Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
taomdan sira yemay turib ketishdi. Keyin Abu Hurayra menga: "Ey, birodar! Qo'ylarishta
yaxshi qara, ularning yotadigan joylarini pokiza, toza tut, tumshuqlarini tozalab tur, yoki
ustlaridagi chang, g'uborlarni artib yur, yotadigan joylari atrofida namoz o'qiyver, chunki
qo'ylar jannat hayvonlaridandir. Men jonim o'z ixtiyorida bo'lgan zot nomi bilan qasam
ichib aytaman, bir vaqtlar keladiki, unda bir to'da qo'y o'z egasiga Marvon ibn
Hakamning hovlisidan ham yaxshiroq bo'lib tuyuladi", dedilar".
585. Hz. Ali (k.v.)dan rivoyat qilindi, u kishi aytdilar: "Rasuli akram (s.a.v.): "Qaysi bir
xonadonda bir bosh qo'y bo'lsa bir baraka, ikki bosh bo'lsa, ikki baraka va uch bosh
bo'lsa, ko'p barakotlar hosil bo'ladi", degan edilar".
261-bob. Hayvonlar egasi uchun quvvatdir
586. Abu Hurayra (r.a.)dan rivoyat qilindi, u kishi aytdilar: "Rasuli akram (s.a.v.):
"Kufrning boshi kun chiqar tomonda, faxrlanish va manmanlik shahardan tashqarida
yashaydigan yuzlab, minglab ot va tevalari bo'lgan kishilarda bo'ladi, viqor va tavoze'lik
esa qo'y egalarida bo'ladi", dedilar".
Kufrning boshi Sharq tomonda deganlari, vallohi a'lam, Sharq Arabistonga nisbatan Fors
mamlakati bo'lib, u yerda majusiylik rivoj topgan davrga muvofiq aytilgan bo'lsa
kerak.Ko'p ot va tevalari bo'lganlar davlatmandlik bilan g'ururlanib, boshqalarni
mensimaydilar. Ammo qo'y egalariga esa, qo'ylardagi kamtarlik, saxovatlik xislatlari
o'tar ekan.
587. Abdulloh ibn Abbos (r.a.) aytdilar: "Men itlar bilan qo'ylar haqida taajjublanaman.
Qo'ylardan qancha-qanchasini har yili kishilar so'iib yeydi va qanchasi Alloh taolo yo'lida
hadya-ehson qilinadi. Ammo bir urg'ochi it qancha bola tug'adiyu, lekin hisoblab
ko'rilganda qo'ylar soni itlarga nisbatan juda ko'p bo'ladi, men shunga taajjub qilaman".
588. Abu Suf'yon Qurayshiy aytdilar: "Hz. Umar ibn Xattob mendan: "Ey Abu Suf'yon,
senga keladigan daromad qancha?" - deb so'radilar. Men: "Ikki ming besh yuz", dedim.
Shunda u kishi: "Ey, Abu Suf'yon! Qurayshning yigitlari sizlarga voliy bo'lib qolishlaridan
avval sen dehqon-chilik va chorvalardan o'zingga mulk qilib ol! Chunki ular nazdida
shundan boshqa yo'l bilan keladigan daromad mol hisoblanmaydi", dedilar".
589. Abda ibn Hazi aytdilar: "Teva egalari bilan qo'y egalari bir-birlari bilan faxrlanishdi.
Shunda Rasululloh (s.a.v.): "Hz. Muso (a.s.) qo'y boquvchi bo'lsa-lar ham payg'ambar
bo'ldilar, hz. Dovud ham podachi bo'lishlariga qaramay payg'ambar bo'ldilar va men
ham Ajyoddagi ahllarimning qo'ylarini boqib yuradigan podachi bo'lganman. Shunga
qaramay Alloh taolo meni payg'ambar qildi", dedilar.
262-bob. A'robiylashish haqida
590. Abu Hurayra (r.a.) aytdilar: "Katta gunohlar yettitadir; shulardan to'rttasi
quyidagilar: ularning birinchisi Alloh taologa shirk keltirish, so'ngra in-sonni nohaq
o'ldirish, erga tekkan afifa xotinlarni zinokor deb tuhmat qilish va a'robiylashish (sahro,
dashti biyobonlarga chiqib ketish)".
Islom avvalida shunday hukm joriy bo'lgan. Ammo shahar yerlar-da biror fitna bo'lib,
www.ziyouz.com kutubxonasi 94