Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
shori' (qonun chiqaruvchi) tomonidan ruxsat berilganda sahroga chiqib ketish bundan
mustasno
263-bob. Qishloqlarda istiqomat qiluvchi kishi haqida
591. Savbon (r.a.)dan rivoyat qilindi: "Rasululloh (s.a.v.) dedilar: "Ey, Savbon! Kimsasiz
va pastqam joylarda o'garma. Chunki unday yerlarda o'tirish qabr ichida o'tirish bilan
barobardir". Roviy Axmad ibn Osim: "Kufr kimsasiz joylar kabidir", deb qo'shimcha
qiddilar.
592-hadis ham Savbondan rivoyat qshingan bo'lib. 591-hadisning aynan o'zidir.
264-bob. Oqar suv yoqasida o'tirmoq haqida
593. Shurayh aytdilar: "Hz. Oyisha (r.a.)dan: "Rasululloh (s.a.v.) cho'lu sahrolarga
chiqarmidilar?" -deb so'radim. Hz, Oyisha (r.a.): "Albatta, ana shu oqar suvlarning
oldigacha kelar edilar", deb javob berdilar".
594. Amr ibn Abdulloh aytdilar: "Muhammad ibn Abdulloh ibn Usaydni ko'rib qoldim.
Ustiga ixrom yopilgan hayvonga minib ketayotgan ekan. Ixrom hayvonning yelkasidan
to oyog'igacha tushib turar edi. Men undan: "Nega buni hayvon ustiga yopding?" - deb
so'radim. "Otam Abdullohning shunday narsa yopganini ko'rgan edim", deb javob berdi.
265-bob. Sir saqlamak va gap tashimaslik haqida
595. Abdulloh ibn Abdurrahmon ibn Abdulqoridan rivoyat qilindi, u kishi: "Hz. Umar ibn
Xatgob (r.a.) ansorlardan bir kishi bilan o'tirgan edilar. Shu vaqtda Abdurraxmon ibn
Abdulqori (otam) kelib, ular yonida o'tirdilar. Shunda hz. Umar (r.a.): "Oramizdagi gapni
odamlarga borib aytib yuradigan kishini biz xoxda-maymiz", dedilar. Abdurrahmon hz.
Umar (r.a.)ning gaplariga javoban: "Men o'zim shunday (ya'ni mendan kishilarning
gapini so'raydigan) kishilar bilan o'ti-rishmayman", deganlarida, hz. Umar (r.a.): "Bu
fikring noto'g'ri, ular bilan ham o'tirishaver, lekin bizning gapimizni izhor qilma (sirni
saqla)", dedilar, keyin ansorlarga qarab: "Odamlar mendan keyin kimning xalifa
bo'lishini mo'ljal qilishayotibdi?" - deb so'radilar. Ansorlar muhojirlardan bir necha
kishilar nomini aytib shular xalifa bo'ladi deyishayotibdi.dedilaru, lekin hz. Ali (k.v.)ning
is-mlari bular ichida zikr qilinmadi. Shuning uchun hz. Umar (r.a.): "Ular nima uchun
Abulhasan (hz. Ali (k.v.)ni tilga olishmadi? Men Alloh nomi bilan qasamyod qilamanki,
agar hz. Ali ularga xalifa bo'lsa, hammalarini to'g'ri, haq yo'lda olib borishga boshqa
kishilardan ko'ra munosibroq bo'lardi", dedilar".
1 Arab tilidagi "ihrom", "ehrom" va "ixrom" so'zlarining farqini aniqdab o'tishgga to'g'ri
keladi: "ihrom" - buyuk inshoot. "ehrom" - hajga otlanganlarning yupqa matodan
tikilgan oppoq kiyimlari. Ixrom - oqjundan to'qilgan mato bo'lib, uni ulovning ustiga ham
yopganlar hamda kiyym sifatida foydalanganlar. Aslida Qadimgi yunonlar va
rumoliklarning ustki kiyimi bo'lgan.
266-bob. (Dunyoviy) ishlarda oshiqmaslik haqida
596. Hasan Basriy (r.al.) aytdilar: "Bir kishi vafot qilib, undan bir o'g'li bilan bitga quli
www.ziyouz.com kutubxonasi 95