Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
lardan tiyish), yo'lovchilarga (agar adashib qolgan bo'lsa) yo'l ko'rsatish, aksa urib
"alhamdulillah" degan kishiga "yarhamukalloh" deyish va salomga alik olishdir", deb
javob berdilar".
1047. Abu Hurayra: "Salomga baxillik qijan kishi eng baxil kishidir. Unga alik olmagan
kishi esa, kamsi-tilgan bo'ladi. Agar (yo'dda birga ketayotgan) birodaring bilan sening
o'rtangda daraxt chiqib qolsa, undan oddin salomni sen boshlay olsang, shunday qilgin",
dedilar.
1048. Abdulloh ibn Amr (r.a.)ning mavlosi (ozod etgan quli) Solim aytdilar: "Ibn Amrga
salom berilsa, ziyodasi bilan alik olib javob kzytarardilar. Men oldila-riga kelib :
"Assalomu alaykum", degandim, Ibn Amr: "Assalomu alaykum va rahmatulloh", deb
javob berdilar. Ozginadan keyin yana kelib: "Assalomu alaykum va rahma-tulloh",
dedim. U kishi: "Assalomu alaykum va rahmatul-lohi va barakotuh", dedilar. Yana
oldilariga kelib: "Assa-lomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh", degandim, Ibn
Amr: "Assalomu alaykum va rahmatullohi va barako-tuhu va tiyba salovotuhu", deb
javob berdilar".
469-bob. Fosiqlarga salom bermaslik haqida
1049. Abdulloh ibn Amr ibn Os (r.a.): "May ichuvchilarga salom bermangiz", dedilar.
1050. Hasan Basriy (r.al.) aytdilar: "Sen bilan fosiq o'rtasida hech qanday hurmat
yo'qdir".
1051. Abu Zurayq Ali ibn Abdullohning1 shahmatni yomon ko'rganlari va shunday
deganlarini rivoyat qildilar: "Shahmat o'ynayotganlarga salom bermangiz, chunki
shahmat qimordir". Shaxmat aqlni charxlash sifatiga ega ekanligini e'tiborga olib, hech
bir shartsiz o'ynash ba'zi sahobiylar va Imom Shofi'iy nazdida joizdir. Hanafiy, Molikiy va
Hanbaliy mazhablariga ko'ra haromdir.
Garov tikib o'ynash esa, shubhasiz, haromdir.
470-bob. G'iybatchi va gunohkorlarga salom bermagan kishi haqida
1052. Hz. Alj (k.v.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) bir qavmning odtsidan o'tdilar.
Oralarida badbo'y atr surgan bir odam bor edi. Rasululloh (s.a.v.) ularga salom berib,
haligi kishidan yuzlarini o'gardilar. U odam: "Mendan nimaga yuz o'gardingiz?" - deb
so'ragan edi, : "Sening ko'zlaring orasida otashdan bir parcha bor", dedilar".
1053. Abdulloh ibn Amr (r.a.) otasi orqali bobosidan rivoyat qildi: "Rasululloh
(s.a.v.)ning oldila-riga bir kishi keldi, qo'liga oltin uzuk taqqandi. Rasululloh (s.a.v.)
undan yuz o'girdilar, Ul zotning yoqtirmaganliklarini ko'rgan u kishi chiqib ketib, uzugani
otib yubordi va o'rniga temir uzuk taqdi. Keyin Rasululloh (s.a.v.)ning huzurlariga keldi.
Rasululloh (s.a.v.) shunda unga: "Bu ham yomon, bu jahannam ziy-natidir", dedilar. U
odam qaytib ketib, uni ham otib yubordi va kumush uzuk taqdi. Rasululloh (s.a.v.) uning
bu ishiga e'tiroz bildirmadilar".
www.ziyouz.com kutubxonasi 161