Al-Adab al-Mufrad [@kitob_nuri]

Al-adab al-mufrad. Imom Ismoil al-Buxoriy
azoblanayotgan ikki qabr tepasiga kelib: "Bu ikkisi katta gunoh sababli azoblanayotgani
yo'q, ulardan biri odamlarni g'iybat qilib yurardi, ikkinchisi esa siydikdan ehtiyot
bo'lmasdi", dedilar. So'ngra bir yoki ik-kita xurmo shoxini keltirib, uni sindirdilar, so'ng
sindirilgan shoxchalarni qabrga tiqib qo'yishni buyurdilar va: "Bu shoxchalar nami
ketguncha qabrdagilarning azobi yengillashtirib turiladi", dedilar".
757. Amr ibn Os bir necha hamrohlari bilan ketib borardi. Io'lda o'lib, irib ketgan
eshakka duch kelishdi. Shunda Amr: "Xudo haqqi, musulmonning go'shtini
yeganingizdan mana shu o'limtikni qorningiz to'ygunicha yeganingiz yaxshidir", dedi.
307-bob. O'likni g'iybat qilish haqida
758. Abu Hurayra aytdilar: "Moiz ibn Molik Aslamiy keldi, uni Rasululloh (s.a.v.) "Robi'a"
degan joyda rajm (toshbo'ron) qildirdilar. Rasululloh (s.a.v.) bir safar sahobiylar bilan
o'sha yerdan o'tdilar. Ulardan biri: "Mana shu halok bo'lgan odam Nabiy (a.s.)ning
oldilariga bir necha bor keldi, har safar kelganida ul zot uni qaytardilar, mana, qarangki,
itdek o'lib ketdi", dedi. Rasululloh (s.a.v.) o'lib, oyoklari qurib yotgan eshakning yonidan
o'tguncha indamadilar, so'ng haligi kishiga: "Mana bundan yenglar!" dedilar. "Shu o'lgan
eshakdan-a, Rasulalloh?" deb so'rashdi. Ul zot: "Sizlar o'lgan birodaringiz obro'si-ni
to'kshtsdan erishgan narsangiz buni yeyishdan og'irroq gunohdir. Muhammadning joni
qo'lida bo'lgan Zotga qasamki, albatta u (Moiz) jannat anhorlaridan birida cho'milib
yuribdi", dedilar".
Ya'ni o'lgan odamni ayblaganingiz uchun orttirgan gunohingiz buni yegandan ko'ra
og'irroqdir.
308-bobdagi 759-hadis 95-bobning 187-hadisidagi mazmunning aynan takroridir.
309-bob. O'zaro mehr-oqibat haqida
760. Muhammad ibn Ziyod aytdilar: "Men salaflarni shunday topganman: ular bir uyda
oila a'zolari bo'lib yashar edilar. Ittifoqo, ulardan birining uyiga meh-mon kelib qolsa,
boshqa birlari tayyorlab qo'ygan qozon-dagi ovqatni shundoq ko'tarib mehmon oldiga
olib ke-lib qo'yardilar. Qrzon egasi: "Kim oldi qozonni?" - deb so'rasa, mezbon: "Biz
mehmonimiz uchun oldik", derdi. Shunda ovqat egasi: "Mayli, osh bo'lsin", der edi chin
dildan. Salaflar non yopishsa ham ahvol shu edi. Ular-ning oralarida qamishdan devor
bo'lardi xolos".
310-bob. Mezbonning mehmonga xizmat qilishi haqida
761. Abu Hurayra aytdilar: Rasululloh (s.a.v.) huzur-lariga bir kishi keldi. U kishi och
ekanligini aytdi. Rasululloh (s.a.v.) uni ayollari oddiga yubordilar. Ayol-lari uyimizda
suvdan boshqa hech vaqo yo'q, dedilar. Rasululloh: "Kim bu odamni to'ydiradi?" - deb
so'ra-dilar. Ansorlardan bir kishi: "Men", dedi va haligi kishini uyiga olib ketdi. Xotiniga
Rasululloh (s.a.v.) ning mehmon-larini siylab, qornini to'ydir, dedi. "Uy-imizda
bolalarimizning ovqatidan bo'lak narsa qol-magan", dedi xotini. Shuqtsa er: "Taomingai
keltir, chiroqni to'g'rila, bolalar ovqat so'rashsa, ularni ux-lat", dedi. Ayol taomni olib
keldi, chiroqni to'g'rila-di, bolalarni uxlatdi. So'ngra eri chiroqni tuzatmoq-chiday bo'lib
uni o'chirdi. Keyin ikkovlari mehmonning oldida xuddi taom yeyayotganday bo'lib
o'tirishdi. O'sha ke-chani ochlik bilan o'tkazishdi. Ertasiga ertalab Rasu-lulloh (s.a.v.)
www.ziyouz.com kutubxonasi 118