Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
1. Ummatlariga bo'lgan buyuk marhamatlari sababli ularga qiyinchilik bo'lishini o'ylab
(F.s).
2. Bu hadis mazmuni, vallohu a'lam, shunday: arablarda Raboh ismi uchramaydi.
"Raboh" ismi ibroniycha bo'lib, arablar go'daklarga bu ismni qo'ymaydilar, ammo bu
ismni qo'yish man' etilmagan. Modomiki, Payg'ambarimiz xodimlaridan birining ismi
Raboh ekan, bu ism joriydir
3.Ya'ni men faqatgina Qosim ismli farzandim bo'lganligi uchungana emas, balki Alloh
tomonidan dunyoviy va uxroviy ishlarda taqsimotchi qilib yuborilganim uchun azaliy
qismat taqozosi bilan Abulqosimman
860. Anas ibn Molik (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) bozorda yurgan edilar, bir kishi:
"Ey, Abulqosim", dedi. Ul zot unga qaradilar. U kishi: "Ey, rasulalloh, men sizni
chaqirmagandim", dedi. Rasululloh (s.a.v.): "Mening ismimni qo'yinglar, kunyam bilan
kunyalanmanglar", dedilar".
861. Yusuf ibn Abdulloh ibn Salom (r.a.) aytdilar: "Rasululloh (s.a.v.) menga Yusuf
nomini berdi-lar, quchoklariga olib, boshimni siladilar".
862. Jobir ibn Abdulloh (r.a.) aytdilar: "Ansorlarimizdan birining xonadonida o'g'il
tug'ilib, ismini Muhammad qo'ymoqchi bo'ldi". Shu'ba Mansurning hadisida shunday deb
rivoyat qildi: "Ansorlardan biri o'g'lini ko'tarib Rasulullohning huzurlariga keldi", dedi.
Sulaymon aytgan hadisda esa, bunday: "Uning bir o'g'li bo'lib, ismini Muhammad, deb
atashni istagan edi". Ra-sululloh (s.a.v.): "Ismimni ism qilib qo'yinglar, ammo kunyamni
olmanglar, chunki, men adolatli taqsim qiluvchi bo'lib keldim va shuvday qilyapman",
deb marhamat qildilar. Roviy Husayn ham shunday deb naql etgan.
863. Abu Muso (r.a.) aytdilar: "O'g'lim tug'ilgach, Rasululloh (s.a.v.)ning huzurlariga
keltirdim. Rasululloh (s.a.v.) uning ismini Ibrohim qo'yib, xurmo chaynab, u bilan
chaqaloqning tanglayini ko'tardilar. So'ng o'g'limga barakotli umr tilab duo qildilar". Bu
Abu Musoning to'ng'ich o'g'li edi.
372-bob. Hazn ismi haqida
864. Sa'id ibn Musayyib otasidan, u bobosidan rivoyat qildi: (Sa'idning bobosi Hazn)
Payg'ambar (s.a.v.) huzurlariga kelganida undan: "Isming nima?" ~ deb so'radilar.
"Hazn", dedi. Ul zot: "Endi isming Saxl bo'lsin", dedilar. U: "Men otam qo'ygan ismni
o'zgartirmayman", dedi. (Ibn Musayyib aytadi: hali hamon uyimizdan g'am-anduh
arimaydi).
"Hazn"ning ma'nosi "g'am-anduh", shuning uchun Rasululloh uni o'zgartirishni
aytganlarini hamda so'zlari qabul bo'lmay, yerda qolishining oqibati qanday bo'lishini
anglatilmoqchi.
865-hadis mazmuni 864-hadisda aynan takrorlangan.
www.ziyouz.com kutubxonasi 135