Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
namoz o’qiyotganingda Rasululloh (s.a.v.)ning qaysi tomonlarida eding?" deb so’radi.
Anas (r.a.): "Men Rasululloh (s.a.v.)ning o’ng tomonlarida bo’ldim.Rasululloh (s.a.v.)
bilan namozni o’qib bo’lganimizdan keyin, "Bularning dunyo va oxiratini obod qilgin!" -
deb bizning xonadonimiz haqiga duo qildilar. Shundan keyin onam: "Yo Rasululloh, bu
kichik xodimchangiz Anas haqiga yana bir duo qilsangiz", deb so’radilar. Rasululloh
(s.a.v.) men uchun hamma yaxshiliklarni Allohdan so’rab va oxirida: "Ey, Alloh!
Anasning moli va farzandlarini ko’paytir va uni barakatlik qil!" - deb duo qildilar".
49-bob. Ona mehr-shafqatlidir
89. Anas ibn Molik (r.a.)dan rivoyat qilindi, u kishi aytdilar: "Hz. Oyisha (r.a.)ga bir xotin
(tilanchi) keldi. Hz. Oyisha (r.a.) unga uchta xurmo bergan edilar, u yonida olib kelgan
ikki bolasiga undan bittadan berdida, bittasini o’zi uchun olib qoldi. Bolalar xurmolarini
yeb bo’lib, yana onalariga qarashdi. Ona qo’lida ushlab turgan xurmosini ikkiga bo’ldida,
yarimtadan bolalariga uzatdi. Rasululloh (s.a.v.) kelganlarida Hz. Oyisha (r.a.) bu
voqeani u janobga hikoya qilib bergan edilar, "Sen nega bundan ajablanasan? Ikki
bolasiga marhamat, mehr-shafqat qilgani uchun Alloh taolo ham unga marhamat qiladi",
dedilar".
50-bob. Yosh bolalarni o’pish haqida
90. Hz. Oyisha (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) huzurlariga bir a'robiy kelib: "Sizlar
yosh bolalaringizni o’pasizmi? Bizlarda bunday odat yo’q", dedi. Rasululloh (s.a.v.):
"Alloh taolo sening ko’nglingdan rahmatini tortib olgan bo’lsa, uni men qanday qilib
sening ko’nglingga joylay olaman", dedilar".
91. Abu Hurayra (r, a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) bir kuni nabiralari imom Husaynni
o’pdilar, shu vaqtda huzurlarida Aqra' ibn Hobis (r.a.) o’tirgan edilar. U kishi: "Mening
o’nta bolam bor, ulardan bittasini ham o’pgan emasman", dedilar. Janob
Rasululloh(s.a.v.) unga qaradilar-da: "Marhamatlik bo’lmagan kishiga Alloh taolo ham
marhamat nazari bilan qaramaydi", dedilar".
51-bob. Farzandlarga odob o’rgatish haqida
Odob barcha yaxshi va ezgu xislatlarni o’z ichiga oladi. "Adab" - chaqirmoq ma'nosida
bo’lib, kishilarni yaxshilikka da'vat qilgani, yomonlikdan qaytargani uchun shu xislat
"odob", deb atalgan .
92. Valid ibn Numayir (r.a.) aytishlaricha, o’tmish kishilar bolalarning solih-qobil
bo’lishlari Alloh taoloning tavfiqi bilan bo’ladi, ammo ularga odob-axloq o’rgatish otalari
vazifasidir, der ekanlar.
93. Bashir ibn Sa'd (r.a.) o’z o’g’lilari Nu'mon ibn Bashirni ko’tarib Rasululloh (s.a.v.)
huzurlariga keldilarda: "Yo Rasulalloh! Men shu o’glim Nu'monga falon-falon narsalarni
berdim, siz shunga guvoh bo’ling", dedilar. Rasululloh (s.a.v, ): "hamma bolalaringga
ham shunday narsalarni berdingmi?" – deb so’radilar. Bashir: "Yo’q, faqat Nu'monning
o’zigagina berdim", degan edilar, Rasulullo? (s.a.v.): "Shunday qilgan bo’lsang men
bunga guvoh bo’la olmayman, boshqa odamlarni guvoh qil!" - dedilar. Keyin:
"Farzandlaringning hammasi senga bir xilda yaxshilik qilishlarini xohlaysanmi?" - dedilar.
www.ziyouz.com kutubxonasi 18