen. Ik hoop dat ze deze
activistische houding mogen ontwikkelen en verder doorgroeien
als echte rebels!
113
ecopolitan
Afra Kuipers zit in het creatieve team
van het modeproject Fashion Rebels.
Haar belangstelling is bij mode van
de vorige eeuw. Als voorbeeld heeft
zij een Flairbroek gemaakt van een
oude jeans.
Zoë Lucas maakt een patchwork
‘Landscape’ van oude jeans. Haar
geboorteplaats Tubbergen is de
inspiratiebron. Zij is stagiair bij
MAPSZ en student Fabrics & Design
en loopt stage bij MAPSZ. Ook zij
maakt nieuwe mode items van oud
textiel.
114
Ecopolitan
Artist Kissi Ussuki
115