Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
o’ynashib o’tirgan edi. Cho’rini Rasululloh huzurlariga olib kelib: "Yo Rasulalloh! Cho’ri
sizning chaqirganingizni eshitmadim. deb qasam ichayapti", degan jumlani qo’shdilar.
185. Abu Hurayra (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s a v.): "Kim kimni ursa yoki nimani ursa,
qiyomat kuni undan qasos olinadi", dedilar".
186-hadis 185-hadisning aynan takrori.
95-bob. Qullarni o’zingizdek kiyintiring, degan hadis haqida
187. Uboda ibn Somit aytdilar: "Men otam Valid ibn Uboda bilan ilm talab qilib
ansorlarning mana shu ovuliga chiqdik. Bu voqea ularning halok bo’lishidan ilgari bo’lgan
edi. Shunda birinchi yo’liqqan kishi Rasulullohning sahobiylaridan bo’lgan Abul Yusr
(r.a.) bilan uning yonidagi quli bo’ldi. Abul Yusr burda bilan muofira kiygan va quli ham
aynan shunday kiyingan edi. Men: "Ey, amaki! Unga maofiringizni bersangiz yoki uning
maofirini olib o’zingizdagi burdani unga bersangaz, har ikkovingizda ham bir juftdan
kiyim bo’lardiku", dedim. Shunda Abul Yusr boshimni silab: "BarakAlloh", dedilarda:
"O’g’lim! Mening shu ikki ko’zim Rasululloh (s.a.v.)ni ko’rgan va qullaringizga o’zingiz
yegan taomdan yediring va o’zingiz kiygan kiyimdan kiydiring, degan so’zlarini shu ikki
qulog’im eshitgan va ko’nglim uni o’ziga joylagan. Men bu qulimga dunyo matolaridan
berganim qiyomat kuni u savoblarimni olib qo’yganidan yaxshiroqdir", dedilar".
Burda - kishi ustiga tashlab yuradigan yo’l-yo’l kiyim yoki to’rtburchak ma'nosida va
maofira Yamandagi Maofir degan qabilaga mansub bo’lgan bir xil kiyimdir (t.).
Ya'ni bu kiyimlarning narxi - qiymatida farq bo’lmasa ham birimizda bir xil, ikkinchimizda
boshqa xil bo’lgani uchun qulimning ko’ngliga kelmasin, agar u bu ishimni ko’ngliga og’ir
olsa, qiyomatda men Alloh oldida javobgar bo’lib qolishimdan qo’rqib shunday qildim,
demoqchi bo’lsalar kerak .
96-bobdagi 188-hadis mazmuni va 96-bobdagi 189-hadis mazmuni ham 186-hadisda
o’tdi. Faqat bu hadislarda Rasululloh (s.a.v.)ning "Sizlar ularga og’ir keladigan ishlarni
buyurmang", degan so’zlari keltirilgan. 188-hadis Jobir ibn Abdullohdan, 189-hadis
Murur ibn Suvayddan rivoyat qilingan.
97-bob.Qullarga yordam berish haqida
190. Bir sahobiydan rivoyat qilinishiga ko’ra, Rasululloh (s.a.v.) shunday deb marhamat
qilgan ekanlar: "Qullaringiz sizlarning qardoshlaringizdir. Ularga yaxshilik qiling.
Kuchingiz yetmagan ishlarda ulardan yordam oling va ularning ham kuchlari yetmagan
ishlarda yordam bering".
191. Abu Hurayra (r.a.): "Ishlovchi kishiga o’z ishidan (kelgan hosildan) yordam
qilganlar, chunki Alloh uchun ishlayotgan kishi umidsiz qolmasin", dedilar.
98-bob. Qullarga kuchi yetmaydigan ish yuklanmasligi haqida
192. Abu Hurayra (r.a.)dan rivoyat qilindi. Rasululloh (s.a.v.) shunday deb marhamat
qilmishlar: "qulning yemak-ichmagi va libosi xojasining zimmasidadir. Qul esa, kuchi
yetmaydigan ishni bajarishga majbur emas".
www.ziyouz.com kutubxonasi 33