23.12.2012 Views

समय राष्ट्रिय साप्ताहिक

समय राष्ट्रिय साप्ताहिक

समय राष्ट्रिय साप्ताहिक

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ef:j/ cf]emf<br />

hgtfsf] ann] :yflkt k|ltlglw;efn]<br />

hgtfsf] 3f]if0ff u/]sf] 5<br />

jÈ{ #, c+s !)&, h]7 %–!!, @)^#<br />

cfj/0f M hgcfGbf]ngsf ann] :yflkt k|ltlglw;efn] d'n'ssf] Oltxf;df<br />

klxnf]kN6 ;+ljwfg;/x dfGotf kfpg] u/L /fhgLlts 3f]if0ff hf/L u/]sf]<br />

5 . 3f]if0ffn] /fhfsf ;a} clwsf/ s6f}tL u/]sf] 5 eg] k|ltlglw;efnfO{<br />

;j{zlQmdfg agfPsf] 5 @^<br />

/fhkl/jf/<br />

/fhfn] ;a} clwsf/ cfºgf xftdf lnPsf]<br />

a]nf r'lnPsf] /fhkl/jf/sf] tna clxn] sfg'gL<br />

¿kd} 36]sf] 5 t/ Jojxf/df pgLx¿ clxn]<br />

klg plQs} ;'ljwf lnO/x]sf 5g\ #$<br />

cy{–/fhgLlt<br />

k"j{jtL{ zfxL ;/sf/n] /fHosf] 9's'6Ldf<br />

u/]sf] /hfO“ hgtfsf] ;/sf/n] ;fj{hlgs<br />

u/]sf] 5 #@<br />

jftf{<br />

gj] {sf cGt/f{li6«o ljsf;dGqL Ol/s ;f]Nx]d<br />

eG5g\ M g]kfndf zflGt :yfkgf ug] { sfddf<br />

cGt/f{li6«o ;d'bfon] k"0f{ ;xof]u ug' {k5{ @$<br />

l/kf]6{<br />

d'n'sdf :yfkgf ePsf] zflGtn]<br />

/flqhLjgdf ;'wf/ cfPsf] 5 !*<br />

:jf:Yo<br />

c:ktfnx¿ lbg} al9/x]sf 5g\ t/<br />

;j{;fwf/0fsf] kx'“rdf<br />

cem} :jf:Yo ;]jf<br />

k'Ug ;s]sf] 5}g @)<br />

t]haxfb'/ a:g]t<br />

/+u M 9f]sf v'n]sf a]nf l;h{gfdf klg a]Un} cfgGb x'G5 %%<br />

;DkfbsLo ================================== %<br />

k|f/De========================================= &<br />

8fFs =========================================== *<br />

bz{g =========================================== !!<br />

l6kf]6 ====================================== !@<br />

d'n's ======================================== !$<br />

;flxTo ====================================== %!<br />

z"Go ;do ==================================%*<br />

;dosf] u|fxs aGg'k/]df jf klqsf gcfPdf ;Dks{ ug' {xf];\ . kmf]gM $$$#***÷@!!@)($<br />

;do á h]7 !!, @)^# 3


sf=lh=k|=sf=b=g+= !&)÷@)^)÷^!<br />

k|aGw lgb] {zs<br />

gjLg hf]zL<br />

sfo{sf/L lgb] {zs<br />

ljho >]i7<br />

;Dkfbs<br />

o'j/fh l3ld/]<br />

sfo{sf/L ;Dkfbs<br />

lhj]Gb| l;Dv8f<br />

;xfos ;Dkfbs<br />

/fh]z l3ld/]<br />

k|d'v ;+jfbbftf<br />

ljZjdl0f kf]v/]n<br />

jl/i7 ;+jfbbftf<br />

dgLif uf}td<br />

dgf]h bfxfn<br />

ls/0f e08f/L<br />

;'jf; b]jsf]6f<br />

dw';"bg kf}8]n<br />

;+jfbbftf<br />

gjLg cof{n<br />

5q sfsL{<br />

pk;Dkfbs<br />

l8NnL cfrfo{<br />

If]qLo<br />

?b| v8\sf -g]kfnuGh_<br />

Zofd e§ -dx]Gb|gu/_<br />

bLks 1jfnL -a'6jn_<br />

cf]dcf:yf /fO{ -w/fg_<br />

s]zj nfld5fg] -kf]v/f_<br />

t:jL/<br />

ef:j/ cf]emf<br />

sf6' {g<br />

cljg >]i7<br />

u|flkms÷n]–cfp6<br />

;'gLn v8\uL -;+of]hs_<br />

lszf]//fh kGt<br />

/fds[i0f /fgf<br />

k|zf;g÷ljt/0f÷n]vf<br />

;'hg nfdf -k|aGws_<br />

bLks >]i7 -ljt/0f_<br />

ldng nD;fn -ljt/0f_<br />

uf]kfn e§/fO{ -n]vf_<br />

/fhs'df/ >]i7 -n]vf_<br />

ahf/<br />

;'/h e8]n -k|aGws_<br />

/fh]z dxh{g<br />

ch' {g ah|frfo{<br />

;kmnf zdf{<br />

e[s'6L k|sfzg -k|f_ ln=åf/f<br />

k|sflzt tyf<br />

ldn]lgod k| ];, xfQLjg,<br />

nlntk'/df d'lb|t<br />

sfof{no 7]ufgf M<br />

e[s'6L k|sfzg k|f= ln=<br />

nflhDkf6, sf7df8f} +, g]kfn<br />

kf]=a=g+= **#), kmf]g M $$$#***<br />

ÏofS; M $$@!!$& -;DkfbsLo_<br />

$$!!(!@ -ahf/ tyf ljt/0f_<br />

O{d]nM samay@bhrikuti.com<br />

k|d'v ljt/s<br />

sfi7d08k kqklqsf<br />

emf] +5], Go"/f]8<br />

kmf]g g+= @)!)*@!<br />

x's'd k|df+uLsf] zf;g <<br />

k|hftGqsf] k'ga{xfnLkl5 :jefljs hg–ck]Iff zf;gdf ljlwsf] ;jf] {Rrtf / z}nLdf<br />

kf/blz{tfsf] kIfdf x'G5 . ljlwsf] zf;gdf abnfsf] efjgf / k|ltkIfLnfO{ a]/Lltaf6<br />

;tfpg' cGofo g} dflgG5 . ;fy} b08xLgtfnfO{ Goflostfk"0f{ cflwsfl/stfåf/f k/flht<br />

of ;dfKt ug' { klg zf;gsf] pQ/bfloTj xf] . cyf{t\ u}/Goflos z}nL / ;+/rgfåf/f<br />

hgdfg;nfO{ Gofosf] k|Tofe"lt u/fpg ;lsFb}g eGg] tYo ;/sf/n] a'¤g} k5{ .<br />

/fodfemL cfof]usf] ;'emfjdf ;/sf/n] /fhfsf zf;gsf cToGt ljjfbf:kb kfFrhgf<br />

dGqLnfO{ lu/Ïtf/ dfq x}g, pgLx¿lj?4 ;fj{hlgs ;'/Iff P]g k|of]u u/]sf] 5 . pQm<br />

P]gsf] lj/f]w cGt/f{li6«o hut\ / d'n'ssf dfgjclwsf/jfbL ;+u7g / ;+rf/dfWodn]<br />

ub} { cfPsf x'g\ / jt{dfg ;/sf/sf s]xL 36sx¿ klg To;sf] lj/f]wdf plqPsf x'g\ .<br />

t/, Tof]eGbf uDeL/ ljifo cfof]u / ;/sf/aLr b]lvg cfPsf] ;fF7ufF7 xf] . cfof]usf]<br />

lgb] {zgdf ;/sf/n] ;z:q / hgkb k|x/L tyf /fli6«o cg';Gwfgsf k|d'vnfO{ lgnDag<br />

u/]sf] 5 eg] cfof]us} qf; b]vfP/ dlGqkl/ifb\n] cGo ^ jl/i7 ;'/IffsdL{nfO{ klg<br />

lgnDag u/]sf] 5 . ;Qfsf] b'?kof]u<br />

tyf dfgjclwsf/ pNn+3gsf ;DkfbsLo<br />

;Gbe{df 5fglag x' Fbf Ps¿ktf tyf<br />

kf/bzL{ lx;fan] pRrclwsf/Lx¿nfO{<br />

lgnDag ug' { Goflos k|lqmofljk/Lt<br />

gdflgPnf, t/ oxfF z+sfsf] kmfObf ;/sf/<br />

of cfof]unfO{ lbg ;lsFb}g .<br />

PsLs[t ;'/Iffkmf}hsf] g]t[Tj ug] { zfxL<br />

;]gfsf k|wfg ;]gfkltlj?4 sf/afxL ug] {<br />

clwsf/ cfof]unfO{ 5 of 5}g < of] csf] {<br />

uxg ljifo xf], t/ PsLs[t ;'/Ifflgsfo<br />

/ dfcf]jfbL 5fkfdf/af6 ePsf HofbtL,<br />

dfgjclwsf/ pNn+3g cflb ljifonfO{<br />

jftf{, zflGt k|lqmof, d]nldnfk tyf<br />

clGtd ;xdlt k|lqmofcGtu{t ufEg' Hofbf<br />

a'l4dfgL / dfGo x'g]5 .<br />

t/, tLg ;'/Iff k|d'vafx]s cGo<br />

…lgnDagÚdf :ki6 /fhgLlts rfn,<br />

gftfjfb / ;'/Ifflgsfox¿nfO{ /fhgLlts<br />

cv8fdf kl/jt{g ug] { dg;fo b]lvG5 . cfGbf]ngtfsf ;a}eGbf a9L zlQm k|of]u ug] {<br />

;z:q k|x/L ansf ck/];g k|d'vnfO{ sfd' cfOhL agfpg] lx;fan] pgLdflysf<br />

b'O{hgfnfO{ lgnDag ul/Psf] 5 . of] ;+of]u x'g ;S5, t/ u[xdGqLs} lhNnfjf;L /<br />

lgs6:y ePsf] gftfn] cltl/Qm k|x/L dxflg/LIfs jf;'b]j cf]nLn] Tof] s[kf e]§fPsf]<br />

rrf{ ;'/Ifflgsfodf x'g yfn]sf] 5 . To:t} tTsfnLg u[xdGqL lu/Ïtf/ / cfOlhkL<br />

lgnDagdf kbf{ tTsfnLg u[x;lrjn] ;?jfd} ;'v kfPsf 5g\ . s] Tof] klg ef}uf]lns<br />

sf/0fn] xf] < hgkb k|x/Ldf klg dxflg/LIfskl5sf /fh]Gb|axfb'/ l;+xnfO{ lgnDag u/]/<br />

;/sf/n] k|x/Lansf] /fhgLlts/0f ug] { dg;fo :ki6 u/]sf] 5 .<br />

>Ldfg\ /fodfemL † of] ;f/f /fhgLlts v]n oxfFs} g]t[Tjsf] cfof]usf] gfddf eO/x]sf]<br />

5 . s] ;fFRrL g} lgnDagsf kfq / z}nLsf] 5gf]6 cfof]uåf/f ePsf] xf] < cfof]u<br />

cf+zsfsf] afbndf 3]l/Psf] 5 . cfof]un] Tof] afbn l5rNg ;Sg' k5{, cfof]usf]<br />

df}gtfn] >Ldfg\ /fodfemLnfO{ eQmaxfb'/ sf]O/fnf gagfpnf eGg ;lsGg .<br />

;do á h]7 !!, @)^# 5<br />

ef:j/ cf]emf


6<br />

r;s<br />

;do ;ftf<br />

j}zfv @( ut]<br />

á nf]stflGqs ;/sf/åf/f tLg ;'/IffsdL{;lxt gf}hgf lgnlDat,<br />

zfxL ;/sf/sf kfnfdf hgcfGbf]ng bafpg dxŒjk"0f{ e"ldsf<br />

v]n]sf kfFrhgf dGqL ;fj{hlgs ;'/Iff sfg"g cg';f/ lu/ºtf/ .<br />

á w/fgaf6 ufO3f6tkm{ uO/x]sf] a; sf]zL Aof/]sglhs b'3{6gf<br />

x' Fbf rf/hgfsf] d[To', @& 3fOt] .<br />

á ;/sf/åf/f /fhsLo k|1fk|lti7fgsf pks'nklt;lxt k|f1x¿<br />

lgnlDat .<br />

á dfcf]jfbLåf/f d+nujf cfqmd0fsf a]nf ckx/0f u/L nluPsf<br />

;nf{xLsf k|lhc af]w/fh clwsf/L d'Qm .<br />

á >Ln+sfdf o'4lj/fd cg'udg ul//x]sf 6f]nL k|d'v / ljb|f]xLaLr<br />

cfsl:ds jftf{, ljb|f]xLåf/f cg'udgstf{nfO{ ;/sf/sf kIfdf<br />

gnfUg r]tfjgL .<br />

j}zfv #) ut]<br />

á dfcf]jfbLåf/f jftf{6f]nLsf] g]t[Tj cWoIf k|r08n] g} ug] { v'nf;f,<br />

zflGt jftf{ hg;efsf] nflu !# hgf s]Gb|Lo jQmf rog .<br />

á hgcfGbf]ng ;+3if{ ;ldltåf/f g]tfx¿n] v'§f sdfP/ s'g} ;Demf}tf<br />

u/] csf{ ] ljb|f]x x'g] r]tfjgL .<br />

á OG8f]g]l;ofsf] dfpG6 d]/fkL Hjfnfd'vL lj:kmf]6g x'g] r]tfjgL,<br />

:yfgLo xhf/f} + hgtf lj:yflkt .<br />

j}Zffv #! ut]<br />

á d'n'sn] cfly{s sl7gfO ef]Ug'kg{ ] ePkl5 ;/sf/n] bftfx¿nfO{<br />

u}/ah]6 ;xof]u ug{ clkn ug{ ] tof/L .<br />

;do á h]7 !!, @)^#<br />

á hgcfGbf]ng bafpg 5fglag ug{ ] pRr:t/Lo cfof]uåf/f<br />

cfGbf]ng bafpg lgsflnPsf] ah]6 ljj/0f dfu .<br />

á 6]Dkf] b'3{6gfdf !# hgf afnaflnsf dfl/Psf] ;'g;/Lsf] d'gnfO6<br />

Ps]8]dL af]l8{ª :s'nsf ;~rfns kqmfp .<br />

h]7 ! ut]<br />

á ;/sf/åf/f Zj]tkq ;fj{hlgs, zfxL ;/sf/n] cy{tGqdf cfÏgf]<br />

xft huGgfy u/]sf] v'nf;f .<br />

á zfxL ;]gfsf] hxfh tyf xftxltof/ vl/b sfo{ ;a} :ylut .<br />

á gjlgo'Qm dxfGofoflwjQmf o1d"lt{ aGhf8]åf/f hgcfGbf]ng<br />

bafpg]x¿ s73/fdf pEofOg] k|lta4tf .<br />

h]7 @ ut]<br />

á k|ltlgwf;ef 3f]if0ff @)^# hf/L gePsf] eGb} ;j{q lj/f]w,<br />

/fhwfgLdf kfFrj6f ;/sf/L uf8L hnfOP .<br />

á afx|a'Fb] ;dembf/Lcg'¿k ;/sf/ ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg<br />

u/fpg k|lta4 /x]sf] u[xdGqL s[i0fk|;fb l;6f}nfsf] egfO .<br />

á sf+u|]; k|hftflGqsdf ;+;bLo bnsf] g]tf aGg]af/]<br />

tLj| ljjfb .<br />

á /fli6«o dfgjclwsf/ cfof]uåf/f ;/sf/ / ljb|f]xL<br />

dfcf]jfbL;dIf o'4lj/fd ;Demf}tfsf] d:of}bf k|:t't .<br />

h]7 # ut]<br />

á Pdfn] g]tf dfwjs'df/ g]kfnåf/f dfcf]jfbL ;]gfsf]<br />

e/0fkf]if0fsf] lhDdf ;/sf/n] lng' kg{] dfu .


k|f/De<br />

qmflGt ls lx+;f <<br />

/fhwfgLsf] yfkfynLdf h]7 @ ut] lbp“;f] k|ltlglw;efaf6 cl3Nnf]<br />

lbg /fhgLlts 3f]if0ffkq hf/L gul/Psf] lgx' “df rf/j6f ;/sf/L<br />

uf8L hnfOP . cfuf] ;dfwfg xf]Og t/ o;n] qmflGtsf] efiff klg<br />

JoQm ug{;S5 . t/, of] qmflGtsf] efiff lyof] jf lx+;fsf] <<br />

ä t:jL/M ef:j/ cf]emf


;sf/fTds ;f]r<br />

;do ;fKtflxs jif{ #, c+s !)^ ;do<br />

;fGble{s /x]sf] 5 . cfj/0f syf Hofb} dfld{s<br />

nfUof] . klqsfx¿n] k|ltkIfLsf] e"ldsf lgjf{x<br />

ug] { u/] klg ;sf/fTds sfdnfO{ plrt :yfg<br />

lbOPsf]df ;donfO{ ;fw'jfb † b]zdf kl/<br />

jt{g cfPsf] cj:yfdf ljleGg ;+qmd0f b]vf<br />

k/]sf x'G5g\ . To:tf] cj:yfdf ;/sf/nfO{<br />

plrt dfu{tkm{ 8f]¥ofpg ;~rf/dfWodsf]<br />

dxŒjk"0f{ e"ldsf /x]sf] x'G5 . Tof] lgjf{x ug{<br />

;do ;kmn 5 . o:t} lsl;dsf] e"ldsf v]nL<br />

g]kfndf nf]stGqnfO{ dha't agfpg] sfo{df<br />

;do ;kmn xf];\, oxL z'esfdgf 5 .<br />

ä ;'bLk vltj8f<br />

u+ua', sf7df8f} +<br />

vnkfqx¿nfO{ s]sf] 7fp“ <<br />

;do jif{ #, c+s !)% sf] km/sdtcGtu{t<br />

¿k;fu/ df]QmfgsL kTgL bLkf~hnLsf<br />

cleJolQm k9\bf xfF;f] nfUof] . ;+;f/ ;fIfL<br />

/x]sf] 36gfnfO{ df]QmfgkTgLn] 3'dfO{ lkm/fO{<br />

9fs5f]k ug{ vf]h]sf] b]Vbf d'lQmsf vflt/<br />

alnbfg lbg] ;lxbx¿k|lt lvNnL p8fPsf]h:t}<br />

nfUof] .<br />

clxn] t ¿k;fu/ df]Qmfgdfly ;/sf/n]<br />

sf/afxL ul/;Sof], t/ ;Qfsf] ehgsLt{gdf<br />

d:t /xg] o:tf k|j[lQnfO{ ;j{q alxisf/<br />

ug{ h?/L 5 . ;do ;fKtflxsn] klg ;r]t<br />

eO{ o:tf kfqx¿nfO{ :yfg lbg'sf] abnf<br />

alxisf/ ug{tkm{ nfUg' k5{ . ef]ln km]l/ 8f=<br />

t'n;L lu/L, sdn yfkf, ;lRrt zd;]/h:tf<br />

vnkfqx¿ / pgLx¿sf kl/jf/sf /f]bg<br />

;dodf k9\g' kg{] afWotf /x\of] eg] ;do;Fu<br />

kf7ssf] ;DaGw ;'dw'/ g/xg ;S5 .<br />

ä /fh Gof}kfg]<br />

nIdLdfu{, df]/ª<br />

8<br />

8fFs<br />

syf sRrf<br />

d'n'ssf] tfhf l:yltaf/] va/<br />

k:sg'ePsf]df wGojfb † jif{ #, c+s !)^<br />

/f]rstfn] el/Psf] 5 . dfcf]jfbLx¿n] ce}m<br />

rGbf c;'Ng], ckx/0f ug]{ lqmofsnfk<br />

g5f8\g'sf] lgot s] xf] < o;af/] klg<br />

vf]hcg';Gwfg 5flkP /fd|f] xf]nf ls < cGo<br />

n]v klg /fd|f 5g\ .<br />

;flxTotk{m syfn] lg/f; agfof] . syfsf]<br />

k|:t'ltdf sRrfkg 5 . syfsf/n] ;dsfnLg<br />

syfsf] cWoog ug{ cfjZos 5 .<br />

sljtfx¿rflxF lsg slxNo} :t/Lo k|sflzt<br />

x'Fb}gg\ xF <<br />

ä /hgL cfrfo{<br />

afn'jf6f/, sf7df8f} +<br />

d08n] k|j[lQnfO{ lsg ;dy{g <<br />

lgs} sl7gfOsf ;fy k|fKt nf]stGqsf]<br />

;'gf}nf] laxfgLdf lxhf] hgcfGbf]ng<br />

bafpg]x¿nfO{ dfkmL dfUg g} 7"nf] pknlAw<br />

h:tf] atfOFb} 5 . sof}Fsf] cgfxsdf Hofg<br />

hfg] / c+ue+u ePsf] 5 . o:tf tL<br />

gf]s/zfxLx¿nfO{ dfkmL lbg] xf] eg] cGo<br />

ck/fw ug{ klg 5'6 gxf]nf eGg ;lsFb}g .<br />

o;tk{m ljz]if n]v k|sflzt eP /fd|f] xf]nf<br />

h:tf] nfU5 .<br />

o;kflnsf] c+s dWod 5 . d08n] k|j[lQnfO{<br />

;dy{g ug'{ k5{ eGg] ;Gb]z lbg] syf 5flkg'<br />

b'MvnfUbf] s'/f xf] . lxhf] klg cf]xbfsf] andf<br />

klqsfx¿df /rgf 5fKg kfpg] d08n]x¿n]<br />

clncln ufpFsf ;d:ofaf/] n]Vb}df<br />

nf]stGqnfO{ ;dy{g u/]sf] dfGg ldNb}g .<br />

To;dfly z}nLdf k|z:t} sfFrf]kg b]vf<br />

k/]sf] 5 .<br />

ä nId0f zfx<br />

afg]Zj/, sf7df8f+ + }<br />

cg';Gwfg g} x' “b}g<br />

;dosf] jif{ #, c+s !)^ df …lkmtnf]<br />

cg';GwfgÚ zLif{ssf] ;dfrf/ k9]/ cfZro{<br />

nfUof] . ck/fwsf k|j[lQ lbglbg} cfw'lgs<br />

aGb} uO/x]sf a]nf g]kfn k|x/Lsf] cg';Gwfg<br />

k|lqmof lkmtnf]dfq xf]Og, sfd} gnfUg] ag]sf]<br />

5 . clxn];Dd k|x/L s'grflxF ck/fwsf]<br />

tx;Dd k'Ug ;s]sf] 5 < Pp6f b[i6fGt lbg<br />

;Sg' x'G5 <<br />

x]df+u bLlIftsf] kl5Nnf] 36gfnfO{ g} lng<br />

;lsG5 . k|x/Ln] rf“8} s'/f kQf nfUg]5 eg]/<br />

cg]sf}+ axfgf u/] klg clxn];Dd klg of]<br />

36gfaf/] s]xL eGg ;s]sf] 5}g . o:tf k|x/Lsf]<br />

s] sfd h;n] ;dfhdf JofKt ck/fw sd<br />

ug' { t k/} hfcf];\, eO;s]sf 36gfsf] 5fglag<br />

klg s'zntfk"j{s ug{ ;Sb}g <<br />

ä ljsn l3ld/]<br />

tLg6f]lnof, lj/f6gu/<br />

;do á h]7 !!, @)^#<br />

xfd|f] rfxgf<br />

km]l/ klg cs} {sf] bf; aGg gk/f];\ x}<br />

/S;L Pp6} af]tn csf{ ] eGg gk/f];\ x}<br />

l56f] l56f] kl/jt{g cfpm bu'/]/<br />

;':s]/fsf lbgx¿ uGg gk/f];\ x}<br />

;a}hgf xfF;Lv';L afFRg kfpg' k5{<br />

cfºgf] lrxfg cfkm}n] vGg gk/f];\ x}<br />

of] a'4sf] hGde"ld zflGtlk|o xfdL<br />

;tLn] ;/fk]sf] b]z eGg gk/f];\ x}<br />

;ª\nf xf]pmg\ dgx¿, uf}/j hftLotf<br />

56k6L / j]bgfdf ?g gk/f];\ x} .<br />

ä OGb|s'df/ >]i7<br />

sdnfs'~h, cf]vn9' +uf<br />

;a} d08n] xf]Ogg\<br />

;do jif{ #, c+s !)^ df s0ff{nLsf]<br />

l/kf]6{cGtu{t 5flkPsf] …5]kf/] g]tfaf6 kLl8tÚ<br />

n]vdf /fd|f / l;4fGtlgi7 g]tfx¿nfO{ klg<br />

d08n]df ulglbPsf]df b'Mv nfUof] . Sofa'<br />

a'9f, d'u'sf kbd/fh / 8f]Nkfs} nIdLgf/fo0f<br />

h:tf cfbz{ g]tfx¿nfO{ klg d08n] lsQfdf<br />

;don] /fv]sf] 5, h'g ;/f;/ unt xf] .<br />

s0ff{nLn] kfPsf ;Lldt cfbz{ g]tfx¿dWo]sf<br />

x'g\, pgLx¿ . s0ff{nLnfO{ ljz]if :yfg lbPsf]<br />

;don] cfufdL c+sdf o:tf ;fgfltgf uNtL<br />

gu/f];\ eGg] cfzf u/]sf] 5' . ä g/]Gb| a'9fo/,<br />

sflnsf]6<br />

xfn M sf7df8f


;Gbe{ a'4hoGtL<br />

a'4sf] …s'g} b]jL b]ptfn] ltd|f] xflg jf nfe ug{ ;Sb}gg\ . ltd|f<br />

cfºg} sd{n] ;'v / b'Mv lbg ;S5g\ . ctf lx ctfgf] gfy, ctf<br />

lx cftgf] ult ltdL g} cfºgf] efUo ljwftf xf} / ltdL g} cfºgf]<br />

cwf]ult of b'u{ltsf] sf/0f xf}Ú syg cToGt qmflGtsf/L 5 .<br />

cKk lbKkf] ej ä<br />

:jfdL cfgGb c?0f<br />

+ + +<br />

{<br />

{<br />

+ {<br />

{<br />

{<br />

e/v/} xfdLn] @%%) cf} a'4 hoGtL dgfof} . …;Aa] ;+vf/f b'VvfltÚ of] hut\ g} b'Mv 5 af“Rg] . dWodf dgdf dg l6Sb}g / dWodf dg<br />

cfhsf] czfGt / lx+;fu|:t ljZjdf a'4sf] ;Gb]z eGg] a'4sf] cfo{;To xf] . of] ;+;f/ b'Mv :j¿k ljno x'G5 . To;sf/0f a'4n] dgaf6 kf/ hfgnfO{<br />

cem ;fGble{s eP/ cfPsf] 5 . ljZjdf g]kfnsf 5 / ha;Dd xfdL sfdgf / t[i0ffaf6 d'Qm g} dWodfu{sf] af6f] b]vfPsf 5g\ .<br />

b'O6f d'Vo klxrfg 5g\, ;jf] {Rr lzv/ ;u/dfyf<br />

/ ;jf] {Rr JolQm a'4sf] hGd:yn – n'lDagL . oL<br />

x“ 'b}gf} ta;Dd cg]sfg]s b'Mvhfndf kl//xg'<br />

k5{ . hLjgdf /f]u, zf]s, d[To'sf] b'Mv ;a}nfO{ a'4 hLjgsf] Ps af]wsyf<br />

b'j}k|ltsf] cfsif{0f ljZjdf lbgfg'lbg a9\b} uPsf] 5 . x/]s k| ]dn] lj5f]8 em]Ng} k5{ . k|To]s ;Ddfgn] duw ;d|f6 lalDa;f/sf] ljjfx :ofnsf]6<br />

5 . hlt hlt dg'iotf ljsl;t / k|f}9 x' “b} hfG5<br />

Tolt Tolt g} a'4sf] …cKk lbKkf] ejÚ cyf{t\<br />

s'g} g s'g} lbg ckdfg ef]Ug} k5{ . x/]s hon]<br />

k/fho klg Joxf]g' k5{ .<br />

-xfn kfls:tfg_sL /fhs'df/L Ifdf;“u ePsf]<br />

lyof] . Ifdf clgUw ;'Gb/L lyOg\ . To; If]qsf<br />

cfºgf] k|sfz cfkm} ag eGg] pkb]z ;fGble{s x' “b} a'4sf] ;dodf sd{sf08Lo a|fx\d0fjfb cfºgf] o'jtLx¿ cToGt ;'Gb/L x'G5g\ / To;df klg<br />

cfp“5 .<br />

;a} l;4 / a'4x¿df s]xL ljlzi6tf cjZo<br />

lzv/df lyof] . b]ptfnfO{ l/emfPdf ;a} sfo{x¿<br />

l;4 x'G5g\ / b]ptf l/;fP eg] ;j{gfz eGg] wf/0ff<br />

Ifdf clåtLo lyOg\ . cfºgf] ¿ksf] pgnfO{ clt<br />

3dG8 lyof] . pgsf] To:tf] ;f}Gbo{df lalDa;f/<br />

g} x'G5, t/ logLx¿df klg a'4 clåtLo 5g\ . JofKt lyof] . b]ptf l/emfpg cg]s k"hfkf7, o1, klg dGqd'Uw lyP . /fhf lalDa;f/sf] a'4k|lt<br />

a'4n] eg], …;Aa] ;+vf/f clgRrlt .Ú cyf{t\ o;<br />

hut\df s'g} lrh klg l:y/ 5}g, ;a} s'/f<br />

xjg ;fy} kz'b]lv dg'io;Ddsf] aln rNYof] .<br />

a'4eGbf w]/} kl5 ePsf lh;; / df]xDdbn] klg<br />

ulx/f] >4f lyof] . a'4 /fhu[xL hf“bf /fhkl/jf/sf<br />

;a} ;b:ox¿ a'4sf] bz{g ug{ cfp“y], t/ If]df<br />

kl/jt{gzLn 5 . ;DaGw, dfg ;Ddfg, wg, …clGtd km};nf of sofdtsf] lbgdf d O{Zj/sf] cfºgf] ¿ksf] cx+sf/n] ubf{ slxNo} a'4sf] bz{g<br />

:jf:Yo / hLjg :jod\ klg . To;sf/0f oxf“<br />

s'g} lrh;“u df]x ug' b'Mv hGdfpg' xf] . clgTosf]<br />

cufl8 pleO{ cfkmgf eQmx¿nfO{ 5'66\ofO{ :ju{sf]<br />

;fd|fHodf lr/sfn;Dd /fVg]5' . k/d lktf k/d]Zj/<br />

ug{ uOgg\ .<br />

Psk6s tyfut /fhu[xLsf] j]g'jgdf ljxf/<br />

of] l;4fGtnfO{ xfdLn] cfTd;ft ug{ ;Sof} eg] / pgsf] Psdfq k'qdf ljZjf; gug]{x¿ ub} lyP . /fgL Ifdf j]g'jgdf 3'Dg cfPsL lyOg\ .<br />

df]x, lrGtfaf6 d'lQm ldN5 g} . zflGtsf] dfu{<br />

klg v'N5 . oxL clgTotfdf cfwfl/t<br />

cgGtsfnsf] nflu gs{ hfg]5g\Ú egL<br />

hg;fwf/0fnfO{ t;f{Psf] kfOG5 . Tof] kl/k| ]Iodf<br />

lalDa;f/n] tyfutsf] bz{g gu/L ToxfFaf6 gkmls{g'<br />

eGg] /fgLnfO{ cfb]z k7fP . a'4sf] glhs hfg<br />

eP/ a'4n] k/dfTdf / O{Zj/sf] a'4sf] …s'g} b]jL b]ptfn] ltd|f] xflg jf nfe dg gnfuL gnfuL pgL a'4 ;dLk k'lug\ . eujfg\n]<br />

dfGotfnfO{ klg OGsf/ u/] .<br />

lsgeg] ;a} lrh clgTo 5<br />

ug{ ;Sb}gg\ . ltd|f cfºg} sd{n] ;'v / b'Mv<br />

lbg ;S5g\ . ctf lx ctfgf] gfy, ctf lx<br />

IfdfnfO{ lglj{sf/ b[li6n] x]/] . IfdfnfO{ af]w eof],<br />

cfºgf] ¿ksf] eujfg\k|lt lsl~rt\ klg k|efj k/]g .<br />

eg] oxfF zfZjt k/dfTdf s;/L cftgf] ult ltdL g} cfºgf] efUo ljwftf xf} pgnfO{ To;af6 cem rf]6 k¥of] . pgL uj{ /<br />

x'g;S5 . To;sf/0f a'4n]<br />

cfTdfnfO{ klg c:jLsf/ u/], t/<br />

/ ltdL g} cfºgf] cwf]ult of b'u{ltsf] sf/0f<br />

xf}Ú syg cToGt qmflGtsf/L 5 .<br />

l/;n] r'/ eO{ Toxf“af6 lxF8\g yflng\ . tyfut Tof]<br />

b]v]/ d':s'/fP . eujfg\n] of]uann] Ps cToGt<br />

a'4 k'gh{GdnfO{ dfG5g\ . a'4sf a'4sf] csf] dxŒjk"0f{ b]g xf] – dWodfu{sf] ;'Gb/L sGof pTkGg u/], h;n] eujfg\nfO{ k+vf<br />

cg';f/ OR5f / sfdgf ha;Dd<br />

/xG5, ta;Dd ToxL t[i0ffn] gof“–<br />

l;4fGt . g clt ef]u, g clt<br />

Tofu, clkt' ;Dos\ hLjg . ;d:t<br />

nufO/x]sL lyO{ . cfkm"eGbf klg cem ;'Gb/ :qL<br />

eujfg\sf] ;dLk ;]jfdf b]v]/ IfdfnfO{ cem c;x\o<br />

gof“ ¿k lnO{ k'gh{Gd u/fO/xG5 .<br />

b'Mvaf6 d'lQmsf] nflu ci6f+lus eof], t/ pgn] x]bf{x]b} Tof] b]jt'No ;'Gb/L k|f}9 eO{,<br />

ha ;a}k|sf/sf t[i0ff lt/f]lxt<br />

x'G5, lgjf{0fsf] l:ylt k|fKt x'G5 .<br />

dfu{sf] k|fjwfg . h;sf cg';f/<br />

hLjgsf ;a} kIf ;Dos\ x'g'<br />

/f]uu|:t / c;'Gb/ eO{, ;'Gb/ bf“tx¿ em/], s]z<br />

;]tf eP, k"/f z/L/sf] 5fnf rfp/L k¥of] /<br />

cTofjZos 5 . ;Dos\ b[li6, j[4fj:yfsf] Tof] af]emn] pm ToxLF n8L / d/L .<br />

;Dos\ ;+sNk, ;Dos\ jf0fL, ;Dos\ tyfutn] z/L/ / ;f}Gbo{sf] gZj/tf IfdfnfO{<br />

cfhLljsf, ;Dos\ sd{, ;Dos\ b]vfOlbP . Ifdf eon] sfDg yflng\ . pgnfO{ tTsfn<br />

Jofofd, ;Dos\ :d[lt / ;Dos\ hut\sf] lg:;f/tf / ¿ksf] If0fe+u'/tfsf] af]w<br />

;dflw . oxL ;Dos\ hLjg g} eof] . Ifdf eujfg\sf] r/0fdf nl8g\, Ifdf dflug\<br />

d'lQmsf] dfu{ xf] . lsgeg] t[i0ff g} / bLIffsf] nflu k|fy{gf ul/g\ . eujfg\n] Ps zAb<br />

aGwg xf] / dgaf6 d'lQm g} lgjf{0f gaf]nL pgnfO{ ¿kfGtl/t u/] . Ifdf >f]tfkGg<br />

xf] . dgsf] :jefj xf] cltdf cfbz{ leIf'0fL eOg\ .<br />

osho@tapoban.com<br />

;do á h]7 !!, @)^# 11


t]haxfb'/ a:g]t<br />

12<br />

;]jfsf] gfos<br />

uf] +ua'df ;Ddfg yfKbf hgcfGbf]ngsf] a]nf h:tf]<br />

xtf/f] lyPg pgnfO{ . jl/kl/ :6« ]r/ af]Sg<br />

;xof]u ug{ ]x¿sf] pkl:ylt eP klg lg/+s'ztf<br />

9n]sf]df pgsf cfFvfdf ljhosf] /f}gs lyof] .<br />

hgcfGbf]ngtfsf 3fOt]x¿sf] pkrf/df<br />

nfu]sf a]nf pgLdfly ul/Psf] b'Jo{jxf/ pgs}<br />

nflu dfq xf]Og, g]kfnL hgtfsf] nflu klg<br />

nfhdbf{ ] eof] . cfºg} hgtfsf] pkrf/sf nflu<br />

;8sdf plqPsf 8f= a|fognfO{ /fHon] ;fFlRrs}<br />

b':dgsf] Jojxf/ u¥of], t/ nf]stGq cfPkl5<br />

g]kfn cfpg] pgsf] jfrf k"/f x'g w]/} ;do<br />

sfs8le§f laxfg %=)) ah]<br />

eb|k'/ laxfg %=!) ah]<br />

dw'dNnf laxfg %=@) ah]<br />

w/fg laxfg ^=)% ah]<br />

lj/f6gu/ laxfg %=$% ah] / ^ $% ah]<br />

/fhlj/fh laxfg ^=)) ah]<br />

l;/xf÷df8/ laxfg ^=!% ah]<br />

dnËjf laxfg ^=#% ah]<br />

hgsk'/ laxfg &=@) ah]<br />

uf}/ laxfg ^=%% ah]<br />

jL/u~h laxfg &=)%, !)=!% / !!=)) ah]<br />

l6kf]6<br />

dsfn' oftfoftsf] a; ;]jf<br />

snÍLaf6 5'6\g] M d'Vo sfof{no, kmf]g g+= $@&&%%@, $@*!(&@, $@*&#)^<br />

sf7df8f} +af6 hfg] sf7df8f} +tkm{ cfpg]<br />

kf]v/f laxfg &=#) ah]<br />

jL/u~h /flq a]n'sL *=!% ah]<br />

sn}of laxfg !)=!% ah]<br />

e/tk'/ laxfg !!=$% / lbpF;f] !@=!% ah]<br />

lzjgu/ lbpF;f] !@=#) ah]<br />

6fF8L k;f{ lbpF;f] !=)) ah]<br />

6fF8L–vf]n]l;dn lbpF;f] !=$% ah]<br />

k;f{–slkof lbpF;f] @=@) ah]<br />

k;f{9fk–d]3f}nL lbpF;f] $=$% ah]<br />

uLtfgu/–hutk'/ lbpF;f] $=!% ah]<br />

j/yjf laxfg &=$) ah]<br />

sf7df8f} +df l6s6 kfOg] :yfgx¿<br />

snÍL ;'Gwf/f uf}zfnf nugv]n<br />

@&#(!@÷@*!&)$ @%#!$@ $(#&%&÷$(&!#& %%@!^^^<br />

kv{g' k/]g .<br />

nf]stGq cfO;s]kl5 lelqPsf oL cd]l/sL<br />

lrlsT;s a|fog san] ;do;Fu eg], …ca<br />

kfnf] ljsf;sf] xf] .Ú nf]stGqsf] cfGbf]ng<br />

pTsif{df k'u]sf a]nf tTsfnLg ;/sf/n]<br />

3fOt]x¿sf] …pkrf/ u/]sf] ck/fwÚ pgnfO{<br />

b]z lgsfnf u/]sf] lyof] . cfºg} vr{df<br />

cfGbf]ngsf a]nf cfP/ pgn] 3fOt] ePsf<br />

;'/IffsdL{b]lv cfGbf]ngsf/LnfO{ ;d]t pkrf/<br />

u/]sf lyP .<br />

a|fogdflysf] ;/sf/L d'v{tfn] klg<br />

cfGbf]ng ;zQm x'g d2t k'¥ofPsf] lyof] .<br />

pgsf] of]ubfgsf] ;Ddfg ub} { hgcfGbf]ngsf<br />

a]nf cu|Ld / uf}/jzfnL df]rf{ { If]q dflgPsf]<br />

;+o'Qm hgcfGbf]ng ;ldlt uf] +ua'n] 8f= a|fog<br />

sanfO{ ;Ddflgt u/]sf] 5 .<br />

hgcfGbf]ngdf ;xof]u k'¥ofPsf] ljgfos<br />

c:ktfn / ;fd'bflos c:ktfnnfO{ ;d]t<br />

pQm cj;/df ;Ddfg ul/Fbf g]kfnL kf];fsdf<br />

:6]hdf b]lvPsf a|fog san] eg], …ca ;w} +<br />

o:t} zflGt b]Vg kfOof];\, a'4sf] b]z eg]/<br />

g]kfnLn] uf}/j ug{ kfpg\ / ca d cfpFbf<br />

:6« ]r/ xf]Og, s'g} c:ktfn vf]Ng] nIo lnP/<br />

cfpg kfOof];\ .Ú<br />

g]kfn / g]kfnLsf] :jtGqtfnfO{ dfof ug{ ]<br />

pgn] a'4sf] d"lt{nfO{ ;Ddfgfy{ p7fpFb} eGb}<br />

lyP, …ca n'5fr' F8Lsf] xf]Og, ul/a / lk5l8Psf<br />

7fpFdf nf]stGqsf] cg'e"lt u/fpg' k5{ .Ú<br />

nfdf] ;dob]lv ljz]ifu/L cfGbf]ngsf a]nf<br />

pkrf/sf] nflu sf7df8f} + cfP/ ;]jfdf nfUg<br />

?rfpg] pgn] cfkm"nfO{ lbPsf] ;]jfsf] sb/<br />

ub{ } eg], …ca d]/f] nIo g]kfnsf] klZrdIf]qdf<br />

lrlsT;sx¿sf nflu cWoog s]Gb| vf]Ng]<br />

/x]sf] 5 .Ú :jf:Yosf] ks8 sd /x]sf] If]qdf<br />

uP/ cfkm"n] ;s]sf] ;]jf ug{ ] pgn] atfP .<br />

ä Hof]lt b]jsf]6f÷sf7df8f}+<br />

cGo :yfgx¿ M sfFs8le§f / eb|k'/df d]rL ;+3sf] sfpG6/, w/fgdf a;kfs{ -)@%_@)#&@, lj/f6gu/af6 a;kfs{ glhs} -)@!_ #)&@&, O6x/Ldf klZrdrf]s, /fhlj/fhdf -)#!_ @))(, nfxfgdf -)##_ ^)#^^, l;/fxfdf<br />

-)##_ @)@##, l;/fxf÷df8/df -)##_ @)!#!, hgsk'/df efg'rf]s / /fdfgGb rf]s, dnËjfdf -)$^_ @))$@, jL/uGhdf -)%!_ @!%@^, x]6f}8fdf efg'rf]sdf -)%&_ @)%#%, gf/fo0fu9df k'Nrf]s a;kfs{ -)%^_ @$@)* .<br />

ofq'x¿sf] ;'ljwfsf nflu uf}zfnf / ;'Gwf/faf6 lgMz'Ns ldlga; ;]jf pknAw u/fOPsf] 5 .<br />

;do á h]7 !! @)^#<br />

t]haxfb'/ a:g]t<br />

sfs8le§faf6 laxfg %=)) ah]<br />

eb|k'/af6 laxfg $=%) ah]<br />

dw'dNnfaf6 laxfg $=%) ah]<br />

w/fgaf6 laxfg $=@) ah]<br />

O6x/Laf6 laxfg %=)), %=@), ^=#) / &=)) ah]<br />

lj/f6gu/af6 laxfg $=#) ah]<br />

/fhlj/fhaf6 laxfg %=#) ah]<br />

l;/xf÷df8/af6 laxfg %=!% ah]<br />

nxfgaf6 laxfg ^=!%, &=)), &=!% / (=)) ah]<br />

dnËjfaf6 laxfg %=!% ah]<br />

hgsk'/af6 laxfg *=!% ah]<br />

uf}/af6 laxfg %=#) ah]<br />

jL/u~haf6 laxfg (=)), !!=)) / !!=#) ah]<br />

…e|i6frf/cGtu{t<br />

sf/afxL x'G5Ú<br />

hgcfGbf]ng bafpg<br />

/fHosf]ifsf] r/d<br />

b ' ?kof] u<br />

ug] { x¿dfly<br />

;/sf/n] sfg'gL<br />

sf/afxL ug]{<br />

dxfGofoflwjQmf<br />

o1d"lt{ aGhf8]n]<br />

atfPsf 5g\ .<br />

;do;Fu s'/f ub}{<br />

pgn] eg], …/fHosf]if<br />

b'?kof]u ug]{dfly e|i6frf/ cGtu{t sf/afxL<br />

x'G5 .Ú<br />

t/ To;sf nflu ;/sf/åf/f ul7t<br />

pRr:t/Lo Goflos cfof]usf] k|ltj]bgsf]<br />

k|tLIff ul/g] pgn] atfP . …of] ljifo cfof]usf]<br />

sfo{If]qleq klg k5{ . xfdLn] cfof]usf]<br />

k|ltj]bg cfpFbf;Dd s'g'{ k5{ .Ú s[i0fh+u<br />

/fodfemLsf] g]t[Tjdf /x]sf] cfof]un] sfd<br />

;'? u/]sf] b'O{ dlxgfleq cGo ljifosf<br />

cltl/Qm /fHosf]ifsf] b'?kof]usf dfldnfdf<br />

klg 7x/;lxt lg0f{o ;/sf/df k]; ug]{5 .<br />

e|i6frf/ lgoGq0f P]g, @)%( cg';f/ o;<br />

k|sf/sf b'?kof]u e|i6frf/hGo d'2fsf ¿kdf<br />

clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]un]<br />

x]g{ ;Sg]5 .<br />

hgcfGbf]ng bafpg ;/sf/L ;DklQ<br />

b'?kof]u ug]{x¿dfly sf/afxL ul/g] s'/fdf<br />

z+sf gug{ klg dxfGofoflwjQmf aGhf8]n]<br />

;a}df cfu|x ub}{ eg], …;/sf/ hgtfsf]<br />

OR5feGbf aflx/ hfg ;Sb}g . To;}n] clxn]<br />

g} pgLx¿dfly sf/afxL x'Fb}g ls eg]/ z+sf<br />

ug'{ x'Fb}g .Ú ä<br />

jL/u~haf6 a]n'sf *=#) ah]<br />

sn}ofaf6 laxfg *=)) ah]<br />

e/tk'/af6 laxfg %=#) ah]<br />

k;f{af6 laxfg %=$% ah]<br />

vf]n]l;dnaf6 laxfg !)=#) ah]<br />

k;f{–slkofaf6laxfg ^=#) ah]<br />

d]3f}nLaf6 laxfg *=$% ah]<br />

hutk'/af6 laxfg *=!% ah]<br />

jL/uGh /flq laxfg ^=$% ah]<br />

gf/fo0fu9af6 laxfg ^=!%, ^=$%, &=)), &=$), *=)),<br />

*=!%, *=$% / lbpF;f] #=)) ah]<br />

kfj{tLk'/af6 lbpF;f] !@=)) ah]


;do<br />

l6kf]6<br />

k"j{ k//fi6«dGqLåf/f kmfOn g} ufoj<br />

ko{6g af]8{sf] tfnfaGbL tf]l8of]<br />

g]kfn ko{6g af]8{df b; lbg;Dd ePsf]<br />

tfnfaGbL :yug ePsf] 5 . af]8{sf<br />

sd{rf/Lx¿åf/f ul7t nf]stflGqs ko{6g<br />

;dfhåf/f ko{6g af]8{sf sfo{sf/L k|d'v<br />

6]saxfb'/ 8f“uLsf] /fhLgfdf dfu ub} {<br />

tfnfaGbL ul/Psf] lyof] .<br />

;dfh / af]8{aLr ePsf] ;xdltcg';f/<br />

a'wjf/ lbp“;f]b]lv tfnfaGbL tf]l8Psf] xf] .<br />

8f“uLåf/f zfxL ;/sf/sf] ;dy{gdf lqmofsnfk u/]sf] cf/f]kdf<br />

sd{rf/Lx¿n] lj/f]w hf/L /fv]sf lyP . pgn] zfxL ;/sf/sf avt<br />

u/]sf lqmofsnfk 5fglag ug] { ;t{df tfnfaGbL lkmtf{ lng] ;xdlt<br />

ag]sf] xf] . ä<br />

zfxL ;/sf/sf k//fi6«dGqL /d]zgfy kf08]n] ljb]zL d'n'sx¿;Fu<br />

;DalGwt s]xL dxŒjk"0f{ kmfOn g} ufoj agfPsf 5g\ . dGqL<br />

ePsf ;dodf cWoogsf nflu eGb} dGqfnoaf6 3/df nluPsf<br />

tL kmfOn lkmtf{ gx' Fbf k//fi6« dfldnfsf sltko ljifodf ;/sf/nfO{<br />

cK7]/f] k/]sf] 5 .<br />

dGqfno ;|f]tsf cg';f/ e'6fgL z/0ffyL{;DaGwL b'O{ b]zsf<br />

;/sf/aLr ePsf kl5Nnf r/0fsf jftf{;Fu ;DalGwt kmfOnx¿<br />

kf08]n] lkmtf{ u/]sf 5}gg\ eg] rLgnufotsf d'n's;Fu ;DalGwt<br />

kmfOn klg dGqfnodf 5}g . ;|f]tsf cg';f/ k//fi6« dfldnfsf<br />

s]xL kmfOn pgn] cfGbf]ngsf clGtd lbgdf lkmtf{ u/] klg s]xL<br />

kmfOn eg] pgs} 3/df ylGsPsf 5g\ . dGqfnodf pgn] nu]sf<br />

kmfOnsf] /]s8{ eg] /x]sf] atfOPsf] 5 .<br />

;/sf/sf] g]t[Tj u/]/ ljb]z hfFbf jf ljb]zL k|lgltlwd08n<br />

e]6\bf dGqfnosf sd{rf/Lx¿ ;fydf /fv]/ e]6\g] ;fdfGo k/Dk/f<br />

nTofpFb} pgn] PSn} e]6\g] / cGTodf cfÎgf] cg's"n pQm e]6jftf{sf]<br />

ljZn]if0f ;+rf/dfWoddf Nofpg] ub}{ cfPsf lyP . o;n] g]kfnsf]<br />

5ljdfly wSsf nfUb} cfPsf] 5 . pgL dGqL ePsf a]nf ef/tLo<br />

ljb]z /fHodGqL /fj OGb|lht;Fu klg pgn] PSn} e]6]sf lyP, ha<br />

ls ef/tLo kIfdf kf“r;b:oLo 6f]nL ;fd]n lyof] . rLg e|d0f /<br />

cGo d'n'sx¿df klg pgn] oxL k/Dk/f sfod /fv]sf] dGqfno<br />

;|f]t atfpF5, h;sf sf/0f pgLx¿;Fu s] ;xdlt ePsf] lyof]<br />

hfgsf/Laf6 dGqfno alGrt 5 .<br />

xflb{s >4f~hnL<br />

J J<br />

hGdM<br />

@))( efb|<br />

:j= zflGt /fodfemL<br />

xfd|f ldq bLks /fodfemLsL k/d k'hgLo dftf<br />

zflGt /fodfemLsf] :juf{/f]x0f ePsfn]<br />

lbj+ut cfTdfsf] lr/zflGtsf] nflu >L kz'kltgfy;Fu<br />

k|fy{gf ub} { efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f ub{5f} + .<br />

ch{'g ah|frfo{<br />

cg'h k|wfg<br />

ljBf;fu/ dfnL<br />

ljqmd dxh{g<br />

efOnfn dxh{g<br />

bLk]Gb| cfrfo{<br />

xl/gf/fo0f dxh{g<br />

hog]kfn dxh{g<br />

lht]Gb| dxh{g<br />

:juf{/f]x0fM<br />

j}zfv !&, @)^#<br />

slj dxh{g<br />

ls/0f dxh{g<br />

g/]z hf]zL<br />

gjLg dxh{g<br />

k|df]b hf]zL<br />

/fh'dfg l;+x<br />

/d]z dxh{g<br />

;'dg jf:sf]6f<br />

Zofd k|hfklt<br />

;do á h]7 !! @)^# 13


14<br />

d'n's<br />

;Qfn] lgDTofof] lsrnf]<br />

hgdf]rf{aLr PsLs/0f ePkl5 ag]sf] hgdf]rf{<br />

g]kfnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] hgcfGbf]ngaf6 aGg]<br />

;/sf/df ;fd]n x'g] lg0f{o u/] klg hgdf]rf{<br />

pkfWoIf e§, s]Gb|Lo ;lrjfno ;b:o tyf ;f+;b<br />

l8nf/fd cfrfo{ / s]Gb|Lo ;b:o uf]ljGbl;+x yfkfn]<br />

kqsf/ ;Dd]ngdfkm{t clxn]sf] a'h' {jf ;dfhdf<br />

sDo'lgi6 gLlt nfu" ug{ g;lsg] eGb} ;/sf/df<br />

;fd]n gx'g] wf/0ff ;fj{hlgs u/]sf lyP .<br />

s]Gb|Lo pkfWoIf kbaf6 lgisflzt e§sf<br />

cg';f/ hgcfGbf]ngsf] ljhokl5 ag]sf]<br />

;/sf/n] /fhfnfO{ cfwf/ dfg]/ zkyu|x0fb]lv<br />

lnP/ ljleGg gLlt agfpFb} uPsfn] olt a]nf<br />

hgdf]rf{ g]tf dgf]h e§<br />

h'g sDo'lgi6 ;Qfdf uP klg ;j{xf/f hgtfsf]<br />

olt a]nf ;/sf/df ;fd]n eP/ sDo'lgi6 kIfdf sfd ug{ ;Sg] cj:yf 5}g . olt a]nf<br />

cjwf/0ffx¿ nfu" ug{ ;lsg] cj:yf gePsf sf/0f klg ;]gfsf] k|efj sfod} /x]sf] e§n] atfP .<br />

;/sf/df hfg' x' Fb}g eGg] ;fj{hlgs cleJolQm …olt a]nf kf6L{ hgcfGbf]ngaf6 cfPsf] ;/sf/nfO{<br />

lbPkl5 lgnDagdf k/]sf hgdf]rf{ g]kfnsf /rgfTds ;xof]u u/]/ k|ltkIfdf a:g' kg] { a]nf xf]Ú,<br />

pkfWoIfnufot g]tfx¿n] kf6L{sf] pQm lg0f{olj?4 e§n] eg], …;a} kf6L{x¿ ;Qfdf uPkl5 k|ltkIfdf<br />

sfo{stf{sf dfem hfg] tof/L u/]sf 5g\ . a;]/ hgtfsf] cfjfh p7fpg] kf6L{ g} gx'g] eof] .Ú<br />

…kf6L{n] s'g} :ki6Ls/0f g;f]wLsg k"j{ clds z]/rg cWoIf /x]sf] hgdf]rf{ g]kfnsf<br />

hfgsf/Lljgf sf/afxL ul/Psf] 36gfnfO{ lnP/ kf‘r pkfWoIfdWo] Ps e§ cGo s]xL g]tfx¿;lxt<br />

tNnf]:t/sf sfo{stf{x¿;dIf k'Ug] tof/L kbd'Qm ul/Pkl5 tNnf]:t/sf sfo{stf{df klg<br />

ul//x]sf 5f}+Ú, kbaf6 lgisflzt hgdf]rf{ ljefhgsf] /]vf sf]l/Psf] 5 . sfo{stf{x¿n]<br />

pkfWoIf dgf]h e§n] ;do;‘u eg], …kf6L{sf] kf6L{ lg0f{oaf/] kIf–ljkIfdf wf/0ff /fVg yfn]sf<br />

clwgfosjfb ;Rofpg tNnf] tx;Dd k'U5f} + .Ú 5g\ .<br />

lj;+ @)%( ;fndf ;+o'Qm hgdf]rf{ / /fli6«o ä ?b| v8\sf÷g]kfnuGh -t:jL/ klg_<br />

;do á h]7 !! @)^#<br />

yfldPg c1ft /f]u<br />

g'jfsf]6 dbfgk'/ uflj;df b]vf k/]sf]<br />

c1ft /f]u 5 dlxgf laTbf klg klxrfg<br />

x'g ;s]sf] 5}g . :yfgLo zlQm dfWolds<br />

ljBfnosf] sIff % / ^ df cWoog/t<br />

ljBfyL{x¿df sfDg], n8La'8L ug] {, aa{/fpg]<br />

/ cgf}7f s'/f ug] { ;d:of b]lvPkl5 lzIfs<br />

/ cleefjsx¿ g} lrlGtt ag]sf 5g\ .<br />

clxn];Dd sfDg] /f]uLsf] ;+Vof 8]9 bh{g<br />

k'lu;s]sf] 5 . of] /f]u klxnf]kN6 d+l;/<br />

!! ut] b]vf k/]sf] lyof] . …ljBfnodf k|foM<br />

sfDg] ljBfyL{x¿ 3/df ;d]t sfDg] /<br />

a9Ldf rf/ 3G6f;Dd pgLx¿sf] xf];<br />

gv'Ngfn] xfdLnfO{ k9fO ;'rf? ug{ ;d:of<br />

k/]sf] 5Ú, k|wfgfWofks xL/f/fd kf08]<br />

eG5g\, …ljBfyL{x¿ sfDbf :ju] { eO;s]sf<br />

kl08t gf/fo0f kf]v| ]n vf]Hg]b]lv 3/3/df<br />

emfFqmLn] asfpFbf crDdnfUbf] s'/f;d]t<br />

u5{g\ .Ú ;d:of ;dfwfgsf nflu l;leS6<br />

g]kfn / dgf]qmflGt ;fws ;+3sf] ;xof]udf<br />

8fS6/L / of]u pkrf/ ubf{;d]t /f]usf]<br />

kQf nfu]sf] 5}g .<br />

8fS6/L pkrf/n] /f]u kQf gnfu]kl5<br />

ufpFn]x¿ lg/f; x' Fb} emfFqmL nufpg yfn]<br />

klg ;d:ofsf] lgbfg ePsf] 5}g .<br />

ä lji0f' tf?s]÷dbfgk'/, g'jfsf]6


;}n'g vf]n]/ b+u<br />

emfkf 3}nf8'AafsL nIdL<br />

>]i7 x“l;nL / v';L<br />

l5g\ . klxnf]k6s<br />

dlxnf l/S;frfns<br />

ag]sL k"mndfof<br />

/fhj+zLsf] k] |/0ffn] pgn]<br />

ufp“df ;fgf] ;}}n'g<br />

vf]n]sL l5g\ . pgsf]<br />

;}n'gdf ;w} + eL8ef8<br />

b]lvG5 . s'g} ;do dlxnfn] lhG; k]G6 / l6–;6{ nufP/ lxF8\bf<br />

crDd dfGg] ;dfhdf pgL dfq xf]Og, nueu b'O{ bh{g dlxnfn]<br />

skfn sf6\g] tflnd lnPsf 5g\– latf{df]8l:yt emfkf k|fljlws<br />

lzIffnoaf6 .<br />

tflndk|fKt ch' {gwf/f–$ sL laGbf e§/fO{ elG5g\, …;Lk l;s]/<br />

:j/f]huf/ agL :jb]zd} sfd ug{ tflndn] k| ]l/t u/]sf] 5, d klg<br />

rfF8} ;}n'g vf]Ng] tof/Ldf 5' .Ú<br />

clxn] nIdLn] ;f]xL ;}n'gaf6 cfºgf] hLljsf rnfpFb} cfPsL<br />

5g\ . dlxnfnfO{ k|f]T;fxg lbg'kg] { ts{ /fVb} emfkf k|fljlws<br />

lzIffnosf ;+rfns e/t yklnof eG5g\, …xfdLn] u|fdL0f dlxnfnfO{<br />

of] tflnd k|bfg u/]sf 5f+ }, tflndkl5 yk k|f]T;flxt u5f} + { .Ú emfkfsf]<br />

3}nf8'AAff, rGb|u9L, dxfef/f, ;tf;Lwfd, rf/kfg]nufot Ps bh{g<br />

uflj;sf dlxnfx¿n] of] tflnd lnPsf 5g\ . g]kfn ;fd'bflos<br />

ljsf; s]Gb| tyf ;xf/f g]kfnsf] ;xof]udf tflnd ePsf] xf] .<br />

ä dbg v/]n÷emfkf -t:jL/ klg_<br />

d'n's<br />

;do á h]7 !! @)^# 15


16<br />

d'n's<br />

{<br />

{<br />

+<br />

| { {<br />

{<br />

+<br />

{<br />

{<br />

{<br />

+<br />

{<br />

k9\g} kfPgg\<br />

gfgLx¿n]<br />

pd]/n] ^) gfl3;s]sf anlht jfbLsf] ca<br />

hLjgsf] Psdfq wf]sf] cfºgf 5f]/fgfltn] k9Ln]vL<br />

s]xL sfd u/]sf] x]g] xf] . cfºgf] hLjgsf] cfwfeGbf<br />

a9L lbg e'mk|f vf]nfsf] afn'jf / 9' +uf vf]l;{ +b}df<br />

latfPsf anlht cfk"mn] k9\g gkfP klg<br />

5f]/fgfltn] w]/} k9]/ gfd /fv"g\ eGg] rfxG5g\ .<br />

…xfdLn] t vf]nf5]p 9' +uf / afn'jf vf]l;{P/<br />

lbg latfOd\ . xfd|f 5f]/fgfltn] ToxL 9' +uf<br />

afn'jfdf km]l/ gª lvofpg' gk/f];\Ú, pgL eG5g\,<br />

…pgLx¿n] klg s';L{df a;]/ sfd ug] lbg cfpnf<br />

eGg] cf; 5 .Ú ;b/d'sfdb]lv sl/a ;f9] !#<br />

lsld blIf0fk"j{ /x]sf] e' 'mk|f vf]nf au/df anlht e'mk|f vf]nfsf] au/df /x]sf] blnt a:tL<br />

cem} ;+3if{/t 5g\ .<br />

klg % sIff;Dd dfq k9fO x'G5 / lgdflj ljBfnosf nflu lzIff sfof{no hf“bf pN6f] %)<br />

pgLh:tf y'k} cleefjsx¿ cfºgf 5f]/f5f]/Ln] ePsf] ?K;] k'Ug' eg]sf] slnnf s]6fs]6Lsf nflu xhf/ w/f}6L hDdf ug' kg] eg]kl5 TolQs}<br />

w]/} k9]sf] x]g{ rfxG5g\, t/ To; 7fp“df ljBfno 7"n} kxf8 r9\g'a/fa/ xf] . dflj:t/sf] k9fOsf ylGsP/ a:g'k/]sf] lji0f' jfbLn] hfgsf/L lbP .<br />

g} gePkl5 pgLx¿sf] OR5f OR5fd} ;Lldt nflu ;'v] {t wfpg'sf] ljsNk 5}g . …xfdL afn'jf vf]l;{P/ vfg] dfG5], ;f“em laxfgsf]<br />

5 . …zflGtk'/Ú gfds/0f ul/Psf] vf]nf 5]psf] …olt ;fgf s]6fs]6Ln] s;/L tLgrf/ 3G6f 5fs 6fg} d'l:sn 5, Tolt 7"nf] /sd s;/L<br />

pQm blnt a:tLdf afnaflnsfx¿sf nflu k9\g] lxF8]/ k9\g hfg ;S5g\Ú, cleefjs ;Ltf g]kfnL hDdf ug{ ;S5f} /


l/kf]6{ /flqhLjg<br />

/ftsf] afx| aHb} lyof], ahf/sf] aLr efudf<br />

/+uLr+uL aQL rlDsFb} lyP, ;a}sf] dg tfGb}<br />

rsf] { cfjfhdf afhf 3lGsFb} lyP . hGtLx¿<br />

pT;fxn] gfRb} lyP, leq d08kdf a]x'nf ;dL/<br />

/ a]x'nL cld/f ljjfxsf] k"hf ub} { lyP .<br />

uPsf] cfOtjf/ e}/xjfsf] aLr efudf PsfPs<br />

o:tf] b[Zo b]lvof], h'g b[Zo e}/xjfjf;Lsf nflu<br />

s]xL jif{otf b'n{e / cfZro{hgs lyof] . emG8}<br />

kf“r jif{kl5 e}/xjf, a'6jnh:tf ;x/df /fltdf<br />

o:tf b[Zo 7\ofDd} b]lvg 5f8]sf lyP . lsgeg]<br />

sºo' {sf sf/0f lxF88'n dfq xf]Og, ;f+:s[lts<br />

ultljlw klg k"/} k|efljt ePsf lyP . /fltsf<br />

ljjfx t emg\ x'g} 5f8]sf lyP .<br />

jiff} +b]lv { hf/L nuftf/sf] sºo{ ' x6]nuQ}<br />

e}/xjfdf o:tf] /fltsf] ljjfx ePsf] lyof],<br />

h;nfO{ em§ kTofpg ufx|f] nfUYof] . ¿kGb]xLdf<br />

ljut tLg jif{b]lv sºo{ ' nfUb} cfPsf] lyof] .<br />

To;sf] emG8} b'O{ jif{ cl3b]lv g} /fltsf ultljlw<br />

ug{ aGb]h nufOFb} cfPsf] lyof] .<br />

P]ltxfl;s hgcfGbf]ngn] prfO xfl;n u/]sf<br />

s]xL lbgkl5 ut ;ftf ¿kGb]xLdf tLg jif{b]lv<br />

cljlR5Gg hf/L sºo{ ' x6fOPsf] lyof] . sºo' {<br />

x6]kl5 hgtfdf xfO;Grf] dx;'; ePsf] 5 .<br />

o;sf] klxnf] pT;fxsf] b[Zo e}/xjfdf To:tf]<br />

ljjfxdf b]lvPsf] lyof] . To;kl5 e}/xjfd}<br />

b'O{rf/j6f /fltsf lax] ePsf 5g\ . Ps ;ftfb]lv<br />

cGoq klg o:tf] qmd x\jfQ} a9]sf] 5 .<br />

cfGbf]ngn] Pp6f kl/0ffd xfl;n u/]/<br />

;/sf/–dfcf]jfbL b'j}n] o'4lj/fd u/]kl5 Ps<br />

;ftfb]lv /fhwfgLaflx/sf k|foM lhNnfdf sºo{ '<br />

x6fOPsf] 5, hxf“ ljut cf7b; jif{b]lv<br />

lg/Gt/ …zflGt ;'/IffÚsf nflu eGb} sºo'{<br />

nufOFb} cfPsf] lyof] .<br />

sºo' { x6fpg yflnPkl5 hgtfn] lgs} /fxt<br />

dx;'; u/]sf 5g\ / cGo lqmofsnfksf ;fy}<br />

7Kk ePsf ;+:s[lt / k/Dk/f k'gM hf]8\g yfn]sf<br />

18<br />

jiff{ +b]lv } hf/L sºo{ ' x6]kl5 e}/xjfdf kfFr jif{kl5<br />

klxnf]k6s o;/L /flt ljjfx eP<br />

aNn<br />

xfO;Grf] †<br />

;w} + d'bf{ zflGt nfUg]<br />

/fhdfu{x¿df rlDsnf aQL<br />

afNb} nfOg nfu]/ /flq a;x¿<br />

x'OFlsO/x]sf 5g\ . kfFr;ft<br />

jif{kl5 klxnf]k6s dWo/ftdf<br />

/fltsf ljjfx, ;f+:s[lts<br />

pT;j x'g yfn]sf 5g\ .<br />

5g\ . cfGbf]ngsf] ann] k|ltlglw;ef k'gM:yfkgf<br />

ePnuQ} ;a} lhNnfdf sºo{ ' x6fOPsf] 5 .<br />

/fhwfgL sf7df8f}+df /flqhLjg Psfw<br />

/ftafx]s lg/Gt/ eP klg dfcf]jfbL ;z:q<br />

ljb|f]x ;'? ePsf s]xL jif{b]lv g}<br />

/fhwfgLaflx/sf k|foM lhNnfdf sºo'{n]<br />

hghLjg tx;gx; ag]sf] lyof], hxf“sf<br />

afl;Gbf ;D;fFem}b]lv gh/aGb h:t} lyP .<br />

;f“em gkb} { nfUg] sºo' {n] ;+:s[lt, k/Dk/f,<br />

lxF88'n, /xg;xg ;a} If]qdf k"0f{ k|efj k/]sf]<br />

lyof] . slt;Dd eg] /ftdf ljjfx ug] { k/Dk/f<br />

ePsf ;d'bfodf To:tf] k/Dk/f /f]lsPsf] lyof],<br />

/ftdf x'g] pT;jx¿ 7Kk ePsf lyP .<br />

h+unx¿df ;d]t sºo' { nfUgfn] vfgf ksfpg]<br />

bfp/fsf] ;d]t ;+s6 x' Fb} uPsf] lyof] .<br />

jiff} +b]lv { sºo' {sf] oftgf em]n]sf a'6jn lgjf;L<br />

¿klszf]/ kf}8]n eG5g\, …jf:tjdf sºo' {n] t<br />

ckf+uh:t} agfPsf] lyof], sºo' {sf] oftgfn]<br />

hLjgz}nL g} k"/} ablnPsf] lyof] .Ú pgsf]<br />

egfOdf ;fFlRrs} zflGt ;'/Iff sfod ePsf]<br />

x]g{ af“sL eP klg sºo' { x6\bf dfq klg lgs}<br />

/fxt dx;'; ePsf] 5 .<br />

;'/Iff lgsfon] dfcf]jfbL ljb|f]xLnfO{ lgoGq0f<br />

ug] { gfddf hlxn] klg, hxf“ klg sºo' { nufpg]<br />

/ r]lsª ug] { k|j[lQn] hgtfnfO{ cflht kf/]sf]<br />

lyof] . sºo' { t s] dfcf]jfbL lgoGq0fsf gfddf<br />

k|zf;gn] 7fp“7fp“sf df]6/;fOsndf b'O{hgf<br />

r9\g;d]t aGb]h nufpFb} cfPsf] lyof], t/<br />

;'/IffsdL{n] bfaL u/]em} + zflGt ;'/Iffdf s'g}<br />

k|ult ePsf] lyPg, a? emg\ emg\ c;fdfGo<br />

cj:yf aGb} uPsf] lyof] .<br />

sºo'{ x6]nuQ} nfdf] b"/Ldf ;8sx¿df<br />

/flqa;x¿ klg ;~rfng x'g yfn]sf 5g\ .<br />

o'4 rls{ +b} hfFbf *–!) jif{b]lv g} /flq oftfoft<br />

;]jf k|efljt ePsf lyP, /fhdfu{d} sºo' {<br />

nfUg yfn]kl5 t emg\ To:tf] ;]jf 7Kk g}<br />

;do á h]7 !!, @)^#<br />

ePsf] lyof] .<br />

d'n'sdf ;aeGbf w]/} a; ;~rfng ug] {<br />

;+:yf klZrd g]kfn a; Joj;foL ;ldltsf<br />

cWoIf t'n;L aGhf8] eG5g\, /flq ;]jf cj?4<br />

x'g yfn]kl5 s/f]8f} +sf] gf]S;fg ePsf] lyof] .<br />

sºo' { x6]kl5 /flq ;]jf ;'rf? x'g yfn]sf] 5 .Ú<br />

Jofkfl/s / oftfoftsf] Ps k|d'v s]Gb|<br />

a'6jndf tLg jif{b]lv sºo' { hf/L x' Fbf k"j{klZrd<br />

/ nfdf] b"/Ldf /flq a;x¿ cfjthfjtdf k"0f{<br />

cj/f]w pTkGg ePsf] lyof] . a'6jn / e}/xjfdf<br />

)^) ;fnb]lv lg/Gt/ sºo' { nfUb} cfPsf] lyof] .<br />

dfcf]jfbLn] a'6jn cfqmd0f u/]kl5 r}t @%<br />

kl5 t ;D;fFem}b]lv sºo' { nufpg yflnPsf]<br />

lyof] eg] cfGbf]ngn] pu| ¿k lnFbf lbpF;}<br />

klg . ptf bfª, c3f{vfFrL, nufotsf lhNnfdf<br />

t emg\ To; cl3b]lv g} lg/Gt/ sºo' { nufOFb}<br />

cfPsf] lyof], hxfF slxn]sfxLF b;} +df dfq sºo{ '<br />

x6fpg] ul/Psf] lyof] .<br />

jiff} +b]lv { zflGt ;'/Iffsf nflu eGb} nufOPsf]<br />

sºo{' Ps ;ftfb]lv lsg x6fOof] t <<br />

clwsf/Lx¿sf] Pp6} hjfkm 5, zflGt ;'/Iffsf]<br />

cj:yf ;'b[9 eof], ca sºo{ ' cfjZos 5}g .<br />

¿kGb]xLsf k|d'v lhNnf clwsf/L u+ufbQ<br />

cj:yL eG5g\, zflGt ;'/Iffsf] cj:yf w]/}<br />

/fd|f] eof], hgtfsf lbg lkm/], lgw{Ss eP/<br />

lxF88'n ug{ kfpg] eP .Ú<br />

t/ dfcf]jfbLsf kl5Nnf v'nf ultljlwk|lt<br />

O+lut ub{ } pgn] eg], kmf§km'§ h'n'; cfd;ef<br />

dfq} x'g] u/]sf 5g\, xfdLn] ;+odtfk"j{s x]/]sf<br />

5f} +, xltof/ / ;}Gokf];fsdf pgLx¿ glxFl8lbP<br />

/fd|f] x'GYof] .Ú<br />

Pp6f /fhgLlts kl/jt{gnuQ} s] tL<br />

clwsf/Lx¿n] eg]em} + PsfPs ;'/Iff ;'b[9 eof]<br />

t < ;'?sf Psfw lbgaf6} To;sf] k'li6 ug{<br />

eg] ufx|f] 5 .<br />

ä bLks 1jfnL÷a'6jn -t:jL/ klg_


a9] /flq<br />

ofq'<br />

/fhf 1fg]Gb|n] ] zf;g;Qf cfÎgf] xftdf lnPsf]<br />

1jfnL atfpF5g\ . ofqf u/]kl5 uGtJodf<br />

!% dlxgfkl5 hgcfGbf]ngsf] andf<br />

gk'u];Dd k'Ug] gk'Ug] 6' +uf] gx'g] cj:yfdf<br />

k|ltlglw;ef k'gM:yfkgf ePkl5 oftfoft<br />

klg clxn] ;'wf/ cfPsf] 5 . dfcf]jfbLn]<br />

Joj;foL / ofq'x¿n] ;d]t /fxt kfPsf<br />

o'4lj/fd u/]/ jftf{df a:g] 3f]if0ff u/]kl5<br />

5g\ . ;'/Iffsf] gfddf 5f]6f] b"/Lsf<br />

Joj;foLx¿df o:tf] cfzf knfPsf] xf] .<br />

oftfoftdf ;d]t ;'/IffsdL{x¿n] ;'/IffhfFr<br />

u/]/ 3G6f} + ;do nufpFb} cfPsf] lyof] . ;jf/L;fwgsf] rfk klg 36]sf] 5 eg] ofq'x¿n] h'd'{/fof] /flq hLjg<br />

o;sf] k|ToIf df/df k/]/ ofq'n] ;f:tL klg ;xh¿kdf ofqf ug{ kfPsf 5g\ . /fhfåf/f vf]l;Psf] hgclwsf/ lkmtf{ u/]/<br />

ef]Ub} cfPsf lyP . To;dfly klg k|To]s dfcf]jfbL / ;/sf/ b'j}n] o'4lj/fd 3f]if0ff k|ltlglw;ef k'gM:yfkgf ePkl5 eg]<br />

lhNnf ;b/d'sfd / ahf/ If]qdf ;/sf/n] u/]/ jftf{sf] nflu cfx\jfg u/]kl5 eg] emg} /fhwfgLsf] cj:yf ;fdfGo x' Fb} uPsf] 5 .<br />

/ftel/ sÎo' { nufpg] u/]sfn] /flq oftfoft oftfoft Joj;foL / ofq'x¿n] yk /fxt cg'e"lt ;ft bnsf] g]t[Tjdf ;/sf/ u7g eP/<br />

t 7Kk} lyof] . !% dlxgf;Dd of] ;f:tL u/]sf 5g\ . dfcf]jfbLn] k6s k6s ;j{;fwf/0f dfcf]jfbL;Fu jftf{ ug] { 3f]if0ff ePkl5 t<br />

ef]Ub} cfPsf ofq' / a; ;+rfnsx¿n] ut dflg;x¿ ofqf/t ;jf/L;fwgnfO{ PDa';df d'n'ss} hghLjgdf ;sf/fTds k|efj<br />

;ftfb]lv ;/sf/n] lhNnf ;b/d'sfddf kfg] {h:tf sfo{ ub} { cfPsf lyP . clxn] eg] k/]sf] 5 .<br />

nufpFb} cfPsf] sÎo{ ' x6fPkl5 eg] /fxt Tof] hf]lvdaf6 ;d]t oftfoft Joj;foL / sf7df8f} +sf /flt ;+rfng x'g] /]:6'/fF, l8:sf]<br />

dx;'; u/]sf 5g\ .<br />

ofq'x¿n] /fxt kfPsf 5g\ . dfcf]jfbL / y]s / Sofl;gf]x¿df clxn] ;sf/fTds k|efj<br />

sltko /flq oftfoft !% dlxgfkl5 ;'/IffsdL{af6 x'g] ;Defljt vt/faf6 t b]lvg yfn]sf 5g\ . /fhfsf] k|ToIf<br />

clxn] ;+rfngdf NofOPsf] 5 . bh{gf} + 7fpFdf t'ngfTds¿kdf hf]lvd sd ePsf] 5, t/ of] zf;gsfndf ;'/Iffsf] gfddf ;/sf/n] u/]sf]<br />

;'/IffhfFr x' Fbf 5f]6f] b"/Lsf] ofqf ug] { ofq'x¿ cjlwdf n'6]/fx¿ eg] hfUg yfn]sf 5g\ . ut s8f lgu/fgLdf :jtGq¿kdf Joj;fo<br />

;d]t ;fljseGbf 3G6f} + nfdf] ;do nufP/ ;ftf klZrd g]kfn a; Joj;foL ;ldltsf ;+rfng ug{ gkfPsf Jofkf/Lx¿ clxn] u|fxs<br />

ofqf ug{ ljjz lyP . k[YjL /fhdfu{ a; b'O{j6f a; d'lUng–gf/fo0fu9 v08df n'l6Psf j[l4 ePsf] atfpF5g\ . Îo'hg jf/sf lj;g<br />

Joj;foL ;ldltsf s[i0fxl/ cof{n eG5g\, 5g\ . klZrd g]kfn a; Joj;foL ;+3sf /fO{ eG5g\, …clxn] af/sf] ckm l;hg eP<br />

…ofq' / a; Joj;foL b'j}n] 7"nf] b'Mv df]n]/ /fdk|;fb 1jfnLsf cg';f/ b'O{j6f uf8Ldf klg u|fxsx¿ s]xL a9]sf 5g\ .Ú<br />

ofqf ug' { kYof{ ], t/ clxn] eg] /fhdfu{df xltof/ b]vfP/ n'6]/fx¿n] ofq'sf] u/uxgf, ;ft bnsf] u7aGwg ;/sf/ u7g eP/<br />

;'/IffhfFrsf] gfddf s'g} cj/f]w 5}g .Ú k};f / ;/;fdfg ;d]t n'6]sf 5g\ . dfcf]jfbL / ;/sf/ b'j} kIfn] o'4lj/fdsf]<br />

sf7df8f} +b]lv kf]v/f;Dd hfFbf Ps bh{g /fhfsf] !% dlxg] zf;g sfndf dfcf]jfbL 3f]if0ff u/]kl5 emg} sf7df8f} +sf] /flq hLjg<br />

7fpFdf ;'/IffhfFr x' Fb} cfPsf] lyof], t/ / ;'/IffsdL{ b'j}sf] r]k'jfdf k/]sf oftfoft yk /+uLg x' Fb} uPsf] 5 . l8:sf] y]sx¿df<br />

clxn] st} klg hfFr x' Fb}g . ptf ;'/Iff Joj;foLx¿n] clxn] eg] :jtGqtfsf] Zjf; dflg;sf] eL8 nfUg yfn]sf] 5 eg] bf]xf]/L<br />

cj:yf ;fdfGo ePkl5 /flq oftfoft km]/]sf] atfPsf 5g\ . /flq a; ;+rfng ePsf] /]:6'/fFx¿ vrfvr el/g yfn]sf 5g\ .<br />

;+rfng x'Fbf lbgdf /fhdfu{df x'g] Ps ;ftfd} tL; k|ltzt ofq'sf] ;+Vof a9]sf]<br />

ä uf]ljGb kl/of/÷sf7df8f} +<br />

;do á h]7 !!, @)^# 19


:jf:Yo c:ktfn ;]jf<br />

ä uf]ljGb kl/of/÷sf7df8f} + xf], t/ cem} klg s'i7/f]u nufotsf ;fdfGo slt z'Ns lng] eGg] dfkb08 g} agfPsf 5}gg\ .<br />

k|s[ltsf /f]uaf6 dg] {sf] ;+Vof w]/} 5 . o;}u/L o;n] ubf{ lghL c:ktfnx¿df dgk/L k};f<br />

Ps bzsotf :jf:Yo If]qn] km8\sf] df/]sf] elgP sltko ;/sf/L c:ktfndf ePsf] bIf c;'Ng] kl/kf6L xfjL ePsf] xf] . g]kfn :jf:Yo<br />

klg cem} a;] {lg xhf/f} + afnaflnsf s'kf]if0f / hgzlQm;d]t ;/sf/Laf6 lghLtkm{ :yfgfGt/0f cg';Gwfg kl/ifb\sf ;b:o;lrj 8f= z+s/k|tfk<br />

xhf/f} + cfdf k|;"lt ;d:ofn] d[To'sf] l;sf/ xF 'b} uPsf] 5 . o;nfO{ /f]Sg ;/sf/sf] s'g} l;+x eG5g\, …:jf:Yo If]qsf nflu lgolGqt ;+oGq<br />

eO/x]sf 5g\ . d'n'sn] …6]:6\o'j k|ljlwÚaf6 b'O{ /0fgLlt 5}g .<br />

;/sf/;“u x'g} k5{, gq To;n] gsf/fTds c;/<br />

bh{g aRrf hGdfO;s] klg xhf/f} + lzz' / cfdf<br />

kf5{ .Ú :jf:Yoh:tf] dfgjLo hLjg;“u ufFl;Psf]<br />

uef{j:yfdf cfjZos kg] { :jf:Yo ;]jf gkfP/ ;]jf xf]Og Jofkf/<br />

;]jfdf df}nfpFb} uPsf o:tf ljs[ltn] :jf:Yo<br />

dg] { u/]sf 5g\ . d'n'ssf] 7"nf] hg;+Vof cem} ;j{;fwf/0fsf] kx'“rdf /x]sf ;/sf/L ;]jfsf] cj:yf cem vl:sg] lj1x¿n] atfPsf<br />

klg ;dof]lrt :jf:Yo ;]jf kfpg g;sL csfn c:ktfnx¿ gfd dfqsf aGb} uPsf 5g\ . bIf 5g\ . :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfnosf Ps<br />

d[To'sf] d'vdf ws]lng] u/]sf] 5 . Psflt/ hgzlQm / k|ljlwx¿ ;/sf/Laf6 lghLtkm{ pRr clwsf/L lghL c:ktfnx¿n] lj/fdLsf]<br />

;/sf/n] ;g\ @)!% ;Dd :jf:Yo ;]jfnfO{ ;a}n] :yfgfGt/0f x' Fb} uPsf 5g\ . d'n'sd} ;a}eGbf ;]jfafkt lng] Go"gtd / clwstd z'Ns tf]Sg'<br />

;xh¿kdf pkef]u ug{ ;Sg] l:yltdf k'¥ofpg] a9L nufgL ul/Psf] :jf:Yodf ck]Iffs[t k|ltkmn kg] { cfjZostf dGqfnonfO{ klg v8\lsPsfn]<br />

gLlt lnPsf] 5 eg] csf{tkm{ :jf:Yo ;]jfdf xft kg{ ;s]sf] 5}g . ax';+Vossf] :jf:Yo / l56} ;]jf z'Ns cfrf/;+lxtf hf/L ug] { tof/L<br />

Jofkf/Ls/0fsf] k|efj / bIf hgzlQm ;Lldt cGo cj:yf x]/]/ gLlt agfpg] sfd x'g ;s]sf] eO/x]sf] hfgsf/L lbG5g\ .<br />

If]q / ju{sf] ;]jfdf cNdlnPsf] cj:yf 5 . 5}g . 8f= sfsL{ eG5g\, …g]kfnsf] :jf:YogLltn] lrlsT;sx¿df ;d]t ;]jfd'vLeGbf<br />

;a}eGbf a9L j}b]lzs ;xof]uk|fKt eO/x]sf]dWo]sf] juL{o lje]b a9fpFb} uPsf] 5 . d'n'ssf] 7"nf] Jofkf/d'vL efjgf ljsf; x' Fb} uPsf] 5 . lrlsT;f<br />

:jf:Yo If]qdf ck]lIft pknlAw xft gk/]sf] ;d"xnfO{ pk]Iff u/]/ ;fgf] ;d"xsf] kx' “rdf cWoog ug{ nfvf} + ?k}of“ vr{ ug' { kg] { ePsfn]<br />

lj1x¿ atfpF5g\ .<br />

c:ktfnx¿ cufl8 al9/x]sf 5g\ .Ú lrlsT;s Jofkf/L aGg] k|j[lQ a9]sf] 5 . 8f=<br />

jt{dfg :jf:Yo gLlts} sf/0f klg ;DkGgn] ;/sf/L sd{rf/Lsf] l9nf;':tL, cfn]6fn]kg l;+x eG5g\, …lrlsT;sx¿df ;]jf ug] {eGbf<br />

dfq :jf:Yof]krf/ ug{ kfpg] cj:yf ljsf; nufotsf k|j[lQn] ubf{ ul/a hgtf C0fd} 8'a]/ sdfpg] k|j[lQ a9]sf] 5 . o:tf] k|j[lQ lrlsT;f<br />

xF'b} uPsf]] 5 . kf6g c:ktfnsf jl/i7 eP klg lghL c:ktfntkm{ cfslif{t x'g yfn]sf k];fs} r'gf}tLsf ¿kdf b]lvPsf] 5 .Ú<br />

lrlsT;s 8f= ch' {g sfsL{ o;nfO{ k'li6 ub} { 5g\, t/ lghL c:ktfnx¿ ;]jfd'vLeGbf klg lrlsT;snfO{ ;]jfd'vL agfpg lrlsT;f<br />

eG5g\, …/fHosf] :jf:YogLltsf sf/0f ;fj{hlgs gfkmfd'vL ePsf sf/0f hgtfn] vr{ u/]cg'¿ksf] cWoogsf] kf7\oqmddf ;'wf/ u/]/ ;]jfd"ns<br />

c:ktfndf nufgL sd x'g] / lghL c:ktfn pkrf/ kfPsf 5}gg\ .<br />

agfpg lj1x¿n] ;'emfj lbPsf 5g\ . 8f= sfsL{<br />

km:6fpFb} hfg] x' “bf wgLn] dfq pkrf/ kfpg] ptf ;/sf/n] lghL c:ktfn tyf :jf:Yo eG5g\, …lrlsT;fzf:q cWoogsf] clxn]sf]<br />

kl/kf6L df}nfpFb} uPsf] 5 .Ú clwsf+z hgtfsf] ;]jfk|bfos ;+:yfx¿n] pkrf/afkt lng] kf7\oqmd ;'wf/ u/]/ $ jif{sf] cjlwdf p;nfO{<br />

cfly{s cj:yf :jf:Yof]krf/ ug{ g;Sg] ePsf] clwstd ;]jf z'Ns gtf]s]sfn] lghL k"0f{¿kdf ;dfh;]jL agfpg] jftfj/0f d]l8sn<br />

d'n'sdf v'nf :jf:YogLltn] ;du| d'n'ss} c:ktfnx¿n] lj/fdLaf6 dgk/L ;]jf z'Ns lng] sn]hx¿n] g} tof/ ug' { k5{ .Ú<br />

:jf:Yol:ylt vl:sFb} uPsf] 8f= sfsL{sf] u/]sf 5g\ . ;/sf/L c:ktfnn] lng]eGbf b;f} +<br />

ljZn]if0f 5 . kl5Nnf] ;dodf d'6'sf /f]uLsf] u'gf a9L z'Ns lghL c:ktfnx¿n] lng] u/]sf v'n]cfd v]njf8<br />

/fd|f] pkrf/ ;]jf pknAw x'g' ;sf/fTds ;+s]t 5g\ . lghL c:ktfnx¿n] s'g ;]jf lbPafkt xfd|f] :jf:YogLlt k|efjsf/L gePsfn]<br />

20<br />

9f8} ;]Sg] †<br />

;do á h]7 !!, @)^#


ljb]zLx¿n] g]kfnL e"ldnfO{ gof“ cf}ifwL k/LIf0f<br />

ug] { ynf]sf ¿kdf k|of]u ub} cfPsf] /x:o v'n]sf]<br />

5 . :jf:Yo cg';Gwfg kl/ifb\sf Ps<br />

pRrclwsf/Lsf cg';f/ g]kfn 3'Dg cfPsf<br />

ljb]zL ko{6sx¿n] kbofqfsf gfp“df g]kfnLnfO{<br />

ef/L af]sfP/ n}hfg] / gof“ cf}ifwL tyf<br />

EoflS;gsf] k/LIf0f ug] { u/]sf 36gf kfOPsf<br />

5g\, h'g cGt/f{li6«o sfg'gsf] 7f8f] pNn+3g<br />

xf] . gof“ cf}ifwL jf :jf:Yo;Fu ;/f]sf/ /fVg]<br />

cGo j:t' k/LIf0f ubf{ lj/fdL;“u lnlvt<br />

dGh'/Lgfdf lnP/ dfq ug' { kg] { cGt/f{li6«o<br />

Joj:yf 5 . s'g} klg ljb]zL gful/sn] o:tf]<br />

k/LIf0f ubf{ ;DalGwt /fi6« / lj/fdLsf] lnlvt<br />

cg'dlt lng' k5{ . o:tf k/LIf0fn] hg:jf:Yodf<br />

uDeL/ Pj+ bL3{sfnLg c;/ kfg{ ;S5 . g]kfn<br />

:jf:Yo cg';Gwfg kl/ifb\ cg';Gwfg zfvfsf<br />

k|d'v 8f= /fh]Gb|s'df/ la;L eG5g\, …ljb]zLx¿n]<br />

u}/sfg'gL ¿kdf dfgj /ut tfGg], cf}ifwLx¿<br />

lbg] / s]xL ;dokl5 To;sf] k|ltlqmof x]g{<br />

cfpg] h:tf kl/kf6L v'n]cfd x'g] u/]sf 5g\ .Ú<br />

o;sf] tTsfn c;/ gb]lvP klg nfdf] ;dokl5<br />

7"nf c;/;d]t kg] { ;Defjgf x'G5g\ .<br />

ljleGg b]zaf6 k|sfzg x'g] d]l8sn hg{nx¿df<br />

g]kfnL e"–efu / g]kfnLaf/] ul/Psf] cg';Gwfg<br />

eGb} y'k| } l/kf]6{ k|sfzg ul/Psf 5g\ . ;/sf/n]<br />

eg] :jf:Yo If]qdf cg';Gwfg ug] { p2]Zon] ljb]zL<br />

cg';Gwftfx¿ g]kfn cfPsf] s'g} /]s8{ gePsf]<br />

atfPsf] 5 . oL k|sfzgx¿n] g} …g]kfn e|d0f<br />

ug] { p2]Zon] cfP/ o:tf sfo{ ug] { u/]sf]Ú k'li6<br />

ePsf] kl/ifb\sf clwsf/L atfpF5g\ . 8f= la;L<br />

eG5g\, …g]kfnn] cfºgf] cfjfh cGt/f{li6«o ¿kdf<br />

k|efjsf/L tl/sfn] k'¥ofpg g;Sbf of] ;d:of<br />

cfPsf] xf] .Ú p;f] t g]kfns} c:ktfnx¿n] klg<br />

gof“ cf}ifwL tyf EoflS;g k/LIf0f ubf{ lj/fdLsf]<br />

;xdlt lng] u/]sf 5}gg\, g s'g} cflwsfl/s<br />

lgsfoaf6} cg'dlt lng] u/]sf 5g\ . c:ktfn<br />

cfrf/;+lxtfdf gofF cf}ifwL jf s'g} klg gofF<br />

;"rsf+sx¿<br />

sf]/f hGdb/<br />

sf]/f d[To'b/<br />

s'n k|hgg\b/<br />

lzz' d[To'b/<br />

afn d[To'b/<br />

cf};t cfo'<br />

k'?if cf};t cfo'<br />

dlxnf cf};t cfo'<br />

PrcfOeL<br />

P8\;<br />

:jf:Yo ;+:yfdf kx' Fr<br />

;g\ @))!<br />

##=!<br />

(=^<br />

$=!<br />

^$=$<br />

(!=@<br />

^)=$<br />

^)=!<br />

^)=&<br />

#@$<br />

*%<br />

#*=^Ü<br />

;g\ @))%<br />

#)=^@<br />

*=(^<br />

#=^<br />

==<br />

==<br />

^@=*<br />

^@=#<br />

^#=!<br />

!,@#$<br />

!!!<br />

#*=!Ü<br />

s}lkmot<br />

k|ltxhf/df<br />

k|ltxhf/df<br />

k|lt dlxnfdf<br />

d[To' @*^<br />

s'n hg;+Vofdf<br />

vf]k -k|of]u cg'kft_<br />

lal;hL<br />

l8lk6L<br />

kf]lnof]<br />

x]kf6fOl6;<br />

@)%(÷^)<br />

(&Ü<br />

*^Ü<br />

*$Ü<br />

===<br />

@)^)÷^!<br />

(^Ü<br />

()Ü<br />

()Ü<br />

===<br />

@)^!÷^@<br />

(@Ü<br />

*)Ü<br />

*#Ü<br />

%^Ü<br />

;|f]t M g];gn OlG:6Ro'6 ckm Go'/f]nf]lhsn PG8 PnfO8 ;fOG;]h<br />

k/LIf0f ubf{ lj/fdLnfO{ hfgsf/L u/fP/<br />

;xdltkl5 dfq k/LIf0f ug] { Joj:yf 5, t/<br />

clwsf+z 8fS6/sf] JolQmut kxndf cg';Gwfg<br />

x'g] / o;af/] c:ktfn Joj:yfkg;d]t a]vj/<br />

/xg] u/]sf] kfOG5 .<br />

wgL k5\ofpFb}<br />

…g]kfnn] wgL b]zx¿sf] :jf:Yo gLlt k5\ofpg'<br />

x' “b}g lsgeg] Tof] Toxf“ klg plrt dflgPsf]<br />

5}gÚ, Ps ljb]zL :jf:Yolj1 atfpF5g\ . :jf:Yo<br />

;]jf / ;'ljwfdf ;'wf/ ug{ ;a}sf] kx' “r x'g]<br />

cfwf/e"t :jf:Yo ;]jfdf Wofg s]lGb|t ug' { kg] {<br />

pgsf] ts{ 5 . 7"N7"nf :jf:Yo ;'ljwf kfPsf]df<br />

g]kfnsf] ;x/L dWodju{ v';L 5, t/ ljsl;t<br />

d'n'sdf ePsf cWoogn] s] b]vfPsf 5g\ eg]<br />

cf}ifwf]krf/n] dfq} dflg;nfO{ :j:y /fVb}g .<br />

cfhef]ln ;/sf/L :jf:Yo ;'ljwfnfO{ vf;<br />

/f]ux¿df ljlzi6Ls/0f ul/Psf] 5– ljkL sf]O/fnf<br />

OlG:6Ro'6 km/ cKyflNds s]o/, ;lxb u+ufnfn<br />

x6{ ;]G6/, u0f]zdfg l;+x OPg6L xl:k6n cflb .<br />

a9L vr{ u/fpg] lghL gl;{ª xf]d, c:ktfn,<br />

cg';Gwfg s]Gb| / d]l8sn sn]hx¿ TolQs}<br />

5g\, t/ wgL b]zdf x'g] k|To]s !) d[To'dWo]<br />

Pp6f cf}ifwf]krf/s} sf/0f x'g] u/]sf] tYof+sn]<br />

o:tf] ;]jf klg ;xh x'g g;Sg] b]vfPsf] 5 .<br />

ul/a d'n'sx¿df klg pkrf/sf qmddf x'g]<br />

nfkjf{xLsf sf/0f :j:Yo dflg;sf] Hofg u'd]sf<br />

36gf k|z:t} 5g\ . cem g]kfndf cf}ifwL<br />

vl/blaqmLdf x'g] u/]sf c:j:y k|lt:kwf{ /<br />

nfkjf{xLn] klg ToxL s'/f a9fO/x]sf 5g\ .<br />

c:ktfnsf] ;+Vofdf j[l4 ug' { / cf}ifwLsf] k|ofun]<br />

dfq} :jf:Yo cj:yfdf ;'wf/ ub} {g . ltgsf]<br />

u'0f:t/dflysf] cg'udg / ;j{;fwf/0fsf] kx' “r<br />

d'Vo rf;f] xf] .<br />

;do á h]7 !!, @)^# 21


;/sf/n] k|To]s uflj;df sd;]sd Pp6f<br />

pk:jf:Yo rf}sL k'¥ofPsf] 5, t/ cem} klg<br />

;j{;fwf/0fsf] kx' “r :jf:Yo ;]jfdf k'Ug ;s]sf]<br />

5}g . :jf:Yodf ;j{;fwf/0fsf] kx' “r sfod ug{<br />

;lsPg eg] To;n] d'n'ssf] :jf:Yo cj:yfdf<br />

;'wf/ ug{ ;lsFb}g, t/ /fd|f] :jf:Yo ;fdflhs<br />

/ cfly{s Gofoaf6} xfl;n x'G5, vlr{nf] / kl/is[t<br />

cf}ifwf]krf/sf] k4ltaf6 dfq xf]Og .<br />

c;dfg l:yltdf ;'wf/ u/]/ :jf:Yo ;]jfdf<br />

;'wf/ Nofpg ;lsG5 eGg] pbfx/0f hfkfgn]<br />

k]; u/]sf] 5 . ;g\ !(%) df hfkfg jt{dfg<br />

cd]l/sfeGbf sd :jf:Yo ;'ljwf ePsf] b]zdf<br />

ulgGYof] ], t/ To;sf] @* jif{d} ;+;f/sf] ;aeGbf<br />

/fd|f] :jf:Yo ;]jf ePsf] b]z aGof] . ptf,<br />

zlQmzfnL cd]l/sf wgL b]zx¿dWo] :jf:Yo<br />

;]jfsf b[li6n] ;aeGbf sdhf]/ b]z ag]sf] 5 .<br />

hfkfgn] pRr w'd|kfg b/nufot y'k| } xflgsf/s<br />

JolQmut afgLJoxf]/f x' “bfx' “b} klg of] pknlAw<br />

xfl;n u/]sf] xf] . bf];|f] ljZjo'4kl5 hfkfgnfO{<br />

;]gf /fVg glbOPsf sf/0fn] of] ;Dej<br />

ePsf] xf] .<br />

sf7df8f} + df]8n c:ktfnsf lrlsT;s 8f=<br />

;/f]h lwtfn eG5g\, …;fd'bflos :jf:Yo gLltn]<br />

dfq} g]kfnsf] :jf:Yo ;]jfnfO{ hgtfsf] kxF 'rdf<br />

k'¥ofpF5 .Ú ;+;f/d} ;aeGbf g/fd|f]dWo] uGg<br />

;lsg] ;'b"/klZrdsf kxf8L lhNnfx¿sf]<br />

:jf:Yol:ylt ;'wfg{ Toxf“sf] vfBfGg cefj<br />

x6fpg' kb{5 . oL lhNnfsf] cf};t cfo' $*<br />

jif{dfq} 5 . cg'bfgsf] vfBfGg / sNof0fsf/L<br />

sfo{qmdn] dfq of] c;dfgtf 36fpg ;Snf <<br />

t;y{ g]kfnn] cfºg} k|sf/sf] :jf:Yof]krf/sf]<br />

;+/rgf lgdf{0f ug{' k5{, t/ ;fd'bflos<br />

:jf:Yosf] nflu ;dtfd"ns ;dfh x'g'<br />

cfjZos 5 .<br />

nIo k|flKtsf] af6f]<br />

g]kfnsf] :jf:YogLltdf sfod /x]sf<br />

ljs[ltx¿n] ;x>fAbL ljsf; nIonfO{<br />

cf]em]ndf kf/]sf 5g\ . :jf:Yo If]qdf sfod<br />

gLlt / ultnfO{ ;'wf/ gu/];Dd ;x>fAbL<br />

ljsf; nIo k|flKt x'g g;Sg] lj1x¿<br />

atfpF5g\ . 8f= sfsL{ eG5g\, …d'n'ssf] ;du|<br />

:jf:Yosf] uGtJo g} x'g]vfg] ju{tkm{ d]l8Psf]<br />

clxn]sf] cj:yfdf ;x>fAbL ljsf;sf] nIo<br />

k"/f x'g ;Sb}g .Ú dft[ d[To'b/, afn<br />

d[To'b/nufotsf dxfdf/L /f]uaf6 d[To' x'g]<br />

cg'kft 36fpg ;j{;fwf/0f hgtfsf] kx' “rdf<br />

:jf:Yo ;]jf x'g' k5{ . ha;Dd :jf:Yo If]qdf<br />

b]lvPsf lghLs/0f / Jofkf/Ls/0fsf] cGTo<br />

u/]/ ;]jfd"ns d"nwf/sf] lgdf{0f x' Fb}g ta;Dd<br />

;x>fAbL ljsf; nIosf] s'g} cf}lrTo x' Fb}g .<br />

t;y{ clxn]sf] kl/kf6Ldf ;'wf/ u/]/ dfq o:tf<br />

nIo ;fy{s x'g ;S5g\ .<br />

ljsf; nIon] k|To]s jif{ kfFr jif{eGbf sd<br />

pd]/sf afnaflnsfx¿sf] d[To' ;+Vof @M# sf]<br />

cg'kftn] 36fpg] nIo lnPsf] 5, t/<br />

clxn];Dd of] cg'kftdf afn d[To'b/ k'Ug<br />

;s]sf] 5}g . ptf ljZjd} k|f0f3fts dxfdf/Lsf]<br />

¿kdf /x]sf] PrcfOeL P8\;sf] ;+qmd0f ;g\<br />

@)!% ;Dd /f]Sg] nIo lnPsf] eP klg k|To]s<br />

22<br />

:jf:Yo c:ktfn ;]jf<br />

t:jL/x¿ M t]haxfb'/ a:g]t<br />

;/sf/L gLlts} sf/0f lghL c:ktfnx¿ k|f]T;flxt eO/x]sf 5g\<br />

jif{ ;+qmd0f a9\bf] 5 . cf}nf]nufotsf ;?jf logLx¿n] ;/sf/;“u c:ktfn ;+rfng ug] {<br />

/f]u km}ngaf6 /f]Sg] nIo klg ;kgf dfq :jLs[lt lnFbf jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg ug] {<br />

ePsf] 5 . cem} klg g]kfndf xhf/f} +sf] ;+Vofdf lnlvt ;Demf}tf u/] klg ;+rfngsf] jiff}{+<br />

cf}nf], Ifo/f]uh:tf ;?jf /f]uaf6 dg] { u/]sf lalt;Sbf ;d]t Totftkm{ Wofg lbPsf 5}gg\ .<br />

5g\ . cfwf/e"t :jf:Yo ;]jf kfpg g;s]sf] of] d"Nof+sg gubf{ c:ktfn If]qj/k/sf<br />

b'u{d If]qsf hgtfnfO{ ljsf; nIon] ;kgf afl;Gbfn] tTsfnLg / bL3{sfnLg k|lts"ntfsf]<br />

dfq afF8]sf] lj1x¿ atfpF5g\ . cfwf/e"t ;fdgf ug'{ kg]{ x'G5 . 8f= sfsL{ eG5g\,<br />

:jf:Yo ;]jf ;a} hgtfsf] kx' Frdf geP;Dd …bL3{sfnLg c;/df eGbf klg tTsfnsf]<br />

;du| :jf:Yo cj:yfdf ;'wf/ ug{ g;lsg] ;dfwfgtkm{ :jf:YogLlt cufl8 a9]sf sf/0f<br />

lj1x¿sf] 7x/ 5 .<br />

eljiodf To;n] 7"nf] c;/ k'¥ofpg]5 .Ú<br />

To;f] t clwsf+z d]l8sn pks/0fx¿sf] :jf:Yoh:tf] ;+j]bgzLn If]qdf ePsf] o:tf<br />

pTkfbgdf ;d]t ljZjd} Pp6} sDkgLsf] jr{:j nfkjf{xLn] eljiodf b]zsf] :jf:YogLlt g}<br />

5 . o:tf cTofjZos j:t' pTkfbg ug]{ k|To'Tkfbs x'g ;Sg] cfz+sf lj1x¿n] u/]sf 5g\ .<br />

sDkgLx¿n] gofF sDkgLnfO{ k|j]z g} glbg] P]gsf] bkmf !* n] jftfj/0fLo k|efj<br />

;+/rgf tof/ u/]sf 5g\ . h;n] ubf{ cd]l/sL d"Nof+sgljk/Lt s'g} sfo{ u/]df tf]lsPsf<br />

lj/fdLsf] pkrf/df nfu]sf] vr{eGbf g]kfnL clwsf/Ln] To:tf] sfo{ -c:ktfn_ t'?Gt aGb<br />

lj/fdLsf] pkrf/df k|of]u ePsf] pks/0fsf] u/fpg ;Sg]5 / To:tf] sfo{ s'g} JolQm jf ;+:yfn]<br />

d"No t'ngfTds¿kdf dxFuf] k5{ ha ls u/]sf] eP lghnfO{ s;'/sf] dfqf x]/L Ps nfv<br />

k|ltJolQm cfo x]g] { xf] eg] g]kfn / cd]l/sfaLr ?k}ofF;Dd hl/jfgf ug{ ;Sg] Joj:yf u/]sf] 5 .<br />

Jofks cGt/ 5 . sf7df8f} + df]8n c:ktfnsf lj1fg k|ljlw tyf jftfj/0f dGqfnosf<br />

k|jQmf 8f= zDe' pkfWofo eG5g\, …lj/fdL jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg zfvfsf k|d'v<br />

pkrf/sf ;fwf/0f pks/0fb]lv cf}ifwLx¿df a6's[i0f pk| ]tL eG5g\, …P]g sfg'gsf] kfngf ug] {<br />

;d]t s]xL lglZrt sDkgLsf] ljZje/ dgf]kf]nL bfloTj af]s]sf c:ktfnx¿ clxn] o;df ;r]t<br />

ePsfn] ubf{ g]kfnh:tf] d'n'snfO{ 7"nf] c;/ b]lvPsf 5}gg\, t/ ;DalGwt lgsfon] o;sf]<br />

kf/]sf] 5 .Ú<br />

cg'udg u/]/ sf/afxL ug] { ;+oGq tof/ ug' {<br />

k5{ .Ú pk| ]tLsf cg';f/ sf7df8f} +sf b'O{j6f<br />

jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg v} < c:ktfnn] dfq jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sgaf6<br />

@% zøofeGbf a9L Ifdtfsf c:ktfnx¿n] lgwf{/0f ePcg'¿k sfo{ u/]sf 5g\ . tLnu+uf<br />

clgjfo{ jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg -OGef/d]G6n cfFvf c:ktfn / 8f= pk]Gb| b]jsf]6fåf/f<br />

ODKofS6 P;]:d]G6_ ug' { kg] { gLlt 5, t/ clwsf+z af“;af/Ldf ;~rflnt gzf c:ktfnafx]sn] cem}<br />

c:ktfn lgdf{0f ul/Fbf of] k|lqmof k"/f ul/Psf] OcfOP u/]sf 5}gg\ . jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg<br />

5}g . c:ktfn ;+rfng ug{ ;/sf/;Fu cg'dlt ubf{ c:ktfn ;+rfngsf] nflu PDa'n]G;, kfls{ª,<br />

lng'cufl8 jftfj/0fLo k|efj d"Nof+sg ug' { kg] { kmf]xf]/ k|zf]wg, c:ktfnsf] s'n If]qnufotsf<br />

/ ;f] d"Nof+sg x]/]/ dfq ;DalGwt lgsfon] If]qdf ljz]if dfkb08 x]l/g' kg] { Joj:yf u/]sf]<br />

c:ktfn ;+rfngsf] nflu cg'dlt lbg] Joj:yf 5 . ptf :jf:Yo dGqfnon] c:ktfn ;+rfngsf<br />

jftfj/0f ;+/If0f P]g, @)%# n] u/]sf] 5 . g t nflu agfPsf] cfrf/;+lxtfsf] ;d]t sltko<br />

tL c:ktfnn] :jf:Yodf k|ToIf Pj+ bL3{sfnLg c:ktfndf sfof{Gjog ePsf] 5}g . :jf:Yo tyf<br />

c;/af6 arfpg] / ug} { kg] { dfkb08 g} k"/f hg;+Vof dGqfnosL k|d'v hg:jf:Yo k|zf;s<br />

u/]sf 5g\ . a? To;sf ;+rfnsx¿ km:6fpg] 8f= ;/f]hs'df/ …/fh]Gb|Ú elG5g\, …c:ktfnx¿n]<br />

dfq u/]sf 5g\ . o;sf alnof pbfx/0f cfrf/;+lxtfdf ePsf ;fdfGo a“'bfsf]<br />

sf7df8f} +sf ç gl;{ª xf]d tyf l/;r{ ;]G6/, ;d]t kfngf gu/]sfn] ca dGqfnon] s8f<br />

d]l8s]o/, gle{s nufotsf c:ktfnx¿ 5g\ . cg'udg ug] {5 .Ú ä<br />

;do á h]7 !!, @)^#


jftf{ Pl/s ;f]Nx]d<br />

zflGt k|lqmofdf<br />

cGt/f{li6«o e"ldsf<br />

Jofks cfwf/sf] x'g;S5<br />

åGå/t g]kfndf zflGt cleofgdf gj] {sf]<br />

;Defljt ;+nUgtfaf/] Toxf“sf cGt/f{li6«o<br />

ljsf; dfldnfdGqL Pl/s ;f]Nx]d;“usf]<br />

cGtjf{tf{ . ;f]Nx]dn] xfn} g]kfn tyf ef/tsf]<br />

e|d0f u/]sf lyP .<br />

{<br />

+<br />

{<br />

'<br />

F<br />

{<br />

{<br />

tkfO{+n] xfn} g]kfn e|d0f ug'{ eof] . g]kfn eof] . g]kfnsf /fhgLlts bnx¿ / /fhf;d]t ljsf;sf nflu PsLs[t / lg/Gt/ ;xof]u<br />

blIf0f Pl;ofsf] csf] /fi6« xf], hxf“ Ps bzs e"ldut dfcf]jfbL;“usf] jftf{df c;kmn ePsf k'¥ofpg]af/] pgLx¿ ;lqmo x'g'k5{ .<br />

nfdf] dfcf]jfbL ;z:q åGåsf sf/0f !# xhf/ 5g\ . s] g]kfndf s'g} lsl;dsf] dWo:ystf{sf]<br />

dflg;sf] Hofg uPsf] 5 . g]kfnsf] åGå emG8} e'ldsf x'gk5{ eGg] dfu 5 < s] /fhgLlts >Ln+sfsf] zflGt jftf{df glhsaf6 ;+NfUg<br />

>Ln+sfsf] tldn k[ystfjfbLsf] h:t} 5, hxf“ bn / dfcf]jfbL b'j}n] cfu|x u/]df gj]{ ePsf] / zflGt jftf{ k|f/De u/]sf] cg'ejsf<br />

tkfO{ zflGt k|lqmofdf d'Vo dWo:ystf{ eP/ dWo:ystf{sf] e"ldsf v]Ng OR5's 5 < cfwf/df g]kfn / >Ln+sfsf] l:yltdf s:tf<br />

sfd ub}{ x'g'x'G5 . g]kfndf tkfO{+n] s] kfpg' d]/f] ljrf/df g]kfnLx¿ s:tf] ;xof]u vfn] ;dfgtf / leGgtf 5g\ <<br />

eof] <<br />

rfxG5g\, cGt/f{li6«o ;d'bfon] s]xL k|tLIffsf åGåsf] t'ngf ug' lgs} sl7g sfd xf] . åGåsf<br />

g]kfnL hgtfsf] of] P]ltxfl;s 38Ldf d ;fy x]g{ plrt x'g]5 . g]kfnsf /fhgLlts bn cfºg} vfn] ljz]iftf x'G5g\ . >Ln+sfsf] åGå<br />

g]kfnL hgtfk|lt P]Soa4tf k|s6 ug{ rfxGy] . / dfcf]jfbLnfO{ pgLx¿ cfkm}n] zflGt k|lqmof k[ystfjfbL xf], ToxfF b'O{ leGg hflt, efiff /<br />

hgcfGbf]ngn] g]kfnsf /fhfnfO{ k|ltlglw;ef s;/L cufl8 a9fpg] eGg] lg0f{o ug' {cl3 g} wd{aLrsf] åGå 5 . g]kfnsf] åGå lgs} xb;Dd<br />

k'gM:yfkgf ug{ afWo kf¥of] . g]kfnL hgtf cGt/f{li6«o ;d'bfon] cfºgf] ;'emfjsf] bafadf cfly{s ;fdflhs åGå xf] . g]kfnsf] åGåsf] h/fdf<br />

k|hftGq / zflGt rfxG5g\ / pgLx¿sf] ;fxl;s pgLx¿nfO{ kfg{ x' Fb}g .<br />

7"nf] ;+Vofsf] ;LdfGts/0f / u}/;dfj]zLs/0f<br />

sfo{n] d'n'sn] Tof] xfl;n u/]sf] 5 . g]kfnsf /fhgLlts bnx¿n] zflGt k|lqmofsf 5g\ . g]kfnLn] k|hftGqsf] ;+:yfut ljsf;<br />

/fhgLlts bn / dfcf]jfbL ca zflGt k|lqmofdf :j¿kaf/] lg0f{o u/]kl5 pgLx¿n] cGt/f{li6«o ug' {k5{, h;n] To:tf ;d"xsf nflu /fhgLlts<br />

;+nUg x'g rfxG5g\, :yfoL zflGt jxfn ug] ;d'bfo;“u vf; lsl;dsf ;xof]u dfUg]5g\, / cfly{s ¿kdf cj;/ / bafa l;h{g ug] {5g\ .<br />

p2]Zosf ;fy . of] k|of;df cGt/f{li6«o ;d'bfosf] d]/f] ck]Iff 5 . clxn];Dd g]kfnLn] dWo:ystf{sf]<br />

k"0f{ ;dy{g x'g cfjZos 5 .<br />

cfjZostf JoQm u/]sf 5}gg\, t/ cfufdL g]kfndf /fhfn] zf;g xftdf lnPkl5 gj]{n]<br />

jftf{sf nflu …afx\o ;fIfLÚsf] cfjZostf kg{;Sg] lbFb} cfPsf ;xof]u aGb u¥of] . qf; / rf;f]<br />

sf7df8f}+df /xFbf tkfO{+n] g]kfndf zflGt pgLx¿n] cf} +NofPsf 5g\ . clxn] g]kfnLx¿n] ldl>t o:tf] gLlt wgL /fi6«x¿n] lsg<br />

k|lqmofsf] lgu/fgL / k|hftGq ;'9'9Ls/0fsf g} låkIfLo jftf{sf nflu ;do / e"ldsf ckgfp“5g\ < ljsf; ah]6 /f]Sbf t g]kfnsf<br />

nflu ;Dej eP;Ddsf] ;dy{g lbg] atfpg' ;'lglZrt ug' g} 7"nf] of]ubfg dflgg]5 . g]kfnsf] ul/a hgtf k|efljt eP, x}g / <<br />

24<br />

;do á h]7 !!, @)^#


+<br />

+<br />

+<br />

+<br />

xfdLn] g]kfn;“usf] ;DaGw ;fdfGo agf];\ kqsf/ ;Dd]ngdf tkfO{ +n] g]kfn / >Ln+sfsf] ;+j]bgzLn /fhgLlts ;+u7g h;nfO{<br />

eGg] rfx]sf 5f} . o;f] eGg'sf] cy{ xfd|f] ljsf; zflGt k|lqmofdf ef/tsf] dxŒjk"0f{ e"ldsf /x]sf] /fhgLltdf Nofpg' k5{ <<br />

k|of;nfO{ k'gM:yflkt ug' {dfq xf]Og, /fhfn] zf;g atfpg' eof] . tkfO{ +nfO{ yfxf 5, ef/tn] Tolt Jofks k|s[ltsf] l6Kk0fL of rl/q lrq0fn]<br />

xftdf lng'cl3sf] cj:yfdf k'¥ofpg' xf] . ?lr b]vfPsf] 5}g, p;sf] cd]l/sf;“usf] åGå ;dfwfgdf ;xof]uL e"ldsf v]Nb}g, t/ s]<br />

g]kfnsf ul/a hgtf dfcf]jfbL ;z:q åGå / /0fgLlts ;DaGwsf sf/0f klg x'g;S5, h;n] :ki6 5 eg] g]kfn / >Ln+sf b'j} b]zsf] åGå<br />

/fhfsf] lg/+s'z zf;gdf k|hftflGqs Joj:yfsf] g]kfnsf dfcf]jfbL / tldn ljb|f]xL b'j}nfO{ cfºgf] ;fFRr}sf] c;Gtf]ifaf6 pTklQ ePsf x'g\ . tL<br />

cefjdf g/fd|/L k|efljt ePsf 5g\ . /fhfn] cft+sjfblj?4sf] cleofgcGtu{t /fv]sf] 5 . c;Gtf]if /fhgLlts ljb|f]xdf ljsl;t x' Fb} cGtdf<br />

zf;g xftdf lNfPkl5 gj] {n] cfkm"n] lbFb} cfPsf] o:tf] cj:yfdf tkfO{ cfkm}n] oL b'O{ d'n'sdf ;z:q åGådf kl/0ft eP . xfd|f] nIo oL åGå<br />

ljsf; ;xof]udf !) k|ltzt s6f}tL u/]sf] t6:y e"ldsf v]Ng'sf] ;§f lsg ef/tnfO{ ;dfwfgdf of]ubfg k'¥ofpg' xf] . åGå ;dfwfg<br />

xf] . xfdL w]/}h;f] dxŒjk"0f{ kl/of]hgfx¿df ;xefuL x'g cfu|x ul//xg' ePsf] 5 . ef/tsf] ug{ xltof/ lnPsf / glnPsf b'j} vfn] ;d"xnfO{<br />

h'l6/x\of} .<br />

rfxgf gePsf] cj:yfdf tkfO{ +sf] ljrf/df o;<br />

If]qsf] zflGt k|lqmof k|efjsf/L agfpg s'g<br />

b]z ljsf;df ;xefuL agfpg' k5{ .<br />

tkfO{+ cfkm} jfdkGyL ;dfhjfbL g]tf x'g'x'G5, d'Vo cGt/f{li6«o ;d'bfon] e"ldsf v]Ng ;Snf < tkfO{+ Go'of]s{ hfFb} x'g'x'G5 . s] Toxf“ tkfO{+<br />

tkfO{+n] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -Pdfn]_sf ef/tn] g]kfn / >Ln+sfaf/] rf;f] /fVb}g eGg' ;+o'Qm /fi6«;+3sf clwsf/Lx¿nfO{ e]6g' x'G5<br />

dxf;lrj dfwjs'df/ g]kfn;“u s] s'/fdf ;xL x'g]5}g . cfºgf] ;Ldf If]q;“u} eO/x]sf < olb To:tf] xf] eg] g]kfn / >Ln+sf tkfO{+sf<br />

5nkmn ug' {eof] < cfw'lgs o'/f]kdf rln/x]sf] ultljlwx¿ ef/tsf] ;'/Iff rf;f] klg xf] . ef/t 5nkmnsf ljifo x'g]5g\ < s] tkfO{+ rfxg' x'G5,<br />

;dfhjfbL cfGbf]ng / blIf0f Pl;ofsf] To:t} b'j} b]zsf] jt{dfg cj:yfdf dxŒjk"0f{ kIf xf] . oL b'j} b]zdf ;+o'Qm /fi6«;+3sf] ;xeflutf<br />

cfGbf]ngdf s:tf leGgtf 5g\ . ;a}hgf t cGt/f{li6«o ;+nUgtf dxŒjk"0f{ 5 / >Ln+sfdf clxn] eO/x]sf]eGbf cem a9L x''g' k5{ <<br />

dfS;{, n]lgg / dfcf]sf laNnfx¿ cfºgf gj] {sf] ;xof]uL k|of;n] o'/f]k]nL ;+3, cd]l/sf / xfdL g]kfn / >Ln+sfsf] dfdnf / cGo<br />

sk8fdf leg]{ u5{g\ <<br />

hfkfg …cWoIfÚsf] ;dy{g rfxG5 . g]kfnsf] ljifodf lgoldt¿kdf ;+o'Qm /fi6«;+3;“u<br />

dfwj g]kfn / d}n] g]kfnn] clxn] ef]lu/x]sf zflGt k|lqmofdf s'g} klg cGt/f{li6«o e"ldsf 5nkmn ul//x]sf x'G5f} +, t/ o;k6ssf] ljifo<br />

r'gf}tL / ;Defljt pkfoaf/] 5nkmn u¥of} . ;DejtM Jofks cfwf/sf] x'g]5 . eg] lbuf] ljsf; / pko'Qm jftfj/0fsf]<br />

5nkmnaf6 g]kfn, blIf0f Pl;of / ljZjn]<br />

:yfkgf;“u ;/f]sf/ /fVg] x'g]5g\ .<br />

ef]lu/x]sf r'gf}tLdf ;dfg ;f]r / cjwf/0ff tkfO{+ dfcf]jfbLnfO{ s:tf] dfGg'x'G5 < Pp6f -hd{gLaf6 k|sflzt x'g] …8/ :ofOu]nÚ<br />

kfPF . d]/f] ljrf/df Pl;of / o'/f]kdf dfS;{sf aGb'sdf ljZjf; ug]{ cft+sjfbL h;n] klqsfsL lbNnLl:yt k|ltlglw kßf /fjnfO{<br />

ljrf/ clxn] klg ;fGble{s 5g\ . Pnl66Lsf] h:t} afnaflnsf etL{ u5{g\ jf lbOPsf] cGtjf{tf{sf] g]kfnL ?kfGt/0f_<br />

;do á h]7 !!, @)^# 25


t:jL/x¿ M ef:j/ cf]emf / t]haxfb'/ a:g]t<br />

cfj/0f k|ltlglw;efsf] 3f]if0ff<br />

3f]if0ffn] ca k|ltlglw;ef ;j{zlQmdfg ePsf] 5<br />

;j{zlQmdfg hgtf<br />

ä ljz]if ;+jfbbftf÷sf7df8f}<br />

+<br />

]<br />

{<br />

]<br />

]<br />

cf}krfl/s¿kdf zlQmljxLg agfPsf] 5 . of] sf+u|]; -k|hftflGqs_sf ;efklt z]/axfb'/<br />

3f]if0ffkl5 k|wfgdGqL, ;efd'v / k|ltlglw;ef b]pjfn] ;]gfsf] k/dflwklt /fhf g} x'g'kg{ wf/0ff<br />

hgcfGbf]ngsf] andf k'gM:yflkt /fHo Joj:yf ;ldlt zlQmzfnL x'g]5g\ . ;ft bnsf] zLif{:y g]tfx¿sf] a}7sdf h]7 !<br />

k|ltlglw;efn] klxnf] a}7ssf] @) lbgkl5<br />

…k|ltlglw;efsf] 3f]if0ff–@)^#Ú kfl/t u/]sf]<br />

of] 3f]if0ffn] ;+ljwfg;ef lgjf{rg;Dd<br />

k|ltlglw;efnfO{ ;lQmzfnL agfPsf] 5 . ljb|f]xL<br />

ut] /fv]sf] ;fj{hlgs ePkl5 d'n'sel/ g}<br />

To;lj?4 k|bz{g / cfuhgL ePsf] lyof] .<br />

5 . hgcfGbf]ngdf JoQm efjgf ;Daf]wg dfcf]jfbL ;lDdlnt x'g] elgPsf] cGtl/d ;/sf/ ;ft bnsf zLif{:y g]tfsf] a}7sdf ePsf]<br />

ePsf] of] 3f]if0ff ;+ljwfg ;+zf]wg hlQs}<br />

dxŒjk"0f{ /x]sf] o;sf a' Fbfx¿n] :ki6 kf5{g\ .<br />

klg k|ltlglw;efaf6 cg'df]bg x'g'kg] Joj:yf 5,<br />

3f]if0ffdf . ;+ljwfg;efsf] ldlt dfq geP/ To;sf]<br />

ljjfbs} sf/0f 3f]if0ff k|ltlglw;efdf k|:t't<br />

x'g ljnDa ePsf] lj/f]wdf b]zJofkL k|bz{gsf]<br />

P3f/a' Fb] of] 3f]if0ffn] klxnf] k6s ;]gf /fhfsf] k|lqmof to ug{] clwsf/ klg 3f]if0ffn] z[ +vnf ;'? x'g] ;+s]t b]lvPsf] lyof], t/ ;ft<br />

lgoGq0faflx/ / ;+;b\sf] lgoGq0fdf uPsf]<br />

5 eg] o;cl3 ;+;b\sf] c+u /x]sf /fhf<br />

k|ltlglw;efnfO{ lbPsf] 5 . /fhgLlts ;Dd]ngaf6<br />

;+ljwfg;ef lgjf{rg ldlt / k|lqmof tf]Sg'kg{ dfu<br />

bnsf g]tf / ljjfbdf k/]sf b]pjfn] ;]gf<br />

/fhfsf] lgoGq0faf6 x6fpg] / h]7 $ ut] g}<br />

ToxfFaf6 aflxl/Psf 5g\ . ;]gfsf] k/dflwklt ul//x]sf ljb|f]xL dfcf]jfbLn] of] 3f]if0ffk|lt s:tf] k|ltlglw;efaf6 3f]if0ff kfl/t ug{ ;fj{hlgs<br />

/fhf /xg] o;cl3sf] Joj:yf of] 3f]if0ffn]<br />

vf/]h u/]sf] 5 eg] /fhb/jf/sf] /fhgLlts<br />

Jojxf/ ug{ ]5g\ eGg] x]g{ af“sL 5 .<br />

;ft bnsf zLif{:y g]tfx¿sf] a}7sdf ePsf]<br />

jfrf u/]kl5 k|bz{gsf/L zfGt ePsf lyP .<br />

h]7 # ut] dlGqkl/ifb\sf] a}7sn] 3f]if0ff kfl/t<br />

dxŒjfsf+Iff hufpg] /fhkl/ifb\ ;]jf klg ljjfbsf sf/0f h]7 ! df x'g] lglZrt ePsf] u/]kl5 $ ut] k|ltlglw;efdf 3f]if0ff k|:t't<br />

x6fPsf] 5 . of] 3f]if0ffn] /fhfnfO{ of] 3f]if0ff tLg lbg l9nf] ePsf] xf] . g]kfnL ul/Psf] / 5nkmnkl5 kfl/t ePsf] lyof] .


k|ltlglw;efsf] 3f]if0ff–@)^#<br />

]<br />

]<br />

]<br />

]<br />

]<br />

]<br />

]<br />

]<br />

@)^@–@)^# sf] hgcfGbf]ngdf cfd g]kfnL k|ltlglw;efdf k|ltlglwTj ePsf / k|wfgdGqLsf] k|:tfjsf] cfwf/df<br />

hgtfn] b]vfPsf] ;xeflutf, alnbfg / k|ltlglwTj gePsf k|d'v /fhgLlts bnx¿n] k|ltlglw;efsf] /fHo Joj:yf ;ldltåf/f<br />

pT;u{sf] nflu xflb{s wGojfb lbFb}, k/:k/sf] ;dembf/Ldf /fli6«o ;/sf/ u7g cg'df]bg ul/Psf lghfdtL sd{rf/Lx¿<br />

hgcfGbf]ngdfkm{t cleJoQm g]kfnL ug{ ;Sg]5g\ . o:tf] ;/sf/n] k|ltlglw;efsf] /fhb/jf/ uO{ sfd ug{ ]5g\ .<br />

hgtfn] b]vfPsf] /fhgLlts kl/jt{g / sfod /x]sf] ;b:o ;+Vofsf] b'O{ ltxfO ax'dtsf] *= k|ltlglw;efsf] clwj]zg cfx\jfg<br />

zflGtsf] rfxgfk|lt pRr;Ddfg JoQm ub{ }, ljZjf; k|fKt ug{ ;Sg' kg{ ]5 . / cGt ug{ ;DaGwdf b]xfoadf]lhd x'g]<br />

:jtGq / ;fj{ef}d;Qf ;DkGg g]kfnsf] %= ;+ljwfg;ef;DaGwL ;Dk"0f{ k|lqmof Joj:yf ul/Psf] 5,<br />

/fHozlQmsf] ;|f]t hgtf /x]sf] / g]kfnL ;DkGg ug{ cfjZos kg{ sfg'g agfpg] s= k|wfgdGqLaf6 k|ltlglw;efsf]<br />

hgtfn] s]xL ;docl3 zflGtk"0f{ clwsf/ k|ltlglw;efnfO{ x'g]5 . clwj]zg cfx\jfg x'g]5 / ;efd'vaf6<br />

hgcfGbf]ngsf] dfWodaf6 lj3l6t ^= xfn k|rlnt /fli6«o ufgsf] j}slNks clwj]zgsf] cGTo x'g]5 .<br />

k|ltlglw;ef k'gM:yflkt u/L Joj:yf u/L x6fOg]5 .<br />

v= ;efd'vaf6 k|ltlglw;efsf]<br />

;+ljwfg;efdfkm{t ;+j}wflgs kl/jt{g ug{<br />

OR5f cleJoQm u/]sf] / g]kfn<br />

&= >L % ;Fu ;DalGwt ljifodf<br />

b]xfoadf]lhd x'g] Joj:yf ul/Psf] 5,<br />

clwj]zg rfn" g/x]sf] jf a}7s :ylut<br />

ePsf] cj:yfdf clwj]zg jf a}7s<br />

/fi6«sf] cv08tf, cljefHotf / /fli6«o s= /fhu2L pQ/flwsf/L;DaGwL sfg'g af]nfpg jf~5gLo 5 egL k|ltlglw;efsf]<br />

Pstfk|lt ;fj{ef}d hgtfsf] uxg lhDd]jf/L agfpg], ;+zf]wg / vf/]h ug{ clwsf/ ;Dk"0f{ ;b:o ;+Vofsf] Ps rf}yfO<br />

cfTd;ft ub{ },<br />

k|ltlglw;efdf /xg]5 .<br />

;b:ox¿n] ;dfj]bg u/]df To:tf] clwj]zg<br />

;f] g]kfnL hgtfsf] rfxgf ;fsf/ kfg{ v= /fhkl/ifb\sf] Joj:yf /xg]5}g . jf a}7s a:g] ldlt / ;do tf]Sg' kg{ ]5 /<br />

l;nl;nfdf hgtfdf lglxt /x]sf] /fhsLo u= >L % sf] vr{ / ;'ljwf k|ltlglw;efåf/f To;/L tf]lsPsf] ldlt / ;dodf<br />

;Qf Pj+ ;fj{ef}d clwsf/ k|of]u ug{ Ps lgwf{/0f ul/Padf]lhd x'g]5 . k|ltlglw;efsf] clwj]zg k|f/De x'g] jf<br />

dfq k|ltlglwd"ns ;+:yfsf] ¿kdf 3= >L % sf] cfo jf lghL ;DklQdf cGo a}7s a:g]5 .<br />

clwsf/;DkGg k|ltlglw;efsf] of] a}7s gful/s;/x g} s/, z'Ns nfUg]5 . (= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg ;DaGwdf<br />

b]xfoadf]lhd 3f]if0ff ub{5 M ª= >L % af6 sfg'gljk/Lt ePsf b]xfoadf]lhd x'g]5,<br />

!= g]kfn /fHosf] Joj:yflksfsf] ;Dk"0f{ sfdx¿af/] cbfntdf k|Zg p7fpg kfOg]5 . s= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg<br />

clwsf/ k|ltlglw;efåf/f dfq k|of]u r= >L % df sfo{sfl/0fL clwsf/ lglxt k|ltlglw;efn] tf]s]sf] ldltdf x'g]5 .<br />

ul/g]5 . o:tf] clwsf/ k|of]u /xg]5}g . …>L % sf] ;/sf/nfO{Ú ca pk|fGt v= k|fyldstfsf] ;"rLdf cfwfl/t<br />

k|ltlglw;efn] b'O{ ltxfO ax'dtn] ug{ ]5 . …g]kfn ;/sf/Ú elgg]5 .<br />

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLcg'¿k<br />

@= g]kfn /fHosf] dlGqkl/ifb\ ;fd"lxs 5= >L % ;+;b\sf] c+u dflgg]5}g . sfg'gåf/f Joj:yf ePadf]lhd<br />

¿kdf / k|wfgdGqL, pkk|wfgdGqL, dGqL, h= zfxL g]kfnL ;]gfsf] k/dflwklt;DaGwL ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg x'g]5 .<br />

/fHodGqL, ;xfosdGqLx¿ JolQmut Joj:yf vf/]h ul/Psf] 5 . zfxL g]kfnL ;]gfsf] !)= g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg, @)$&<br />

x}l;otdf ;d]t k|ltlglw;efk|lt pQ/bfoL gfd ca pk|fGt g]kfnL ;]gf /xg]5 . / ;f]cGtu{t ag]sf sfg'gx¿ o; 3f]if0ffdf<br />

x'g]5g\ . /fHosf ;Dk"0f{ lgsfo k|x/L k|wfgdGqLsf] l;kmfl/; eO{ k|ltlglw;efsf] n]lvPsf ljifo;Fu aflemPsf] xb;Dd<br />

k|zf;gnufot ;a} /fhsLo ;+:yf tyf /fHo Joj:yf ;ldltåf/f cg'df]bg ul/Psf] cdfGo x'g]5 .<br />

lgsfox¿ k|ltlglw;efsf] dftxtdf JolQm g]kfnL ;]gfsf] k|wfg;]gfklt lgo'Qm x'g]5 . !!= ;fj{hlgs kb wf/0f ug{ tf]lsPsf<br />

/xg]5g\ .<br />

em= k|wfgdGqLsf] l;kmfl/;df kbflwsf/Ln] jt{dfg ;Gbe{df<br />

#= dlGqkl/ifb\af6 :jLs[t k|ltlglw;efsf] /fHo Joj:yf ;ldltåf/f k|ltlglw;ef lgodfjnLdf tf]lsPsf]<br />

lgodfjnLadf]lhd g]kfn ;/sf/sf] cg'df]bg ul/Psf] cj:yfdf ;]gfsf] k|of]u 9fFrfdf tf]lsPsf] ;dodf zky lng]5g\ .<br />

sfo{ljefhg / sfo{;Dkfbg x'g]5 . Pj+ ;~rfng x'g]5 .<br />

zky lng OGsf/ ug{ kbflwsf/L tTsfn}<br />

$= d'n'ssf] cfjZostfsf nflu `= /fhk|f;fb ;]jf ca pk|fGt /xg]5}g . kbd'Qm x'g]5g\ . ä


cfj/0f k|ltlglw;ef 3f]if0ff<br />

k|wfgdGqL lul/hfk|;fb sf]O/fnf<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

a'wjf/ laxfg ;+;b\ ;lrjfnoaflx/ xf]xNnf x' Fbf dfq geO{ cg]s hl6n /fhgLlts lj/f]wfef;<br />

ToxfFsf sd{rf/Lx¿df :jefljs sf}t'xn hfu]sf] b]lvPsf 5g\, u7aGwgleq . ptf cft+sjfbsf]<br />

lyof]– cflv/ cfh ;bg ga;]sf] lbgdf lsg laNnf / /]8sg{/ gf]l6; lkmtf{ ePkl5<br />

oqf] xNnf < g]kfnL sf+u| ]; -k|hftflGqs_sf ;f+;b dfcf]jfbLsf pRr:t/Lo / dWo:t/sf g]tfx¿<br />

anaxfb'/ s];L cfºgf] sldhsf] 6fFs v'nf /fVb} sf7df8f} +df cfPsf 5g\ eg] /fhwfgLsf ljleGg<br />

ToxfF pkl:yt cfºgf ;dy{sx¿nfO{ xf};nf lbFb} efusf kvf{ndf pgLx¿sf /ftf gf/f kf]ltPsf<br />

lyP . tL ;dy{sx¿ kf6L{ ;efklt z]/axfb'/ 5g\ . ;Qfwf/L u7aGwg dgf]j}1flgs bafadf<br />

b]pjflj?4 rsf] cfjfhdf af]ln/x]sf lyP . cfpg yfn]sf] 5, ljb|f]xLx¿sf] . ;/sf/n] cfºgf]<br />

e|i6frf/sf] dfldnfdf cbfntaf6 bf]ifL 7xl/Psf Ph]G8f k|:t't ug{ l9nfO ubf{ k|zf;gtGq /<br />

lr/~hLjL jfUn] k'gM:yflkt k|ltlglw;ef a}7sdf ;j{;fwf/0fdf TolQs} cGof]n ag]sf] 5 .<br />

b]vf gk/] klg ;+;bLo bnsf] g]t[Tj kbdf ut z'qmjf/ u7aGwg ;Defljt 7"nf] b'3{6gf<br />

b]pjflj?4 ljho uR5bf/sf] ;dy{gdf ;lqmo / g}lts k/fhoaf6 ar]sf] lyof] . p4f/stf{<br />

lyP, s];L;Fu} .<br />

lyOg\, pk;efd'v lrqn]vf ofbj hf] sf+u| ];<br />

/, ptf dlGqkl/ifb\sf] k|:tfljt lj:tf/ tyf k|hftflGqssf] /fhgLltdf b]pjflj?4sf] df]rf{df<br />

b"/ufdL /fli6«o / cGt/f{li6«o dxŒjsf 3f]if0ff plqPsL 5g\ .<br />

k|ltlglw;efdf ug] sfd zlgjf/ x'g g;Sbf ;efd'v kbsf] pgsf] :jefljs bfaLnfO{<br />

To;sf] bf]if d'Votof sf+u| ]; k|hftflGqsnfO{ sf+u|]; / Pdfn]n] c:jLsf/ u/]kl5 ;+;b\<br />

lbPsf lyP . cem To;dfly hgdf]rf{sf ;f+;b ;b:otf / pk;efd'vsf] kbaf6 /fhLgfdf<br />

nLnfdl0f kf]v| ]nn] b]pjfn] ljgfjbL{sf /fhf g} lbFb} eL8sf] ;xf/f lng] c7f]6 u/]sL lyOg\<br />

;]gfsf] k/dflwklt x'g'kg]{ jsfnt u/]sf] pgn], ;efd'vsf] lgjf{rg 6' Fl8v]ndf ug{ ;ft<br />

;fj{hlgs jofg lbPkl5 /fhwfgLdf d+unjf/ bnnfO{ r'gf}tL lbFb} .<br />

pu|lj/f]w k|bz{g e8\s]sf] lyof], h;n] sd;]sd Ps ;"qsf cg';f/ ;+;b\ ;lrjfnosf<br />

rf/ ;/sf/L tyf ;+:yfgsf uf8Lx¿df cfuf] dxf;lrj ;"o{ls/0f u'?ªn] To;f] gug{ pgnfO{<br />

nufPsf] lyof], oftfoft 3G6f} +;Dd cj?4 x'g] cfu|x u/] . sf+u| ]; k|hftflGqssf u}/;+:yfkg<br />

u/L . …d}n] /fhfnfO{ k/dflwklt agfpg] s'/} kIfsf lr/~hLjL jfUn] / uR5bf/;d]tn] klg<br />

u/]sf] 5}g / d Tof] rfxGgF klgÚ, b]pjfn] ;do;Fu pgnfO{ /fhLgfdf gug{ cfu|x u/] . cGttM /f]bg<br />

eg] .<br />

ldl>t ljZjf;sf ;fy lgwf{l/t ;doeGbf b'O{<br />

t/, ;Qfwf/L bnleqsf] ;d:of / 3f]if0ffdf 3G6fkl5 pgn] ;bgsf] cWoIftf ub} cfkm"<br />

ePsf] ljnDasf sf/0f b]pjf of pgsf] kf6L{ ;efd'vsf] bfa]bf/ gePsf] 3f]if0ff ub} ;'jf;<br />

3f]if0ffdf<br />

bafa<br />

g]Djfªsf] lglj{/f]w lgjf{rgdf ;xfos algg\<br />

pgL . To;cl3 Pdfn] g]tf e/tdf]xg clwsf/L,<br />

emngfy vgfn / v8\u cf]nLåf/f lbOPsf] rfx]sf]<br />

ljefusf ;fy dlGqkl/ifb\df pgnfO{ 7fpF lbg]<br />

cfZjf;g klg ofbjn] c:jLsf/ u/]sL lyOg\ .<br />

oL ;a} ultljlw cu|udgsf gfddf<br />

/fhgLlt ul//x]sf ;ft bn / d'n'sdf zflGt<br />

/ l:y/tf rfx]sf cGt/f{li6«o hut\sf nflu<br />

lg/fzfsf sf/0f lyP, t/ d+unjf/ e8\s]sf]<br />

hgcfqmf]zdf k|ltlglw;efaf6 k|:tfljt<br />

3f]if0ff ug{ l9nf] u/]sf]df ;/sf/sf] cfnf]rgf<br />

ePkl5 u[xdGqL s[i0f l;6f}nfn] tTsfn kqsf/<br />

;Dd]ng u/L jofg lbPsf lyP, …laxLjf/ kSs}<br />

pQm 3f]if0ff ug]{5 ;/sf/n] .Ú o;/L bafadf<br />

cfof] pQm P]ltxfl;s 3f]if0ff . oBlk To;sf]<br />

sfg'gL / ;+j}wflgs x}l;ot ljjfb d'Qm gx'g<br />

;S5 .<br />

…of] 3f]if0ff;Fu aflemg] ;a} P]g / sfg'g tyf<br />

;+ljwfgsf k|fjwfg :jtM vf/]h x'g]5g\Ú, Ps dGqLn]<br />

eg] . t/, pQm 3f]if0ffdf sfg'gL zlQm / x}l;ot<br />

lglxt gx'g] ljrf/ s]xL ;+ljwfgljb\sf] 5 .<br />

;/sf/n] u7aGwgleq ;xdlt aGg g;s]sf]<br />

cj:yfdf Zj]tkq hf/L u/L /fhfsf] zf;gdf<br />

ePsf] a|x\dn'6sf] Joxf]/f lbP klg To;n] p;sf]<br />

sfo{bIftfaf/] hgdfg;df ljZjf; pTkGg ug{<br />

;s]sf] lyPg . a? ;bgdf 3f]if0ffåf/f …Goflos<br />

cfof]uÚ u7g ug]{ k|0f u/] klg s[i0fh+u<br />

/fodfemLsf] g]t[Tjdf …pRr:t/Lo 5fglag<br />

cfof]uÚ u7g u/L cfºgf] låljwfk"0f{ dgl:ylt


g]Djfªsf] ;efd'v rog k|lqmof / zky u|x0f<br />

ug] { /fhgLlts lg0f{oaf/] ;+j}wflgs k|Zg p7g<br />

;Sg] ;Defjgf 5Fb}5 . t/, ;+ljwfgljb\,<br />

s'zn /fhgLlt1 / åGå Joj:yfkgsf l;kfn'<br />

eg]/ sxlnPsf ;'jf;n] cfp“bf lbgdf<br />

k'ghL{ljt k|ltlglw;efnfO{ h'emf? /<br />

qmflGtsf/L sfod /flv/fVg ;Snfg\ <<br />

;ef gfos g]Djfª<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

}<br />

{<br />

{ {<br />

+<br />

…d ;'jf; g]Djfª s]xL ;docufl8 ePsf] eg]/ sxlnPsf ;'jf;n] cfp“bf lbgdf k'ghL{ljt ug' {eof] pxfFn] .Ú<br />

hgcfGbf]ngsf] efjgf cfTd;ft ub} g]kfnL k|ltlglw;efnfO{ h'emf? / qmflGtsf/L sfod sfg'gsf 1ftf, d[b'efifL, cfGtl/s åGå<br />

hgtfk|lt k"0f{ jkmfbf/ /xL ;efd'v kbsf] /flv/fVg ;Snfg\ < tLg;ftf cl3;Dd ;ft ldnfpg l;kfn' g]DjfªnfO{ cfºgf] Ifdtfsf<br />

sfdsfh d'n'ssf] ;f]emf] lrtfO{, s;}sf] 8/ /fhgLlts bn;“u ;8sdf h'emf? hgtf lyP, ;fy} hghflt x'g'n] klg Pdfn]sf] g]t[Tj tx;Dd<br />

gdfgL, kIfkft gu/L, k"jf{u|x / v/fa efjgf cfGbf]ngaf6 ag]sf] ;/sf/ / k|ltlglw;efsf k'¥ofPsf] dfGotf /fVg]sf] ;+Vof 7"nf] 5 . Pdfn]n]<br />

glnO{ Odfgbf/L;fy ub{5' .Ú<br />

;f+;bx¿aLr vf;} leGgtf b]lvFb}gYof] . ;8s, ;'jf;nfO{ b'O{ b'O{ k6s /fli6«o;efdf /f]Hof]<br />

hgcfGbf]ngsf] andf k'gM:yflkt ;bg / ;/sf/ ;a} Pp6} k|tLt x'GYof], eg] @)%^ ;fndf k|lt:kwL{ /fhgLltaf6<br />

k|ltlglw;efsf] j}zfv @( ut]sf] a}7sdf k|ltkIfLljxLg k|ltlglw;ef . lj:tf/} ;8s, ;bg k|ltlglw;efdf Nofof] . @)%! ;fnsf] Pdfn]<br />

g]Djfªn] /f]:6«daf6 o;/L zky lnFbf / ;/sf/aLrsf] b"/L a9\g yfn]sf] 5 . cNkdt ;/sf/ u7g x' Fbf ;'jf; To; a]nfsf<br />

;f+;bx¿n] nfdf] ;do tfnL 7f]s] . g]kfn ;+ljwfg;ef;Dd k'Ug] k|:tfj kfl/t u/]sf] ^ hgf /fHodGqLx¿sf] ;"rLdf t];|f] gDa/df<br />

clw/fHosf] ;+ljwfg @)$& sf] /fhf;dIf k|ltlglw;efnfO{ g]Djfªn] stf 8f]¥ofpg] x'g\ < lyP, czf]s /fO{ / eLd /fjneGbf kl5 tyf<br />

zky lng] k|fjwfg / k|rng Tofu]/ /f]:6«daf6} ljlwsf] zf;gcg';f/ cufl8 a9fpg] ls k| ]dl;+x wfdL / xl/k|;fb kf08]eGbf cl3, t/<br />

zky lng] P]ltxfl;s lg0f{o u/]sf]df /fhgLlts lg0f{osf] cf8df hyfefjL ug{ sfg'g /fHodGqLdf lgo'Qm ;'jf; Ps ;ftf<br />

;f+;bx¿ lgs} xf}l;Psf lyP / x+;d'v lbg] < dfcf]jfbLn] k"0f{tM c:jLsf/ ub} tTsfn glaTb} dGqL agfOP . sfg'gdGqL Gofokl/ifb\sf]<br />

;+ljwfgljb\ g]Djfª klg k'nlst b]lvGy] . vf/]hL x'g'k5{ eGb} dfu p7fO/x]sf] cWoIf x'g' kg] ;+j}wflgs k|fjwfgsf sf/0f<br />

k|ltlglw;ef k'gM:yfkgfsf] b'O{ ;ftfsf] k|ltlglw;efnfO{ s;/L n}hfg] / slxn];Dd hLljt pgn] /fHodGqLaf6 km8\sf] df/] . b'Mvk"0f{<br />

cjlwdf g]Djfªsf] ;efd'v rogsf] ljjfb /fVg] k|z:t r'gf}tL 5g\, g]Djfªsf ;fd' . e"ldut /fhgLlt u/]sf To; a]nfsf] dfn]sf<br />

aflSnFb} lyof] . hgcfGbf]ngsf 36s Pdfn] / ;'jf; g]Djfªsf] Ifdtf, sfo{s'zntf tyf g/d w]/} g]tfx¿ kl5 kfb} ;'jf;n] Pskl5 csf]<br />

sf+u| ]; -k|hftflGqs_aLr o; dfdnfnfO{ lnP/ Jojxf/k|lt u'gf;f] b]lvFb}g . sfg'gsf 1ftf ;'jf;, v'6\lsnf] 6]s]sf x'g\ .<br />

s]xL dnf]dflnGo / c;Gtf]if pTkGg ePsf] Pdfn]df Joj;flos kmfF6af6} /fhgLltdf k|j]z ;–;fgf åGå ;dfwfgdf cg'ejL dflgPsf<br />

klg xf] . ;ft bn u7aGwgsf g]tfx¿ ljjfb u/]sf x'g\ . sl/a #) jif{cl3 tTsfnLg dfn]df g]Djfª kf6L{df dxf;lrj dfwj g]kfn;“u<br />

;fd;'d kfg{ ;kmn eP / ;efd'vnfO{ leqleq} sfd u/]sf g]Djfª jsfnt / k|fWofkg glhs dflgG5g\ . o;}n] klg cfºgf y'k|<br />

/f]:6«daf6} ;f+;bx¿;dIf zky u/fpg] If]q x' Fb} @)$^ ;fnkl5 dfq v'nf /fhgLltdf cu|hx¿nfO{ pl5g]/ pgL dxŒjk"0f{ e"ldsfdf<br />

qmflGtsf/L lg0f{o u/] .<br />

cfPsf x'g\ . ljBfyL{ sfnb]lv g} d[b'efifL ;'jf;n] cfOk'u]sf 5g\ . ca x]g{ af“sL 5– lgikIftfsf]<br />

g]Djfªsf] ;efd'v rog k|lqmof / zky xfF;LxfF;L qmflGtsf/L gLlt / lg0f{o ug] glhsaf6 kb dflgg] ;efd'v kbsf] lhDd]jf/L lgjf{x<br />

u|x0f ug] /fhgLlts lg0f{oaf/] ;+j}wflgs k|Zg lrGg]x¿ atfp“5g\ . nfdf] ;do g]Djfª;“u ;+ut ub} k|ltlglw;ef k|efjsf/L agfpg g]Djfªn]<br />

p7g ;Sg] ;Defjgf 5Fb}5 . t/, ;+ljwfgljb\, u/]sf sfg'gJoj;foL xl/s[i0f sfsL{ eG5g\, …k];fdf s:tf] e"ldsf v]Ng] x'g\ †<br />

s'zn /fhgLlt1 / åGå Joj:yfkgsf l;kfn' /x]/ klg /fhgLltdf :yflkt x'g] e"ldsf lgjf{x ä ljZjdl0f kf]v/]n÷sf7df8f}


cfj/0f k|ltlglw;ef 3f]if0ff<br />

afOafO M ;efd'vsf ¿kdf lrqn]vf ofbjsf] e"ldsf<br />

ca ;lsPsf] 5<br />

p;n] k|bz{g u/]sf] lyof] . ;'/Iff k|d'vx¿;Fu}<br />

cGo jl/i7 k|x/L / ;z:q clws[tx¿sf]<br />

lgnDagn] ;/sf/ / cfof]udf j}dg:o k}bf<br />

eO;s]sf] ;"q atfpF5 .<br />

k"j{ dGqLx¿sf] lu/ºtf/L / pgLx¿lj?4 ;'/Iff<br />

sfg'gsf] k|of]unfO{ ;+o'Qm /fi6«;+3 dfgjclwsf/<br />

cfof]usf ljz]if k|ltlglw Oofg dfl6{gsf]<br />

sfof{non] cfnf]rgf u/]sf] 5 . of] cfnf]rgf<br />

To; a]nf cfPsf] 5, /fi6«;+3 dxf;lrj sf]kmL<br />

cGgfgsf k|ltlglwsf ¿kdf ;fd'on 6fd|f6<br />

d'n'ssf] zflGt tyf dfcf]jfbL lg/:qLs/0f<br />

k|lqmofdf /fi6«;+3sf] ;Defljt e"ldsfaf/] cWoog<br />

ug{ g]kfn tyf ef/tsf] e|d0fdf /x]sf lyP .<br />

…ef/t ;DejtM ;+o'Qm /fi6«;+3sf] e"ldsf g]kfndf<br />

xf];\ eGg]af/] OR5's 5}g, t/ g]kfnn] klg o;af/]<br />

cfºgf] wf/0ff /fv]sf] 5}gÚ, ;+o'Qm /fi6«;+3sf<br />

Ps clwsf/Ln] ;donfO{ atfP .<br />

ut ;ftf g]kfndf k|hftGqsf] k'gM:yfkgfkl5<br />

d'n'sdf JofKt v';Ldf ;xefuL x'g cfPsf] blIf0f<br />

Pl;ofnL :jtGq ;~rf/ ;+3 -;fkmdf_sf]<br />

k|ltlglwd08n;Fu k|wfgdGqL lul/hfk|;fb<br />

sf]O/fnfn] ;/sf/ pQm k|lqmofdf ;+o'Qm<br />

/fi6«;+3Lo e"ldsfsf] kIfw/ /x]sf] atfPsf lyP .<br />

t/ of] dfldnfdf ;fd"lxs lg0f{o dfcf]jfbL<br />

…/fhf g/fVg] lg0f{on] ;a}eGbf v';L x'g]5'Ú<br />

d}n] slxNo} klg /fhfnfO{ ;]gfsf] k/dflwklt<br />

lbg] ;'emfj /fv]sf] 5}g, lnlvt of df}lvs<br />

¿kdf . h'g /fhfn] dnfO{ ;a}eGbf a9L<br />

b'Mv lbof], dh:tf] e'Qmef]uLn] To:tf] /fhfnfO{<br />

k/dflwklt agfpg] sNkgf klg ug} { ;lQmgF .<br />

;ft bndf gofF ;fyLx¿ 5g\ / xfdL<br />

cufl8sf] Ph]G8fdf Ps x'g] k|0fsf ;fy<br />

Pp6f d~rdf cfPsf xf}+ . d Tof]<br />

;xdlteGbf aflx/ hfg ;lQmgF .<br />

xf] of] ;]gfnfO{ d}n] xbeGbf a9L alnof]<br />

kf/]sf] x' F, t/ ;]gf alnof] ePkl5 To;}sf]<br />

pkk|wfgdGqL s]kL zdf{ cf]nL<br />

andf /fhfn] dnfO{ lgsfn]sf x'g\ .<br />

lul/hfafa';Fu d]/f] /fhgLlts dte]b eP klg<br />

d pgnfO{ k/dflwklt dfGg tof/ 5', To:tf]<br />

;xdlt ag]df .<br />

/fhfn] dnfO{ ;]gfsf] andf vf];]sf] d]/f] cf/f]k<br />

5 . To;}n] /fhfnfO{ k'gM To:t} zlQmzfnL<br />

agfpg'k5{ eg]/ d s;/L eGg ;S5' < of]<br />

;fdfGo 1fgsf] s'/f xf] . ;ft bnsf] ;xdltdf<br />

d afFlwPsf] 5' . JolQmut ¿kdf d eG5', g]kfnL<br />

hgtfn] /fhf g/fVg] lg0f{o u/]sf] lbg ;aeGbf<br />

a9L v';L d x'g]5' . ä<br />

jftf{df cfPkl5 dfq lnOg] ;+s]t b'O{ kIfaf6<br />

cfPsf 5g\ . otf zfxL g]kfnL ;]gfsf k|d'v<br />

Kof/h+u yfkf tyf anflws[t ?Sdf+ub s6'jfnn]<br />

k|wfgdGqL sf]O/fnfnfO{ e]6L zfxL g]kfnL ;]gf<br />

k|hftflGqs kl/kf6L / ;+ljwfgsf] k"0f{tof ;dy{s<br />

/x]sf] cfZjf;g lbPsf lyP . ;fy} dfcf]jfbL<br />

5fkfdf/x¿ ;lqmo /x]sf] cj:yfdf ;/sf/n]<br />

;'/Ifflgsfox¿nfO{ xtf]T;fxL gagfpg klg<br />

cfu|x u/]sf lyP . dfcf]jfbL ultljlw vf;u/L<br />

ha/h:tL rGbf c;'nL / xfn} klg pgLx¿åf/f<br />

ul/Psf] Ps JolQmsf] xTofkl5 bn–dfcf]jfbL<br />

;dembf/Ldf dxŒjk"0f{ e"ldsf v]n]sf] ef/t klg<br />

pgLx¿k|lt ;z+lst aGg k'u]sf] 5 . ;ft bnaLr<br />

cfjZos lg0f{o lng] / ltgLx¿nfO{ sfof{Gjog<br />

ug] { Ifdtfsf] cefj, sf]O/fnfsf] :jf:Yo /<br />

dfcf]jfbL ultljlwn] ef/t;Fu} cd]l/sf / ;+o'Qm<br />

/fi6«;+3nfO{ klg lrlGtt t'NofPsf] b]lvG5 .<br />

sf+u| ]; k|hftflGqssf] ;+;bLo bndf b]pjfsf]<br />

k|fljlws ljhokl5 bnsf] Pstfdf vt/f b]lvP<br />

klg To;n] dlGqkl/ifb\sf] u7g / 3f]if0ffsf]<br />

cg'df]bgdf eg] ;xof]u k'¥ofPsf] 5 . To;sf<br />

;fy} o'4lj/fd 3f]if0ffkl5 ck]lIft ;/sf/L<br />

jftf{6f]nLsf] u7gdf b]lvPsf] Jojwfg klg<br />

dlGqkl/ifb\ lj:tf/n] x6fPsf] 5 . t/, u7aGwg<br />

;/sf/sf] gLlt / 3f]if0ff sfof{Gjog Ifdtf,<br />

dfcf]jfbL;Fu jftf{, ;'/Ifflgsfo ;'wf/;DaGwL<br />

b[9tf tyf cfjZos ;+j]bgzLntf cflbn]<br />

p;sf] cl:tTj tyf efjL /fhgLlts uGtJo<br />

:ki6 kfg] {5 . k|ltlglw;efaf6 ul/Psf] /fhgLlts<br />

3f]if0ff t lbzf dfq xf] . ä<br />

z]/axfb'/ b]pjf


cfj/0f dfcf]jfbL<br />

+<br />

{<br />

{<br />

]<br />

'<br />

+ ]<br />

]<br />

' ]<br />

ä ;'jf; b]jsf]6f÷sf7df8f}<br />

;/sf/eGbf l56f] o'4lj/fd 3f]if0ff / jftf{ ;ldlt<br />

;fj{hlgs u/]kl5 ljb|f]xL g]kfn sDo'lgi6 kf6L{<br />

-dfcf]jfbL_n] cfufdL /fhgLltdf k|efjsf/L<br />

pkl:yltsf lglDt cfqmfds cleofg yfn]sf] 5 .<br />

sf7df8f} +nufot ;x/L If]qsf leQf dfcf]jfbL gf/fn]<br />

/+lug yfn]sf 5g\ eg] p;sf hgjuL{o ;+u7gx¿sf]<br />

;lqmotf x]g{ nfossf] 5 . ljBfyL{, dhb'/, dlxnf,<br />

blntnufot dfcf]jfbL hgjuL{o ;+u7gx¿ clxn]<br />

/fhwfgLnufot ;x/L If]qdf lbgxF cfGtl/s /<br />

afx\o sfo{qmddf Jo:t 5g\ . clwsf+z :yfgdf<br />

pgLx¿n] ;Dks{ sfof{no klg :yfkgf u/]sf 5g\ .<br />

;x/L If]qdf ultljlw tLj| kfg{ dfcf]jfbLn] ufpFdf<br />

lqmofzLn ;of} sfo{stf{ /fhwfgL leœofPsf] 5 .<br />

cfºgf] v'nf /fhgLlts kbfk{0f wdfs]bf/<br />

agfpg dfcf]jfbLn] h]7 !( ut] /fhwfgLdf x'g]<br />

cfd;efsf] Jofks k|rf/ ul//x]sf] 5 .<br />

s[i0faxfb'/ dx/f, b]j u'?ª / bLgfgfy zdf{sf]<br />

jftf{ tof/L 6f]nL ToxL ;efdfkm{t ;fj{hlgs<br />

x'g] atfOPsf] 5, clxn] . oBlk, To; a]nf;Dd<br />

zLif{:y jftf{sf] jftfj/0f ag]df cWoIf k|r08n]<br />

g} Tof] ;efnfO{ ;Daf]wg ug{ ;Defjgf /x]sf]<br />

dfcf]jfbL sfo{stf{ atfpF5g\ . dfcf]jfbL ;Da4<br />

cg]/f:jljo' -qmflGtsf/L_sf sf]iffWoIf o'j/fh<br />

rf}nfufO{ +sf] egfOcg';f/ …clxn] cfz+sfeGbf<br />

;dembf/Lsf] ;Defjgf k|d'v /x]sf]Ú x' Fbf pQm<br />

;efdf k|r08sf] pkl:ylt c;Dej b]vfpFb}g .<br />

;xofqL ;ft bnsf] ;/sf/;Fu dfcf]jfbLsf]<br />

jftf{ cl3NnfeGbf km/s /x]sf] !# g]tfnfO{ jQmf<br />

agfP/ ;fj{hlgs ug{ 'n] klg k|dfl0ft u5{ .<br />

h]ndf /x]sf dft[sf ofbjnfO{ dfq geP/<br />

dfcf]jfbLn] o;k6s rf/dWo] b'O{ ;}Go 8]k'6L<br />

sdfG8/x¿ hgfb{g zdf{ -k|efs/_ / rGb| vgfn<br />

-anb]j_nfO{ klg ;fj{hlgs u/]sf] 5 . jQmf<br />

agfOPsfdf /f]Nkfsf] dfcf]jfbL cfwf/ Onfsf<br />

OGrfh{ g]qljqmd rGb -ljKnj_ nfdf] ;do<br />

/fhwfgLdf ljBfyL{ /fhgLlt u/]sf b]j]Gb| kf}8]n<br />

/ lxtdfg zfSo, hgdf]rf{ cWoIf /lx;s]sL<br />

kDkmf e';fn, hghflt g]tf uf]kfn ls/fFtL,<br />

efif0fjfh /fd sfsL{, hgfb]zsf k"j{;Dkfbs<br />

gf/fo0fk|;fb zdf{, k"j{ lzIfs g]tf clUgk|;fb<br />

;fksf]6f, ;'b"/klZrdsf n]v/fh e§ / blnt<br />

;d'bfosf g]tf v8\uaxfb'/ ljZjsdf{ 5g\ .<br />

t/, ;/sf/k|lt dfcf]jfbLsf] cljZjf; k"/} x6]sf]<br />

5}g . j}zfv !! ut] /flt zfxL 3f]if0ffaf6<br />

k|ltlglw;ef k'gM:Yffkgf ePnuQ} ;ft bnk|lt<br />

gsf/fTds b]lvPsf] dfcf]jfbL clxn] lgs} ;sf/fTds<br />

ag]sf] 5 . h]7 ! ut] ;ft bnsf] zLif{:y a}7sn]<br />

k|ltlglw;efsf] 3f]if0ff hf/L ug{ ljnDa u/]sfn]<br />

;ft bn / ;/sf/k|lt cfz+sf ug{ kg{ l:ylt<br />

sfod /x]sf] k'li6 ePsf] dfcf]jfbL sfo{stf{x¿sf]<br />

egfO 5 . /fhgLlts lg0f{ox¿ l56f] u/fpg<br />

k|ltlglw;ef / ;/sf/nfO{ ;8ssf] bafa cfjZos<br />

b]lvPsf] klg To; 36gfn] :ki6 kf/]sf] 7x/ 5,<br />

pgLx¿sf] . oBlk, h]7 @ ut]sf] /fhwfgLsf] k|bz{g<br />

/ cfuhgLdf cfºgf] ;+nUgtf g/x]sf] bfaL dfcf]jfbL<br />

pkTosf zfvfn] u/]sf] 5 . k|ltlglw;efsf] 3f]if0ffdf<br />

/fhfnfO{ ;]gfsf] k/dflwklt agfpg] ljrf/ g]kfnL<br />

sf+u| ]; k|hftflGqs ;efklt z]/axfb'/ b]pjfn] /fv]sf]<br />

;fj{hlgs ePkl5 h]7 @ ut] /fhwfgLdf :jM:km"t{<br />

¿kdf lj/f]w k|bz{g / cfuhgL ePsf] lyof] .<br />

jftf{ ;'? gx' Fb} cfºgf] dfu{lrq k|:t't ug{ 'n]<br />

klg dfcf]jfbL ;/sf/nfO{ bafa lbg] /0fgLltd}<br />

/x]sf] :ki6 x'G5 . ut ;ftf klZrd g]kfnsf]<br />

ef/tLo ;Ldfdf ePsf] dfcf]jfbL a}7sn] …o'4lj/fd<br />

ug{ ], cfrf/;+lxtf lglZrt ug] {, jftf{6f]nL u7g,<br />

cfd /fhaGbLsf] l/xfO, jftf{ cf/De ug] {, k'/fgf]<br />

;+;b\, ;+ljwfg / ;/sf/ lj36g / vf/]h ug] {,<br />

/fhgLlts bn, gful/s ;dfh / ljleGg If]qsf<br />

k|ltli7t JolQmTjx¿;d]tsf] k|ltlglwTjdf<br />

/fhgLlts ;Dd]ng u/L cGtl/d ljwfg / cGtl/d<br />

;/sf/sf] u7g ug] {, g]kfnL ;dfhsf ;a} ju{,<br />

hflt, If]q / ln+usf hg;d'bfosf] k|ltlglwTj<br />

;'lglZrt x'g] u/L lgjf{rg If]qsf] lgwf{/0f, e/kbf]<br />

cGt/f{li6«o ;'kl/j]If0f;lxt ;+ljwfg;efsf]<br />

lgjf{rg ug] / lgjf{rgdf cleJoQm hgdtcg';f/<br />

hgd'lQm ;]gf / zfxL ;]gf;d]t ;du| /fHosf]<br />

k'g;{ +/rgf ug] {Ú dfu{lrq ;fj{hlgs u/]sf] lyof] .<br />

k'/fgf] ;+;b\, ;+ljwfg / ;/sf/ lj36gsf] dfcf]jfbL<br />

k|:tfjdf ;+ljwfg;ef lgjf{rg geP;Dd<br />

k|ltlglw;ef lj36g gug{ ;ft bnn] atfPsf<br />

5g\ / dfcf]jfbLsf] dfu{lrqk|lt cfºgf] c;xdlt<br />

;fj{hlgs u/]sf 5g\ .<br />

;/sf/–dfcf]jfbL ;dembf/Ldf dfcf]jfbLsf]<br />

rGbf cleofg klg ;d:of aGg] b]lvPsf] 5 .<br />

pkk|wfgdGqL s]kLzdf{ cf]nL nufot dGqLx¿n]<br />

dfcf]jfbLsf] rGbf cleofgn] cfufdL jftf{df<br />

;d:of kg{ atfPsf 5g\ eg] dfcf]jfbL cWoIf<br />

k|r08nufot g]tfn] …hg;]gfÚ kfNg / pgLx¿sf]<br />

cf}ifwL pkrf/sf lglDt rGbf cfjZos ePsf]<br />

:ki6Ls/0f lbPsf 5g\ . jftf{ / ;xdlt cl3<br />

a9\bf dfcf]jfbLnfO{ p;sf] ;]gf kfNg cfly{s<br />

;xof]u ug{ ;lsg] pNn]v u/]/ cy{dGqL /fdz/0f<br />

dxtn] dfcf]jfbL afWotf km'sfpg vf]h]sf 5g\ .<br />

oBlk, !% dlxg] zfxL ;/sf/sf] zf;gsf sf/0f<br />

cfkm} cfly{s ;d:of ef]lu/x]sf] ;/sf/nfO{<br />

dfcf]jfbL ;]gfsf lglDt ah]6 5'6\ofpg' ;lhnf]<br />

eg] 5}g . ä<br />

/fhwfgLsf leQfx¿ dfcf]jfbL gf/fn] /+lug yfn]sf 5g\<br />

wdfwd sfo{qmd


cy{–/fhgLlt Zj]tkq<br />

cy{dGqL /fdz/0f dxt<br />

+<br />

{ {<br />

{ {<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

ä dw';"bg kf}8]n÷sf7df8f} 5g\, ljleGg b]zsf] e|d0fsf gfddf . pgn] cl:6«of,<br />

hfkfg, sf]l/of, yfONofG8 / ;fpbL c/]ljofsf]<br />

hgcfGbf]ngsf clGtd lbg;Dd cfÎgf] lg/+s'z e|d0fsf nflu pQm /sd vr] {sf lyP, h'g /fhfn]<br />

;Qf arfpg] k|of;df zfxL ;/sf/n] /fHosf]ifsf]<br />

r/d b'?kof]u u/]sf] km]xl/:t ;/sf/n] ;fj{hlgs<br />

g]t[Tj u/]sf] ;/sf/sf] jflif{s sfo{qmddf k/]sf]<br />

lyPg . pRr:t/Lo e|d0fsf gfddf ;/sf/sf<br />

u/]sf] 5, Zj]tkqdfkm{t . /fhf 1fg]Gb|sf] cf}krfl/s sfo{qmddf g/x]sf / /fhgLlts<br />

cWoIftfsf] ;/sf/åf/f ut ;fpgkl5sf gf}<br />

dlxgfdf dfq} ;Qf l6sfpg] bfpdf cfÎg}<br />

lx;fan] dxŒj g} g/fVg] clk|msL d'n'sx¿sf]<br />

ofqfdf /fhf 1fg]Gb| :jod\n] #^ s/f]8 ?k}ofF vr{<br />

;/sf/n] agfPsf] ah]6eGbf aflx/ uP/ # ca{ u/]sf 5g\, hgtfsf nflu ;8s, lah'nL, :jf:Yo<br />

!* s/f]8 ?k}ofF b'?kof]u ul/Psf] 5 .<br />

cfGbf]ng rls{ +b} hfFbfsf clGtd lbgx¿df<br />

/ vfg]kfgLdf vr{ ug' kg] /sd s6f}tL u/]/ .<br />

ljsf;df vr{g' kg] /sd s6f}tL ub} ;/sf/nfO{<br />

tTsfnLg u[xdGqL sdn yfkfn] sl/a ^ s/f]8 bL3{sfnLg cfly{s bfloTj af]sfpg] u/L<br />

?k}ofF dgf]dfgL 9+un] vr{ u/]sf 5g\ . pgn]<br />

@)^@ k'; !@ b]lv @)^# j}zfv % ut];Dd<br />

;'/IffsdL{sf] ;+Vof / ;'/Iff vr{df cTolws j[l4<br />

ul/Psf] Zj]tkqdf pNn]v 5 . @)%*÷)%( df<br />

b}lgs % nfv ?k}ofF /fHosf]ifaf6 lgsf;f u/fP/ ;'/IffsdL{sf] ;+Vof ! nfv @! xhf/ # ;o ##<br />

cfGbf]ng bdgsf nflu vr{ u/]sf lyP .<br />

nf]stGq :yfkgfy{ cfGbf]ngdf plqPsf hgtfsf]<br />

/x]sf]df pgLx¿sf] ;+Vof j[l4 u/]/ ! nfv ^%<br />

xhf/ @ ;o ^! k'¥ofOPsf] 5 . d'n'snfO{ tLj|<br />

6fpsf]df uf]nL / nf7L a;f{pg clGtd ;dodf ;}Gos/0fsf] lbzftkm{ ws]Nb} of] jif{ dfq} zfxL<br />

klg tTsfnLg cy{/fHodGqL ¿k Hof]tLn] u[xdGqL<br />

yfkfsf] dGqfnonfO{ yk ! s/f]8 ?k}ofF k7fPsf<br />

g]kfnL ;]gfdf !) xhf/ ;+Vof ylkPsf] 5 . @)%*<br />

df s'n ;'/Iffvr{ !@ ca{ * s/f]8 /x]sf]df of]<br />

lyP, t/ yfkfn] k|x/L lx/f;taf6} Ps lj1lKt jif{ pQm vr{ !* ca{ (( s/f]8 ?k}ofF k'¥ofOPsf]<br />

hf/L ub} cy{dGqL /fdz/0f dxtnfO{ o;sf] k'li6<br />

u/L cfkm"dfly sf/afxL ug{ r'gf}tL lbPsf 5g\ .<br />

5, t}klg ah]6sf] bfo/fdf tf]lsPeGbf aflx/af6<br />

ug]{ vr{ klg pRr /x]sf] 5 . Zj]tkqdf<br />

x'gt !* c;f]h @)%( otf hgtfaf6 p7fPsf] hgfOPcg';f/ ah]6df pNn]v g} gu/L ;}lgs<br />

s/sf] ;a}eGbf a9L b'?kof]u /fhf cfkm}n] u/]sf<br />

5g\ . cfly{s jif{ @)%*÷)%( df /fhfn] !@ s/f]8<br />

ljdfg / x]lnsf]K6/ vl/bsf nflu # ca{ #)<br />

s/f]8 ?k}ofF yk vr{ ul/Psf] 5 . ylkPsf ;}lgssf<br />

^@ nfv ?k}ofF vr{ u/]sf]df rfn" jif{sf gf} dlxgfd} nflu ! ca{ @! s/f]8sf] yk bfloTj /fHodfly<br />

pgn] &% s/f]8 !@ nfv ?k}ofF vr{ u/]sf 5g\ .<br />

k|ltlglw;ef lj36g ul/Psf] @)%( ;fnsf]<br />

yf]kl/Psf] 5 . ah]6df ljlgof]lht /sd klg<br />

cTolws dfqfdf vr{ ul/Psf] 5 . r}t d;fGt;Dd<br />

t'ngfdf of] /sd ^# s/f]8 ?k}ofFn] a9L 5 . aLrsf !^ ca{ $% s/f]8 ?k}ofF vr{ ul/Psf] tYof+sn]<br />

b'O{ jif{ @)%(÷)^) / @)^)÷)^! df /fhfn]<br />

qmdzM ^! s/f]8 () nfv / %& s/f]8 ^ nfv<br />

ah]6sf] /sd vr{ ePkl5 k'gM u}/ah]6/L vr{<br />

lgsf;f ug] dg;fo b]lvPsf] 5 .<br />

?k}ofF vr{ u/]sf 5g\ . hgtfn] kl;gf aufP/ /fhfsf] zf;g alnof] kfg] gfddf ;/sf/sf<br />

hDdf u/]sf] /fHosf]if df3 !( kl5 /fhfsf] JolQmut<br />

dgf]dfgLsf cfwf/df ;+rfng ePsf] b]lvG5 .<br />

ljleGg lgsfon] c/fhs ¿kdf /sd vr{ u/]sf]<br />

b]lvPsf] 5 . ljleGg lgsfon] cfkm"nfO{ cfjZos<br />

/fHosf]ifsf] b'?kof]udf /fhkl/jf/sf cGo 5 eGb} df]6f] /sd dfu ug] k|j[lQ g} a;fn]sf<br />

;b:ox¿sf] klg plQs} ;+nUgtf 5 . ah]6dfkm{t<br />

cf}krfl/s ¿kdf 5'6\ofOPsf] vr{afx]s o'j/fh<br />

lyP . j}zfv !% ;Dd ah]6 aflx/ uP/ ;/sf/L<br />

lgsfon] dfu u/]sf] & ca{ /sdn] o;nfO{ :ki6;“u<br />

kf/;n] sl/a ;ft s/f]8 ?k}ofF b'?kof]u u/]sf lrq0f u5{ . tTsfnLg cy{/fHodGqLn] ;Dej<br />

32<br />

k|hftflGqs ;/sf/n] k"j{jtL{ zfxL ;/sf/n]<br />

/fHosf] 9's'6Ldf hyfefjL u/]sf] n'6sf] kf]n<br />

vf]Nb} /fhfsf] lg/+s'ztf nDAofpg ul/Psf<br />

sfnf s/t't ;fj{hlgs u/]sf] 5 .<br />

sfnf s/t't<br />

;do á h]7 !!, @)^#<br />

eP;Dd u}/ah]6/L dfu k"/f u/]sf 5g\, t/<br />

;/sf/sf] cfDbfgL g} sd eO{ /fHosf]ifdf /sd<br />

hDdf gePsfn] dfq} ;a} dfu k"/f x'g kfPsf]<br />

b]lvFb}g . /fh:jaf6 k|fKt /sdsf cltl/Qm &<br />

ca{ !) s/f]8 ?k}ofF cfGtl/s C0f p7fP/ klg<br />

pgn] o:tf u}/ah]6/L zLif{sdf # ca{ !* s/f]8<br />

lgsf;L lbPsf lyP .<br />

dgk/L vr{<br />

/fhgLlts bnx¿n] alxisf/ u/]sf] gu/<br />

lgjf{rgdf @* s/f]8 ?k}ofF vr{ b]vfOPsf] 5 .<br />

@)%^ ;fnsf] cfdlgjf{rgsf nflu #% s/f]8<br />

?k}ofF vr{ ePsf]df zfxL ;/sf/n] gu/kflnsfdf<br />

lgjf{rg u/fpFbf @* s/f]8 ?k}ofF vr{ b]vfpg'n]<br />

klg pgLx¿n] /sdsf] Jofks b'?kof]u u/]sf]<br />

k|:6 x'G5 . gu/ lgjf{rgsf gfddf /sd lgsf;f<br />

u/fP/ pQm /sd tTsfnLg dGqLx¿, ;'/Iff<br />

lgsfosf pRr kbflwsf/Lx¿, lgjf{rg cfof]usf<br />

kbflwsf/Lx¿ / lgjf{rgdf efu lnPsf<br />

lg/+s'ztfsf kIfw/x¿aLr efuaG8f nufPsf]<br />

cg'dfg ul/Psf] 5 . ;'/Iffsf gfddf


;'/Ifflgsfox¿nfO{ !$ s/f]8 ^^ nfv ?k}ofF<br />

lbOPsf] lyof] eg] u[x dGqfnon] gu/ lgjf{rgs}<br />

gfddf sl/a # s/f]8 ?k}ofF lnPsf] lyof] .<br />

u[xdGqL yfkfn] :yfgLo lgsfo lgjf{rgsf nflu<br />

ljljw vr{ zLif{sdf ! s/f]8 %) nfv / r'gfjs}<br />

nflu ;jf/L;fwg ef8f / dd{tsf gfddf !<br />

s/f]8 $% nfv ?k}ofF lgsf;f u/fPsf lyP .<br />

/fhfsf ;Nnfxsf/sf] e"ldsfdf /x]sf e/ts]z/<br />

l;+xnfO{ ljZj lxGb' ;Dd]ngsf gfddf $) nfv<br />

?k}ofF lbOPsf] lyof], t/ /fhfsf cGo ;Nnfxsf/x¿n]<br />

;/sf/af6 slt /sd lnPsf lyP eGg] lx;fa<br />

Zj]tkqdf b]vfOPsf] 5}g . u}/ah]6 lgsf;fsf<br />

¿kdf pkfWoIfåo 8f= t'N;L lu/L / sLlt{lglw<br />

lji6sf gfddf !! nfv, e"sDk kLl8t C0f ldgfxfdf<br />

!% nfv (! xhf/, aGb x8tfn lgoGq0fsf gfddf<br />

^% nfv, Eof6 sfof{Gjogsf nflu k;ndf<br />

v6fOPsf ! xhf/ lg/LIfssf gfddf %) nfv /<br />

lu/Îtf/ ul/Psf /fhgLlts bnsf g]tf tyf<br />

sfo{stf{ Joj:yfkgsf gfddf ## nfv ?k}ofF vr{<br />

b]vfOPsf] 5 . /fhfsf] :ylut ePsf] ;+o'Qm /fi6«;+3<br />

dxf;ef e|d0fdf klg %( nfv ?k}ofF vr{ ul/Psf]<br />

5 . pQm /sd xf]6n a'lsª /2 rfh{ eg]/ vr{<br />

ul/Psf] 5 . b/jf/sf] …ehgÚ ufpg' g} ljleGg<br />

lje"if0f kfpg] of]Uotf agfOPsf] k[i7e"lddf ltg}<br />

lje"if0f agfpg $^ nfv ?k}ofF u}/ah]6/L vr{<br />

ul/Psf] 5 .<br />

cy{dGqL dxtn] lg/+s'ztf ;+:yfut ug{ lgo'Qm<br />

If]qLo k|zf;s / c~rn k|zf;sx¿sf] vr{ eg]<br />

Zj]tkqdf pNn]v u/]sf 5}gg\ . xtf/df Zj]tkq<br />

agfOPsf sf/0f ;a} ljj/0f ;d]6\g ;Dej gePsf]<br />

pgn] atfPsf 5g\ . To;}u/L lhNnfx¿df<br />

;'/Ifflgsfo / cGo ;/sf/L lgsfoaf6 ul/Psf<br />

vr{ klg Zj]tkqdf ;d]l6Psf 5}gg\, h'g /sd<br />

klg cTolws ePsf] cg'dfg 5 .<br />

kf08]sf] ] gfddf ! s/f]8 ## nfv<br />

/fhfsf] ;Qf arfpg cGt/f{li6«o ;d'bfosf]<br />

;dy{g h'6fpg] gfddf ljleGg d'n'ssf] ofqf<br />

u/]/ tTsfnLg k//fi6«dGqL /d]zgfy kf08]n] !<br />

s/f]8 ## nfv ?k}ofF “ b'?kof]u u/]sf] Zj]tkqdf<br />

pNn]v 5 . ;/sf/n] cf}krfl/s e|d0fsf nflu<br />

vr{ 5'§ofOPeGbf clws /sd vr{ u/]/ pgn]<br />

s/sf] b'?kof]u u/]sf lyP . k|hftGqsf] …lg/+s'z<br />

df]8]nÚ cGt/f{li6«o ;d'bfodf JofVof u/]/ pgn]<br />

g]kfnsf] a]OHhtL t u/] g}, /fHosf] 9's'6L klg<br />

gi6 u/] . Zj]tkqsf cg';f/ pgn] o; cjlwdf<br />

stf/, h]g]ef, kfls:tfg, ¿;, rLg / ;+o'Qm<br />

/fi6«;+3sf] e|d0f u/]sf 5g\ . kl5Nnf] ;dodf<br />

ljb]zL s'6gLlt1nfO{ cfºg} 3/df lbOPsf]<br />

ef]hdf vr{ ePsf] eGb} pgn] !% nfv ?k}ofF “<br />

dfu bfaL u/]sf 5g\ .<br />

;+rf/sf gfddf a|x\dn'6<br />

/fhfsf] ;Qf arfpg cfqmfds ¿kdf k|:t't<br />

x'Fb} cfPsf tTsfnLg ;+rf/ /fHodGqL<br />

>L;z;;]/ /f0ffn] …/fi6«jfbL kqsf/ÚnfO{ @<br />

s/f]8 %) nfv ?k}ofF af“8]/ /fli6«o 9's'6Lsf]<br />

b'?kof]u u/]sf 5g\ . g]kfn kqsf/ dxf;+3<br />

nf]stflGqs cfGbf]ngdf ;lqmo ePkl5<br />

/fhfjfbL kqsf/x¿n] /fli6«o kqsf/ dxf;+3<br />

u7g u/]sf lyP, h;n] !^ nfv ?k}ofF<br />

/fHosf]ifaf6 bf]xg u/]sf] 5 . /fli6«o kqsf/<br />

dxf;+3sf gfddf h;f]bf k|wfgn] rf/ ls:tfdf<br />

sl/a ^ nfv ?k}ofF lnPsL 5g\ eg] lg/f]w/fh<br />

kf08]n] !) nfv ?k}ofF lnPsf 5g\ . Zj]tkqdf<br />

pgLx¿n] /sd lnPsf] v'nf;f ePkl5 /fhfjfbL<br />

kqsf/x¿aLr g} ljjfb rls{Psf] 5 . k|wfg /<br />

kf08]n] pQm /sd cfkm"v';L vr{ u/]sf] cf/f]k<br />

nfu]sf] 5 . ;Qf ;dy{s klqsf kf]:g cufl8<br />

;fl/Psf] Psåf/ lj1fkg gLltaf6 g]kfn<br />

;dfrf/kqn] ;a}eGbf a9L kmfObf p7fPsf]<br />

5, lghL k|sfzg u[xdWo] . pQm klqsfn] #^<br />

nfv %@ xhf/ ?k}ofF nu]sf] 5 eg] /fhwfgL<br />

b}lgsn] & nfv *& xhf/, lxdfno 6fOD;n]<br />

$ nfv *# xhf/ ?k}ofF “ nu]sf] 5 . uf]/vfkqn]<br />

eg] ^! nfv $# xhf/ ?k}ofF nu]sf] 5 .<br />

Joj;flos k|sfzgu[xx¿nfO{ ;Qfsf] cGw<br />

;dy{g gu/]sf sf/0f :jtGq ;dfrf/<br />

;Dk| ]if0fdf ;d]t Jojwfg v8f ul/Psf] ] lyof] .<br />

;~rf/dfWod lgoGq0fsf nflu ul7t<br />

cfd;+rf/ sfo{bnn] @ nfv %& xhf/, rnlrq<br />

ljsf; af]8{n] *) nfv, g]kfn s]a'n 6]lnlehg<br />

;+3sf gfddf xl/z/0f nfld5fg]n] @ nfv, g]kfn<br />

rnlrq snfsf/ ;+3n] # nfv, /fli6«o<br />

;dfrf/ ;ldltn] ^ nfv, ;Dkfbs k|sfzs<br />

dxf;+3n] ;jf % nfv ?k}ofF /fli6«o 9's'6Laf6<br />

lnPsf 5g\ .<br />

vr{ s6f}tL<br />

cl3Nnf] ;/sf/n] dgk/L vr{ u/]sf sf/0f<br />

jt{dfg ;/sf/ cK7]/f]df k/]sf] 5 . cy{dGqL dxtn]<br />

rfn" cfly{s jif{sf af“sL b'O{ dlxgfsf nflu vr{<br />

wfGg klg ;/sf/ cK7]/f]df /x]sf] l:jsf/]sf 5g\ .<br />

pgn] of] jif{ vr{ s6f}tL ubf{ klg % ca{ ( s/f]8<br />

?k}ofF ;/sf/nfO{ sdL x'g] atfPsf 5g\ .<br />

vr{ h'6fpg] cfGtl/s C0f lng' Pp6f ljsNk<br />

eP klg cl3Nnf] ;/sf/n] & ca{ !) s/f]8<br />

?k}ofF C0f lnPsf] 5 . ah]6sf] nIocg';f/ of]<br />

jif{ !! ca{ *% s/f]8 cfGtl/s C0f lng] k|fjwfg<br />

/x]sf]df ca $ ca{ &% s/f]8 dfq} af“sL 5 .<br />

of] /sdn] vr{ wfGg g;lsg] / yk C0f lnFbf<br />

ljQLo c;Gt'ng a9\g uO{ cy{tGq yk ;d:ofdf<br />

kg] { dxtn] atfPsf 5g\ . vr{ s6f}tLsf nflu<br />

pgn] dGqL / pRr ;/sf/L clwsf/Lx¿sf]<br />

ljb]z e|d0fdf lgoGq0f, ;ef, uf]i7L h:tf<br />

sfo{qmd s6f}tL, ;jf/L;fwg vl/b / ejg<br />

lgdf{0fnufotsf sfd tTsfnsf nflu /f]s]sf<br />

5g\ . t}klg dfcf]jfbL;Fusf] jftf{, ;+ljwfg;ef,<br />

k|ltlglw;ef ;+rfng, ;lxb / 3fOt]<br />

Joj:yfkgsf] vr{ /f]Sg ;Sg] cj:yfdf<br />

;/sf/ 5}g . ä<br />

;do á h]7 !!, @)^# 33


t:jL/x¿ M ;do<br />

/fhkl/jf/ vr{ cWofb]z lgliqmo<br />

tna 36\of] †<br />

s;n] eGg] <<br />

ä ls/0f e08f/L÷sf7df8f}<br />

/fhfsf] tna slt < /fgL, o'j/fh, o'j/f1L,<br />

clw/fhs'df/L, zfxHofbf, zfxHofbL nufot<br />

/fHosf]ifaf6 kfl/>lds kfpg] /fhkl/jf/sf<br />

;b:ox¿sf] tna slt xf]nf < ;+ljwfg;efn]<br />

/fhfsf] …kf]lh;gÚ l5gf]kmfgf] gu?Gh]n ;8sdf<br />

gf/f nfu] klg /fhkl/jf/n] k|rlnt sfg'gn]<br />

tf]s]adf]lhd vr{;'ljwf lnO/xg] hfgsf/x¿<br />

atfp“5g\ .<br />

/fhb/jf/ vr{ Joj:yf P]gdf cWofb]zdfkm{t<br />

ePsf] cf+lzs ;+zf]wgn] /fhf / kl/jf/sf]<br />

kfl/>lds r'NofOlbPsf]df j}zfv @# ut]b]lv<br />

k'/fg} cj:yf sfod ePsf] 5 . /fhb/jf/ vr{<br />

P]gdf cWofb]zdfkm{t ePsf] ;+zf]wgn] /fhfsf]<br />

OR5fg';f/ vr{ ug{ kfpg] Joj:yf /flvPsf]<br />

lyof] . j}zfv @# ut]b]lv pQm cWofb]z lgliqmo<br />

34<br />

/fhf, /fgL / /fhkl/jf/<br />

ljlgof]lht yk<br />

@)%*÷%( ! s/f]8 * nfv – –<br />

@)%(÷^) # s/f]8 % nfv @ s/f]8<br />

@)^)÷^! # s/f]8 !* nfv @ s/f]8<br />

@)^!÷^@ # s/f]8 @& nfv @ s/f]8<br />

@)^@÷^# # s/f]8 @& nfv @ s/f]8<br />

/fhf;lxt /fhkl/jf/ ;b:ox¿sf] tna sfg'gL¿kdf Jofks 36] klg ;/sf/sf] df}gtf /<br />

b/jf/sf] a'em krfOn] Jojxf/df a9]s} kfl/>lds sfod 5 .<br />

]<br />

{<br />

{ +<br />

ePsfn] k'/fg} k|fjwfgdf kmls{Psfn] /fhfsf] tna kfp“5g\ eGg] /ftf] lstfadf g} 5fKg'<br />

tnaeQf rf/ jif{ k'/fgf] cj:yfdf kms] {sf] 5 . kYof{ . nf]s]Gb|axfb'/ rGbsf] k|wfgdlGqTjsfndf<br />

pbfx/0fsf] nflu /fhfsf] tna km]l/ jflif{s $* /fhb/jf/ vr{ cWofb]z ;+zf]wg eP kl5 /ftf]<br />

nfvdf em/]sf] 5 . ha ls c;f]h !* nuQ} lstfadf 5flkg 5f8]sfn] rf/ jif{b]lv /fhf,<br />

/fhfsf] jflif{s tna ! s/f]8 @ nfv agfOPsf] /fgL / kl/jf/sf cGo ;b:osf] tnaaf/]<br />

bfaL ;|f]tsf] 5 . cGo ;b:osf] klg ;f]xL ;/sf/;d]t cgle1 5 .<br />

cg'kftdf a9]sf]df ca k'/fg}df em/]sf] 5 . t/ /fhfn] k|ToIf zf;g lnPkl5 /fhf, /fgL<br />

/fhf, /fgL / kl/jf/sf] kfl/>lds k+rfotsfnel/ / kl/jf/sf gfddf b/jf/df lgsf;f x'g] s'n<br />

Psgf; /x\of], jL/]Gb|sf] zf;gsfndf @)$%÷$^ /sddf tLg ;oeGbf a9L k|ltztn] j[l4 x'g'n]<br />

df Psk6s ;fdfGo jl[4 eof] . pQm kfl/>lds ;a}sf] kfl/>lds ToxL cg'kftdf a9]sf] 7f]s'jf<br />

k|hftGqsfndf l:y/ /x\of] eg] 1fg]Gb|sf] rf/jif] sd{rf/Lx¿sf] 5 -x]g{ 'xf];\ aS;– /fhf, /fgL /<br />

zf;gsfndf g} sof}+u'0ff j[l4 eO;s]sf] kl/jf/sf] kfl/>lds_ . /fhb/jf/n] ug] s/f]8f}<br />

;|f]tx¿sf] bfaL 5 .<br />

vr{df cl86 ;d]t gx'g] x“ 'bf pgLx¿n] aflx/<br />

c;f]h !* zfxL sbdeGbf cl3 gNofPsf] ;"rgf k"0f{ ¿kdf uf]Ko g} /xG5 .<br />

/fhkl/jf/sf] vr{ kf/bzL{ x'GYof] . k|To]sn] slt t/ nf]stGq :yfkgfkl5 /fhf, /fgL,


o'j/fhnufot /fhkl/jf/sf ;b:osf] kfl/>lds<br />

36]sf] ljifodf cy{ dGqfnon] ;d]t d'v kmf]g{ ]<br />

lxDdt ul//x]sf] 5}g . cy{dGqL /fdz/0f<br />

dxtn] h]7 ! ut] k|ltlglw;efdf k]; u/]sf]<br />

Zj]tkq ;d]t o; ljifodf df}g /xg'n] la/fnfsf]<br />

3f“6Ldf s;n] 3G6L em'G8\ofpg] eGg] cj:yf<br />

cem} af“sL /x]sf] k'li6 x'G5 .<br />

cy{ dGqfno ah]6 dxfzfvfsf sd{rf/L /<br />

cGo pRrkb:y clwsf/LaLr b'O{ ;ftfb]lv<br />

/fhf/fgL;lxt /fhkl/jf/sf ;b:osf] tna<br />

;'ljwf 36]sf] ljifodf rrf{ eO/x] klg To;nfO{<br />

:d/0f u/fpg] lxDdt s;}n] ug{ ;s]sf] 5}g .<br />

/fhb/jf/ vr{ cWofb]z lgliqmo ePsf]af/] b/jf/<br />

eg] cgle1tfsf] gf6s ul//x]sf] 5 .<br />

;|f]tsf cg';f/ /fhb/jf/ 9's'6L ljefu, vr{<br />

ljefu nufotn] h]7 dlxgfdf klg k'/fg}<br />

sfg'gL Joj:yfg';f/ /fhkl/jf/sf gfddf vr{<br />

u/] . cy{ dGqfnon] :d/0f gu/fP;Dd b/jf/n]<br />

o:tf] anldrfOF hf/L /fVg] cf/f]k;d]t nfu]sf]<br />

5 . P]gsf k'/fg} k|fjwfg nfu" ePkl5 cfufdL<br />

cfly{s jif{b]lv /fhkl/jf/ / b/jf/sf] vr{<br />

cf+lzs kf/bzL{ x'G5 .<br />

lj1x¿n] vf/]h jf lgliqmo ePsf] cWofb]zn]<br />

h'g h'g k|fjwfg ;+zf]wg u/]sf] lyof] Tof] x6]/<br />

k'/fg} sfod x'g] atfp“5g\ . dxfGofoflwjQmf<br />

sfof{no / sfg'g dGqfnosf cg';f/ vf/]h<br />

jf lgliqmo ePkl5 cWofb]zdfk{mt NofOPsf<br />

Joj:yf ;a} cdfGo x'G5g\ / cWofb]z<br />

cfpg'k"j{s} sfg'g nfu" x'G5 . dxfGofoflwjQmf<br />

o1d"lt{ aGhf8] eG5g\, …cWofb]z vf/]h ePkl5<br />

k'/fg} cj:yfdf kms{G5 .Ú gof“ sfg'g d:of}bf<br />

u/]/ cWofb]z NofPsf] eP vf/]hLkl5 tfj]bf/L<br />

;dfKt x'G5 . cy{ dGqfnon] casf lbgdf<br />

/fhb/jf/sf] vr{ kf/bzL{ ug{ ' kg] { pgn] atfP .<br />

cWofb]z vf/]hL jf lgliqmo ePkl5 To:tf<br />

sfg'g hf/L x'g'cl3sf] cj:yfdf kms{g] hfgsf/L<br />

sfg'g dGqfnon] lbPsf] 5 . vf/]h ePsf] s'g}<br />

sfg'g ljz]ifsf] gfd glnO{ sfg'g dGqfnosf<br />

;lrj 8f= s'n/Tg e"t] {n eG5g\, …^ dlxgfsf]<br />

Dofbleq cWofb]znfO{ cg'df]bg gul/Pdf jf<br />

vf/]h 3f]if0ff u/]df To;cl3 h] Joj:yf lyof]<br />

Tof] g} cfslif{t x'G5 .Ú<br />

/fhkl/jf/sf ;b:osf] tna s]–slt 5 eGg]<br />

hfgsf/L b'O{ dlxgfleq ;fj{hlgs x'g] lglZrt<br />

5 . rf/ jif{b]lv crfSnL ¿kdf al9/x]sf]<br />

/fhf / kl/jf/sf] kfl/>ldsdf sfo{ut nufd<br />

cfufdL ah]6n] lbg]5 .<br />

@)%* h]7;Dd /fhkl/jf/sf @# ;b:on]<br />

;/sf/L 9's'6Laf6 tna kfpg] u/]sf]df b/jf/<br />

xTofsf08df * ;b:o 36]sf lyP . d'u'sf]<br />

/f/ftfndf ePsf] x]lnsf]K6/ b'3{6gfdf<br />

clw/fhs'df/L k| ]Iofsf] /x:ok"0f{ lgwg ePkl5<br />

/fHosf]ifaf6 tna kfpg]sf] ;+Vof !$ dfq<br />

sfod eof] .<br />

nfvf}+ kfl/>lds kfpg] gf} ;b:osf]<br />

c;fdlos d[To' x' “bf klg Tof] cfly{s jif{df<br />

c;f]h !* kl5 HofldtLo >]0fLdf j[l4 x'g yfn]sf] /fhkl/jf/ vr{ o;kfnf<br />

* s/f]8 k'u]sf] 5 . /fhfsf] ;lqmo zf;gcl3 /fhkl/jf/sf] jflif{s tna<br />

! s/f]8eGbf sd lyof] eg] k~rfotsfndf %) nfv klg k'Ub}gYof] .<br />

k~rfot k|hftGq c;f]h !* kl5<br />

/fhf #^ nfv $* nfv uf]Ko<br />

/fgL @ nfv %) xhf/ !@ nfv uf]Ko<br />

o'j/fh $ nfv !@ nfv uf]Ko<br />

d'df a8fdxf/fgL # nfv @$ nfv uf]Ko<br />

clw/fhs'df/L @ nfv @% xhf/ # nfv uf]Ko<br />

zfxHofbf÷HofbL ! nfv %) xhf/ # nfv uf]Ko<br />

/fhkl/jf/sf gfddf b/jf/df hfg] /sddf<br />

s'g} sdL cfPg . /fhf 1fg]Gb|sf] Psjif]{<br />

zf;gsfn k"/f ePkl5 /fhkl/jf/sf gfddf<br />

b/jf/ hfg] /sddf HofldtLo >]0fLdf a9f]Q/L<br />

;'? eof] . /fHoaf6 tna kfpg] ;b:o ;+Vof<br />

rfnL; k|ltzt 36] klg z]/axfb'/ b]pjf ;/sf/<br />

/ c;f]h !* kl5 /fhfsf] lgufxdf ag]sf ;a}<br />

;/sf/aLr /fhkl/jf/ kfl/>lds zLif{sdf a9L<br />

/sd 6qm\ofpg] xf]8afhL g} rn]sf] tYof+sn]<br />

k|:6 kf5{ .<br />

@)%( ;fndf h]7df k|ltlglw;ef lj36g<br />

ePkl5 cWofb]zdfkm{t cfPsf] ah]6df<br />

kfl/>ldssf] /sddf #)) k|ltztn] j[l4 eof] .<br />

cfly{s jif{ @)%*÷%( df ;+;b\n] ! s/f]8 *<br />

nfv ljlgof]hg u/]sf]df To;kl5sf rf/ cfly{s<br />

jif{df ;jf tLg s/f]8sf] xf/fxf/Ldf<br />

kfl/>ldsafkt e'QmfgL eof] . /fhkl/jf/<br />

ah]6cGtu{t lx;fa gDa/ (%–#–($! af6<br />

rf/ jif{df yk !! s/f]8 /fhkl/jf/sf]<br />

kfl/>ldssf] gfddf b/jf/ lgsf;f ePsf] bfaL<br />

dxfn]vflgoGqssf] sfof{nosf] 5 .<br />

b]pjf ;/sf/ avf{:t u/L /fhfn] k|ToIf<br />

zf;g ;'? u/]kl5 /fhkl/jf/sf] kfl/>ldssf<br />

nflu To;/L rf]/af6f]af6 yk lgsf;f nfg ;'?<br />

ePsf] v'nf;f ePsf] 5 . ;/sf/sf] Joo<br />

cg'dfgsf] ljj/0f -/ftf] lstfa_df @)%(÷^),<br />

^)÷^!, ^!÷^@ jif{sf] @ s/f]8 ?k}of“sf] b/n]<br />

To:tf] /sd /fhkl/jf/sf nflu uPsf] b]lvG5 .<br />

ljzfn cGt/sf] gof“ sLlt{dfg sfod ub} { rfn"<br />

cfly{s jif{df ;f]xL af6f]af6 kfFr s/f]8<br />

/fhkl/jf/sf] kf]N6fdf kl/;s]sf] 5 .<br />

…/ftf] lstfadf cGo zLif{sdf b]vfP/ b/jf/<br />

lgsf;f lbOg] /sd ;Lw} /fhfsf] kf]N6fdf hfG5Ú,<br />

dxfn]vflgoGqs ;|f]t eG5, …/fhb/jf/ lgsf;f<br />

uPsf] /sdsf] lx;falstfa leq g} x'g] x“ 'bf<br />

xfdLnfO{ lj:t[t hfgsf/L x“ 'b}g .Ú ä<br />

;do á h]7 !!, @)^# 35


l/kf]6{ ;'/Iff sf/afxL<br />

hgcfGbf]ngsf] ;kmntfkZrft\ o'lgkmfO8 sdfG8<br />

e+u eO{ ;z:q / hgkb k|x/Ln] zfxL ;]gfsf]<br />

cwLgaf6 5'6sf/f kfP . nfdf] ;dob]lv lvGg<br />

/x]sf hgkb / ;z:q k|x/Ldf v';Lsf] cfef;<br />

b]lvof] s]xL lbg, t/ /fodfemL cfof]u / ;/sf/n]<br />

k|x/Lsf] dgf]an Ifl0fs t'NofOlbP .<br />

/fodfemL cfof]un] xr'jfsf] e/df tLg<br />

;'/Ifflgsfo hgkb, ;z:q k|x/L / /fli6«o<br />

cg';Gwfgsf k|d'vx¿nfO{ lgnDagsf] l;kmfl/;<br />

u/]kl5 tL lgsfosf ;sn bhf{ b'vL ePsf 5g\ .<br />

csf] {lt/ /fodfemL cfof]us} gfddf dlGqkl/ifb\n]<br />

j}zfv @( ut] hgkb / ;z:qsf ^ pRr k|x/L<br />

clws[tnfO{ lgnDag u/]kl5 lg/fzfsf] cfotg<br />

c¿ a9]sf] 5 .<br />

lgnDag k/]sfdWo] ;z:qsf b'h{s'df/ /fO{<br />

/ dfwj yfkf cfGbf]ng bafpg cdfgjLo<br />

lsl;dn] pBt ePsf sf/0f dfgjclwsf/<br />

cfof]usf] ;d]t tf/]v v]lk/x]sf JolQm x'g\ .<br />

t/, lgnDagdf k/]sfdWo] ;z:qsf PcfOhL<br />

/lj/fh yfkf, hgkbsf PcfOhLqo<br />

/fh]Gb|axfb'/ l;+x, ¿k;fu/ df]Qmfg / s[i0f<br />

a:g]tdfly cGofo ePsf] cfjfh dl;gf] :j/df<br />

pl7/x]sf] 5 .<br />

hgcfGbf]ngaf6 :yflkt ;/sf/n] k|x/LnfO{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

]<br />

{<br />

hgefjgf af]Sg ;Sg] agfpg sf]l;; ug' {kg] {df ;a}eGbf jl/i7 PcfOhL /lj/fh yfkf dfgj<br />

lgnDagn] k|x/L ;+oGqnfO{ b'vL t'NofPsf] a'lemPsf] ;+;fwg ljefusf k|d'v lyP t/ pgL cgfxsdf<br />

5 . o;n] ubf{ pgLx¿sf] dgf]andf gsf/fTds lgnDagdf k/]sf 5g\ . v'nf k|lt:kwf{af6 ;+o'Qm<br />

c;/ k/]sf] 5 . h]7 @ ut] yfkfynLdf ;fgf] /fi6«;+3 8«u Ao'/f]df Ps jif{ sfd u/]sf yfkf<br />

;d"xn] rf/j6f ;/sf/L df]6/ hnfPsf] Ps k|x/Ldf /x]sf ;Lldt af}l4sdWo]sf] cu|0fL gfd<br />

3G6f;Dd 36gf:yndf sf]xL klg k|x/L xf] . u[xdGqL s[i0fk|;fb l;6f}nf / k//fi6«dGqL<br />

gcfOk'Ug'nfO{ pgLx¿sf] dgf]an slt lu/]sf] /x]5 s]kL cf]nLsf] s[kf emfkf :yfoL 3/ ePsf jf;'b]j<br />

eGg] HjnGt pbfx/0f dfGg] w]/} 5g\ . cf]nLdfly lyof] xf]nf .<br />

k|x/Lsf] pkNnf] bhf{sf clwsf/Ldfly wfjf To:t}, tTsflng u[xdGqL / cfOlhkLåo<br />

af]Nbf kLl8t ePsf 5g\, PcfOhL /fh]Gb|axfb'/ sf/afxLdf kbf{ u[x;lrj afns[i0f k|;fO{ +n] lsg<br />

l;+x . ck/];g k|d'v elgP klg cfGbf]ng lSng lr6 kfP < Tof] csf] k|Zg ag]sf] 5 .<br />

cjlwdf pgL b'O{ ;ftf ljb]zdf lyP . /fh]Gb|axfb'/ l;+xdfly sf/afxL u/fpg /<br />

;dfgtfsf] Jojxf/ gePsf] pbfx/0f k|:6 clxn]sf] khgLdf k"j{ u[xdGqL uf]ljGb/fh<br />

x'g] pbfx/0f alg/x]sf l;+xnfO{ h'g ljefusf] hf]zLsf] xft /x]sf] cf/f]k;d]t nflu/x]sf] 5 .<br />

k|d'v ePsf]df sf/afxL ul/of], ;z:qdf ToxL b'g} sf08df l;+x dfg;/f]j/ uPsf] cf/f]kdf<br />

sfd ug] {nfO{ s]xL gePsf] dfq xf]Og, k'/:s[t tTsfnLg ;+:yfkgfn] sf/afxL ug{ vf]h]sf] lyof],<br />

g} ul/Psf] 5 . o;n] ;/sf/ gLlt lgodeGbf t/ tTsfnLg u[xdGqL hf]zL / cfOlhkL<br />

klg JolQm x]/]/ sf/afxLdf plqPsf] k'li6 cRo'ts[i0f v/]nn] /fhLgfdf lbg'k/]sf] lyof] .<br />

ePsf] 5 .<br />

o:tf ljifodf ;ts{ x'g' h?/L 5 . x}g eg] km]l/<br />

;z:qsf ck/];g ljefu k|d'v PcfOhL bnx¿ ljjfbdf cfp“5g\ .<br />

jf;'b]j cf]nLn] ;a} vtdf cfddfkmLsf] dfnf ;'/Iffkmf}hsf] g]t[Tj ug] ;]gfnfO{ ;a} bf]ifaf6<br />

klxl//x]sf 5g\ . ;z:q k|x/L ann] cfGbf]ngdf pGd'lQm lbg], cfb]z kfngf ug] k|x/LnfO{ k|d'v<br />

w]/}sf] xTof u/]sf] / 3fOt] agfPsf] eP klg cleo'Qm agfP/ km]l/ Psk6s lgd'vfnfO{ cGofo<br />

To;}sf] lhDdf lnPsf cf]nL k'/:s[t ePsf 5g\ . kg] ;Defjgf 5 . ä<br />

lgd'vfsf] d'vdf 3f]rf] †<br />

lgnlDat k|x/L dxflg/LIfsåo ZofdeQm yfkf / ;xjL/ yfkf


t:jL/x¿ M t]haxfb'/ a:g]t<br />

l/kf]6{ ;z:q åGåkLl8t<br />

tLnaxfb'/ u'?ª<br />

lal;{Psfx¿<br />

j]bk|;fb /]UdL<br />

hgcfGbf]ngsf] ;kmntf;Fu} d'n's clxn] zflGtsf] af6f]df cu|;/ 5 . ljb|f]xL dfcf]jfbL / ;Qf;Lg ;ft bnsf<br />

k|ltlglwx¿ åGå Joj:yfkgdf nfuL k/]sf 5g\, t/ of] qmddf ;z:q åGåsf a]nf a]kQf kfl/Psf / 3fOt]<br />

ePsfx¿nfO{ lal;{OPsf] 5 . clxn] pgLx¿ cfÎgf af/]df s;}n] ;f]lrlbG5 ls eg]/ cf; u/]/ a;]sf 5g\ .<br />

+<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

+<br />

…tkfO{ cf]5\ofg k/]sf] slt eof]


lzIff qmflGtsf/Lsf] sfo{qmd<br />

dfcf]jfbL ;dly{t ljBfyL{ ;+u7g clvn lyof], t/ Tof] z'Ns;Ldf nfu" ePsf] 5 ls 5}g ;'ljwf / cfoJoo kf/blz{tf hf]8bf/¿kdf<br />

qmflGtsf/Ln] b'O{ jif{cl3 aGb u/fPsf] sf:sLsf] eGg]tkm{ st}af6 cg'udg ePsf] 5}g . KofA;gn] p7fOPsf] 5 .<br />

lxn;fO8 af]l8{ª :s'n o;} z}lIfs ;qb]lv of] jif{ z'Ns ga9fpg] lg0f{o u/] klg w]/} dfp kf6L{ dfcf]jfbLn] eGb} cfPsf]h:t} ;+;b\<br />

;~rfng ePsf]df ljBfno ;~rfng ul/Psf] ljBfnon] z'Ns j[l¢ u/]sf 5g\ . lghL / ;/sf/sf] vf/]h u/]/ cGtl/d ljwfg /<br />

s]xL lbgd} qmflGtsf/Lsf tkm{af6 ljBfnodf ljBfnodf ljs[lt al9/x]sf] s'/f af/Daf/ gcfPsf] ;/sf/sf] u7g u/]/ ;+ljwfg;efdfkm{t<br />

tfnfaGbL ul/of] .<br />

klg xf]Og, Jojl:yt ug] { k|of; eg] clxn];Dd nf]stflGqs u0ftGqdf hfg] lg0f{o cfpg'kg] {<br />

z}lIfs ljzfnahf/sf] cf/f]kdf qmflGtsf/Lsf] c;kmn 5 . lghL ljBfnodf ePsf eGg] /fhgLlts dfu klg k|d'vtf;fy p7fPsf]<br />

pbL{kl5 aGb ePsf d'n'ssf ;of} + ljBfno sdLsdhf]/L ;'wf/]/ Jojl:yt ul/g' kg] { KofA;gsf 5 qmflGtsf/Ln] . ljBfyL{ ;+u7g eP/ klg c¿<br />

nf]stflGqs cfGbf]ngsf] ;kmntfkl5 klg v'Ng jl/i7 pkfWoIf ef]haxfb'/ zfx atfpF5g\ . kf6L{n] p7fPem} + u/L /fhgLlts d'2f p7fPsf] <<br />

;s]sf 5}gg\ . clxn] klg Onfd, kfFry/, /fli6«os/0fsf] s'/f c;Dej /x]sf] clxn]sf] cWoIf Gof}kfg] eG5g\, …/fhgLlts d'2fn] Pp6f<br />

wgs'6fnufot ljleGg lhNNffdf aGb ePsf cj:yfdf lghL ljBfnonfO{ Jojl:yt u/]/ af6f] g;dftLsg c¿ d'2f cl3 a9\5g\ eGg'<br />

lghL ljBfnon] o; jif{sf] gofF z}lIfs ;qdf u'0f:t/Lo lzIff k|bfg ug' { kg] { pgsf] 7DofO a]sf/ x'G5 . To;}n] /fhgLlts d'2fsf] l5gf]kmfgf]<br />

klg k9fO hf/L /fVg ;s]sf 5}gg\ . cleefjs 5 . zfx eG5g\, …ljBfno ;~rfng ug{ glbg' u/]/ dfq z}lIfs d'2fdf hfg'k5{ .Ú qmflGtsf/Ln]<br />

/ ljBfno ;~rfnssf] kxndf klxn] aGb eP/ / cfkm"n] 5fg]sf] ljBfnodf cfºgf aRrf k9fpg @)^) ;fn c;f/b]lv cfºgf] ;+u7gsf] gfdaf6<br />

clxn] v'n]sf ljBfnonfO{ klg qmflGtsf/Ln] kfOFb}g eGg' lgod;+ut s'/f xf]Og . o:tf s'/f rGbf glnPsf] hgfP klg d'n'ssf ljleGg<br />

aGb ug] { r]tfjgL lbO/x]sf 5g\ . qmflGtsf/Lsf c¿dfly ha/h:tL nfb\g vf]Hg'n] ;f]x|f} + ztfAbLsf] efudf lzIfs, sd{rf/Lnufot ljleGg If]qsf<br />

cWoIf n]vgfy Gof}kfg] lghL ljBfnon] ;dfhdf aa{/tfsf] emNsf] lbG5 . o:tf dfu hfoh dflg;af6 rGbf c;'Ng] sfd rln/x]sf] 5 .<br />

juL{o vf8n a9fPsfn] cfºgf] ;+u7gn] To:tf xf]Ogg\ .Ú<br />

qmflGtsf/Ln] kl5Nnf]k6s ;/sf/nfO{ lbPsf]<br />

ljBfnonfO{ kIfkf]if0f gug] { atfpF5g\ . pgL lghL ljBfnosf] /fli6«os/0fsf] ljifo 1fkg kqdf pNn]v ul/Psf dfudWo] s]xL c¿<br />

eG5g\, …xfd|f] ;+u7g d'n'sdf b'O{ vfn] lzIffsf] qmflGtsf/Ln] w]/} klxn]b]lv p7fO/x]sf] 5 . t/, ljBfyL{ ;+u7gsf dfu;Fu ldNbf klg 5g\ .<br />

cGTo rfxG5, To;}n] s'g} klg sf/0fn] klxn] d'n's cfly{s¿kn] hh{/ ePsf] cj:yfdf c¿ ljBfyL{ ;+u7gn] p7fPem}+ ljBfno<br />

aGb ePsf ljBfno km]l/ v'nf ug] { xfd|f] gLlt vf;u/L ;x/L If]qsf lghL ljBfno aGb u/]kl5 ;d'bfonfO{ x:tfGt/0f sfo{qmdsf] vf/]hL, z}lIfs<br />

n]vgfy Gof}kfg]<br />

5}g .Ú csf] {tkm{, clxn] rln/x]sf lghL ljBfno x'g] ljBfYfL{sf] rfk / sfo{/t lzIfs–sd{rf/Lsf] If]qnfO{ nf]stfGqLs/0f ug] {nufotsf dfudf<br />

eg] ank"j{s aGb u/fpg] kIfdf g/x]sf] klg ef/ y]Ug c;Dej k|foM 5 . /fli6«os/0f ;'Ggdf ;dfgtf kfOG5 .<br />

Gof}kfg] atfpF5g\ . o;af6 qmflGtsf/Lsf] lghL Gofok"0f{ nfu] klg Jojxf/df nfu" ug{ tTsfn j}zfvsf] t];|f] ;ftfdfq afuahf/df sfof{no<br />

ljBfnonfO{ x]g] { klxn]sf] b[li6sf]0fdf s]xL g/dkg ;Dej gx'g] b]lvG5 . jl/i7 pkfWoIf zfx /fv]/ ;lqmotf a9fPsf] qmflGtsf/L / c¿<br />

cfPsf] cfef; eg] kfpg ;lsG5 . eG5g\, …lghL ljBfno ;~rfnssf] :jfYf{sf] ljBfyL{ ;+u7gaLr sfo{ut Pstf x'g] cj:yf<br />

d'n'ssf ljleGg efudf klxn] aGb ePsf nflu dfq v'n]sf xf]Ogg\, lghL ljBfnon] klg g/x]sf] ljBfyL{ g]tfx¿ atfpF5g\ . cg]/f:jljo'sf<br />

lghL ljBfno km]l/ ;~rfng x'g] jftfj/0f ;fdflhs bfloTj lgjf{x ul//x]sf 5g\ . /fHon] cWoIf lvdnfn e§/fO{ eG5g\, …qmflGtsf/Ln]<br />

l;h{gf ul/g'k5{ eGg] dfu lghL tyf cfjf;Lo klg t ;/sf/L ljBfnodf nufgL u/]sf] 5 lg, p7fPsf w]/} dfu xfd|f dfu;Fu klg ldNbfh'Nbf<br />

ljBfno cu{gfOh];g -KofA;g_n] /fVb} cfPsf] v} t nufgLcg';f/sf] k|ltkmn


ljrf/ ;'/Iff lgsfo<br />

g]kfnsf] e"/fhgLlts cjl:yltsf sf/0f ;]gfsf] cfjZostf g} 5}g ls eGg]<br />

ax; klg ;'? ePsf] 5 . zfxL g]kfnL ;]gfsf] clxn]sf] ;+/rgf, cfsf/ /<br />

sfo{z}nL oflGqs, ckf/bzL{, lje]bsf/L, e2f / dflysf] lgufxdf rNg] ]<br />

ePsfn] o;nfO{ ;'/Iffsf] PSsfO;f} + ztfAbLsf] gofF cjwf/0ffg';f/<br />

-hjfkmb]lxtf, pQ/bfloTj, kf/blz{tf, ;dfj]zLs/0f, ;}lgs–gful/s ;DaGw<br />

tyf gful/s k|zf;gsf] dftxt / lgb] {zg_ rNg] agfO{ of]Uotf, Ifdtf /<br />

bIftfsf] cfwf/df sfo{;Dkfbg / d"Nof+sgsf cfwf/df ;+rfng ug' { kb{5 .<br />

k'g;{ +/rgf cfjZos ä<br />

8f= lji0f'/fh pk| ]tL<br />

{<br />

{<br />

]<br />

+<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

zflGtk"0f{ hgcfGbf]ngsf] ;kmntfkl5 d'n's ;+/rgfut ;'wf/df nufpg], tNnf] bhf{sf clxn] p7]sf k|d'v ljifo<br />

/fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs, ;'/Iff /<br />

k//fi6«nufotsf ;a} If]qsf] cfd"n ¿kfGt/0fsf]<br />

sd{rf/Lx¿dfly ePsf / x'g] e]befj cGt<br />

ug] {h:tf ljifodf hg:t/af6 Jofks ¿kdf ax;<br />

clxn] g]kfndf ;a}eGbf 7"nf] r'gf}tL eg]sf]<br />

zfxL g]kfnL ;]gf, ;z:q k|x/L, g]kfn k|x/L /<br />

rf}af6f]df plePsf] 5 . hgcfGbf]ngsf] dd{ / eO/x]sf] 5 . ;]gfsf k"j{ hg] {nx¿n] klg o:tf dfcf]jfbL hgd'lQm ;]gfsf] ;du|tfd} k'gu{7g<br />

cfsf+Iff tyf PSsfO;f}+ ztfAbLsf] ;'/Iff<br />

cjwf/0ffcg'¿k g]kfnL ;]gfsf] k'g;{ +/rgf /<br />

;jfn p7fpg yfn]sf 5g\ eg] vf;u/L klxnf]<br />

;+s6sfnb]lv cfdgful/sn] ;]gfsf sf/0f ;'/lIft<br />

u/L ;'/Iff If]q ;'wf/sf] cjwf/0ffcg'¿k<br />

hgpQ/bfoL, kf/bzL{ / plrt ;+Vofdf g]kfnL<br />

¿kfGt/0f cfjZos 5 . ;ft bn / x}g c;'/lIft dx;'; ug{ yfn] . ;'/Iffsf cGo /fli6«o;]gf / k|x/Ldf ¿kfGt/0f ug' g} xf] .<br />

dfcf]jfbLaLr ePsf] afx|a' Fb] ;dembf/Ln] of]<br />

;jfn cufl8 a9fpg ;fdfGo ;}4flGts vfsf<br />

b'O{ lgsfo ;z:q k|x/L / g]kfn k|x/L klg o:t}<br />

vfnsf ljjfbdf 5g\ .<br />

;'/Iff If]qsf] k'g;{ +/rgfdf k|d'v ¿kdf 6' +uf]<br />

nufpg' kg] ;jfn lgDgcg';f/ 5g\ M<br />

klg k|bfg u/]sf] 5 . clxn] ;]gfsf] k'g;{ +/rgf clxn] hgcfGbf]ngsf] kl/0ffd:j¿k !_ ;]gfsf] ;+/rgf, cfsf/ / sfo{ljlwsf] d"Nof+sg<br />

/ ¿kfGt/0f cln sd a'emfOs} cfwf/df ax;sf]<br />

Ps k|d'v ljifo ePsfn] hgtfsf] 7"nf] cfsf+Iffsf]<br />

/fHosf] k'g;{+/rgfsf] ax;sf] ;'?jft;Fu} oL<br />

;jfn ;fj{hlgs ¿kdf p7]sfn] ulx/f] ax;<br />

/ k'gu{7g<br />

clxn];Dd ;]gfsf] ;+:s[lt, cEof; / afgL<br />

t'ngfdf ;txLh:tf] klg nfU5 . nf]stGqs} / ljZn]if0f u/L ;]gfsf] k'g;{ +/rgf / ¿kfGt/0f Joxf]/f JolQm s]lGb|t / k'/ftgjfbL ePsfn]<br />

d"Nodf @)^! Dff3 !( ut] /fhf 1fg]Gb|åf/f<br />

rflnPsf] clt dxŒjfsf+IfL sbd k"/f ug{ ;]gfn]<br />

v]n]sf] unt e"ldsf, hgcfGbf]ngsf] ljkIfdf<br />

plePsf] l:ylt / cfkm"nfO{ cfdhgtfeGbf leGg<br />

/ ljlzi6 b]Vg] ;f]rfO, gftfjfb, rfs/Lsf] ulx/f]<br />

;+:sf/ / ;]gfleq /x]sf] ;|f]t ;fwgsf] Jofks<br />

b'?kof]u h:tf sf/0fn] cfdhgtf ;]gfk|lt<br />

c;Gt'i6 5 . o;}n] klg ;'/Iff If]qdf Jofks<br />

kl/jt{g cfjZos b]lvPsf] xf], t/ s]xL<br />

oyfl:yltjfbLx¿ / ;]gfsf] glhsdf /x]sfx¿<br />

eg] dl;gf] :j/df clxn]sf] hl6n cj:yfdf<br />

;]gfnfO{ rnfpg gx'g] ts{ klg ul//x] ]sf 5g\ .<br />

;]gf;DaGwL ;jfnx¿<br />

zfxL g]kfnL ;]gfsf] gfd kl/jt{g, b/jf/sf]<br />

;}lgs ;lrjfno vf/]h, /fhfnfO{ ;]gfsf]<br />

ug'{ cfjZos 5 .<br />

;]gfsf] k'g;{ +/rgf / ¿kfGt/0fsf<br />

cfwf/e"t l;4fGtx¿<br />

!_ hjfkmb]lxtf / pQ/bfloTjM ;]gf /fhfsf]<br />

;]jf / /fhd's'6k|lt jkmfbf/ x}g hgtf / hgtfn]<br />

5fg]sf] hgk|ltlglw kl/ifb\ -;+;b\_k|lt hjfkmb]xL,<br />

/fi6«sf] ;]jf / hgtfk|lt lhDd]jf/ x'g'k5{ .<br />

@_ kf/blz{tfM /fli6«o ;'/Iffsf cx+ ;jfn /<br />

;/f]sf/afx]s ;]gfsf] cfr/0f, cfoJoo,<br />

;|f]t;fwgsf] k|of]u nufotsf ;Dk"0f{ ultljlw<br />

kf/bzL{ x'g'k5{ .<br />

#_ ;dfj]zLs/0fM of]Uotf / Ifdtfsf] cfwf/df<br />

/fi6«df /x]sf] ljljwtfsf] k|ltlglwTj ePsf]<br />

;]gfsf] ;dfj]zL ;+/rgf x'g'k5{ .<br />

$_ ;}lgs–gful/s ;DaGwM ;]gfk|lt hgtfsf]<br />

/fhgLlts kl/jt{g;Fu} ;]gfsf] ;+/rgf, cfsf/<br />

/ sfo{ljlwsf] d"Nof+sgsf cfwf/df o;sf]<br />

k'gu{7g / cfw'gLs/0f clxn]sf] k|d'v sfo{ xf] .<br />

g]kfnsf] e"/fhgLlts cjl:yltsf sf/0f<br />

;]gfsf] cfjZostf g} 5}g ls eGg] ax; klg<br />

;'? ePsf] 5 . zfxL g]kfnL ;]gfsf] clxn]sf]<br />

;+/rgf, cfsf/ / sfo{z}nL oflGqs, ckf/bzL{,<br />

lje]bsf/L, e2f / dflysf] lgufxdf rNg] ePsfn]<br />

o;nfO{ ;'/Iffsf] PSsfO;f} ztfAbLsf] gofF<br />

cjwf/0ffg';f/ -hjfkmb]lxtf, pQ/bfloTj,<br />

kf/blz{tf, ;dfj]zLs/0f, ;}lgs–gful/s ;DaGw<br />

tyf gful/s k|zf;gsf] dftxt / lgb] {zg_<br />

rNg] agfO{ of]Uotf, Ifdtf / bIftfsf] cfwf/df<br />

sfo{;Dkfbg / d"Nof+sgsf cfwf/df ;+rfng<br />

ug' kb{5 .<br />

clxn] o'4 /0fgLltdf s]lGb|t /x]/ ;]gfsf]<br />

k/dflwkltaf6 cnu u/L ;}lgs kf];fsaf6 afx]s, ljZjf; / hgtfk|lt ;]gfsf] jkmfbf/L ;'lglZrt lj:tf/ eO/x]sfn] ;'/IffsdL{sf] ;+Vof wfGg}<br />

;]gfnfO{ ;+;b\sf] dftxt / k|wfgdGqLsf] lgb] {zgdf<br />

;+rfng, ;]gf kf/bzL{, hgcfGbf]ng bafpg] ;]gfsf<br />

x'g'k5{ .<br />

%_ /fli6«o ;'/Iff gLltM ;]gfsf] k'g;{ +/rgf /<br />

g;lsg] u/L a9fOPsf] 5 . ;]gfsf] ;+Vof lgwf{/0f<br />

ubf{ d'Votof b'O{ l;4fGtsf] k|of]u ul/G5 . tL<br />

k|d'v nufotsf clws[tx¿Dffly sf/afxL, ¿kfGt/0f hl6n / bL3{sfnLg c;/ kg] k|s[ltsf] x'g\ M sfo{ cfjZostf / ;|f]tsf] pknAwtf .<br />

dflyNnf] txaf6 ePsf k]6«f]n, 7]Ssfk§f, lgdf{0f,<br />

;}lgs xltof/, uf8L / aGbf]a:tLsf ;fdfg vl/b,<br />

x'g] ePsfn] k|:6 / /fli6«o ;xdltsf] cfwf/df<br />

bL3{sfnLg ;'/Iff gLlt agfO{ ;f]xLcg'¿k u7g<br />

clxn]sf] ablnFbf] kl/:ylt, ;]gfsf] ;+Vof lgwf{/0f<br />

ug] l;4fGtsf] cfwf/ / cGo åGå/t b]zsf]<br />

>LdtL ;+3sf ultljlwx¿df ePsf] Jofks x'g] /fli6«o ;'/Iffkl/ifb\sf] g]t[Tjdf ;]gf cg'ejsf cfwf/df ;]gfsf] ;+Vof #%–$)<br />

e|i6frf/ / sld;gsf] 5fglagnufotsf d'2fx¿<br />

clxn] rsf] ¿kdf pl7/x]sf 5g\ . o;cltl/Qm<br />

kl/rfngsf] Joj:yf ul/g'k5{ .<br />

^_ gful/s k|zf;gsf] dftxt / lgb] {zgM<br />

xhf/eGbf a9L cfjZos b]lvFb}g . o;/L eO/x]sf]<br />

;]gfsf] ;+Vof s6f}tL ubf{ s]xL hl6ntf cfpg]<br />

dfgjclwsf/ Jofks xgg ug] {x¿dfly 5fglag Goflos If]qsf] sfg'gL lgoGq0f / ;+;b\sf] gLltut x'Fbf o;sf] ;Daf]wgsf nflu :yflkt<br />

u/L d'2f rnfpg], ;]gfsf] ;+Vof 36fpg], ;}lgs<br />

sNof0fsf/L sf]ifdf /x]sf] 7"nf] /sd ;]gfsf]<br />

/]vb]vdf ;}lgs ;+/rgfn] hgtfk|lt jkmfbf/<br />

eO{ sfd ug' {k5{ .<br />

dfGotfcg'¿k sfd ug'{ kb{5 . h;df<br />

dfgjclwsf/ xggsf] d"Nof+sg, :j]R5f, cfly{s<br />

;do á h]7 !!, @)^# 39


ljrf/ ;'/Iff lgsfo<br />

Kofs]h, ;]jf cjlw, /f]huf/Lsf cGo ljsNk<br />

cflb k5{g\ .<br />

clxn] ;'/IffsdL{sf] 5gf]6, tflndsf] ljifo,<br />

l/kf]l6{ª, sfo{;Dkfbg, ;?jfa9'jf, d"Nof+sg,<br />

j}b]lzs tflnd tyf zflGt;]gfdf k7fpg] k|lqmof<br />

cflb cfw'lgs ;'/Iff ;+u7gsf] Joj:yfkgsf<br />

dfGotf / l;4fGtcg'¿k gePsfn] ;]gfsf]<br />

k'gu{7g ubf{ oL ;jfnsf] ;Daf]wg ul/g' kb{5 .<br />

@_ ;z:q k|x/Lsf] cf}lrTo<br />

;z:q k|x/Lansf] :yfkgf g} cNksfnLg /<br />

ljb|f]xL dfcf]jfbL lgoGq0fsf] p2]Zon] ePsf],<br />

o;sf] sfo{z}nL cfw'lgs ;'/Iff Joj:yfsf ljlw<br />

/ l;4fGtsf] ljk/Lt ePsf] -o;sf] kl5Nnf]<br />

k|df0f xf] ;z:q k|x/Ln] hgcfGbf]ng bafpg<br />

b]vfPsf] aa{/tfk"0f{ /j}of_, of] ;+u7gsf]<br />

:yfkgfaf6 ;'/Iffsf cGo c+ux¿df b]lvPsf]<br />

c;Gtl'i6sf sf/0f logLx¿aLr /x]sf] ulx/f]<br />

åGåsf sf/0f o; ;+u7gsf] cf}lrTodfly k|Zg<br />

p7]sf] / b]zsf] ablnPsf] kl/l:yltdf<br />

;'/IffsdL{sf] ;+Vof 36fpg' kg]{ cfjZos<br />

b]lvPsf] x' Fbf ;z:q k|x/Lsf] ;+/rgf vf/]h ug' {<br />

Jojxfl/s b]lvG5 .<br />

40<br />

clxn] /fHodf ;]gfsf] ;+Vof<br />

cTolws ePsfn] of] ;+Vof<br />

7"n} dfqfdf s6f}tL ug' { kg] {<br />

l:ylt 5 . To;}n] klg<br />

ePsfn] / dfcf]jfbLsf ;a}<br />

hgd'lQm ;]gfnfO{ /fli6«o<br />

;]gfdf ;dfof]hg ug{ sl7gfO<br />

x'g ;S5 . pgLx¿nfO{ of]Uotf<br />

/ Ifdtfsf cfwf/df cGo<br />

If]q -k|x/L, ljsf; ;+/rgfsf]<br />

;'/Iff, j}b]lzs /f]huf/L,<br />

;Lkd"ns cfocfh{g<br />

sfo{qmd_df ;dfj]z u/fpg}<br />

kb{5 . cGoyf<br />

hLljsf]kfh{gsf] plrt ljsNk<br />

gx' Fbf pgLx¿ km]l/ lx+;fdf<br />

kms{g ;S5g\ .<br />

;do á h]7 !!, @)^#<br />

lglZrt cfjf; If]qdf -Sjf6{l/ª / OgSofDkd]G6_<br />

/fVg ;lsG5 .<br />

v_ xltof/ ;+sng u/L 7"nf e08f/x¿<br />

-sG6]g/_df /fvL tfnf nufP/ cGt/f{li6«o<br />

;'lglZrtstf{ -Uof/]G6/_n] ;fFrf] /fVg] / ;Demf}tf<br />

sfof{Gjogkl5 xltof/ gi6 ug{ ;lsG5 .<br />

u_ lglZrt ef}uf]lns If]qnfO{ lgif]w If]q -gf]<br />

uf] hf]g_ 3f]if0ff u/L ljb|f]xL ;]gfnfO{ pQm If]qdf<br />

/fVg] / /fHosf] ;]gfnfO{ Aof/]sdf ;Lldt /fVg<br />

;lsG5 .<br />

t/ ljb|f]xLsf] ;]gf / xltof/ Joj:yfkg u/]/<br />

dfq k'Ub}g . /fHosf] ;]gfnfO{ klg pgLx¿n] zflGt<br />

k|lqmof / ;Demf}tf sfof{Gjogdf cj/f]w gk'¥ofpg]<br />

;'lglZrttf ug' { kb{5 . o;sf nflu /fHo /<br />

ljb|f]xL kIfaLr ;xdlt eO{ cGt/f{li6«o / /fli6«o<br />

cg'udg / ko{j]If0fsf] Joj:yf ul/g' kb{5 .<br />

%_ dfgjclwsf/ xggstf{ ;'/IffsdL{dfly Goflos<br />

sf/afxL<br />

;z:q åGå ePsf b]zx¿df dfgjclwsf/sf]<br />

xgg ;a}eGbf k|d'v d'2f xf] / of] ;jfnnfO{<br />

cGt/f{li6«o dfkb08 / k|lqmofcg'¿k ;Daf]wg<br />

ug{ /fHo / ljb|f]xL kIf ;xdt eO{ b'j} kIfsf<br />

dfgjclwsf/ xggstf{nfO{ Goflos sf/afxL<br />

ul/g' kb{5 . dfgjclwsf/ xggstf{nfO{ Goflos<br />

s73/fdf gNofP b08xLgtf a9\g uO{ Psflt/<br />

ck/fw sfod /xg] / csf] {tkm{ kLl8t kIfdf<br />

cGofosf] kL8f /lx/xg] x' Fbf zflGt ;Demf}tf<br />

sfof{Gjog ug{ ;d]t sl7gfO kb{5 .<br />

{ {<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

#_ g]kfn k|x/Lsf] cfw'lgsLs/0f<br />

clxn];Ddsf] ljZjsf] cg'ejdf ;z:q of] ;+Vof 7"n} dfqfdf s6f}tL ug' kg] l:ylt 5 .<br />

åGåkZrft\sf] ;dodf zflGt ;'/Iff sfod u/L To;}n] klg ePsfn] / dfcf]jfbLsf ;a} hgd'lQm<br />

b]zdf /fhgLlts l:y/tf agfpg k|x/Lsf] cx+ ;]gfnfO{ /fli6«o ;]gfdf ;dfof]hg ug{ sl7gfO<br />

e"ldsf /x]sf] b]lvG5 . s'g} klg ;dfhdf x'g ;S5 . pgLx¿nfO{ of]Uotf / Ifdtfsf<br />

gful/s;Fu glhs /x]/ zflGt ;'/Iff sfod<br />

/fVg] lhDd]jf/L k|x/Lsf] x'g] xF 'bf of] ;+/rgfnfO{<br />

;'/Iff If]q ;'wf/sf] cjwf/0ffg';f/ hjfkmb]lxtf,<br />

pQ/bfloTj, kf/blz{tf / dfgjclwsf/sf]<br />

;+/If0fsf cfwf/df cfw'gLs/0f u/L r':t /<br />

k|efjsf/L agfpg' kg] b]lvG5 . o'4n] IftljIft<br />

;dfhdf zflGt ;'/Iff sfod u/L hgdfg;df<br />

cfzf hufpg k|x/Lansf] ;'b[9Ls/0f u/L gful/s<br />

k|zf;gsf] k|ToIf lgb] {zg / cg'udgcGtu{t<br />

/flvg' kb{5 .<br />

cfwf/df cGo If]q -k|x/L, ljsf; ;+/rgfsf]<br />

;'/Iff, j}b]lzs /f]huf/L, ;Lkd"ns cfocfh{g<br />

sfo{qmd_df ;dfj]z u/fpg} kb{5 . cGoyf<br />

hLljsf]kfh{gsf] plrt ljsNk gx' Fbf pgLx¿<br />

km]l/ lx+;fdf kms{g ;S5g\ .<br />

dfcf]jfbL xltof/ Joj:yfkgsf] ;jfn cfufdL<br />

lbgx¿df k|d'v d'2f aGg]5 . dfcf]jfbL / ;ft<br />

bnaLrsf] afx|a' Fb] ;dembf/Ldf of] ;jfn klg<br />

k/]sfn] ;}4flGts ¿kdf o;sf] nflu vfsf<br />

pknAw eP klg Jojxfl/s ¿kdf w}/} hl6ntf<br />

cfpg ;S5g\ . dfcf]jfbL xltof/sf]<br />

^_ /fli6«o ;'/Iff gLltsf] th' {df<br />

cfw'lgs ;'/Iff Joj:yfsf] cjwf/0ff,<br />

kl/jlt{t /fhgLlts kl/l:ylt / g]kfnsf]<br />

ef}uf]lns–/fhgLlts cjl:ylt;d]t cfTd;ft<br />

u/L gofF /fli6«o ;'/Iff gLltsf] th' {df u/L o;}<br />

gLltcg'¿k g]kfnsf] ;]gf / hgkb k|x/Lsf]<br />

k'gu{7g / ;z:q k|x/Lsf] vf/]hL, dfcf]jfbL<br />

…hgd'lQm ;]gfnfO{ /fli6«o ;]gfdf ¿kfGt/0f<br />

ug] {nufotsf ;'/Iff;DaGwL ;Dk"0f{ ;jfnsf]<br />

;Daf]wg ul/g' kb{5 .<br />

$_ dfcf]jfbL xltof/sf] Joj:yfkg / hgd'lQm<br />

;]gfsf] ;dfof]hg<br />

clxn] dfcf]jfbL;Fu ePsf xltof/sf] Joj:yfkg<br />

/ dfcf]jfbL hgd'lQm ;]gfsf] lg/:qLs/0f jf<br />

pgLx¿nfO{ /fli6«o ;]gfdf ;dfof]hg ug] ljifo<br />

lgs} rrf{df 5 . åGå/t b]zx¿sf] cg'ejn] klg<br />

k|dfl0ft u/]sf] 5, olb b]zdf lbuf] zflGt :yfkgf<br />

ug] xf] eg] ljb|f]xL kIf;Fu ePsf] xltof/ /<br />

pgLx¿;Fu /x]sf] ;]gfsf] Joj:yfkgsf] ljlw,<br />

k|lqmof / ljsNk h:tf ljifodf ljz]if Wofg lbg'<br />

kb{5 . dfcf]jfbL;Fu clxn] slt hgd'lQm<br />

;]gf 5g\ / slt / s:tf k|sf/sf xltof/ 5g\<br />

eGg] oyfy{ hfgsf/L pgLx¿afx]s s;};Fu 5}g .<br />

of] tYof+sljgf oL b'j} ;jfnnfO{ ;xL ;Daf]wg<br />

ug{ ;lsFb}g .<br />

clxn] /fHodf ;]gfsf] ;+Vof cTolws ePsfn]<br />

Joj:yfkgnfO{ ;du| kl/jt{g Joj:yfkgsf] Ps<br />

c+usf] ¿kdf x]l/g' k5{ . ljleGg åGå/t b]zdf<br />

ljb|f]xLx¿sf xltof/ Joj:yfkgsf nflu vf;<br />

vf; ljlw c+uLsf/ u/]sf] b]lvG5 . gfldljofdf<br />

;+o'Qm /fi6«;+3n] cfºg} OGkmf];{d]G6 kmf];{åf/f ljb|f]xL<br />

/ /fHosf] ;]gf / pgLx¿sf xltof/nfO{ lgliqmo<br />

u/fO{ cfkm}n] lgjf{rg ;DkGg u/fPsf] lyof] .<br />

c+uf]nfdf o'Pg c+uf]nf e]l/lkms];g ld;g /<br />

kl5 o'Pg ld;g Og c+uf]nf -;g\ @))@_ dfkm{t<br />

lg/:q ;]gf / k|x/Lsf ;fy} gful/s lgjf{rg<br />

cjnf]sgstf{ v6fO{ lgjf{rgdf /fHo / ljb|f]xL<br />

;]gfaf6 x'g ;Sg] xltof/sf] k|of]usf] vt/f<br />

Go"gLs/0f ul/Psf] lyof] .<br />

åGå/t b]zdf ljb|f]xLsf] xltof/sf] Joj:yfkgM<br />

s_ åGå/t b]zdf ljb|f]xL ;]gfnfO{ xltof/;lxt<br />

dfcf]jfbL;Fu jftf{ / ;Demf}tf<br />

;+ljwfg;efsf] ljlw, k|lqmof / k|ltlglwTj,<br />

dfcf]jfbL;Fu ePsf xltof/ Joj:yfkg /<br />

lg/:qLs/0fsf] ljlw / k|lqmof, ;'/Iff If]qsf]<br />

k'g;{ +/rgf, cfGtl/s ¿kdf lj:yflktx¿sf]<br />

Joj:yfkg, dfgjclwsf/ xgg;DaGwL<br />

5fglag;lxtsf ;a} dxŒjk"0f{ ;jfndf b'j} kIf<br />

;xdltdf k'u]kl5 To;nfO{ zflGt ;Demf}tf<br />

-lk; Ps8{_df ;dfj]z u/L xfnsf] ;/sf/ /<br />

dfcf]jfbL kIfsf k|ltlglwx¿n] x:tfIf/<br />

ul/;s]kl5 Tof] ;Demf}tf sfof{Gjog ug{ b'j}<br />

kIf / gful/s ;dfhsf k|ltlglw;lxtsf]<br />

zlQm;DkGg cGtl/d ;/sf/sf] u7g ug' kg]<br />

x'G5 . clxn] /fHosf] nflu of] lgs} hl6n /<br />

dxŒjk"0f{ ;jfn xf] . ä


ljrf/ ;'/Iff lgsfo<br />

cfufdL lbgdf g]kfnL ;]gfsf] lgi7f / jkmfbf/L /fhtGqsf]<br />

cl:tTj hf]ufpg hgtflj?4 ;+ul7t jf kl/rflnt x'g xf]Og,<br />

;fj{ef}d g]kfnL hgtfsf] ;jf] {kl/ lxtsf] ;'lgZro / clwsf/<br />

/Iffsf nflu x'g' kb{5 . hgtfk|lt pQ/bfloTj axg ug'{ gkg]{<br />

dflysf] cfb]znfO{ xf]Og, hgtfsf] pmhf{af6 l;l~rt zlQmsf]<br />

cfb]znfO{ lz/f]wfo{ ug'{ kb{5– ;'/Iffsf tdfd c+ux¿n] .<br />

;'wf/sf] k|Zg ä<br />

d'n's olt v]/ hgcfGbf]ngsf pknlAwx¿sf] lgwf{/0fh:tf] /fhgLlts txaf6 dfq lg0f{o lng'<br />

hu]gf{ / ;+:yfkgdf ;z:q anaf6 eljioko{Gt kg] { gLltut ljifodf klg ;]gf xfjL /xg uPsf]<br />

r'gf}tL cfpg} gkfpg] Joj:yfsf] ;'lgZro :ki6 5 . gful/s lgoGq0f gx' Fbf ;]gf;DaGwL<br />

ug] {tkm{ Wofgfslif{t x'g' :jefljs xf] . k|hftGqsf] ;"rgf r'lxg] ;Defjgf g} g/xg] ePsfn]<br />

;+:yfkgsf l;nl;nfdf ;z:q anpk/ ;~rf/dfWod / hg;fdfGon] t emg\ ;}Goansf]<br />

k|hftflGqs lgoGq0fsf] ;+:yfut 9fFrf dxŒjk"0f{ lgof]u / ah]6 5nkmndf ;+nUg /xg kfpg]<br />

/x]sf] x'G5 . lgjf{lrt ;/sf/n] ;]gfnfO{ s'g} u'Ghfo;} 5}g . /fhfsf] k|ToIf zf;gsfndf<br />

cfkm"cwLg:y /fVg ljkmn ePsf] cj:yfdf hg;fdfGo / /fhgLlts bnx¿sf] zflGtk"0f{<br />

l;h{gf x'g] ;}Go :jfoQtfsf] l:ylt cS;/ cfGbf]nglj?4 pEofP/ ;/sf/ :jo+n] ;'/Iff<br />

k|hftGqk|lts"n x'g] u/]sf] b]lvG5 . k|hftGqdf ;+oGq / hgtfaLr b"/L a9fpg ;3fp gk'¥ofPsf]<br />

;z:q anh:tf] df}lns ;jfndf ;/sf/n] xf]Og . /fhgLlts cfGbf]ngsf qmddf zfxL<br />

hjfkmb]xLaf6 5'6 kfpg] s'g} dt jf efjgf g]kfnL ;]gfsf] olt Jofks k|of]u pQm sfneGbf<br />

k|wfgtfnfO{ 7fpF lbg] ul/Fb}g . To;}n] s'g} klg klxNo} ;fob} slxNo} ePsf] lyof] xf]nf .<br />

k|hftflGqs ;/sf/sf] k|fyldstf ;z:q anpk/ lg/+s'ztGqsf] k~hf dha't t'Nofpg] /<br />

gful/s lgoGq0fsf] :yfkgf x'g} kb{5 . hgclwsf/ s'lNrg lsl~rt\ kl5 gx6\g] ;'/Iff<br />

;du| g]kfn /fHosf] ;|f]t g]kfnL hgtf /x]sf] ;+oGqpk/ hgtfsf] ljZjf; /xFb}g . To;}n] ca<br />

/ ;fj{ef}d;Qf Pj+ /fhsLo ;Qf g]kfnL hgtfd} ;'/Iff ;+oGqpk/ hgtfsf] ljZjf; a9fpFb} n}hfg<br />

lglxt /x]sf] oyfy{nfO{ hgcfGbf]ngsf] ;kmntfn] ;'/IffsdL{x¿sf] ;f]r, z}nL / rl/qdf jfl~5t<br />

k'gk' {li6 u/]sf] 5 . o;sf] clek|fo hgtf ;jf] {Rr kl/jt{g cfpg' kb{5 . hgtfsf] lxtnfO{ k|d'vtf<br />

x'g\, hgtfafx]s c¿ sf]xL ;jf] {Rr x'g} ;Qm}g glbg] k'/fgf] ;f]r / z}nLaf6 ;'/Iff c+ux¿<br />

eGg] g} xf] . To;}n] ca zfxL g]kfnL ;]gfnufot d'Qm geO{ x' Fb}g . elg/xg k/f]Og, ;lbof} +b]lvsf]<br />

/fHosf ;Dk"0f{ c+usf] dftxt s'g :j¿kdf /xg] afgLaf6 pgLx¿ :jo+ d'Qm x'g ;Qm}gg\ .<br />

eGg] s'/fsf] 7]ufg hgtfsf k|ltlglwn] nufpg' cfufdL lbgdf g]kfnL ;]gfsf] lgi7f / jkmfbf/L<br />

kg] { ePsf] 5 . kl/jlt{t /fhgLlts ;Gbe{df /fhtGqsf] cl:tTj hf]ufpg hgtflj?4 ;+ul7t<br />

g]kfnL ;]gf hgk|ltlglwd"ns lgsfocGtu{t jf kl/rflnt x'g xf]Og, ;fj{ef}d g]kfnL hgtfsf]<br />

cfpg'sf cltl/Qm To;sf] :j¿k oyfy{d} /fli6«o ;jf] {kl/ lxtsf] ;'lgZro / clwsf/ /Iffsf nflu<br />

x'g' kb{5 eGg] s'/f lglj{jfb 5 . s'g} JolQm jf x'g' kb{5 . hgtfk|lt pQ/bfloTj axg ug' { gkg] {<br />

kl/jf/k|lt jkmfbf/ ;]gf /fli6«o x'g} ;Qm}g . dflysf] cfb]znfO{ xf]Og, hgtfsf] pmhf{af6<br />

/fli6«o cv08tf / e"uf]nsf] /Iff tyf l;l~rt zlQmsf] cfb]znfO{ lz/f]wfo{ ug' { kb{5–<br />

cfGtl/s zflGt ;'Joj:yfsf] axfnL g} ;]gfsf ;'/Iffsf tdfd c+ux¿n] . zfxL g]kfnL ;]gfn]<br />

k|d'v sfo{ x'g\ . oL sfo{df ;]gfsf] of]ubfg s] sfg'geGbf /fhfsf] x's'dnfO{ k|d'vtf lbg] ub{5 .<br />

s:tf] /xFb} cfPsf] 5 Tof] ;lj:tf/ rrf{sf] ljlw;Ddt zf;gsf] k|wfgtf /xg] k|hftflGqs<br />

ljifo xf]Og . cGt/f{li6«o If]qdf zflGt ;'/Iff zf;gk|0ffnLdf x's'dsf] sfof{Gjog x'g ;St}g<br />

sfod ug{ vl6g] u/]sf] eP klg Tof] zfxL eGg] ;j{ljlbt tYo;Fu ;]gfsf pRrclwsf/Lx¿<br />

g]kfnL ;]gfsf] k|fylds bfloTj xf]Og . ;}Go ckl/lrt h:t} b]lvG5g\ . zfxL g]kfnL ;]gfsf<br />

;+u7gsf] :j¿k, 9fFrf, cfsf/, xltof/ Joj:yf nflu g x's'dL zf;gsf lbg uP, g sfg'gL<br />

jf:tjdf /fli6«o ;'/Iffsf] cjwf/0ffaf6 lgwf{l/t zf;gsf lbg g} cfP . d'n'sdf o'ufGtsf/L<br />

x'g] ub{5, t/ b'ef{Uok"0f{ s'/f s] xf] eg] xfn;Dd kl/jt{g x' Fbf klg To;sf] xfjf zfxL g]kfnL<br />

xfdLn] /fli6«o ;'/Iffsf] cjwf/0ff lgdf{0f ug{ ;]gfdf l5g{ kfPg . kl/jt{gk|lt olt lg/k]If<br />

;s]sf 5}gf} + . /fli6«o ;'/Iff cjwf/0ff gePs} ;+u7gx¿ c¿ x'g} ;Qm}gg\ .<br />

sf/0fn] zfxL g]kfnL ;]gfsf] ;+u7gfTds :j¿k, zfxL g]kfnL ;]gf /fi6« / hgtfk|lteGbf klg<br />

lj:tf/, xftxltof/ Joj:yf, aGbf]a:t / cfsf/ lglZrt¿kdf b/jf/k|lt jkmfbf/ /xFb} cfPsf]<br />

lgwf{/0fdf dfq geP/ /fi6«sf] ;'/Iff k|fyldstf b]lvG5 . ;]gfsf pRrflwsf/Lx¿ bf]xf]/f] dfkb08<br />

>LsfGt /]UdL<br />

k|bz{g ug{ slQ klg lxrlsrfpFb}gg\ . aflx/<br />

v'nf¿kdf ;/sf/k|lt jkmfbf/ /x]sf] 3f]if0ff<br />

ug{ k6Ss} a]/ gnufpg] ;]gfsf<br />

pRrkbflwsf/Lx¿ zfxL g]kfnL h+uL c•fsf]<br />

kl/;/leq l5g]{lalQs} lg/+s'z /fhtGqsf]<br />

;'b[9Ls/0fsf nflu if8\oGqsf tfgfafgf a'Gg<br />

yflnxfN5g\ . /fhgLlts bnsf g]tfx¿lt ;}lgs<br />

clwsf/Lx¿n] Ps vfnsf] 3[0ff x'sf{Psf 5g\–<br />

dfgf} + tL cfºgf zq' x'g\ . zfxL g]kfnL h+uL<br />

c•fleqsf] kl/j]z g} 5'§} 5 . ;}lgs<br />

;+u7gleqsf sof} + jf:tljstf aflx/ cfpFb}<br />

cfpFb}gg\ . hg;fdfGosf] kx' Fr} x'g g;Sg] rf/<br />

lbjf/leq slt cGofo, cTofrf/, lyrf]ldrf],<br />

clgoldttf / e|i6frf/ x' Fbf] xf] < To;sf]<br />

df]6fdf]6L nv sf6\g dfq ;lsG5 . h] u/] klg<br />

s]xL gx'g] ePsfn] zfxL g]kfnL ;]gfdf<br />

b08xLgtfsf] cj:yf 5 .<br />

To;}n] g} ;]gfdf cg'Q/bfoL rl/q ljsf; x' Fb}<br />

uPsf] xf] . ;]gfdf r/d cg'zf;gxLgtfsf] efjgf<br />

5 . ljleGg bhf{sf ;}lgsx¿df cfkm"n] h] u/]<br />

klg s;}n] s]xL ug{ ;Sb}g eGg] ljZjf; alnof]<br />

x' Fb} hfg'df b08xLgtfsf] ;+:s[lt g} lhDd]jf/ 5 .<br />

zfxL g]kfnL ;]gfpk/ hgtfsf] cljZjf;<br />

r'lnFb} hfg'sf] k|d'v sf/0f hgtflj?4 dgk/L<br />

ubf{ klg ;}lgsx¿n] s;'/cg';f/sf] b08 ;hfo<br />

ef]Ug' gkg] { cj:yf g} xf] . ljz]if u/]/ a]cbaLh:tf<br />

;}lgs ck/fwdf dfq ;}Go Gofo ;Lldt /xg'<br />

kg] {df ;]gfn] u/]sf h:tf;'s} 7"nf ck/fw klg<br />

;}Go cbfntaf6} x]l/g] kl/kf6L 5 . o;n] ubf{<br />

Gofok|zf;gdf hg;fdfGon] eGbf ;}Go<br />

kbflwsf/Lx¿n] ljz]ifflwsf/ pkef]u ub}{<br />

cfO/x]sf] :ki6 x'G5 . cem sltko pRr bhf{sf<br />

clwsf/Lx¿pk/ t ;}Go cbfntdf d'2f klg<br />

rNb}g, pgLx¿n] ;xh} d'lQm kfpF5g\ . zfxL<br />

g]kfnL ;]gfsf ;sn bhf{sf ;}lgsx¿n] kb /<br />

zlQmsf] b'?kof]u ub{5g\ eGg] xf]Og k/Gt' h;n]<br />

ub{5g\ pgLx¿n] klg ;hfo gkfpg] x' Fbf ;du|<br />

ansf] 5lj w'ldn x'g uPsf] 5 . To;}n] ;]gfsf]<br />

5lj ;'wfg{ zlQm / kbsf] b'?kof]u ug] { h'g;'s}<br />

txsf ;}lgsx¿pk/ ljgfdf]nflxhf sf/afxL<br />

x'g cfjZos 5 . k|hftflGqs /fHok|0ffnLdf<br />

;}Go zlQm /fli6«o ;'/Iffsf] ;jf] {Rr c+u geP/<br />

Pp6f cfwf/ dfq xf] . ;}lgsx¿pk/ v'nf<br />

;do á h]7 !!, @)^# 41


ljrf/ ;'/Iff lgsfo<br />

cbfntdf d'2fsf] k'k{If x' Fbf /fli6«o ;'/Iffdf<br />

;]gf To:tf] :yfgdf /xg klg ldNb}g . To;}n]<br />

cfFr k'Ug ;S5 eGg] e|fGt wf/0ffaf6 ca ;a}<br />

;]gfsf] :yfg lgwf{/0f x'g} kb{5 . eljiodf ;]gfnfO{<br />

d'Qm x'g ;Sg' kb{5 .<br />

hgclwsf/lj?4 k|xf/sf] cf}hf/ aGg glbg]<br />

h'g cf} +nfdf ljif nfUb5, pxL cf} +nf] em5{ eg]em} +<br />

Joj:yf k|Tofe"t ug] { ;do oxL xf] . o; qmddf<br />

h;n] zlQm / kbsf] b'?kof]u ub{5 p;}sf pk/<br />

;'/Iffsf ;Dk"0f{ c+usf] k'g;{ +/rgf / nf]stfGqLs/0f<br />

sf/afxL eO{ pxL bl08t x'G5 . Gofo k|zf;gsf] ;Qm}g . cfºgf] kb / zlQmsf] cfjZos 5 . /fi6« / hgtfk|lteGbf /fhf /<br />

;j{dfGo l;4fGt g} oxL xf] . ;'/Iffkmf}hsf]<br />

/fhd's'6k|lt ;b}j jkmfbf/ /xg]x¿sf] h'g z[ +vnf<br />

dgf]andf k|lts"n c;/ kb{5 eGg] axfgfdf b'?kof]u ug] { ;]gfsf s'g} tof/ ePsf] 5 To;nfO{ g eTsfpFbf;Dd ;]gf<br />

;]gfaf6 ePsf jf x'g] HofbtL / dfgjclwsf/ kbflwsf/Lpk/ sf/afxLsf] hgk|ltlglwd"ns ;+:yfsf] dftxt /xg] s'/f<br />

pNn+3gsf 36gfnfO{ ljgf s'g} sf/afxL Tolts}<br />

sNkgf klg ug{ ldNb}g . gfgLb]lv a;]sf] afgL<br />

kG5fpg ldNb}g . dfgjclwsf/ pNn+3g ubf{ k|;+unfO{ ;}Goansf] g"/ jf xQkQ kl/jt{g x'g ;Qm}g . :jtGq, lgikIf<br />

5'6 kfpg] ;]gf gful/ssf] :jtGqtf / df}lns xf};nf;Fu ufF:g' cg'lrt / ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgsf nflu g]kfnL ;]gfsf]<br />

xssf] ;+/Ifs x'g} ;Qm}g . cfºgf] kb / zlQmsf]<br />

k'g;{ +/rgf clgjfo{ 5 .<br />

b'?kof]u ug] { ;]gfsf s'g} kbflwsf/Lpk/ sf/afxLsf] xf:of:kb x'G5 .<br />

;]gf hgk|ltlglw ;+:yf dftxt /xg' kg] { /<br />

k|;+unfO{ ;}Goansf] g"/ jf xf};nf;Fu ufF:g' cg'lrt<br />

hgrfxgfg';f/ To;sf] ;~rfng x'g' kg] { s'/fdf<br />

/ xf:of:kb x'G5 . kb / zlQmsf] b'?kof]u ug] { bnan;lxt k|wfgdGqL lgjf;df hfg' dgf]j}1flgs ljjfb ug{ ldNb}g . ;+;b\ dftxt cfP/ cfºgf]<br />

kbflwsf/Lx¿pk/ sf/afxLsf] k|;+u jf:tjdf qf; l;h{gf ug{ vf]Hg' xf] . o:tf] sfo{sf] k'g/fj[lQ ;+/rgf / z}nLdf kl/jt{g x' Fb}df ' ;]gfsf] le8\g]<br />

;]gfsf ;a} pRrflwsf/Lx¿sf] ;dfg ;/f]sf/sf] eljiodf s'g} klg xfntdf x'g' x' Fb}g . zfxL g]kfnL Ifdtf 36\5 eGg' lans'n} ctfls{s s'/f xf] .<br />

ljifo g} xf]Og . To:tf] ljifo ;fd"lxs geP/ ;]gf hgtfn] ;Gb]x ug] { ;+:yfsf ¿kdf geP/ hgk|ltlglwd"ns ;+:yf dftxt ;~rflnt x'g<br />

lgtfGt JolQmut xf] . To:tf] ljifonfO{ ;fd"lxs e/ ug{ ;Sg] ;+:yfsf ¿kdf ;~rflnt x'g' / hgtfk|lt jkmfbf/ /xg kfpg' ;]gfsf nflu<br />

agfpg vf]lhg'sf] clek|fo h:tf];'s} ck/fw jf jt{dfgsf] HjnGt cfjZostf xf] . hgtf / klg uf}/jsf] ljifo x'g' kb{5 . lghfdtL<br />

HofbtL u/] klg ;'/IffsdL{n] d'lQm kfpg' kb{5 k|hftGqlj/f]wL if8\oGqsf/L / dWoo'uLg kbflwsf/Lx¿k|lt ;]gfsf] Jojxf/ slxn] klg<br />

eGg] x'G5 .<br />

dfGotfaf6 ;~rflnt x' Fbf;Dd ;]gfn] hgljZjf; dof{bfk"0f{ x'g] u/]sf] kfOFb}g, a? hlxn];'s} klg<br />

;]gfsf cTo'Rr kbflwsf/Lx¿pk/ sf/afxLsf] cfh{g ug{ sbflk ;Qm}g .<br />

x]kfxf vfnsf] x'g] ub{5 . ;]gfsf] HofbtL;Fu<br />

;Gbe{df pRr bhf{sf ;a} ;}lgs clwsf/Lx¿ ;'/Ifflgsfox¿ kl/jt{gsf] hgcfsf+Iffk|lt ckl/lrt ;fob sf]xL xf]nf . To;}n] ;]gf nufot<br />

;fd"lxs ¿kdf uDeL/ 5nkmndf h'6\g' eg]sf] ;b}j gsf/fTds x'g] u/]sf] Oltxf; ;fIfL 5 . /fi6«sf cGo ;'/Iff c+ux¿df Jofks ;'wf/ gu/L<br />

k|sf/fGt/n] ;/sf/nfO{ wDSofpg vf]Hg' / cfºgf] cfkm"n] rfx]sf] kl/jt{g ;Dej t'Nofpg zflGtk"0f{ x' Fb}g . dflysf] cfb]z kfngfsf cf8df ;]gfsf<br />

kbsf] b'?kof]u ug' { g} xf] . hgtfn] lt/]sf] s/af6 cfGbf]ng ug' { hgtfsf] g};lu{s xs xf] . kl/jt{gsf] clwsf/Lx¿n] pGd'lQm kfpg] cj:yfsf] cGTo<br />

cfºgf] kfl/>lds a'‰g] ;}Go clwsf/Laf6 x'g] hgcfsf+Iff kl/k"lt{df To;}n] ;]gf afws x'g' x' Fb}g . cfhsf] ;jf{lws cfjZostf xf] . To;f] x'g ;s]df<br />

kbLo b'?kof]u IfDo x'g ;Qm}g . cfkm"pk/ ;]gf hgtf / ltgsf k|ltlglw zlQmx¿pk/ k|xf/ dfq ;]gfn] hgrfxgfsf] k|ltlglwTj ug] { gful/s<br />

sf/afxLsf] rrf{ rn]sf a]nf k|wfg;]gfklt ug] { ;+:yf xf]Og . lglj{jfb /fli6«o rl/q u|x0f ug{ zf;gsf] ck]Iff ug{ ;Dej x'g]5}g . ä<br />

42<br />

dfgjclwsf/ pNn+3g ubf{ 5'6<br />

kfpg] ;]gf gful/ssf] :jtGqtf<br />

/ df}lns xssf] ;+/Ifs x'g}<br />

;do á h]7 !!, @)^#


ljrf/ ;+ljwfg;ef<br />

rf;f] dlxnf clwsf/<br />

;dfj]zL nf]stGqsf] cjwf/0ffnfO{ ;a} ;/f]sf/jfnfx¿n] jf:tjd} cfTd;ft u/]sf x'g\ eg]<br />

dlxnfsf nflu Ps ltxfO cf/If0fsf] dfu g clt/l~ht dfu xf] g t cJojxfl/s g}, t/<br />

dlxnfx¿df klg Ps¿ktf 5}g . dlxnf eGg]lalQs} km]l/ klg vf; ju{, hft / x}l;otsf<br />

dlxnfsf] dfq} af]njfnf x'g gkfcf];\ eg]/ s]xL ljlzi6 Joj:yf ul/g' cTofjZos 5 .<br />

{<br />

{ { {<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

' {<br />

\ \<br />

{<br />

ä c~h' If]qL÷d~h' yfkf<br />

Ps ltxfO :yfgdf klg hghflt, blnt / cGo<br />

cNk;+Vos ;d"xsf dlxnfsf] hg;+Vofsf]<br />

@)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ngkl5 lgld{t ;+ljwfgn] cg'kftdf ;d'lrt k|ltlglwTj u/fpg] :ki6<br />

dlxnfnfO{ sfg'gL clwsf/sf nflu n8\g] af6f Joj:yf x'g' kb{5 . o;sf nflu tYodf cfwfl/t<br />

v'nf /flvlbPsf] lyof] . dlxnf clwsf/jfbLn]<br />

o;sf] pkof]u ub} ;fdfGo n8fOF n8]sf klg<br />

eP/ k}/jL ug] sfd dlxnfx¿ / gful/s ;dfhn]<br />

ug' k5{ eg] To;nfO{ Joj:yfkg ug] sfddf<br />

x'g\, t/ lkt[;Qfn] cwsNrf] clwsf/ lbFb} /fhgLlts bnx¿sf] Odfgbf/L cTofjZos 5 .<br />

dlxnfx¿sf] ;+3if{nfO{ e'Q] agfp“b} nUof] /<br />

dlxnfnfO{ bf];|f] bhf{sf] gful/ssf] :yfgd} ;Lldt<br />

o;/L ;+ljwfg;efsf] Ps ltxfO :yfg dlxnfsf<br />

nflu cf/lIft ul/g' k5{ eg] csf] Ps ltxfO :yfg<br />

/fVof] . clxn] bf];|f] hgcfGbf]ngn] PskN6 k'gM ;LdfGtdf /x]sf hghflt, blnt, dw];L nufotsf<br />

cfºgf ;a} vfnsf clwsf/ ;'/lIft agfpg]<br />

qmflGtsf/L cj;/ dlxnfnfO{ lbPsf] 5 . o;<br />

cNk;+Vos ;d'bfosf lglDt 5'6\ofOg' k5{, t/ of]<br />

Ps ltxfO eg]sf] tL ;d'bfosf k'?ifx¿sf nflu<br />

P]ltxfl;s cj;/nfO{ dlxnfx¿n] s;/L dfq cf/lIft geO{ To;df klg dlxnfsf] k|ltlglwTj<br />

pkof]u u5{g\ <<br />

;+ljwfg;ef To:tf] nf]stflGqs k|lqmof xf],<br />

s;/L u/fpg] eg]/ ;f]lrg' k5{ . cfh;Dd<br />

/fhgLlts, k|zf;lgs ;fy} ;a}vfn] ;/sf/L<br />

h;df hgtfåf/f lgjf{lrt k|ltlglwx¿n] lgsfodf k/Dk/fut¿kdf ;dfhsf s]xL ;Lldt<br />

d'n'ssf] d"n sfg'g cyf{t\ ;+ljwfg lgdf{0f ug]<br />

/ To;sf] cg'df]bg ug] sfd u5{g\ . hgtfsf]<br />

ju{n] zf;g ub} cfO/x]sf 5g\ . e]befjk"0f{ of]<br />

k4lt gtf]8L jf:tljs ;dfj]zLs/0fsf] cEof;<br />

;fj{ef}d;QfnfO{ jf:tjd} dfGo u/fpgsf nflu ug{ ;lsGg . To;}n] af“sL /x]sf] csf] Ps ltxfOdf<br />

klg ;+ljwfg;efsf] cfjZostf k5{ . t/<br />

ljlzi6¿kdf dlxnfsf lglDt ;+ljwfg;efsf]<br />

dfq k/Dk/fut¿kdf zf;g ub} cfO/x]sf] ;Lldt<br />

ju{sf dflg;x¿ lgjf{lrt eP/ cfpg ;S5g\ .<br />

dxŒj lsg eGg] ljifodf ax; x'g ;ls/x]sf] of] kl5Nnf] Ps ltxfOdf klg dlxnf, blnt, hghflt<br />

5}g . ;+ljwfg;efdf dlxnfsf] s] s:tf]<br />

;xeflutf x'g' k5{ / To;n] lgdf{0f ug] ;+ljwfgdf<br />

/ cNk;+Vos lgjf{rgdf n8\g / ljhoL x'g ;S5g\<br />

lsgls of] cf/lIft geP/ v'nf k|lt:kwf{sf nflu<br />

dlxnf clwsf/sf ;jfnx¿ s;/L ;Daf]wg 5'6\ofOPsf] :yfg x'g' k5{ .<br />

ul/g' k5{ eGg] ljifodf uDeL/ 5nkmn / u[ [xsfo{<br />

x'g h?/L 5 .<br />

@)$& ;fnsf] ;+ljwfgnfO{ ;+;f/sf] pTs[i6<br />

;+ljwfg eGg] ul/G5, t/ n} +lus b[li6sf]0faf6<br />

o;qmddf ;+ljwfg;efdf ## k|ltzt dlxnfsf] s]nfp“bf of] ;+ljwfg g pTs[i6 /x\of] g k|ultzLn<br />

:yfg cf/If0fsf] dfunfO{ Uof/]G6L u/fpg ;Sg'<br />

k5{ . x'gt dlxnfx¿s} ;d"xaf6 hg;+Vofsf]<br />

g} 7xl/of] . of] ;+ljwfgn] dlxnfx¿nfO{ k"0f{<br />

gful/ssf] bhf{ lbg ;s]sf] lyPg . To;}u/L o;<br />

cg'kftdf dlxnfsf lglDt %) k|ltzt cf/If0fsf] ;+ljwfgn] /fhgLlts k|lqmofdf ;xefuL u/fpg<br />

dfu klg cfO/x]sf] 5 . t/, ;+ljwfg;efdf<br />

sDtLdf klg clxn] ## k|ltzt :yfg dlxnfsf<br />

k|ltlglw;efsf] lgjf{rgdf k|To]s /fhgLlts bnn]<br />

sDtLdf % k|ltzt dlxnfsf nflu pDd]bjf/L<br />

nflu cf/lIft ul/g' kg] dfu ;dofg's"n / cf/If0f u/]sf] lyof], t/ o;sf] glthf Jojxf/df<br />

ljj]s;Ddt x'G5 . /fHosf ;a} lsl;dsf<br />

lgsfodf dlxnfsf nflu Ps ltxfO cf/If0fsf]<br />

k|ltlglw;efsf (% k|ltzteGbf a9L :yfg k'?ifsf]<br />

lglDt cf/If0f u/]h:tf] eOlbof] . To;}n] ca x/]s<br />

dfu clxn]sf] ljZjJofkL dfuh:t} xf] . lgsfo / :yfgdf dlxnf lglDt kf“r–b; jf aL;<br />

;dfj]zL nf]stGqsf] cjwf/0ffnfO{ ;a}<br />

;/f]sf/jfnfx¿n] jf:tjd} cfTd;ft u/]sf x'g\<br />

k|ltzt geO{ k"/} Ps ltxfO :yfg -pDd]bjf/L<br />

x}g_ dlxnfsf lglDt 5'6\ofpg} k5{ / o;sf] ;'?jft<br />

eg] dlxnfsf nflu Ps ltxfO cf/If0fsf] dfu g ;+ljwfg;efb]lv g} ul/g' k5{ . o:tf] Joj:yf x'g<br />

clt/l~ht dfu xf] g t cJojxfl/s g}, t/<br />

dlxnfx¿df klg Ps¿ktf 5}g . dlxnf<br />

;Sof] eg] dfq dlxnfx¿ jf:tjd} g]t[Tjdf cfpg<br />

/ cfkm"df g]t[TjbfoL Ifdtfsf] ljsf; ug{ ;S5g\ .<br />

eGg]lalQs} km]l/ klg vf; ju{, hft / x}l;otsf s'g} klg gLlt, lg0f{o jf sfo{qmd th' {df ug'<br />

dlxnfsf] af]njfnf x'g gkfcf];\ eg]/ s]xL ljlzi6<br />

Joj:yf ul/g' h?/L 5 . dlxnfsf nflu 5'6\ofOPsf]<br />

k¥of] eg] Ps ltxfO :ki6 lg0ff{os dt xf] .<br />

t;y{ dlxnfx¿sf] of] ef}lts k|ltlglwTjn]<br />

;+ljwfg;efn] agfpg] ;+ljwfgdf dlxnf<br />

clwsf/;Fu hf]l8Psf ofjt\ ;jfn :ki6 /<br />

;xL¿kdf ;dfj]z u/fpg lg0ff{os e"ldsf v]Ng<br />

;S5 . o;/L ;+ljwfg;efdf dlxnfx¿sf]<br />

pNn]Vo ef}lts k|ltlglwTjn] g} nf]stflGqs<br />

g]kfnsf] gof“ ;+ljwfgdf ;dtfd"ns<br />

k|fjwfgx¿sf] ;f/e"t k|ltlglwTjnfO{ ;'lglZrt<br />

u/fpg ;lsG5 .<br />

obfsbf l6Kk0fL s] ;'lgg yflnPsf 5g\ eg]<br />

dlxnfnfO{ t]QL; k|ltzt cf/If0f g} ul/lbg] xf]<br />

eg] klg Tolt w]/} of]Uo dlxnf sxf“af6 Nofpg<br />

;lsG5 < vf;u/L /fhgLlts bnsf k/Dk/fut<br />

zf;s ju{df kg] { g]tfx¿af6 o:tf k|Zgx¿<br />

p7fOg] u/]sf] 5 . cyf{t\ Jojxfl/s cefj b]vfP/<br />

o; dfunfO{ k/ ;fg] { s"6gLlt g]tfx¿n] ;f]Rg<br />

yfn]sf 5g\, t/ o; ;d:ofsf] ;dfwfg vf]Hg<br />

;lsG5 . g]tfx¿n] eGg] u/]h:tf] ;+ljwfg;efsf<br />

;b:o aGg of]Uo t]QL; k|ltzt dlxnf olb<br />

/fhgLlts bnx¿leq 5}gg\ eg] cGo lj1 jf<br />

k];fut dlxnfx¿n] klg tL cf/lIft :yfgsf<br />

nflu r'gfj n8\g ;Sg] jftfj/0f ldnfpg' kb{5<br />

rfx] pgLx¿ bns} emG8fd'lg lgjf{rgdf plqpmg\<br />

jf :jtGq¿kdf . Pp6f ;dfwfg of] xf] eg] csf] {<br />

bnx¿leq} klg of]Uo dlxnfx¿ 5g\, t/ pgLx¿<br />

vfln bnleqsf k'?if zf;sx¿af6 cj;/<br />

vf]l;P/ dfly p7\g ;ls/x]sf 5}gg\ . o;<br />

cf/If0faf6 bnLo /fhgLltdf lbg/ft, 3fdkfgL<br />

gegL, vfOgvfO{ vl6/x]sf dlxnfx¿n] jf:tljs<br />

zf;g cEof;df efu lng] cj;/ kfpg]5g\ .<br />

o;/L ;+ljwfg;efsf] Ps ltxfO :yfgdf<br />

dlxnfsf] cy{k"0f{ ef}lts pkl:yltnfO{ Uof/]G6L ug] {<br />

jftfj/0f agfpg clxNo}b]lv u[xsfo{ ug{ h?/L<br />

5 . o;n] ubf{ ;+ljwfg;efdf k'u]sf ltg} dlxnfx¿n]<br />

ef]ln ;+ljwfg agfpg] qmddf ;dtfd"ns ;dfh<br />

lgdf{0fsf nflu cfjZos k|fjwfgx¿ ;dfj]z ug{<br />

ts{k"0f{ / ljj]s;Ddt k}/jL ug{ ;s"g\, ;fy} l;+uf]<br />

dlxnf ;d'bfosf] clwsf/nfO{ ;'/lIft t'Nofpg<br />

;s"g\ . o;/L clxn] dlxnfx¿sf] ef}lts<br />

k|ltlglwTjsf nflu cf/If0f dfUb} k}/jL ug' { hlt<br />

dxŒjk"0f{ 5, gof“ aGg] ;+ljwfgdf dlxnf clwsf/<br />

/ n} +lus ;dtfsf] ljifout cyf{t\ ;f/e"t<br />

;dfj]zLs/0fsf] ;Gbe{ klg plQs} dxŒjk"0f{ 5 .<br />

o; ;DaGwdf klg dlxnf clwsf/jfbL / gful/s<br />

;dfhn] a[xt\ u[xsfo{ u/L /fhgLlts bnx¿nfO{<br />

k/fdz{ lbg' k5{ . ä<br />

;do á h]7 !!, @)^# 43


;do<br />

cfly{s jftf{ bLk kf08]<br />

lzv/ OG:of]/]G;, :yfkgfsf] @) dlxgfsf] 5f]6f] t/, ljdf Joj;fo cfkm}df ;':t ultdf lyPgg\, t/ u|fxsk|ltsf] xfd|f] u'0f:t/Lo ;]jf<br />

cjlwd} ;kmn ljdf sDkgLsf ¿kdf :yflkt cufl8 a9\g ;Sg] b]lvG5 lg < / To;af6 k|fKt ljZjf;sf cfwf/df xfdLn]<br />

ePsf] 5 . ;f9] @ s/f]8 ?k}of“sf nufgLstf{ xf], ljdfaf6 cfhsf] tTsfn k|ltkmn kfpg sl7g lbg klg ;lhnf];Fu kf/ u/]sf 5f} + .<br />

;j{;fwf/0fnfO{ agfpg clxn] pQm /sda/fa/sf] ;lsFb}g, t/ g]kfnsf] /fhgLlts jftfj/0fdf casf lbgdf xfdL g];gn :6\ofG88{df /x]/<br />

;]o/ hf/L u/]sf] 5 . o;} ljifodf s]lGb|t /x]/ cfPsf] kl/jt{gn] casf] 8]9b'O{ jif{df xfdLn] sfd ug{ ;Ifd 5f} + .<br />

;don] dxfk|aGws bLk kf08];Fu u/]sf] w]/} pknlAw xfl;n ug{ ;S5f} + eGg] dnfO{<br />

s'/fsfgLsf d'Vo c+zM<br />

nfU5 . h:tf] ca xfdLnfO{ l/–OG:of]/]G;sf t/, ljdfsf gLltx¿ /fli6«o ¿kdf lgb] {lzt<br />

nflu ;lhnf] x'g]5 . lsgeg] o;af6 hf]lvdx¿ x'G5g\, ;a}sf nflu . h:tf] ls df]6/<br />

lzv/ OG:of]/]G;sf] ;]o/df ;j{;fwf/0fn] sd x'G5g\ / ljb]zL ljdf sDkgLx¿ ljdfsf] z'Ns cTolws j[l4 xF 'bf dWodjuL{o<br />

nufgL ug{ plrt 5 eg]/ pgLx¿n] s;/L l/–OG:of]/]G;sf nflu tof/ x'G5g\ . o; u|fxs t x}/fg alg/x]sf 5g\ lg <<br />

ljZjf; ug]{ <<br />

Joj;fodf ul/Psf nufgL klg lkmtf{ x' Fb} hfG5g\ . xf], jf:tjdf eGg'x'G5 eg] df]6/ ljdf<br />

lzv/ OG:of]/]G;sf] s'n r'Qmfk' “hL ;f9] !@<br />

olt w]/} eof] ls dnfO{ t nfh g} nfu]sf]<br />

s/f]8 ?k}ofF k'¥ofpg] ;Gbe{df k|df]6/x¿af6 ljZj Jofkf/ ;+u7g -8An'l6cf]_sf k|fjwfg 5 . Pp6f JolQmn] !@ nfv ?k}ofFsf] uf8L<br />

!) s/f]8 ?k}ofF nufgL ePsf] 5 . af“sL /x]sf] nfu" x'g] lbg glhlsFbf g]kfnL ljdf lsGof] eg] p;n] dfl;s ;f9] tLg xhf/<br />

;f9] @ s/f]8 ?k}ofF ;j{;fwf/0f nufgLstf{sf Joj;foLx¿ ;r]t /xg' kg]{ cfjZostf b]Vg' ?k}ofF;Dd ljdfsf nflu ltg' { k5{ . p;sf<br />

nflu xfdLn] 5'6\ofPsf 5f} + . ;f]xLcg';f/ clxn] x'Gg <<br />

cGo bfloTj klg x'G5g\ . To;}n] xfdLn] of]<br />

;]o/ lgisfzg ul/Psf] xf] .<br />

lglZrt ¿kdf 5 . tLg jif{df cGt/f{li6«o ljdf z'Nsdf k'g/fjnf]sg x'g' k5{ eGg]<br />

lzv/ OG:of]/]G; :yfkgfsf] klxnf] jif{df ljdf sDkgLx¿;Fu k|lt:kwf{df hfg ;Sg] dfGotfsf cfwf/df ;DalGwt lgsfodf<br />

@@ nfv ?k}ofF v'b d'gfkmf cfh{g ug{ ;kmn x}l;ot xfdLn] agfpg' k5{ . To;sf nflu cfjfh p7fO/x]sf 5f}+ . cfzf 5, o;df<br />

ePsf] 5 . rfn" jif{df Po/nfOG; ;]S6/af6 g]kfnsf ljdf sDkgLx¿ Psfk;df …dh{Ú x'g' k'g/fjnf]sg x'g]5 . s;}nfO{ klg afWo agfP/<br />

!! s/f]8 / cGo If]qaf6 sl/a !@ s/f]8 u/L h?/L b]V5' d . ljb]zL sDkgLsf] t'ngfdf lahg]; rN5 h:tf] dnfO{ nfUb}g .<br />

sl/a @# s/f]8 ?k}ofF lk|ldo/ p7fpg] nIo xfdL;Fu k' “hL, hgzlQm nufotsf kIfx¿<br />

/fv]sf 5f} + . o;af6 sDkgLn] sl/a ! s/f]8 sdhf]/ 5g\ / xfd|f] lj1tf klg . o:tf] cGTodf, /fhgLlts kl/jt{gn] ljdf<br />

?k}ofF d'gfkmf cfh{g ug] {5 . dnfO{ s] ljZjf; cj:yfdf pgLx¿;Fu k|lt:kwf{df hfgsf nflu Joj;fodf s:tf] c;/ knf{ <<br />

5 eg] csf] { jif{ xfdL ;]o/ nufgLstf{nfO{ xfdL;Fu ePsf] Ifdtf a9fpg' h?/L x'G5 / d'n'sdf zflGt ;'/Iff / /fhgLlts<br />

nfef+z afF8\g ;Ifd x'g]5f} + .<br />

Tof] sfd sDkgL …dh{Úsf dfWodaf6 ug{ ;S5f} + . l:y/tfn] cfly{s ljsf; a9]/ hfg]5 . o;n]<br />

xfdL ls clt sdhf]/ x'g tof/ x'g' k¥of] ls cfly{s ljsf;sf ;Dk"0f{ kIfdf ;sf/fTds<br />

lzv/ OG:of]/]G;n] 5f]6f] ;dod} ;kmntf …dh{Úsf nflu .<br />

of]ubfg k'¥ofpg]5 eGg] ljZjf; ug{<br />

xfl;n ug{ s;/L ;Dej eof] <<br />

;lsG5 . cfly{s ;d[l4kl5 dflg;x¿n]<br />

o;df l6d js{n] g} ;a}eGbf dxŒjk"0f{ lzv/ of] k|lqmofdf uPsf] xf] < ;fdflhs ;'/Iffsf] k|Tofe"lt dx;'; ug'{<br />

e"ldsf lgjf{x u/]sf] 5 . xfdL …jg Dofg xfdL] o; ljifodf uDeL/tfk"j{s ;f]Rb} 5f} + . :jefljs} xf], h'g ;]jf ljdf Joj;fon]<br />

;f]Údf ljZjf; /fVb}gf} + . sDkgLsf] pGgltsf w]/} sDkgLx¿eGbf lglZrt sDkgLaf6 pknAw u/fpg]5 . To;sf ;fy} ljsf;<br />

nflu ;Dk"0f{ ;d"xsf] ;fd"lxs k|of;n] dfq} u|fxsnfO{ u'0f:t/Lo ;]jf k'¥ofpg' /fd|f] x'G5 lgdf{0fsf of]hgf cufl8 a9\bf :jefljs}<br />

;Dej x'G5 eGg] s'/f xfdLn] Jojxf/df ptf/]sf eGg] dnfO{ nfU5 .<br />

¿kdf tL If]q ljdfsf] bfo/fdf cfpg]5g\,<br />

5f} + . u|fxs ;]jfk|ltsf] ;dk{0f xfd|f] ;kmntfsf]<br />

h;n] ljdf Joj;fosf] ljsf;df of]ubfg<br />

csf]{ s8L xf] . k|df]6/x¿sf] ljZjf; / lzv/n] vf; of]hgf cufl8 NofpFb} 5 < k'¥ofpF5g\ . sltko If]qdf hf]lvd 36\g]<br />

lgb] {zsx¿sf] s'zn Joj;flos Ifdtf, oL u|fxssf] ;]jf g} ljdf Joj;fosf] st{Jo xf] x'Fbf ljdf ug'{ kg]{ cfjZostf dx;';<br />

;a} kIf x'g\, lzv/ OG:of]/]G;nfO{ ;kmntfsf] / xfdL of] lhDd]jf/L k"/f ug{ sl6a4 5f} + . gul/Pnf, t/ dnfO{ nfU5, o;sf] t'ngfdf<br />

dfu{df 8f]¥ofpg] .<br />

lat]sf @) dlxgf xfd|f nflu Tolt ;lhnf ljdfsf] bfo/f c¿ a9\g]5 . ä<br />

44<br />

…l6d js{n] ;kmntf kfof} +Ú<br />

;do á h]7 !!, @)^#


v]ns'b JolQmTj<br />

o'j/fhb]lv g} ;kmfO x'g'k5{<br />

;DejtM g]kfnL v]ns'bdf pgL hltsf]<br />

hfgsf/ ;fob} 5g\ . g]kfndf v]ns'bsf] dxŒj<br />

lsg / slt 5 < ;DejtM o;sf] :ki6 pQ/<br />

klg pgL;Fu} 5 . v]ns'bdf pgL 6]s/fhsf]<br />

gfdn] lrlgg] u5{g\, t/ pgsf] jf:tljs<br />

gfd xf], k|bLk hf]zL . pgL ljut b'O{ bzsb]lv<br />

g]kfnL v]ns'bdf JofKt e|i6frf/, x's'dL z}nL<br />

/ tby{jfbsf] lj/f]w ug] { Psdfq JolQmTjsf]<br />

¿kdf lrlgFb} cfO/x]sf 5g\ . oltdfq xf]Og,<br />

df3 !( kl5 /fhf 1fg]Gb|sf] k|ToIf zf;gdf<br />

o'j/fh kf/; ;+/Ifs /x]sf] /fli6«o v]ns'b<br />

kl/ifb\ -/fv]k_n] k|ltaGw nufPsf] Psdfq<br />

;+3 clvn g]kfn t]SjfGbf] ;+3 -PG6f_sf<br />

cWoIf klg x'g\ pgL .<br />

k|bLk hf]zL, g]kfnL t]SjfGbf]sf klxnf] k|lzIfs,<br />

h;n] ef/tsf g]kfnLd"nsf la|l6; nfx'/] k"0f{<br />

PG8«Ø'h u'?ª, ef/tLo t]SjfGbf] ;+3sf k"j{<br />

cWoIf lhdL cf/ hultofgLkl5 blIf0f Pl;ofdf<br />

t];|f] gDa/df jl/i7 8fg ;l6{lkms]6 lng] uf}/j<br />

c+uLsf/ u/]sf lyP . xfn $@ jif{sf] pd]/df<br />

klg plQs} ;lqmo 5g\, zfxL gft]bf/ /<br />

d08n]x¿sf] k"0f{ sAhfdf /x]sf] g]kfnL<br />

v]ns'bnfO{ pGd'lQm lbg . k|bLk g]kfnL v]ns'bsf<br />

Psdfq o:tf k|lzIfs x'g\, h;n] @)$# ;fndf<br />

zlQmzfnL dflgg] tTsfnLg ;b:o–;lrj<br />

z/brGb| zfxsf] tyfslyt v]ngLltsf]<br />

;fj{hlgs¿kd} cfnf]rgf u/]sf lyP . v]ns'bdf<br />

z/brGb|n] ;+:yfut u/]sf] e|i6frf/, nfu"cf}ifw<br />

t:s/L / d08n]s/0fsf] e08fkmf]/ u/]afkt pgn]<br />

tLg jif{ ef/t k|jf;df hLjg latfpg' k/]sf]<br />

lyof] . pgs} ljb|f]xsf] sf/0f @)#( ;fnb]lv<br />

v]ns'bsf] gfddf cgfjZos¿kdf nflbPsf]<br />

s/ p7fpg] k|yfsf] cGTo ePsf] lyof] .<br />

z/brGb|n] @)#( b]lv @)$# ;fn;Dd<br />

v]ns'bsf] gfddf nueu @ ca{ ?k}ofF p7fPsf<br />

lyP . o;df ef}lts k"jf{wf/ / v]n cfof]hgfsf]<br />

gfddf $) s/f]8 ?k}ofF vr{ eP klg<br />

af“sL ! ca{ ^) s/f]8 ?k}ofFsf] lx;fa cem}<br />

klg uf]ndfn 5 .<br />

…z/brGb| v]ns'bdf geP klg pgsf] x\ofª<br />

cf]e/ cem} v]ns'bdf ljBdfg 5Ú, ljut<br />

46<br />

tLg bzsb]lv g]kfnL v]ns'bnfO{ glhs}af6<br />

lgofln/x]sf k|bLk eG5g\ . @)^@ ;fn r}t<br />

@$ ut]b]lv b]zJofkL¿kdf ePsf] nf]stflGqs<br />

cfGbf]ngdf wgu9Ldf kqmfp k/]sf k|bLk xfn<br />

cfGbf]ng bafpg nfu]sf v]nf8L /<br />

kbflwsf/Lx¿sf] gfd ;+sng ug{ Jo:t 5g\ .<br />

…ca klg v]ns'bnfO{ hgkIfLo v]n ;+:yfsf]<br />

¿kdf ljsf; gug]{ xf] eg], o;n] csf]{<br />

ljb|f]xnfO{ hGd lbg]5Ú, pgL eG5g\ .<br />

v]ns'bnfO{ b/jf/d'vL geO{ hgkIfLo agfpg'<br />

g]kfnL v]ns'bdf ;a}eGbf a9L b'Mv kfPsf] JolQmsf]<br />

¿kdf kl/lrt k|bLk hf]zL -6]s/fh_;Fu v]ns'b<br />

ljsf;sf nflu w]/} / 7f]; of]hgfx¿ 5g\ . g]kfnL<br />

v]ns'bsf] ;+/rgf gabnL v]ns'b ljsf; x'g g;Sg]<br />

wf/0ff /fV5g\, pgL .<br />

k8\sfOPsf] 36gfdf k|bLknfO{ klg d'5]/<br />

z/brGb|n] wgu9Ldf kqmfp ug{ nufPsf lyP .<br />

Tolt a]nf pgL /fli6«o:t/sf] df;{n cf6{;\<br />

k|ltof]lutf cfof]hgfsf nflu wgu9L uPsf<br />

lyP . pQm 36gf u/fpg] /fd/fhfk|;fb l;+xsf<br />

Ps sfo{stf{ sf7df8f} +df kqmfp k/]sf lyP .<br />

kqmfp kg] { JolQmn] @)$) ;fndf k|bLk k|lzIfs<br />

eP/ /fhlj/fh hfFbf pgL;Fu t]SjfGbf]sf] k|lzIf0f<br />

lnPsf] jofg lbPsf lyP . To;}nfO{ cfwf/<br />

agfP/ z/brGb|n] l/;OjL ;fWg pgnfO{ kqmfp<br />

kg] { :ki6 wf/0ff /fVg] k|bLk @)$^ ;fnsf] ug] { cfb]z lbPsf lyP .<br />

k|hftflGqs cfGbf]ngdf klg wgu9Ldf …z/b /fhfdfq xf]Og, v]ns'bdf clxn] klg<br />

lqmofzLn lyP . pgL @)$^ ;fnsf] cfGbf]ng y'k| } /fhfx¿ 5g\ . To;}n] tL /fhfx¿nfO{<br />

;'? ePkl5 ef/t 5f]8]/ g]kfn kmls{Psf lyP . v]ns'baf6 x6fpg] sfd gx' Fbf;Dd g]kfnL<br />

…g]kfnL v]ns'b ca d08n] ;f]raf6 rNg v]ns'b ;xL lbzftkm{ cufl8 a9\g} ;Sb}gÚ,<br />

;Sb}g, v]Ng kfpg] ;a} g]kfnLsf] clwsf/ k|bLk eG5g\ . To;}n] pgL g]kfnL v]ns'bsf]<br />

xf] . ca s'g} klg g]kfnLnfO{ ju{, hflt / k'/fgf] ;+/rgfnfO{ g} km]g' { kg] { cfjZostf<br />

/fhgLlts cf:yfsf] cfwf/ agfP/ v]Ngaf6 ePsf] atfpF5g\ . …v]ns'bsf] cfjZostf<br />

jl~rt ug{ kfOFb}gÚ, k|bLksf] :ki6f]lQm 5 . eg]sf] g]kfnL v]ns'bdf o'j/fh ;+/Ifs /xg]<br />

k|bLkn] !# jif{sf] pd]/d} @)#$ ;fndf k|fjwfgb]lv g} ;kmfO cleofg ;'? ug' { k5{Ú,<br />

ef/tsf] nvgpdf ef/tLo t]SjfGbf] ;+3sf pgL eG5g\ .<br />

k"j{ cWoIf lhdL cf/ holtofgL / xªsªsf<br />

ä gjLg cof{n÷sf7df8f} +<br />

nL gfdsf u'?;Fu t]SjfGbf] l;s]sf lyP .<br />

k|ltalGwtsfndf ;'b"/klZrddf n's]/<br />

t]SjfGbf] l;sfO/x]sf k|bLkn] @)#(<br />

;fn kmfu'g !^ ut] zfxL g]kfnL<br />

;]gf / g]kfn k|x/LnfO{ k|lzIf0f lbg<br />

bz/y /+uzfnfdf t]SjfGbf]<br />

;fj{hlgs ul/g'cl3 k|bz{gL klg<br />

u/]sf lyP . pgL / zLts/<br />

/fhe08f/L g]kfnL t]SjfGbf]sf<br />

cu|h dflgG5g\ .<br />

…v]ns'bnfO{ /fhgLlts<br />

efuaG8f k'lu;s]sf] 5 .<br />

v]ns'bsf] casf] g]t[Tj<br />

;Ifd / :ki6 b[li6sf]0fsf]<br />

x'g' k5{, h;n] v]ns'bsf]<br />

dd{ a'emf];\Ú, pgL :ki6<br />

kf5{g\ . @)$@ ;fndf<br />

/fli6«o k~rfot ejg /<br />

cGgk"0f{ xf]6ncufl8 ad


;do<br />

v]ns'b<br />

dgfª d:of{ª\bLsf] km'6an 6f]nL<br />

dgfª aflx/<br />

^ kN6sf] lnu RoflDkog dgfª d:of{ª\bL<br />

dn]l;ofdf eO/x]sf] bf];|f] k| ]l;8]G6sk km'6an<br />

k|ltof]lutfaf6 aflxl/Psf] 5 . Pl;ofnL<br />

km'6an dxf;+3n] …;LÚ ju{df juL{s/0f<br />

u/]sf cf7 b]zsf lnu RoflDkog Sna<br />

;xefuL k| ]l;8]G6skdf dgfª ;d"x r/0faf6}<br />

aflxl/Psf] xf] . dgfª k|ltof]lutfsf] u| 'k<br />

ckm 8]y cyf{t\ aL ;d"xdf ;xefuL lyof] .<br />

aL ;d"xdf klxnf] k| ]l;8]G6sk RoflDkog<br />

tfhls:tfg, kmfOgndf k'u]sf] lslu{:tfg<br />

/ >Ln+sfsf] lnu RoflDkog Sna ;xefuL<br />

lyP . dgfªn] ;d"xut v]ndf<br />

tfhls:tfgsf] efS; Snaafx]s cGo b'O{<br />

SnanfO{ lhTg g;Sbf k|ltof]lutfaf6<br />

aflxl/g' k/]sf] xf] . dgfª cfºgf] klxnf]<br />

v]ndf >Ln+sfsf] /Tgd\ Snaåf/f @–)<br />

uf]nn] k/flht ePsf] lyof] . bf];|f] v]ndf<br />

tfhls:tfgsf] efS; SnanfO{ #–! n]<br />

k/flht ub} { k|ltof]lutfsf] ;]ldkmfOgndf<br />

k'Ug] cfzf hLljt} /fv]sf] dgfª clGtd<br />

tyf lg0ff{os v]ndf lslu{:tfgsf] 8f]8f] {O<br />

8fOgfdf];Fu @–) n] k/flht eof] . dgfª<br />

ljhoL ePsf] Psdfq v]ndf Snasf nflu<br />

ev{/} y|L:6f/af6 cg'aGwg u/]sf kf]v/fsf<br />

clgn u'?ª, v'd u'?ª / k"j{ /fli6«o v]nf8L<br />

j;Gt uf}rgn] uf]n u/]sf lyP .<br />

k|ltof]lutfsf] klxnf] r/0faf6} aflxl/P<br />

klg dgfªsf k|lzIfs l5l/ª nf]A;fªn] cfºgf]<br />

Snasf] k|bz{g :t/Lo ePsf] atfPsf 5g\ .<br />

pgn] cu|k+lQmsf v]nf8Lx¿n] kfPsf] df}sf<br />

;b'kof]u ug{ g;Sbf cfkm"x¿ k|ltof]lutfaf6<br />

rfF8} g} aflxl/g' k/]sf] b'v];f] kf]v] . …t}klg<br />

k|bz{gsf] lx;fan] d ;Gt'i6 g} 5'Ú, nf]A;fªn]<br />

;do;Fu eg] . ut jif{ g]kfnaf6 ;'?<br />

ePsf] PPkm;L k|]l;8]G6sksf] klxnf]<br />

;+:s/0fdf @)^! ;fnsf] lnu RoflDkog<br />

y|L:6f/ Sna k|ltof]lutfsf] ;]ldkmfOgndf<br />

k'u]sf] lyof] . y|L:6f/ ;]ldkmfOgndf<br />

lslu{:tfgsf] 8f]8f] {O 8fOgfdf];Fu 6fOa| ]s/df<br />

k/flht ePsf] lyof] . ä<br />

uf]h'l/of]df<br />

;kmntf<br />

df]km;ndf kfOnf 6]s]sf] t];|f] dlxgfd} dx]Gb|gu/sf<br />

uf]h'l/of] s/f“t] v]nf8Ln] cGt/f{li6«o k|ltof]lutfdf<br />

;kmntf r'd]sf 5g\ . 8]9 ;ftfcl3 ef/tsf] /fhwfgL<br />

gof“ lbNnLdf OlG8og df;{n cf6{;\ P;f]l;P;gsf]<br />

cfof]hgfdf ePsf] OG8f] g]kfn s/f“t] RoflDkogl;kdf<br />

;xefuL k|foM ;a} g]kfnL uf]h'l/of] v]nf8L vfnL xft<br />

kmls{g' k/]g .<br />

lbNnLsf] k|zfGt ljxf/df ePsf] RoflDkogl;kdf<br />

dx]Gb|gu/sf slnnf v]nf8Ln] afO;j6f kbs xft<br />

kf/] . ljleGg tf}n ;d"xsf nlnt wfdL, xl/;<br />

wfdL, k|df]b lt?jf, ;Gtf]if d8} / ;'gLtf af]x/fnufot<br />

v]nf8Ln] !! :j0f{ lht] eg] ^ hgfn] /ht / %<br />

hgfn] sf“:odf lrQ a'emfpg' k¥of] .<br />

ef/tsf] l;lSsd, bfhL{lnª, lxdf~rn /<br />

pQ/f~rn /fHosf v]nf8Lsf] k|ltof]lutfdf afx'Notf<br />

lyof] eg] dxf/fi6«sf] d'DaO{af6 klg v]nf8L ;xefuL<br />

lyP . @% g]kfnL v]nf8L ;xefuL o; k|ltof]lutfdf<br />

vr{ ;a} uf]h'l/of] s/f“t] ;+3 dx]Gb|gu/ / :j+o<br />

v]nf8Lx¿n] Joxf]/]sf lyP . ;+3sf dxfsfnL c~rn<br />

k|d'v tyf k|lzIfs lg/~hg yfkfn] v]n cjlwdf<br />

/]k|mLsf] e"ldsf lgjf{x;d]t u/]sf lyP .<br />

ä Zofd e§÷dx]Gb|gu/<br />

ljZjs} nfdf]<br />

Dof/fy'gdf g]kfn ;xefuL<br />

clk|msL d'n's df]/Ssf]df kg] { ;xf/f d?e"lddf k|To]s jif{ cfof]hgf x'g]<br />

Dof/fy'g bf}8df klxnf] k6s g]kfnLx¿n] cfºgf] b]zsf] emG8f af]s]/ ;xeflutf<br />

hgfPsf 5g\ . Dof/fy'g lb;;]jn gfds bf}8 ;+;f/s} nfdf] / ufx|f] bf}8<br />

dflgG5 . ut clk|n ( b]lv !% tfl/v;Dd ;+rflnt pQm k|ltof]lutfdf<br />

a| 'gfO{ uf]/vf nfx'/]sf] tkm{af6 s]bf/ l;~hfnL, ofdljqmd nfjtL / km'jf{a'l4<br />

tfdfªn] ;xeflutf hgfPsf lyP .<br />

ljZjsf rfnL;eGbf a9L b]zsf] ;xeflutf /x]sf] of] Dof/fy'g k|ltof]lutfdf<br />

s'n $# l6dsf] ;xeflutf lyof], h;df g]kfnL 6f]nLn] gjf} + } :yfg k|fKt<br />

u/]sf] lyof] . k|jf;df a;]/ b]zsf] gfd /fVg] nfx'/]x¿nfO{ awfO{ .<br />

ä ljZjf;bLk ltu]nf÷a| 'gfO{<br />

;do á h]7 !!, @)^# 47


48<br />

ljZjsk OªNof08<br />

tLg l;+xsf] k/LIff<br />

ä gjLg cof{n÷sf7df8f}<br />

cfkm"k|lt /fv]sf] ljZjf;nfO{ hd{gLdf k|dfl0ft Ps cGtjf{tf{df eg]sf 5g\ .<br />

ug{ ;Snfg\ <<br />

OªNofG8 cfpFbf] ljZjskdf $) jif{cl3<br />

rf/ jif{cl3 blIf0f sf]l/of / hfkfgdf ;DkGg OªNofG8n] cfºg} 3/]n' d}bfgdf ;g\ !(^^ 3/df lht]sf] ljZjsksf] P]ltxfl;s If0fnfO{<br />

;qf}+ ljZjsk km'6an k|ltof]lutfsf] sf] ljZjsk lht]sf] lyof] . To;kl5 OªNofG8 ljb]zL e"lddf bf]xf]¥ofpg] ;+sNksf ;fy clxn]<br />

Sjf6/kmfOgnaf6 OªNofG8 b'ef{Uok"0f{¿kn] ljZjskdf ;kmntf r'Dg c;kmn /xFb} kf]r' {undf cEof;df Jo:t 5 . Ol/S;gn]<br />

aflxl/Pkl5, a]nfotdf 7"n} ax;n] hGd lnof] . cfO/x]sf] 5 .<br />

cEof;sf nflu b'O{ ;ftfcl3 g} 6f]nLsf] 3f]if0ff<br />

ljZjs} dxFuf] / lnu km'6ansf] nfdf] Oltxf; ljZjdf a]nfotL ldl8ofsf] alnof] u/]sf 5g\ . pgn] ;fj{hlgs u/]sf] 6f]nLdf<br />

af]s]sf] OªNofG8sf] ;w} + p:t} lgolt lsg < s] pkl:yltsf sf/0f Oªln; v]nf8Lx¿n] kl5Nnf] ljZj km'6andf 5fPsf cg'ejL / o'jf<br />

Oªln; km'6andf cem} ;'wf/sf] vf“rf] 5 < ls ;dodf ;+;f/el/sf km'6ank| ]dLx¿sf] Wofg v]nf8Lx¿sf] ;ld>0fn] OªNofG8sf]<br />

OªNofG8df cfNkm /fD;], Hof]km x;{6, uf]8f] {g cfkm"tkm{ cfslif{t ug{ ;kmn eP klg ljZjskdf ;DefjgfnfO{ alnof] klg agfPsf] 5 . Ol/S;gn]<br />

AofªS;, aaL rfN6{g, aaL d"/ / Uof/L pgLx¿sf] k|bz{g b]znfO{ pkflw lbnfpg eg] ;a}nfO{ rlst t'NofpFb} cGt/f{li6«o k|ltof]lutfdf<br />

lng]s/h:tf k|ltefzfnL v]nf8L hlGdg ckof{Kt aGb} cfO/x]sf] 5 . o;} l:yltdf a]nfotL …8]Ao'Ú g} gu/]sf cf;{gnsf !& jifL{o lszf]/<br />

5f]l8;s] <<br />

ldl8ofx¿n] -h]7 @^ ut]_ ( h'gb]lv hd{gLdf :6«fOs/ lycf] jfNs6b]lv lnP/ ljZj km'6andf<br />

of] nfdf] ax;sf] lgSof] {n lgsfNb} cGttM cfof]hgf x'g nfu]sf] ljZjskdf pkflwsf] :6f/ alg;s]sf cf;{gnsf …n]º6 AofsÚ cf:n]<br />

OªNofG8sf] :yfgLo km'6an ;+3 -PkmP_n] alnof] bfa]bf/sf] ¿kdf PskN6 km]l/ OªNofG8sf] sf]n, ;f]n SofDka]n, Dofgr]:6/ o'gfO6]8sf<br />

3f]if0ff u¥of], …Oªln; km'6an ;'wf/f]Gd'v ;DefjgfnfO{ phfu/ u/]sf 5g\, t/ s] o;kN6 cg'ejL Uof/L g]e]n, l/of] kml8{gfG8, lne/k'nsf<br />

lbzftkm{ cu|;/ 5 . To;}n] PkmPn] cfpFbf] Oªln; v]nf8Lx¿n] a]nfotL ldl8ofsf] ld8lkmN8/ sKtfg :6]kmg h]/f8{, r]N;Lsf hf]g<br />

ljZjsk;Ddsf nflu Oªln; km'6ansf] eljiojf0fLnfO{ plrt Gofo lbg ;Snfg\ < 6]/L, k|mof+s nfDkf6{ / hf]P sf]n, l/on Dofl8«8sf<br />

afu8f]/ ljb]zL k|lzIfs :jf“g uf]/fg …lgZro g} o;kN6 OªNofG8 6f]nL 8]le8 a]Sxofd, jfog{ Do'lgvsf cf]j]g xfu| ]E;<br />

Ol/S;gnfO{ g} ;'lDkg] lg0f{o u/]sf] 5 .Ú rf/ ljutsfeGbf alnof] 5 . To;}n] OªNofG8sf] / Dofgr]:6/ o'gfO6]8sf :6«fOs/ jfOg] /f]gL /<br />

jif{cl3 PkmPn] cfkm"dfly u/]sf] Tof] ljZjf; ;Defjgf lgs} alnof] 5Ú, km'6ansf] dfofgu/L Go'Sof;n o'gfO6]8sf dfOsn cf]j]gh:tf<br />

k|dfl0ft ug{ olt a]nf Ol/S;g 86]/ nfu]sf OªNofG8sf] klxnf] ljb]zL k|lzIfs aGg] ;f}efUo hNbfaNbf v]nf8LnfO{ 6f]nLdf :yfg lbPsf 5g\ .<br />

5g\, t/ s] pgn] PkmP / Oªln; ;dy{sx¿n] kfPsf l:jl8; k|lzIfs Ol/S;gn] ev{/} dfq oL v]nf8Lsf] pkl:yltn] rfnL; jif{cl3<br />

sf] x'g\ lycf] <<br />

ljZjsk glhlsFb} hfFbf OªNofG8df clxn] Pp6f<br />

v]nf8Lsf] 5gf]6n] ;a}eGbf a9L x+ufdf drfO/x]sf]<br />

5 . lycf] jfNs6, k|lzIfs :jf“g uf]/fg Ol/S;gn]<br />

ljZjsksf nflu …6«d sf8{Úsf] ¿kdf 5gf]6 u/]sf<br />

!& jifL{o km'Rr] :6«fOs/ . Oªln; 6f]nLdf jfNs6sf]<br />

5gf]6n] k|lzIfs Ol/S;g ljZjskcufl8 g}<br />

a]nfotdf cfnf]lrt aGg k'u]sf 5g\, t/ Ol/S;gn]<br />

cfufdL ljZjskdf jfNs6 Oªln; 6f]nLsf]<br />

;kmntfsf] cWofo aGg] 3f]if0ff ub} { a]nfotL<br />

;dy{sx¿nfO{ pgsf] ;dy{g ug{ cfu|x u/]sf<br />

5g\ . b'O{j6f ljZjskdf Oªln; 6f]nLsf] k|lzIf0fsf]<br />

lhDd]jf/L jxg ul//x]sf Ol/S;gn] kTofPsf lszf]/<br />

:6«fOs/ lycf] cflv/ sf] x'g\ t <<br />

;do á h]7 !!, @)^#<br />

lycf] jfNs6, ;g\ !($) / %) tfsf …8An'Ú<br />

qosf] ¿kdf ljZj lqms]6df txNsf drfPsf<br />

j]:6 OlG8h lqms]6sf :6f/ Aof6\;Dofg ;/<br />

Snfo8 jfNs6sf cfkmGt x'g\ . lycf]sf a'af<br />

8gn] cfºgf] 5f]/f Oªln; 6f]nLdf 5flgPkl5<br />

kl/jf/sf] kl/ro lbg] qmddf afa{8f];sf Snfo8<br />

jfNs6 cfºgf] a'afsf] cfkmGt ePsf] hfgsf/L<br />

;fj{hlgs u/]sf 5g\, t/ *) jifL{o jfNs6n]<br />

eg] of] s'/fsf] v08g u/]sf 5g\ . km'Rr] jfNs6n]<br />

xfn;Dd cGt/f{li6«o v]n dfq xf]Og Oªln;<br />

lk|ldo/ lnudf klg …8]Ao'Ú u/]sf 5}gg\ . pgL<br />

-h]7 !^ / @) ut]_ d] #) / h'g # tfl/vdf<br />

OªNofG8n] ljZjsk cEof;sf nflu v]Ng]<br />

elgPsf] x+u]/L / hd}sflj?4sf] v]ndf Oªln;<br />

6f]nLaf6 plqPdf, OªNofG8af6 cGt/f{li6«o v]n<br />

v]Ng] ;a}eGbf sfG5f] v]nf8L aGg]5g\ . pgL


OªNofG8n] ljZjsk lhTbf 6f]nLdf /x]sf :6f/ v]nfpb} kf“r ld8lkmN8/sf] ;xof]un] $–%–!<br />

v]nf8L /fD;], x;{6, AofªS;, rfN6{g / d"/x¿sf] sf] /0fgLltnfO{ klg k|of]u ug{ ;Sg] pgn]<br />

ememNsf] lbPsf] 5 . t/ :6f/ v]nf8Lx¿sf] atfPsf 5g\ .<br />

rf]6sf] ;d:ofn] eg] k|lzIfs Ol/S;gnfO{ dfq cfufdL ljZjskdf OªNofG8sf nflu<br />

xf]Og Oªln; ;dy{sx¿nfO{ klg plQs} ;d"xut v]ndf d'Vo r'gf}tL l:j8]g g} x'g]<br />

;z+lst t'NofPsf] 5 . ;g\ !(^^ df OªNofG8n] nueu kSsf 5 . OªNofG8 of] ljZjsksf]<br />

ljZjsk lhTbf Oªln; 6f]nLsf Pshgf v]nf8L ;a}eGbf ;lhnf] ;d"x …aLÚdf pkl:yt 5 . of]<br />

klg 3fOt] lyPgg\ . oltdfq xf]Og, hd{gLnfO{ ;d"xdf l:j8]g, kf/fUj] / lqlg8f8 PG8 6f]afuf]<br />

kmfOgndf x/fP/ ljZjsk 6«kmL prfNbf ;dfj]z 5g\ . kf/fUj] blIf0f cd]l/sL ;d"xaf6<br />

OªNofG8n] k"/} gDa] ldg]6sf] v]n cltl/Qm a|flhn, ch] {lG6gf / OSj]8/kl5 rf}yf] gDa/df<br />

v]nf8Lljgf v]n]sf] lyof] . clxn] Oªln; 6f]nLsf 5gf]6 ePsf] b]z xf] . lqlg8f8 PG8 6f]afsf]<br />

b'O{ d'Vo xltof/ @) jifL{o o'jf /f]gL / ev{/} klg ax/fOg;Fu Kn]–ckm Dofrdf ljhoL eP/<br />

@^ jif{ 6]s]sf cf]j]g 3fOt] 5g\ . cf]j]g cd]l/sf, d]lS;sf] / sf]:6fl/sfkl5 sgsfsfkm<br />

ljZjsksf] ;d"xut v]ncufl8 g} :jf:Yonfe ;d"xaf6 ljZjskdf 5gf]6 ePsf] lyof] .<br />

u/]/ 6f]nLdf kmls{g] ;Defjgf ePsf] atfOP OªNofG8n] ;g\ !(^* b]lv #^ jif{sf] cGt/fndf<br />

klg /f]gLsf] ljifodf :jo+ pgsf lrlsT;sx¿ !! kN6 ePsf] le8Gtdf clxn];Dd l:j8]gnfO{<br />

g} ljZj:t x'g ;ls/x]sf 5}gg\ . /f]gLnfO{ Oªln; x/fpg ;s]sf] 5}g .<br />

lk|ldo/ lnucGtu{t r]N;L;Fu pkflwsf nflu ;g\ !(%) df a|flhndf ePsf] ljZjskb]lv<br />

ePsf] dxŒjk"0f{ le8Gtdf bfof“ v'§fdf rf]6 ;xeflutf hgfpg yfn]sf] OªNofG8 o;aLr<br />

nfu] ]kl5 pgL;Fu} /fli6«o 6f]nLdf /x]sf r]N;Lsf tLgkN6 ljZjskdf 5gf]6 x'g c;kmn eof] .<br />

k|efjzfnL l8km]G8/ sKtfg hf]g 6]/L / cGt/f{li6«o km'6andf tLg l;+xsf] gfdn] klg<br />

ld8lkmN8/ k|mof+s nfDkf6{ d}bfgd} b'MvL ePsf lrlgg] OªNofG8 ;g\ !(&$ sf] hd{gL ljZjsk,<br />

lyP . /f]gL ;g\ @))$ df kf]r' {undf ePsf] !(&* sf] ch] {lG6gf ljZjsk / !(($ sf]<br />

o'/f]skdf k|ltof]lutfs} cfsif{0f ag]sf lyP . cd]l/sf ljZjskdf 5gf]6 x'g c;kmn ePsf]<br />

!* jif{sf /f]gLn] Tolt a]nf $ uf]n u/]sf lyof] . ;g\ !(() sf] O6fnL ljZjskdf<br />

lyP . xfn Ol/S;g cf]j]gsf] ljifonfO{ lnP/ OªNofG8n] ;]ldkmfOgn;Ddsf] ofqf to u/]<br />

Tolt tgfjdf g/x] klg /f]gLsf] rf]6n] pgnfO{ klg k'/fgf] k|ltåGbL hd{gLåf/f k]gfN6L<br />

lgs} cK7]/f]df kf/]sf] 5 . o;}n] pgL clxn]b]lv ;'6cfp6df k/flht ePsf] lyof] . To;kl5<br />

g} cfºgf] /0fgLlt km]g] { cleofgdf h'6]sf 5g\ . OªNofG8 ljZjskdf ;]ldkmfOgn;Ddsf] ofqf<br />

Ol/S;gn] PkmPsf] cflwsfl/s j]e;fO6nfO{ klg to ug{ c;kmn x' Fb} cfO/x]sf] 5 .<br />

lbPsf] cGtjf{tf{df :6«fOs/åo cf]j]g / /f]gLn] olt a]nf OªNofG8 ljZjsksf] ;lhnf]<br />

ljZjsk cufl8 k"0f{¿kn] :jf:Yonfe ug{ ;d"xdf dfq pkl:yt 5}g, Oªln; 6f]nLdf<br />

g;s]sf] v08df cfkm"n] lne/k'nsf csf{ cUnf :6f/ v]nf8Lx¿sf] hd36 klg plQs} 5 .<br />

:6«fOs/ lk6/ qmfprnfO{ cufl8 / csf] { s'g} OªNofG8sf nflu clxn] $) jif{cl3 ljZjsk<br />

Ps v]nf8LnfO{ k5fl8 /fv]/ $–$–@ sf] lht]sf] Oltxf; bf]xf]¥ofpg] ;'gf}nf] df}sf klg<br />

/0fgLltdf v]nf8L ptfg] { atfPsf 5g\ . pgn] 5, t/ a|flhn, ch] {lG6gf, hd{gL, k|mfG; /<br />

of] cj:yfdf qmfprnfO{ dfq cu|k+lQmdf O6fnLnfO{ klg ljZjsksf bfa]bf/ 6f]nLsf]<br />

v]nfP/ b'O{j6f lju/sf] ¿kdf $–#–# sf] ¿kdf lrq0f ul/Psf a]nf s] OªNofG8n]<br />

/0fgLltnfO{ ;dfof]hg ug] { klg atfPsf 5g\ . bf];|f]kN6 ljZjsk lht]/ hd{gLdf csf] { Oltxf;<br />

clGtd ljsNksf] ¿kdf qmfprnfO{ cu|k+lQmdf /Rnf t < ä<br />

ut dfr{ !^ tfl/vdf !& jif{ k'u]sf lyP . v]nsf}zn / hf]8n] s'b\g ;Sg] v'aLsf sf/0f<br />

jfNs6nfO{ o;} hgj/Ldf cf;{gnn] % ldlnog pgnfO{ 6f]nLdf ;dfj]z u/]sf] k|lzIfs<br />

:6ln{ª kfpG8df ;fpyxfD6gaf6 cg'aGwg Ol/S;gn] atfPsf 5g\ . …p;n] v]nnfO{<br />

u/]sf] lyof] . cd]l/sfsf] k|Voft uNkm v]nf8L s'g} klg a]nf kl/jt{g u/fpg ;S5Ú,<br />

6fOu/ p8sf h:tf] cg'xf/ ePsf sf/0f ;fyLefO JolQmut¿kn] jfNs6sf] v]n gx]/] klg<br />

dfem 6fOu/sf] pkgfdn] kl/lrt jfNs6sf] cEof; / lel8of]df pgsf] v]n x]/]/ k|efljt<br />

k| ]/0ffbfos v]nf8L eg]sf g} dfOsn cf]j]g x'g\ . ag]sf Ol/S;g eG5g\ . jfNs6 !! bzdnj<br />

pgn] ^ jif{cl3 r]N;Ldf anAjfOsf] ¿kdf %@ ;]s]G8df ;o ld6/ bf}8g] v'aL /fV5g\,<br />

sfd ubf{ clGtdkN6 cf]j]g;Fu kmf]6f] lvRg] df}sf h'g cGt/f{li6«o Dof/fy'gdf klg pTs[i6<br />

kfPsf lyP . …d}n] ;kgfdf klg ;f]r]sf] lyOgF, ;do dflgG5 . ut ;ftf OªNofG8sf]<br />

cfºgf] cfbz{ v]nf8L;Fu} ljZjsk v]Ng kfpF5' ljZjsk 6f]nLdf pgsf] gfd ;fj{hlgs<br />

eg]/Ú, ;g\ !((* sf] ljZjskdf ch] {lG6gflj?4 x' Fbf pgL 8«fOleªsf nflu ;}4flGts sIff<br />

cf]j]gn] u/]sf] ljZjrlr{t uf]n lgb|fsf sf/0f lnO/x]sf lyP . pgnfO{ clxn] z'esfdgf<br />

x]g{ gkfPsf] u'gf;f] ug] { jfNs6 Oªln; 6f]nLdf / ljleGg lj1fkg cg'aGwgsf nflu b}lgs<br />

cfºgf] gfd 5gf]6 ePsf] b]v]/ Hofb} rlst tLg ;oeGbf a9L 6]lnkmf]g cfpg] u/]sf<br />

5g\ . k|mfG;sf rlr{t :6«fOs/ lyo/L x]g/Lh:tf] 5g\ . ä<br />

afl;{nf]gfsf]<br />

;kmntf<br />

;g\ !((@ kl5 Sna km'6ansf] ;a}eGbf<br />

k|ltli7t km'6an k|ltof]lutf lhTg c;kmn<br />

x' Fb} cfO/x]sf] afl;{nf]gfn] of] jif{sf]<br />

RoflDkoG; lnudf sAhf hdfPsf] 5 .<br />

sl/a b'O{ dlxgfcl3 dfq :k]gsf] 3/]n'<br />

:k]lg; lnudf sAhf hdfPsf] afl;{nf]gfn]<br />

Pp6} jif{ o'/f]ksf] b'O{ k|ltli7t pkflw<br />

lht]sf] xf] . hd{gLdf cfof]hgf x'g]<br />

ljZjsk ;'? x'g tLg ;ftfcl3 ut<br />

a'wjf/ k|mfG;sf] ax'rlr{t :6]8 8] k|mfG;<br />

/+uzfnfdf ePsf] kmfOgn v]ndf<br />

OªNofG8sf] cf;{gn SnanfO{ @–! uf]n<br />

cGt/n] k/flht ub} { afl;{nf]gfn] pkflw<br />

lht]sf] xf] . b; v]nf8Ldf ;Lldt<br />

cf;{gnn] klxnf] xfkmdf Ps uf]nsf] cu|tf<br />

lnP klg v]n ;lsg !$ ldg]6 afFsL<br />

/xFbf $ ldg]6sf] cGt/df b'O{ uf]n kmsf{pFb}<br />

afl;{nf]gfn] bf];|f]kN6 RoflDkoG; lnusf]<br />

pkflwdf sAhf hdfPsf] lyof] .<br />

afl;{nf]gfn] ;g\ !((@ df klxnf] kN6<br />

Sna km'6ansf] k|ltli7t k|ltof]lutf lht]sf]<br />

lyof] . ;g\ !(^!, !(*^ / !(($ df<br />

Sof6nfg Sna lnusf] kmfOgndf k'u]<br />

klg pkflwljd'v /x]sf] lyof] .<br />

cf;{gnsf k|m]Gr :6«fOs/ lyo/L x]g/L /<br />

afl;{nf]gfsf a|flhnL Kn]d]s/ /f]gflN8Gxf]sf]<br />

le8Gtsf] ¿kdf x]l/Psf] o;kflnsf]<br />

RoflDkoG; lnudf ug;{sf nflu klxnf]<br />

xfkmsf] #& ldg]6df l8km]G8/ ;f]n<br />

SofDka]nn] x]g/Lsf] sg{/df x]l8ª uf]n<br />

u/]sf lyP . ljZjskdf :k]gsf] klxnf]<br />

/f]hfOsf uf]n/Ifs dflgPsf cf;{gnsf<br />

h]G; n]xDofg v]n ;'? ePsf] !* ldg]6df<br />

/ftf] sf8{ kfP/ aflxl/Pkl5 nG8g Sna<br />

k"/} ;do b; v]nf8Lsf ;fy ;+3if{ ul//x]sf]<br />

lyof] . RoflDkoG; lnudf /ftf] sf8{ kfpg]<br />

n]xDofg klxnf] v]nf8L x'g\ .<br />

cf;{gn klxnf]kN6 RoflDkoG; lnusf]<br />

kmfOgndf k'Ug ;kmn ePsf] lyof] .<br />

RoflDkoG; lnu ;'? ePsf] %) jif{ k'u]sf]<br />

pknIodf *) xhf/ bz{s Ifdtfsf]<br />

/+uzfnfdf v]nsf] &^ cf}+ ldg]6df<br />

Sofd?gL :6«fOs/ ;fd'cn O6f]n] uf]n<br />

kmsf{pFb} a/fa/L u/]sf lyP . To;sf] rf/<br />

ldg]6kl5 g} cltl/Qm v]nf8Lsf] ¿kdf<br />

d}bfg k|j]z u/]sf a|flhlnog l8km]G8/<br />

h'lnofgf] a]n]6Ln] c;Lof} + ldg]6df lg0ff{os<br />

uf]n kmsf{pFb} afl;{nf]gfnfO{ P]ltxfl;s<br />

;kmntf lbnfP . afl;{nf]gfsf] of]<br />

;kmntf;Fu} RoflDkoG; lnu @* kN6<br />

lhTg] Oªln; Snasf] ;kmntfnfO{<br />

:k]lg; Snan] a/fa/L u/]sf] 5 . ä<br />

;do á h]7 !!, @)^# 49


lstfa<br />

rnv]n / kl5Nnf] ;dodf cfP/ jftf{sf] ;Defjgf<br />

;dfKt ePsf] klg pNn]v u/]sf 5g\, leGg leGg<br />

pkzLif{sdf . dfcf]jfbLsf ljutsf /fhgLlts<br />

lqmofsnfk / To;af6 g]kfnsf] /fhgLltdf k/]sf]<br />

k|efjaf/] n]vs n]V5g\, …dfcf]jfbL Ps} bnleq<br />

cGt/;+3if{, bnx¿aLr dte]b, bn / b/jf/aLr<br />

b"/L lgdf{0f ug] {b]lv bnx¿nfO{ cfkm" glhs Nofpg]<br />

;a} sfo{df /0fgLlts ¿kn] ;kmn ePsf b]lvG5g\ .<br />

dfcf]jfbLsf] of] /0fgLlts ;kmntfdf kl5Nnf]<br />

;dodf /fhfsf] k|ToIf zf;g ug] { dxŒjfsf+Iff<br />

;xof]uL aGg k'Uof] . dfcf]jfbL ljb|f]xn] /fhf 1fg]Gb|sf]<br />

dxŒjfsf+IffnfO{ cj;/ k|bfg u¥of] . kmntM d'n'ssf]<br />

k|hftGqnfO{ cft+sjfbaf6 hf]ufpg] lgx'Fdf<br />

k|hftGqsf] xTof / b]z c;kmn x'g] ljGb'df k'¥ofof] .Ú<br />

zfxL zf;gn] g]kfnL sf+u| ]; / sf+u| ]; k|hftflGqs<br />

bnx¿nfO{ /fhtGqaf/] cfºgf] k'/fgf] dfGotfdf<br />

k'glj{rf/ ug{ afWo agfPsf] pNn]v ub} { n]vsn]<br />

;+j}wflgs /fhtGqjfbL oL kf6L{sf o'jf ljBfyL{sf]<br />

rsf] { bafa sfdofj ePsf] atfPsf 5g\ . cfºg}<br />

kf6L{sf] @)^@, k'; @!–@# df ;DkGg dxflwj]zgn]<br />

/fhtGqaf/] lnPsf] lg0f{osf ;DaGwdf n]vs n]V5g\,<br />

Ps JolQmsf] …kf6L{n] hgtfsf] rfxgf af]Sg] xf], /fhfsf] xf]Og .<br />

kf6L{n] /fhtGqsf] eljio /fhfsf] lrGtfsf] ljifo<br />

;gssf] km]xl/:t<br />

xf], hgtfsf] lrGtfsf] ljifo xf]Og eGg] gLlt lnof],<br />

t;y{ g]kfnL sf+u| ]; -k|hftflGqs_n] /fhgLlts<br />

b:tfj]hdf d'n'ssf nflu k|hftGq s]Gb|Lo / ckl/xfo{<br />

/d]z n]vssf] …zfxL zf;gsf] Ps jif{Ú xfn} ljifo xf], /fhtGq s]Gb|Lo / ckl/xfo{ ljifo xf]Og<br />

;fj{hlgs ePsf] 5 . sf+u| ]; -k|hftflGqs_sf ;f+;b eGg] :ki6tfsf ;fy pNn]v u¥of] .Ú<br />

n]vsn] /fhf 1fg]Gb|sf] ! jif{ # dlxgfsf] n]vsn] zfxL zf;gsf] l7s Ps jif{ kf/]/ k':ts<br />

zf;gsfnsf /fhgLlts 36gfqmdx¿, /fhfsf] lgsfNg] k"j{ of]hgfdf kl5 ;/]sf] b]lvG5, t/ o;af6<br />

sbdlj?4 /fhgLlts bnx¿n] ;+rfng u/]sf kf7snfO{ nfe ePsf] dfGg' kg] { x'G5 . jif{ lbgkl5sf<br />

cfGbf]ng Pj+ ;ft bn Joj;flos ;+3;+u7g / b'O{ dlxgf zLif{s cWofodf n]vsn] P]ltxfl;s<br />

gful/s ;dfhn] ;+rfng u/]sf] ;+o'Qm hgcfGbf]ng hgcfGbf]ngsf 36gf xtf/df k|:t't ug] { hdsf] {<br />

/ ;/sf/L bdgnfO{ d]xgt u/]/ kl:sPsf 5g\ . u/]sf 5g\ . n]vs hgcfGbf]ng ;+of]hs ;ldltsf<br />

c;f]h !*, df3 !( sf] k|:yfglaGb' lyof], t/ ;b:o klg lyP .<br />

;'?df /fhgLlts bnx¿n] /fhfsf] lgotnfO{ lrGg /fhgLlts ljj/0f / w]/} tYof+saf6 el/Psf] eP<br />

g;s]sf] pgsf] ljZn]if0f 5 . …c;f]h !* M df3 !( klg k':ts k9\g af]lemnf] 5}g, ;// aU5 . n]vsn]<br />

sf] k"jf{Eof;Ú zLif{sdf n]vsn] eg]sf 5g\, …c;f]h k':tsnfO{ gf} cWofodf afF8]sf 5g\ / k|To]s<br />

!* ut]sf] zfxL 3f]if0ff cj}wflgs tyf ck|hftflGqs cWofonfO{ ljleGg pkzLif{s lbP/ k9\g / zfxL<br />

t lyof] g} /fhgLlts ¿kn] klg cf}lrToxLg dfq zf;gsf /fhgLlts 36gf vf]tNg ;lhnf] kf/]sf<br />

geO{ of] Ps uDeL/ if8\oGq lyof] eGg] tYo df3 5g\ .<br />

!( n] :yflkt u¥of] .Ú<br />

/fhfsf ljleGg 3f]if0ff, ;ft bnsf dxŒjk"0f{<br />

k':tsdf df3 !( sf] sbdkl5 /fhfsf] sbdlj?4 lg0f{o, bn–dfcf]jfbL ;dembf/L, dfcf]jfbL o'4lj/fd<br />

p7]sf] hgcfGbf]ngsf] pef/, k|x/L HofbtL, w/k8s 3f]if0ff, cd]l/sL l;g]6/ Kofl6«s n]xLsf] jQmJoh:tf<br />

/ oftgfsf ;–;fgf 36gfnfO{ ;d]6\g] k|of; ul/Psf] dxŒjk"0f{ @* j6f b:tfj]h cg';"rLdf /fv]sf 5g\ .<br />

5 . k':ts ljj/0ffTds 5 . ;ft /fhgLlts k':tsnfO{ ;du|df zfxL zf;gdf ePsf /fhgLlts<br />

bnx¿af6 ;+rflnt hgcfGbf]ng b]z km}lnPsf] lyof] 36gfsf] ljj/0f eGg ldN5, /fhgLlts ljZn]if0f<br />

eGg] s'/fsf] Ps Ps l6kf]6 k|:t't u/]/ n]vsn] sd 5 / sltko cj:yfdf sdhf]/ klg .<br />

Oltxf;sf/sf nflu ;lhnf] agfOlbPsf 5g\ . k':tssf] lgisif{df n]vsn] /fhfsf] rf}wdlxg]<br />

;ft /fhgLlts bnaLrsf] Pstf aGg'cl3sf zf;gaf/] ;6Ls l6Kk0fL ub} { eG5g\, …Pshgf JolQmsf]<br />

r'gf}tL, /fhfsf] …km'6fp / /fh u/Ú gLltsf] ljj]rgf zf;g ug] { dxŒjfsf+Iff / ;gsn] b]z / ;du|<br />

tyf ;ft bn dfcf]jfbL;“usf] ;dembf/L / zfxL hgtfn] b'Mv kfpg] kl/l:ylt dWoo'uLg /fhtGqsf]<br />

;/sf/sf] k|ltlqmofnfO{ n]vsn] s]nfPsf 5g\ . Oltxf; b]vf k/]sf 5g\ . ef/tsf] t'uns afbzfx<br />

zfxL zf;g / g]skf -dfcf]jfbL_ zLif{ssf] d'xDdb lag t'unsn] lbNnLaf6 cf}/+uhfjfb ;fg] {<br />

cWofodf n]vsn] dfcf]jfbLaf6 /fhgLts bnsf cy{, cf}lrTo / ljj]sxLg lg0f{o u/]h:t} /x\of],<br />

g]tf tyf sfo{stf{ dfl/Psf P]ltxfl;s 36gf pNn]v /fhf 1fg]Gb|sf] df3 !( ut]sf] 3f]if0ff .Ú<br />

ub} { pgLx¿ /0fgLlts ¿kdf ;kmn ePsf] ljZn]if0f k':ts u0f]zdfg l;+x cWoog k|lti7fgn] k|sfzg<br />

u/]sf 5g\ . zfxL ;Qf;“u pgLx¿sf] /0fgLlts u/]sf] xf] . ä<br />

lstfa M sljtf–s';'d<br />

ljwf M sljtf<br />

n]vs M /Tglglw /]UdL …z'qmrfo{Ú<br />

k[i7 M (@<br />

d"No M ?= $(=((÷–<br />

k|sfzs M dxfslj b]jsf]6f<br />

k|sfzgdfnf–$<br />

lstfa M cleo'Qm OZj/<br />

ljwf M tfª\sf<br />

n]vs M cd/ TofuL<br />

k[i7 M &*<br />

d"No M ?= %%=%%÷–<br />

k|sfzs M sf]lzsL ;flxTo k|lti7fg,<br />

sf7df8f} +<br />

lstfa M Zofdk|;fbsf lgaGwx¿<br />

ljwf M lgaGw;ª\u|x<br />

slj M Zofdk|;fb zdf{<br />

k[i7 M !%!<br />

d"No M ?= !))÷–<br />

k|sfzs M ljj]s l;h{gzLn k|sfzg<br />

k|fln, sf7df8f} +<br />

lstfa M cGToxLg klx/fx¿<br />

ljwf M syf<br />

n]vs M l;h{gf zdf{<br />

k[i7 M !$&<br />

d"No M ?= !))÷–<br />

k|sfzs M ljj]s l;h{gzLn k|sfzg<br />

k|fln, sf7df8f} +<br />

;do á h]7 !!, @)^# 51


52<br />

;flxTo÷syf<br />

s5f8lk|o ldqdfk{mt cfb]z hf/L klg ub{5' .Ú<br />

of] syg u'lGhP/ 6f]n ysf{odfg ePsf] lyof],<br />

t/ To;df >L >j0fs'df/ ys{dfg lyof] jf<br />

lyPg, of] leGg} s'/f x'g ;Snf . clxn] of] k"j{k|;+u<br />

olt dfq}— syf l´Fhf] dfG5 . o:tf] j0f{g af]Sbf–<br />

af]Sbf syf lzlyn dfq xf]Og, af]l´n klg<br />

ePsf] cg'ej syfsf/n] cg'e"t u/]sf] 5 .<br />

cGoyf b]zdf cg"e"t ug] { s'/f] s] g} afFsL 5<br />

/ < k|hftGq 5 t elgG5, t/ k|hf ;w} F tGqb]lv<br />

ql;t x' Fbf] 5 . s] ug] { <<br />

ä<br />

-dflysf] ;fdfGo sdl;{on a] |skl5 kf7sj[Gb<br />

tkfO+ {x¿nfO{ k'gM :jfut ub} { syfsf/ syfaf6<br />

cufl8 a9\g] cg'dlt cfu|x ;Dk| ]if0f ub{5 ._<br />

ä<br />

cu|ufdL lgsf; syfsf] o:tf] 5— >L<br />

>j0fs'df/ cfk"m a]/f]huf/ ePkl5 ;w}F<br />

cfTdxTofsf] t/v/df b]lvg yfn]sf] lyof] .<br />

tkfO{ +x¿nfO{ s] 9fF6\g] < of]Uotf geP/ xf]Og,<br />

of]Uot} eP/ xf] . pm ;w} F eGYof], …d lau| F, ] a9L<br />

kl/lrt eP/ .Ú s;}sf] k|Zg x'GYof], …lsg t <<br />

pQ/ p;sf] lyof], lsgeg] o; d'n'sdf a9L<br />

kl/lrt x'g' eg]sf] :jf:Yosf ;fy;fy} O{iof{sf<br />

nflu klg k"/fk"/ xflgsf/s x'g] s'/f] xf] eg] d<br />

To;}af6 u|l;t 5' .Ú of] s'/f lxhf]cl:ts} xf] .<br />

cfhsf] s'/f t ´g\ csf] { lyof] h'g eofjx<br />

cf]9]/ k|blz{t x'g] t/v/df b]lvGYof] .<br />

ä<br />

dfggLo u[xdGqLsf] /fi6«elQm, :jfdLelQm /<br />

cf]hk"0f{ efif0fn] lsg xf] lsg, p;} t ;w} F cfTdxTof<br />

u¿F ls eGg] sNkgf af]Sg] >L >j0fs'df/—<br />

To;dfly cfh pQm efif0f ;'g]kl5 t cfFvf lrDn]/}<br />

cfTdxTof ul/xfn" F eGg] hf]; al9xfNof]— of] cg'e"t<br />

ub} { lyof] . /fi6«sf gfpFdf ;Gb]z eg]h:t} /fi6«sf<br />

gfpFdf Ps a]/f]huf/sf] cfTdxTof— ;dfrf/ s:tf]<br />

nfUnf < of] ;f]r]/ >L >j0fs'df/ d';'Ss xfF:g<br />

yfNof] . w]/} xf]Og, ;Lldt . elgGYof], p;n] w]/}<br />

ä /f]zg yfkf …gL/jÚ<br />

xfF:bf b]zdf kfgL kg] { ;Defjgf x'GYof] . o;}n]<br />

p;sf] xfF;f] b]zsf ;Dk"0f{ k|hfsf] x/fPsf] xfF;f]h:t}<br />

PSsfl; dfG5]x¿sf] eL8 b]lvg yfNof] . 8/ xf] wf/fsf] k|hftGqcGtu{tsf k|hf lyP . k|hftGq ePsf] lyof] . s;/L xfF:g] <<br />

jf s'grflxF ls+jbGtLsf] zf;gfn] xf] – ql;t, pgLx¿s} gfpFdf lyof], t/ k|hftGqrflxF s;sf<br />

ä<br />

ulnt, kLl8t, cfz+lst / cft+lst eP/ ltgLx¿ gfpFdf lyof]===< k|Zg eofjx x'g ;Sg] cfb]z …x}g, s] ul//x]sf] LdtLsf] ss{znfUbf]<br />

bf}l8g nfu] . ;DejtM ;'/Iff:yn vf]Hg xf]nf . syfn] u¥of], h:tf] ev{/} dfggLo u[xdGqLHo"n] :j/ .<br />

ä<br />

sºo{ ' 8/nfUbf] x'g] r]tfjgL a8f] uj{ / 8'qmFbf] pm ´:sg'nfO{ :jefljs …af/ P;f]l;P;gÚ<br />

-dflysf] o; jfSon] cltzo k|tLsfTds :j/df l6eLdfk{mt JoQm ug{ 'ePsf] lyof] . agfpg …cfFefufb{Ú x' Fb} lyof] . klxn], eGg} kb} {g,<br />

syfsf] cfzf u/]/ o; syfsf] k7g ug{ 'x'G5<br />

ä<br />

lax]sf] klxnf] klxnf] lbglt/ hf]sf]xLnfO{ klg<br />

eg] kf7s dxf]bo, of] syf gk9] x'G5 ._ -tL c;+Vo ;fwf/0f k|hfdWo] oxfF j0f{g x'g cfºgL >LdtLsf] ;f]x|l;Fuf/b]lv af]nL Jojxf/;Dd<br />

ä<br />

nfu]sf] Ps lgxTyf k|hfsf] lbgrof{ o:tf] 5 . :jefljs / noo'Qm nfUg ;SYof], kl5kl5 ToxL<br />

syfsf] pb\3f6g eJo xf]Og, ;fwf/0f tl/sfn] lbgrof{ eGgfn] syfrl/q eg]/ a'l´of];\ . noo'Qm s'/f] eoo'Qm nfUg] aGYof] . of] klg<br />

x' Fb} 5, lsgeg] of] ;fwf/0f dfG5]s} syf xf] . syfsf/sf] ;+ljwfgsf] of] cfu|x 5 ._ TolQs} ;To xf] . b]zsf] kfl/jfl/s pvfg–cfxfg<br />

Tof] ;fwf/0f dfG5], hf] o; d'n'sdf o'uf} Fb]lv<br />

ä<br />

xf] of] . >L >j0f s'df/ oxL ;f]r] ]/ xfF:t} lyof],<br />

ql;t, zf]lift / kLl8t eP/ kL8fsf] 7"nf] kf]sf] t, Tof] ;fwf/0f k|hfsf] gfpF xf] M ;DejtM .<br />

xf]Og, clezKt Oltxf; af]s]/ cfO/x]sf 5g\ . >L >j0fs'df/ . ev{/} !@& wf/fsf] s§/ cg'ofoL …b]lvgf}, 5f]/L x]l//x]sf] †Ú<br />

ä<br />

>Ldfg\ k~rdxfan]Zj/ tfn'sf lz/n] p;sf] 5f]/L geGb} lj/fdL lyOg\ . afafaf u/]/<br />

s'/f ;fwf/0f dfG5]sf] xf] . olt a]nf tL /f]huf/Lsf] d'xfg y'lglbP/ p;nfO{ ef]sf] / v]Nbfv]Nb} cfF;' ´f/]/ lj/fdL ePsL xf] lxhf] .<br />

;fwf/0f dfG5]df ;fwf/0ftfsf] vf]n w'hfw'hf a]/f]huf/Lsf] 7"nf] /0f;+u|fddf w'/L0f agfP/ sf/0f s] xf] < -syfn] jf:tljstf b[li6uf]r/<br />

Rofltg] qmd b]lvFb} yof] . sf/0f s]xL lyPg . 5f]l8lbPsf] lyof] / >Ldfg\ k~rdxfan]Zj/ ;f]Rbf] u¥of] / b]Vof]— lxhf] aGb / sºo{ 'sf] åGå lyof] .<br />

pgLx¿sf] afFRg';Fu ;DalGwt s]xL kL8f lyof] . xf], …of] d"nfn] w]/} ;fg b]vfpg' d]/f] k]6sf nflu sºo{ 'n] aGbdfly kmfn]sf] c>'UofF;sf] k|efj a8{ºn'<br />

ä<br />

ckfRo s'/f t xf] g} . o;}n] o;nfO{ ;a} wf/fsf k}mlnOP;/L >L >j0f s'df/sf] ‰ofnaf6 ;'6'Ss<br />

clxn] ltgLx¿ kfgL gePsf] wf/f xf]Og, !@& d'xfgdf aGb]h ug] { 3f]if0ff d d]/f nFuf}6L, kl;lbof] / 5f]/L ?g yflng\ . p;} t afGtf /<br />

sºo{ 'sf] lbg<br />

;do á h]7 !!, @)^#


5]/kf6 u/]/ lzlyn ePsf] z/L/ To;dfly -syfn] cfh olt eg]/ df}g eO{ al;lbP t<br />

c>'UofF;sf] cfudg—s] xf]nf t l:ylt Ps ;fgf] x'g] xf] . kf7sj[Gb, tkfO{ +x¿nfO{ va/ klg ;Dk| ]if0f<br />

cfsf/sf] k|f0fLsf nflu t eP/ ahf/f]Gd'v aGof] . s] ug] { < syf / kl/jf/ k|hftGq h:t}<br />

ä<br />

cGof]nu|:t eP . :jefljs 5 k|Zg, lsgeg]<br />

ahf/ eg] k|hftGqsf] 5f8fkgf h:tf] cZnLn b]zdf k|hftGq 5 elgG5, t/ k|hftGqdf<br />

nfUg] vfnsf] ag]sf] lyof] . s'lxPsf], af;L t/sf/L k|hfrflxF sxfF 5 <<br />

klg k|hftGqsf] sfkmn kfSof] xh'/ wd{/fh<br />

ä<br />

yfkfnfO{ rf}tkmL{ ´:sfpg] vfnsf] nf]sno pdfb} { aflx/ pQ/ xf]Og, eofjx b[Zosf] cg]s …km/<br />

% ?k}ofF d'7fsf] ;fu !% ?k}ofF, % ?k}ofF kfpsf] PSHofDknÚx¿ t}gfy lyP . cfufsf] d':nf] .<br />

uf]ne]8f !% ?k}ofF k'u]sf] lyof], t}klg kLl8t k|hf Eofgsf] ;fO/g . uf]nLx¿sf] cfjfh . oL ;a}n]<br />

dg] { 8/n] xf/fn'6 u/L lsGb} lyP . lsg]/ lsGg af6f] x/fe/f u'Ghfodfg lyof] . >L >j0fs'df/n]<br />

;s]sf] uj{;fy lnP/ k|hftGq, !@& wf/f, sºo{ ', lg0f{o ug{ ;s]g—s] ug] { < aflx/ lqkIfLo åGå,<br />

aGb cflbnfO{ cf–cfºgf] tl/sfn] uR5]cg';f/ aGb, sºo{ ' / qf; pknAw b]lvGy] . pm To;dWo]<br />

ljZn]if0f jf ufnL ub} { kms{ +b} klg lyP . s;sf nflu ;dly{t x'g]—lg0f{o ubf{ gub} { of]<br />

ä<br />

csf] { eo b]vf kl/lbof] / of] eosf nflu cGttM<br />

dfggLo u[xdGqL k|hfs} hLpwgsf] ;'/Iffsf s]xL t ug} { k¥of] . pm cfºgf] ePe/sf k|hfkg<br />

nflu sºo{ 'nfO{ yk36 / eofjx—cfgGbdo ptf/]/ 5f]/LnfO{ vf:6fdf a]/]/ tn cf]ln{of] . cf]n] {/<br />

agfpg] s'/f c´} kmnfSb} x'g'x'GYof] . l6eL / 9f]sf vf]N5 t— aflx/===< ´;+u .<br />

PkmPd /]l8of]af6 k|;fl/t eO/x]sf] lyof] .<br />

ä<br />

ä<br />

aflx/ !@& gDa/sf] :6]ug plePsf] lyof] .<br />

>L >j0fs'df/ klg @)) ?k}ofFsf] ;fgf] ´f]nf —P, stf hfg nfu]sf] <<br />

t/sf/L lsg]/ 3/ kms{ +bf 7"nf] k|hftGq k|fKt —aflx/ xl:k6n .<br />

ePsf] ;uj{ 5ftL af]s]/ kms{ +b} lyof] . af6fdf —Tof] kf]sf s] xf] <<br />

csf] { hGdhft lg/Lx cfj/0f af]s]sf] k|hf s]xL —d]/L lj/fdL 5f]/L .<br />

;f]Wg p;sf cufl8 pleof], r'/f]6 ;Nsfpg —sºo{ ' nflu;Sof] . yfxf 5}g < xfdL k|hfsf]<br />

nfO6/ dfUg] tl/sfn] .<br />

hLpwg /Iffy{ v6]sf /Ifs . 7f]s" F uf]nL <<br />

—…x}g, ldq ca b]z s] x'g] L >j0fs'df/ :tAwM . x'g} k5{ . :jefljs<br />

—…s:tf] s] x'g] < h] x'g], ToxL x'g] .Ú xf], pm t Pp6f ;fwf/0f k|hf dfq g xf] .<br />

—…nf]stGq ls 7f]stGq L >j0fs'df/, /f]un] cfqmfGt p;sL 5f]/L,<br />

dxfzo k|hfn] a'´]g . a'‰g t s] a'l´G5 < tGqa4 k|hftGq / of] syf klg sºo{ 'sf] To;<br />

g k|hftGq g nf]stGq, g 7f]stGq . o;aLr If0f sfd]/ df}g aGg yfn] . pkfo dfq xf]Og,<br />

kLl8t k|hf ;w} F zf]lift— a;\ oxL a'´] eOxfN5 . zlQm g} 5}g, s] ug] { <<br />

—…tkfO{ +n] t/sf/L lsGg'eof] j0fs'df/ h:tf lgxTyf, lg/Lx,<br />

olt af]n]/ >L >j0fs'df/n] af6f] sf6Øf] . lgd'vf k|hfdf sxfFg]/, s;/L nfu" ug] { < cufl8<br />

Tof] k|hf lgd'vf cf]9]/ 6\jfF k/L x]l//x]sf] lyof] . pQ/ xf]Og, o'uf} Fb]lv hLjGt eofjx pkl:yt<br />

ä<br />

plePsf] lyof] ._ ä<br />

;"o{sf] ljho<br />

ä clgtf nfdf<br />

;f“emsf] dw'/ ;"o{n]<br />

ha zLtntf 5b} { } lyof]<br />

pm a]nf zLtntf tfKg]x¿ eGb} lyP,<br />

ef]ln pHofnf] x'g]5,<br />

xfd|f nflu vlr{Psf] ;lxbsf] /ut<br />

To;} v]/ hfg]5}g<br />

geGb} pgLx¿sf] cfFug 6]Sb}<br />

b}nf]sf] ;+3f/ pl5Gb}<br />

Tof] pHofnf] cfOk'Uof]<br />

Tof] laxfgL cfOk'Uof]<br />

/lQmd ls/0fdf ¿kfGtl/t eP/<br />

ljhosf t/+lut cfjfhx¿ u'lGhP<br />

ev{/} lht]sf] n8fOFsf] pNnf;df<br />

:jtGqtfsf] ljhodf<br />

;a} cfNxflbt eP<br />

;a}n] tfk] ljhosf] k|r08 /fk<br />

Tof] :jtGqtfsf] ljhodfq lyPg<br />

Tof] ;"o{sf] ljho lyof] .<br />

ä<br />

a'´]F<br />

ä gf/fo0f ltjf/L<br />

3/sf 5fgfx¿ RofltPsf 5g\<br />

a'em] F<br />

cfFvfsf] Hof]lt x/fPsf] 5<br />

a'em] F<br />

k]6 vf]qmf] 5<br />

a'em] F<br />

cfsfzdf x]lnsf]K6/ p8\5<br />

a'em] F<br />

8/fpF5'<br />

a'em] F<br />

h+unsfx¿af6 klg 8/ 5<br />

a'em] F<br />

zflGt rflxof]<br />

a'em] F<br />

:jtGqtfk"j{s afFRg kfOof];\<br />

a'em] F<br />

r]k'jfdf 5'<br />

a'em] F<br />

a'em]/ dfq s;/L eof] <<br />

a'em] F – a'em] F<br />

x'G5 – x'G5<br />

a'em] F===<br />

;do á h]7 !!, @)^# 53


+u l8h] ;+:s[lt<br />

+<br />

{<br />

{<br />

+<br />

…P gfgL † /fhfsf] zf;g x' Fbf latf{df]8 g[To k:sg] u/]sf] x'g'k5{ . u'Go'rf]nf] /<br />

xfGg] log} 5fkfdf/ xf]Ogg\


lxDdtL<br />

lxDdt<br />

s7f]/ dg lnP/ ;]gfdf k|j]z u/]sf<br />

lxDdt g]Djfªsf lktf df]xgs'df/<br />

g]Djfªn] slxNo} ;f]r]gg\ – ;]gfdf<br />

l5/]sf] 5f]/fsf] xftaf6 olt /fd|f<br />

jf:t'snfsf gd'gf aGnfg\ eg]/ . pgdf /x]sf] jf:t'snf /<br />

lrqsnfk|ltsf] df]xn] ef/tLo ;]gfaf6 :j]R5fn] cjsfz lnP/<br />

cfºgf] k|ltef ltvfg{ nfuL k/]sf pgL emfkfdf snf ;fwssf<br />

¿kdf lrlgG5g\ .<br />

;}lgs ;]jfdf 5Fb} cfºgf] k|ltef k|bz{g u/]/ ef/td} ljleGg<br />

;Ddfg kfO;s]sf g]Djfª aflx/ rrf{df gcfP klg :yfgLo:t/df<br />

;w+ } rrf{sf kfq x'g\ . cfkm"df ePsf] snf b]vfP/ ;dfhdf cnUu}<br />

klxrfg agfPsf pgL clxn] o;}nfO{ k];f agfP/ hLjg wflg/x]sf<br />

5g\ . ;g\ !((@ df ef/tLo ;]gfdf k|j]z u/]sf g]Djfªn] b; jif{<br />

ef/tLo ;]gfdf ;]jf u/]kl5 cfºgf] wf]sf] k"/f ug{ pgL k~hfasf]<br />

hfnGw/ sn]htkm{ nfu] . snf ljifodf :gfts tx;Ddsf] cWoog<br />

u/]kl5 cfºgf] hGdynf]df kmls{Psf pgnfO{ clxn] 9' +ufsf d"lt{x¿df<br />

hLjg sf]g{ EofOgEofO 5 . Toltdfq xf]Og :yfgLo afl;Gbfsf]<br />

;Ddfgsf kfq ;d]t ag]sf 5g\, g]Djfª .<br />

df]km;ndf a;]sf sf/0f /fli6«o rrf{sf gcfP klg k|z:t dfg<br />

;Ddfg / k'/:sf/n] pgsf] sf]7f el/Psf] 5 . ut jif{ ;flxTo<br />

rf}tf/L latf{df]8 emfkfåf/f lrqsnftkm{sf] pTs[i6 o'jf ;Ddfgåf/f<br />

k'/:s[t ePkl5 o; If]qdf pgL nf]slk|o alg/x]sf 5g\ . ä<br />

bf]xf]/f] k|rf/<br />

sltnfO{ alnp8sf l;g]dfeGbf lj1fkgx¿ a9L dg k5{g\, dg<br />

gk¿g\ klg lsg † 5f]6f] ;dodf cfsif{s lj1fkg k:sg<br />

alnp8sdL{x¿ dflx/ g} eO;s] . ca xfn}sf] Pp6f lj1fkg g}<br />

x]/f} + g † alnp8 gfos hf]g ca|fxdn] v]n]sf] of] lj1fkgdf<br />

pgnfO{ lSnlgs cn lSno/ ;]Dk' / ofdfxf b'j}sf] k|rf/ ul//x]sf]<br />

b]Vg ;lsG5 .<br />

b'j} a|fG8sf PDAof;8/ hf]gn] Ps}k6sdf b'O{j6f pTkfbgsf]<br />

k|rf/ u/]sf] sfObf lj1fkgdf k|of]u ?rfpg]x¿n] lgs} dg k/fPsf<br />

5g\ . s]xL lbgb]lv dfq k|;f/0f x'g yfn]sf] of] lj1fkgaf/] w]/} s'/f<br />

atfpg eg] lgdf{0f sDkgLn] c:jLsf/ u/]sf] 5 . ä<br />

56<br />

;do á h]7 !!, @)^#


+u<br />

t]haxfb'/ a:g]t<br />

sljtf k|bz{gLdf cfPsf bz{sx¿<br />

9f]sf vf]N5'<br />

deGbf klxnf<br />

xtf/ ub} {<br />

cfsfz k:5<br />

3/leq<br />

d'lQm k:5, gLnf] k:5 clg v'nf xfjf<br />

k:5 leq<br />

clg d k:5'<br />

lrGtfx¿ k:5g\, ysfgx¿ k:5g\<br />

Pp6f cs} { cfsfz k:5<br />

slj 8f= cle ;'j]bLn] b'O{ dlxgfcl3 l;¢fy{<br />

cf6{ Uofn/Lsf] kl/;/df :jb]zL / ljb]zL<br />

v'nf 9f]sf / l;h{gf<br />

snfsf/n] agfPsf lrq x]/sf lyP, tL lrq<br />

…v'nf 9f]sfÚdf cfwfl/t lyP . jf:tjdf tL lrq<br />

x]/]kl5 clen] cfkm"leqsf] sljTjnfO{ klg …v'nf<br />

9f]sfÚdfkm{t g} kf]v], kl/0fd:j¿k sljtf hlGdof] .<br />

pgsf] ToxL sljtf clxn] l;¢fy{ cf6{ Uofn/Ln]<br />

5fk]sf] v'nf 9f]sf lstfadf ;dfj]z 5, dflysf]<br />

sljtf To;}sf] Psc+z xf] .<br />

…v'nf 9f]sfÚdf # bh{ghlt sljsf sljtf / 8]9<br />

bh{ghlt snfsf/sf lrq 5g\, ;a}n] O+lut u/]sf<br />

5g\ – v'nf 9f]sfsf] dfWodaf6 hLjg / hut\nfO{ .<br />

v'nf 9f]sfnfO{ sltko ;h{sn] ;d;fdlos<br />

kl/j]z;Fu bfFh]sf 5g\, sltkon] hLjgbz{g;Fu<br />

t'ngf u/]sf 5g\ . sltkon] :jtGqtfsf] kof{osf<br />

lgsf]n ls8Dofgsf] lax] †<br />

xlnp8 gflosf lgsf]n ls8Dofgsf] Xbodf csf]{ dflg;sf nflu klg 7fp“ /x]5 .<br />

cf]:sf/ ljh]tf oL gflosfsf] dgdf clxn] klg cfºgf k"j{klt 6d qm'hk|lt dfof t<br />

5“b} 5, h'g pgn] xfn} :jLsf/;d]t u/]sL 5g\ . oBlk, cfºgf gof“ k|]dL lsy<br />

ca{g;“u lax] ug]{ kSsfkSsL eO;s]sf] klg pgn] hfgsf/L u/fPsL 5g\ .<br />

ufossf ¿kdf k|z:t Voflt sdfO;s]sf lsy;“usf] pgsf] ;DaGwn] slxn]<br />

k"0f{tf kfpg] xf]nf eGg] dlxgf}+sf] cg'dfg lsgf/f nufp“b} lgsf]nn] ca pgL;“u lax]<br />

ug]{ kSsf eO;s]sf] atfPsL 5g\ .<br />

…pm;“u d]/f] lax] ug] { s'/f l5lgO;s]sf] 5Ú, oxL ;ftf lgsf]nn] …lkk'nÚ Dofulhg;“u<br />

elgg\, …ca lsy d]/f] k|]dLdfq /x]g .Ú<br />

lgsf]n / lsyaLrsf] ;DaGw ut h'nfO{df ;fj{hlgs ePsf] lyof] eg] gf]e]Da/df<br />

pgLx¿sf] s'/f l5lgPsf] va/n] lgs} rrf{ kfPsf] lyof] . lgsf]nsf] cf}+nfdf<br />

xL/fsf] ;'Gb/ cf}+7L b]lvPkl5 of] xNnf r'lnPsf] lyof] . clxn] cfP/ pgLx¿sf]<br />

s'/f l5lgPsf] kSsf eP klg lax]sf] ltly eg] tf]lsPsf] 5}g .<br />

6d qm'h;“usf] b;jif]{ j}jflxs hLjgaf6 kf“r jif{cl3 lgsf]n cnlUuPsL lyOg\ .<br />

rf/ jif{eGbf nfdf] ;do PSnf] hLjg latfPkl5 aNn lgsf]nsf] hLjgdf sf]xL<br />

cfPsf] 5 eg] q'mh csL{ xlnp8 gflosf Sof6L xf]D;;“u /dfO/x]sf 5g\ . ut<br />

dlxgf qm'h–xf]D;sf] ;DaGwaf6 Ps aflnsfsf] hGd;d]t eO;s]sf] 5 .<br />

¿kdf lnPsf 5g\ .<br />

Pp6} ljifodf slj / snfsf/sf cleJolQm<br />

;d]6]/ tof/ kfl/Psf] lstfa lj/n} ;fj{hlgs<br />

ePsf] lyof] . o;cy{df of] lstfanfO{ klg<br />

Pp6f gf}nf] k|of;s} ¿kdf x]l/g'k5{ . ls/0f<br />

dfGfGw/, d's]z dNn, uf]ljGbk|;fb zfx cfhfb,<br />

;+uL >]i7, uf]kfn snfk| ]dLnufot snfsf/n]<br />

k|tLsfTds cleJolQmnfO{ ptf/]sf 5g\ lrqdf .<br />

To:t} cle ;'j]bL, gf/fo0f 9sfn, ljdn lgef,<br />

8f= ;~hLj pk| ]tL, cr{gf, 6+s pk| ]tL, /Tgdl0f<br />

g]kfn, ;+uLtf yfkf, Jofs'n kf7s, d~h'n,<br />

ljKnj k|tLs, cf/Pd 8+uf]nnufot sljn]<br />

cfºgf cleJolQm kf]v]sf 5g\, sljtfdfkm{t . ä<br />

;do á h]7 !!, @)^# 55


;do<br />

cg'xf/<br />

ljZjfl;nf ;xof]uL<br />

nfdf] ;do g]kfnL sf+u| ];sf] d'Vo ;lrj<br />

eP/ sfd u/]sf j;Gts'df/ uf}td clxn]<br />

k|wfgdGqL lul/hfk|;fb sf]O/fnfsf] lghL<br />

;lrjfnosf] lhDd]jf/L ;Dxfln/x]sf 5g\ .<br />

d[b'efifL / sd af]Ng] uf}td lelqof sfd<br />

ug{ s'zn dflgG5g\ . @)%# b]lv @)^@<br />

df3;Dd uf}tdn] sf+u|];sf b'O{j6f<br />

cl3j]zg / g]kfnuGh dxf;ldlt a}7s<br />

;DkGg ug{ ;+:yfkg kIfsf] ljZjf;kfq<br />

ag]/ e"ldsf v]n]sf lyP .<br />

ef}lts lj1fgsf] k|fWofkg 5f]8]/ @)$^<br />

;fn kl5 sf+u| ]; kf6L{df nfu]sf uf}td<br />

sf]O/fnfsf ljZjfl;nf ;xof]uL x'g\ .<br />

@)^@ df3df pgn] crfgs d'Vo<br />

;lrjaf6 /fhLgfdf lbP . cfºgf<br />

lgs6x¿;“u pgL k|fWofkgd} kms{g]<br />

atfp“y] .<br />

t/, sf]O/fnf k|wfgdGqL<br />

ag]kl5 uf}td k|d'v :jsLo<br />

;lrjsf] kbdf 6'Kn'Ss<br />

cfOk'u] . w]/} sf+u| ];hg<br />

uf}tdsf] gfd ;'g]/<br />

cfZro{df k/]sf 5g\ . kf6L{sf] k|d'v<br />

;lrjaf6 /fhLgfdf u/]sf uf}td s;/L<br />

/ s'g Ifdtfn] Toxf“ k'u] eGg] k|Zgsf]<br />

lrQa'‰bf] pQ/ vf]Hb} 5g\, ljutdf<br />

sf]O/fnfsf] glhs eP/ sfd u/]sfx?<br />

klg .<br />

hgcfGbf]ngsf] andf k|wfgdGqL ag]sf<br />

sf]O/fnfsf sfFwdf k|Zf:t r'gf}tL 5g\ .<br />

/fhfsf] /fhgLlts dxŒjfsf+Iff 7]ufg<br />

nufpg] / dfcf]jfbLnfO{ k|lt:kwL{<br />

/fhgLltdf NofP/ lx+;f ;dfKt ug]{<br />

r'gf}tLdf /x]sf sf]O/fnfnfO{ cfºg}<br />

:jf:Yon] eg] ;fy lbO/x]sf] 5}g . o:tf]<br />

cj:yfdf …j;Gt ;/Úsf] Ao'/f]qm];L slQsf]<br />

;xof]uL aGg ;Sg] xf] sf]O/fnfsf nflu,<br />

clxNo} cg'dfg ug{ ldNb}g .<br />

uf}td eG5g\, …sl7g kl/l:yltdf d<br />

PSnf]n] u/]/ dfq x' Fb}g, l6dn]<br />

;xof]u ug'{ k5{, d ToxL<br />

dfGotfaf6 lul/hfafa'sf]<br />

cfu|xdf ;xof]u ug{<br />

cfPsf] x' F .Ú ä<br />

b'u{daf6 s]Gb|df<br />

b]zs} ljs6 lhNnf x'Dnf, To;df klg x'Dnfsf]<br />

clt ljs6 dflgg] ;fofdf hlGdPsf bn<br />

/fjn . P;Pn;L kf; u/]kl5 pgn] k|lt1f<br />

u/]sf lyP, …ca of] ljs6 lhNnfdf lzIffsf]<br />

pHofnf] km}nfpg /fd|f] lzIfs aG5' .Ú pgsf]<br />

of] lg0f{osf] 3/kl/jf/n] ;dy{g klg u/] .<br />

nfdf] ;do pgL o;df cl8u klg .<br />

t/ ;fyL;FuLx¿sf] ;+utn] s]xL jif{leq}<br />

pgsf] hLjgdf csf] { df]8 cfof] . pgn]<br />

s0ff{nLsf] k|ltlglwTj x'g] u/]/ ljs6 x'Dnfdf<br />

klxnf] u}/;/sf/L ;+:yf vf]Ng] lgwf] u/] .<br />

o;}dfkm{t pgL x'Dnfsf] ljsf;df cgj/t<br />

h'l6/x]sf 5g\ . pgsf] sfdsf] d"Nof+sg ub} {<br />

ut ;ftf sf7df8f} +df ePsf] u}/;/sf/L<br />

;+:yf dxf;+3sf] lgjf{rgdf pgL g]t[Tj<br />

txdf lgjf{lrt eP . ;w} + g]t[Tjsf] cefj<br />

/xg] s0ff{nLdf hGd]/ u}/;/sf/L ;+:yf<br />

dxf;+3sf] s]Gb|Lo tx;Dd cfOk'Ug] pgL<br />

klxnf] JolQm x'g\ .<br />

…ca u}/;/sf/L ;+:yf k|rf/d'vLeGbf klg<br />

tNnf] / lg/Lx ju{df k'u]/ pgLx¿nfO{ ;]jf<br />

lbg] nIosf ;fy cufl8 a9\g' k5{Ú, /fjn<br />

eG5g\ . pgL s0ff{nL / s0ff{nLjf;LnfO{<br />

/fli6«o d"nwf/df hf]8\g dxf;+3df cfºgf]<br />

ljz]if e"ldsf /xg] :ki6 kf5{g\ . …s0ff{nLnfO{<br />

k|fyfldstfdf /fVg s]Gb|df kxn ug{ ]5'Ú, pgL<br />

eG5g\ . ;fdflhs d"No dfGotfdf cl8u<br />

/x]/ …;+:yf JolQmd'vL geO{ ;dfhd'vL x'g'<br />

k5{Ú, eg]/ cfjfh p7fpFb} cfO/x]sf /fjnsf]<br />

casf] of]hgf 5, s0ff{nLdf ;+ljwfg;efsf<br />

af/]df b]lvPsf] cGof]nsf] cj:yfsf af/]df<br />

hfu/0f km}nfpg] . ä<br />

;do á h]7 !!, @)^# 57<br />

t]haxfb'/ a:g]t


ef:j/ cf]emf<br />

58<br />

o'j/fh l3ld/]<br />

z"Go ;do<br />

;jf] {Rr x'g ;Qm}g ;+;b\<br />

/fhfsf] ljz]ifflwsf/df s6f}tL :jefljs ck]Iff / st{Jo aGg hfG5 jt{dfg ;+;b\sf],<br />

t/ ;f+;bx¿sf] ljz]ifflwsf/ / ;'ljwf klg sfg'gåf/f kl/eflift -sf]l8kmfO8_ x'g}<br />

k5{ . ;jf]{Rr x}l;ot ;+;b\n] xfl;n u/]df ;f+;b / ;+;b\ lg/+s'z aGg]5g\ .<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

xfn} ;DkGg hgcfGbf]ngnfO{ cGwfsf] xfQL<br />

agfpg] k|of;df s]xL ;f+;b nfu]sf 5g\ .<br />

e+u ug' {kg] dfcf]jfbL dfu / ;+;b\nfO{ ;jf] {Rr<br />

3f]lift ug] cleofg b'j} plQs} vt/gfs 5g\ .<br />

Psflt/ pgLx¿ cfGbf]ngsf] :ki6 rfxgfg';f/ /fhf 1fg]Gb|n] k|hftflGqs / ;+j}wflgs ;+:yf<br />

/fhf tyf /fhkl/jf/sf ;b:ox¿sf]<br />

ljz]ifflwsf/ tyf ;'ljwfsf] s6f}tL ug] cEof;df<br />

gi6 u/L pTkGg l/Qmtfaf6 /fhgLlts nfe<br />

lng] c;kmn k|of; u/] . dfcf]jfbL;Fu k|f/lDes<br />

h'6]sf 5g\ eg] csf] {lt/ cfkm"nfO{ sfg'g / ;xdlt -vf;u/L xltof/ Joj:yfkg tyf<br />

;+ljwfgeGbf dflysf] Pp6f gjju{sf ¿kdf<br />

3f]lift ug{ pBt 5g\ . ;+;b\sf] / To;sf<br />

;+ljwfg;efsf] :j¿k / lgjf{rg k|lqmofaf/]_<br />

gagL ;+;b\ / ;+ljwfg e+u ubf{ d'n's ljlwsf]<br />

sl/a @)) ;b:osf] ;jf] {Rrtf sfg'gL¿kdf k|lqmofaf6 aflx/ ws]lnG5 . Tof] cj:yfnfO{<br />

q'l6k"0f{ dfq x}g, ;fj{ef}d hgtfk|ltsf] 3f]/<br />

ckdfg / ck/fw x'g]5 .<br />

dfcf]jfbLn] cfºgf] ;kmntf dfGg] uNtL ug' {x' Fb}g .<br />

;+;b\ of Joj:yflksf / GofokflnsfaLrsf]<br />

;+;b\ sfg'g agfpg] ynf] xf] . p;n] ;+sNk zlQm k[ysLs/0f / …r]s PG8 Aofn]G;Úsf]<br />

kfl/t ub} {df To;df sfg'gsf] x}l;ot xfl;n<br />

x' Fb}g . ;+sNk s]jn c7f]6sf] cleJolQm xf],<br />

l;4fGtnfO{ cfGbf]ngsf] dgk/L JofVofåf/f<br />

w/fzfoL agfPdf jt{dfg kl/l:yltdf ;+;b\sf]<br />

t/ o;}df ;do latfP/ ;+;b\ d'n'snfO{ tfgfzfxL :yflkt x'g ;S5 . To;}n] s]xL<br />

;+qmd0f tyf åGåaf6 d'lQm lbg]tkm{ cufl8<br />

al9/x]sf] 5}g, h'g cToGt} b'Mvb s'/f xf] .<br />

k/Dk/fnfO{ Tofu] klg k'gM:yflkt ;+;b\n]<br />

cfjZos sfg'g agfpg] tyf ljBdfg sfg'gnfO{<br />

k|ltkIfljxLg ;+;b\ /fli6«o ;xdltsf Ph]G8f ;+zf]wg ug] k|rng / k|lqmofcGtu{t g} pm<br />

3f]lift ug{ lsg olt k5fl8 kl//x]sf] 5 <<br />

o;df vf;u/L tLgj6f k|d'v sf/0f b]vfk/]sf<br />

/xg' kg] x'G5 . /fhfsf] ljz]ifflwsf/df s6f}tL<br />

:jefljs ck]Iff / st{Jo aGg hfG5 jt{dfg<br />

5g\ . ;ft bn u7aGwgdf /fhgLlts lgsf; ;+;b\sf], t/ ;f+;bx¿sf] ljz]ifflwsf/ / ;'ljwf<br />

/ dfcf]jfbL ljb|f]x ;dfwfgaf/] afx|a'Fb]<br />

;dembf/Lsf afah'b Psdt aGg ;s]sf] 5}g .<br />

klg sfg'gåf/f kl/eflift -sf]l8kmfO8_ x'g} k5{ .<br />

;jf] {Rr x}l;ot ;+;b\n] xfl;n u/]df ;f+;b /<br />

bf];|f], ;/sf/df ;xefuL bnx¿ ;8s ;+;b\ lg/+s'z aGg]5g\ .<br />

dfgl;stfaf6} u|:t 5g\ / t];|f] dfcf]jfbLsf]<br />

jftf{k|ltsf] 3f]lift k|lta4tf ljkl/t rGbf<br />

cufl8sf] ofqfsf nflu ;ft bn / dfcf]jfbL<br />

;dembf/Lsf] cflwsfl/s JofVof / 3f]if0ff t<br />

cft+s / c;'nL hf/L 5Fbf pgLx¿dfly hgtfsf] cfjZos 5 g}, Tof];Fu} dfcf]jfbL kIf s]df :ki6<br />

cljZjf; sd x'g;s]sf] 5}g .<br />

To;}n] oL ljs[ltx¿sf] ;dfwfg geP;Dd<br />

x'g' cfjZos 5 eg] xltof/ Joj:yfkg / To;k"j{<br />

To;nfO{ k|of]u gul/g] jrg pgLx¿n] glbP;Dd<br />

jt{dfg /fhgLlts ;+qmd0f / dfcf]jfbL g ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgsf] jftfj/0f aG5, g<br />

;d:ofsf] plrt ;dfwfg e]6\g ;xh b]lvFb}g .<br />

jt{dfg ;+ljwfg / k'gM:yflkt ;+;b\nfO{ tTsfn<br />

t To:tf] lgjf{rgnfO{ cGt/f{li6«o hut\n] g} dfGotf<br />

lbG5 . afx|a' Fb] ;dembf/Ldf bn / dfcf]jfbLnfO{<br />

;do á h]7 !!, @)^#<br />

;Fu} Nofpg dxŒjk"0f{ e"ldsf v]n]sf] ef/t;d]t<br />

dfcf]jfbLåf/f hf/L rGbf cft+s tyf x]6f} +8fdf<br />

cflwsfl/s of cGoyf pBf]uwGbf aGb ug] {<br />

wDsLkl5 dfcf]jfbL lgotdfly ;z+lst x'g yfn]sf]<br />

5 . o;sf ;fy} zflGtjftf{ / xltof/ Joj:yfkg<br />

lgu/fgLdf dfcf]jfbLn] ?rfPsf] ;+o'Qm /fi6«;+3n]<br />

;d]t afnetL{ aGb / lzIff If]qnfO{ afwf gk'¥ofpg<br />

dfcf]jfbLnfO{ r]tfjgL lbPsf] 5 .<br />

t/ ;ft bnsf] cu|udg / lbuf] zflGtdf<br />

afws dfcf]jfbL dfq geO{ bnx¿ cfkm}df<br />

cfTdljgfzsf] zlQm 5 . ;ft bn u7aGwgsf<br />

nLnfdl0f kf]v|]nn] ;]gfsf] k/dflwkltaf/]<br />

z]/axfb'/ b]pjfsf] d'vdf Pp6f jfSo xflnlbFbf<br />

emG8} sf7df8f}+df Clts /f]zg sf08sf]<br />

k'g/fj[lQ ePsf] lyof] . b]pjfn] To;sf] v08g<br />

u/]sf 5g\, t/ u7aGwgn] cfºg} 36sx¿sf<br />

nflu cfrf/;+lxtf agfPsf] 5}g . Pdfn]<br />

;/sf/df 5, t/ dxf;lrj dfwjs'df/ g]kfn<br />

;/sf/nfO{ leqaf6 bafa lbg'sf] ;f6f]<br />

;fj{hlgs ¿kdf cfnf]rgf / dfu /fVg] u5{g\ .<br />

;/sf/sf] ;'ljwf / k|ltkIfsf] :jtGqtf ;+;bLo<br />

k/Dk/fdf ;Qfwf/L bn;Fu x' Fb}g . Pscsf{ lj?4<br />

;fj{hlgs l6Kk0fL aGb ug{ / u7aGwgsf<br />

kf6L{x¿ rf]Ol6Fbf hGd]sf] ;d"xnfO{ u7aGwgleq<br />

7fpF glbg] ;xdlt gag]df u7aGwg /fhgLlts<br />

l9sLRofpF aGg'sf ;fy} aflx/L k|efjaf6 sdhf]/<br />

x'g] ;Defjgf k|z:t /xG5 .<br />

t/ ;jf{lws dxŒjk"0f{ s'/f xf] ;/sf/–<br />

dfcf]jfbL jftf{sf] ;'?jft :jLsfo{ k|lqmof /<br />

;sf/fTds jftfj/0fcGtu{t / Tof] k|lqmof<br />

;+j}wflgs l/Qmtfdf x'g ;Qm}g . To;n] g}<br />

zflGt, k|hftGq / ;d[l4sf] kfOnf agfpg]5 .

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!