BIOLOGIJA-GLJIVA
dio glebe gdje se formiraju bazidije sa bazidiosporama. Sazrijevanjem sporagleba dobija ţutu ili mrku boju. Kod nekih predstavnika spore se izbacujuaktivno, dok kod drugih cure u sluzavoj masi i mirisom privlaĉe insekte pa serasijavanje vrši zoohorno. Kod predstavnika familije Nidulariaceae unutarzrelih plodnih tijela se nalazi veći broj sitnih ovalnih tjelašaca peridiola, ĉijaje unutrašnjost ispunjena bazidiosporama. Peridiole nastaju razdjeljivanjemglebe i mogu biti slobodne ili meĊusobno povezane. Ovakav oblik plodnogtijela podsjeća na ptiĉje gnijezdo pa otud potiĉe i narodno ime ovih gljiva(Slika 38). Tipiĉan predstavnik je Cyathus striatus.Slika 38. GraĊa gasteroidnog plodnog tijela: A – Lycoperdaceae; B –NidulariaceaeFaloidna plodna tijela izgledom podsjećaju na askokarp smrĉaka(Slika 39). Mlada plodna tijela su zatvorena i u narodu su poznata kaovještiĉija jaja. Sa spoljašnje strane se nalazi debela, bijela peridija koja zatvaraţelatinoznu glebu i sloj iz kog će se obrazovati „šešir“. Zrela plodna tijela sesastoje iz spuţvaste drške receptakuluma i konusnog šešira koji je prekrivensluzavom sporogenom glebom. Površina je mreţasta sa izraţenim naborima išupljinama. Za razliku od peĉuraka ĉije se spore rasijavaju uglavnom vjetrom,kod faloidnih plodnih tijela spore se oslobaĊaju u ljepljivoj masi koja imamiris trulog mesa i privlaĉi muhe i druge insekte.36
ABCSlika 39. GraĊa faloidnog plodnog tijela: A – zrelo plodno tijelo; B –stadijum jajeta; C – presjek (1 – receptakulum; 2 – gleba; 3 –ţelatinozna kapa)Peĉurke su najsloţenije graĊen tip bazidiokarpa (Slika 37). Potpunorazvijena peĉurka se sastoji iz drške – stipe, i šešira ili klobuka – pileus.Drška je izgraĊena iz ĉvrstih paralelno sraslih hifa i moţe biti postavljenacentralno ili ekscentriĉno. Osnova drške na mjestu kontakta sa supstratommoţe biti proširena u tzv. volvu. Na dršci se moţe nalaziti prsten – annulusveluma partiale, koji predstavlja ostatak djelimiĉnog omotaĉa koji štitipeĉurku u ranoj fazi razvoja. Zaštitni omotaĉ moţe obavijati cijelu mladupeĉurku i tada se oznaĉava kao opšti veo ili velum universale, ili pokrivasamo klobuk i silazi na dršku, kada se oznaĉava kao djelimiĉni ili velumpartiale. Razvijanjem šešira velum puca i njegovi ostaci se uoĉavaju kaokrpice i ljuspe na šeširu. Šešir je izgraĊen iz rastresitih hifa pa je obiĉno mekšiod drške. Kod nekih porodica ima površinski omotaĉ kutis (pileipelis) koji semoţe odvojiti od ostatka šešira. Kutis nalijeţe na „mesnati“ dio klobuka kojise naziva trama. Trama nosi himenofor sa himenijskim slojem (Slika 40).Himenija se sastoji od sterilnih hifa parafiza i vrećastih bazidija. IzmeĊu grupabazidija, naroĉito kod peĉurki sa listastim himenoforom, se ĉesto nalazi jednakrupna, sterilna ćelija koja se naziva cistidija. Poloţaj i oblik cistidije su37
- Page 1 and 2: See discussions, stats, and author
- Page 3 and 4: PREDGOVORUdţbenik Biologija gljiva
- Page 5 and 6: 5.1.2. Gljive u medicini i farmacij
- Page 7 and 8: 1. UVOD U MIKOLOGIJU1.1. Kratak ist
- Page 9 and 10: smatrane biljkama pa otuda i njihov
- Page 11 and 12: Pored osnovne razlike u tipu ishran
- Page 13 and 14: zajedniĉkih karakteristika se svrs
- Page 15 and 16: Tabela 2. Sistematika gljiva prema
- Page 17 and 18: 2. MORFOLOGIJA GLJIVAU morfološkom
- Page 19 and 20: mješak u kom se formiraju spore, t
- Page 21 and 22: npr. strukture koje omogućavaju re
- Page 23 and 24: svrstavaju u organele već u granul
- Page 25 and 26: manjeg broja gljiva hife su nesepti
- Page 27 and 28: micelije gljiva rasprostranjene u p
- Page 29 and 30: Slika 20. Rizoidi i stolon(Rhisopus
- Page 31 and 32: Konidiofori ili konidionoše su spe
- Page 33 and 34: apendiksa takoĊe predstavlja vaţn
- Page 35 and 36: predstavljaju taksonomski karakter.
- Page 37: Slika 34. Koralno plodno tijeloSlik
- Page 41 and 42: Slika 41. AgarikoidnibazidiokarpSli
- Page 43 and 44: C - Cjevast himenofor (presjek)D -
- Page 45 and 46: 3. RAZMNOŽAVANJE GLJIVAGljive se m
- Page 47 and 48: dijela hife se nazivaju hlamidospor
- Page 49 and 50: 3.2. Polno razmnožavanjePolno razm
- Page 51 and 52: u bazalni dio, a dva haploidna jedr
- Page 53 and 54: Slika 55. Ţivotni ciklus Basidiomy
- Page 55 and 56: Slika 57. Zigogamija.3.3. Pleomorfi
- Page 57 and 58: Fusarium solani koji izaziva bijelu
- Page 59 and 60: A B CSlika 60. Pleomorfizam: A - Ch
- Page 61 and 62: One usitnjavaju velike sloţene org
- Page 63 and 64: organizma pa je rijeĉ o mutualisti
- Page 65 and 66: prilikom sakupljanja i determinacij
- Page 67 and 68: Postoji više morfoloških tipova t
- Page 69 and 70: Slika 66. Heteromerna graĊa talusa
- Page 71 and 72: vrste produkuju antibiotike kao št
- Page 73 and 74: razgraĊuju. U kiselim sredinama se
- Page 75 and 76: toku fermentacije, dok se kod slatk
- Page 77 and 78: U današnje vrijeme je odrastanje b
- Page 79 and 80: Trametes versicolor ili ćuranov re
- Page 81 and 82: riţinog vina sakea. Koristi se za
- Page 83 and 84: Uzgajanje gljiva u Evropi datira jo
- Page 85 and 86: Gljive sadrţe i veliki broj vitami
- Page 87 and 88: Agaricus campestris - livadska peĉ
dio glebe gdje se formiraju bazidije sa bazidiosporama. Sazrijevanjem spora
gleba dobija ţutu ili mrku boju. Kod nekih predstavnika spore se izbacuju
aktivno, dok kod drugih cure u sluzavoj masi i mirisom privlaĉe insekte pa se
rasijavanje vrši zoohorno. Kod predstavnika familije Nidulariaceae unutar
zrelih plodnih tijela se nalazi veći broj sitnih ovalnih tjelašaca peridiola, ĉija
je unutrašnjost ispunjena bazidiosporama. Peridiole nastaju razdjeljivanjem
glebe i mogu biti slobodne ili meĊusobno povezane. Ovakav oblik plodnog
tijela podsjeća na ptiĉje gnijezdo pa otud potiĉe i narodno ime ovih gljiva
(Slika 38). Tipiĉan predstavnik je Cyathus striatus.
Slika 38. GraĊa gasteroidnog plodnog tijela: A – Lycoperdaceae; B –
Nidulariaceae
Faloidna plodna tijela izgledom podsjećaju na askokarp smrĉaka
(Slika 39). Mlada plodna tijela su zatvorena i u narodu su poznata kao
vještiĉija jaja. Sa spoljašnje strane se nalazi debela, bijela peridija koja zatvara
ţelatinoznu glebu i sloj iz kog će se obrazovati „šešir“. Zrela plodna tijela se
sastoje iz spuţvaste drške receptakuluma i konusnog šešira koji je prekriven
sluzavom sporogenom glebom. Površina je mreţasta sa izraţenim naborima i
šupljinama. Za razliku od peĉuraka ĉije se spore rasijavaju uglavnom vjetrom,
kod faloidnih plodnih tijela spore se oslobaĊaju u ljepljivoj masi koja ima
miris trulog mesa i privlaĉi muhe i druge insekte.
36
Change language