You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2.2 Motorihkalaš gálggat mánáidgárdeagis<br />
Teoriijat dan hárrái ahte mo mánát ovddidit iežaset motorihkalaš gálggaid, leat<br />
ollu rievdan maŋemus čuođi jagis. Ođđaseamos ipmárdus motorihka ovdáneami<br />
birra siskkilda máŋga fágalaš perspektiivva, nugo earet eará fysihka, psykologiija,<br />
nevrodiehtaga, biologiija ja ovdánanteoriija (2, 11). Moser ja Storli (11)<br />
čoahkkáigeassiba dán dynámalaš, proseassavađut oainnu, mii guoská motorihkalaš<br />
ovdáneapmái, dakkár seagáš nuppástuvvan proseassan. Dat proseassa siskkilda sihke<br />
máná individuála dili (árbbi, vásáhusaid, biologalaš eavttuid jnv.), birrasa fysalaš<br />
ja psyhkalaš dilálašvuođaid (mat sáhttet juogo ovddidit dahje goahcat) ja makkár<br />
lihkadan bargamušaiguin mánná deaivida ja sáhttá atnit ávkin. Ovdáneapmái váikkuha<br />
diehttelas maiddái stuorrun ja láddan. Go dán dynámalaš teoriija čuovggas geahččá<br />
ášši, de oaidná ahte juohke máná motorihkalaš ovdáneapmi lea individuála proseassa<br />
mii lea ollu rievdavaš.<br />
Vaikko motorihkalaš ovdáneapmi ii čuovoge bissovaš stáđis ja ovdagihtii<br />
mearriduvvon minstara, mii lea seammalágan juohke máná dáfus, de gávdno aŋkke<br />
muhtun njuolggaduslaš ortnetvuorru man mielde motorihkalaš gálggat ovdánit.<br />
Mánná ferte ovdamearkka dihte máhttit čuožžut ovdalgo sáhttá vázzit. Ja vázzin ferte<br />
ollen vissis dássái ovdalgo mánná sáhttá viehkat (11).<br />
Go galgá árvvoštallat máná individuála motorihkalaš ovdánandási, de ferte<br />
vuos diehtit maid galgá áicat. Danin leage dehálaš čohkket máhtu «gaskamearálaš<br />
motorihkalaš ovdánanmanu birra», dasgo de oažžu referánsarámma man siskkobealde<br />
sáhttá máná áicat. Tabealla 2.1 govvida muhtun válljejuvvon ovdánandovdomearkkaid<br />
mat gusket gaskal 2 ja 5 jahkásaš mánáid roavvamotorihkkii ja fiinnamotorihkkii.<br />
Diekkár tabeallat leat ráhkaduvvon «gaskamearálaš máná» vuođul, mat fas leat<br />
huksejuvvon ollu individuálalaš ovdánemiid áicamiidda main leat individuála<br />
variašuvnnat (11).<br />
9
Change language