Dhuratë Speciale për Drilon Gashin

- Shenjat e Dijes së Dobishme:
Nga shenjat që tregojnë se robi ka dije të dobishme është se ajo e drejton atë
kah braktisja e jetës së kësaj dynjaje dhe bukuritë e saj, si dhe largimi nga
udhëheqja, fama dhe lavdërimi. Largimi prej tyre, mundimi dhe përpjekja që
shpenzon robi për të qëndruar larg prej tyre tregojnë se ai ka dije të dobishme.
Dhe nëse ai do të kishte bërë ndonjë nga këto gjëra në mënyrë të paqëllimtë
dhe pa dëshirë, atëherë ai do të ndiente një frikë të pamasë se mund të
dënohet për këtë gjë ngaqë ai frikësohet se mos ajo (dashuria për të qenë në
krye, lavdërimi apo fama) ndoshta është një kurth apo një mashtrim i
ngadaltë (që të shpie patjetër në dënimin nga Allahu). Kështu ndodhte me
Imam Ahmedin sepse ai frikësohej për veten e tij kur emri i tij bëhej i famshëm
dhe i përhapej reputacioni.
Gjithashtu, nga shenjat e dijes së dobishme është se robi nuk pretendon se ka
dije, as nuk e përdor atë me mendjemadhësi para dikujt tjetër, as nuk i cilëson
të tjerët si injorantë – me përjashtim të atyre që kundërshtojnë Sunetin dhe
pasuesit e tij, ngaqë në këtë rast ai mund të flasë kundër tyre nga zemërimi për
hir të Allahut e jo për hir të vetes së vet dhe as me qëllim që të ngrejë veten e tij
mbi të tjerët.
Kurse ai i cili nuk ka dije të dobishme, interesi i tij i vetëm është që ta përdorë
dijen që posedon për të ngritur lart veten e tij tërë mendjemadhësi para
njerëzve dhe t’u tregojë atyre vlerën e dijes që ka, ndërkohë që i quan ata
injorantë. Qëllimi i tij i vetëm është që t’i nënçmojë ata duke dashur të ngrejë
veten e tij para tyre. Kjo është një nga veprat më të ulta dhe më të neveritshme.
Ndoshta ai mundet të quajë edhe dijetarët që erdhën para tij si injorantë,
neglizhentë dhe harraqë. Dhe kështu, dashuria për veten dhe dashuria për t’u
dukur e bën atë që të mendojë me një konsideratë majft të lartë për veten e tij
ndërsa mendon me një konsideratë mjaft të ulët për ata që erdhën para tij!
Tek ata që posedojnë dije të dobishme ndodh e kundërta, ngaqë ata mendojnë
me një konsideratë të ulët për vetet e tyre ndërsa për dijetarët që erdhën para
tyre mendojnë me një konsideratë të lartë. Ata e pranojnë me zemrat dhe
shpirtrat e tyre vlerën dhe superioritetin që kanë paraardhësit e tyre mbi ta dhe
paaftësinë që kanë ata për të arritur gradën e tyre, e lëre më pastaj të jenë afër
tyre.
Sa e bukur ishte përgjigja e Imam Ebu Hanifes [7] kur ai u pyet për Alkamen
[8] dhe Esuedin [9] se kush prej tyre ishte më i mirë. Ai u përgjigj duke thënë:
“Pasha Allahun, ne nuk mundemi as t’i përmendim emrat e tyre, e si
mund të zgjedhim midis tyre?”