BIOLOGIJA-GLJIVA

Kod micetizma brzog djelovanja prvi simptomi trovanja se javljaju već
nakon 15-120 minuta od konzumacije otrovnih peĉurki. Najĉešće dolazi do
poremećaja funkcionisanja probavnog trakta koje je praćeno povraćanjem i
dijarejom. Gljive koje dovode do ovog tipa trovanja su npr. Boletus satanas,
Lactarius torminosus, Lactarius scrobiculatus, Hypholoma fasciculare,
Russula emetica. Neke vrste izazivaju simptome kao što su obilno znojenje,
povišena temperatura, pojaĉano luĉenje pljuvaĉke, teško disanje, ubrzan rad
srca, nizak pritisak, dijareja i povraćanje. Ovakve simptome izaziva npr.
trovanje gljivama iz rodova Clitocybe i Inocybe. Kod trovanja gljivama
Amanita muscaria i Amanita pantherina, pored ovih simptoma dolazi i do
poremećaja funkcionisanja centralnog nervnog sistema koji se ogleda u vidu
halucinacija, javlja se tahikardija, retencija mokraće, širenje zjenica, suva usta,
drhtavica i mišićna parestezija. Pojava ovih simptoma se naziva „panterinski
sindrom“. Moţe doći i do kome i u što kraćem vremenskom periodu je
neophodno primijeniti protivotrov atropin, alkaloid koji se dobija iz takoĊe
otrovnih biljaka Atropa belladonna (velebilje) i Hyoscyamus niger (crna
bunika).
U sluĉaju micetizma sporog djelovanja prvi simptomi se javljaju tek
nakon 6-40 sati od konzumacije, kada su toksini već nanijeli štetu organizmu.
Ovakvi toksini imaju citolitiĉki efekat, tj. razaraju ćelije, i dovode do teških
trovanja koja se mogu završiti letalno. Konzumacija peĉuraka Amanita
phalloides, Amanita virosa i Amanita verna dovodi do tzv. faloidinskog
sindroma i trovanje ovim gljivama je najteţe od svih. One sadrţe tri veoma
jaka toksina: faloidin, alfa-amanitin i beta-amanitin. Prvi simptomi se javljaju
tek nakon 36-48 sati od konzumacije. Javlja se proliv, povraćanje, jaki bolovi
u stomaku, nesvjestica, ubrzan puls, opadanje tjelesne temperature, opadanje
koncentracije šećera u krvi i retencija mokraće. Na poslijetku dolazi do
povećavanja koncentracije ureje u krvi i nastupa koma. Da li će doći do
letalnog ishoda zavisi koliko je teško oštećena jetra prije pruţanja prve
pomoći.
Micetizam sporog djelovanja izaziva i gljiva Cortinarius orellanus,
koja je ranije smatrana jestivom gljivom. Sadrţi toksin orelanin koji izaziva
oštećenje bubrega i smanjenje luĉenja mokraće. Simptomi se javljaju tek
nakon 10-15 dana pri ĉemu dolazi do muĉnine, povraćanja, glavobolje i
opstipacije. Opravak je obiĉno spontan nakon nekoliko dana. I Gyromitra
esculenta koja se ranije smatrala jestivom gljivom takoĊe izaziva micetizam
sporog djelovanja. Ona sadrţi helvelnu kiselinu koja nije toksiĉna za sve koji
je konzumiraju. Djeluje hepatotoksiĉno i hemolitiĉki što ima za posljedicu
bolnu i oteĉenu jetru i pojavu ţutice. U rijetkim sluĉajevima nastupaju
konvulzije i koma.
Otrovnost pojedinih vrsta gljiva izgleda da zavisi i od uslova sredine u
kojoj rastu. Naime, neke vrste, kao što je npr. Amanita muscaria koje rastu na
108