Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
923. Abdulloh ibn Abbos (r.a.) aytdilar: "Hurmatga sazovorlikni siz nima deb o'ylaysiz?
Alloh taolo hurmatga sazovorlik, oliyjanoblikni bayon qilib bergan:sizlarning
hurmatlirog'ingiz taqvodorroshngizdir. As-lzodalik, oqsuyaklikni nima deb o'ylaysiz?
Aslzoda-likda eng afzalingiz xulqi eng go'zal bo'lganingizdir".
402-bob. Arvohlar guruh-guruh askarlardir
924. Hz. Oyisha (r.a.) aytdilar: "Men Rasululloh (s.a.v.) ning: "Arvohlar guruh-guruh
askarlardir. Ular-dan (ruhlar olamida) tanishganlari bu dunyoda ham bir-birlari bilan
hamkorlashadilar, gaplari gaplariga to'g'ri keladi, (U yerda) tanishmaganlari esa, bu
dunyoda ham o'zaro ixtilofga boradilar", deganlarini eshitdim".
925-926-hadislar 924-hadisnjg aynan takrori bo'lib, 925-hadis ham hz. Oyishadan
boshqa so'z qurshshshida ifoda etilgan, 926-hadis Abu Huray-radan rivoyat tsilingan.
403-bob. Taajjublanganda "Subhanalloh" deyish haqida
927. Abu Hurayra (r.a.) aytdilar: "Men Rasululloh (s.a.v.)ning shunday deganlarini
eshitdim: "Bir cho'pon qo'ylarini qo'riqlab turganda, bir bo'ri hujum qilib bir qo'chqorni
olib ketdi. Cho'pon uning ortidan tush-ganda bo'ri unga qarab: "Qo'ylaringning mendan
boshqa cho'poni yo'q bo'lgan dahshatli, og'ir kunda ularga kim qarab turadi?" - deydi".
Shunda odamlar "Subhanalloh!" - deb yubordilar. Rasululloh (s.a.v.): "Bunga men, Abu
Bakr va Umar ishonamiz", dedilar".Kimdir biron ajabtovur rivoyatni yoki hikoyani yoxud
voqeani ayt-sa, ajablanish va ishonmaslik ma'no-sida "Subhanalloh", deb qo'yi-ladi.
Rasululloh (s.a.v.) suhbatdoshlariga voqeani aytib berganlari-da ular nshonqiramay
"Subhanalloh" dedilar.
Rasululloh (s.a.v.) shuning uchun ham ularning ajablanishiga chandon e'tibor bermay
"Bunga men, Abu Bakr va Umar ishonamiz", deb gapni muxtasar qildilar .
928. Hz. Ali (k.v.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) bir janoza paytida qo'llariga bir narsa
olib tuproqni titdilar va: "Sizlardan har biringizning do'zahdan va jan-natdan joyi
hozirlangan", dedilar. Sahobiylar: "Ey, Rasululloh, biz taqtsirimizga ishonib amalni tark
etamizmi?" - deb so'radilar. Ul zot: "Amal kdling, zero har kim o'z xilqatiga moyil qilib
qo'yi-ladi". Yana dedilar: "Kimki saodat ahlidan bo'lsa, unga saodat amallari
osonlashtirib qo'yiladi, kimki badbaxtlardan bo'lsa, unga badbaxtlik ishlari oson kdlib
qo'yiladi". So'ng ushbu oyatlarni o'qidilar: "Bas, kimki (zakot va sadaqotlarni) bersa, va
(Allohdan) qo'rqsa, hamda go'zal (narsa)ni tasdiq eda, bas, unga osonlikni muyassar
qilurmiz" (92:5-7).
Har kim o'z xilqatiga moyil qilib qo'yiladi; ya'ni taqdirida jannatiyligi bitilgan bo'lsa,
saodat yo'li, do'zaxiyligi bitilgan bo'lsa zalolat va sharorat yo'liga solinadi.
404-bob. Qo'l bilan yerni silash haqida
929. Usayd ibn Abu Usayd onalaridan rivoyat qildilar. Onalari aytdilar: "Men Abu Qatoda
(r.a.)ga: "Nimaga siz boshqa odamlarga o'xshab Rasulullohdan hadis rivoyat qilmaysiz?"
- deb so'radim. Abu Qatoda (r.a.): "Men Rasululloh (s.a.v.): "Kimki yolg'on hadisni
www.ziyouz.com kutubxonasi 143