Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
Rasululloh (s.a.v.)dan: "Amallarning qay biri xayrli?" - deb so'radilar. "Al-lohga
ishonmoq va Alloh yo'lida jihod qilmoq", deb javob berdilar. Ashoblar yana bunday savol
berdilar: "Qul va cho'rilardan qay birini ozod qilish xosiyatli hisoblanadi?" "Xojalariga eng
sadoqatlilarini", dedilar. Shundaylarini ozod qilolmasamchi?" - so'radi kimdir. "U holda
bechora odamga yordam qilasan yoxud birovga yordam berolmagan odamning o'rniga
shu ishni sen qilasan", deb marhamat qildilar. "Agar bundan ham ojiz bo'lsamchi? - dedi
o'sha sahobiy. "Insonlar-ni yomoshshkdan qaytar! Bu ham o'zing uchun sadaqadir",
dedilar.
309.Abu Muso (r.a.)dan rivoyat qilindi: "Rasululloh (s.a.v.): "Sadaqa barcha
musulmonlarga vojibdir", deb marhamat qiddilar. "Agar mo'min kishi sadaqa uchun
biron narsa topolmasachi?" - deb so'rashdi. "Qo'llari bilan mehnat qilsin; ham o'ziga
foyda, ham sadaqa bera oladi", deb marhamat qildilar. "Mehnat qilish-ga kuchi
yetmasasi?" - deb so'radilar. "Yaxshilik qilsin", dedilar. "Bu ish ham qo'lidan
kelmasachi?" - deb so'radilar. "O'zini yomonlik qilishdan saqlasin, zero, bu ham uning
sadayoqasi bo'ladi", dedilar.
144-bob. Alloh taolodan axloqini yaxshi qilishni so'ragan kishi haqida
310. Abdulloh ibn Amr (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) ko'pincha: "Ey, Rabbim! Men
sendan tan sog'ligini, nafsi ammoradan saqlashingni, O'zingga va xalqlaringga ishonchli
bo'lishning yaxshi axloqli bo'lish va taqdirga rozi bo'lishga muyassar qilishingni
so'rayman", deb duo qilar edilar".
311. Yazid ibn Bobanus aytdilar: Biz hz. Oyisha (r.a.) huzurlariga kirib: "Rasululloh
(s.a.v.)ning axloklari qanday edi?" - deb so'radik. Hz. Oyisha (r.a.): "Rasululloh
(s.a.v.)ning axloklari Qur'onda buyurilganning xuddi o'zi edi", dedilarda: "Sizlar
"Mu'minun" surasini o'qiysizmi?" - deb so'radilar va menga: "Qani "Qad aflaha-lmu'minun"
(Mo'minlar najot topdilar)dan o'qib ber-chi", deb buyurdilar. Men "Ular
namozlarida o'zlarini kamtar tutuvchidirlar. Ular (behuda so'z va ishlar)dan yuz
o'garuvchidirlar. Ular zakotni ado etuvchidirlar. Ular avratlarini (haromdan)
saqpyuvchidirlar", degan (23:1-5) oyatlarni o'qidim. Shunda hz. Oyisha (r.a.):
"Rasululloh (s.a.v.)ning axloklari xudtsi mana shu oyatlarda buyurilgatsdek edi", dedilar.
145-bob. Mo'min odamlarni la'natlovchi bo'lmaydi
312. Solim ibn Abdullohdan rivoyat qilindi, u kishi: "Men otam Abdulloh ibn Umar
(r.a.)ning kishilargagina emas, hatto boshqa maxluqlarga ham la'nat aytganlarini sira
eshitmadim", dedilar va hz. Abdulloh ibn Umar (r.a.) Rasululloh (s.a.v.)ning "Mo'min
kishi aslo la'nat etuvchi bo'lmasligi lozim", degan muborak hadislarini rivoyat qildilar,
dedilar".
313. Jobir ibn Abdulloh (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.): "Alloh taolo yomon iboralar
bilan so'kuvchi va og'zini shunday so'kishga o'rgatgan kishini yaxshi ko'rmaydi",
dedilar".
314. Hz. Oyisha (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) huzuriga yahudiylar kelib: "Assomu
alaykum" (sizga o'lim bo'lsin), dedilar. Shunda men: "O'lim o'zlaringizga bo'lsin va Alloh
taoloning la'nati va g'azabi ham sizlarga bo'lsin!" - deb qarg'adim. Shunda Rasululloh
www.ziyouz.com kutubxonasi 51