Prizma 16-17

P1amuk, Ahmet Altan, Günter Wfallraff, Homero Aridjis,
Daniella Mitterand ve daha niceleri ... .
Mehmed Uzun mahkemede, kendisine bu davayı
açanları sertçe protesto ediyor. Ona göre sorun, kendisinin
ve kitabının yargılanması değil; sorun, çok doğal olarak,
düşünce ve edebiyatın özgürlüğü sorunudur, bir dilin
kendini ifade edebilme sorunudur, çözülmek istenmeyen
bir azınlıklar sorunudur, hakları savunmanın bölücülük
olmadığını ıs patlama sorunudur ... Davaların tümü beraatle
bitiyor.
Aslında belki de, yıllarca yok sayılan, "buţ dildeţ
edebiyatţ olmaz,ţ ro·manţ yazılamaz "\ţ diyenÌ, insan aklıyla
ve vicdanıyla bağdaşXmayan bir geleneğin;úyıkılmak üzere
çatırdayışının sancılarıydı bu davalar. Mehmed Uzun 'un
romanını kabul etmek, resmi ideolojinin, kendini
yadsıması, en azındanÍ kendini iyice gözden geçiràmesi
anlamına da geliyordu.
Bu davaları açanların, uygarlıkların başlayıp boy attığı
Anadolu gibi kadim ve mübarek toprakların insanına
bir faydası dokunmuyor kuşkusuz. Ama davaların bu
şXekilde sonuçlanmEası, Anadolu insanının, başkaları kadar
hak ettiği demokrasiyi, düşünce özgürlüğünü, barışı ve
aydınlığı gerçekleştireceğini gösteriyor.
"Mehmed Uzun'un romanını kabul
etmek, resmi ideolojinin kendini
yadsıması, en azından gözden geçirmesi
anla mına da geliyordu."
Mehmed Uzun, bugün birçok dilde okunan bir dünya
yazarı, Siverek'ten yola çıkarak dünyayla buluşan bir
dengbe:j . Edebiyatla ilişkisi sıkı bir okuyucu olarak
başlıyor; daha sonra İsveç 'te, İsveçli dostlarının teşvikiyle
yazmaya yöneliyor. Bugün ise Mehmed Uzun, modem
Kürt romanının öncülerinden olmak gibi bir misyonun
sahibi. Bunun rastlantılarla bir ilişkisi yok; dişiyle,
tırnağıyla kazarak çıkarıyÔĦr yerin altındaki değeri. Sözlü
geleneğin güçlü olduğu Kürtçe gibi bir madenin üzerinde
bulunmak bir şans onun için, bir o kadar önemli ikinci
şans ise, o madenin oradan çıkarılıp •işlenmesi için gerekli
enstrümanların ve yeteneğķin kendisinde bulunmasıdır.
Çünkü sanat dallarının en ilgi isteyeni, en nazlısı olan
edebiyat, işXin ehli olmay¿ana bu kadar y¿üz vermez.
Günde en fazla bir-iki saat, resim gibi donuk ve utangaç
bir güneş, gerisi hep karanlık İsveç 'te bu mevsimde. Ama
sokak lambaları, vitrinler, evlerin camları alabildiğine
ışıklı ... Birden saatime bakmayı akıl ediyorum, saat beş.
ÜQç saattir ilk defa bakıyorum saatime, nasıl½ geçti üç saat
anlayamadan?n Ayąrılırken ona, o her dilin dengbe:j«ine
Kürtler adına, Türkler adına, İsveçliler adına, yazdıkları
ve yazac7akları için teşekkür ediyorum. Eve dönmeden
önce, ışığın ve buzun kenti Stockholm 'ün güzel ve düzenli
caddelerini geziyorum. Mehmed Hoca'nın imzaladığı
kitaplar çantamda, geldiğimden kesinlikle daha bilgili
dönüyorum; daha olgun, daha sevinçli ...
Mehmed Uzun'un eserleri:
*Tu (Sen) Roman, 1985
*Mirina Kaleki Rind (Yaşlı bir Rind'in Ölümü)
Roman, 1987
*Siya Evine(Yitik Bir Aşkın Gölgesinde)Roman,1989
*Rojek ji rojen Evdale Zeynıke (Evdale
Zeynıke 'nin Günlerinden Bir Gün) Roman, 1991
*Destpeka Edebiyata Kurdi (Kürt Edebiyatına
Giriş) İnceleme, 1992
*Hez Cı Bedewiya PenCıse (Kalemin Gücü ve
Görkemi) Denemeler, 1993
*Mirina Egideki(Bir Yiğidin Oestanı) Destan-Ağıt,1993
*Varlden i Sverige (Tüm Dünya İsveç'te)
Edebiyat Antolojisi, M .Gri ve ile birlikte, 1995
*Antolojiya Edebiyata Kurdi (Kürt Edebiyat
Antolojisi) Antoloji, İki cilt, 1995
*Bira Qedere (Kader kuyusu) Roman 1995
*Nar Çiçekleri, Deneme, 1996
*Ziman Cı Roman (Dil ve roman) Söyleşiler, 1997
*Bir Dil Ya ratmak, söyleşiler, 1997
*Dengbejlerim, Deneme, 1998
*Roni Mina Evine-Ta rı Mina Mirine (Aşk Gibi
Aydınlık-Ölüm Gibi Karanlık) Roman, 1998
*Zincirlenmiş Zamanlar Zincirlenmiş Sözcükler,
Deneme, 2002
*Hawara Dicleye I (Dicle 'nin Yakarışı) Roman,2002
*Havara Dkleye il (Dicle 'nin Yakarışı) Roman, 2003
*Dengbej: Meclislerd türkü söyleyen, hikaye, destan, efsane
anlatan, toplumsal hafızayı belleğindeki sözlerle diri tutan ses
sanatçısı.
**Şevbuherk: Kürt kültüründe, dengbejlerin türkü, destan
söyledikleri, hikaya, masal anlattıkları, akşam namazından
sonra kurulan ve gece yarılarına kadar süren geleneksel gece
meclisi, Kelimenin tam karşılığı "birlikte geçirilen gece "dir.
PRiZMA
1sn.N
Tel:08-31 86 87
7ò