Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
shu yerda o’qiladigan ikki rak'at namoz o’zidan ilgarigi gunohlarga kafforat bo’ladi",
dedilar".
12. Abu Murra aytdilar: "Marvon ibn Hakam Madinadan biror joyga safarga ketganida o’z
o’rniga Abu Hurayra (r.a.)ni qoldirib ketardi. Abu Hurayra (r.a.) Zu-l-Hulayfada turib,
o’zlari bir xonada onalari boshqa xonada yashardi. Abu Hurayra (r.a.) qachon o’z
xonalaridan tashqariga chiqadigan bo’lsalar, onalarining eshigi oldiga kelib salom
berardilarda: "Meni yoshligimda tarbiyat qilganingiz uchun sizga Alloh taoloning rahmati
bo’lsin", der edilar. Onalari ham u kishining salomlariga javob qaytarib: "Katta
bo’lganingda menga yaxshilik qilayotganing, roziligimni olayotganing uchun senga ham
Alloh taoloning rahmati bo’lsin", - der edilar. Abu Hurayra (r.a.) tashqaridan qaytib
kelganlarida ham ona-bola o’rtasida shu muomala takrorlanardi".
Abu Murra - Abu Tolibning qizi Ummu Xonining yoki Aqilning ozod qilgan quli edi .
13. Abdulloh ibn Amr ibn Oss (r.a.) aytdilar: "Bir kishi Rasululloh (s.a.v.) huzurlariga
hijrat qilmoq uchun bay'at qilishga keldi. Ammo ota-onasi uning ketishiga rozi bo’lmay,
xafaliqdan yig’lab qolgan edilar. Shunda Rasululloh (s.a.v.): "Sen hozir ota-onang oldiga
bor! hijrat qilaman deb ularni xafa qilganingdek, endi hijrat qilmaydigan bo’ldim, deb
ularni xursand qil", - dedilar".
Abu Murradan rivoyat qilingan 14-hadis 13-hadisshng mazmunan takrori, ammo unda
Abu Hurayra (r.a.)ning asp ismi sharifi Muso ibn Ya'qubdan eshitgani bo’yicha Abdulloh
ibn Amr ekashigi eslatshgadi.
7-bob. Ota-onaga oq bo’lish haqida
15. Abu Bakra (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.): "Men sizlarga gunohlarning eng
kattasini aytib beraymi?" - deb uch martaba so’radilar. Sahobiylar: "Ey, Rasululloh, aytib
bering", deyishdi. "Alloh taologa shirk keltirish va ota-onaga oq bo’lish", dedilar.
Rasululloh (s.a.v.) shu vaqtda yonboshlab o’tirgan edilar, keyin yaxshilab o’tirib
oldilarda: "Ogoh bo’linglar! Shu katta gunohlardan biri yolg’on gapirmoq, tuhmat
qilmoqdir", dedilar. Shu oxirgi so’zlarini shu qadar ko’p takrorladilarki, men ichimda
Rasululloh (s.a.v.) charchadilar, endi gaplarini to’xtatsalar ham bo’lardi, dedim".
Ota-onaga oqq bo’lish - ota-onaga ozor berish, xafa qilish va buyruqlarini
bajarmaslikdan iboratdir. Ularning farzandga seni oq qildim, deyishlari shart emas, dillari
og’rishining o’ziyoq farzandning oq bo’lganidir .
16. Mug’ira ibn Shu'ba (r.a.)ning kotiblari Varrod aytdi: "Hz. Muoviya (r.a.) Mug’iraga:
"Rasululloh (s.a.v.) dan eshitgan hadislaringdan menga yozib yubor", deb xat yozdilar.
Shu xatga javoban Mug’ira: "Men Rasululloh (s.a.v.)dan eshitdim: ko’p savol so’rashdan,
molni zoe qilishdan va asossiz gaplarni og’izdan og’izga naql qilib yurishdan qaytarar
edilar” degan hadis-ni Mug’ira aytib turdilar va men yozib berdim"
Ko’p savol so’rashdan murod biror ehtiyoj bo’lmay turib tilanchilik qilish yoki hayotda
uchramaydigan voqea va masalalarni so’rash yoxud kishi o’ziga tegishli bo’lmagan
behuda xabarlarni surishtirib yurish kabilardir. Ammo molni zoe qilish esa, uni noo’rin,
www.ziyouz.com kutubxonasi 3