SIKH VIRSA EPAPER ARTICLE EDITION AUGUST 2022

Sikh Virsa, Calgary 7. August 2022
AIHD «Úº⁄ √Ã∆ ÁappleÏ≈apple
√≈«‘Ï ¿∞Â∂ ÎΩ‹ Á∆ ⁄Û∑≈¬∆ Ú∂Ò∂
appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√≥ÿ ¡≥«ÓÃÂ√apple Á≈
«‚͇∆ ’«ÓÙÈapple √∆Õ ¿∞√ È∂ D
‹»È ˘ ‘∆ «¬‘ ¡‘∞Á≈ √øÌ≈«Ò¡≈
√∆Õ Ï≈¡Á «Úº⁄ ¿∞‘ ’¬∆ ‘Øapple ¿∞º⁄
¡‘∞«Á¡ª ”Â∂ «apple‘≈ ¡Â∂ ¡≥Â
Í≥‹≈Ï Á∂ Ó∞º÷ √’ºÂapple Ú‹Ø∫
√∂Ú≈Ó∞’ ‘Ø«¬¡≈Õ ¿∞√ Ú∂Ò∂ Á≈
¿∞‘ ⁄ÙÓÁ∆Á ◊Ú≈‘ ‘ÀÕ ¿∞√ Á∆
‘∞‰∂ ¤Í∆ «’Â≈Ï “‡appleÓΩ«¬Ò «¬È
Í≥‹≈Ï: «ÏÎØapple ¡À∫‚ ¡≈·apple ÏÒ»
√‡≈apple” «Úº⁄ ¡«‹‘∂ Ï‘∞ √≈apple∂
Ú∂appleÚ∂ ‘È, «‹‘Û∂ Í«‘Ò∆ Ú≈apple
√≈‘Ó‰∂ ¡≈ apple‘∂ ‘ÈÕ
«‹√ Á∆ «⁄appleª ÂØ∫ ¿∞‚∆’ √∆,
¿∞‘ «’Â≈Ï ¡≈ ◊¬∆ ‘ÀÕ «¬√ Á≈
√≥Ï≥Ë Ì≈Ú∂∫ Í≥‹≈Ï È≈Ò ‘À Íapple «¬‘
Ì≈apple Á∆ apple≈‹È∆Â∆ Â∂ Ì≈apple Á∂
Â≥Âapple Ï≈apple∂ Ú∆ ⁄≈ȉ≈ Í≈¿∞∫Á∆ ‘ÀÕ
«¬‘ Ò◊Ì◊ Ó∞’≥ÓÒ «¬«Â‘≈√’
Á√Â≈Ú∂‹ ‘À, ‹Ø «¬√ «÷ºÂ∂ Á∂
¡‹Ø’∂ «¬«Â‘≈√ Á∂ Ï‘∞ ‘∆
Ó‘ºÂÚÍ»appleÈ √Ó∂∫ ”Â∂ appleΩÙÈ∆
Í≈¿∞∫Á≈ ‘À; ¿∞‘ √Óª ‹Ø Í≥‹≈Ï ˘
‚»≥ÿ∂ ‹ıÓ Á∂ «◊¡≈; Â∂ «¬‘ ‹ıÓ
’¬∆ √Á∆¡ª º’ «√º÷ª Á∂ ⁄∂«Â¡ª
ÂØ∫ È‘∆∫ «Ú√appleÈ◊∂Õ «’Â≈Ï Úº‚∆
‘ÀÕ ÍÛ∑È Ò¬∆ ‘Ω∫√Ò≈ ’appleÈ≈ ÍÀ∫Á≈
‘À Íapple ‹ÁØ∫ ÍÛ∑È Òº◊ ‹≈ÚØ Âª
¤º‚‰ ˘ ‹∆¡ È‘∆∫ ’appleÁ≈Õ
«¬‘ «’Â≈Ï appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√≥ÿ
Á∞¡≈apple≈ «Ò÷∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ ¿∞‘ ’∞ºfi
√≈Ò Í«‘Òª Íø‹≈Ï Á∂ Ó∞º÷ √’ºÂapple
Á∂ ¡‘∞Á∂ ÂØ∫ √∂Ú≈ Ó∞’ ‘ج∂ ‘ÈÕ
¿∞È∑ª Á≈ «˜’apple ÌÒ∂Ó≈‰√
¡¯√appleª «Úº⁄ ‘∞≥Á≈ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª Á∆
Ùapple≈Π¿∞È∑ª Á∆ ÷»Ï√»appleÂ∆ ¡Â∂
÷»Ï∆ ‘ÀÕ ¡≈¬∆.¬∂.¡À√. ¡¯√apple
Ï‰È ÂØ∫ Í«‘Òª ¿∞‘ «ÁºÒ∆
Ô»È∆Úapple«√‡∆ ”⁄ ÍÛ∑≈¿∞∫Á∂ Ú∆ apple‘∂
‘ÈÕ ¿∞È∑ª Íø‹≈Ï Ô»È∆Úapple«√‡∆ ÂØ∫
apple≈‹È∆Â∆ Ù≈√Âapple (Í∞Ò∆‡∆’Ò
√≈«¬≥√) Á∆ ¡ÀÓ.¬∂. ’∆Â∆ ‘ÀÕ ¿∞‘
«¬√ «Úº⁄Ø∫ Í≥‹≈Ï Ô»È∆Úapple«√‡∆
«Úº⁄ Í«‘Ò∂ ÈøÏapple ”Â∂ ¡≈¬∂ √∆;
’«‘‰ ÂØ∫ Ì≈Ú ¿∞‘ Í≥‹≈Ï
Ô»È∆Úapple«√‡∆ Á∂ ◊ØÒ‚ ÓÀ‚«Ò√‡
‘ÈÕ «¬√ Á∂ È≈Ò ¿∞‘ Ú∆ Ò≈¡
◊ÃÀ‹»¬∂‡ Ú∆ ‘ÈÕ
«’Â≈Ï Á≈ ’∂∫Áapple∆ Ë∞apple≈ √≈’≈
È∆Ò≈ Â≈apple≈ ‘ÀÕ «’Â≈Ï Á≈ Ȫ¡
‘À “‡appleÓΩ«¬Ò «¬È Í≥‹≈Ï: «ÏÎØapple
¡À∫‚ ¡≈·apple ÏÒ» √‡≈apple”Õ «‹√
Âapple∑ª «¬√ Á∂ Ȫ¡ ÂØ∫ ‘∆ √ͺه
‘À, «¬‘ «’Â≈Ï È∆Ò≈ Â≈apple≈ √≈’∂
√Ó∂∫, ¿∞√ ÂØ∫ Í«‘Ò≈ ¡Â∂ Ï≈¡Á
«Úº⁄ Ú≈Íapple∆¡ª ¡«‘Ó ÿ‡È≈Úª
Á≈ ÏÛ∆ ÂÎ√∆Ò È≈Ò «˜’apple
’appleÁ∆ ‘ÀÕ «¬√ «’Â≈Ï «Úº⁄ √≈’≈
È∆Ò≈ Â≈apple≈ Ï≈apple∂ Ï‘∞ √≈apple∆¡ª
¡≥Áapple Á∆¡ª ◊ºÒª Á≈ «˜’apple ‘À,
«‹‘Û∆¡ª Í«‘Ò∆ Ú≈apple
√≈‘Ó‰∂ ¡≈¬∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª Ï≈apple∂
‹ª ª ÍÂ≈ ‘∆ È‘∆∫ √∆, ‹∂’apple
ÍÂ≈ √∆ ª ’º⁄≈-ͺ’≈, √∞«‰¡≈-
√∞‰≈«¬¡≈Õ «¬√ ’apple’∂ «¬‘
«’Â≈Ï ’∞fi «ÓºÊª Ú∆ ÂØÛÁ∆ ‘ÀÕ
appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√≥ÿ È∂ Ï‘∞ ’∞ºfi
√≈’≈ È∆Ò≈ Â≈apple≈ √Ó∂∫ ¡º÷∆∫
ÿ‡Á≈ Á∂«÷¡≈ ‘ÀÕ Ò∂÷’ Á∆
«ÚÙ∂ÙÂ≈ «¬‘ «’ ¿∞√ È∂ «’√∂
È≈Ò «Ò‘≈‹ È‘∆∫ ’∆Â∆ √◊Ø∫
ÿ‡È≈Úª ˘ ÏÛ∆ Ï∂Ï≈’∆ È≈Ò Í∂Ù
’∆Â≈ ‘À ¡Â∂ ¡√apple ÌappleÍ»apple ¡Â∂
«Âº÷∆¡ª «‡ºÍ‰∆¡ª Ú∆ ’∆Â∆¡ª
‘ÈÕ
«’Â≈Ï «¬√ ’apple’∂
Ó‘ºÂÚÍ»appleÈ ‘À «’¿∞∫«’ appleÓ∂Ù
«¬≥Áapple «√≥ÿ AIHD «Úº⁄ ¡ø«ÓÃÂ√apple
«Úº⁄ √Ì ÂØ∫ ¡«‘Ó √apple’≈apple∆ ¡‘∞Á∂
”Â∂ √∆ ‹ÁØ∫ √≈’≈ È∆Ò≈ Â≈apple≈
‘Ø«¬¡≈Õ ¿∞√ √Ó∂∫ ¿∞‘ «‚͇∆
’«ÓÙÈapple Á∂ ¡‘∞Á∂ ”Â∂ Â≈«¬È≈Â
√∆Õ ¿∞√È∂ Ï‘∞ ’∞ºfi Ú≈ÍappleÁ≈
Á∂«÷¡≈ ‘ÀÕ ¿∞√ È∂ ¡≥«ÓÃÂ√apple «‹Ò∑∂
Á∂ «‚͇∆ ’«ÓÙÈapple Á≈ ⁄≈apple‹ D
‹»È, AIHD ˘ √øÌ≈«Ò¡≈ √∆ ¡Â∂
¿∞√∂ «ÁÈ √≈’≈ È∆Ò≈ Â≈apple≈ Ò¬∆
ÎΩ‹ ¡≥«ÓÃÂ√apple Â∂ ’√«Ï¡ª ¡Â∂
Ù«‘appleª «Úº⁄ ¡≈ ◊¬∆ √∆Õ ¿∞‘
Í≥‹≈Ï Á∂ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ Ó∞º÷ √’ºÂapple
Ú≈√∞Á∂Ú≈ ¡Â∂ apple≈‹Í≈Ò Ï∆.‚∆.
ͪ‚∂ Á∂ ‘∞’Ó ’appleÈ ”Â∂ ¡≥«ÓÃÂ√apple
B ‹»È ˘ Í‘∞ø⁄ «◊¡≈ √∆, «’¿∞∫«’
¿∞√ √Ó∂∫ ¿∞ºÊ∂ ’≥Ó ’appleÁ∂ «‚͇∆
’«ÓÙÈapple ◊∞appleÁ∂Ú «√øÿ Ïapple≈Û È∂
Ò≥Ó∆ ¤∞º‡∆ ”Â∂ ¡Óapple∆’≈ ‹≈‰≈ √∆Õ
appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√øÿ AIHG º’
¡«ÓÃÂ√apple Á∂ «‚͇∆ ’«ÓÙÈapple
apple‘∂Õ
Ïapple≈Û Á∆ «ÚÁ∂Ù ¡Óapple∆’≈
‹≈‰ Ò¬∆ ¤∞º‡∆ ÓȘ»apple ’≈Î∆ √Óª
Í«‘Òª ‘Ø ◊¬∆ √∆Õ «¬√ Ò¬∆
Ïapple≈Û Á∆ ¤∞º‡∆ ’≈appleÈ appleÓ∂Ù «¬≥Áapple
«√≥ÿ ˘ ¿∞Ê∂ ’º⁄∂ ÂΩapple ”Â∂ Ì∂«‹¡≈
«◊¡≈ √∆ Íapple ‘∞‰ º’ «¬‘ ◊ºÒ
⁄ºÒÁ∆ apple‘∆ ‘À «’ appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√øÿ
˘ «ÚÙ∂Ù ÂΩapple ”Â∂ Ï≈‘appleÒ∂ √»Ï∂ ÂØ∫
«Ò¡≈ ’∂ √≈’∂ √Ó∂∫ ¡ø«ÓÃÂ√apple
Â≈«¬È≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆Õ «¬‘
Úº‚≈ fi»· √≈Ï ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ appleÓ∂Ù
«¬≥Áapple «√≥ÿ ª ’¬∆ √≈Ò Í«‘Òª
ͺ¤Ó∆ Ï≥◊≈Ò ÂØ∫ Í≥‹≈Ï ¡≈ «◊¡≈
√∆Õ ¿∞‘ Í≥‹≈Ï Á∂ ’¬∆ «‹«Ò∑¡ª
«Úº⁄ ÚË∆’ «‚͇∆ ’«ÓÙÈapple
¡Â∂ ‘Øapple ¡‘∞«Á¡ª ”Â∂ ’øÓ ’apple
⁄∞º’∂ √∆Õ «‹√ √Ó∂∫ ¿∞È∑ª ˘
¡≥«ÓÃÂ√apple Ïapple≈Û Á∆ ¤∞º‡∆ √Ó∂∫
Ì∂«‹¡≈ «◊¡≈,
¿∞‘ ¿∞√ √Ó∂∫ Í≥‹≈Ï Á∂
‚≈«¬appleÀ’‡apple, Íø⁄≈«¬Â∆ apple≈‹ Á∂
¡‘∞Á∂ ”Â∂ ’øÓ ’apple apple‘∂ √ÈÕ AIGI
«Úº⁄ appleÓ∂Ù «¬øÁapple «√øÿ ÚË∆’
«‚͇∆ ’«ÓÙÈapple Îapple∆Á’؇ √ÈÕ
¿∞‘ Í«‘Ò∆ Ú≈apple √≥ ‹appleÈÀÒ «√≥ÿ
«Ì≥‚appleªÚ≈Ò∂ ˘ ¿∞ºÊ∂ «ÓÒ∂ √ÈÕ ¿∞√
√Ó∂∫ Îapple∆Á’؇ Á∂ ¡À√.¡À√.Í∆.
«√ÓappleÈ‹∆ «√≥ÿ Ó≈È √È, Â∂
Ó≈È ¡Â∂ appleÓ∂Ù «¬≥Áapple Á∂ Îapple∆Á’؇
√apple’≈apple∆ Ó’≈È È≈Ò-È≈Ò √ÈÕ
«√ÓappleÈ‹∆ «√≥ÿ Ó≈È ˘ «ÓÒ‰
¡≈¬∂ √≥Â, Ó≈È Á∂ ’«‘‰ ”Â∂ appleÓ∂Ù
«¬≥Áapple «√≥ÿ ˘ Ú∆ «ÓÒ ’∂ ◊¬∂Õ
√≥ª È∂ appleÓ∂Ù «¬øÁapple «√øÿ ˘
¡≈͉∂ ⁄∂«Ò¡ª ˘ ‘«Ê¡≈appleª Á∂
Ò≈«¬√À∫√ ÷∞ºÒ∑«ÁÒ∆ È≈Ò Á∂‰ Ò¬∆
«’‘≈ √∆Õ ¿∞√ √Ó∂∫ √≥ª Á∆
«Èapple≥’≈apple∆¡ª È≈Ò ÷Û’∆ ‘ج∆ √∆
¡Â∂ ‡’apple≈¡ ⁄ºÒ «apple‘≈ √∆Õ
Ò≈«¬√À∫√ Á∂‰ Á≈ ’øÓ’≈apple ¿∞√
Ú∂Ò∂ Îapple∆Á’؇ appleÓ∂Ù «¬øÁapple «√øÿ
’ØÒ ÏÂΩapple ÚË∆’ «‚√«‡Ã’‡
ÓÀ«‹√‡apple∂‡ ’apple’∂ √∆Õ
«’Â≈Ï Á∆ Ù∞apple»¡≈ ÏÛ∂ ‘∆
«ÁÒ⁄√Í «Ïappleª È≈Ò ‘∞øÁ∆ ‘ÀÕ
√≈’≈ È∆Ò≈ ÂØ∫ ÁØ «ÁÈ Ï≈¡Á H
‹ª I ‹»È Á∆ Ù≈Ó ˘ Í≈«’√Â≈È
Á∂ Ò≈‘Ωapple ‡∆.Ú∆. ÂØ∫ √ø ‹appleÈÀÒ
«√≥ÿ «Ìø‚appleªÚ≈Ò∂ ˘ √Í∆⁄ ’appleÁ∂
«Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ ¿∞‘ ’«‘ apple‘∂
√∆- “÷≈Ò√≈ ‹∆, ’Óapple’º√∂ ’º√
Ò¿∞, √Óª ¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ” «¬‘
ÍÃØ◊apple≈Ó Á»apple-Á»apple º’ ÈÙapple ’appleÈ
Ò¬∆ Í≈«’√Â≈È È∂ ÈÚ∆∫
‡À’ÈØÒΩ‹∆ Á∆ ÚappleÂØ∫ ’∆Â∆ ª ‹Ø
«¬‘ Ì≈apple «Úº⁄ Á»apple º’ Á∂«÷¡≈
‹≈ √’∂Õ ◊ºÒ ÎÀÒ ◊¬∆ «’ √øÂ
«‹≥Á≈ ‘È ¡Â∂ ¿∞‘ Í≈«’√Â≈È
⁄Ò∂ ◊¬∂ ‘È Â∂ ¿∞È∑ª ˘ «‚͇∆
’«ÓÙÈapple ◊∞appleÁ∂Ú «√øÿ Ïapple≈Û ¤º‚
’∂ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ Ïapple≈Û C ‹»È Á∆
Ù≈Ó ˘ ¡Óapple∆’≈ ‹≈‰ Ò¬∆ «ÁºÒ∆
Ò¬∆ appleÚ≈È≈ ‘Ø ◊¬∂ √ÈÕ apple≈‹ Ìapple
«Úº⁄ ’apple«Î¿± Òº«◊¡≈ ‘؉ ’apple’∂
¿∞È∑ª ˘ «ÁºÒ∆ Í‘∞ø⁄‰ Ò¬∆ Í∞«Ò√
Á∆ ÓºÁÁ ÒÀ‰∆ ͬ∆ √∆Õ appleÓ∂Ù
«¬≥Áapple «√≥ÿ È∂ «Ò«÷¡≈ ‘À «’
¡√Ò «Úº⁄ «¬º’ «ÚÁ∂Ù∆ ͺÂapple’≈apple
È∂ √≥ «Ìø‚appleªÚ≈«Ò¡ª È≈Ò C
‹»È ˘ «¬≥‡apple«Ú¿± ’∆Â∆ √∆Õ ¿∞√
«ÁÈ ÎΩ‹ ¡ø«ÓÃÂ√apple «Úº⁄ ¡≈
◊¬∆Õ ◊ØÒ‚È ‡À∫ÍÒ ’øÍÒÀ’√ Á∂
¡≈Ò∂-Á∞¡≈Ò∂ ÎΩ‹ Òº◊ ◊¬∆ √∆Õ
«¬‘ «¬≥‡apple«Ú¿± Í≈«’√Â≈È ‡∆.
Ú∆. È∂ ⁄Ò≈ «ÁºÂ∆ √∆ «‹√
√Á’≈ «¬‘ ◊ºÒ ⁄ºÒ
ͬ∆ «’ √ø «‹øÁ≈ ‘È
¡Â∂ ¿∞‘
√∞appleø◊ apple√Â∂
Í≈«’√Â≈È
⁄Ò∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ
√≥ª Ï≈apple∂ «¬‘
◊ºÒ AI √≈Ò
ÍÃ⁄ºÒ apple‘∆ «’
¿∞‘ «‹øÁ≈ ‘È ¡Â∂
Ú≈«Í√ ¡≈¿∞‰◊∂Õ
¡ı∆apple F ‹»È B@@C
˘ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï
Á∂ ‹Ê∂Á≈apple ‹Ø«◊øÁapple
«√≥ÿ Ú∂ÁªÂ∆ È∂ ¡ÀÒ≈È
’∆Â≈ «’ √≥ “Ù‘∆Á” ‘Ø
◊¬∂ ‘ÈÕ
√≈’≈ È∆Ò≈ Â≈apple≈ Ï≈apple∂
◊∞Í appleº«÷¡≈ «◊¡≈ √∆ «’
«¬√ Ï≈apple∂ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∆ ÍÃË≈È
«Ú¿∞∫ÂÏøÁ∆ ω≈¬∆ ◊¬∆ √∆, ¿∞‘
Ó∆«‡≥◊ ”⁄ √ªfi∆ È‘∆∫ ’∆Â∆ ◊¬∆
Íapple ÎΩ‹ È∂ ¿∞√ √Ó∂∫ º’ ◊ØÒ‚È
‡À∫ÍÒ ’øÍÒÀ’√ Á∂ ¡≈Ò∂-Á∞¡≈Ò∂
ÿ∂apple≈ Í≈ «Ò¡≈ √∆Õ
Í«‘Ò∆ Ó∆«‡ø◊ ”⁄ ‘∆ ‹appleÈÒ
Ïapple≈Û Á∆ Ï∆.¡À√.¡ÀÎ Á∂ ‚∆.
¡≈¬∆.‹∆, ‹∆.¡Àº√ Í≥Ë∂apple È≈Ò
÷Û’ ◊¬∆Õ ‹appleÈÒ È∂ ‘∞’Ó
’apple «ÁºÂ≈ «’ √∆.
¡≈apple.Í∆.¡ÀÎ. ¡Â∂ Ï∆.
¡Àº√.¡ÀÎ ˘ ◊ØÒ‚È ‡À∫ÍÒ
ÚºÒ Ò◊Â≈apple ◊ØÒ∆
⁄Ò≈¿∞‰∆ ‘ÀÕ «¬√ Á≈
Ó’√Á «¬‘ ÍÂ≈ ’appleÈ≈ √∆
«’ ¡≥ÁappleØ∫ ‹Ú≈Ï∆ Î≈«¬apple
«’‘Û∂-«’‘Û∂ «‡’≈«‰¡ª ÂØ∫
¡≈¿∞∫Á≈ ‘À Íapple Ó∆«‡≥◊ «Úº⁄ Í≥Ë∂apple
‹Ø AIFD ÏÀ⁄ Á∂ ¡≈¬∆.Í∆.¡À√.
¡¯√apple √∆, È∂ Î≈«¬«apple≥◊ ’appleÈ ÂØ∫
Ȫ‘ ’apple «ÁÂ∆; Â∂ ‹appleÈÒ Ïapple≈Û
˘ ’«‘ «ÁºÂ≈ «’ ¿∞‘ «¬√ √≥Ï≥Ë
«Úº⁄ «Ò÷Â∆ ¡≈Á∂Ù Á∂Ú∂Õ ‹appleÈÒ
Ïapple≈Û «¬≥È∆ ◊ºÒ ”Â∂ Ì’Û «◊¡≈
¡Â∂ Í≥Ë∂apple ˘ ¿∞º⁄≈ È∆Úª ÏØÒ‰
Ò◊ «Í¡≈Õ ¿∞√ È∂ «’‘≈ «’ ¿∞√
Á≈ ‘∞’Ó È≈ Ó≥ȉ≈ Ï◊≈ÚÂ
√Ó≈È ‘ÀÕ Í≥Ë∂apple ¡≈͉∆ ◊ºÒ ”Â∂
¡Û∂ apple‘∂Õ ‹appleÈÒ È∂ ¿∞È∑ª Á∆
«Ù’≈«¬Â ’apple «ÁºÂ∆Õ ¿∞√ Ó∆«‡ø◊
ÂØ∫ Ï≈¡Á Í≥Ë∂apple ˘ ¿∞ÊØ∫ ÏÁÒ
«ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ¿∞√ Á∆ ’≈Î∆ Á∂apple
‹ª⁄ ⁄ºÒÁ∆ apple‘∆ ¡Â∂ «‚√«Ó√
‘∞øÁ∂-‘∞≥Á∂ Ó√ª Ï⁄∂Õ Í≥Ë∂apple ‘∞‰
⁄ø‚∆◊Û∑ apple«‘øÁ∂ ‘ÈÕ
«’Â≈Ï «Úº⁄ «˜’apple ‘À «’
Ó∆«‡≥◊ «Úº⁄ ¡À√. Í∆. (√∆. ¡≈¬∆.
«’Â≈Ï Á≈ ’∂∫Áapple∆ Ë∞apple≈ √≈’≈ È∆Ò≈ Â≈apple≈ ‘ÀÕ «’Â≈Ï Á≈ Ȫ¡
‘À “‡appleÓΩ«¬Ò «¬È Í≥‹≈Ï: «ÏÎØapple ¡À∫‚ ¡≈·apple ÏÒ» √‡≈appleÕ
«‹√ Âapple∑ª «¬√ Á∂ Ȫ¡ ÂØ∫ ‘∆ √ͺه ‘À, «¬‘ «’Â≈Ï È∆Ò≈
Â≈apple≈ √≈’∂ √Ó∂∫, ¿∞√ ÂØ∫ Í«‘Ò≈ ¡Â∂ Ï≈¡Á «Úº⁄ Ú≈Íapple∆¡ª
¡«‘Ó ÿ‡È≈Úª Á≈ ÏÛ∆ ÂÎ√∆Ò È≈Ò «˜’apple ’appleÁ∆ ‘ÀÕ «¬√
«’Â≈Ï ”⁄ √≈’≈ È∆Ò≈ Â≈apple≈ Ï≈apple∂ Ï‘∞ ¡≥Áapple Á∆¡ª ◊ºÒª Á≈
«˜’apple ‘À, «‹‘Û∆¡ª Í«‘Ò∆ Ú≈apple √≈‘Ó‰∂ ¡≈¬∆¡ª ‘ÈÕ
Ó≥Âapple∆ ¡Â∂ ÎΩ‹ Á∂ ÁØ-«ÂøÈ
¡¯√appleª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‘Øapple «’√∂ ˘
’∞fi ‹≈‰’≈apple∆ È‘∆∫ √∆Õ ÁØ ‹»È,
AIHD ˘ ¿∞√ √Ó∂∫ ÍÃË≈È Ó≥Âapple∆
«¬≥Áapple≈ ◊ªË∆ È∂ Ù≈Ó ˘ Á∂Ù ˘
apple∂‚∆˙ ¡Â∂ ‡∆.Ú∆. Ó≈«Ë¡Ó apple≈‘∆∫
√øÏØËÈ ’∆Â≈ √∆ Íapple ¿∞√ È∂
◊ØÒ‚È ‡À∫ÍÒ «Úº⁄ ÎΩ‹ Ì∂‹‰ Á∂
ÎÀ√Ò∂ Á≈ ’ج∆ «˜’apple È‘∆∫ ’∆Â≈Õ
‘ª, «¬‘ ª ÍÂ≈ √∆ «’ ’∞ºfi ‘Ø
«apple‘≈ ‘À Íapple ’∆ ‘ØÚ∂◊≈, «¬√ Á≈
«¬ÒÓ È≈ Í≥‹≈Ï √apple’≈apple ˘ √∆
¡Â∂ È≈ ‘∆ ¡ø«ÓÃÂ√apple Á∂ «‹Ò∑≈
ÍÃÙ≈√È ˘Õ ÎΩ‹ ¡ø«ÓÃÂ√apple ¡Â∂
Á»√apple∂ √≈apple∂ «‹«Ò∑¡ª «Úº⁄ C ‹»È
Òº◊ ◊¬∆ √∆Õ «¬ºÊØ∫ º’ «’ «¬‘
¡≈Íapple∂ÙÈ Á∂Ù Á∂ apple≈Ù‡appleÍÂ∆
«◊¡≈È∆ ˜ÀÒ «√øÿ ÂØ∫ Ú∆ ◊∞ÍÂ
appleº«÷¡≈ «◊¡≈ √∆Õ ¿∞√∂ Ú∂Ò∂ «¬≥Áapple≈
◊ªË∆ Á∆ «◊¡≈È∆ ‹ÀÒ «√øÿ È≈Ò
È‘∆∫ √∆ ωÁ∆Õ «¬√ ’apple’∂ ¿∞È∑ª
ÂØ∫ ˙‘Ò≈ appleº«÷¡≈ «◊¡≈Õ È≈Ò∂
ÎΩ‹ È∂ «¬≥Áapple≈ ◊ªË∆ ˘ ÌappleØ√≈
«ÁºÂ≈ √∆ «’ ¿∞‘ ÷≈Û’»¡ª ˘
«¬º’-ÁØ ÿ≥«‡¡ª «Úº⁄ ‘∆ Ï≈‘apple
’º„ Á∂Ú∂◊∆Õ ¡≥«ÓÃÂ√apple ”⁄ C ‹»È
˘ √Ú∂apple∂ ’apple«Î¿± AA Ú‹∂ Ò◊≈
«ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆ ¡Â∂ «Îapple «¬‘ F
‹»È Á∆ Ù≈Ó Âº’ Ò◊≈Â≈apple ‹≈apple∆
«apple‘≈Õ
appleÓ∂Ù «¬øÁapple «’Â≈Ï ”⁄ «Ò÷Á∂
È∂, C ‹»È ˘ ◊∞appleÁ∂Ú «√øÿ Ïapple≈Û
«‹√ ’ØÒ ¡‹∂ ‚∆. √∆. Á≈ ⁄≈apple‹
√∆, È≈Ò ⁄≈‘ Í∆ apple‘∂ √∆ «’ «¬º’
ÎΩ‹∆ Ó؇apple √≈¬∆’Ò ”Â∂ ¡≈«¬¡≈,
¿∞√ ’ØÒ «¬º’ √apple’≈apple∆ ͺÂapple
◊∞appleÁ∂Ú «√≥ÿ Ïapple≈Û Á∂ Ȫ¡ ”Â∂
√∆Õ ¿∞√ «Úº⁄ «Ò«÷¡≈ √∆ «’ Ù≈Ó
˘ E Ú‹∂ Ó∆«‡≥◊ ‘ØÚ∂◊∆Õ «¬‘
Ó∆«‡≥◊ Ó∂‹apple ‹ÈappleÒ ’∂. ¡À√.
Ïapple≈Û È∂ Ï∞Ò≈¬∆ √∆Õ ¿∞√ Ó∆«‡≥◊
«Úº⁄ Í«‘Ò∆ Ú≈apple Áº«√¡≈ «◊¡≈
«’ ◊ØÒ‚È ‡À∫ÍÒ ˘ ÷≈Û’»¡ª ÂØ∫
÷≈Ò∆ ’appleÚ≈¿∞‰≈ ‘À; «’Ú∂∫
’appleÚ≈¿∞‰≈, «¬√ Ï≈apple∂ ‹Ø
‚∆) ‘apple‹∆ «√øÿ È∂ ‹appleÈÒ
Ïapple≈Û ˘ Í»apple∆ ‹≈‰’≈apple∆ «ÁºÂ∆ «’
¡øÁapple D@@-E@@ Á∂ ’apple∆Ï
‘«Ê¡≈appleÏøÁ ÷≈Û’» ‘È ¡Â∂ ¿∞‘
ÒÛÈ◊∂, «’¿∞∫«’ ¿∞‘ «¬√
ÒÛ≈¬∆ Ò¬∆ Í»apple∆ Âapple∑ª «Â¡≈apple
‘ÈÕ ¿∞‘ ¡øÁappleØ∫ Í»apple∆ Â≈’ È≈Ò
‹Ú≈Ï Á∂‰◊∂, ̺‹‰◊∂ È‘∆Õ ¿∞È∑ª
’ØÒ ÚË∆¡≈ ‘«Ê¡≈apple ‘È Íapple
Ïapple≈Û È∂ «√ÚÒ ¡¯√appleª Á∆ ◊ºÒ
ÚºÒ Ï‘∞Â∆ ÂÚº‹Ø∫ È‘∆∫ «ÁºÂ∆ ¡Â∂
«’‘≈, “¿∞‘ ‹ÁØ∫ √≈‚∂ ’≈Ò∂ Ì»Â
Á∂÷‰◊∂ ª ̺‹ ‹≈‰◊∂Õ” ’≈Ò∂
̻ ‹appleÈÒ Ïapple≈Û ¡≈͉∂ ÎΩ‹∆
’Óª‚Ø¡ª ˘ ’«‘ «apple‘≈ √∆ Íapple
¡≈ıapple ‘apple‹∆ «√øÿ Á∆ ◊ºÒ √º⁄
‘ج∆ ¡Â∂ ÒÛ≈¬∆ ◊«‘-◊º⁄ ‘ج∆,
«¬√ È∂ ¿∞√ √Ó∂∫ ͺ¤Ó∆ ’Ó≈È Á∂
Ó∞÷∆ ÒÀ·∆ÈÀ∫‡ ‹appleÈÒ √∞øÁapple‹∆
Á∂ Ó»≥‘ ”⁄ ¿∞∫◊Òª Í∞¡≈ «ÁºÂ∆¡ª
√ÈÕ ¿∞√ ˘ ’«‘‰≈ «Í¡≈ √∆,
“«’≥È∆ Ï‘≈Áapple∆ È≈Ò ÒÛ∂ ¿∞‘Õ”
appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√≥ÿ È∂ «Ò«÷¡≈
‘À «’ √≈apple∂ ÎØÈ Ï≥Á ’apple «ÁºÂ∂ ◊¬∂Õ
¿∞È∑ª Á∂ Ú∆ ¡Â∂ ‘Øapple √≈apple∂ ¡¯√appleª
Á∂ ÎØÈ Ï≥Á ‘؉ ’apple’∂ √Ì Á≈
appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√≥ÿ
√≈Ï’≈ ¡≈¬∆.¬∂.¡À√.
√≥Íapple’ «¬º’-Á»‹∂ È≈ÒØ∫ ¡Â∂
⁄≥‚∆◊Û∑ Í≥‹≈Ï √apple’≈apple È≈ÒØ∫ ‡∞º‡
«◊¡≈ √∆Õ √≈apple≈ «√ÚÒ ÍÃÙ≈√È
ÎΩ‹ Á∂ ¡Ë∆È ’apple «ÁºÂ≈ «◊¡≈
√∆Õ ‹∂’apple ’ج∆ ◊ºÒÏ≈ ÊØÛ∑∆
Ï‘∞Â∆ ‘∞øÁ∆ √∆ ª ¿∞‘ Í∞«Ò√ Á∂
Ú≈«¬appleÒÀº√ «√√‡Ó ”Â∂ ‘∞øÁ∆ √∆ Íapple
¿∞√ Á≈ ⁄≥‚∆◊Û∑ ÂØ∫ ’ج∆ ‹Ú≈Ï
È‘∆∫ √∆ «ÓÒÁ≈Õ Í≥‹≈Ï Á∂ ◊ë‘
√’ºÂapple ¡Óapple∆’ «√≥ÿ Í»È∆ ¤∞º‡∆
⁄Ò∂ ◊¬∂ √ÈÕ Í»È∆ «¬√ ◊ºÒ ÂØ∫
Á∞÷∆ √È «’ Íø‹≈Ï ”⁄ ÎΩ‹
Ï∞Ò≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √apple’≈apple∆ ͺÂapple ”Â∂
Á√Âı ¿∞√ ÂØ∫ ’appleÚ≈¬∂ ◊¬∂
√ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ¿∞‘ «Èapple≈Ù √È
¡Â∂ ¤∞º‡∆ ”Â∂ ⁄Ò∂ ◊¬∂Õ
appleÓ∂Ù «¬≥Áapple È∂ «’Â≈Ï ”⁄
Áº«√¡≈ ‘À «’ «¬’ Í≈√∂ ª ’∂∫Áapple
√apple’≈apple BF Ó¬∆ ˘ ¡’≈Ò∆ ÁÒ
Á∂ Ò∆‚appleª È≈Ò Ó√Ò∂ Á∂ ‘Ò Ò¬∆
Ó∆«‡≥◊ ’apple apple‘∆ √∆, Á»√apple∂ Í≈√∂
BE Ó¬∆ ˘ ÍÃË≈È ÓøÂapple∆ «¬øÁapple≈
◊ªË∆ ÎΩ‹ Á∂ Ó∞÷∆ ‹appleÈÒ ¬∂. ¡À√.
ÚÀ«Á¡≈ ˘ ÷≈Û’»¡ª ˘ ◊ØÒ‚È
‡À∫ÍÒ ”⁄Ø∫ ’º„‰ Ï≈apple∂ ¡≈Á∂Ù Á∂
⁄º∞’∆ √∆Õ ¡√Ò «Úº⁄ «¬‘ ’∂∫Áapple
√apple’≈apple ÚºÒØ∫ ¡≥«ÓÃÂ√apple «Úº⁄ ’∆Â∆
‹≈‰ Ú≈Ò∆ ’≈appleÚ≈¬∆ Á∆ «Â¡≈apple∆
ÂØ∫ «Ë¡≈È ÒªÌ∂ ’appleÈ Ò¬∆ ’∆Â≈
‹≈ «apple‘≈ √∆Õ
appleÓ∂Ù «¬≥Áapple «√≥ÿ È∂ ÷∞Ò≈√≈
’∆Â≈ ‘À «’ F ‹»È ˘ ¡≈ıapple∆ Ú≈apple
√≥ ‹appleÈÀÒ «√øÿ «Ìø‚apple≈Ú≈«Ò¡ª
˘ ¡≈ıapple∆ Ú≈apple √Ú∂apple∂ F.C@ Ú‹∂
«◊¡≈È∆ ÍÃ∆ÂÓ «√øÿ, ‘À‚ ◊ÃøÊ∆,
¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï È∂ Á∂«÷¡≈
√∆Õ ¿∞‘ ÌØapple∂ ÂØ∫ Ï≈‘apple ¡≈¬∂ √È
¡Â∂ Ú≈Ùapple»Ó ÚºÒ ◊¬∂ ¡Â∂ «Îapple
Ú≈Í√ ÌØapple∂ ”⁄ ⁄Ò∂ ◊¬∂; Â∂ Ì≈¬∆
¡Óapple∆’ «√≥ÿ ’ج∆ √Ú∂apple∂ I.C@
Ú‹∂ ÌØapple∂ ÂØ∫ Ï≈‘apple ¡≈¬∂ √ÈÕ ¿∞È∑ª
«◊¡≈È∆ ÍÃ∆ÂÓ «√øÿ ˘ Áº«√¡≈
«’ “√≈apple∂ «√≥ÿª È∂ ¡≈ıapple∆ ÁÓ Âº’
ÒÛÈ ¡Â∂ Ù‘∆Á ‘؉ Á≈ ÎÀ√Ò≈
’∆Â≈ ‘ÀÕ” «¬√ ¡≈Íapple∂ÙÈ «Úº⁄ ÎΩ‹
Á∂ «¬º’ ¡«Ë’≈apple∆ È∂ Áº«√¡≈ «’
C ‡À∫’ ÚappleÂ∂ ◊¬∂Õ ÿ‡Ø-ÿº‡ ‡À∫’ª
«Úº⁄ F@ apple≈¿±∫‚ Á≈◊∂ ◊¬∂; Â∂ «¬√
ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «¬º’ ¡≈appleÓ‚ Íapple√ØÈÒ
’Àapple∆¡apple (¬∂. Í∆. √∆.) Ú∆ Úapple«Â¡≈
«◊¡≈ Íapple «¬º’ ÷≈Û’» È∂ ¬∂. Í∆.
√∆ Á∂ ‡≈«¬apple ”Â∂ ◊ØÒ∆ Ó≈apple ’∂ «¬√
˘ Í≥⁄apple ’apple «ÁºÂ≈Õ «¬‘ ¬∂.Í∆.√∆
¡’≈Ò Âı Á∂ È∂Û∂ Í‘∞ø⁄ «◊¡≈
√∆Õ ◊À√ Ú≈Ò∂ ’≈apple»√ Ú∆ ⁄Ò≈¬∂
◊¬∂ Íapple «¬‘ ’≈apple»√ ¡√appleÁ≈apple
√≈Ï ȑ∆∫ ‘ج∂Õ Ï≈¡Á ”⁄ √≥Â
‹appleÈÀÒ «√≥ÿ «Ì≥‚appleªÚ≈Ò∂ Á∆ Á∂‘
¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï Á∂ √≈‘Ó‰∂