SIKH VIRSA EPAPER ARTICLE EDITION AUGUST 2022

Sikh Virsa, Calgary 4. August 2022
’Ø«Ú‚-AI Ó‘ªÓ≈apple∆ ¡Â∂
Ô∞’apple∂È-apple»√ ‹ø◊ ’≈appleÈ ’ÀÈ∂‚≈
Á∆ ¡≈apple«Ê’Â≈ ¡≈Ó È≈ÒØ∫ ‘Øapple
ÿ‡∂◊∆Õ «¬’ Í≈√∂ Ï∂apple∞∞˜◊≈apple∆ Á∆
Áapple ”⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø «apple‘≈ ‘À, Á»√apple∂
Í≈√∂ «¬‘ ÍÃ⁄≈apple ’∆Â≈ ‹≈ «apple‘≈ ‘À
«’ Á∂Ù ¡øÁapple ÍÀÁ≈Ú≈apple ÿ‡‰
Á≈ ’≈appleÈ «’appleÂ-Ù’Â∆ Á∆
ÿ≈‡ Á≈ ‘؉ ‘ÀÕ «’apple Ó≥‚∆
Á≈ «¬‘ ⁄ÀÒ≥‹ ÚÍ≈apple∆¡ª ˘
‘∆ fiºÒ‰≈ ÍÀ «apple‘≈ ‘ÀÕ
ÓΩ‹»Á≈ ’ÀÈ∂‚≈ Á≈ ÎÀ‚appleÒ
Ï‹‡ ÒØ’ª Á∂ Ó»ø‘ ”⁄ ÿø∞◊‰∆¡ª
Í≈ «apple‘≈ ‘À, ‹Á «’ ˜Ó∆È∆
√º⁄≈¬∆ «¬√ÂØ∫ ’Ø‘ª Á»apple ‘ÀÕ
¡≈’√ÎÀÓ ’ÀÈ∂‚≈ Á∂ «¬º’ ¡È∞Ó≈È
¡È∞√≈apple ’ÀÈ∂‚≈ Á∆ ¡≈apple«Ê’Â≈
B@E@ º’ √∞≥◊Û ’∂ F.I ¯∆√Á
apple«‘ ‹≈Ú∂◊∆ ? ¡º‹ Ú∆ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆
¡≈apple«Ê’ Áapple @.B ¯∆√Á √ø∞◊Û
apple‘∆ ‘ÀÕ «‹√Á≈ ’≈appleÈ Â∂Ò Á∆
ÍÀÁ≈Ú≈apple Á≈ apple∞’‰≈Õ ’Ø«Ú‚-AI
Ó‘ªÓ≈apple∆ ¡Â∂ Ô∞’apple∂È-apple»√ ‹ø◊
’≈appleÈ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆ ¡≈apple«Ê’Â≈
¡≈Ó È≈ÒØ∫ ‘Øapple ÿ‡∂◊∆Õ «¬’ Í≈√∂
Ï∂apple∞∞˜◊≈apple∆ Á∆ Áapple ”⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø
«apple‘≈ ‘À, Á»√apple∂ Í≈√∂ «¬‘ ÍÃ⁄≈apple
’∆Â≈ ‹≈ «apple‘≈ ‘À «’ Á∂Ù ¡øÁapple
ÍÀÁ≈Ú≈apple ÿ‡‰ Á≈ ’≈appleÈ «’appleÂ-
Ù’Â∆ Á∆ ÿ≈‡ Á≈ ‘؉ ‘ÀÕ «’appleÂ
Ó≥‚∆ Á≈ «¬‘ ⁄ÀÒ≥‹ ÚÍ≈apple∆¡ª ˘
‘∆ fiºÒ‰≈ ÍÀ «apple‘≈ ‘ÀÕ ¡≈apple«Ê’
Ó≈‘appleª Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ ÎÀ‚appleÒ
Ï‹‡ «¬√ √≈Ò Ú∆ ’≈appleÍØapple∂‡ ͺ÷∆
ÿapple≈«‰¡≈ Á∂ ‘º’ «Úº⁄ «Ú⁄appleÈ
Ú≈Ò≈ Òº◊Á≈ ‘ÀÕ AG ¡ÍÃÀÒ,
B@BB ˘ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆ ÎÀ‚appleÒ
√apple’≈apple Á∆ «ÚºÂ ÓøÂapple∆
’«apple√‡∆¡≈ Îapple∆ÒÀ∫‚ È∂ «¬‘ Ú∆
«’‘≈ √∆ «’ «¬√ Ï‹‡ «Úº⁄ √≈‚∆
√apple’≈apple È∂ ¡≈apple«Ê’Â≈ apple≈‘∆∫ ÒØ’ª
˘ ‘Øapple √∞÷∆ ω≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ ’Ø«Ú‚-
AI Ó‘ªÓ≈apple∆ ’≈appleÈ ¡≈¬∂ Ó≥Á∂
«Úapple∞ºË √apple’≈apple ÒØ’ª ˘ ‘Øapple apple∞˜◊≈apple
Á∂‰ Ò¬∆ ¡≈͉≈ «√apple ÂØÛ ÔÂÈ
’appleÁ∆ apple‘∂◊∆? Ì≈Ú∂∫ Á∂Ù «Úº⁄
AAB ¯∆√Á ÒØ’ª ˘ Ó∞Û apple∞˜◊≈apple
Á∂‰≈ ‘À, ‹Ø ‹∆-G Ú∂Ò∂ ÷≈√ ‘Ø
«◊¡≈ √∆Õ Ï∂apple∞˜◊≈apple∆ Á∆ Áapple ‘∞‰
E.E Î∆√Á º’ ‘∂·ª ¡≈ ◊¬∆ ‘ÀÕ
’ÀÈ∂‚≈ √apple’≈apple Á∂ ÎÀ‚appleÒ
Ï‹‡ ”⁄ √≈Ò B@BB ÁΩapple≈È F@-
«ÓÒ∆¡È ’ÀÈ∂‚∆¡È ‚≈Òapple
÷apple⁄È Ò¬∆ ÷apple⁄≈ Í≈√ ’∆Â≈
«◊¡≈ ‘ÀÕ «¬√ Ï‹‡ «Úº⁄ √apple’≈apple
È∂ Ó∞º÷ ◊ºÒ «¬‘ ’‘∆ ‘À «’ «¬ºÊØ∫
Á∂ «’appleÂ∆¡ª ˘ √«’Ò‚-’≈Ó∂
ω≈¿∞‰≈ ª «’ ¿∞‘ ’øÓ ”Â∂
apple∞˜◊≈apple ÍÃ≈Í ’apple’∂ ¡º‹ ¡Â∂
’ºÒ∑ Á∂ Ì«Úº÷ ˘ apple∞ÙÈ≈¿∞‰ Á∂
’≈ÏÒ ‘Ø ‹≈‰Õ «¬‘ Ú∆
¡≈√ appleº÷∆ ◊¬∆ ‘À «’ «¬ºÊ∂
¡≈¬∂ Òº÷ª ÍÃÚ≈√∆ ¿∞‘ Ú∆
apple∞˜◊≈apple ÍÃ≈Í ’apple’∂
’ÀÈ∂‚≈ «Úº⁄ √Ê≈Í ‘Ø ’∂∂
¡≈͉≈ ÿapple «¬ºÊ∂ ω≈
√º’‰Õ ’ÀÈ∂‚∆¡È ÒØ’
ÚË∆¡≈ ‹∆ÚÈ «‹¿∞‰ ÔØ◊
‘Ø ◊¬∂ ‘È «’¿∞∫«’ Á∂Ù Á∆
¡≈apple«Ê’Â≈ √∞Ëapple apple‘∆ ¡Â∂ ¡º◊∂
ÚºË apple‘∆ ‘ÀÕ ‹∆.‚∆.Í∆ ”⁄ Ú≈Ë≈
‘Ø «apple‘≈ ‘ÀÕ Ì≈Ú ‘∞‰ ’ÀÈ∂‚∆¡È
ÒØ’ª ˘ apple∞˜◊≈apple «ÓÒ «apple‘≈ ‘ÀÕ
ÿappleª Á∆ √Óº«√¡≈ ‘ºÒ ‘Ø apple‘∆ ‘ÀÕ
√≈apple∂ Ϻ«⁄¡≈ ˘ √≈Î ‘Ú≈ ¡Â∂ √≈Î
Í≈‰∆ Á∆ √‘»Ò «ÓÒ apple‘∆ ‘À,
«¬‘ √Ì ’∞fi ⁄≥◊∆ ¡≈apple«Ê’Â≈
‘؉ ’≈appleÈ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈ ? «¬√ Ú∂Ò∂
’ÀÈ∂‚≈ «Úº⁄ ‹√«‡È ‡apple»‚Ø, ‹Ø
Á»√apple∆ Ú≈apple ÓºË-ÚappleÂ∆ ⁄؉ª
Ï≈¡Á Ó∞Û ÿº‡ «◊‰Â∆ ”⁄
«ÒÏappleÒ Í≈apple‡∆ Á≈ Ó∞÷∆ ‘À, “ÍÃË≈È
Ó≥Âapple∆ Ï«‰¡≈ √∆Õ «‹√ ˘
¡ÀÈ.‚∆.Í∆ Á≈ ·∞ºÓ’≈ «Ó«Ò¡≈
‘Ø«¬¡≈ ‘À, Á∆ √apple’≈apple È∂ ¿∞ÍappleØ’Â
Ï‹‡ Í∂Ù ’apple«Á¡ª «¬‘ ¡ÀÒ≈È
¿∞√ Á∆ «ÚºÂ ÓøÂapple∆ È∂ ’∆Â∂ √ÈÕ
Íapple ¡≈apple«Ê’ Ó≈‘appleª Á≈ ’«‘‰≈
‘À «’ «¬√ √≈Ò Á≈ ‡apple»‚Ø Ï‹‡
’≈appleÍØapple∂‡ ÿapple≈«‰¡≈ ˘, “ÒØ’ª
Á∆¡ª ÒØÛª, apple∞˜◊≈apple, ÿappleª ¡Â∂
Ú≈Â≈ÚappleÈ Á∆ ’∆Ó ”Â∂ Ò≈Ì
Í‘ø∞⁄‰ Ú≈Ò≈ ‘∆ √≈Ï ‘ØÚ∂◊≈?
Á»√apple∂ Í≈√∂ ’ÀÈ∂‚≈ Á∂ «¬’
¡≈apple«Ê’ Ó≈‘apple ‚∂«Ú‚ ‚ΩÒ∂ Á≈
’«‘‰≈ ‘À «’ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆
¡≈apple«Ê’Â≈ B@BC ˘ ¡Óapple∆’≈ ÂØ∫
Ú∆ ÚºË ÓøÁ∂ Á≈ «Ù’≈apple ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆?
Í«‘Ò∆ «ÂÓ≈‘∆ B@BB º’ Ó∞Áapple≈
√Î∆Â∆ Á∆ Áapple E.G ¯∆√Á √∆
(ÓØÈ∂‡apple∆ Í≈Ò√∆ «appleÍØapple‡) ¡Â∂
‹∆.‚∆.Í∆ C.H ¯∆√Á ‘∆ apple‘∂◊∆?
¡Â∂ √≈Ò B@BC ”⁄ B.F Î∆√Á
apple«‘‰ Á∆ ¡≈√ ‘ÀÕ «¬√ ¿∞º⁄∆
Ó∞Áapple≈ √Î∆Â∆ ’≈appleÈ ÏºfiÚ∆¡ª
¿∞‹appleª ÒÀ‰ Ú≈Ò∂ ÒØ’ª ˘
¡≈͉≈ ◊∞‹≈apple≈ ’appleÈ≈ Ó∞Ù’Ò
‘ØÚ∂◊≈Õ ¿∞È∑ª ˘ ¡≈͉∂ ÷apple⁄∂
ÿ‡≈¿∞‰∂ ÍÀ‰◊∂, ◊apple≈√apple∆ «Úº⁄
«’Î≈«apple ’appleÈ∆ ͬ∂◊∆Õ ÿapple∂Ò»
«Ï‹Ò∆, ◊À√, Í≈‰∆ Á∆ ÚappleÂØ∫ ”⁄
√ø˜Ó ’appleÈ∆ ͬ∂◊∆? Ì≈Ú
¡≈ÓÁÈ ”⁄ Ú≈Ë≈ ’appleÈ Ò¬∆ ‘Øapple
’øÓ ’appleÈ∂ ÍÀ‰◊∂Õ «Í¤Ò∂ D@-
√≈Òª ”⁄ ’ÀÈ∂‚≈ ¡≥Áapple Ó«‘ø◊≈¬∆
Á∆ Áapple ¡ÀÈ∆ ’Á∂ È‘∆∫ ÚË∆ ‹Ø
‘∞‰ ‘ÀÕ ¡ºË∂ ÂØ∫ ÚºË ’ÀÈ∂‚∆¡Èª
Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ «Í¤Ò∂ √≈Ò Á∂
Ó∞’≈ÏÒ∂ «¬√ √Ó∂∫ ¿∞È∑ª Á∆
¡≈apple«Ê’ ‘≈Ò ϑ∞ Ó≈Û∆ ‘ÀÕ
‹Ø ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √Ó∂∫ ‘Øapple Ú∆ «Èÿapple
‹≈Ú∂◊∆Õ «¬‘ ¡≈apple«Ê’ Ó≥ÁÚ≈Û≈
’ÀÈ∂‚≈ Á∂ «¬’ √»Ï∂ Á≈ ‘∆ È‘∆∫
√◊Ø∫ «¬‘ Í»appleÏ ÂØØ∫
ͺ¤Ó º’ Șapple ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ
¡≈apple«Ê’ ¡≥’Û≈ «ÚÌ≈◊,
’ÀÈ∂‚≈ Ó∞Â≈«Ï’ «Íº¤Ò∂ √≈Ò È≈ÒØ∫
«¬√ √≈Ò Ó«‘≥◊≈¬∆ Á∆ Áapple GG
¯∆√Á ÚºË ◊¬∆ ‘ÀÕ √≈Ò AIHC
ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ‹»È B@BB
º’ Ó«‘≥◊≈¬∆ Á∆ Áapple
¬∂È∆ ’Á∂ Ú∆ ÚË∆ È‘∆∫
√∆Õ ’ÀÈ∂‚∆¡Èª Á∂
«ÚÂ∆ ͺ÷Ø∫ ’Ó˜Øapple ‘؉
Á≈ «¬‘ «√Ò«√Ò≈
«Í¤Ò∂ ’∞fi √≈Òª ÂØ∫
⁄Ò «apple‘≈ ‘ÀÕ √≈Ò
B@AH ÂØ∫ «¬‘ Ó≥Á≈
⁄ºÒ «apple‘≈ ‘À ¡Â∂ √≈Ò
B@B@ Á∆ Í«‘Ò∆ «ÂÓ≈‘∆ «Úº⁄
CB ¯∆√Á ÒØ’ª È∂ «¬√ Âø◊∆ Ï≈apple∂
Áº«√¡≈Õ ‘∞‰ B@BB Á∆ Â∆√apple∆
«ÂÓ≈‘∆ º’ Ó«‘≥◊≈¬∆ √ÏøË∆ DE
¯∆√Á ÒØ’ª È∂ ’«‘ «ÁºÂ≈ «’
Ò◊≈Â≈apple Ó«‘≥◊≈¬∆ ¿∞ºÍapple ˘ «√ºË∆
⁄Û∑ apple‘∆ ‘؉ ’≈appleÈ ¿∞È∑ª Á≈
◊∞˜≈apple≈ ’appleÈ≈ Ó∞Ù’Ò ‘Ø «◊¡≈
‘ÀÕ ¡≥’«Û¡ª Ó∞Â≈«Ï’ Ó«‘ø◊≈¬∆
Á∆ Ó≈apple ‘∂· ¡≈¬∂ ’ÀÈ∂‚∆¡Èª Á∆
«◊‰Â∆ B@AH ”⁄ ED ¯∆√Á,
B@B@ ”⁄ DD ¯∆√Á ¡Â∂ ‘∞‰
B@BB ”⁄ CF ¯∆√Á √∆Õ «Í¤Ò∂
√≈Ò È≈ÒØ∫ ⁄≥◊≈ ◊∞˜≈apple≈ ’appleÈ
Ú≈«Ò¡ª Á∆ «◊‰Â∆ B@B@ ”⁄
BC ¯∆√Á √∆ ¡Â∂ ‘∞‰ ¿∞È∑ª Á∆
«◊‰Â∆ ÿº‡ ’∂ AG ¯∆√Á ‘∆ apple«‘
◊¬∆ ‘ÀÕ Íø‹ ”⁄ «¬º’ ’ÀÈ∂‚∆¡È
Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ ¡◊Ò∂ √≈Ò Ì≈Ú
B@BC «Úº⁄ ’∞fi √∞Ë≈apple ‘؉ Á∆
¡≈√ ‘ÀÕ ‹Á «’ Íø‹ª «Úº⁄Ø «Â≥È
Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò≈
√Óª ÏÁ ÂØ∫ ÏÁÂapple ‘ØÚ∂◊≈? ‹ÁØ
«’ GE ¯∆√Á ’≈appleÍØapple∂‡
ÿapple≈«‰¡≈ Á∂ Ó∞È≈Î∂ Í«‘Ò≈ È≈ÒØ∫
Á∞◊‰∂ ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ
’ÀÈ∂‚≈ √ø√≈apple Á∆ ¡≈apple«Ê’Â≈
¡≥Áapple ¿∞ÍappleÒ∂ apple∞«ϡ≈ Ú≈Ò∆ ʪ
appleº÷Á≈ ‘ÀÕ «¬√Á∆ È∂ÛÂ≈ Ó≥‚∆’appleÈ
¡Â∂ ¡≈apple«Ê’ «√√‡Ó Â∂
ÍÀÁ∆Ú≈apple∆ „ø◊ √≈Óapple≈‹∆ ¡Óapple∆’≈
Ú≈Ò≈ ‘∆ ‘ÀÕ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆¡ª EF
’øÍÈ∆¡ª ’Ø«Ú‚-AI Á∆
Ó‘ªÓ≈apple∆ ÂØ∫ Í«‘Ò≈ ÎØappleÏ√-
B@@@ Ó∞Â≈Ï’ ÈΩÚ∂∫ √Ê≈È ”Â∂
’ÀÈ∂‚≈ √ø√≈apple Á∆ ¡≈apple«Ê’Â≈
¡≥Áapple ¿∞ÍappleÒ∂ apple∞«ϡ≈
Ú≈Ò∆ ʪ appleº÷Á≈ ‘ÀÕ «¬√Á∆
È∂ÛÂ≈ Ó≥‚∆’appleÈ ¡Â∂
¡≈apple«Ê’ «√√‡Ó Â∂ ÍÀÁ∆Ú≈apple∆ „ø◊
√≈Óapple≈‹∆ ¡Óapple∆’≈ Ú≈Ò≈ ‘∆ ‘ÀÕ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆¡ª EF
’øÍÈ∆¡ª ’Ø«Ú‚-AI Á∆ Ó‘ªÓ≈apple∆ ÂØ∫ Í«‘Ò≈ ÎØappleÏ√-
B@@@ Ó∞Â≈Ï’ ÈΩÚ∂∫ √Ê≈È ”Â∂ √ÈÕ Íapple ¡º‹ Á∆ ◊ºÒ
’apple∆¬∂ ª ˙ȇ≈apple∆˙ Á∆ ¡≈apple«Ê’Â≈ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆
‹∆.‚∆.Í∆ Á≈ CH ¯∆√Á «‘º√≈ ωÁ∆ ‘ÀÕ
‹◊Á∆Ù «√≥ÿ ⁄Ø‘’≈
D@C-BHE-DB@H
√ÈÕ Íapple ¡º‹ Á∆ ◊ºÒ ’apple∆¬∂ ª
˙ȇ≈apple∆˙ Á∆ ¡≈apple«Ê’Â≈ ’ÀÈ∂‚≈
Á∆ ‹∆.‚∆.Í∆ Á≈ CH ¯∆√Á «‘º√≈
ωÁ∆ ‘ÀÕ «‹√ «Úº⁄ Úº‚≈ «‘º√≈
¿∞Â≈ÍÁÈ √À’‡apple ‹Ø ‹∆.‚∆.Í∆.
Á≈ AB.F ¯∆√Á ¡Â∂
√∂Ú≈Úª ÷∂Âapple Á≈ «‘º√≈
GG.I ¯∆√Á ‘ÀÕ
˙∞ȇ≈apple∆˙ Á≈ Ù∞ºË
’apple‹≈ D@.G ¯∆√Á
√≈Ò B@AI-B@ ˘
Ò≥ÿ «◊¡≈ √∆Õ ’ÀÈ∂‚≈
Ó∞º÷ ÂΩapple ”Â∂ √∂Ú≈Úª-
÷∂Âapple Ú≈Ò≈ apple∞˜◊≈apple
Á∂‰ Ú≈Ò≈ Á∂Ù ‘ÀÕ
’ÀÈ∂‚≈ «Úº⁄ Ô»appleÍ∆ √≈Óapple≈‹∆
Ï√Â∆Ú≈Á∆¡ª Á∂ ¡≈¿∞‰ ÂØ∫
Í«‘Òª «¬ºÊØ∫ Á∂ Ó»Ò Ú≈√∆¡ª Á≈
Ó∞º÷ Ú≈Í≈apple Îapple, ‡»Ò, √‹≈Ú‡∆
⁄∆˜ª ¡Â∂ ‘Øapple Á»√apple≈ √Ó≈È ‘∞øÁ≈
√∆Õ ¿∞‘ ¡≈˜≈Áapple≈È≈ ÂΩapple ”Â∂
Á«apple¡≈Úª apple≈‘∆∫, fi∆Òª ¡Â∂ ËappleÂ∆
”Â∂ ¡≈͉∂ Úº÷Ø-Úº÷ √≈ËȪ apple≈‘∆
ÚÍ≈apple ’appleÁ∂ ¡Â∂ Óº¤∆¡ª ÎÛ ’∂
¿∞Í‹∆Ú’≈ ⁄Ò≈¿∞∫Á∂ √ÈÕ
’Ø«Ú‚-AI Ó‘ªÓ≈apple∆ Á∂
ÂÏ≈‘’∞øÈ ÍÃÌ≈Úª ¡Â∂ «¬√ Á∂
ÈÚ∂∫ apple»Íª Á∂ ¿∞ÌappleÈ È≈Ò Â∂ «¬√
È≈Ò ‹∞Û∂ Ó∞º«Á¡ª, Ï∂apple∞˜◊≈apple∆,
◊apple∆Ï∆, ÍÀÁ≈Ú≈apple ¡Â∂ ¡≈apple«Ê’
Ó≥Á∂ Á≈ ‘ºÒ Һ̉ Ò¬∆ Í»ø‹∆Ú≈Á∆
Á∂Ùª «Úº⁄ apple≈‹-√ºÂ≈ ”Â∂ ÏÀ·∂
‘≈’Ó È∂ ÒØ’ª Á∆ Ϫ‘ ÎÛÈ Á∆
ʪ Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª ˘ ÚºË ÂØ∫ ÚºË
Ó∞È≈Î≈ ’Ó≈¿∞‰ Á∂ ÈÚ-
¿∞Á≈appleÚ≈Á∆ apple≈‘ª ˘ ‘∆ ‘Øapple
Әϻ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ◊apple∆Ï ¡Â∂
«’appleÂ∆ ÒØ’ª Á∆ ‘≈Ò ‘Øapple ÍÂÒ∆
‘ج∆ ¡Â∂ ’≈appleÍØapple∂‡ ÿapple≈«‰¡ª Á∆
«ÚºÂ∆ Í»ø‹∆ Á∆ ‹’Û ‘Øapple ӘϻÂ
‘ج∆Õ ’ÀÈ∂‚≈ ¡≥Áapple ’≥ÍÈ∆¡ª ÚºÒØ
Úº‚∂ ͺËapple ”Â∂ «’appleÂ∆¡ª Á∆ Ò∂¡-
¡≈¯ ’∆Â∆ ◊¬∆ Â∂ Ï∂apple∞˜◊≈apple∆ Á∆
Áapple Ó¬∆, B@B@ º’ AC.E ¯∆√Á
√∆, ‹Ø AIIF ÂØ∫ Ï≈¡Á √Ì ÂØ∫
ÚºË ¡ø’∆ ◊¬∆Õ Ï∂apple∞˜◊≈apple∆ Á∆ Áapple
¡‹∂ Ú∆ ‘∂·ª È‘∆∫ ¡≈ apple‘∆ ‘ÀÕ
√ÍÒ≈¬∆-⁄∂È √ÁÓ∂∫ «Úº⁄ ‘ÀÕ
√apple’≈apple Á∆ ¡≈ÓÁÈ ÿº‡ ◊¬∆ ‘ÀÕ
Ô≈Âapple≈Úª, √Àapple-√Í≈‡≈,
Ó«‘Ó≈È-«ÈÚ≈‹∆, √È¡Â √Ì
«‘√-È«‘√ ‘Ø ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ
Ì≈Ú ÒØ’ª ˘ apple∞˜◊≈apple È≈ «ÓÒ‰
’apple’∂, ‹∂Ϫ ÷≈Ò∆ ‘È ¡Â∂ Ï≈‹≈apple
Ìapple∂ ͬ∂ ‘È Íapple ÷apple∆Á‰ Ò¬∆
ÒØ’ª Í≈√ ÍÀ√≈ È‘∆ ‘ÀÕ ’≈appleÍØapple∂∂‡
ÿapple≈«‰¡ª Á∂ ¡√≈«√¡ª «Úº⁄
¡Ê≈‘ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À («Ú’∆
Í∆‚∆¡≈-‹»È)Õ
Ì≈Ú∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ ‹◊Â
’Ø«Ú‚-AI ¡Â∂ apple»√-Ô»’apple∂È ‹ø◊
Á≈ ¡≈Û ‘∂· Á∞È∆¡ª ¡øÁapple ÚË
apple‘∆ Ó«‘≥◊≈¬∆ ¡Â∂ Ï∂apple∞˜◊≈apple∆ ˘
¿∞È∑≈ «√apple ÓÛ apple‘∂ ‘ÈÕ Íapple «¬‘
ÚappleÂ≈apple≈ √ø√≈apple Í»ø‹∆Ú≈Á∆ √ø’‡
¡√Ò «Úº⁄ ÈÚ¿∞Á≈appleÚ≈Á Á≈ ‘∆
«ÁÚ≈Ò∆¡≈͉ √≥’‡ ‘ÀÕ √ø√≈apple
¡appleÊ-«ÚÚ√Ê≈ ¿∞ºÍapple «ÚºÂ∆ Í»ø‹∆
Á∆ ‹’Û ‘Øapple Әϻ ‘؉ È≈Ò,
“¡º‹! √ø√≈apple ͺËapple ”Â∂ Ì∞º÷, ◊apple∆Ï∆
Â∂ Ï∂apple∞˜◊≈apple∆ “Ï∂«‘Â≈Ù≈ Ú≈Ë≈,
«√‘Â, «√º«÷¡ª ¡Â∂ ÿappleª Á∆
√Óº«√¡≈ Â∂ appleؘ∆-apple؇∆ ¿∞ºÍapple Ú∆
ÂÏ≈‘’∞øÈ ¡√apple «Í¡≈ ‘ÀÕ √ø√≈apple
‹∆.‚∆.Í∆. ‹Ø B@AI ”⁄ B.I Î∆
√Á √∆Õ ‘∞‰ B@BB Ï≈¡Á «¬‘
¡appleÊ-«ÚÚ√Ê≈ «‹√Á∆ D.D
¯∆√Á apple«‘‰ Á≈ ¡≈√ ‘À √∞ø◊Û ’∂
B ¯∆√Á ÂØ∫ Ú∆ ‘∂·ª ¡≈ ‹≈Ú∂◊∆Õ
√ø√≈apple Í»≥‹∆Ú≈Á∆ Á∂Ù≈-¡Óapple∆’≈
√Ó∂ ԻappleÍ ¡≈apple«Ê’ Ï‘≈Ò∆ Ò¬∆
¡≈Ó ‹ÈÂ≈ ˘ ª «È◊»‰∂ «‹‘∂
¡≈apple«Ê’ ÍÀ’∂‹ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ Íapple Úº‚∂
Úº‚∂ ’≈appleØÏ≈apple∆¡ª ¡Â∂ ’≈appleÍØapple∂‡
ÿapple≈«‰¡≈ ˘ «ÚºÂ∆ Í»ø‹∆ Á∂ Ú≈Ë∂
Ò¬∆ «ÁºÂ∂ ÂØ‘Î∂, “«‹√ È≈Ò ¿∞È∑ª
Á∆ √≥Í≥Â∆ «Úº⁄ Á»‰≈-Â∆‰≈ Ú≈Ë≈
‘Ø«¬¡ªÕ ’ÀÈ∂‚≈ Úapple◊∂ «Ú’√Â
Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Á∂Ù «Úº⁄ ¡≈apple«Ê’
‘≈Ò Á»√apple∂ √ø√≈apple ‹ø◊ Úª◊ ‘Ø
◊¬∆ ‘ÀÕ ¿∞√ Ú∂Ò∂ AID@-E@ Á∂
«Ú⁄’≈apple ÚºË apple‘∆ Ó«‘ø◊≈¬∆ ¡Â∂
Ï∂apple∞˜◊≈apple∆ «Úapple∞ºË ÒØ’ ÁÏ≈¡ ‘∂·
‘∆ ÷∞apple≈’∆ Ú√ª, ¿±apple‹≈ ¡Â∂
Ó’≈Ȫ Á∆¡ª ÚºË apple‘∆¡ª ’∆Óª
appleØ’‰ Ò¬∆ ÒØ’ª ˘ ◊Ò∆¡ª “⁄
¡≈¿∞‰≈ «Í¡≈ √∆ ¡º‹ ¡«‹‘∂
‘≈Ò≈ ‘ÈÕ
¡º‹ ’ÀÈ∂‚≈ «Úº⁄ ◊appleΩ√apple∆ Á∂
√‡Øapple, Â∂Ò Ìapple≈¿∞‰ Â∂ Ó’≈È Á∆
’∆Ó ͺ∞¤‰ ÚºÒ ‹≈‰ Á≈ «‘¡≈
È‘∆∫ ÍÀÁ≈ ‘À ¡Â∂ ‹∂Ï ¡≈«◊¡≈
Ú∆ È‘∆ «ÁøÁ∆ ‘À! Í∂‡ ˘ ◊ø„ Á∂
’∂ «‹¿±‰≈ ÍÀ «apple‘≈ ‘ÀÕ ‘∂·Ò∂ ͺËapple
Á≈ Ó≈Û≈ ÂØ∫ Ó≈Û≈ Ú∆ ‹ΩÏ È‘∆∫
«ÓÒ «apple‘≈ ‘ÀÕ «‹¿∞‰≈ Ó∞Ù«’Ò ‘Ø
«apple‘≈ ‘ÀÕ √apple’≈apple∆ ÂΩapple ”Â∂ Ó∞Áapple≈-
√Î∆Â∆ Á∆ Áapple G ¯∆√Á ‘À ‹Ø CA
√≈Ò≈ ”⁄ √Ì ÂØ∫ ÚºË ¿∞º⁄∆ ‘À,
÷∞apple≈’∆ Ú√ª Á∆¡ª ’∆Óª “⁄
A@ ¯∆√Á Ú≈Ë≈ ‘Ø «◊¡≈ ‹Ø ÚºË
«apple‘≈ ‘ÀÕ Î»‚ ÏÀ∫’ ’ÀÈ∂‚≈ Á∆ «appleÍØapple‡
¡È∞√≈apple Ó≈apple⁄ B@B@ ÂØ∫ Ó≈apple⁄
B@BB º’ G@ Òº÷ ÒØ’ ’ÀÈ∂‚≈
«Úº⁄ ¡«‹‘∂ √È, «‹È∑ª È∂ «¬º’
Ú≈apple «ÁÈ ”⁄ ÷≈‰≈ ÷≈Ë≈ ¡Â∂ BE
¯∆√Á ÒØ’ª È∂ ÷≈‰≈ ÿº‡ ÷≈Ë≈
«’¿∞∫«’ ¿∞‘ ÷apple∆Á‰ ÂØ∫ ¡√ÓappleÊ
√ÈÕ ¿∞ÍappleØ’Â √ø√Ê≈ Ó∞Â≈Ï’ ÚºË
apple‘∆ Ó«‘ø◊≈¬∆ ‘∆ «¬√ Á∞÷ªÂ Ò¬∆
«‹≥Ó∂Ú≈apple ‘À? Ó∞º÷ Ë≈apple≈ ¡øÁapple
apple≈‹È∆Â’ ¡Â∂ Ó∆‚∆¡ª ÒØ’ª ˘
Ì≈Ú∂∫ «¬√ Ó«‘ø◊≈¬∆ Ò¬∆ ÁØÙ∆
Ô»’apple∂È-apple»√ ‹ø◊ ˘ Á√ ’∂ ◊∞øÓapple≈‘
’apple apple‘∂ ‘È, ‹Á«’ «¬√ √ø’‡ Ò¬∆
Ó∞º÷ ÁØÙ∆ ‘≈’Óª Á∆¡ª ¿∞Á≈appleÚ≈Á∆
È∆Â∆¡ª ¡Â∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆¡ª Á∆
Ó∞È≈«Î¡ª Ò¬∆ ÁΩÛ Á∆ Ò≈Ò√≈ ‘∆
«‹øÓ∂Ú≈apple ‘ÀÕ
Ó¬∆-B@BB Á∂ Ù∞apple» «Úº⁄
“ÒØÏÒ≈¡” (’ÀÈ∂‚≈ Á∆ ÷∞apple≈’∆
Ú√ª Á∆¡ª Ú√ª Á∆¡ª ÒØÛª
Á∆ Í»appleÂ∆ ’appleÈ Ú≈Ò∆ ÍÃ⁄»È Á∆
√Ì ÂØ∫ Úº‚∆ Ó≈Ò’∆ Ú≈Ò∆ ⁄∂È)
Á≈ ’«‘‰≈ ‘À «’ Í«‘Ò∆ «ÂÓ≈‘∆
ÁΩapple≈È ¿∞√Á∂ Ò≈Ì-¡≥Ù ”⁄ D@
Î∆√Á Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À ‹Ø DCG-
«ÓÒ∆¡È ‚≈Òapple ωÁ≈ ‘ÀÕ
«‚Ú∆‚À∫‚ A@ ¯∆√Á ÂØ∫ ¿∞ºÍapple ‡ºÍ
«◊¡≈ ‘ÀÕ Ì≈Ú ’ÀÈ∂‚≈ Á∂ «’appleÂ∆¡ª
ÚºÒØ∫ ÷»È-Í√∆È∂ apple≈‘∆∫ ÍÀÁ≈ ’∆Â∆
’Ó≈¬∆ Á≈ √≈apple≈ ÍÀ√≈ ÷≈‰ Í∆‰
Ú≈«Ò¡ª Ú√ª ”⁄ ‘∆ “ÒØÏÒ≈¡”
Á∂ Í∂‡ ”⁄ ⁄Ò≈ ‹≈Á≈ ‘ÀÕ «¬√∂ Âapple∑ª
Â∂Ò ’∆ÓÂ≈ “⁄ ‘ج∂ ¡Ê≈‘ Ú≈Ë∂
’≈appleÈ Á∂Ù Á∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ Â∂Ò
’øÍÈ∆.“ Â∂Ò ’≈appleÍØappleØÙÈ
’ÀÈ∂‚∆¡È ÈÀ⁄appleÒ apple∆√Øapple√√
«Ò«Ó«‡‚ È∂ C.A «ÏÒ∆¡È ‚≈Òapple
Á≈ Ó∞È≈Î≈ ’Ó≈«¬¡≈ ‘À ‹Ø ¡≈Ó
ÒØ’ª Á∂ «’√≈Ȫ Á∆¡ª ‹∂Ϫ “⁄Ø∫
«◊¡≈ ‘ÀÕ Á∞√apple∂ Í≈√∂ Á∂Ù Á∂ ÏÀ∫’ª
È∂ «Ú¡≈‹ Áappleª ”⁄ Ú≈Ë≈ ’apple’∂ ‹Ø
‘∞‰ Ú∆ ‘Ø «apple‘≈ ‘À ÒØ’ª “Â∂ ¡Ê≈‘
ÏØfi Í≈ «ÁºÂ≈ ‘À, «¬√ Ú∂Ò∂ Á∂Ù Á∆
¡≈Ï≈Á∆ Á≈ ⁄ΩÊ≈ «‘º√≈ Í«appleÚ≈apple
«‹‘Û∂ ’apple«‹¡≈ Á∆¡≈ «’Ùª
È‘∆∫ Á∂ √’Á∂ «ÁÚ≈Ò∆¡≈ ‘Ø ◊¬∂
‘ÈÕ ‹ÁØ∫«’ ’ÀÈ∂‚≈ Á∂ F Úº‚∂ ÏÀ∫’ª
Á∂ Ó∞È≈Î∂ «¬√ √≈Ò Á≈ Í«‘Ò∆
«ÂÓ≈‘∆ ÁΩapple≈È Âº’ AF «ÓÒ∆¡È
‚≈Òapple Í∞º‹ ◊¬∂ √ÈÕ
Ì≈Ú∂∫ ‡apple»‚Ø Á∆ «ÒÏappleÒ ¡Â∂
‹◊Ó∆ Á∆ ¡ÀÈ.‚∆.Í∆. ◊º·‹ØÛ
√apple’≈apple «’øÈ∆¡ª Ú∆ ¡≈apple«Ê’
ÍÃ≈ÍÂ∆ Á∆¡ª ‚∆∫◊≈ Ó≈appleÈ, Íapple
¡ÓÒ «¬‘ Áapple√≈¿∞Á≈ ‘À «’ ’ÀÈ∂‚≈
Úapple◊∂ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «Ú’√ Á∂Ù ”⁄
Ú∆ Í»ø‹∆Ú≈Á-¿∞Á≈appleÚ≈Á∆
¡≈apple«Ê’ È∆Â∆¡ª ÂÏ≈‘’∞øÈ ‘∆
√≈Ï ‘ج∆¡ª ‘ÈÕ ‘apple √ø’‡
ÁΩapple≈È ËÈ Á≈ «È’≈√ √Á≈ ¡≈Ó
ÒØ’ª Á∆¡≈ ‹∂Ϫ ”⁄Ø∫ «È’Ò ’∂ Úº‚∂
Í»ø‹∆ÍÂ∆¡ª ¡Â∂ ËÈ-’Ï∂apple≈ Á∂
÷≈«Â¡ª ”⁄ «◊¡≈ ‘ÀÕ ‘≈’Óª
Á∆¡ª ÓΩ‹»Á≈ ¡≈apple«Ê’ È∆Â∆¡ª
apple≈‘∆ ‹≥Â’ Í»ø‹∆Ú≈Á∆ «‹¿∞
’≈appleÍØapple∂‡ ÿapple≈«‰¡ª Á∂ ÿapple ÌappleÁ∆
‹≈Ú∂◊∆, «¬È∑≈ Í»ø‹∆Ú≈Á∆
¡‹≈apple∂Á≈appleª Á≈ apple≈‹√ºÂ≈ ¡≥Áapple
Í’Û Ú∆ ‘Øapple Ӌϻ ‘∞øÁ∆
‹≈Ú∂◊∆Õ ◊apple∆Ï Â∂ «’appleÂ∆ Úapple◊
‘Øapple ◊apple∆Ï ‘∞øÁ≈ ‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂
Í»ø‹∆Ú≈Á∆ Úapple◊ ‘Øapple ¡Ó∆apple ‘∞øÁ≈
‹≈Ú∂◊≈Õ «¬√ Ò∞º‡-÷√∞º‡ Ú≈Ò∂
ÚappleÂ≈apple∂ ÂØ∫ Ó∞’Â∆ Ò¬∆ «¬º’ ‘∆
apple√Â≈ ‘À «’ √≈apple∂ Ò∞º‡∂ ‹ªÁ∂ «’appleÂ∆
ÒØ’ ‹Ó≈Â∆ Úapple◊-√øÿappleÙ apple≈‘∆∫
«’appleÂ∆¡ª Á≈ Әϻ √ø◊·È
ω≈ ’≈ √Ó≈«‹’-ÍÃ∆ÚappleÂÈ Ò¬∆
Ò≈ÓÏøÁ ‘Ø‰Õ «ÏȪ √øÿappleÙ «¬√
Òº’ ÂØÛ Ó«‘≥◊≈¬∆ ˘ appleØ«’¡ª
È‘∆∫ ‹≈ √’∂◊≈? «‹È∑ª ¡øÁapple
ÍÃÚ≈√ Ò¬∆ ’apple∂‹ ‘À, ¿∞È∑ª ˘ ˜apple»apple
√Ø⁄‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ (√Ó≈ÍÂ)