23.12.2012 Views

समय राष्ट्रिय साप्ताहिक

समय राष्ट्रिय साप्ताहिक

समय राष्ट्रिय साप्ताहिक

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

eLd uf}td<br />

hgcfGbf]ngsf qmddf ;lxb ePsfx¿sf kl/jf/hg<br />

sf]/fs} j:qdf ag]kfdf cfGbf]ngdf ;xefuL x'<br />

“b}<br />

jÈ{ #, c+s !)@, j}zfv !–&, @)^#<br />

cfj/0f M hgcfGbf]ngsf qmddf gful/s ;dfhsf<br />

g]tf sÏo' { cj1f ub} { kb\d/Tg t'nfw/ . -t:jL/M ef:j/<br />

cf]emf_, dfcf]jfbL cWoIf k|r08 -t:jL/M ljgf]b 9' +u]n_<br />

cfj/0f M hgcfGbf]ng 3f]lift nIosf] glhs k'u]sf a]nf<br />

/fHosf] ;xf/f cfk/flws bdg dfq 5 . /, bnx¿ /fhfåf/f<br />

b]vfOPsf] …cleef/fÚsf] nlnkk lng tof/ 5}gg\ @^<br />

cGtjf{tf{<br />

k|r08n] cfºgf] tfhf<br />

cGtjf{tf{df eg]sf 5g\, …xfdL<br />

/fhgLlts ljho rfxG5f} + .Ú #$<br />

hgcfGbf]ng efu–@<br />

;ft bnsf] zflGtk"0f{ cfGbf]ngdf ;/sf/n]<br />

bdgsf] pTsif{ k|:t't u/]sf] 5, ljz]if<br />

kmf]6f]lkmr/ !)<br />

hgcfGbf]ng ljz]if<br />

lrlsT;s / lrlsT;fsf ljBfyL{dfly<br />

jlif{of] ;/sf/ !(<br />

c:ktfn 3fOt]x¿n] el/P @@<br />

;a} k];fsdL{ plqP cfGbf]ngdf @#<br />

cfGbf]ngn] /fi6« a}+ssf] 9's'6L 7Kk @%<br />

ljr/f k|x/Lx¿ cfºgf] 56\k6L nf7L /<br />

uf]nLdf k|s6 u5{g\ #(<br />

;DkfbsLo ================================== %<br />

8fFs =========================================== *<br />

bz{g ========================================= (<br />

d'n's ========================================== !@<br />

;flxTo ====================================== %!<br />

l6kf]6 ========================================= $^<br />

;flxTo ====================================== %@<br />

z"Go ;do ==================================%*<br />

;do á j}zfv &, @)^# 3


sf=lh=k|=sf=b=g+= !&)÷@)^)÷^!<br />

k|aGw lgb] {zs<br />

gjLg hf]zL<br />

sfo{sf/L lgb] {zs<br />

ljho >]i7<br />

;Dkfbs<br />

o'j/fh l3ld/]<br />

sfo{sf/L ;Dkfbs<br />

lhj]Gb| l;Dv8f<br />

;xfos ;Dkfbs<br />

/fh]z l3ld/]<br />

k|d'v ;+jfbbftf<br />

ljZjdl0f kf]v/]n<br />

jl/i7 ;+jfbbftf<br />

dgLif uf}td<br />

dgf]h bfxfn<br />

ls/0f e08f/L<br />

;'jf; b]jsf]6f<br />

dw';"bg kf}8]n<br />

;+jfbbftf<br />

gjLg cof{n<br />

5q sfsL{<br />

pk;Dkfbs<br />

l8NnL cfrfo{<br />

If]qLo<br />

?b| v8\sf -g]kfnuGh_<br />

Zofd e§ -dx]Gb|gu/_<br />

bLks 1jfnL -a'6jn_<br />

cf]dcf:yf /fO{ -w/fg_<br />

s]zj nfld5fg] -kf]v/f_<br />

t:jL/<br />

ef:j/ cf]emf<br />

sf6' {g<br />

cljg >]i7<br />

u|flkms÷n]–cfp6<br />

;'gLn v8\uL -;+of]hs_<br />

lszf]//fh kGt<br />

/fds[i0f /fgf<br />

k|zf;g÷ljt/0f÷n]vf<br />

;'hg nfdf -k|aGws_<br />

bLks >]i7 -ljt/0f_<br />

ldng nD;fn -ljt/0f_<br />

uf]kfn e§/fO{ -n]vf_<br />

/fhs'df/ >]i7 -n]vf_<br />

ahf/<br />

;'/h e8]n -k|aGws_<br />

/fh]z dxh{g<br />

ch' {g ah|frfo{<br />

e[s'6L k|sfzg -k|f_ ln=åf/f<br />

k|sflzt tyf<br />

ldn]lgod k| ];, xfQLjg,<br />

nlntk'/df d'lb|t<br />

sfof{no 7]ufgf M<br />

e[s'6L k|sfzg k|f= ln=<br />

nflhDkf6, sf7df8f} +, g]kfn<br />

kf]=a=g+= **#), kmf]g M $$$#***<br />

ÏofS; M $$@!!$& -;DkfbsLo_<br />

$$!!(!@ -ahf/ tyf ljt/0f_<br />

O{d]nM samay@bhrikuti.com<br />

k|d'v ljt/s<br />

sfi7d08k kqklqsf<br />

emf] +5], Go"/f]8<br />

kmf]g g+= @)!)*@!<br />

;ft bnsf] ;kmntf<br />

lg/+s'ztfsf] cGTo / k|hftGq k'gM:yfkgfsf nflu ;ft bnsf] cfx\jfgdf ePsf] cfGbf]ngn]<br />

gofF prfO dfq x}g, Jofks hg;xeflutf / ;kmntf xfl;n u/]sf] 5 . /, of] gful/ssf]<br />

Hofg lng] clwsf/ ;'/IfflgsfonfO{ lbPs} cfwf/df tfgfzfxL nDAofpg ;lsG5 eGg]<br />

dfGotfsf] k/fho klg xf] . aGb'ssf] cufl8 5ftL t]:of{pFb} sºo' {sf] cj1f u/]/ ;fdfGo<br />

gful/sn] cfºgf] dof{lbt cl:tTj / ;+ljwfgn] k|Tofe"t u/]sf] xssf nflu pgLx¿ s'g}<br />

klg Tofu ug{ tof/ /x]sf] k|df0f k]; u/]sf 5g\ . k|hftGq / /fli6«otfsf] vfsf ;fj{ef}d<br />

hgtfn] sf]g] { u5{g\, aGb'ssf] …l6«u/Údf cf} +nf /fVg] bf;x¿ of ltgsf clwgfosjfbL<br />

dflnsn] x}g, cGttf]uTjf .<br />

JolQmut ¿kdf /fhf 1fg]Gb|lj?4 rls{Psf gf/fn] csf] { s'/f s] :ki6 kf¥of] eg] /fhf<br />

g nf]slk|o 5g\, g hgtfsf gh/df ;Ddflgt . pgL of t cfºgf] dxŒjfsf+Iffsf l;sf/<br />

ag]sf 5g\ of cf;]kf;] / b/af/ ;+oGqaf6 k"0f{tof lbUe|ldt . t/ r}q @$ ut]otf pln{Psf]<br />

hgnx/sf] ;Gb]z /fhfn] h:t} /fhgLlts bn / dfcf]jfbL g]t[Tjn] klg a'‰g ;Sg' k5{ .<br />

cfdx8tfnsf] kfFrf} + lbgdf dfcf]jfbL g]tfåo k|r08 / afa'/fdn] of] x8tfnsf] ;kmntfsf]<br />

>]odf lx:;]bf/Lsf] bfaL u/]sf 5g\ .<br />

lgZro klg cfdx8tfnk"j{ dfcf]jfbLn] ;DkfbsLo<br />

sf7df8f} + pkTosfdf cfºgf tkm{af6<br />

kmf}hL sf/afxL gx'g] 3f]if0ffsf ;fy<br />

;j{;fwf/0fnfO{ zflGtk"0f{ cfdx8tfndf<br />

;xefuL aGg cfu|x u/]sf x'g\ . /, Tof]<br />

3f]if0ff ;ft bnsf] cfu|xdf u/]sf lyP<br />

dfcf]jfbLn], ;/sf/n] /fhgLlts bnx¿nfO{<br />

lx+;f gTofu]sf dfcf]jfbLsf dltof/sf<br />

¿kdf lrlqt gu/f];\ eGg] p2]Zon] .<br />

t/ k|r08 / afa'/fd e§/fO{sf] jQmJo<br />

To; a]nf cfof] ha u[xdGqL sdn yfkf<br />

cfGbf]ng ;ft /fhgLlts bnsf] geP/<br />

dfcf]jfbL lgoGq0fdf /x]sf] bfaL ul//x]sf<br />

lyP . cfGbf]ng :ki6¿kdf ;ft bnsf]<br />

cfx\jfg / g]t[Tjdf ePsf] xf] . /, Tof]<br />

oyfy{ sa'n ug] { g}lts x}l;ot dfcf]jfbLaf6<br />

ck]Iff ul/G5 . ;ft bnsf g]tf lul/hfk|;fb sf]O/fnfn] o; kIfnfO{ ;fj{hlgs ?kdf :ki6<br />

u/]sf dfq 5}gg\ dfcf]jfbLsf] pQm bfaLnfO{ uDeL/tfsf ;fy lng;d]t c:jLsf/<br />

u/]sf 5g\ .<br />

lgZro klg jt{dfg cfGbf]ng ;ft bn / dfcf]jfbLsf] !@ a' Fb] ;dembf/Lsf] k[i7e"lddf<br />

ePsf] xf] . dfcf]jfbL k|lt:kwf{Tds ax'bnLo Joj:yfsf lx:;f ag"g\ egL ;'lglZrt ug] {<br />

k|lta4tf ;dembf/Ln] u/]sf] 5, t/ dfcf]jfbLn] lx+;f cfºgf] /fhgLlts ceLi6sf]<br />

cf}hf/sf ¿kdf k|of]u ul//x];Dd ;ft bn / dfcf]jfbL ;femf cfGbf]ngdf plqg ldNb}g .<br />

;ft bn To:tf] cfGbf]ngdf plqPdf Tof] pgLx¿sf] g}lts / /fhgLlts k/fho x'g]5 .<br />

;fy} ;ft bn / dfcf]jfbLaLr ;DkGg ;dembf/L d'n'sdf lg/+s'ztfsf] cGt, zflGt, k|ult<br />

/ k|hftGqsf] :yfkgfsf] bL3{sfnLg of]hgftkm{ klxnf] v'8\lsnf] xf] eg] To;df e|d l;h{gf<br />

x'g] vfnsf s'g} lqmofsnfk / dGtJo lbg'cl3 b'j} kIfn] uDeL/tfk"j{s ;f]Rg' klg cfjZos<br />

x'G5 . k|r08–afa'/fdsf] xfn}sf] jQmJon] ;dembf/Lk5fl8sf] pgLx¿sf] ljZj;gLotf /<br />

lgotnfO{ km]l/ PskN6 z+sfsf] 3]/fdf NofPsf] 5 / k|Z pAhfPsf] 5, pgLx? s] rfxG5g\—<br />

Ifl0fs nf]slk|otf ls nf]stflGqs zf;g Joj:yf < ä<br />

;do á j}zfv &, @)^@ 5<br />

ef:j/ cf]emf


6<br />

r;s<br />

;ftf ;+If]k<br />

Pdfn] k"j{ ;f;+bsf] xTof<br />

Pdfn]af6 @)$* ;fnsf] ;+;bLo lgjf{rgaf6 k|ltlglw;efdf<br />

lgjf{lrt k"j{ ;f+;b cf]dljsf; uf}rg / pgsL wd{kTgLsf]<br />

c1ft ;d"xn] r}t #) ut] xTof u/]sf] 5 . d':tfª ;b/d'sfd<br />

hf]d;f]dl:yt cfºg} lgjf;df ePsf] uf}rg bDktLsf] xTofsf]<br />

eT;{gf ub} { Pdfn]n] 5fglagsf] dfu u/]sf] 5 . uf}rg bDktL<br />

Pdfn]df ;lqmo lyP .<br />

nf]sbLksf] lgo'lQm w/fkdf<br />

gof“ lbNnLl:yt zfxL g]kfnL b"tfjf;sf] ;f+:s[lts ;xr/Ldf<br />

/fhgLlts lgo'lQm u/L nf]sbLk yfkfnfO{ k7fpg] k//fi6«dGqL<br />

kf08]sf] of]hgf w/fzfoL x'g] ePsf] 5 . s"6gLlts ;d"xsf<br />

pk;lrjsf] kbdf /fOlhª g]kfnsf ;Dkfbs yfkfnfO{ lgo'lQm<br />

ug] { pgsf] of]hgfdf ;fdfGo k|zf;g dGqfno afws ePsfn]<br />

c8\s]sf] xf] . ;f+:s[lts ;xr/L kbdf sfo{/t Hof]lt<br />

clwsf/LnfO{ b'O{ jif{ kbfjlw af“sL /x“b} lkmtf{ af]nfP/ kf08]n]<br />

yfkfsf] 7f8f] lgo'lQm k|lqmof cl3 a9fPsf lyP .<br />

lghfdtL kbdf aflx/af6 lgo'lQm ug{ gkfOg] P]gsf]<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

k|fjwfgdf 6]s]/ lghfdtL lstfavfgf / ;fdfGo k|zf;gn]<br />

c8fg lnPkl5 kf08]sf] of]hgf t'lxg nfu]sf] x]f . k|zf;lgs<br />

txaf6 yfkfsf] lgo'lQmdf cfklQ k|s6 ePkl5 dlGqkl/ifb\sf]<br />

k|zf;g ;ldltaf6 pQm kbnfO{ /fhgLlts egL lg0f{o u/fpg]<br />

bfpdf Ps dlxgfb]lv nfu] klg kf08] ;kmn ePsf 5}gg\ .<br />

;f]emf :jefjsf] kl/ro agfPsf yfkf g} pQm kbdf hfg<br />

Tolt pT;fxL gePsf] / lghfdtL kbdf zlQmsf] cf8df<br />

/fhgLlts lgo'lQmsf] ljkIfdf ;fdfGo k|zf;g /x]sfn] yfkfnfO{<br />

lbNnL k7fpg ;kgf rsgfr'/ x'g] lglZrt 5 .<br />

;fs{ lgb]{zsdf lgo'lQm<br />

dGqfnosf] 8]9 jif{ k'/fgf] lg0f{o pN6\ofp“b} k//fi6«dGqL<br />

/d]zgfy kf08]n] ;fs{ ;lrjfnosf] lgb] {zs kbdf df]xgs[i0f<br />

>]i7nfO{ k7fPsf 5g\ . k/f/fi6« /fHodGqL k|sfzz/0f dxtsf]<br />

kfnfdf 8]9 jif{cl3 pk;lrj Clif l3ld/]nfO{ lgb] {zsdf<br />

k7fpg] lg0f{o ePsf] lyof] . df3 !( kl5 kf08] dGqLdf<br />

lgo'Qm x'g]lalQs} l3ld/]nfO{ /jfgf glbO{ Ps jif{;Dd pQm<br />

kb vfnL /fv]/ clxn] slgi7 pk;lrj >]i7nfO{ k7fPsf<br />

5g\ . >]i7nfO{ k7fpg] lg0f{o r}t clGtd ;ftf ePsf] xf] .


8<br />

8fFs<br />

{<br />

{<br />

+ +<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

+<br />

+<br />

+ {<br />

+<br />

+<br />

+<br />

ufpF3/df ;j{;fwf/0faf6 rGbf c;'n]/ cft+lst lgif]wÚdf cfTds'07fafx]s s]xL 5}g . olb s'g}<br />

kfg{ 5f]8]sf 5}gg\ . ;do jif{ @, c+s !)! df /rgfn] kf7snfO{ s]xL ljrf/ lbg ;Sb}g eGg]<br />

k|sflzt ljz]if l/kf]6{n] dfcf]jfbLsf] å}w rl/q To:tf /rgf 5fKg'sf] s]xL cf}lrTo x' Fb}g . 8f=<br />

pbf+uf] agfPsf] 5 . k|fs[lts ;Dkbfaf6 ;d]t zdf{sf] kl5Nnf lgaGwdf of] nfu" x'G5 . s'g}<br />

s/ c;'Ng] dfcf]jfbL gLltaf6 dfcf]jfbLn] d'vn] hdfgfsf ;'Gb/ lgaGw ;h{s 8f= zdf{n] vfln<br />

;+/If0fsf] s'/f u/] klg Jojxf/df pgLx¿ ufnLk'/f0flt/ dfq gnfuL ;'Gb/ /rgf l;h{gf<br />

;+/If0flj/f]wL /x]sf] k'li6 ePsf] 5 . dfcf]jfbLn] u/] cflv/ pgs} prfO a9\g] lyof] . d'n'sdf<br />

hgtfsf] zlQmsf] ¿kdf :yflkt x'g] xf] eg] /x'Gh]n kbsf] cfzfdf /fhfsf] sbdsf] ;dy{g<br />

hah{:tL rGbf c;'Ng] h:tf sfd t'?Gt ub} 6]lnlehgdf cGtjf{tf{ lbg], ;/sf/L kqdf<br />

/f]Sg' k5{ .<br />

n]v 5kfpg] pg} tf/fgfyn] cfh v/f s'/f ub}<br />

ä /fdk|;fb pkfWofo<br />

sn+sL, sf7df8f}<br />

lxF8\g ;'xfpF5 / <<br />

ä lzjs'df/ af]u6L<br />

latf{df]8, emfkf<br />

s:tf] k|lta4tf <<br />

;do ;fKtflxssf] jif{ @, c+s !)! df ;fw'jfb ljhos'df/<br />

;d;fdlos ;DkfbsLo<br />

;do c+s !)! sf] ;DkfbsLon] ;d;fdlos<br />

/fhgLlts kl/l:yltsf] ljZn]if0f u/]sf] 5 .<br />

jf:tjdf /fhf 1fg]Gb|sf nflu pQd ljsNk<br />

;femf Ph]G8fsf cfwf/df ul7t /fli6«o<br />

dfGotfk|fKt bnx¿sf] ;/sf/nfO{ k"0f{<br />

clwsf/o'Qm ;Qf x:tfGt/0f ug' xf] . t/,<br />

/fhf 1fg]Gb|n] of] af6f] cjnDag gu/L nf]stGq<br />

k|flKtsf nflu hfu]sf hgtfnfO{ aa{/ bdg<br />

u/]df cjZo d'n's u0ftGqsf] af6f]df cl3<br />

a9\g]5 . o:tf] cj:yfdf s;}n] klg /fhtGqnfO{<br />

arfpg ;Sg]5}g .<br />

ä ;'of]Uo/fh s]zL<br />

3§]s'nf], sf7df8f}<br />

OG6/g]6df ;do vf]O <<br />

d g]kfndf 5Fbf ;do ;fKtflxs g5'6fO{<br />

k9\g] uy] . /f]huf/Lsf] l;nl;nfdf xfn d<br />

ljb]zdf 5' . oxfF cfPb]lv ;do k9\g kfPsf]<br />

5}gF . o; klqsf OG6/g]6df k9\g kfOG5 ls<br />

egL k|of; u/] F, t/ d]/f ;a} k|of; cy{xLg /x] .<br />

;doh:tf] klqsf t OG6/g]6df xfn]s} /x]g5 .<br />

;do ;"rs xf] eGg] yfxf x' Fbfx' Fb} klg PSsfO;f}<br />

ztfAbLdf klg ;j{;'ne / ;lhnf] dfWod ag]sf]<br />

k4lt gcFufn]sf] b]Vbf crDd k/]sf] 5' . ljqmd<br />

;+jt\ @)^# ;fnsf] laxfgL;Fu} ;do klqsf<br />

j]j k]hdf k9\g kfOof];\ eGg] sfdgf ub{5' .<br />

ä df]xg aGhf/f, sfe| ]knf~rf]s<br />

xfn M dn]l;of<br />

k|sflzt cfGbf]ng g/f]lsg] dfcf]jfbL / ;ft<br />

bnaLrsf] afx|a' Fb] ;dembf/L eP/ cfGbf]ng cufl8<br />

al9/x]sf] 5 . dfcf]jfbLn] lg/:q JolQmdfly s'g}<br />

sf/afxL gul/g] k|lta4tf hgfPsf lyP . oBlk,<br />

pgLx¿n] cfºgf] k|lta4tfljk/Lt b}n]v, emfkfsf]<br />

;'?+uf / l;Gw'kfNrf]ssf] vf8Lrf}/df P;Pn;Lsf]<br />

k|Zgkq lnP/ uO/x]sf tyf k'¥ofP/ kmls{/x]sf<br />

;'/IffsdL{dfly cfqmd0f u/]sf 5g\ . o;n]<br />

dfcf]jfbLx¿n] s'/f /fd|f] ug] sfdrflxF To;sf]<br />

l7s pN6f] u/]sf] b]lvG5 .<br />

o:tf sfo{n] pgLx¿sf] lgot / k|lta4tfdfly<br />

z+sf ug] k|z:t 7fpF b]lvG5 . o:t} Jojxf/<br />

hf/L /xg] xf] eg] eljiodf pgLx¿ gf/frflxF<br />

nf]stGqsf ug] /fHo;Qf sAhf u/]kl5 kf]nk6<br />

jf lg/f]sf] zf;g k'g/fj[lQ x'g] t xf]Og <<br />

ä ;'lgn 8+uf]n, s'kG8f]n<br />

eljiodfly v]njf8<br />

b}n]vsf] ;/:jtL dfWolds ljBfnodf<br />

P;Pn;L k/LIff lbO/x]sf a]nf ad lj:kmf]6<br />

u/fP/ dfcf]jfbLn] ljBfyL{sf] eljiodfly<br />

v]njf8 u/]sf 5g\ . ljBfno zflGt If]q xf]<br />

eGg] cfwf/e"t dfGotfk|lt d'vn] k|lta¢ 5f}<br />

eg]/ hgfP klg k/LIffs]Gb|df ePsf] cfqmd0fn]<br />

dfcf]jfbLsf] ;SSnL cg'xf/ 5n{ +u ePsf] 5 .<br />

zflGtk"0f{ ¿kdf k/LIff lbO/x]sf ljBfYL{nfO{<br />

nlIft u/L ad lj:kmf]6 u/fpg' jf:tjd}<br />

o'¢ck/fw xf] . o;sf] hlt eT;{gf u/] klg<br />

k'Ub}g . cfufdL lbgdf klg dfcf]jfbLn] o:tf<br />

36gf bf]xf]¥ofpFb} uP hgtfaf6 lt/:s[t x'g]<br />

lglZrt 5 .<br />

ä s]zjs'df/ aGhf8]<br />

lj/f6gu/, df]/ª<br />

;dosf<br />

:tDesf/<br />

ljhos'df/n]<br />

o ; k 6 s<br />

cleJoQm u/]sf<br />

ljrf/ uxg<br />

5g\ . o;sf] cy{<br />

o;cl3sf<br />

pgsf] n]v<br />

;txL eGg<br />

vf]h]sf] xf]Og .<br />

clxn] sf]<br />

hdfgfdf x/]s dflg;df h] u/]/ eP klg<br />

;kmn aGg] e"t ;jf/ ePsf] 5 . ;kmntfsf]<br />

dfkb08 klg a+ufnf, uf8L, u/uxgf ===o:t}<br />

o:t} . ljhos'df/s} zAbdf …el6{sn<br />

k;{k]lS6jÚaf6 x]l/G5 hLjgnfO{, clg ;kmn<br />

JolQmnfO{ . t/, hLjgsf] zfZjt kIf<br />

;kmneGbf klg c;n dflg; aGg'd} emlNsG5 .<br />

;f/ulj{t k|:t'ltsf nflu ;fw'jfb ljhos'df/ .<br />

ä d]g'sf sfºn]<br />

xfn M gofF afg]Zj/, sf7df8f}<br />

dlxnf ;xeflutf †<br />

g]kfnL ;|f]tfdfem l8h]x¿n] 5f]6f];dod} /fd|f]<br />

5fk 5f]8]sf 5g\ . /fhwfgLaflx/ kf]v/f, w/fg,<br />

a'6jndf klg l8h]x¿sf] dfu a9\bf] 5 .<br />

;dosf] jif{ @, c+s !)! df l8h];DaGwL<br />

l/kf]6{ /fv]sf] wGojfb lbg rfxG5' . k|ltefzfnL<br />

g]kfnL l8h]x¿ 5f]6f] ;dod} :yflkt x'g' cjZo<br />

/fd|f] s'/f xf] . b'O{ bh{geGbf a9L k'?if l8h]dfem<br />

s]jn tLghgf dlxnf l8h] k|lt:kwf{df pqg'<br />

;'vb kIf xf]Og . xLgtfaf]w Tofu]/ dlxnf<br />

dfcf]jfbLsf] bf]xf]/f] rfn syf g} rflxof]<br />

cfPdf dlxnfn] klg l8h] ;+uLtsf] If]qdf<br />

of]ubfg k'¥ofpg]5g\ .<br />

dfcf]jfbLn] zflGtk"0f{ /fhgLlts lgsf;sf]<br />

nflu tof/ ePsf] hgfP klg cem} pgLx¿n]<br />

;dosf] jif{ @, c+s !)! df k|sflzt 8f=<br />

tf/fgfy zdf{sf] lgaGw …e|i6frf/LnfO{ k|j]z<br />

ä gLlndf zdf{<br />

xfn M lqlj, sf7df8f}<br />

;dosf] u|fxs aGg'k/]df jf klqsf gcfPdf ;Dks{ ug' {xf];\ . kmf]gM $$$#***÷@!!@)($<br />

;do á j}zfv &, @)^@


z{g cfTdf / zl//<br />

cGgdosf]if kf/bzL{ ePdf To;leq n's]sf] k|f0fdosf]ifsf] cg'ej x'g yfN5 .<br />

To:t} k|f0fdosf]if kf/bzL{ eof] eg] To;leq n's]sf] dgf]dosf]ifnfO{ cg'ej ug{<br />

;lsG5 . oxL qmdn] h'g sf]if kf/bzL{ x'G5 To;leq n's]sf] sfofsf] cg'ej x'g<br />

yfN5 . To;sf/0f of] k"/} ;fwgf k4ltsf] p2]Zo oL k~rsf]ifx¿nfO{ kf/bzL{,<br />

z'4 / xn'sf agfpFb} n}hfg' xf] .<br />

xfd|f] ;gftg ;+:s[ltsf] d'Vo :j/ xf]– a|x\d<br />

;To+ hut\ ldYof . aflx/ km}lnPsf] of] ;+;f/<br />

:jKgh:tf] 5, dfofåf/f lgld{t 5, o;sf]<br />

oyfy{tf 5}g . hf] lgTo r}tGo cfTdf 5 Tof]<br />

cb[Zo 5 .<br />

ca k|Zg p7\5, of] cljgfzL / ZffZjt<br />

cfTdf lsg b]lvFb}g < of] dfofn] ag]sf] ;+;f/<br />

lsg olt jf:tljs nfU5 < oyfy{df eGg] xf]<br />

eg] o; ;+;f/df cfTdfjfbL lj/n} e]l6G5g\ .<br />

cfk"mnfO{ hlt cfTdfjfbL eg] klg clwsf+zsf]<br />

kx' Fr kbfy{df dfq} ;Lldt x'G5 .<br />

cfTdf sxf“ n's]sf] 5 / lsg cg'e"ltdf<br />

cfp“b}g < of] k|Zg cfh dfq} xf]Og, xhf/f} +<br />

jif{b]lv dg'iosf] dgdf p7\b} cfPsf] xf] /<br />

o:t} lh1f;f ;dfwfgsf] k|of;df pklgifb\sf]<br />

hGd eof] . pklgifb\x¿n] dg'iosf] cfTdf kf“r<br />

z/L/leq n's]sf] ;To vf]h] . o;}nfO{ k~rsf]if<br />

elgG5 . oL x'g\M<br />

á cGgdosf]if -lkmlhsn a8L_<br />

á k|f0fdosf]if -efO6n a8L jf OghL{ a8L_<br />

á dgf]dosf]if -d]G6n a8L_<br />

á lj1fgdosf]if -sG;; a8L_<br />

á cfgGbdosf]if -lAn; a8L_<br />

cGgodo sf]if klxnf] z/L/ xf] . of] cfdfa'afsf]<br />

/h / jLo{af6 lgld{t x'G5 . cfw'lgs sf]iflj1fg<br />

of lhlgof]nf]hLsf cg';f/ oxL k|f/lDes sf]ifdf<br />

/x]sf] lhgx¿df z/L/ agfj6sf] k"/} k|f]U/fd<br />

;"Id ¿kdf ;+/lIft /xG5 . tkfO{ +sf] skfnsf]<br />

/+u, z/L/sf] j0f{ / agfj6, prfO, cf“vfsf]<br />

/+u, z/L/df x'g ;Sg] ;Defljt /f]ux¿ h:tf<br />

z/L/;“u ;DalGwt c;+Vo hfgsf/L To;df<br />

;"Id ¿kdf ;+u[lxt x'G5g\ . cGgn] of] z/L/sf]<br />

;+j[l4, ;+/If0f / kf]if0f x'G5 . ;fy} /h / jLo{<br />

klg ef]hgs} k|efjn] lgld{t x'G5g\ . To;}n]<br />

o;nfO{ cGgdosf]if elgPsf] xf] . of] z/L/<br />

;tt dl//x]sf] x'G5 / cGgåf/f ;tt gof“<br />

sf]lifsfx¿ lgld{t eO/x]sf x'G5g\ . j}1flgsx¿<br />

eG5g\, of] z/L/sf ;a} sf]ifx¿ ;ft jif{df<br />

k'glg{ld{t x'G5g\ . z/L/ lgdf{0fsf] klxnf] r/0f<br />

cfdfa'afsf] lhgx¿n] x'G5 t/ af“sL kfng /<br />

kf]if0frflxF xfdLn] vfPsf] cGgn] x'G5 .<br />

k~rssf]if<br />

:jfdL cfgGb c?0f<br />

cGgdo sf]ifleq k|f0fdosf]if n's]sf] x'G5 . sfofsf] cg'ej x'g yfN5 . To;sf/0f of] k"/}<br />

of] k|f0fdosf]if pmhf{n] ag]sf] x'G5 . k|f0fdo ;fwgf k4ltsf] p2]Zo oL k~rsf]ifx¿nfO{<br />

z/L/sf] klxrfg o;df x'g] j[l4 xf] . 9' +ufd'9f kf/bzL{, z'4 / xn'sf agfpFb} n}hfg' xf] .<br />

a9\b}gg\ t/ ¿vlj?jf pld|G5g\ / a9\5g\ . df+;fxf/L / tfdl;s ef]hgn] cGgdosf]ifnfO{<br />

¿vlj?jfdf klg ;+j]u x'G5 eGg] s'/f j}1flgs ef/L ug]{ / z/L/ z'l4sf] k|lqmofdf afwf<br />

tYo xf] . of] ;+j]usf] ;|f]t pgLx¿df /x]sf] k'¥ofp“5 . To;sf/0f cGgdosf]ifnfO{ z'4 ug{<br />

k|f0fdosf]if g} xf] . au} +rfdf dfnL k:gf;fy g} k"j{df cfxf/sf] uxg lj1fg g} ljsl;t<br />

¿vlj?jfx¿ /dfp“5g\ . ¿vsf] cufl8 aGr/f] eof] . o;} qmddf zfsfxf/L / ;flTjs ef]hg<br />

lnP/ sf]xL cfPdf ¿vsf] k|f0f klg sfD5 / ;fwgfsf nflu clgjfo{ 7flgof] / pkjf;sf]<br />

of] sDkg cTofw'lgs oGqx¿åf/f klg hf“lrPsf] klg pkof]lutf b]lvof] . To:t} z/L/df nrstf<br />

5 . ¿vx¿df klg s]xL ¿v cToGt ;+j]bgzLn / xn'sfkg /fVg of]uf;gx¿ ljsl;t eP /<br />

x'G5g\ / ltgLx¿sf glhs h'g efjgf lnP/ k|f0f z/L/nfO{ ;an / zlQmzfnL agfpgnfO{<br />

k|0ffofdsf] ljsf; eof] .<br />

cGgdosf]if z'4 / xn'sf] ePdf k|f0fdosf]ifsf]<br />

cg'ej x'g yfN5 . k|f0fdosf]ifsf] ‰ofn o;<br />

z/L/df cf“vfx¿ x'g\ . cf“vf Tof] :yfg xf] hxf“af6<br />

xfdL dflg;sf] k|f0fdosf]ifsf] emns lng ;S5f} + .<br />

To;sf/0f cf“vfeGbf hLjGt o; z/L/df cGo<br />

s'g} c+u b]lvFb}g . z/L/ / jrgn] n'sfpg vf]h]sf<br />

s'/f klg cf“vfn] elglbG5 . cf“vf k|f0f z/L/sf]<br />

efiff xf] . To;}sf/0f ;Gtx¿sf] z/L/ h:tf] eP<br />

klg cf“vfrflxF t]lhnf] x'G5 . Tof] pgLx¿sf] k|f0f<br />

z/L/sf] hLjGttfsf] k|tLs xf] . cGgdosf]ifeGbf<br />

k|f0fdosf]if ;"Id ePsfn] o;sf] ef]hg klg<br />

;"Id 5 . k|f0fjfo' / ;T;+u k|f0fdosf]ifsf] ef]hg<br />

xf] . ulx/f] / nfdf] Zjf; lngfn] k|f0fdosf]if<br />

;an x'G5 . ;T;+u, ;fw' k'?if / tLy{x¿sf]<br />

bz{gsf] To;}sf/0f dxŒj 5 lsgeg] Toxf“ xfd|f]<br />

k|f0fdosf]ifnfO{ ;"Id ¿kdf ef]hg ldN5 . h;sf]<br />

k|f0fdosf]if cToGt hLjGt / ;an 5, p;sf]<br />

;flGgWodf xfd|f] k|f0fdosf]ifnfO{ klg kf]if0f /<br />

uOG5 To;nfO{ Tof] ¿vn] Tolt g} ulx/f] zlQm k|fKt x'G5 .<br />

k|lt;+j]bg ub{5 . o;sf] d'Vo sf/0f tL ;Ddf]lxt kfg] { JolQmTj ePsf dflg;x¿df<br />

¿vx¿sf] k|f0f z/L/ cToGt ;an x'g'n] g} c¿ s]xL xf]Og ToxL k|f0fdosf]ifs} k|antf x'G5 .<br />

xf] . To;}sf/0f lxGb'x¿n] kLkn, j/, cf“k, ha k|f0f z/L/ ;an x'G5 lj:tf/} To;sf] emns<br />

cdnf, a]n h:tf ¿vx¿nfO{ k"hgLo dfG5g\ ef}lts z/L/df klg cfpg yfN5 . To;}nfO{ xfdL<br />

/ tL ¿vd'lg ul/Psf ;fwgf cf/fwgf k"0f{ …cfefÚ jf …u| ];Ú eG5f} + . z/L/ ;dfg'kflts /<br />

x'G5 eGg] dfGotf 5 .<br />

;'8f}n 5 eg] ef}lts ¿kdf sf]xL ;'Gb/ x'g ;S5<br />

cGgdosf]if kf/bzL{ ePdf To;leq n's]sf] t/ cfef / u| ]; Tof]eGbf ulx/f] s'/f xf] . dxfTdf<br />

k|f0fdosf]ifsf] cg'ej x'g yfN5 . To:t} ufGwL z/L/n] Tolt ;'Gb/ lyPgg\ t/ pgsf] k|f0f<br />

k|f0fdosf]if kf/bzL{ eof] eg] To;leq n's]sf] z/L/ olt ;an lyof] ls hh{ kfFrf} + klg pgsf]<br />

dgf]dosf]ifnfO{ cg'ej ug{ ;lsG5 . oxL cf“vfdf cf“vf ldnfP/ s'/f ug{ 8/fp“y] .<br />

qmdn] h'g sf]if kf/bzL{ x'G5 To;leq n's]sf]<br />

osho@tapoban.com<br />

;do á j}zfv &, @)^@ 9


hgcfGbf]ng efu–@<br />

cfGbf]ngsf]<br />

t:jL/x¿ M ef:J/ cf]emf / t]haxfb'/ a:g]t


cfj]u


hgcfGbf]ng efu–@


hgcfGbf]ng efu–@<br />

d}n] hf]ufPF, d}n] arfPF, d}n] lk6fO vfPF<br />

l8P;kL z/b rGbnfO{ cfGbf]ngsf/Lsf] /f]ifaf6 arfpFb} Ps ljBfyL{,<br />

l8P;kLsf] d'vdf w]/} rf]6 nfu]kl5 5]Sb} tL ljBfyL{, l8P;kLnfO{<br />

arfpg] ltg} ljBfyL{nfO{ lk6\b} ;'/IffsdL{x¿<br />

-qmdzM t:jL/ dflyb]lv tn_


hgcfGbf]ng efu–@<br />

dx]Gb|gu/<br />

lrtjg<br />

lrtjg<br />

a'6jn a'6jn


g]kfnuGh w/fg kf]v/f<br />

t:jL/x¿ M Zofd e§÷dx]Gb|gu/, /d]z kf}8]n÷lrtjg, bLks<br />

1jfnL÷j'6jn, ?b| v8\sf÷g]kfnu~h, cf]dcf:yf<br />

/fO{÷w/fg, ;'bz{g /l~ht÷kf]v/f, g/]Gb| s];L÷bfª<br />

bfª


hgcfGbf]ng ljz]if<br />

lrlsT;f If]q<br />

klg tf/f]<br />

ä dgLif uf}td÷sf7df8f} + -t:jL/ klg_<br />

;'/IffsdL{n] lgd{dtfk"j{s ljBfyL{x¿nfO{ s'6\b} leQfdf<br />

ahf/]kl5 nfu]sf] /utn] n]lvPsf] nf]stGq kIfLo gf/f<br />

;'/IffsdL{n] lzIf0f<br />

c:ktfnsf] 5fqfjf; k|j]z<br />

u/]/ ljBfyL{, lrlsT;s /<br />

jf8] {gnfO{ d/0ff;Gg x'g]<br />

u/L lk6]sf 5g\ . clxn]<br />

lzIf0f c:ktfn kl/jf/<br />

of] 36gfsf] lj/f]w /<br />

k|hftGq k|flKtsf nflu<br />

;zQm ¿kdf cfGbf]ngdf<br />

plqPsf 5g\ .<br />

/ftsf] ;Ggf6fdf cfPsf ;'/IffsdL{sf] lg3f{t<br />

s'6fOaf6 cfkm" cWoog/t c:ktfnd} egf{<br />

eOPnf eGg] oL 3fOt] ljBfyL{n] ;fob} ;f]r]sf<br />

lyP, t/ r}t @* ut] ;f]djf/ /flt lzIf0f<br />

c:ktfnsf] 5fqfjf; kl/;/df PSsfl;<br />

dlrPsf] sf]nfxnn] Toxf“sf] ;Ggf6f lr¥of] .<br />

l5ge/d} bh{gf} + ljBfyL{ /QmfDo eP . slt<br />

ljBfyL{nfO{ dflyNnf] tnfaf6 l3;fb} { k|x/L<br />

Eofgdf sf]lrof] eg] sltko ljBfyL{sf] 6fpsf]<br />

k|x/Ln] lkn/ / leQfdf lgd{dtfk"j{s ahf/] .<br />

k|x/L aa{/tfsf] ;fIfL :jo+ 3fOt] ljBfyL{ t<br />

5g\ g}, /utfDo leQf / e'OF klg ;/sf/L<br />

bdgsf k|df0f ag]sf 5g\ . ;'/IffsdL{n]<br />

ljBfyL{sf ;fy} Ps lrlsT;s / 5fqfjf;sf<br />

jf8] {gnfO{ ;d]t lgd{dtfk"j{s k|xf/ u/]sf<br />

lyP . 8\o'6Ldf /x]sf lrlsT;s 36gf ePsf]<br />

7fp“df cfO{ ;'/IffsdL{;“u ljBfyL{ glk6\g<br />

cg'/f]w ubf{ pgLdfly a'6 / nf7L ahfl/Psf]<br />

lyof], h;sf sf/0f pgn] nufPsf] Pk|f]g<br />

/utdf 8'a]sf] lyof] . ;'/IffsdL{x¿ slt;Dd<br />

lgd{d ag]sf lyP eg] ljBfyL{nfO{ lk6\bf<br />

pgLx¿sf nf7L;d]t ef“lrPsf lyP .<br />

/flt kf}g] b; ah] lzIf0f c:ktfn kl/;/sf]<br />

5fqfjf;df ljgf;"rgf l5/]sf emG8} c9fO{<br />

bh{g k|x/Ln] aGb Rofgnu]6 ha/h:tL vf]Ng<br />

nufPsf lyP . …P ;fnf, 9f]sf vf]n\ eg]Ú,<br />

36gfsf a]nf 5fqfjf;sf] ;'/Iffy{ vl6Psf<br />

uf8{ k'?iff]Qd ;fksf]6f eG5g\, …d}n] u]6 vf]n] F,<br />

To;kl5 leq k;]/ pgLx¿n] dnfO{ klg<br />

aGb'ssf] s'Gbfn] lxsf{P .Ú ;'/Iff uf8{kl5<br />

k|x/Lsf] cfqmd0fdf jf8] {g lji0f'k|;fb yklnof<br />

k/] . To;kl5 tL k|x/Ln] sf]7fsf] 9f]sf<br />

ha/h:tL kmf]b}{ ;'lt/x]sf ljBfyL{dfly<br />

lgd{dtfk"j{s k|xf/ u/]sf lyP .<br />

k|x/Lsf] s'6fOaf6 @ bh{g ljBfyL{ /<br />

;do á j}zfv &, @)^# 19


hgcfGbf]ng ljz]if lrlsT;f If]q<br />

k|x/L<br />

cTofrf/<br />

@)^@ r}t @$ laxfg, sflGt afn<br />

c:ktfndf cfÎgf] l8p6L hfg] qmddf<br />

afnfh' rf]sdf k'luof] . ;fyLefO;Fu<br />

enfs';f/L ub} { lrof lkpg] qmd ;'?dfq<br />

ePsf] lyof], k|x/L lg/LIfs cjw]z lji6sf]<br />

g]t[Tjdf cfPsf] k|x/Lsf] Pp6f Eofg cfP/<br />

/f]lsof] / ToxfF leqaf6 xfdLnfO{ To; If]qaf6<br />

x6\g] cfb]z cfof] . lgif]lwt If]q geP klg 3fOt] ePsf 8f=s]bf/g/l;+x s];L c:ktfndf<br />

xfdL ToxfFaf6 lx8\of} + .<br />

cln tn k'u]kl5 e]l6P bfh' 8f= 6Lsf d lrRofpFb} lyP . d]/f] s'/f] pgLx¿n] ;'g]h:tf]<br />

kf]v/]n . clejfbgkl5 enfs';f/L ;'?dfq nfu]g, pgLx¿ dnfO{ n5f/k5f/ ug{ yfn] /<br />

s] ePsf] lyof] km]l/ ToxL Eofg cfOk'Uof] / dnfO{ n8fOlbP, d]/f] bflxg] 3' F8fdf uDeL/<br />

k|x/L cf]ln{P clg xfdL b'j}hgfsf] s7fnf] rf]6 nfUof] d cw{d"lR5{t eP5' . pgLx¿<br />

;dft]/ Eofgdf sf]Rg vf]h] . d}n] k|ltjfb 8f= kf]v/]nnfO{ af]s]/ lxF8]5g\, dnfO{ cw{d"lR5{t<br />

u/] F . …d 8fS6/ x' F, l8p6Ldf hfg nfu]sf]Ú, cj:yfdf ;8sdf cnkq 5f8]/ . kl5 d]/f<br />

;Gtf]ifs'df/ 9' +ufgf, PdlalaP; clGtd jif{<br />

k|x/L PSsfl; leq l5/]sf] lyof] . aflx/<br />

lg:sg ;Sg] cj:yf lyPg . sf]7fsf] r's'n<br />

klg nufpg gkfp“b} k|x/L sf]7fleq l5/] .<br />

…w]/} af]ln;\ eg] uf]nL xflglbG5'Ú eg] . d<br />

/ d]/f] ;fyL ?g yfNof} + . dnfO{ 6fpsf]df<br />

xfg]sf lyP / Toxf“af6 /ut aUg yfNof] .<br />

…d d/] F d/] FÚ eGb} s/fP“ t/ pgLx¿n] …t“<br />

d/] s]xL km/s kb} {gÚ eg] . To;kl5 lk6\b}<br />

dnfO{ aflx/ NofP / Eofgdf sf]r] .<br />

Eofgdf /fv]/ klg pgLx¿n] dnfO{ a'6n]<br />

xfGg 5f]8]gg\ . To;kl5 pgLx¿n] jL/]Gb|<br />

k|x/L c:ktfnsf] cfsl:ds sIfdf k'¥ofP .<br />

k|fylds pkrf/ gu/L xfdL k7fpFb}gf} + eg]<br />

pgLx¿n] . To;kl5 8« ]l;ª ul/lbP . Toxf“<br />

pgLx¿n] …k|bz{gsf qmddf lu/ºtf/<br />

ul/Psf]Ú eGg] Joxf]/fsf] sfuhdf x:tfIf/<br />

ug{ nufP . kl5 xfd|f] c:ktfnsf] Eofgdf<br />

dnfO{ oxf“ NofOof] . k/LIf0f ubf{ dnfO{<br />

uDeL/ rf]6 nfu]sf] /x]5 . 6fpsf]df %<br />

;]lG6ld6/ ulx/f] 3fp 5 eg] kfFrj6f<br />

6f“sf nufOPsf] 5 . ä<br />

20<br />

v]dgf/fo0f kf]v/]n, lalkPr bf]:f|f] jif{<br />

/flt !) ah]lt/ Ps x'n ;'/IffsdL{ xf]:6]nsf uf8{<br />

/ jf8] {gnfO{ ha/h:tL ws]Nb}, nL / a'6n] xfGb}<br />

xf]:6]nleq l5/] . aflx/ lg:sg] 7fpF lyPg, To;}n]<br />

xfdL aQL lgefP/ sf]7fleq} a:of} + . TolQs}df<br />

k'ln; 9f]sf kmf]8]/ leq l5/] . dnfO{ nf7Ln] 6fpsf]df<br />

xfg] . rf]6 nfu]/ 3fOt] cj:yfdf k'u]sf] dnfO{<br />

pgLx¿n] l3;fb{ } dlyNnf] tnfaf6 tn NofP .<br />

…dnfO{ aflx/ gn}hfg';\ oxLF xfd|f] c:ktfndf<br />

k'¥ofOlbg';\Ú, d}n] eg] F . k|To'Q/df pgLx¿n] …t]/f]<br />

dfq} c:ktfn 5 xfd|f] klg 5 . dl/;\ eg] klg<br />

af6f]d} dnf{;\, t Pp6f dl/;\ eg] s]xL klg km/s<br />

kb} {gÚ } eg]/ a'6n] xfGb} Eofgdf sf]r] .<br />

pgLx¿n] dnfO{ s'6\b} jL/]Gb| k|x/L c:ktfndf<br />

k'¥ofP . Toxf“sf] :jf:YosdL{n] …o;nfO{ ;fdfGo<br />

rf]6k6s /x]5Ú eg] . dnfO{ …aflx/ k|bz{gsf]<br />

qmddf klqmPsf]Ú eGg] Joxf]/fsf] sfuhdf<br />

ha/h:tL x:tfIf/ ug{ nufP . kl5 xfd|f]<br />

c:ktfnsf] PDa'n]G; k'u]/ xfdLnfO{ Nofof] .<br />

oxf“ cfP/ l;l6:Sofg / PS;–/] ul/of] . d]/f]<br />

6fpsf]sf] …:snÚ efFlrPsf] 5 eg] sDd/ /<br />

3' “8fdf ulx/f] rf]6 nfu]sf] 5 . ä<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

t]haxfb'/ a:g]t<br />

;fyL dfwjhLn] dnfO{ lqlj lzIf0f<br />

c:ktfn k'¥ofP / d]/f] pkrf/ ;'? eof] .<br />

d]/f] bflxg] 3' F8fsf] kf+u|f -k6]nf_ km'6]/ rf/<br />

6'qmf ePsf] /x]5 . ck/];g eof], d<br />

:jf:Yonfesf] qmddf 5' . o; qmddf<br />

d]/f] pkrf/ ug] { / ;xof]u ug] { ;a}nfO{<br />

d}n] xflb{s ;fw'jfb 6qmØfpg} k5{ .<br />

oL t d]/f JolQmut s'/f eP, t/ of]<br />

36gfsf] qmddf b]v]sf] k|x/L Jojxf/b]lv d<br />

crlDet 5' . klxnf] aLr ;8sdf g}<br />

n5f/k5f/ nufpg] / bf];|f] To; qmddf<br />

cw{d"lR5{t ePsf] dflg;nfO{ To;} 5f]8\g] .<br />

s:tf] cdfgjLotf † slt lgi7'/Lkg †<br />

pgLx¿df of] Jojxf/sf af/]df cg';Gwfg<br />

x'g' h?/L 5 / ;'wf/ x'g} k5{ . csf] {lt/ ;f/f<br />

d'n's cfGbf]ngdf xf]ldPsf a]nf /fhf<br />

lhNnfe|d0fdf d:t 5g\ . ;f/f ;+;f/n]<br />

pgsf] lj/f]w ul//x]sf] 5 . t}klg, pgL<br />

hgfwf/ gePsf s]xL rf6'sf/x¿sf] ;Nnfxdf<br />

of] d'n's xfFSg vf]Hb} 5g\ . tL rf6'sf/sf<br />

;Nnfxdf d'n's xfFSg] ;kgf ;f]d zdf{sf]<br />

syf aGg] lglZrt 5 . ä<br />

8f= bLk]Gb| s];L, lqlj lzIf0f c:ktfn<br />

d cfsl:ds ljefudf 8\o'6Ldf lyPF .<br />

PSsfl; xNnfvNnf ;'g] F . 9f]sf kmf]8]sf]<br />

cfjfh cfO/x]sf] lyof] . aflx/ lg:sFbf<br />

xf]:6]nlt/ h'lgo/ efO /f]Psf] ;'g] F clg d<br />

Totflt/ bf}8] F . Toxf“ k|x/Ln] efOx¿nfO{<br />

s'l6/x]sf /x]5g\ .<br />

d}n] k|x/LnfO{ xft hf]8]/ …lKnh 5f]l8lbg';\<br />

bfOÚ eg] F . d}n] …Pk|f]gÚ nufPsf] lyPF /<br />

pgLx¿nfO{ …d 8fS6/ x' “Ú eg]sf] lyPF, t/<br />

pgLx¿n] ;'g] ]g\ . dnfO{ klg a'6 / nf7Ln]<br />

lxsf{P eg] Pshgfn] aGb's t]:of{of] . d}n]<br />

klg …dfg{ ;S5;\ eg] df/Ú eg] . To;kl5<br />

Pshgf k|x/Ln] …of] 8fS6/ xf] glk6Ú eGof] .<br />

TolQs}df Pshgf …h'lgo/Ú efO /QmfDo<br />

cj:yfdf …dnfO{ arfpg';\ bfOÚ eGb} cfof] .<br />

p;nfO{ d}n] k"/} ;Dxfn] F t/ k|x/Ln] p;nfO{<br />

lk6\b} ha/h:tL tfg]/ 5'6fP . d}n] …lKnh<br />

5f]l8lbg';\Ú eg] F t/ pgLx¿n] …t“ r'k nfu\Ú<br />

eGb} p;nfO{ l3;fb} { Eofglt/ nu] . k|x/Lsf]<br />

lk6fOn] d]/f v'§fdf 3fp nfu]sf] 5 . clxn]<br />

o;df b'O{j6f l:6r nufPsf] 5 . ä


lgxTyf ljBfyL{dfly ePsf]<br />

bdgsf] lj/f]wdf lqlj<br />

lzIf0f c:ktfnsf ;Dk"0f{<br />

lgsfo tyf ljefun]<br />

P]Soa4tf hgfPsf 5g\ .<br />

o;sf nflu lrlsT;s,<br />

:jf:YosdL{, sd{rf/L tyf<br />

k|fWofkssf] ;+o'Qm<br />

hgcfGbf]ng ;+3if{ ;ldlt<br />

u7g ul/Psf] 5 . bdgsf]<br />

lj/f]w / zflGtk"0f{<br />

cfGbf]ngdf P]Soa4tf hgfpg<br />

cfsl:ds pkrf/afx]s<br />

;Dk"0f{ ;]jf aGb ug] {<br />

r]tfjgL;d]t lqlj lzIf0f<br />

c:ktfnn] lbPsf] 5 .<br />

c:ktfndf …8\o'6LÚdf /x]sf lrlsT;s;d]t<br />

3fOt] ePsf 5g\ . …d}n] Pk|f]g nufPsf] lyP“<br />

/ pgLx¿nfO{ 8fS6/ x' “ eg]sf] lyPFÚ, 3fOt]<br />

lrlsT;s bLk]Gb| s];L eG5g\, …t/, k|x/Ln]<br />

dnfO{ a'6 / nf7Ln] hyfefjL lxsf{P Pshgfn]<br />

t aGb's t]:of{pFb} l;WofOlbg] wDsL;d]t<br />

lbof] .Ú sltko ljBfyL{ k|x/Lsf] sAhfaf6 efUg<br />

‰ofnaf6 xfd kmfNbf 3fOt] ePsf 5g\ .<br />

To;}u/L b'O{ ljBfyL{ c:ktfn k|zf;g tyf<br />

kl/jf/sf] ;Dks{df cfpg g;s]sf] lqlj<br />

lrlsT;fzf:q cWoog ;+:yfg :jljo'n]<br />

atfPsf] 5 . 36gfsf] lgGbf ub} { c:ktfnsf<br />

sfo{sf/L lgb] {zs 8f= dx]zk|;fb vs'/]n eG5g\,<br />

…k|x/Lsf] HofbtLaf6 ljBfyL{ cfqmf]lzt 5g\ .Ú<br />

k|x/Lsf] s'6fOaf6 3fOt] ePsfdWo] ;fthgf<br />

ljBfyL{sf] cj:yf uDeL/ 5 . …oLdWo] tLghgfsf]<br />

6fpsf] g/fd|/L km'6]sf] 5 eg] PshgfnfO{ a]xf];<br />

cj:yfdf NofOPsf] lyof]Ú, pkrf/df ;+nUg<br />

8f= ;~ho d'vhL{ eG5g\, …6fpsf]df !)<br />

;]lG6ld6/;Ddsf] ulx/f] rf]6 nfu]sf] 5 .Ú<br />

rf]6 nfu]sf sf/0f s]xL ljBfyL{sf] 6fpsf]df<br />

/ut hd]sf] 5 . pkrf/df ;+nUg csf{<br />

lrlsT;s ljsn l3ld/] eG5g\, …klqmP/<br />

6fpsf]df lxsf{pg'n] k|x/Lsf] lgot Hofg<br />

lng];Ddsf] b]lvPsf] 5 .Ú<br />

cfwf bh{g 3fOt] ljBfyL{nfO{ k|x/Ln] ToxL“sf]<br />

;'ljwf;DkGg c:ktfndf pkrf/ ug{ glbO{<br />

lk6\b} Eofgdf sf]r]/ glhs}sf] jL/]Gb| k|x/L<br />

c:ktfn nu]sf] lyof] . pkrf/ ;'ljwfsf]<br />

lx;fjn] lqlj lzIf0f c:ktfn ;'ljwf;DkGg<br />

dflgG5 . jL/]Gb| k|x/L c:ktfndf ;Dej gx'g]<br />

hl6n pkrf/ klg oxLF …l/km/Ú ul/G5 . t/,<br />

k|x/Lsf] To; lbgsf] Jojxf/n] pgLx¿<br />

ljBfyL{nfO{ r/d oftgf lbg] lgotn] cfPsf]<br />

:jf:YosdL{<br />

nf]stflGqs<br />

cfGbf]ngdf<br />

d'n'se/af6 lrlsT;s tyf<br />

:jf:YosdL{n] lg/+s'ztflj?4 / k|hftGq<br />

k'gM:yfkgfsf nflu ;zQm cfjfh<br />

p7fO/x]sf 5g\ . o;} qmddf 8f= dy'/f<br />

>]i7, 8f= ;'Gb/dl0f bLlIft, 8f= e/t<br />

k|wfg, 8f= dw' l3ld/], 8f= z/b jGt,<br />

8f= dx]z df:s]nufotsf<br />

lrlsT;snfO{ ;/sf/n] lu/ºtf/ u/]sf]<br />

5 . To;}u/L …8\o'6LÚdf cfO/x]sf sflGt<br />

c:ktfnsf lrlsT;s s]bf/g/l;+x<br />

s];LnfO{ ;'/IffsdL{n] cfqmd0f ubf{<br />

3fOt] ePkl5 pkrf/sf nflu c:ktfn<br />

egf{ ug' {k¥of] .<br />

bdg a9\b} uPsf] cj:yfdf<br />

d'n'se/sf :jf:YosdL{ Psh'6 eO{<br />

pkrf/ ;]jf cj?4;d]t ug] { r]tfjgL<br />

lrlsT;ssf] 5ftf ;+u7g g]kfn<br />

lrlsT;s ;+3n] lbPsf] 5 .<br />

…lg/+s'ztGqsf] cGTo tyf k|hftGq<br />

axfnLsf nflu xfdL :jf:YosdL{ ca<br />

r'k nfu]/ a:b}gf}+Ú, g]kfn d]l8sn<br />

P;f]lP;gsf sf]iffWoIf 8f= ch'{g<br />

nfld5fg] eG5g\, …bdg a9\b} uP<br />

clxn];Dd ;f+s]lts tyf zflGtk"0f{<br />

tj/n] ePsf] sfo{qmdsf] ¿k km]l/g]5 .Ú<br />

;+3n] dfgjclwsf/ tyf<br />

k|hftGqnfO{ cfwf/e"t l;4fGt dfgL<br />

o;sf] /Iffsf nflu h:tf];'s} s7f]/<br />

sbd klg rfNg] atfPsf] 5 . To;}u/L<br />

cfGbf]ngdf 3fOt] ePsfnfO{<br />

cf}ifwf]krf/ h'g;'s} xfntdf klg<br />

pknAw u/fpg] k|lta4tf ;+3n]<br />

hgfPsf] 5 .<br />

ptf sf7df8f} + df]8n c:ktfndf<br />

3fOt] cfGbf]ngsf/Lsf] pkrf/sf nflu<br />

…hgcfGbf]ng :jf:Yo sf]ifÚ :yfkgf<br />

ul/Psf] 5 .<br />

k|l:6G5 . …dl/;\ eg] klg af6f]d} dnf{;\, t“<br />

Pp6f dl/;\ eg] s]xL klg km/s kb} {g } eGb}<br />

k|x/Ln] dnfO{ Eofgdf lk6\b} jL/]Gb| k|x/L<br />

c:ktfn k'¥ofPÚ, uDeL/ 3fOt] ljBfyL{<br />

v]dgf/fo0f kf]v/]n eG5g\ . pgsf] 6fpsf]df<br />

!) ;]lG6ld6/ ulx/f] rf]6 5 /ut klg<br />

hd]sf] 5 .<br />

3fOt] ljBfyL{nfO{ k|x/Ln] k|bz{gsf qmddf<br />

;8sdf cf]ln{Psf] eGg] Joxf]/fsf] sfuh<br />

agfO{ To;df ha/h:tL x:tfIf/ ug{<br />

nufPsf 5g\ . …36gfaf6 lrlsT;f h:tf]<br />

;]jfd'vL k];fsf] d"No–dfGotfdf ;/sf/n]<br />

cf3ft k'¥ofPsf] 5Ú, 8f= vu]Gb| bfxfn eG5g\,<br />

…To;}n] o;sf] Goflos 5fglag tyf<br />

bf]ifLdfly sf/afxL x'g' k5{ .Ú<br />

;/sf/n] oL ljBfyL{nfO{ tf/f] agfpg'sf]<br />

d'Vo sf/0f r}t @$ ut]b]lv ;'? ePsf]<br />

zflGtk"0f{ cfGbf]ng;“u hf]l8Psf] 5 . zflGtk"0f{<br />

cfGbf]ngsf] t];|f] lbg zlgjf/ lqlj lzIf0f<br />

c:ktfn kl/;/af6 gful/s ;dfhsf cu'jf,<br />

lrlsT;s tyf :jf:YosdL{nfO{ ;/sf/n]<br />

lu/ºtf/ u/]sf] lyof] .<br />

o;s} lj/f]wdf lrlsT;f zf:q cWoog<br />

;+:yfgn] r}t @^ ut] zflGtk"0f{ lj/f]w h'n';<br />

lgsfn]sf] lyof] . To; qmddf ;/sf/n]<br />

:jljo' ;efklt 8f= ljb'/ 9sfn;lxt !(<br />

hgfnfO{ lu/ºtf/ u/]sf] lyof] . lu/ºtf/Llj?4<br />

tyf zflGtk"0f{ hgcfGbf]ngdf P]Soa4tf<br />

hgfpg lrlsT;f zf:qsf oL ljBfyL{n] r}t<br />

@* ut] ;f“em lqlj lzIf0f c:ktfnaflx/<br />

cfO{ ;8sdf zflGtk"0f{ h'n'; lgsfn]sf lyP .<br />

t/, sflGt c:ktfn gk'Ub} h'n';dfly k|x/Ln]<br />

c>'Uof“; k|xf/ u/]sf] lyof] . OG;]ssf<br />

dWodf~rn If]qLo ;+of]hs s[i0f uf}td<br />

lrlsT;f If]qdf ePsf] k|x/L HofbtLsf] eT;{gf<br />

ub}{ eG5g\, …;/sf/sf] of] sbd :jf:Yo<br />

If]qk|ltsf] lgof]lht k|xf/ xf] .Ú o; 36gfsf]<br />

lHfDdjf/L glnP tyf bf]ifLdfly sf/afxL<br />

gu/] cfGbf]ng cem rsf{P/ n}hfg] r]tfjgL<br />

ljBfyL{n] lbPsf 5g\ . :jljo' pk;efklt<br />

sflt{s]z 7fs'/ eG5g\, …36gfk|lt dfkmL dfUg<br />

/ o:tf 3[l0ft sfo{ gbf]xf]¥ofpg xfdL<br />

;/sf/;Fu hf]8bf/ dfu u5f}{+ .Ú<br />

lgxTyf ljBfyL{dfly ePsf] bdgsf]<br />

lj/f]wdf lqlj lzIf0f c:ktfnsf ;Dk"0f{<br />

lgsfo tyf ljefun] P]Soa4tf hgfPsf<br />

5g\ . o;sf nflu lrlsT;s, :jf:YosdL{,<br />

sd{rf/L tyf k|fWofkssf] ;+o'Qm hgcfGbf]ng<br />

;+3if{ ;ldlt u7g ul/Psf] 5 . bdgsf]<br />

lj/f]w / zflGtk"0f{ cfGbf]ngdf P]Soa4tf<br />

hgfpg cfsl:ds pkrf/afx]s ;Dk"0f{ ;]jf<br />

aGb ug]{ r]tfjgL;d]t lqlj lzIf0f<br />

c:ktfnn] lbPsf] 5 . oxf“ sfo{/t lrlsT;s<br />

tyf :jf:YosdL{n] cfGbf]ngsf qmddf 3fOt]<br />

ePsfx¿sf] ;'ne pkrf/sf nflu cfsl:ds<br />

;]jf ;zQm agfPsf] ;+3if{ ;ldltn] hgfPsf]<br />

5 . …36gfsf] 5fglag x'g' k¥of], bf]ifLdfly<br />

sf/afxL x'g' k¥of] / y'g]sf ;fyLx¿sf] l/xfO<br />

x'g' k¥of] eGg] xfd|f] dfu 5Ú, ;+3if{ ;ldltsf<br />

cWoIf 8f= zlz zdf{ atfp“5g\ . 36gfsf]<br />

lj/f]wdf d+unjf/ c:ktfnsf ljBfyL{,<br />

:jf:YosdL{ / lrlsT;sn] lj/f]w h'n'; u/]sf<br />

lyP . h'n';df ;xefuL 8f= czf]s b]jsf]6f<br />

eG5g\, …;'/IffsdL{sf] HofbtLaf6 ;+3if{k"0f{<br />

cfGbf]ngdf xf]ldPsf lrlsT;s / ljBfyL{<br />

kl5 x6\g]5}gg\ .Ú ä<br />

;do á j}zfv &, @)^# 21


hgcfGbf]ng ljz]if c:ktfn<br />

{<br />

+<br />

“<br />

+<br />

{<br />

FF<br />

{<br />

]<br />

]<br />

] +<br />

3fOt]sf] pkrf/ ub} lqlj lzIf0f c:ktfndf lrlsT;sx¿<br />

lgz:q hgcfGbf]ngsf/L tyf ;z:q cfkm} cfGbf]ngdf eP klg plqPsf lzIf0f<br />

;'/IffsdL{sf] d'7e]8n] sf7df8f}+ pkTosf c:ktfnsf lrlsT;s tyf :jf:YosdL{ 3fOt]<br />

o'4e"lddf kl/0ft ePsf] 5 . le8Gtdf k/L lj/fdLsf] pkrf/df vl6Psf lyP . lqlj lzIf0f<br />

3fOt]sf] ;+Vof klg lbgx' r'lnFb} uPsf] 5 . c:ktfn ;+o'Qm hgcfGbf]ng ;+3if{ ;ldltsf<br />

r}t @$ ut]kl5 /fhwfgLsf ljleGg c:ktfndf cWoIf 8f= zlz zdf{ eGb} lyP, …hgcfGbf]ngdf<br />

dfq} emG8} ! xhf/ % ;o hgcfGbf]ngsf/L 3fOt] ePsfx¿sf] xfdL h:tf];'s} cj:yfdf<br />

3fOt] egf{ ePsf 5g\ . oL c:ktfndf y]Ug klg pkrf/ ug] {5f} .Ú<br />

g;Sg] u/L 3fOt]sf] rfk a9]sfn] lrlsT;s k|x/Lsf] cGwfw'Gb c>'Uof“;, nf7Lrfh{,<br />

tyf :jf:YosdL{x¿n] tgfjk"0f{ cj:yfdf sfd uf]nLk|xf/af6 3fOt] ePsfx¿sf] k|fylds<br />

ug' kl//x]sf] 5 .<br />

pkrf/sf nflu 36gf:yndf g]kfn /]8qm;<br />

r}t @( ut] d+unjf/ dWofGx /fhwfgLdf ;f];fO6Ln] k|fylds pkrf/ ;]jf pknAw<br />

ljeT; b[Zo b]lvP, ljz]ifu/L uf]+ua'sf] u/fPsf] 5 . k|fylds pkrf/kl5 /]8qm;sf]<br />

d'7e]8df . uf] +ua'df ;'/IffsdL{sf] bdgsf qmddf PDa'n]G;n] 3fOt]nfO{ ljleGg c:ktfndf<br />

@ ;oeGbf a9L cfGbf]ngsf/L 3fOt] eP . o; k'¥ofpg] u/]sf] 5 .<br />

lbg dfq} jL/, lzIf0f, uf+ ]ua'l:yt ;fd'bflos 3fOt]sf] k|fylds pkrf/sf nflu /fhwfgLsf<br />

c:ktfndf uf]+ua' d'7e]8 / cGo 3fOt] ljleGg :yfgdf /]8qm;sf emG8} #) hgf :jo+;]jL<br />

ePsf;d]t u/]/ # ;o %) hgfeGbf a9Lsf] :jf:YosdL{ pkTosfsf ljleGg 7fp“df vl6Psf<br />

pkrf/ ul/of] .<br />

5g\ . …o;sf] p2]Zo 3fOt]nfO{ t'?Gt k|fylds<br />

Tof] lbg lqlj lzIf0f c:ktfnsf] cfsl:ds pkrf/ pknAw u/fO{ oyfzL3| :jf:Yo s]Gb|;Dd<br />

sIfsf ;a} zøof 3fOtn] el/Pkl5 ;“u}sf] k'¥ofpg' xf],Ú g]kfn /]8qm; ;f];fO6L sf7df8f} +sf<br />

v'nf 7fpF Fdf lj/fdLnfO{ ;'tfP/ pkrf/ ul/of] . dGqL z+v/Tg zfSo atfp“5g\ . @)$^ ;fnsf]<br />

rfksf sf/0f PS;–/] ug{ klg 3fOt]n] nfdf] hgcfGbf]ngdf klg ;f];fO6Ln] o; vfn] pkrf/<br />

;do s'g' k¥of] . /QmfDo eP/ cfPsf 3fOt]sf] ;]jf k'¥ofPsf] lyof] . cd]l/sL lrlsT;s a|fog<br />

lrTsf/n] jftfj/0f :tAw agfPsf] lyof] . sa 3fOt]sf] pkrf/sf nflu lgs} vl6P . pgL<br />

o:tf] cj:yfdf 3fOt] lj/fdL /flvPsf] klg k|x/L lg;fgfsf] l;sf/ ag]sf 5g\ .<br />

kl/;/nfO{ c:ktfnn] …l8hf:6/ Pl/ofÚ 3f]lift le8Gt ePsf 7fp“df :6« «r/df 3fOt]nfO{<br />

u/]sf] 5 . oxf“ :jf:YosdL{afx]s c¿nfO{ cfjt af]sL k|fylds pkrf/ u/]sf] b[Zon] /fhwfgL<br />

hfjt ug{ lbOPsf] lyPg .<br />

o'4e"ldem} b]lvGYof] . 36gf:ynd} l;lnG8/<br />

22<br />

3fOt]n] el/P<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

3fOt]x¿sf] pkrf/df<br />

:jf:YosdL{n] s'g} s;/<br />

af“sL /fv]gg\<br />

af]s]/ 3fOt]nfO{ clS;hg;d]t lbOPsf] lyof] .<br />

9' +ufd'9f, c>'Uof“;, uf]nLsf aLr ;]tf] …Pk|f]gÚ<br />

nufO{ pkrf/df ;+nUg :jf:YosdL{ tyf<br />

:jo+;]jLsf] k|of; r'gf}tLk"0f{ b]lvGYof] .<br />

o'4df 3fOt]x¿sf] pkrf/ cfd pkrf/eGbf<br />

km/s x'G5 . le8Gt ePs} 7fp“df :jf:YosdL{<br />

vl6P/ 3fOt]sf] pkrf/ ug' { k5{ . o'4df nfu]sf<br />

rf]6k6s rfF8} hLjf0f'af6 ;+qmldt x'g] klg<br />

u5{g\ . uf]nL af?bsf] 5/f{h:tf r'Rrf] / a9L<br />

ult ePsf j:t'n] z/L/sf g/d tGt', x•L /<br />

z/L/sf cGo ;+/rgfdf Jofks Iflt k'¥ofp“5g\ .<br />

/]8qm;sf] cGt/f{li6«o ;ldlt<br />

-cfOl;cf/;L_åf/f o'4df 3fOt] ePsfx¿sf<br />

nflu ul/g] zNo lrlsT;f;DaGwL …o'4kLl8tsf<br />

nflu zNo lrlsT;fÚ gfds k':tsdf pNn]v<br />

5, …;kmn zNo lrlsT;s x'g l;Sg] OR5f /<br />

kl/l:yltcg';f/ cfkm"nfO{ 9fNg ;Sg] x'g' k5{ .Ú<br />

o:tf] pkrf/sf nflu klxnf] / bf];|f]<br />

ljZjo'4sf] cg'ejaf6 3fOt] 5gf]6sf] dxŒj<br />

b;f{OPsf] 5 . o;nfO{ …l6«ofhÚ ljlw elgG5 .<br />

of] ljlw lj/fdLsf] a9L eL8 x'g] c:ktfndf<br />

nfu" ul/G5 . o'4sf a]nf 3fOt]x¿sf] ;+Vof<br />

a9]sf a]nf ;|f]t / ;fwgsf] sdL x'g] ePsfn]<br />

k|fyldstf lgwf{/0f u/L pkrf/ ug' { k5{ .<br />

hgcfGbf]ng efu–@ df 3fOt] ePsfx¿sf]<br />

pkrf/df klg lqlj lzIf0f nufotsf cGo<br />

c:ktfnn] …l6«ofh ljlwÚ ckgfPsf] 5 .<br />

ä dgLif uf}td÷sf7df8f}+ -t:jL/ klg_


hgcfGbf]ng ljz]if k];fsdL{<br />

;a} cf]ln{P<br />

;8sdf<br />

ä ls/0f e08f/L÷sf7df8f} +<br />

nf]stGq :yfkgfsf nflu k];fsdL{, u}/;/sf/L<br />

;+:yf, dfgjclwsf/jfbL, n]vs, slj,<br />

snfsf/sf] cfGbf]ng v]Kb} cfPsf] ;/sf/ r}t<br />

clGtd ;ftfb]lv lghfdtL / ;+3;+:yfsf<br />

sd{rf/Lsf] k|xf/df k/]sf] 5 .<br />

;/sf/L ;+:yfgsf sd{rf/L;d]t nf]stGq<br />

:yfkgfsf] cfGbf]ngdf plqPkl5 ;/sf/;“u<br />

ca zfxL ;]gf / k|x/L dfq af“sL 5g\ . ;/sf/,<br />

dGqL, d'Vo;lrj, ;lrj, If]qLo–c+rn<br />

k|zf;ssf] wDsLsf] k|jfx gu/L nf]stflGqs<br />

t:jL/x¿ M t]haxfb'/ a:g]t<br />

g]kfnsf] :yfkgfsf nflu sd{rf/Lx¿ Pstfa4<br />

aa{/tfdf cf]ln{Psf] ;/sf/n] jlsnx¿nfO{ klg 5f]8]g<br />

eP/ cfGbf]lnt ePsf 5g\ .<br />

hflu/ vf]l;g] ;/sf/L wDsLnfO{ r'gf}tL lbFb} snfsf/, rnlrqsdL{nufotn] cfdx8tfnsf] Joj:yfkgsf tkm{af6 ef]Ug'kg] { ;/sf/L k|tf8gsf]<br />

nf]stGqdf dfq k];fut xslxt ;+/If0f x'g] qmddf cfºgf] ;xdlt hgfPkl5 cfGbf]ngsf] k|jfx gu/L /]l8of] g]kfn, 6]lnlehg, uf]/vfkqsf<br />

lgisif{;lxt sd{rf/Lsf ;+u7g cfGbf]ngdf dgf]an emg} pRr ePsf] 5 .<br />

kqsf/ @& ut]b]lv cfGbf]ngdf ;dflxt ePsf<br />

ylkg] qmd hf/L 5 . :yfoL ;/sf/ elgg] /fi6« a} +ssf sd{rf/Ln] /fli6«o 9's'6L aGb, 5g\ . kqsf/nfO{ ;fy lbFb} tL lgsfosf c¿<br />

lghfdtL sd{rf/L;d]t cnUu} sfo{qmd lnP/ ;/sf/L jfl0fHo a} +sdf ljQLo ;]jf 7Kk ug] { sd{rf/L klg cfGbf]ngdf plqPsf 5g\ .<br />

cfGbf]ngdf xf]ldPsf 5g\ .<br />

sfo{qmdn] cfGbf]ngsf] kIfdf dfxf]n alg/x]sf] kqsf/x¿n] nf]stGq :yfkgfsf] dfu dfq<br />

hLjgofkgsf] ;|f]t hflu/nfO{ cfx'lt lbg 5 . ;/sf/L–cw{;/sf/L lgsfosf sd{rf/LnfO{ u/]sf 5}gg\, ;/sf/n] ;+rf/dfWoddfkm{t hf/L<br />

tTk/ eP/ dGqfno, ljefu, ;/sf/L sfof{nosf cfGbf]ngaf6 lg?T;flxt ug{ cfjZos ;]jf /fv]sf] em"6sf] v]tLdf c;xof]u ug] { gLlt;d]t<br />

sd{rf/L cfGbf]ngdf ;dy{g hgfPkl5 ;+rfng P]g, @)!$ nfO{ xltof/ agfP/ !% clVtof/ u/]sf 5g\ .<br />

cfGbf]ngnfO{ yk /Qm;+rf/ ePsf] 5 . lghfdtL j6f ;]jfdf x8tfn ug{ lgif]w ul/Psf] ;"rgf df3 !( kl5 ;/sf/L ;+rf/dfWoddf ePsf]<br />

sd{rf/Ln] ;d]tn] hgcfGbf]ngsf/LnfO{ cfly{s k|sflzt ePsf] 5 . ;+rf/, hn, :yfn, xjfO{ tLj| d08n]s/0fn] k];fut c;'/Iff /<br />

;xfotf lbO/x]sf 5g\ .<br />

oftfoft, 5fkfvfgf, ljB't\, vfg]kfgL, a} +lsª, Joj;flostfsf] nId0f /]vfsf] wHhL p8fPsf] ]<br />

cfGbf]ngsf 3fOt]nfO{ pkrf/ vr{ lbg] ljdfh:tf ;]jfnfO{ cTofjZos ;]jfsf] ¿kdf eGb} pgLx¿ cfGbf]ngdf ;l/s ePsf 5g\ .<br />

cleofgsf] >Lu0f]z g} u[x, ;+rf/ h:tf ;"rLs[t ul/Psf] 5 .<br />

kqsf/ dxf;+3 /]l8of]sf ;efklt rGb| aflgof“,<br />

dGqfnosf sd{rf/Ln] u/]/ u[xdGqL sdn yfkf ;/sf/sf] b]vfPsf] sf/afxLsf] 8G8fn] To:tf /f;;sf Ps/fh kf7s / uf]/vfkqsf cfgGb/fd<br />

/ ;+rf/ /fHodGqL >L;zd;]/ /f0ffnfO{ bx|f] ;]jf k|jfx ul//x]sf ;fj{hlgs ;+:yfgsf] cfrfo{n] hf/L u/]sf] lj1lKtdf lg/+s'z ;Qfsf]<br />

r8\sg lbPsf 5g\ . sd{rf/Ln] ljleGg tKsfaf6 cfGbf]ngsf] /fknfO{ s'g} k|efj kf/]sf] 5}g . cGTo / nf]stGq :yfkgfdf dfq kqsf/ /<br />

cf]Ol/Psf] wDsLsf] kjf{x gu/L cfdx8tfnsf] ljB't\ k|flws/0f, g]kfn 6]lnsd, hgsk'/ r'/f]6 kqsfl/tfsf] eljio ;'/lIft /x]sf] pNn]v 5 .<br />

cjlwe/ clwsf+z dGqfno–ljefu–sfof{nodf sf/vfgf, vfg]kfgL ;+:yfg / zfxL g]kfn pgLx¿n] hgcfGbf]ngnfO{ lg:t]h kfg] { gfddf<br />

sfd 7Kk u/]sf 5g\ .<br />

jfo';]jf lgudsf sd{rf/Ln] cfGbf]ngdf rfn]sf] oL ;+rf/dfWodaf6 x'g] em"6sf] v]tLsf] ;xfos<br />

lghfdtL sd{rf/L ;+u7gsf dxf;lrj kfOnf emg} cl3 al9/x]sfn] x8tfn /f]Sg gaGg] k|0f klg u/]sf 5g\ .<br />

ef]nfgfy kf]v/]nsf cg';f/ cfdx8tfnsf] lbOPsf] wDsLn] pmhf{sf] sfd u/]sf] 5 . b]ze/sf 5fkf / >Job[Zo dfWodsf ;a}<br />

cjlwdf s]Gb|b]lv lhNnf:t/;Dd sfd 7Kk cfdx8tfnsf] cjlwe/ cfGbf]ngdf plqPsf kqsf/sf] ;femf ;+u7g g]kfn kqsf/ dxf;+3n]<br />

ePsf] 5 . k];fut dfusf ;fy} ;+u7gx¿n] ;a} ;+:yfsf sd{rf/Ln] snd aGb, sfnf]k§L lg/+s'z ;Qfsf] rfs8Lsf nflu k];fut dof{bf<br />

/fhgLlts dfu klg cl3 ;f/]sf 5g\ . afFw]/ ;zQm k|bz{g u/]sf 5g\ .<br />

s'Nr]/ lgn{Hh pq]sf kqsf/sf] clen]v /fVg]<br />

k|hftflGqs Joj:yf ;xeflutfd"ns, kf/bzL{ ;ft bn ;+o'Qm cfGbf]ngdf /x]sfn] h'g;'s} sfdnfO{ tLj|tf lbPsf] 5 . ;/sf/n] ;a}eGbf<br />

/ hjfkmb]xLk"0f{ x'g] x“ 'bf To:tf] /fhgLlts cf:yf af]s]sf sd{rf/L ;+o'Qm¿kdf plqPsf a9L sfa'df /fVg vf]h]sf] ;/sf/L ;+rf/dfWodsf<br />

k|0ffnLdf dfq sd{rf/Lsf] lxt x'g] 7x/;lxt 5g\ . cfGbf]ng bafpg ;/sf/n] cTofjZos kqsf/ / sd{rf/L cfGbf]ngsf] ;dy{gdf pq]sf]<br />

;+3;+u7gx¿ cfGbf]ngdf cfPsf 5g\ . ;]jf P]gsf k|fjwfgnfO{ ;dft]/ sd{rf/Llj?4 ;dfrf/ ;+rf/dfWodx¿df cfPkl5<br />

;/sf/sf] c+u lghfdtL sd{rf/Lsf] ;+u7gn] em"6f d'2f nufpg] ;Defjgf /x]sf] hfgsf/x¿n] Joj:yfkgn] zfvf ;efkltx¿;“u To;af/]<br />

b]zdf nf]stGq axfnLsf nflu eO/x]sf] atfPsf 5g\ .<br />

:ki6Ls/0f ;f]w]sf] 5 .<br />

hgcfGbf]ngdfly ul/Psf] aa{/tfk"0f{ bdg / nfdf] ;dosf] df}gtf tf]8\b} ;/sf/L df3 !( kl5sf] …d08n]s/0fÚ l;sf/ ag]/<br />

HofbtLsf] eT;{gf u/]sf] 5 .<br />

;+rf/dfWodsf kqsf/ / sd{rf/Lx¿ nf]stGq ;/sf/L ;+rf/dfWodsf bh{gf} + kqsf/ cf:yfs}<br />

lghfdtL sd{rf/LeGbf cl3 g} ljQLo, :yfkgfsf] cfGbf]ngdf ;l/s ePsf 5g\ . sf/0f hflu/af6 lgsflnPsf 5g\ . /]l8of],<br />

pTkfbg / ;]jf If]qsf ;+:Yffgsf sd{rf/L ;/sf/n] ;a}eGbf a9L lgu/fgL / lgoGq0fdf uf]/vfkq, /f;;sf lhNnf k|ltlglw ;a}eGbf<br />

nf]stGq :yfkgfsf] cfGbf]ngdf ;l/s eO/x]sf /fVg vf]Hg] ;+rf/dfWodsf sd{rf/L cfGbf]ngdf tf/f] agfOPsf 5g\ . lg/+s'ztf ;dy{g jf<br />

5g\ . s[lif ljsf; a} +s, rnlrq lgdf{0f ;+3, pq]kl5 5'§} sDkg pTkGg ePsf] 5 . /fli6«o kqsf/ dfxf;+3df gnfu]s} sf/0f lhNnf<br />

;do á j}zfv &, @)^# 23


hgcfGbf]ng ljz]if k];fsdL{<br />

24<br />

;|i6fx¿dfly<br />

qm"/ bdg<br />

;|i6fx¿sf] zflGtk"0f{ e]nfdf rsf] { bdg<br />

u/]kl5 zfxL ;Qfsf] lg/+s'z rl/q yk<br />

pbf+uf] ePsf] 5 . ;ft bnsf] nf]stflGqs<br />

cfGbf]ngdf P]Soa¢tf hgfpg e]nf ePsf<br />

;|i6fdfly ;'/IffsdL{n] nf7Ldfq ahf/]g,<br />

pgLx¿nfO{ nlIft u/]/ uf]nL;d]t k|xf/<br />

u¥of] . zflGtk"0f{ e]nfaf6 !@ ;|i6fnfO{<br />

lg3f{t s'6lk6 ub} { lu/ºtf/ ul/Psf] 5 .<br />

u'?s'n ;d gf6\o3/ r}t #) ut] vrfvr<br />

el/Psf] lyof] . ;w} + gf6s x]g{ bz{ssf] cf]O/f]<br />

nfUg] To; :yfgdf ;|i6fx¿ nf]stflGqs<br />

cfGbf]ngdf pef/ Nofpg e]nf ePsf lyP .<br />

cfGbf]ngdf P]Soa¢tf hgfpg jof]j[¢ ;|i6f<br />

;Todf]xg hf]zL, k|fWofks l8kL<br />

e08f/Lnufot slj, n]vs, snfsf/ h'6]sf<br />

lyP . aGb'ssf] cf8df zf;g ul//x]sf]<br />

zfxL;QfnfO{ sl/a % ;o ;|i6fsf] pkl:yltn]<br />

r'gf}tL lbO/x]sf] lyof] . sfo{qmddf ;'lgn<br />

kf]v/]n, lji0f'lje' l3ld/], ls/0f dfgGw/,<br />

8f= c?0f ;fodL, lglvn pk| ]tL, xl/uf]ljGb<br />

n'OF6]n, b]zeQm vgfnnufot ;|i6fn]<br />

lg/+s'ztGqsf] lj/f]w ub} { nf]stGqsf] kIfdf<br />

cfºgf] ljrf/ /fv]sf lyP .<br />

k|ltlglwaf6 hflu/ vf]l;g]sf] ;+Vof 7"nf] 5 .<br />

/]l8of] g]kfnn] ;dfrf/ zfvfsf] l;kmfl/;df<br />

:yfgLo k|ltlglw lgo'lQm ug] { :yflkt k|lqmof<br />

eTsfp“b} To:tf] lhDdf k|zf;gnfO{ lbOPsf]<br />

5 . wgs'6fsf ljho;Gtf]ifL /fO{, :ofªhfsf<br />

cf]d zdf{, ;nf{xLsf /d]z bfxfn /fhgLlts<br />

cf:yfsf sf/0f ;]jfaf6 x6fOPsfdWo]sf rlr{t<br />

gfd x'g\ . sd{rf/L km]g] {df /f;; / 6]lnlehgeGbf<br />

uf]/vfkq / /]l8of] g]kfn cu|0fL 5g\ .<br />

;/sf/L ;+rf/dfWoddf kqsf/df lgo'Qm<br />

;8sdf plqPsf ;|i6fx¿ klg ;'/IffsdL{sf] l;sf/ ag]<br />

snfsf/ dbgs[i0f >]i7 / xl/j+z cfrfo{n]<br />

k|:t't u/]sf] …k~rfotsf] >f¢Ú gfds k|x;gn]<br />

nf]stGq k|flKtsf] lglDt nfuL k/]sf ToxfF<br />

pkl:yt ;|i6fdf pmhf{ ;+rf/ u/]sf] lyof] .<br />

dxsf] k|x;gn] clxn]sf] zfxL;Qf / o;sf<br />

vngfos 8f= t'n;L lu/Lk|lt s6fIf k|xf/ u/]sf]<br />

lyof] . dxhf]8L eGb} lyP, …@)$^ ;fndf klg<br />

b]vfOPsf] of] k|x;g carflxF km]l/ b]vfpg<br />

gk/f];\ .Ú To;kl5 e]nf ePsf ;a} ;|i6f<br />

dof{lbt¿kdf nf]stGqsf] gf/f nufpFb} ;d<br />

gf6\o3/af6 lg:s]/ ;8sdf nf]stGq, :jtGqtf<br />

/ :jfledfgn] cf]tk|f]t sljtf jfrg ug{ nfu] .<br />

t/, k|x/Ln] bdgsf/L cg'xf/ b]vfP/ hyfefjL<br />

nf7Lrfh{ / uf]nL k|xf/ u¥of], ;|i6fx¿sf]<br />

eL8dfly .<br />

df}lns clwsf/ k|flKtsf] nflu zflGtk"0f{¿kdf<br />

lg:s]sf] h'n';df k|x/Ln] an k|of]u u/L Psbh{g<br />

x'g /fli6«o kqsf/ dxf;+3, c+rn–If]qLo<br />

k|zf;s, k|d'v lhNnf clwsf/Lsf] l;kmfl/;<br />

rflxg] kl/l:yltn] klg kqsf/nfO{ yk cfGbf]lnt<br />

agfPsf] 5 . ;/sf/L sd{rf/LdWo] lrlsT;s–<br />

g;{ nufotsf :jf:YosdL{sf] cfGbf]ng ;a}eGbf<br />

;zQm ag]sf] 5 . lzIf0f c:ktfn dxf/fhuGhn]<br />

cfGbf]ngdf cu|tf lnPsf] 5 . /fhwfgLsf 7"nf<br />

/ b]ze/sf c:ktfndf nf]stGqsf] kIfdf lbgx“ '<br />

k|bz{g eO/x]sf] 5 .<br />

c;f]h !* b]lv g} k];fsdL{dWo] cfGbf]ngsf]<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

;|i6fnfO{ 3f]qmØfpFb} lgd{dtf;fy Eofgdf<br />

sf]r]/ uf}zfnf k|x/L sfof{nodf k'¥ofPsf]<br />

lyof] . u'?s'naf6 ;'? eP/ afg]Zj/rf]sdf<br />

k'uL sljtfjfrg ;'? ug{ nfUbf k|x/Ln]<br />

Ps;fy ;|i6fdfly nf7L rfh{ /<br />

kmfol/ª;d]t u/]/ zfxL ;/sf/sf] bdgsf]<br />

gd'gf b]vfPsf lyP . s]xL ;do;Dd<br />

;8sd} a;]/ wgf{ lbO/x]sf ;|i6fx¿n]<br />

nf]stGqsf] gf/f nufO/x], t/ k|x/Ln]<br />

;|i6fnfO{ nlIft u/L kmfol/ª u/]kl5<br />

efubf}8 dlrPsf] lyof] .<br />

eL8 ltt/lat/ eO;s]kl5 k|x/Lsf] hTyf<br />

u'?s'n kl/;/df k;L kmfol/ª u/]/ l;h{gfsf]<br />

;'Gb/ dlGb/nfO{ IftljIft kfg] { k|of; u/]sf<br />

lyP . gjlgld{t gf6\o3/df a;]sf bh{gf} +<br />

;|i6fnfO{ nfQLn] es'/]sf lyP k|x/Ln] .<br />

u'?s'n kl/;/df k;]/ k|x/Ln] cGwfw'Gw<br />

uf]nL xfg]sf] k|x/L ToxfFaf6 pDs]sf Ps<br />

;|i6fn] atfPsf 5g\, t/ ToxfF /x]sf s;}nfO{<br />

klg uf]nL nfu]g . k|x/Ln] kmfol/ª u/]kl5<br />

ToxfF /x]sf ;|i6fn] sf]7fdf n's]/, kvf{naf6<br />

xfd kmfn]/ arfp u/]sf lyP .<br />

zflGtk"0f{ h'n';dflysf] ePsf] x:tIf]kk|lt<br />

nf]stflGqs ;|i6fx¿sf] ;+o'Qm d~r /<br />

k];fsdL{n] eT;{gf u/]sf 5g\ /, d'n'sdf<br />

lg/+s'ztGqn] 3' F8f g6]s];Dd cfGbf]ng hf/L<br />

/xg] atfPsf 5g\ .<br />

ä 5q sfsL{÷sf7df8f} +<br />

cu|k+lQmdf /x]sf jlsnx¿n] r}t #! ut] csf] {<br />

;zQm k|bz{g u/]sf 5g\ . cfGbf]ngsf/LnfO{ /f]Sg]<br />

gfddf ;'/IffsdL{n] uf]nL rnfof] . o;af6 rf/<br />

jlsn 3fOt] ePsf 5g\ . af/ cWoIf zDe' yfkf<br />

klg k|x/L lgd{dtfsf] l;sf/ ag] .<br />

cfGbf]ng lgoGq0f ug{ nf7Lrfh{, c>'UofF;,<br />

kfgLsf] kmf]xf]/fsf] k|of]u x'g] u/]sf]df o;kfnf<br />

lzIfs, jlsn, slj, ;flxTosf/sf] zflGtk"0f{<br />

k|bz{gdf ;d]t /fhfsf] ;/sf/n] k|f/Ded} uf]nL<br />

a;f{P/ p;sf] ¿k pbf+uf] kfl//x]sf] 5 . ä


hgcfGbf]ng ljz]if cy{tGq<br />

/fli6«o<br />

9's'6L g} 7Kk<br />

ä dw';"bg kf}8]n÷sf7df8f} +<br />

/fhfsf] lg/+s'ztflj?4 g]kfn /fi6« a} +ssf<br />

sd{rf/Ln] ;/sf/sf] 9's'6L klg aGb ul/lbPsf<br />

5g\ . lg/+s'z ;Qfn] Ps jif{df /fli6«o<br />

9's'6Ldfly drfPsf] ckf/bzL{ vr{lj?4 clxn]<br />

/fi6« a} +ssf sd{rf/Ln] d"n 9's'6L g} aGb ul/lbP/<br />

lg/+s'z ;QfnfO{ b}lgs vr{ ;~rfngdf ;d]t ;a} sfd 7Kk kf/]/ cfGbf]ngdf plqPsf /fi6« a} +ssf sd{rf/Lx¿<br />

afwf k'¥ofO/x]sf 5g\ . pgLx¿n] @)$^ ;fn ;/sf/n] ueg{/nfO{ /fi6« a} +ssf sfd ;'rf?<br />

r}t @$ ut] 9's'6L aGb u/]sf lyP . /fi6« a} +s agfpg 7"nf] bafa lbPsf] 5 . o;} sf/0f u'Dof] ;xof]uLsf] ;fy<br />

sd{rf/L ;+3n] lj1lKtdf eg]sf] 5, …k|hftGq / ueg{/ ljhogfy e§/fO{n] sd{rf/LnfO{ sfddf<br />

dfgjclwsf/sf nflu s]Gb|Lo a} +ssf] 9's'6L aGb kmls{g r]tfjgL lbFb} sf/afxL ug] {;Dd wDsL d'n'ssf pBdLJoj;foL klg nf]stGqsf]<br />

ug{ /fi6« a} +ssf sd{rf/L ;kmn ePsf 5g\ .Ú lbPsf 5g\ . g]kfnuGhdf sd{rf/Lx¿ lj/f]wdf kIfdf v'n]/ nfu]sf 5g\ . k|ToIf zf;gsf<br />

dlxgfsf] clGtd ;ftfdf /fi6« a} +sl:yt plqPkl5 pgn] kmf]gaf6} wDsL lbPsf] a'lemPsf] Ps jif{df lg/fzfafx]s s]xL klg xft<br />

9's'6Ldf cTolws rfk /xG5 . @$ ut]kl5 5, sd{rf/Lx¿ eg] cfGbf]ngdf k|lta4 5g\ . gnfu]kl5 pgLx¿ nf]stGqsf kIfdf g}lts<br />

;/sf/sf lghfdtL sd{rf/L, k|x/L, ;]gfsf] /fi6« a} +ssf sf/f]jf/ 7Kk ePkl5 ;/sf/L<br />

;dy{g;lxt plqPsf 5g\ . g]kfnsf<br />

tna e'QmfgL ;'? x'G5 . To;sf nflu ;/sf/n] /fh:j ;+o'Qm nufgLsf b'O{j6f jfl0fHo a} +sdf<br />

pBdLx¿sf] d'Vo 5ftf ;+u7g g]kfn<br />

/fi6« a} +saf6 cTolws /sd lgsfNg'k5{ . t/, hDdf u/fpg] Joj:yf /fi6« a} +sn] ldnfPsf]<br />

pBf]u jfl0fHo dxf;+3n] k|hftflGqs<br />

d"NodfGotfsf cfwf/df ;+od /<br />

/fi6« a} +ssf sd{rf/Ln] r}t @$ ut]b]lv g} 5 . r}t #) df b}lgs klqsfx¿df ;"rgf ;'ema'em;lxt b]znfO{ aaf{bLaf6 arfpg<br />

9's'6L aGb ul/lbPsfn] ;/sf/n] of] dlxgfsf] hf/L u/]/ p;n] Pe/]:6 a} +s / g]kfn a+unfb]z /fHo;Qf, /fhgLlts bnnufot ;a}<br />

tna sd{rf/Lx¿nfO{ e'QmfgL ug{ ;s]sf] 5}g . a} +ssf :yfgLo zfvfdf klg /fh:j hDdf kIf;Fu cfu|x u/]sf] 5 .<br />

;+3sf Ps kbflwsf/L eG5g\, …a? xfdL klg ug{ ;DalGwt lgsfox¿df hfgsf/L k|hftflGqs d"NodfGotfsf cfwf/df<br />

vfb} +gf} tna t/, 9's'6L vf]n]/ /sd e'QmfgL u/fPsf] 5 .<br />

dfq b]zsf] cy{ Joj:yf km:6fpg ;Sg]<br />

ug] { sfddf ;+nUg x'b}gf} + .Ú<br />

9's'6L aGb ePsf sf/0f ;]gf / k|x/LnfO{ pNn]v ub} { dxf;+3n] eg]sf] 5, lx+;f,<br />

;/sf/sf] b}lgs cfDbfgL / vr{ ;a} /fi6« tTsfn cfjZos /sd klg lemSg gkfPkl5 cft+s, bdg aGb Pj+ k"jf{u|x /fvL clxn]sf]<br />

a} +ssf] yfkfynLl:yt a} +lsª sfof{noaf6 x' “b} cfPsf] kl5Nnf lbgdf 8]k'6L ue{g/ jL/ljqmd /fodfemL ;d:of ;dfwfg x'g ;Sb}g . /, pBf]u,<br />

5 . ;/sf/nfO{ cfjZos kg] { /sdsf nflu afn'jf6f/sf] cfÎgf] sfof{no 5f8]/ Jofkf/ Joj;fosf] hu eTsfO{ /fi6«nfO{<br />

lbglbg} 9's'6L vf]Ng' k5{ . a} +ssf clwsf/Lx¿sf yfkfynLl:yt a} +lsª sfof{no hfg yfn]sf 5g\ . g} ;+s6u|:t agfpg] sfd s;}af6 x'g<br />

cg';f/ lbgdf Toxf“af6 sl/a @) s/f]8 ?k}of“sf] pgn] cfkm";Fu} afn'jf6f/af6 b'O{ bh{g ;Sb}g .Ú dxf;+3n] c;f]h !* / df3 !(<br />

sf/f]jf/ x'G5 . ;/sf/n] p7fpg] eG;f/ cGtMz'Ns dflyNnf]:t/sf sd{rf/L klg Toxf“ nu]/ sf] zfxL sbdnfO{ :jfut u/]sf] lyof] .<br />

/ cGo /fh:jnufot ;a} cfDbfgL ;/sf/L vftfdf ;'/Ifflgsfosf] e'QmfgL ub} { cfPsf 5g\ . d'n'ssf /fhf lgs6 dflgPsf kß Hof]tLn] g]t[Tj<br />

hDdf ug] { / cfjZostfg';f/ sfl6Psf r]ssf] b'O{ d'Vo a} +sx¿ /fli6«o jfl0fHo a} +s / g]kfn ul//x]sf] /fli6«o Joj;flos kxn<br />

e'QmfgL Toxf“af6 x'G5 . t/, sd{rf/Lx¿ cfGbf]ngdf a} +s lnld6]8sf sd{rf/Ln] klg a} +ssf ;a} -PglacfO{_n] klg b]znfO{ c¿ aaf{bLaf6<br />

plqPkl5 oL ;a} sfd /f]lsPsf 5g\ . sfdsfh 7Kk kf/]sf 5g\ . g]kfndf clwsf+z hf]ufpg åGå cGTo u/L uDeL/tfsf ;fy<br />

sd{rf/L cfGbf]ngsf sf/0f /Iff / k//fi6« a} +lsª If]q cf]u6]sf b'O{ a} +ssf sd{rf/Lsf] tTsfn jftf{sf] yfngL ug{ ;a} kIf;Fu<br />

dGqfnosf s]xL dxŒjk"0f{ e'QmfgL;d]t /f]lsPsf] cfGbf]ngsf sf/0f /fhwfgL aflx/sf] ;/sf/L<br />

cfu|x u/]sf] 5 . p;n] c;kmn ;dfhdf<br />

5 . ;|f]tsf cg';f/ /Iff dGqfnon] ljb]zaf6 vr{ ;~rfngdf cj/f]w Nofpg pNn]Vo e"ldsf<br />

;kmn Joj;fo x'g ;Sb}g eGb} /fhfsf]<br />

vl/b u/L NofPsf xftxltof/, o'4;fdu|L lgjf{x ul//x]sf] 5 .<br />

!$ dlxg] sfo{sfndf d'n's c;kmn df]8df<br />

k'u]sf] lgisif{ k|:t't u/]sf] 5 .<br />

nufotsf s]xL …k]d]G6Ú k7fpg ;lsPsf] 5}g . g]kfn a} +s lnld6]8 sd{rf/L o'lgogsf pBdL–Joj;foLsf] csf] { ;+u7g g]kfn<br />

k//fi6«dGqfnocGtu{t ljleGg d'n'sdf /x]sf pkfWoIf :joDe'dfg zfSo eG5g\, …nf]stGqsf] pBf]u kl/;+3 -l;PgcfO{_n] klg<br />

/fhb"tfjf; jf s"6gLlts lgsfodf k7fpg cfGbf]ngdf P]Soa4tf hgfpg xfdLn] b]zel/sf nf]stGqsf] kIfdf k'gM k|lta4tf hgfPsf]<br />

kg] { /sd;d]t /f]lsPsf] 5 .<br />

;a} zfvfsf] sfd aGb ul/lbPsf 5f} + .Ú clxn] 5 . p;n] o;cl3 klg k|hftGqljgf<br />

ljb]zdf a;fO“;/fO ug] { jf cWoogsf nflu s[lif ljsf; a} +ssf sd{rf/Ln] klg cfGbf]ngsf] cf}Bf]lus ljsf; x'g g;Sg] atfpFb} cfPsf]<br />

hfg] ljBfyL{n] klg cfjZos 8n/ ;6xL :jLs[lt kIfdf cfÎgf sfd aGb ul/lbPsf 5g\ . lyof] . l;PgcfO{sf pkfWoIf /fh]Gb| v]tfg<br />

gkfp“bf ;d:of Joxf]l//x]sf 5g\ . d'Vo sfof{no bnx¿sf] cfGbf]ngdf s'g} klg lx;fadf eG5g\, …jftf{åf/f ljBdfg ;d:ofsf]<br />

afn'jf6f/sf sd{rf/L klg cj1f cfGbf]ngdf ;+nUg ePsf] kfOP hflu/ g} vfOlbg];Ddsf ;dfwfg vf]Hg' g} pQd ljsNk xf] .Ú<br />

;dy{g hgfp“b} ;xefuL ag]kl5 oxf“af6 x'g] wDsL ljefuLo dGqLx¿af6 cfO/x]sf] 5 . k|hftGqsf dfWodaf6 clxn]sf]<br />

b}lgs sfd x'g ;s]sf 5}gg\ . r}t @$ kl5sf /fli6«o jfl0fHo a} +s, sd{rf/L ;+3sf dxf;lrj ljZjJofkLs/0fdf v'nf cy{tGq ;Dej<br />

sltko lbgdf /fi6« a} +sdf ueg{/, 8]k'6L ueg{/ gf/fo0f ;'j]bL eG5g\, …hflu/ t ef]ln klg /x]sf] / o;s} dfWodaf6 d'n'ssf] ljsf;<br />

/ pgLx¿sf 8«fOe/dfq} pkl:yt lyP . vfg ;lsPnf, t/ To;sf gfddf clwsf/ ;Dej x'g] ljZn]if0f pgsf] 5 . ä<br />

;'/Ifflgsfon] /sd e'QmfgL kfpg g;s]kl5 u'dfpg xfdL tof/ 5}gf} + .Ú ä<br />

;do á j}zfv &, @)^# 25


hgcfGbf]ng ljz]if cfj/0f<br />

ljhosf] b}nf]df<br />

ä o'j/fh l3ld/]÷sf7df8f}<br />

+, -t:jL/x¿M ef:j/ cf]emf / t]h a:g]t_


{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

r}t #) ut] a'waf/ ck/fx\g Pskl5 csf] u/L ckx/0f z}nLdf ;]gfn] pgsf] u[xgu/ sfe| ]sf]<br />

rf/ x]lnsf]K6/ gf/fo0flx6Llt/ ;f]leFmbf 3f6df k'¥ofP/ cfGbf]ngsf] pQ]hgf a9fpg<br />

/fhwfgLjf;Ldf gofF sf}t'xn pTkGg ePsf] ;xfos ag]sf] lyof] ;]gf .<br />

lyof] . s] ;]gf / gf/fo0flx6L hgcfGbf]ngsf] rf/ lbgsf] cfdx8tfnsf] g]t[Tj ug{ s'g}<br />

xjfO{ lgu/fgL ub} 5g\ < t/, tLdWo] Ps 7"nf] g]tf cfpg] l:yltnfO{ ;/sf/ :jo+n] w/fkdf<br />

x]lnsf]K6/ /fhf 1fg]Gb| / /fgL sf]dnnfO{ lnP/ kf/]sf] lyof] . jf:tjdf u[xdGqL sdn yfkf /<br />

kf]v/faf6 cfPsf] lyof], afFsL pgsf ;'/IffsdL{ ;~rf/dGqL >L;zdz]/ /f0ff eL8nfO{<br />

/ e|d0f6f]nLsf ;b:o cf];fb} lyof] . g]t[TjljxLg b]vfpg rfxGy]– Tof] ;ft bnsf]<br />

/fhwfgLdf ljb|f]x / cfGbf]ngsf w'jfF cem} geP/ dfcf]jfbLsf] lgoGq0fdf ePsf] k|df0fsf<br />

pl8/x]sf lyP eg] ;8sdf cfGbf]ngsf/Lsf] ¿kdf . …cfGbf]ng clgolGqt eL8 ag]sf] 5,Ú<br />

/ut cfn} lyof] .<br />

dfcf]jfbLsf] 3';k}7 k|z:t ePsf] cf/f]k;lxt<br />

kf]v/fdf g} cfGbf]ngsf] Hjf/ pln{/x]sf] lyof], u[xdGqL yfkfn] kqsf/x¿nfO{ eg] . jf:tjdf<br />

t/ /fhflj/f]wL pGdfb /fhfsf] …gh/Údf gkfg{ bf];|f] lbgsf] sºo'{sf] klg cj1f ePkl5<br />

pgL jl/kl/sf] kvf{n cem} klg ;lqmo 5 . ;'/IffsdL{x¿ cGwfw'Gw cfqmd0fdf plqP .<br />

/fhflj/f]wL gf/f k|v/ ¿kdf /x]sf r}t @( ut]dfq uf] +ua'df @ ;o /fpG8eGbf<br />

cfdx8tfndf r}t @$ ut]kl5 ;'/IffsdL{x¿sf] a9L uf]nL rNof] h;df @ ;oeGbf a9L 3fOt]<br />

uf]nLaf6 lrtjg, kf]v/f, ag]kf / gjnk/f;Ldf eP .<br />

u/L $ k|bz{gsf/L 7x/} ePsf 5g\ . cfdx8tfn eL8af6 uf]nL rnfOPsf] / dfcf]jfbL<br />

;'? x'g'eGbf Ps lbgcl3 r}t @# df klg 3';k}7sf] k|df0f ePsf] bfaL ug] u[xdGqL yfkfsf<br />

;'/IffsdL{sf] uf]nLaf6 ;Kt/Ldf k|bz{gsf/L bz{g nflu d+unjf/sf] uf] +ua' 36gf k|zf;lgs /<br />

ofbj dfl/Psf lyP . /fhwfgLdf ;d]t u/L g}lts ;+s6sf ¿kdf pkl:yt eof] . cltl/Qm<br />

sl/a @ xhf/ % ;o 3fOt] ePsf 5g\ . dxflg/LIfs ¿k;fu/ df]Qmfgsf 3/af6<br />

tLdWo] # ;oeGbf a9Lsf] l:ylt uDeL/ ePsf] k|bz{gsf/Ldfly uf]nL rnfOPsf] lyof] .<br />

atfOPsf] 5 . sf7df8f}+sf] lqlj lzIf0f cfGbf]ngsf] k|f/lDes ;kmntfsf] Wo]o<br />

c:ktfndf g'jfsf]6sf ;'ef; yfkf Pp6f cfFvf dfcf]jfbLn] vf]:g] sf]l;; u/]/ u[xdGqL yfkfnfO{<br />

u'dfPsf] cj:yfdf pkrf/fy{ 5g\ eg] cfºgL hgcfGbf]ng bn–dfcf]jfbL ;xsfo{ ePsf] k|df0f<br />

7"nL lbbL t'n;L If]qL u'dfPsf lrtjgsf emG8} pknAw u/fOlbPsf lyP k|r08, afa'/fd<br />

k|ldnf s];L / k|tLIff clwsf/L klg ToxL / s[i0faxfb'/ dx/fn] . Tof] ;Fu;Fu} /fhgLlts<br />

pkrf/fy{ etL{ 5g\ .<br />

x8tfnnfO{ cfºgf] -dfcf]jfbLsf]_ sfo{qmdsf<br />

/fhf 1fg]Gb|;Fu} o'j/fh kf/;lj?4 nfu]sf ¿kdf klg nfu" ug] 3f]if0ff u/] pgLx¿n], t/<br />

gf/f / pgLx¿lj?4sf] cfqmf]z d'n'ssf] rf/ dfcf]jfbL bfaLn] cGt/f{li6«o hut\ tyf<br />

xbdf dfq ;Lldt 5}g . …cfºgf nflu, cfºgf d' 'n'sleq} k'Ug ;Sg] Ifltsf] clu|d cfFsng<br />

pQ/flwsf/Lx¿sf nflu / g]kfnsf nflu /fhfn] ub} g]kfnL sf+u| ];sf ;efklt lul/hfk|;fb<br />

cfºgf] sbd lkmtf{ lng' k5{ . pgL unt af6f]df sf]O/fnfn] g}lts c8fg lnP To;df .<br />

5g\ / /fhtGqnfO{ ;dflKtsf] r/0fdf n}hfFb} …dfcf]jfbLn] s] eG5g\ d hflGbgF, t/ of] ;ft<br />

5g\ pgn]Ú, /fhfsf lxt}ifL dflgg] ef/tLo bnsf] zflGtk"0f{ cfGbf]ng xf]Ú, pgn] eg] .<br />

hgtf kf6L{sf g]tf tyf k"j{ k|wfgdGqL xf] klg nf]sfrf/ / l;4fGts} sf/0f !@ a' Fb]<br />

c6nljxf/L jfhk]oLsf ;'/Iff / j}b]lzs ;dembf/L kq bf];|f] efu cnu cnu<br />

dfldnfsf ;Nnfxsf/ a|h]z ld>fn] Pp6f x:tfIf/;d]t hf/L ul/Psf] lyof] . …dfcf]jfbLn]<br />

6]lnlehg cGtjf{tf{dfkm{t r]tfjgL lbPsf 5g\ . lx+;f gTofu];Dd pgLx¿;Fu ;xsfo{ x'g g;Sg]<br />

r}q @$ ut] ;ft bnsf] cfx\jfg / g]t[Tjdf xfd|f] c8fgs} sf/0f To;f] ul/Psf] xf],Ú sf]O/fnf<br />

;'? ePsf] cfdx8tfnnfO{ pS;fpg ;DejtM eG5g\ . …lgZro klg cfGbf]ngdf dfcf]jfbLsf]<br />

;aeGbf a9L ;/sf/sf dGqLx¿n] g} ;xof]u ;xeflutf gePsf] bfaL ;To gxf]nf, t/<br />

k'¥ofP . ;ft bn u7aGwgnfO{ cft+sjfbsf pgLx¿ cfGbf]ngsf] …zflGtk"0f{ k|s[ltÚnfO{<br />

dltof/ eGb} pgLx¿nfO{ ljkmn t'Nofpg :jLsf/ u/]/ cfpg ;S5g\Ú, sf+u| ]; s]Gb|Lo<br />

sºo'{sf] 3f]if0ff u/]kl5 cfGbf]ngsf/Lx¿ ;ldltsf g]tf ch' {gg/l;+x s];L eG5g\ .<br />

:jtM:km"t{ / cj1fsf] d'b|fdf cf]ln{P ;8sdf . ;dembf/L cGttf]uTjf dfcf]jfbLnfO{<br />

kf]v/fdf ;}lgs Aof/]sdf ;+uLt >j0fdf k|lt:kwf{Tds ax'bnLo Joj:yfdf ;fd]n u/fpg]<br />

Jo:t /fhfsf] lj/f]wdf dx]Gb|k'ndf pq]sf] p2]Zon] ePsf]n] zflGtk"0f{ cfGbf]ngaf6<br />

h'n';df ;]gfn] uf]nL rnfpFbf kf]v/fdf Joj;fo pgLx¿nfO{ xtf]T;flxt ug{ gx'g] rrf{ sf+u| ];leq<br />

ub} cfPsf sfe| ]sf eLd;]g bfxfn 7x/} eP . klg a/fa/ eO/x]sf] 5, t/ ;dembf/Lsf] klxnf]<br />

…;]gfn] afWofTds kl/l:yltdf uf]nL rnfPsf]Ú a' Fbf cyf{t\ …lg/+s'z /fhtGqsf] cGtÚn] eg]<br />

bfaL sf7df8f}+df ;}lgs k|jQmf la|u]l8o/ ck]IffeGbf a9L hgcg'df]bg xfl;n u/]sf] ;ft<br />

g]kfne"if0f rGbn] u/] klg bfxfnsf] d[To'n] bn u7aGwgsf] dfGotf 5 . o;nfO{ cGt/f{li6«o<br />

/fhwfgL / lrtjg nufotsf 7fpFdf cj1fsf] ;dy{g klg xfl;n eO;s]sf] 5 .<br />

cfuf]df l3p yk]sf] lyof] . bfxfnsf] nf;nfO{ …lgbf] {if u}/;}lgssf] g/;+xf/ hf/L x' Fbf d<br />

xfQL cfof]<br />

===km':;f<br />

/fhf 1fg]Gb|sf] ljZj;gLotf ljjfb /<br />

z+sfsf] 3]/fdf 5, bnx¿sf] ljZn]if0fdf<br />

. gofFjif{sf] k/Dk/fut ;Gb]zdf pgn]<br />

km]l/ Pp6f kf;f ºofFs] bnx¿;dIf,<br />

ax'bnLo Joj:yf lqmofzLn t'Nofpg]<br />

cleef/f lng / of]ubfg lbg . t/, cfkm"n]<br />

;Qf TofUg] s'g} ;+s]t glbP/ / /fhgLlts<br />

bnsf g]tfx¿sf] lu/ºtf/ / /fHoåf/f<br />

ePsf HofbtLaf/] s]xL gaf]n]/ pgn]<br />

cfºgf] cfu|xdf cfz+sf ug] { y'k| } 7fpF<br />

lbPsf 5g\ .<br />

…xfdL cfGbf]ngnfO{ lg0ff{os prfOdf<br />

k'¥ofpF5f} + / /fhfåf/f l;lh{t e|ddf kb} {gf} +Ú,<br />

Pdfn] sfo{jfxs dxf;lrj cd[ts'df/<br />

af]x/fn] ;donfO{ eg] .<br />

;Gb]zdf lgjf{rgåf/f ax'bnLo<br />

k|hftGq -;+;b\ nufot_nfO{ hLjGt<br />

t'Nofpg l9nf] gxf];\ eGg] rfxgf /fv]<br />

klg /fhfn] ;do;Ldf eg] afFw]gg\<br />

lgjf{rgsf nflu . …zflGt / k|hftGqdf<br />

ljZjf; ug]{ ;a} bnx¿sf] e"ldsf<br />

tyf ;xeflutfaf6 cfdlgjf{rg h:tf]<br />

pTs[i6 k|hftflGqs k|lqmofåf/f<br />

ax'bnLo k|hftGqsf] ;fy{s cEof; ;'?<br />

xf];\ eGg] xfd|f] rfxgf 5Ú eg] klg<br />

/fhfn] /fli6«o bnx¿nfO{ vf;} ;Daf]wg<br />

gu/]sf] / cfkm"åf/f lgoGq0f ul/Psf]<br />

;Qf 5f]8\g] ;+s]t glbPsfn] cfGbf]ngn]<br />

lg/Gt/tf kfpg] :ki6 b]lvG5 . ä<br />

;do á j}zfv &, @)^# 27


hgcfGbf]ng ljz]if cfj/0f<br />

d'sbz{s /xg ;lQmgFÚ, blIf0f Pl;ofsf nflu<br />

o'/f]k]nL ;+3 k|ltlglw d08nsf cWoIf gLgf<br />

lun elG5g\, …cGt/f{li6«o hut\nfO{ d"v{ agfpg<br />

p7fOPsf s]xL ;txL sbdn] ax'bnLo k|hftGq<br />

;'b[9 x'g ;Qm}g .Ú /fhf ca df3 !( ut]sf]<br />

3f]if0ff / To;sf] c;kmntfsf] s;Ldf gflkFb}<br />

5g\ . Psflt/ zf;sLo c;kmntf / csf] {lt/<br />

zf;gåf/f p7fOPsf dfgjclwsf/ pNn+3gsf<br />

dfldnfsf JolQmut¿kdf pgLdfly cf}+nf<br />

78\ofpg yfn]sf 5g\ ljb]zL lgsfox¿n] .<br />

o'/f]k]nL ;+3h:t} ef/t / a]nfotn] klg<br />

/fhfdfly cfºgf] cfqmf]z JoQm u/]sf 5g\ .<br />

…!$ dlxgfcl3 ;Qf u|x0f u/]otf /fhf<br />

rf}tkmL{¿kdf c;kmn ePsf 5g\Ú, blIf0f Pl;of<br />

dfldnf;DaGwL cd]l/sL pkljb]zdGqL l/rf8{<br />

28<br />

cd]l/sf<br />

ljb]z<br />

dGqfnosf<br />

k|jQmf l;g Dofssf]Dofs<br />

…k|ToIf zf;g nfb\g] !$ dlxgfcl3sf]<br />

/fhf 1fg]Gb|sf] lg0f{o x/]s kIfaf6 c;kmn<br />

ePsf] 5 .Ú<br />

…cd]l/sf tTsfn k|hftGq k'gM:yfkgf ug{<br />

/ /fhgLlts bn;Fu ;+jfb yfNg /fhfnfO{<br />

cfx\jfg u5{ .Ú<br />

o'/f]k]nL ;+3<br />

-lkmgNofG8,<br />

cWoIf /fi6«_<br />

k|hftGq k'gM:yfkgf<br />

u/L zflGtsf nflu bnx¿;Fu ;+jfb yfNg<br />

Oo' cWoIf /fi6« /fhfnfO{ cfx\jfg ub{5 .Ú<br />

blIf0f Pl;ofsf nflu o'/f]k]nL<br />

;+;b\ 8]lnu];gsL cWoIf gLgf lun<br />

…/Qmkft /f]Sg] clkn /fhfn] g;'g]<br />

/fi6«;+3nfO{ sf/afxL ug{ bafa lbg]5f} + .<br />

sf/afxL eg]sf] /fi6«;+3Lo zflGt<br />

;]gfdf zfxL g]kfnL ;]gfnfO{ ;xefuL<br />

gu/fpg' xf] .Ú<br />

cfºg} b]zsf hgtfdfly bdg ug] { ;]gfn]<br />

c¿ b]zdf l:y/tf Nofpg s;/L d2t ug{<br />

;S5 eg]/ s;/L k'li6 ug] { .<br />

a|h]z ld> -k"j{ k|wfgdGqL<br />

c6nljxf/L jfhk]oLsf ;'/Iff tyf<br />

ljb]z dfldnf;DaGwL ;Nnfxsf/_<br />

/fhfsf] af6f] uNtL 5 / To;nfO{ ;Rofpg<br />

ef/tn] bafa lbg'<br />

k5{ . lg/+s'z<br />

/fhtGq tkm{ pGd'v<br />

5g\ /fhf 1fg]Gb| /<br />

PSsfO;f}+ ztfAbLdf<br />

To;nfO{ g]kfnnufot s;}n] klg :jLsf/<br />

ug] {5}g .<br />

xfdLn] /fhfnfO{ eGg} k5{ of] af6f] tkfO{ +<br />

cufl8 a9]df /fh;+:yfsf] cGt x'g]5 .<br />

/f]lsg'xf];\– cfºgf pQ/flwsf/L / cfºgf]<br />

b]zsf nflu klg .<br />

afpr/ eG5g\ .<br />

oL bafanfO{ ;DejtM cfºgf] k"0f{ cwf]ult<br />

of ;Qfsf] cGtnfO{ :jLsf/ u/]/ dfq /fhfn]<br />

cj1f ug{ ;S5g\ . ;a}n] pgnfO{ klxnf ;Qf<br />

Tofu / k|hftGqsf] :yfkgf, bf];|f] bnx¿;Fu<br />

jftf{ / t];|f] dfcf]jfbL ;d:of ;Daf]wgsf]<br />

;'emfj lbPsf 5g\ pgnfO{ . d'n'sleq klg<br />

To:t} ;'emfj lgs} lrGtf / /rgfTds<br />

clek|fosf ;fy cfO/x]sf 5g\ . k"0f{ ;+j}wflgs<br />

k|lqmof :yflkt ePdf jftf{ ;Dej x'G5 /<br />

To;af6 ;a} lsl;dsf ;d:ofnfO{ ;dfwfgtkm{<br />

cufl8 a9\g a9fpg ;lsG5Ú, k"j{dGqL tyf<br />

s"6gLlt1 8f= e]ifaxfb'/ yfkf eG5g\ .<br />

/fhfsf] aflx/ b]lvg yfn]sf] …e"ldut lu/f]xÚn]<br />

s] ;Nnfx lbFb}5 pgnfO{ < b/jf/glhssf] Ps<br />

All Kinds of Mobile Phone Unlock and Repair<br />

SAGEM - All Models<br />

SONY ERICSSON - All Models<br />

MOTOROLA - All Models<br />

PANASONIC - All Models<br />

SIEMENS - All Models<br />

Electro Concern<br />

SHOP NO. 113, BISHAL BAZAR, 1ST FLOOR NEW ROAD 4266833, 4223101<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

;"qsf cg';f/ jt{dfg cfGbf]ng s]xL lbgd}<br />

;lsg] eljiojf0fL z/brGb| zfxn] u/]sf 5g\,<br />

cfjZos k/]df ;+s6sfn km]l/ nufpg' kg] {<br />

;'emfjsf ;fy . k//fi6«dGqL /d]zgfy kf08]n]<br />

/fhfsf] sbdsf] ;x|fgf ;j{q eO{ g} /x]sf]<br />

bfaL ug{ 5f]8]sf 5}gg\ . /fhfsf dfgfy{ Pl8;L<br />

tyf ljZj lxGb' dxf;+3sf cWoIf e/ts]z/<br />

l;+xn] ef/tsf] lxGb' ;+u7g /fli6«o :jo+;]js<br />

;+3 / ljZj lxGb' kl/ifb\nfO{ /fhfsf] ;dy{gdf<br />

Nofpg] clGtd k|of; c;kmn ePsf] k|df0f xf]<br />

a|h]z ld>fsf] r]tfjgL /fhfnfO{ .<br />

ptf ;ft bnsf] cfGbf]ngdf ePsf] tLj|<br />

bdgs} sf/0f cd]l/sL s+u| ]; ;efd'v 8]lg;<br />

xf:6]6{sf] g]t[Tjdf r}t #) ut] a'wjf/ cfpg]<br />

elgPsf] lzi6d08nsf] e|d0f;d]t clglZrt<br />

sfnsf nflu :yug ul/Psf] 5 . of] e|d0f<br />

/2;Fu} cd]l/sfn] sf7df8f} +l:yt le;f sfof{no<br />

/ cd]l/sL nfOa| ]/L aGb u/]sf] 5 . sfg'g<br />

Joj:yfsf] xfnt v/fa ePsf] / ;+s6sfnLg<br />

…Oefn'P;gÚ -cd]l/sLx¿sf] lkmtf{ k7fOg] sfd_<br />

x'g ;Sg] ;+s]tsf ¿kdf o;nfO{ lnOPsf] 5 .<br />

sltn] ef]ln /fhf k|hftGqlj/f]wL c8fgdf /lx/x]<br />

;DaGw …lgnDag x'g ;Sg]Ú ;+s]tsf ¿kdf<br />

klg o;nfO{ lnPsf 5g\ . cd]l/sL /fhb"t<br />

h]D; Pkm df]l/of6L{n] r}t #) ut] a'wjf/<br />

g]kfnL sf+u| ];sf ;efklt lul/hfk|;fb sf]O/fnf,<br />

sf+u] |; k|hftflGqssf ;efklt z]/axfb'/ b]pjf,<br />

Pdfn] sfo{jfxs cWoIf cd[ts'df/ af]x/f /<br />

csf{ Pdfn] g]tf e/tdf]xg clwsf/L;“u 5'§f5'§}<br />

e]6]/ ;ft bnsf] cfGbf]ngk|lt g}lts ;dy{g<br />

hgfp“b} ;/sf/L bdgsf] lgGbf u/]sf 5g\ .<br />

b"tfjf;n] cfºgf sd{rf/LnfO{ ;se/<br />

kl/jf/sf ;b:onfO{ cd]l/sf g} lkmtf{ k7fpg<br />

;r]t u/fPsf] 5 .<br />

o;}aLr clxn]sf] kl/l:yltn] dlGqkl/ifb\leq}<br />

klg /fhfs} lj?4 cfqmf]z lgDTofpg] k|f/lDes<br />

;+s]t klg b]vf k/]sf] 5 . s[lifdGqL s]z/axfb'/<br />

lji6sf] g]t[Tjsf] k|hftflGqs g]kfn kf6L{n]<br />

bdgaf6 l:ylt lgolGqt gx'g] / tTsfn<br />

d'n'sleqsf …;+j}wflgs zlQmx¿ÚaLr uDeL/<br />

SHARP - All Models<br />

LG - All Models<br />

BENQ - All Models<br />

SAMSUNG - All Models<br />

SANYO, 02 - TOSHIBA & NOKIA<br />

!= xfd|f u|fxsx?nfO{ l56f]eGbf l56f] ;le{; lbG5f}+ .<br />

@= ;a} y/Lsf] :k]o/ kf6{;x? pknAw 5g\ .<br />

N70 Sharp 903


…;/sf/n] ;Gt'ng u'dfp“b} 5Ú<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ '<br />

{ {<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

+<br />

hgcfGbf]ng efu–@ n] ;a}nfO{ cfGbf]lnt / /fhgLltzf:qL s[i0f xf5]y' g]kfnL hgtfn] dxt clxn]sf /fhf s7f]/ ePsfn] $^<br />

på]lnt agfPsf] 5 . /fhgLlts ljZn]ifs cfGbf]ngsf] uGtJo 7DofO;s]sf] ljZn]if0f u5{g\ . ;fndf u/]h:tf] cfGbf]ngn] dfq /fhgLlts<br />

gLnfDa/ cfrfo{ ;ft bnsf] cfx\jfgdf ;'? ljleGg 7fpFdf cfGbf]ngsf/Ln] ;/sf/L sfof{nosf lgsf; gcfpg] pNn]v ub} o;nfO{ rsf{P/<br />

ePsf] cfGbf]ngdf k];fsdL{, ;a} If]q / ju{sf ;fOgaf]8{af6 >L % sf] ;/sf/ sf6]/ …g]kfn ;/sf/Ú n}hfg' kg] atfp“5g\ . …;txdf k|s6 x' Fbf<br />

dflg;sf] ;xeflutf x'g'nfO{ pT;fxk"0f{ ¿kdf / …nf]stflGqs ;/sf/Ú n]v]sf] ;Gbe{ pNn]v ub} /fhfn] cfGbf]ngk|lt a]jf:tf u/]sf] b]lvP<br />

lnG5g\ . …ca of] cfGbf]ng ;ft bnsf] dfq xf5]y'n] eg], …hgtfn] cfGbf]ngsf] uGtJo 7DofPsf klg leqleq} pgL ;z+lst / eoeLt ePsf]<br />

/x]g, o;n] hgcfGbf]ngsf] ¿k lnPsf] 5Ú, 5g\, pgLx?sf] nIonfO{ /fhgLlts bnn] ;Daf]wg hfgsf/L d}n] kfPsf] 5'Ú, pgL eG5g\ .<br />

pgL eG5g\ . sºo' cj1fn] cfGbf]ng gof“ ug{ k5{ .Ú /fhgLlts bnn] cfx\jfg u/]sf] /fhgLlts lrGts >Leb| zdf{ cfGbf]ngnfO{<br />

df]8df k'u]sf] pNn]v ub} cfrfo{ ;/sf/n] cfGbf]ngn] rf/kf“r lbgd} b]zJofkL ¿k lng', x] ]g] ;/sf/L b[li6sf]0f unt ePsf] pNn]v<br />

;Gt'ng u'dfp“b} uPsf] atfp“5g\ . k];fsdL{ / hg;fwf/0f;d]t ;8sdf cf]ln{Psf] u5{g\ . …;/sf/ cfGbf]ngnfO{ Wj+;fTds ¿kdf<br />

;ft /fhgLlts bnsf] cfx\jfgdf ePsf] jt{dfg cj:yfnfO{ bnx?sf] ;fydf hgtf 5g\ nfg vf]Hb} 5, h'n';x¿df ;fbf kf];fsdf<br />

cfGbf]ngaf6 /fhf ;a} vfn] /fhgLlts / eGg] cy{df lng' kg] xf5]y' atfp“5g\ . /fhgLlts ad;lxt zfxL ;]gfsf dfG5] km]nf k/]sf<br />

cGt/f{li6«o zlQmaf6 PlSnPsf 5g\ . bnx?n] cfGbf]ngsf] g]t[Tj lng' kg] ;'emfj klg ;dfrf/ cfpg yfn]sf 5g\ . o;af6 ;/sf/<br />

k|hftGqdf ljZjf; /fVg] ;a} vfn] Joj;flos pgn] lbP .<br />

bnx¿nfO{ abgfd ug{ rfxG5 eGg] b]lvG5,<br />

;+3;+u7g, k];fsdL{ tyf ;/sf/L / ;/sf/L /fli6«o hgdf]rf{sf dxf;lrj gj/fh ;'j]bL t/ clxn]sf] of] cfGbf]ngnfO{ To;/L ;txdf<br />

;+:yfgsf sd{rf/L;d]t v'n]/ cfGbf]ngsf] cfGbf]ngaf6 /fhf /fhgLlts ¿kdf ;a} ju{ cfFsng u/]/ x' Fb}g,Ú pgL eG5g\ . sºo' {sf]<br />

kIfdf nfu]sf 5g\ eg] cGt/f{li6«o ;d'bfo / If]qaf6 cnluPsf] pNn]v u5{g\ . ;'j]bL 7f8f] cj1f u/]sf hgtfn] sºo' nfu]sf] If]qdf<br />

/fhfsf Jojxf/df ljZjf; ug{ g;Sg] eG5g\, …;'/Ifflgsfosf] ;dy{gdf dfq /fhgLlt ;ef u/]sf] pNn]v ub} zdf{ /fhgLlts bnsf<br />

cj:yfdf k'u]sf] 5 . dfcf]jfbLsf] dfdnfdf rNb}g, of] s'/f /fhfn] a'em]sf 5}gg\ .Ú sf+u| ]; dfq xf]Og, ljleGg k];fsdL{ / hg;fwf/0fsf]<br />

/fhf;“u glhs dflgPsf] cd]l/sfn] klg s]Gb|Lo ;b:o eLdaxfb'/ tfdfª clxn]sf] k':tfn] ;xeflutf ePsf] cfGbf]ngdf dfcf]jfbL<br />

/fhfnfO{ ljZjf; ug{ 5f8]sf] 5 . cd]l/sfn] u/]sf] dfu pk]Iff u/]/ /fhgLlts bn cl3 3';k}7 ePsf] 7fGg' ;/sf/sf] 3fts ljZn]if0f<br />

k|hftflGqs k|lqmof k'gM:yfkgf u/]/ dfq a9\g g;Sg] atfp“5g\ .<br />

ePsf] atfp“5g\ .<br />

/fhgLlts ;+jfb ;'? ug{ ;'emfPsf] 5 . g]kfnL sf+u| ];sf ;xdxfdGqL 8f= /fdz/0f ä ljZjdl0f kf]v/]n÷sf7df8f}<br />

;do á j}zfv &, @)^# 29


hgcfGbf]ng ljz]if cfj/0f<br />

{<br />

{<br />

}<br />

+<br />

+<br />

{ {<br />

{<br />

k|hftGqsf] :yfkgfsf nflu lglZrt¿kdf /fHo<br />

;j{q lt/:s[t / PlSnPsf 5g\ . ljutsf<br />

cg'ejn] …/fhfnfO{ ljZjf; ug{ g;lsPsf]Ú<br />

lgisif{ lgsfn]sf 5g\ o'/f]k]nL ;+3 / cd]l/sf<br />

;fy ef/tn] klg To:t} cg'ej / bnx¿sf]<br />

klg .Ú s'/f ld7f u5{g\, sfd pN6f] k"j{ k|wfgdGqL<br />

z]/axfb'/ b]pjf eG5g\ . To:t} cg'ej<br />

5 sf]O/fnfsf] . …/fhfnfO{ ljZjf; ug{ ;lsGgF .<br />

d dfUg pgL;dIf hfGgFÚ, sf]O/fnf eG5g\ .<br />

ptf ut jif{ df3cl3 /fhfnfO{ ;Qf lng<br />

pS;fpg] /fhkl/ifb\n] sf7df8f} +df cfºgf] k|:tfljt<br />

e]nf /2 u/]sf] 5 . …r'gfj u/fO{ cft+sjfb /<br />

ltgsf dltof/nfO{ h'g;'s} ;t{df klg k/flht<br />

ug{ /fhfnfO{ laGtL r9fpg]Ú tof/Ldf /x]sf]<br />

kl/ifb\sf] a}7snfO{ cfGbf]ngsf] cfFwLn] a9f/]sf]<br />

xf] . of] ;+s]t klg xf] /fhf cem} cfGbf]ngsf] j]u<br />

/ tLj|tf hfFRb} 5g\ eGg] . To;}n] pgn]<br />

/fhkl/ifb\nfO{ j}slNks ;'emfj of bnx¿;Fu<br />

jftf{ / /fhfåf/f ;Qf Tofusf] ;'emfj lbg'sf]<br />

;f6f] a}7s /2 ug{ cx|fPsf] a'lemPsf] 5 .<br />

a'wjf/ u'?s'nåf/f ;~rflnt ;d gf6\osnf<br />

s]Gb|df *$ kf/ u/]sf Oltxf; tyf ;+:s[ltljb\<br />

;Todf]xg hf]zLsf] cWoIftfdf ePsf]<br />

;|i6fx¿sf] a}7sn] ;f+s]lts lj/f]wkZrft\<br />

;8sdf wgf{df a:g]lalQs} k|x/Ln] uf]nL rnfP/<br />

;/sf/n] bdg sd gug] ;+s]t lbPsf] 5 .<br />

/ ;fy{s jftf{ x'g' kg] hgfP/ ljb|f]xsf] ;+s]t 5}gg\ . /fhfn] tTsfn ;Qf Tofusf] Odfgbf/ ef]lnkN6 g]kfn af/ P;f]l;P;gsf] ¥ofnLdf<br />

lbPsf 5g\ . oBlk, cfGbf]ngsf] ;kmntfaf6 dg;fo;Fu} jftf{sf nflu cfx\jfg ul/P dfq uf]nL rnfP/ ToxL cfk/flws rl/q k'g/fj[lQ<br />

pT;flxt bnx¿ ;Qf xftdf lnPsf /fhfnfO{ bnn] ;sf/fTds ¿kdf lng] b]lvG5 . :jtM:km"t{ u/]sf] 5 ;/sf/n] . /fhf c;kmn dfq x}g<br />

ca ;+j}wflgs zlQm eGg gldNg] c8fg lng eL8n] /fhflj/f]wL cg'xf/ b]vfPsf] cj:yfdf cfk/flws ;+oGqdfly k"0f{tof lge{/ b]lvG5g\ .<br />

yfn]sf 5g\ .<br />

lg;t{ /fhf;Fu jftf{ ;Dej b]lvFb}g . …;fy{s o;sf] kl/0ffdaf6 pDsg ;DejtM ca ;xh<br />

o;}aLr g]kfn cfpg] ePsf] cd]l/sL ;+jfb / cfk;df ljZjf; hfu[lt ug' {sf ;fy} b]lvFb}g ;/sf/sf nflu ;+o'Qm /fi6«;+3<br />

k|ltlglw;efsf ;efd'v cfºgf] g]kfn e|d0f ;+ljwfgnfO{ ;Unf] t'NofO{ lqmofzLn u/fpg] dfgjclwsf/ pRrfo'Qm n'O; cfj{/n] ;/sf/åf/f<br />

/2 u/L leotgfd k'u]sf 5g\ . g]kfndf sfo{/ k|lqmof ;'? x'g]Ú ljZjf; k"j{ k|wfgdGqL ePsf] cTolws an k|of]usf] lgGbf ub}{<br />

t cGt/f{li6«o u}/;/sf/L ;+:yfx¿sf] ;+u7g ;"o{axfb'/ yfkf /fV5g\ . gofF jif{sf] /fhfsf] dfgjclwsf/ pNn+3gdf ;fd]n ;z:q / hgkb<br />

-P;cfOPg_n] cfof]hgf u/]sf] zflGtk"0f{ ¥ofnLdf ;Gb]zdf To:tf] ;+s]t cfpg] w]/}n] cfzf k|x/L klg /fi6«;+3Lo zflGt ;]gfsf] lgu/fgLdf<br />

x:tIf]k u/L b'O{ ;onfO{ kqmfp u/]sf] 5 . ;f] /fv]sf eP klg /fhfsf] ;Gb]z Tof] ¿kdf /xg] / cfºgf ;Dk"0f{ k|ltj]bg p;nfO{ k7fpg]<br />

;+3sf cWoIf lzj]zrGb| /]UdL eG5g\, …xfd|f] gcfpFbf …;+;b\jfbLÚ d]nldnfk 6fl9Psf] 5 . r]tfjgL lbPsL 5g\ . pRrfof]uåf/f k7fOPsf ;'emfj<br />

s'g} klg /fhgLlts Ph]G8f 5}g . b]zdf rfn" p;f] t /fhfsf] ljut b'O{ dlxgfsf] aflx/ / lgb] {zgnfO{ nuftf/ ;/sf/n] pNn+3g u/]sf] klg<br />

åGåsf sf/0f ljsf;sf sfddf ;fx| gsf/ a;fOF, pgsf k|fof]lht lhNnf e|d0f / e]ife"iffn] pgn] hgfPsL 5g\ . n'O; cfj{/sf] jQmJon]<br />

fTds c;/ k/]sfn] xfd|f] rf;f] b]vfPsf xf} .Ú klg gsf/fTds b[li6sf]0f hGdfPsf] 5 /fhfk|lt . dfgjclwsf/ pNn+3gsf nflu pQ/bfloTj lgwf{l/t<br />

o;}u/L bn–dfcf]jfbL ;dembf/LnfO{ …9's'6Laf6 dgk/L;Fu ul/Psf] vr{, pgsf k|foM x'g;Sg] / To;df /fhfn] pGd'lQm gkfpg] ;+s]t<br />

j}wflgstf lbg klg pQm bnn] …bnx¿n] km]l/g] dxFuf r:df / /jfkmn] dfsf] {; / O/fgsf klg TolQs} k|an 5 . oL ;a} k|j[lQ / /fhfk|ltsf]<br />

dfcf]jfbLnfO{ /fli6«o /fhgLltsf] d"nwf/df zfxsf] k'g/fj[lQ b]lvG5 pgdfÚ, Pshgf sf+u| ];L k|lts"n cfGtl/s / cGt/f{li6«o ;f]rn] s] :ki6 kf5{<br />

Nofpg' kg]{ ;'emfj lbPsf] 5 . /fhfaf6 g]tf eG5g\ . cfGbf]ngdf /fh;+:yflj?4 eg] ljut !$ dlxgfdf /fhfn] …jfu] {lgª kfj/ /<br />

d]nldnfksf] lrQa'‰bf] k|lqmof yfngL geP rls{Psf gf/fdf /fhfsf] of] emnsn] sfd u/]g x}l;ot t b'j} u'dfPsf 5g\ g}, ca pgsf] r'lnPsf]<br />

dGqL lji6n] /fhLgfdf ug]{ hfgsf/L;d]t eGg ;lsFb}g .<br />

cnf]slk|otfaf6 bnx¿n] / k|hftGqn] kmfObf<br />

u/fPsf 5g\ .<br />

/fhfn] o;}aLr cfºgf k'/fgf ldq p7fpg]5g\ .<br />

s] g]kfnleq} /fhflj/f]wL nx/ p7]sfn] /fhf k|efs/zdz]/ /f0ffnfO{ lbNnL k7fPsf] ;dfrf/ csf] {lt/ g]kfndf /fhflj/f]wL cfGbf]ng pTsif{<br />

…len]gÚ aGg k'u]sf x'g\ t < eGg ufx|f] 5, t/ aflx/ cfP klg ef/t oyfzL3| k|hftGq :yfkgf of lgisif{lt/ ga9] klg To;n] h/f uf8]sf]<br />

/fhf d'n'sleq} ca /IffTds aGg k'u]sf 5g\ . gePdf /fhfsf] cGTo ;lGgs6 /x]s} lgisif{df 5 . lzIf0f c:ktfn, uf] +ua', ;fdfv';L, lrtjg,<br />

…d ;w} g} jftf{sf] kIfdf 5' . bnx¿;Fu ldn]/ b]lvG5 . To:t} ef/tsf] dfS;{jfbL sDo'lg:6 kf]v/f / ag]kfdf ;'/Ifflgsfosf] aa{/ cfqmd0fsf<br />

;xdlt vf]Hg tTk/ 5',Ú kf]v/fdf /fhfnfO{ kf6L{ kf]ln6Ao'/f] ;b:o ;Ltf/fd o]r'/Ln] sf/0f em/]df /utn] To;nfO{ dnhn u/]sf]<br />

e]6\g sf7df8f} +af6 af]nfOPsf Ps kqsf/n] k|wfgdGqL dgdf]xg l;+x;Fu g]kfnaf/] k/fdz{ 5 . ;fy} casf] ;xdlt vf]l;g g;Sg]<br />

/fhfsf] egfO p4[t ub} ;donfO{ eg] . t/, ubf{ klg 8f= l;+xdf To:t} lg/fzf / …tTsfn k|hftGqsf] ;t{df x'g'kg] afWofTds klg l;h{gf<br />

ca kl/l:ylt / Ph]G8fsf dflns /fhf dfq s]xL ug' kg] {Ú efjgf /x]sf] atfOPsf] 5 . u/]sf] 5, To;n] ;ft bnsf g]tfx¿;dIf . ä<br />

30<br />

;do á j}zfv &, @)^#


ufp“–ufp“af6 p7] hgtf<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

+ {<br />

{<br />

{<br />

k"j{sf ;x/dWo] w/fg t'ngfTds ¿kn] zfGt 5 .<br />

w/fgeGbf O6x/L / Og?jf lbg}lkR5]<br />

tgfju|:t aGb} cfPsf 5g\ . r}t @& ut]<br />

k|bz{gsf/Ln] lbge/ lj/f6gu/<br />

…cfTdLo ldqx¿, r}t @$ b]lv @& ut];Ddsf]<br />

pkdxfgu/kflnsf sAhf u/] . r}t @( ut]<br />

sf“s8le§fdf u[lx0fLx¿n] 3}nf, s'rf] / 8f8'kGo'<br />

h'n'; lgsfn] .<br />

Onfddf ;b/d'sfddfq x}g, zflGt8f“8f,<br />

;'Da]s, hd'gf, a/af]6], k'jfvf]nf, sGofd,<br />

lkmSsn, cfOtjf/] / s/kmf]sh:tf ufp“df klg<br />

lbg}lkR5] ljzfn hgk|bz{g / d;fn h'n';<br />

eO/x]sf 5g\ . pbok'/, wgs'6f / kf“ry/h:tf<br />

cfdx8tfn nf]stGqsf] nflu xf], ;a}n] cfÏgf] kxf8L lhNnfdf klg lbg}lkR5] cfGbf]ng<br />

7fp“af6 ;xof]u k'¥ofp“mÚ, ;ft bnsf] k"j{3f]lift rls{/x]sf] 5 .<br />

cfdx8tfnsf] k"j{;GWofdf /+usdL{ /fh]Gb| k|x/Ln] cfGbf]ngsf] ;dfrf/ ;+sng ug{<br />

l/dfnsf] df]jfOndf o:tf] P;PdP; cfof] . uPsf kqsf/x¿dfly ;d]t nf7L k|xf/ u¥of] .<br />

o;sf] cGTodf n]lvPsf] lyof], …of] sDtLdf g]kfn kqsf/ dxf;+3, kf“ry/sf ;efklt<br />

b;hgf ;fyLnfO{ k7fpg'xf]nf .Ú<br />

njb]j 9' +ufgfsf] 6fpsf] k'm6]sf] 5 . kqsf/dfly<br />

dg5'g] efiffdf n]lvPsf] of] ;Gb]z l/dfnnfO{ ePsf] HofbtLlj?4 r}t #) ut]sf] c+sdf<br />

h'g ;fyLn] k7fPsf lyP, pgnfO{ To;cl3 k"j{sf ;a} b}lgs klqsfn] ;dfrf/ P]Soa4tf<br />

slxNo} ;ft bnsf] k|bz{gsf] rf;f] lyPg . hgfP . g]kfn kqsf/ dxf;+3, df]/ªn]<br />

l/dfnn] xQkQ c¿nfO{ klg Tof] k7fpg yfn] . HofbtLsf] g]t[Tj ug] k|x/Lsf lg/LIfs ;Gtf]if<br />

kl5 …;]G8 cfO6dÚ x]bf{dfq} yfxf kfP, @# tfdfª / ljgf]b e08f/LnfO{ sfnf];"rLdf<br />

hgfnfO{ k'u]5 .<br />

/fv]sf] 5 .<br />

;ft bnsf] cfdx8tfnsf] k"j{;GWofdf w/fg, hgcfGbf]ng bafpg k|x/Ln] kqmfp /<br />

lj/f6gu/, O6x/L / Og?jfh:tf ;x/df o:tf] w/ks8 tLj| kf/] klg To;k|lt ;j{;fwf/0fsf]<br />

df]jfOn ;Gb]z k7fpg] nx/ g} rNof] . of] pT;fx 36\g'sf] ;§f lbgk|ltlbg a9\b} uPsf]<br />

nx/af6 o;cl3 /fhgLltdf vf;} rfv glng] b]lvPsf] 5 . ljkL k|lti7fg, w/fgsf lrlsT;s,<br />

o'jf cfslif{t eP .<br />

sd{rf/Ln] r}t @( ut] ljzfn h'n'; lgsfNb}<br />

cfd8tfnsf] klxnf] / bf];|f] lbg ck]lIft ;ft bnsf] cfdx8tfnn] hgcfGbf]ngsf]<br />

k|bz{g x'g g;s]kl5 o'jfnfO{ cfGbf]lnt kfg] x}l;ot xfl;n u/]sf] ;Gb]z lbP .<br />

vfnsf ;Gb]z /Rg], k7fpg] csf] nx/ ;'? …xfdLnfO{ dfcf]jfbL, sf+u| ]; jf Pdfn]sf] 5fk<br />

eof] . k|hftGqs} pknlAw dflgg] ;"rgf k|ljlwsf] gnfOof];\Ú, efg'rf]sdf sf]0f;ef ;'? ub} 8f=<br />

pkof]u ub} Ps–csf{nfO{ cfGbf]lnt kfg] nx/n] e"k]Gb| g]kfnLn] eg], …xfdL s]jn nf]stGqjfbL<br />

r}t @^ ut] w/fgdf xhf/f} +sf] h'n'; lglSnof], xf} +, /fhfsf] lg/+s'ztfsf] lj/f]w u5f} .Ú k|f= 8f=<br />

h'g cfsf/ / u'0fdf @)$^ ;fndf eGbf gLnfDa/ emfsf] g]t[Tjdf lgl:sPsf] h'n';df<br />

7"nf] lyof] .<br />

c:ktfndf …8\o'6LÚ k/]sf lrlsT;s,<br />

…olt 7"nf] k|bz{g w/fgdf slxNo} ePsf] sd{rf/Lafx]s ;a} ;xefuL lyP . ;ft bnsf]<br />

lyPgÚ, slj ab|L kflnv] eG5g\, …@)$^ ;fnsf] sfo{qmddf slxNo} ;xeflutf jf P]Soa4tf<br />

hgcfGbf]ng pkTosfs]lGb|t lyof], o;kfln rflx“ ghgfPsf lrlsT;s crfgs /fhfsf]<br />

;a}lt/ p:t} pef/ b]lvof] .Ú x'g klg lg/+s'ztfsf] lj/f]w ub} ;8sdf plqFbf ;a}n]<br />

cfdx8tfnsf] klxnf] lbgb]lv k"j{sf ljleGg :jfutdf tfnL ahfPsf lyP .<br />

;x/df lbg}lkR5] lg/+s'ztflj?4 k|bz{g x' “b} lrlsT;sdfq x}g, ;'s'djf;L, cflbjf;L<br />

cfPsf 5g\ . r}t @^ ut]b]lv g} k"j{sf vgf/, hghflt, k"j{ la|l6; uf]vf{ ;}lgs, k|fWofks,<br />

b'xaL, e/f}n, j/fxIf]q, dx]Gb|gu/, e'mDsf, ky/L, lzIfs ;a}n] kfn}kfnf] ;8s k|bz{g ug{ yfn]sf<br />

dw'dNnf, ;nsk'/, uf]7ufp“, /+u]nL, pnf{af/L, 5g\ . kqsf/, sfg'gJoj;foL, clwsf/sdL{,<br />

a]naf/L / bj] {zfh:tf ufp“df klg k|bz{g x'g dhb'/ / ljBfyL{ t klxNo}b]lv g} cu|k+lQmdf<br />

yfn]sf 5g\ .<br />

lyP . KofA;g, Pg KofA;g, pBf]u jfl0fHo<br />

k|bz{gdf k|ToIf ;xefuL gx'g] u[lx0fLn] klg ;+3sf zfvfx¿n] klg lj1lKt k|sflzt ub}<br />

3/sf 5t / sf};Laf6 tftf] 3fddf rsf{ gf/f nf]stGqsf] cfGbf]ngdf P]Soa4tf hgfpg<br />

nfpg] cfGbf]ngsf/LnfO{ lr;f] kfgL vGofOlb“b} yfn]sf 5g\ .<br />

tfnL ahfP/ xf}:ofp“b} ;fy lbg yfn]sf 5g\ . ä cf]dcf:yf /fO{÷w/fg -t:jL/ klg_<br />

Pp6} d'2f nf]stGq<br />

udL{ a9]/ 3/aflx/ lg:sg ufx|f] kl//x]<br />

klg g]kfnuGhdf lbgx'F lg/+s'z<br />

/fhtGqlj?4sf sfo{qmd hf/L 5g\ . ef]s<br />

/ kl;gfn] lgy' |Ss ePsf ;j{;fwf/0fn]<br />

nf]stGqsf] dfu bf]xf]¥ofO/x]sf 5g\ .<br />

g]kfnuGhdf ePsf cfGbf]ngsf sfo{qmddf<br />

6f9f–6f9f u|fdL0f a:tLaf6 ;fOsndf<br />

;j{;fwf/0fdf ;xefuL eP/ cfGbf]ngdf<br />

pmhf{ yk] .<br />

nf]stGqsf] dfu / lg/+s'z /fhtGqsf]<br />

cGTosf] nflu 3G6}lkR5] /fhgLlts bnsf<br />

sfo{stf{, ;j{;fwf/0f, Jofkf/L, lrlsT;s,<br />

sd{rf/L, ;~rf/sdL{, sfg'gJoj;foL,<br />

dlxnfx¿ cfGbf]ngdf lgl:sPkl5 ;a}sf]<br />

;femf Ph]G8f g} cfGbf]ng x'g k'u]sf] 5 .<br />

;/sf/L sfof{noleq sd{rf/Ln] nf]stGqsf]<br />

dfu ub} { gf/fh'n';;d]t ul//x]sf 5g\ .<br />

dfcf]jfbLn] ljz]if If]q 3f]if0ff u/]sf] oxf‘sf]<br />

/fhgLlts cfGbf]ng d'n'ssf cGo :yfgsf]<br />

eGbf k[ys\ 5 . ;ft /fhgLlts bnx¿ /<br />

dfcf]jfbLn] nf]stGqsf] kIfdf ;+o'Qm<br />

nf]stflGqs sfo{qmd cfof]hgf u/]sf 5g\ .<br />

;ft bnsf] ;x/ s]lGb|t cfGbf]ng ;'?<br />

x'g'eGbf cl3Nnf] lbg dfcf]jfbL / ;ft<br />

bnn] alb{ofsf] d}gfkf]v/ / afFs]sf] vh'/fdf<br />

;+o'Qm sfo{qmdsf] cfof]hgf u/]sf lyP .<br />

dfcf]jfbL / ;ft /fhgLlts bnn]<br />

g]kfnuGhb]lv !) lsnf]ld6/ klZrd<br />

vh'/fdf a[xt\ ;+o'Qm nf]stflGqs sfo{qmd<br />

cfof]hgf u/]/ /fhf 1fg]Gb|sf] k'Tnf<br />

hnfpg'sf ;fy} af‘s] If]q gDa/ # nfO{<br />

nf]stGq If]q;d]t 3f]if0ff u/]sf 5g\ .<br />

clwsf/Lsf] ;kgf<br />

pRr /Qmrfksf lj/fdL k|fWofks xl//fh<br />

clwsf/L r}t @^ ut] lgoldt<br />

cf}ifwf]krf/sf] nflu c:ktfn k'Ug' kg] {<br />

lyof], t/ lg/+s'z /fhtGqlj?4 ePsf<br />

ljleGg sfo{qmdDff efu lnFbflnFb}<br />

g]kfnuGhsf] dx]Gb| ax'd'vL SofDk; PsfO<br />

k|fWofks ;+3sf cWoIf clwsf/L lgoldt<br />

cf}ifwLsf] nflu c:ktfn k'Ug ;s]gg\ .<br />

r}t @^ ut]sf] lj/f]w sfo{qmddf efu<br />

lnPsf] 8]9 3G6f laTg gkfpFb} pRr<br />

/Qmrfksf sf/0f clwsf/Lsf] d[To' eof] .<br />

d[To'sf] 8]9 3G6fcl3;Dd $* jifL{o<br />

clwsf/Ln] nf]stGqsf] k'ga{xfnL<br />

geP;Dd d'n'sdf cfGbf]ngsf]<br />

cfjZostf /x]sf] wf/0ff /fv]sf lyP .<br />

lg/+s'z ;Qfsf] lj/f]wdf nfu]sf<br />

clwsf/Lem} + oxfsf sof} + ;j{;fwf/0f olt<br />

v]/ klg hLp Hofgsf] k/jfx gu/L<br />

nf]stGqsf] cfGbf]ngdf xf]ldPsf 5g\ .<br />

ä ?b| v8\sf÷g]kfnuGh<br />

;do á j}zfv &, @)^# 31


hgcfGbf]ng ljz]if cfj/0f<br />

dfgjdo ;'v] {t<br />

32<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

xhf/f} + ;8sdf<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

+<br />

{<br />

F<br />

{<br />

{<br />

k|hftGqsf nflu p7]sf oL<br />

xftx¿ s;}n] /f]Sg ;Sg] 5}gg\<br />

;ft /fhgLlts bnn] hf/L /fv]sf]<br />

lg/+s'ztflj/f]wL cfGbf]ngdf P]Soa4tf hgfp“b}<br />

r}t @( ut] ;'v] {tdf emG8} !) xhf/sf] Jofks<br />

h'n'; lgl:sPsf] 5 . pQm h'n'; ;'v] {tsf] Oltxf;df<br />

xfn;Dds} w]/} hg;xeflutf ePsf] 7"nf] h'n';<br />

dflgPsf] 5 . cfGbf]ngdf ;xefuL %% jifL{o<br />

6]sgf/fo0f clwsf/Ln] eg], …olt 7"nf] h'n'; t<br />

$^ ;fnsf] cfGbf]ngtfsf klg ePsf] lyPg .Ú<br />

h'n;df /fhgLlts bnsf sfo{stf{ / ;dly{t<br />

ljBfyL{x¿dfq xf]Og :yfgLo Jofkf/L, lzIfs,<br />

dhb'/, sd{rf/Lnufot ljleGg k];fsdL{x¿sf]<br />

;xeflutf lyof] .<br />

lg/+s'z /fhtGqlj/f]wL gf/fafhL ub} ;8sdf<br />

pln{Psf] hge]n bafpg tyf layf]Ng k|x/Ln]<br />

x:tIf]k ug] k|of; eg] k|x/Ln] u/]g . nf]stGqsf<br />

kIfdf gf/fafhL ub} ufp“ufp“ k'u]sf] h'n';df<br />

ufp“df /x]sf ;j{;fwf/0fsf] ;xeflutf klg x\jfQ}<br />

a9]sf] lyof] .lgoldt h;f] d+unu9Lrf]saf6 ;'?<br />

eO{ ahf/ kl/qmdf u/L g]tfrf]s k'uL ;dfkg<br />

x'g] h'n';n] pQm lbg af}4rf]s, d"nkfgL, 9f]8]vfnL,<br />

sfnfufp“ a'4ky x' “b} kLknrf}tf/L k'uL sf]0f;efdf<br />

kl/0ft ePsf] lyof] .<br />

r}t @& ut] /flt jL/]Gb|rf]sb]lv klZrd<br />

vf]s]{nfOgsf hgtfn] :jtM:km"t{¿kdf<br />

nf]stGqsf kIfdf Jofks gf/fjfhL u/] .<br />

jL/]Gb|rf]sb]lv vf]s] {vf]nf;Dd kf“r 7fp“df 6fo/<br />

afnL :yfgLo hgtfn] nf]stflGqs cfGbf]ngdf<br />

P]Soa4tf k|bz{g u/] .<br />

;'?df 3/sf 5t 5taf6 gf/f nufO/x]sf<br />

;j{;fwf/0fn] kl5 ;8sd} cf]ln{P/ lg/+s'z<br />

/fhtGqlj/f]wL rsf{ gf/fjfhL;d]t u/]sf lyP .<br />

clwsf+z dlxnf / afnaflnsfsf] ;xeflutf<br />

/x]sf] pQm h'n';df s'g} klg /fhgLlts bnsf]<br />

g]t[Tj / ;xeflutf eg] lyPg\ . 3/sf sf};Ldf<br />

a;]sf j[4x¿n] eg] tfnL ahfp“b} k|bz{gsf/Lk|lt<br />

;dy{g hgfPsf lyP . h'n';df el/of / dhb'/n]<br />

;d]t rsf{ gf/f nufPsf lyP . b]zdf lg/+s'z<br />

/fhtGqsf] cGTo / nf]stGq axfnL geP;Dd<br />

cfk"mx¿ o;/L g} :jtM:km"t{¿kdf cfGbf]ng hf/L<br />

/fVg] :yfgLo Jofkf/L kbd v8\sfn] atfP .<br />

ä u0f]zs' 'df/ sfsL{÷;'v] {t -t:jL/ klg_<br />

r}t @^ ut] bfªsf] ;b/d'sfd 3f]/fxLdf laxfg}b]lv<br />

;'/Iff s8f u/fOPsf] lyof] . 3f]/fxL k|j]z ug]<br />

d'Voåf/ 6«flkmsrf]sdf gfd n]vfpFb} leq k:b} ug]<br />

l:ylt lyof], t/ ha 3f]/fxLk"j{sf b'O{ uflj;<br />

/fdk'/ / nIdLk'/af6 emG8} b; xhf/sf] ;+Vofdf<br />

hgtf gf/fh'n';sf ;fy k|j]z ug{ yfn] To;kl5<br />

pgLx¿nfO{ s;}n] /f]Sg ;s] g t r]s hfFr g}<br />

ul/of] g t gfd n]Vg] sfd g} eof] .<br />

;f] lbgdfq} lhNnf ;b/d'sfd 3f]/fxLdf<br />

emG8} @) xhf/, t'n;Lk'/df % xhf/, ndxLdf<br />

% xhf/, k'/Gwf/f xfk'/]df @ xhf/, /fhk'/<br />

a]nfdf @ xhf/ u/L sDtLdf #% xhf/ bªfnL<br />

hgtf ;8sdf cf]ln{P .<br />

r}t @$ ut]b]lv ;'? ePsf] cfdx8tfn;lxtsf]<br />

cfGbf]ngdf cfhef]ln bfªdf xhf/f} hgtf b}lgs<br />

;8sdf pqG5g\ . u0ftGqsf] kIf tyf<br />

/fhtGqlj?4 gf/fjfhL ub} ;b/d'sfd 3f]/fxLdf<br />

dfq} lbgx' sDtLdf tLgkN6 k|bz{g x'g] u/]sf<br />

5g\ . laxfg Pp6f s'g} ;+:yfn] cfof]hgf u5{,<br />

lbpF;f] Pp6f ;+:yfn] k|bz{g cfof]hgf u5{ eg]<br />

a]n'sflt/ k|foM ljBfyL{n] h'n'; ug] u/]sf 5g\ .<br />

ptf ufpF–ufpFdf k|To]s a]n'sf d;fn h'n'; k|bz{g<br />

eO/x]sf 5g\ . clwsf+z ufpFdf ;+o'Qm hgcfGbf]ng<br />

kl/rfng sld6L klg u7g ul/Psf 5g\ .<br />

ä g/]Gb| s];L÷bfª<br />

k| ]/0ffk|b /ut<br />

b'O{ jif{cl3 df3 !( ut] ha /fHo lg/+s'ztfsf] cf]yf/f]df<br />

y'lgPsf] lyof], kf]v/f Psdfq e"ld lyof], hxfF ljBfyL{n] v'n]/<br />

;8sdf lg/+s'ztflj?4 z+v ahfP . To; a]nfsf] k|bz{g /f]Sg<br />

;'/IffsdL{n] rnfPsf] uf]nL nfu]/ uLtf s];L ePsL lyOg\ / pgsf]<br />

/ut cfGbf]ngsf/Lsf] nflu k| ]/0ff ag]sf] lyof] . clxn] km]l/ pxL<br />

k|j[lQ bf]xf]l/Psf] 5, lg0ff{os elgPsf] cfGbf]ngsf] pef/ kf]v/fs}<br />

e"lddf kf]lvPsf] /utn] ttfPsf] 5 .<br />

o;aLr hgtfsf] s/ p7fP/ lsg]sf] uf]nL ;'/Iffkmf}hn] 8]9 bh{geGbf<br />

a9L k6s kf]v/fsf hgtfnfO{ bflu;s]sf] 5 . cfGbf]ng lgoGq0f ug] {<br />

Go"gtd k|lqmof / dfGotf klg tf]8]/ ;'/IffsdL{n] dgk/L hgtfdfly<br />

l;sf/ v]Ng] cEof; ul//x]sf 5g\ . bnx¿n] lg0ff{os eg]sf] kl5Nnf]<br />

cfGbf]ngsf] klxnf] l;sf/ eP eLd;]g bfxfn .<br />

eLd;]gsf] ;xfbt g} cfGbf]ngsf] o:tf] 6lg{ª KjfOG6 eof],<br />

hgtf :jefljs ¿kdf ;Qfwf/Ldfly cfqmf]z kf]Vg ;8sdf<br />

plqP / ;/sf/;Fu eLd;]gsf] /utsf] d"No r'sfpg eg] .<br />

dfgjclwsf/sdL{x¿ eG5g\, …bfxfnsf] lgwg ePsf] 36gfdf<br />

uf]nL rnfpg} kg] { l:ylt kf]v/fsf s'g} klg lbgsf k|bz{gdf<br />

cfPg, t/ k|xf/ gu/]sf lbg klg sd} /x] .Ú @& ut] k[YjLgf/fo0f<br />

SofDk;af6 cfPsf] ljBfyL{sf] ;d"x dx]Gb|k'n cfOk'u]kl5 k|x/L;Fu<br />

;fdfGo em8k ePsf] lyof] . o; qmddf k|bz{gsf/Ln] xfg]sf]<br />

b'O{j6f 9' +uf rf]sdf /x]sf] g]kfn 6]lnsdsf] ejgsf] bf];|f] tnfsf<br />

‰ofndf nfu]sf] lyof] . o;}nfO{ axfgf agfP/ rf}yf] tnfdfly<br />

5tdf /x]sf] ;]G6«Laf6 zfxL g]kfnL ;}lgsn] kmfo/ u/]sf lyP .<br />

tLg /fpG8 kmfo/ ePsf]df b'O{ /fpG8;Dd k|bz{gsf/L efufefu<br />

u/]kl5 ;}lgsn] xltof/ tnlt/ ;f]‰ofP/ k|bz{gsf/L eflu/x]sf]<br />

:yfgdf tfs]/ uf]nL xfg]sf lyP .<br />

ä s]zj nfld5fg]÷kf]v/f


klZrdaf6 pbfp“b} ;"o{<br />

Ps ;ftfb]lv :j:km"{t ¿kdf rn]sf]<br />

P]ltxfl;s cfGbf]ngn] ;'b"/klZrd tft]sf] 5 .<br />

laxfgb]lv a]n'sf;Dd ;8ssf uNnLdf s]jn<br />

k|bz{gsf/Ldfq b]lvG5g\ . k;nx¿ aGb 5g\,<br />

pkef]Qmfn] rfdn gkfPsf]df s'g} b'Mv 5}g .<br />

k|bz{g ;'? ug{ kxn dfq s;}n] ul/lbg' k5{,<br />

;j{;fwf/0f k|bz{gsf] k5fl8 :j:km" {t¿kdf<br />

nfluxfN5g\ . lg/s' +z /fhtGqlj?4 gf/f nufpFb}<br />

ahf/ kl/qmdf ug' { b}lgsL ag]sf] 5 . ahf/sf<br />

rf]sb]lv lnP/ /fhdfu{df kg] { k|To]s ;fgf<br />

ahf/df lbgx' F hln/x]sf 6fo/ / sf7sf Hjfnfn]<br />

kl/jt{g rfx]sf 5g\ eGg] k|dfl0ft x' Fb} uPsf]<br />

5 . klxnf] lbgsf] P]ltxfl;s k|bz{gdf k|x/Låf/f<br />

clgolGqt eL8 ltt/lat/ ug{ bh{gf} + ;]n<br />

c>'UofF; k|xf/ ul/Psf] lyof] . c>'UofF;af6<br />

bh{gf} + JolQm kLl8t ePsf lyP eg] pkrf/<br />

ug{ c:ktfn cfPsL o'jtL;d]t c>'UofF;af6<br />

a]xf]; ePsL lyOg\ .<br />

88]Nw'/fdf klg k|bz{gsf/LnfO{ lgoGq0f ug{<br />

k|x/Ln] !% /fpG8 uf]nL k|xf/ u¥of] . t}klg,<br />

cfGbf]ngsf/Ln] uf]nLsf] k|jfx gu/L ;8sdf<br />

cufl8 al9/x] . cfGbf]ngsf] kmf]6f] lvlr/x]sf<br />

kqsf/ Pj+ g]kfn kqsf/ dxf;+3sf s]Gb|Lo<br />

pk;efklt l8cf/ kGtnfO{ k|x/Ln] lgd{dtfk"j{s<br />

s'6\b} pgsf] Sofd/f;d]t vf];] . l5d]sL ;x/<br />

wgu9Ldf If]qs} ;aeGbf ljzfn k|bz{g eO/x]sf<br />

5g\ . k|bz{gsf/L b]v]/ tl;{Psf] zfxL ;/sf/n]<br />

lgoGq0fdf lng ;of} + /fpG8 uf]nL k|xf/ u/],<br />

h;df tLghgfsf] cj:yf uDeL/ 5 . uf]nL<br />

rn]sf] lbg wgu9Ldf &! hgf 3fOt] ePsf<br />

lyP . nuftf/ k|bz{gn] Jofkstf kfPkl5<br />

k|zf;gn] d+unjf/ ;fFemb]lv laxfg;Dd csf] {<br />

cfb]z gx'Gh]n sºo' { 3f]if0ff u/]sf], 5 wgu9Ldf .<br />

cfGbf]ngsf qmddf ;'b"/klZrddf tLg dlxnf<br />

kqmfp ePsf 5g\ . b'O{hgf kqsf/ lu/ºtf/<br />

ePsf 5g\ eg] emG8} Ps ;o g]tf / sfo{stf{<br />

lu/ºtf/ ul/Psf 5g\ . lhNnf sf/fuf/df 7fpF<br />

gePkl5 kqmfp ul/PsfnfO{ lhNnf k|x/L,<br />

c~rn k|x/L / u0fdf /flvPsf] 5 .<br />

a}t8L, c5fd, 8f]6Ldf klg k|bz{gsf qmddf<br />

Jofks w/ks8 / bdg ePsf] 5 . cfGbf]ngdf<br />

kxf8L lhNnf 88]Nw'/f, 8f]6L / c5fd cu|:yfgdf<br />

5g\ . a'wjf/ ePsf] k|bz{gdf 8f]6Lsf] lbkfondf<br />

k|x/Ln] nf7L hfr{ ubf{ tLg bh{g 3fOt] ePsf<br />

5g\ . a'wjf/ dfq} dx]Gb|gu/ / wgu9Ldf ePsf<br />

ljzfn k|bz{gdf #) xhf/eGbf a9L hgtfn]<br />

;8sdf pq]/ nf]stGqsf] gf/fnfO{ 3GsfPsf<br />

lyP . ljleGg k];fsdL{n] cfGbf]ngnfO{ ;dy{g<br />

hgfpFb} cf–cfºgf] 9+un] ;xeflutf hgfPkl5<br />

cfGbf]ngn] yk pmhf{ kfPsf] 5 . k|fWofks ;+3,<br />

af/ P;f]l;P;g, g]kfn kqsf/ dxf;+3, lrlsT;s,<br />

clwsf/sdL{, k|fljlws, lzIfs, u};/sf/L ;+:yf,<br />

oftfoft Joj;foL, xf]6n Joj;foLnufot ;a}<br />

cfGbf]ngsf xf]ldPsf 5g\ .<br />

ä Zofd e§÷dx]Gb|gu/<br />

bf]xf]l/of] Oltxf;<br />

lgxTyf ;j{;fwf/0fk|lt<br />

;/sf/n] bdgsf]<br />

k/fsfi7f k|:t't u¥of]<br />

rf/lbg] cfdx8tfnsf] klxnf] lbgb]lv g}<br />

lrtjgdf eJo hgk|bz{g ;'? ePsf] lyof] .<br />

@% ut] k|bz{gsf/L / k|x/LaLr laxfg}b]lv<br />

em8k ;'? eof] . To; lbg k|x/Ln] h'n';nfO{<br />

e/tk'/ hfg glbO{ /f]s]sf] lyof] . /f]Sbf<br />

k|bz{gsf/Ln] 9' +uf k|xf/ uy] { eg] k|x/Ln] bh{gf} +<br />

;]n c>'Uof“;, nf7L / 9' +uf xfg]sf] lyof] . o;<br />

qmddf Ps bh{g cfGbf]ngsf/L / b'O{ k|x/L<br />

3fOt] eP . hgcfGbf]ng lbj;sf lbg !@<br />

gaHb} gf/fo0fu9 vrfvr eof] . sfo{qmdcg';f/<br />

To; lbg ¥ofnL / ;ef x'g' kg] { lyof], t/<br />

;xefuLx¿ ;efdf efif0f ;'GgeGbf cl3Nnf]<br />

lbg /f]s]sf] k|x/Lsf] 3]/f tf]8\g rfxGy] . e/tk'/<br />

gu/kflnsf / rf}aL;sf]7Ldf /x]sf] :juL{o /fhf<br />

dx]Gb|sf] ;flnsj/k/ ;'/IffsdL{ t}gfy lyP .<br />

;'?df k|x/Ln] h'n';nfO{ cufl8 a9\g lbPg .<br />

kmn:j¿k cl3Nnf] lbgsf] h:t} tgfjsf] l:ylt<br />

cfof], h'n'; ltt/lat/ eof] .<br />

lbp“;f] ;jf tLg ah]lt/ cfGtl/s /fh:j<br />

sfof{no, e/tk'/df tf]8kmf]8 x' “bf dfnkf]t sfof{no<br />

glhsaf6 l:ylt lgoGq0fdf lng eGb} k|x/Ln]<br />

uf]nL rnfof] . dfnkf]t sfof{noaf6 /fh:j sfof{no<br />

;o ld6/ k/ pQ/ lbzfdf 5, t/ k|x/Ln] cGwfw'Gw<br />

uf]nL rnfp“bf dfnkf]t sfof{noaf6 k"j{ 3/ ePsf<br />

dlxnfx¿nfO{ uf]nL nfUof] . Ps dlxnf t'n;L<br />

If]qLsf] lgwg g} eof] .<br />

ä /d]z kf}8]n÷lrtjg -t:jL/ klg_<br />

;do á j}zfv &, @)^# 33


t:jL/x¿ M ljgf]b 9'Ë]n<br />

hgcfGbf]ng ljz]if k|r08;“usf] tfhf cGtjf{tf{<br />

…xfdL /fhgLlts<br />

ljho rfxG5f} +Ú<br />

;ft bnsf] zflGtk"0f{ cfGbf]ng ljhosf] pTsif{df k'lu/x]s} a]nf ;z:q<br />

ljb|f]xL dfcf]jfbL cWoIf k|r08n] hgcfGbf]ng cem} rls{ +b} uof] eg] cfºgf]<br />

kf6L{ klg zflGtk"0f{ ¿kdf ;8sdf plqg] atfPsf 5g\ . ;8sdf nfvf} + hgtf<br />

lgl:sP/ klg pgLx¿n] g]t[Tj gkfP cfºgf] kf6L{ hgtfsf] aLrdf hfg] pgsf]<br />

egfO 5 . dfcf]jfbLn] o'4dfkm{t xf]Og, /fhgLlts ¿kd} ljho kfpg rfx]sf]<br />

atfp“b} cWoIf k|r08 ;fdGtL ;QfnfO{ lynlynf] kfg{ hgo'4sf] k|of]u ul/<br />

Psf] atfp“5g\ .<br />

;dosf nflu kqsf/ ljgf]b 9'Ë]nn] dfcf]jfbL cWoIf k|r08;“u s]xL lbgcl3<br />

lnPsf] k|ToIf cGtjf{tf{sf] k|d'v c+z M<br />

tkfO{ +x¿sf] /fhgLltdf cfPsf] …o'Ú 6g{sf] /x:o<br />

s] xf] <<br />

s'g ;Gbe{df < s;/L To;f] eGg'ePsf] <<br />

klxnf zflGtk"0f{ cfGbf]ng / r'gfj, To;kl5<br />

;z:q hgo'4 / r'gfj alxisf/ clg clxn]<br />

km]l/ zflGtk"0f{ cfGbf]ng / r'gfjsf s'/f . of]<br />

…o'Ú 6g{ xf]Og <<br />

xf]Og . of] t ljsf;sf] Pp6f qmd xf] .<br />

@)$^ ;fnsf] P]ltxfl;s hgcfGbf]ngkl5sf]<br />

/fhgLlts jftfj/0fdf hg;d'bfonfO{ k|lzlIft<br />

ug{ xfdLn] ;+;b\nfO{ pkof]u u/]sf lyof} + .<br />

tLg jif{;Ddsf] xfd|f] Tof] e08fkmf]/kl5 gofF<br />

/fhgLlts jftfj/0f aGof] / xfdLn] hgo'4sf]<br />

kxn u¥of} + . b; jif{sf] hgo'4 / o;aLrdf<br />

u/]sf] cGt/f{li6«o sDo'lgi6 cfGbf]ngsf] ulx/f]<br />

cWoogaf6 xfdLn] qmflGt / k|ltqmflGtsf<br />

;sf/fTds / gsf/fTds cg'ejsf] ;+Zn]if0f<br />

u/]/ x]/]sf 5f} + . km]l/ clxn] xfdLn] ax'bnLo<br />

k|lt:kwf{ eGg'sf] tfTko{ ljz'4 ;+;bLo k|hftGq<br />

eGg vf]h]sf xf]Ogf+ } . eGg vf]h]sf] t s] xf]<br />

eg]– hgjfb / ;dfhjfbdf klg ax'bnLo<br />

k|hftGq x'g' k5{ . bnx¿aLrsf] k|lt:kwf{Tds<br />

/fhgLltaf6 dfq} k|ltqmflGtnfO{ /f]Sg ;lsG5 .<br />

o;/L xfd|f] a'emfO ljrf/sf] ljsf;sf] qmd xf],<br />

…o'Ú 6g{ xf]Og .<br />

tkfO{+x¿ …lg/+s'z /fhtGqsf] cGToÚ<br />

elg/xg'ePsf] 5 . of] eGg'sf] cy{ /fhtGq<br />

lg/+s'z gePsf] cj:yfdf l:jsfg] { s'/f xf] <<br />

;ft bn;Fusf] ;femf ;dembf/Lsf nflu of]<br />

kbfjnLsf] k|of]u ePsf] xf] . nf]stGqsf]<br />

:yfkgfeGbf xfdLrflxF k"0f{ nf]stflGqs u0ftGq<br />

g} a'‰5f} + eg]/ Tolt a]n} bnx¿nfO{ :ki6 kf/]sf<br />

5f} F . tTsfn ;femf b':dgsf ¿kdf lg/+s'z<br />

/fhtGqlj?4 ;xdlt agfP/ n8\g tof/ ePsf<br />

5f} + . xfd|f] Go"gtd nIo ;+ljwfg;efdfkm{t<br />

nf]stflGqs u0ftGq g} xf] . s'g} klg vfnsf]<br />

/fhtGq xf]Og, u0ftGq g} xf] . k"0f{ nf]stGq<br />

eg]sf] nf]stflGqs u0ftGq g} xf] eg]/ xfdLn]<br />

k6s–k6s k|:6 kfb} { cfPsf 5f} + .<br />

eg]kl5, bnx¿ / dfcf]jfbLaLrsf] d'Vo åGå t<br />

b]lvg afFsL /x]5, x}g <<br />

To;nfO{ …?n cfp6Ú ug{ ;lsFb}g . xfdL t<br />

hgcfGbf]ngsf] andf hfpmF / ;ft bnn] klg<br />

cfºgf dfu p7fpFb} nu]/ u0ftGqdf k'¥ofpmg\<br />

eGg] rfxG5f} +, t/ Pp6f ljGb'df bnx¿ /fhf;Fu<br />

;Demf}tf ug{ hfg] / xfdL ghfg] x'g ;S5 .<br />

t/, tkfO{ +x¿n] g} /fhf;Fu ldn]/ zf;g u/f} +,<br />

bnsf g]tf ;a}nfO{ h]n xfnf} + eg]/ /fhf;Fu<br />

k|:tfj /fVg'ePsf] lyof] /] †<br />

lglZrt ¿kdf kf]xf]/ df3 !( eGbfklxn]<br />

z]/axfb'/ b]pjfsf] k|wfgdlGqTj sfndf xfdLn]<br />

/fhf;Fu s'/f ug] { eg]s} xf] / /fhfsf] klg Ps<br />

vfnsf] …Pk|f]rÚ lyof] . xfdL @)$^ ;fnsf]<br />

cfGbf]ngsf pknlAwaf6 kl5 x6\g] lx;fan]<br />

xf]Og, cl3 hfg] lx;fan] /fhf;Fu s'/f ug{<br />

rfxGYof} F . t/, df3 !( df k"/} k|ltufdL sbd


+<br />

+ +<br />

F<br />

{<br />

+<br />

{ {<br />

+<br />

+<br />

F +<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

+<br />

{ {<br />

+ +<br />

F<br />

{ F<br />

{<br />

+<br />

{<br />

+<br />

F<br />

+ {<br />

{<br />

rfln;s]kl5 /fhf;Fusf ;a} s'/fsfgL vf/]h d}n] bnx¿;Fu s'/f ubf{ ;'?b]lv g} eg]sf] b]zsf] nflu <<br />

u/]sf xf} . /fhfn] xfdL;Fu ldn]/ bnx¿nfO{ 5'– tkfO{ +x¿n] hgd'lQm ;]gfnfO{ ;d:of b]Vg' xltof/dfly ;fdGtL k|e'x¿sf] Psflwsf/<br />

bdg u/f} eg] klg xfdL slxNo} dfGg ;Sb}gYof} ePg . g]kfnsf] ;d:of eg]sf] b'O{–c9fO{ ;o gtf]8L ;'v} lyPg / tf]8\g] qmddf /utsf]<br />

/ ;Sb}gf} . df3 !( kl5 t xfdLn] /fhfsf jif{b]lv ;fdGtL b/jf/ / lg/+s'ztGqk|lt akmfbf/ vf]nf] gaufO{sg ;Dej lyPg . dnfO{ s;}n]<br />

dfG5];Fu k|ToIf jf k/f]If ¿kdf s'/f gug] agfOPsf] / k|lzlIft zfxL ;]gf xf] . o;sf] Pp6f b]z b]vfpg] cfF6 ug{ ;S5 of] k|lqmofaf6<br />

eg]/ lg0f{o g} u/]sf 5f} .<br />

klg g]t[Tj dfq} d'Vo ;d:of xf] . hg;]gf t gu'lh|Psf] < b'O{–c9fO{ ;o jif{b]lv ;fdGtL<br />

b/jf/ xTofsf08sf] nuQ} tkfO{+x¿n] gofF lglZrt j}rfl/s k|ultzLn dfGotfg';f/ k|e'x¿n] hdfPsf] xltof/dflysf] Psflwsf/ /<br />

sf]tkj{nfO{ dfGotf glbg] eGg'eof] . t/, @)^! nf]stflGqs cfGbf]ngsf nflu eg]/ hgtfsf bdgrqmnfO{ k|lt/f]w ug{ g]kfnL hgtfsf] xftdf<br />

df3 !( cl3 …gofF dflnsÚ eg]/ /fhf;Fu dfq} 5f]/f5f]/Ln] agfPsf] ;]gf xf] . hgd'lQm ;]gfnfO{ klg xltof/ cfPsf] 5 . of] OR5f xf]Og,<br />

s'/f ug] eGg'eof] . clxn] km]l/ s'/f ug' {sf] cy} t ;a} nf]stflGqs bnx¿sf] ;femf ;]gfsf] afWotfsf] s'/f lyof] . xfdLn] gp7fPsf] eP<br />

5}g eGb} x'g' x'G5 . of] 9'nd'nsf] /x:o s] xf] < ¿kdf ¿kfGt/0f ug{ ;lsG5 . bf];|f] s'/f, zfxL c¿ s;}n] p7fpFYof] . clxn] klg g]skf -<br />

xfdL clxn klg b/jf/ xTofsf08 g]kfn / ;]gfsf klg ;a} dfG5] unt 5}gg\ . tNnf] dfcf]jfbL_n] xltof/ 5f]8\of] eg] klg g]kfnL<br />

g]kfnL hgtflj?4 /fli6«o / cGt/f{li6«o txsf zfxL ;]gfnfO{ klg /fli6«o ;]gfdf ;fd]n ;dfhsf] ljBdfg ;d:of / cGt/åGåsf] xn<br />

if8\oGqsf] kl/0ffd lyof] eGg] 7fG5f} . xfdLn] ug{ ;lsG5 . bnsf dfG5]x¿nfO{ eGg] u/]sf gePdf c¿ s;}n] xltof/ p7fpF5 .<br />

;Nnfx u/]/ g} sd/]8 afa'/fd e§/fO{n] n]vdf 5f} F– tkfO{ +x¿ hg;]gfdf cfP/ dhf;Fu sdfG8/, efj'stfsf] s'/f ubf{ t o;aLrdf d hlt<br />

Tof] s'/f pNn]v ug' {ePsf] xf] . b/jf/ xTofsf08 sld;f/ aGg ;Sg' x'G5 . zfxL ;]gf, ;z:q efj's sf]xL klg ePsf] 5}g h:tf] nfU5 .<br />

hgtflGqs cfGbf]nglj?4 if8\oGqsf ¿kd} k|x/L / k|x/L / To;sf] k"/} …¥ofÍ PG8 kmfOnÚ yf]/}eGbf yf]/} /ut au]/ ;d:ofsf] xn xf];\<br />

cfPsf] xf] . To;df ;fdGtjfbL s§/kGyL tŒj klg xfd|f] ;d:of xf]Og, To;sf #@–#$ hgf eGg] dfq xfd|f] rfxgf xf] .<br />

/ ;fd|fHojfbsf] Pp6f lx:;f ;+nUg 5 eGg] hg] {nx¿ Dffq} ;d:of x'g\ . zflGtk"0f{ / ;z:q xltof/dfly oqf] ljZjf; x' Fbfx' Fb} clxn] ;'/lIft<br />

xfd|f] dfGotf clxn] klg oyfjt\ 5 . To;kl5 ljb|f]xåf/f of] s'/f k|:6 ug{ ;lsof] eg] cjt/0fsf nflu lsg 56k6fpg' ePsf] t <<br />

of] /fhtGq gSsnL / s[lqd 5 eGg] dfGotfsf pgLx¿sf] hflu/sf] lg/Gt/tf /xG5 . ;ft ;'/lIft cjt/0f eGg] zAb dnfO{ c;fWo}<br />

cfwf/df …u0ftGqsf] ;+:yfut ljsf; u/f} +Ú eg]/ bn / xfdLn] pgLx¿sf] hflu/ / hLjgsf] …Ol/6];gÚ x'g] zAb ePsf] 5 . xfdLn] ;'/lIft<br />

xfdLn] gf/f klg lbof} . xfdLn] xfd|f] 7fpFdf Uof/]G6L u/]/ pgLx¿sf] eljionfO{ d"nwf/df cjt/0f vf]h]s} xf]Og . g]kfnL hgtfsf] ;jf] {Qd<br />

u0ftGqsf] ljsf; u/]sf klg 5f} . u0ftGqsf] ;d]6\5f} eGg] s'/fdf ljZjf; lbnfpg]lalQs} lxtsf nflu, sd /Qmkftd} cu|ufdL /fhgLlts<br />

s'/f 5f]8]/ dflns elgPsf] xf]Og . ;d:ofsf] ;dfwfg x'G5 .<br />

lgsf;sf lglDt lhDd]jf/Lk"j{s ;f]r]sf] s'/fnfO{<br />

/fhfn] @)^# ;fnnfO{ k|ltlglw;efsf] lgjf{rgsf] ;]gf / z:q;Fu /dfpg] oxL k|j[lQn] x}g /, xfdL yfs]sf] / ;'/lIft cjt/0f vf]h]/ 56kl6Psf]<br />

jif{ eg]sf] ;Gb{edf tkfO+ {x¿sf] gLlt s] x'G5 < ;dfhnfO{ lynlynf] kf/]sf] <<br />

eg]/ k|rf/ ug] ul/Psf] 5 . To;/L k|rf/ ug] {x¿<br />

/fhfn] kf]xf]/ Dff3 !( sf] nuQ}b]lv u/]sf efjgfTds s'/f ubf{ To;f] eGg ;lsPnf, g} jf:tjdf 56kl6Psf 5g\ . xfd|f]<br />

lgjf{rgsf ;a} s'/f 9f]ª x'g\ . gu/kflnsfsf] t/ Oltxf;sf] uDeL/ cWoog ug] x/]snfO{ lhDd]jf/Laf]wnfO{ …aNn dfcf]jfbLsf] a'l4 cfP5Ú<br />

lgjf{rgnfO{ gf}6+sL ;fljt ug' / Wj:t ug' yfxf 5– ;dfhsf] k|ultzLn ¿kfGt/0fsf] lglDt eGg] u/]sf 5g\ . z]/axfb'/nfO{ $) a' Fb] 1fkgkq<br />

lyof], hgtfn] cfºg} kxndf Tof] Wj:t u/] . lx+;fsf] k|fof]hs k'/fgf] ;Qflj?4 ljb|f]x ug] {nfO{ klg xfdLn] a'l4 eP/} lbPsf lyof} . Tolt a]nf<br />

clxn] cfGbf]ng rln/x]sf] cj:yfdf ;+;b\sf] lx+;fjfbL eGg ldNb}g . ;+;f/sf clxn] cfkm"nfO{ tL dfu k"/f u/]sf] eP hgo'4 gx'g klg<br />

r'gfjsf] s'/f ug' csf] gf}6+sL xf] . 3f]if0ff c;fWo} ;Eo eGg] b]zx¿ klg ;fdGtL ;Qflj?4 ;SYof] . clxn] klg ;+ljwfg;efdfkm{t hgtfn]<br />

u/]sf] lbgb]lv g} To:tf] xf:of:kb / nHhf:kb 7"nf] /Qmkftsf] aLraf6} cfPsf x'g\ . cd]l/sf, h] eG5g\, Tof] dfG5f} elg/x]sf 5f} . o;sf]<br />

r'gfj c;kmn / Wj:t x'g ;'? x'G5 . lg/+s'z a]nfot, hd{gL, k|mfG;nufot o'/f]k]nL b]zx¿ cy{ xfdL yfSof} F, ca xltof/ a'emfOlbG5f} eg]sf]<br />

;QfnfO{ ;'b[9 ug] To:tf] axfgfnfO{ gf}6+sL klg lx+;faf6 d'Qm 5}gg\ . jf:tjdf hgo'4n] xf]Og . h?/L k5{ eg] xfdL cem} n8\5f} .<br />

;fljt ub} Wj:t ug' {sf] ljsNk klg 5}g . g]kfnL ;dfhnfO{ lynlynf] agfPsf] xf]Og, ;+ljwfg;efdf cl8u b]lvg'x'G5 . ;+ljwfg;efsf]<br />

/fhfn] r'gfj ;fFRr} rfx]sf] eP t ;+;bLo hufPsf] xf] . a?, hgo'4dfkm{t ;fdGtL ;Qf / kl/0ffd nf]stflGqs u0ftGqsf] kIfd} cfP klg<br />

bnx¿n] dfu]h:tf] ;+;b\ k'gM:yfkgf u/]/ ;fdGtx¿RfflxF lynlynf] ePsf 5g\ . /fhfn] To;nfO{ gdfg] km]l/ /Qmkft / hl6ntf<br />

pgLx¿nfO{ r'gfj ug{ lbPsf] eP t s]xL dfG5]x¿ ufpF3/af6 lj:yflkt ePsf], lg/fzf hlGdFb}g / <<br />

kTofpFy] b'lgofFn] . o;af6 klg /fhfn] r'gfjsf] / cGof]ndf afFr]sf], 6'x'/f / ljwjf ePsf] /fhfn] lg;t{ ;+ljwfg;ef gdfg];Dd Tof]<br />

gfddf a]OdfgL u/]sf] b]lvG5 . oBlk, bnx¿n] clxn]sf] cj:yfdf s;/L ;dfh hfu]sf] eGg xfdL klg :jLsf/ ub} {gf} . To;s} nflu t<br />

eg]h:tf] ;+;b\ k'gM:yfkgfn] klg g]kfnL ldN5 <<br />

;+o'Qm /fi6«;+3 jf c¿ s'g} e/kbf] cGt/f{li6«o<br />

/fhgLltsf ljBdfg ;d:ofnfO{ ;dfwfg ub} {g . Pp6f kf6f]af6 x]bf{ To:tf] b]lvG5 . h'g;'s} dWo:ytf eg]sf xf} .<br />

g Tof] j}w x'G5, g hgtfsf] rfxgfg';f/ x'G5, o'4df klg hg;d'bfosf] Pp6f lx:;f efubf}8 kl/df0f ;+j}wflgs jf …;]/]df]lgonÚ jf ;lqmo<br />

g Oltxf;sf] cfjZostfg';f/ g} x'G5 . /fhfsf] / lg/f; t x'G5, t/ ufpFsf cfdhgtfsf] /fhtGq klg cfpg] ljsNk 5 lg † eGg hlt<br />

r'gfj 3f]if0ffeGbf Tof] Ps sbd cufl8 eP X[bo 5fDbf xfdLnfO{ To:tf] nfUb}g . tkfO{ +x¿ dfGg ;lhnf] xf]nf <<br />

klg b]z / hgtfsf] cfjZostfsf] t'ngfdf ;x/ahf/df a;]/ s] b]Vg'x'G5 s'lGg < ToxfFsf] xfd|f] ljZjf; 5– ;+ljwfg;efsf] r'gfjsf]<br />

Tof] klg k5fl8 g} x'G5 . t;y{ /fhfsf] r'gfjsf] dWod ju{sf] cfFvfaf6 x]bf{ To:tf] b]lvG5 xf]nf, kl/0ffd nf]stflGqs u0ftGq g} x'G5 . cfpg<br />

3f]if0ffaf6 d'n'sdf emg\ eLif0f n8fOF x'G5, t/ ufpFsf hgtfsf aLrdf lg/fzf / s'07f t ;+j}wflgs jf …;]/]df]lgonÚ /fhtGq jf ;lqmo<br />

/Qmkft dlrG5 / d'n's yk c/fhstftkm{ 5}g . a?, ufpFsf ul/a hgtfsf] t lxhf];Dd /fhtGq klg cfpg ;Sg] eof] . hgtfn] 3f]/<br />

hfG5 . Tof] gxf];\ eg]/ g} xfdLn] c;fWo} nlrnf] hLjgsf] d"No / cy{ lyPg, hgo'4 ;'? u/]kl5 tfgfzfxL ;/sf/ x'g' k5{ eg] klg dfGg' k5{ .<br />

gLlt lnPsf xf} .<br />

hLjgsf] d"Noaf]w ePsf] 5 / pgLx¿n] xfdL xfdL hgtfsf] cledt eg]/ l:jsf5f}}+{ .<br />

bnsf sfo{stf{ / dfc]fjfbL ;]gf ldnfP/ klg ;dfhsf clu|d dfG5]x¿ xf} eGg] dx;'; l;4fGttM h'g;'s} kl/0ffdnfO{ klg gl:jsfg]<br />

/fli6«o ;]gf agfpg] eGg] tkfO{ +x¿sf] k|:tfj u/]sf 5g\ .<br />

xf] eg] t ;+ljwfg;efsf] r'gfj ug} ePg .<br />

sxfF k'Uof] <<br />

To;f] eP, xltof/ p7fpg' clgjfo{ lyof], of] Tolt a]nf dfcf]jfbL hgo'4sf sf/0f<br />

;do á j}zfv &, @)^# 35


hgcfGbf]ng ljz]if k|r08;“usf] tfhf cGtjf{tf{<br />

d/]sf dfG5] / au]sf] /utsf] cf}lrTo s;/L<br />

k' 'li6 x'G5 <<br />

;a} u0ftGqsf] kIfdf b]lvPsf] PSsfO;f} F<br />

ztfAbLsf] dfgjr]tgfsf] cj:yfdf s'g} klg<br />

k|sf/sf] /fhtGqsf] kIfdf hgtfn] cledt<br />

k|s6 u5{g\ eGg] s'g} cfwf/ 5}g . dnfO{ t<br />

hgtfn] a'h' {jf nf]stGq xf]Og, hgu0ftGq x'g'<br />

k5{ eGg] kIfdf dt xfN5g\ eGg] ljZjf; 5 .<br />

nf]stflGqs u0ftGq eg]sf] t ef/tsf] h:t}<br />

Joj:yf eof] . tkfO{ +x¿sf] /fhgLlts lrGtg<br />

/ nIo;Fu of] d]n vfG5 <<br />

afx|a' Fb] ;dembf/Lsf] k|:tfjgfdf /fhgLlts,<br />

cfly{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts ;a} If]qsf juL{o,<br />

hftLo, n} +lus, If]qLo cflb ;d:ofsf] ;dfwfg<br />

ug{ /fHosf] cu|ufdL k'g;{ +/rgf ub} { nf]stGqsf]<br />

cjwf/0ff sfof{Gjog ug] { s'/f 5 . ToxfF uP/<br />

t xfd|f] 7"nf] ax; x'g]jfnf 5 . qmflGtsf/L<br />

e"ld;'wf/, cfTdlge{/ pBf]u / cy{gLlt, ;du|<br />

/fli6«o gLltnufot ;a} clwsf/ ;+:yfut x'g'<br />

k5{ . nf]stflGqs u0ftGq eg]sf] ;+;bLo<br />

k|hftGq dfq xf]Og . Tof] ;+qmd0fsfnLg u0ftGq<br />

x'G5 . ToxfF sf+u| ];, Pdfn]nufotsf] hf]8 ljz'4<br />

;+;bLo u0ftGqdf n}hfg] x'g ;S5 . xfd|f]<br />

hf]8 hgu0ftGqlt/ n}hfg] x'G5 . xfdL zflGtk"0f{<br />

k|lt:kwf{ u5f} + { } . a'h' {jf u0ftGq x' FbfxF 'b} klg Tof]<br />

g]kfnsf] e"–/fhgLlts cj:yfg';f/sf] /fHosf]<br />

k'g;{ +/rgf;lxtsf] u0ftGq x'g]5 . hgtfsf] dg<br />

lht]/ ;a}n] cfºgf gLlt tyf sfo{qmd nfu"<br />

ug{ kfpg]5g\ . /fhgLlts åGå ;dfwfg x'g]5 .<br />

tkfO{ +n] ef/tsf dfcf]jfbLn] klg zflGtk"0f{ /<br />

r'gfjL af6f]df hfg' k5{ eGg'ePsf] 5 . To;sf]<br />

cy{ tkfO{ +x¿nfO{ cfkm} Fn] rnfPsf] ;z:q ;+3if{<br />

unt af6f]df 5 eGg] nfUg yfn]5, x}g <<br />

To:tf] klg x}g . s'/fsf] JofVof h;/L klg<br />

u/]/ x' Fb}g . ef/tsf dfcf]jfbLn] n8\g 5f]8\g'<br />

k5{ eGg] xfd|f] egfO xf]Og . n8\g t xfdLn] g}<br />

klg 5f]8]sf 5}gf} + . xltof/ p7fP/ l7s u/]sf<br />

5f} + eGg] g} 5 . s'/f s] eg], xfdL ax'bnLo<br />

k|lt:kwf{af6 cl3 a9\g' k5{ eGg]df k'Uof} +, t/<br />

ef/tsf dfcf]jfbL ToxfF k'u]sf 5}gg\ . xfdL<br />

ef/tsf dfcf]jfbLn] klg ax'bnLo k|lt:kwf{<br />

l:jsf¿g\ eGg] rfxG5f} + . pgLx¿n] klg Tof]<br />

s'/f l;Sg' k5{ . xfdL pgLx¿;Fu ax; ug{<br />

rflx/fv]sf 5f} + .<br />

ef/tn] g]kfndf nf]stflGqs cfGbf]ngnfO{ lsg<br />

;xof]u u/]sf] xf]nf <<br />

ef/tsf] zf;s ju{ g]kfnL hgtfsf]<br />

nf]stGqk|lt lrlGtt 5 eGg] dnfO{ nfUb}g .<br />

pgLx¿sf] Tof] lrGtf xf]Og . of] nf]stflGqs<br />

cfGbf]ngdf dfcf]jfbLnfO{ s'g} tl/sfn] …l8ºo'hÚ<br />

ug{ ;lsof] eg] Tof] lzIffsf cfwf/df ef/tsf]<br />

dfcf]jfbL cfGbf]ngnfO{ sdhf]/ kfg{ ;lsG5 /<br />

ef/tLo zf;s ju{sf] jr{:j klg g]kfndf a9]/<br />

hfG5 eGg] g} pgLx¿sf] k|d'v p2]Zo xf] .<br />

ef/tsf u}/–dfcf]jfbL sDo'lgi6 bnx¿sf]<br />

dg;fo klg To:t} xf]nf <<br />

36<br />

;+:yfut kIfsf] t ToxL g} xf], t/ ;a}sf]<br />

Tof] xf]Og . x/]s kf6L{leq w| 'jLs/0f a9\g yfn]sf]<br />

5 . To;cg';f/ /fd|f] p2]Zosf ;fy g]kfndf<br />

xfdLn] s]xL ug' { k5{ eGg]x¿ k|foM u}/–dfcf]jfbL<br />

jfdkGyL bnx¿df 5g\ .<br />

nf]stflGqs cfGbf]ngdf ;xof]u ul//x]sf]<br />

ef/tnfO{ klg o:tf] cfnf]rgf / z+sf === <<br />

t/, ef/tsf sof}+ /fhgLlts bnx¿,<br />

k|ultzLn hgtf / a'l4hLjLx¿sf] 7"nf] tKsf<br />

g]kfndf ;fFrf] cy{df nf]stflGqs u0ftGq<br />

cfcf];\ eGg] rfxG5g\ . ef/tLo zf;s ju{sf]<br />

eg] lj:tf/jfbL :jfy{ l5d]sLx¿dfly /xFb}<br />

cfPsf] 5, pgLx¿sf] Tof] rl/qdf km]/abn<br />

cfO;Sof] eGg] xfdLnfO{ nfUb}g .<br />

o;sf] cy{ ef/tnfO{ x]g] { b[li6sf]0fdf s'g} kl/jt{g<br />

ug' {ePsf] 5}g <<br />

cfwf/e"t ¿kn] s]xL km]/abn ul/Psf] 5}g .<br />

df3 !( df /fhfn] …s'Ú u/]kl5 c¿ cGt/lj/f]w<br />

uf}0f x'g k'u]sf x'g\, xn ePsf 5}gg\ . df3<br />

!( kl5 lg/+s'ztf g} k|d'v ;d:of eP/ cfof] .<br />

ef/tn] klg /fhfsf] sbdsf] lj/f]w u¥of] .<br />

xfdL lg/+s'ztflj?4 s]lGb|t eof} + . Tolt dfq<br />

xf] . ef/tk|ltsf] xfd|f] b[li6sf]0f oyfjt\ 5 .<br />

ef/tlj?4 ;'?ª o'4 g} eg]/ sl:;g'ePsf]<br />

lyof] lg . clxn] t To:tf] b]lvFb}g . of] kl/jt{g<br />

xf]Og <<br />

;'?ª o'4 clxn] tTsfnsf] Ph]G8f ag]g .<br />

df3 !( kl5 tTsfnsf] Ph]G8fdf km]/abn<br />

eof] . lg/+s'ztflj?4sf] n8fOF g} clxn] k|d'v<br />

eof], ef/tlj?4sf] n8fOF d'Vo ePg .<br />

g]kfnsf] dfcf]jfbL åGånfO{ ef/tn] cfºgf] cfGtl/s<br />

;'/Iffsf] ljifodf /fv]kl5 tkfO{ +x¿ ef/tk|lt g/d<br />

/ /fhfk|lt s8f x'g'ePsf] xf]Og / <<br />

;osf ;o unt . zfxL ;]gfnfO{ &) k|ltzt<br />

xltof/ ef/t ;/sf/n] lbg] u/]sf] lyof] .<br />

ef/tdf xfd|f ;fyLnfO{ lu/ºtf/ ug] { qmd a9\b}<br />

uof] . g]kfnL ;]gfnfO{ lbPsf] tflndsf] ()<br />

k|ltzt ef/tn] g} xf] . cd]l/sfsf] of]hgfg';f/<br />

/]Gh/ u0fnfO{ x}b/fjfbdf ljz]if tflnd ef/tn]<br />

lbg] u/]sf] 5 . Tof] cj:yfdf lglZrt¿kdf<br />

ef/t;Fu n8\g' k5{ eg]/ xfdLn] ;f]r agfPsf<br />

lyof} + . ef/t;Fu 8/fPsf] eP t xfd|f ;fyLx¿<br />

e6fe6 klqmPsf] a]nf g} To;f] uYof} + { lg † emg\<br />

pN6f] …6« ]GrÚ vg]/ ef/t;Fu n8\g' k5{ lsg<br />

eGYof} + / < /fhfn] …s'Ú u/]kl5 / ef/tn] To;sf]<br />

lj/f]w u/]kl5 d'Vo b':dg lg/+s'z /fhtGq<br />

aGof] . To;lj?4 cfpg] ;a};Fu Ps vfnsf]<br />

tfnd]n x'g;Sg] eof] g} .<br />

tkfO{ +sf] xltof/ ;|f]t klg ef/t g} xf]Og / <<br />

ef/tsf ahf/df kfOg] xltof/ xfdL k};f<br />

eP;Dd lglZrt ¿kdf vl/b u5f} + { . Tof] klg<br />

ef/tLox¿n] 6«ssf 6«s klqmg] u/]sf 5g\ .<br />

@)%@ ;fndf $) a' Fb] dfu kqsf] Ps gDa/<br />

a' Fbfd} /fVg'ePsf] ;g\ !(%) sf] ;lGw vf/]h<br />

ug' {kg] { dfurflxF lsg p7fpg 5f]8\g'ePsf] lg <<br />

clxn] klg /fli6«otf;DaGwL k|Zgdf Tof] Ps<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

gDa/d} 5 . ;+3if{ stfkl§ s]lGb|t x'G5,<br />

Tof]cg';f/ x]g' {k5{ ' . clxn] Tof] k|fyldstfdf<br />

gk/]sf] dfq xf] .<br />

g]kfnb]lv ef/tsf dfcf]jfbL k|efljt If]qx¿<br />

ldnfP/ agfOPsf] …/]8 s]l/8f]/Ú slQsf] alnof]<br />

ePsf] 5 <<br />

To:tf] sf]l/8f]/sf] s'/f xfdLn] slxNo} u/]sf<br />

5}gf} + . qmflGt cfoft / lgof{t ug] { j:t' klg<br />

xf]Og, of] ;DalGwt b]zsf hgtfn] ug] { sfd<br />

xf] . xfdLn] s'g} …sDKofS6 hf]gÚ jf …sf]l/8f]/Ú<br />

agfPsf 5f} F eGg] s'/f g} ;To xf]Og .<br />

Tof] eP tkfO{ +x¿sf] l;sDkf];f / ef/tsf<br />

dfcf]jfbL g]tf u0fklt;Fusf] tkfO{ +sf] ;o'Qm<br />

lj1lKt klg ;To xf]Og <<br />

l;4fGttM xfdL blIf0f Pl;of / ljZjd}<br />

qmflGt xf];\ eGg] rfxG5f} + . o; cy{df ef/tdfq<br />

geP/ ;+;f/s} dfcf]jfbL;Fu xfd|f] j}rfl/s<br />

;DaGw 5 . To;} cy{df u0fklt;Fusf] ;+o'Qm<br />

jQmJo klg cfPsf] xf] .<br />

ef/tn] ef/tsf dfcf]jfbLlj?4 s8fO / g]kfnsf]<br />

nf]stflGqs cfGbf]ngnfO{ ;xof]u Ps;fy u/]/<br />

s] ug{ vf]h]sf] xf]nf <<br />

ef/tLo zf;s ju{sf] cfÎg} :jfy{ 5, xfdL<br />

lg/+s'ztflj?4 n8\g]x¿sf] cfÎg} :jfy{ 5 .<br />

:jfy{x¿ ;f/df km/s–km/s 5g\, ¿kdf ldNg<br />

cfPsf] 5 . ef/tn] ;fFrf] cy{df g]kfndf<br />

nf]stflGqs u0ftGqsf] lglDt e"ldsf v]Nof]<br />

eg] To;af6 g]kfnL hgtfdf alnof] ;Gb]z<br />

hfG5 / Oltxf;b]lv ef/tLo zf;sk|lt g]kfnL<br />

hgtfsf] Xbodf /xFb} cfPsf] z+sf x6\5 . ef/tn]<br />

To;f] unf{ eGg]df rflxF clxn] klg z+sf 5 .<br />

olb ef/t jf:tjdf ;sf/fTds g} xf] eg]<br />

xfd|f] kf6L{sf ls/0fhL, l;kL uh'/]nnufot<br />

k6gfdf y'lgPsf lhDd]jf/ sd/]8nfO{ 5f]8\g<br />

ef/tnfO{ s]sf] lxrlsrfj6 < ef/tLo zf;s<br />

ju{sf] cs} { :jfy{ kf] 5 ls † pgLx¿n] xfdLnfO{<br />

…afu] {lgª 6'N;Úsf] ¿kdf k|of]u ug{ vf]h]sf t<br />

5}gg\ st} † o;k|lt xfdL uDeL/ 5f} F .<br />

bn–dfcf]jfbL ;dembf/Ldf ef/tsf] e"ldsf<br />

s] 5 <<br />

b]lvg] u/L ef/tsf] s]xL e"ldsf ePsf] xfdLnfO{<br />

yfxf 5}g .<br />

gb]lvg] s]xL x'g ;S5 <<br />

of] ;a} sfd pgLx¿sf] hfgsf/LeGbf aflx/<br />

5 eGg] xfdLnfO{ nfUb}g, t/ ef/tn] k|ToIf<br />

pkl:ylt b]vfP/ / e"ldsf v]n]/ s]xL klg<br />

ePsf] 5}g . xfdLn] bnsf g]tfx¿nfO{ ef/tdf<br />

e]6\bf klg e"ldut tl/sfn] e]6\g] u/]sf 5f} + .<br />

sltko 7fpFdf eg] xfd|f] e]63f6 ;lsPsf]<br />

s]xL a]/df u'Ktr/ k'Ug] u/]sf 5g\ .<br />

bn / dfcf]jfbLsf] ;+o'Qm jQmJo lsg cfpg<br />

g;s]sf] <<br />

Pp6f t bnx¿sf] g]t[Tj 8/fPsf] 5 .<br />

xfdL;Fu ;+o'Qm jQmJo lbg]lalQs} cfkm"x¿dfly<br />

a9L bdg x'g ;S5 eGg] 8/ . csf]{lt/,<br />

cGt/f{li6«o bafa . ;+o'Qm jQmJo glgsfNg


{<br />

+ +<br />

+<br />

+<br />

} +<br />

+<br />

} +<br />

+ F<br />

{<br />

F<br />

+<br />

+<br />

+<br />

+<br />

F<br />

{<br />

+<br />

{<br />

F<br />

F<br />

F<br />

F<br />

+ +<br />

ef/tsf] bafa 5 eGg] xfdLnfO{ nfu]sf] 5}g . xf] .<br />

o;df cd]l/sfs} a9L bafa 5 h:tf] nfU5 . zflGtk"0f{ cfGbf]ng lx+;fTds eP/ e8\lsP<br />

cfGbf]ngsf ;+o'Qm sfo{qmd agfpg g;s]kl5 tkfO{ +x¿ b+u kg' x' Fbf] /x]5, x}g <<br />

bn–dfcf]jfbL ;dembf/Lsf] cy{ / cfofd s] xfdLn] zflGtk"0f{ cfGbf]ng klg ug{<br />

eof] t <<br />

gkfOg] < gf/f nufpg, h'n; lgsfNg klg<br />

!@ a' "b] ;dembf/Ldf w]/} s'/f 5g\ . Tof] gkfOg] < xf], xfdL zflGtk"0f{ cfGbf]ngdf hfg<br />

Pp6f P]ltxfl;s …a| ]s y| 'Ú xf] . ToxfFleq uDeL/ kfO/x]sf 5}gf} . rls{ +b} uof] eg] xfdL sf7df8f}<br />

cfz+sf / cd"t{tf klg 5g\ . bf];|f] ;dembf/L hfG5f} . nfvf} hgtf ;8sdf lg:sg] eP eg]<br />

t gofF s'/} xf]Og, klxnfs} s'/fnfO{ k'gM k|lta4tf hgtfsf] aLrdf xfdL lg:sG5f} . xfdL Tof]<br />

ug{ vf]h]sf] dfq} xf] .<br />

tof/L ub{ klg 5f} .<br />

o:tf] ;DaGwjf6 uGtJodf k'Ug ;lsg]df slQsf] slxn] hfg' x'G5 <<br />

ljZjf; ug' {ePsf] 5 <<br />

nfvf} hgtf ;8sdf lgl:sP t/ g]t[TjljxLg<br />

uGtJo cyf{t\ nf]stflGqs u0ftGqdf k'Ugsf] eP eg] xfdL sf7df8f+ hfG5f} . hgtfsf] aLrdf<br />

nflu of] sbd t l7s 5 . ;a}sf] ;femf x'G5f} . To;f] ubf{ xfdL dg{ klg tof/ 5f} .<br />

b':dg cyf{t\ lg/+s'ztGqsf lj?4 n8\g] s'/fdf zflGtk"0f{ cfGbf]nnfO{ ;ft bnn] g]t[Tj ug{<br />

Ps dt t eof] lg, t/ u0ftGq;Dd hfg] ;s]gg\ eGg vf]Hg'ePsf] xf] <<br />

s'/fdf ;ft bnleq} ;xdlt 5}g . 5nkmn ub} Tof] ;ft bnsf] lhDd]jf/Lsf] s'/f xf] . xfdLn]<br />

uP/ ;femf sfo{qmd agfpg' k5{ eGg]df xfd|f] xfd|f] lhDd]jf/L s'/f u/]sf xf} . Tof] cfGbf]ng<br />

;xdlt 5 . oxL cfwf/df cl3 a9\g ;lsG5 ;ft bnsf] dfq xf]Og, xfd|f] klg cfGbf]ng<br />

eGg] ;f]r xf] .<br />

xf] . Tof] t ;ft bn / g]skf -dfcf]jfbL_aLrsf]<br />

tkfO{ +x¿ hgtfk|lt ljZjf;sf] s'/f u/]/ yfSg' ;dembf/Lcg';f/sf] cfGbf]ng xf] . Tof]<br />

x'Gg . t/ clxn]rflxF cfkm} lsg bnx¿sf] a};fvL lhDd]jf/Laf]wsf sf/0f xfdL sf7df8f} hfg]<br />

6]Sg vf]Hg'ePsf] xF <<br />

tof/Ldf nfu]sf 5f} .<br />

;lsPg lg t -xfF;f]====_ olb zfxL ;]gf, bnx¿k|lt tkfOx¿sf] z+sfn' /j}of k|s6<br />

zfxL cd]l/sL ;]gf gag]sf] x'GYof] eg] xfdLn] eO/x]sf] b]lvG5 . ;dembf/L eO;Sbf klg<br />

b'O{ jif{cufl8 g} sf7df8f} sAhf ul/;s]sf x'g] lsg o:tf] <<br />

lyof} . pgLx¿;Fu P;Pncf/ dfq} ePsf a]nf hgtfsf] rfxgflj?4 xflgsf/s ;Demf}tf<br />

Ps b'O{ j6f dfq} eP klg xfdL;Fu Ps]–$& x'g gkfcf];\ eg]/ hgtfnfO{ ;ts{ agfO/xg<br />

h:tf k|efjsf/L xltof/ lyP, t/ kl5 t xfdLn] h?/L b]Vof} . clxn] t l7s} b]lvG5, t/<br />

cd]l/sL ;]gf;Fu n8]sf] h:tf] eof] . ca t /fhf / pgsf dGqLx¿n] bnx¿nfO{ af]nfO/x]sf]<br />

xfdLn] /fhgLlts¿kn] lhTg' kg]{ eof] . cj:yf 5 . ;+;b\ k'gM:yfkgf jf ;j{bnLo<br />

sf7df8f}+df cd]l/sL /fhb"t h]D; Pkm ;/sf/ jf To:t} s]xL eof] eg] bnx¿leq<br />

d]l/of6L{;Fu xfd|f] ;Lw};Lw} n8fOF kl//x]sf] x'G5 . ;a} t xf]Og, s]xL JolQmx¿ /fhfsf]<br />

cd]l/sf;Fu /fhgLlts n8fOF rln/x]sf] x'G5 . cfx\jfgcg';f/ hfg] / r'gfjlt/ nfUg] ;Defjgf<br />

cd]l/sL /fi6«klt hh{ a'; ef/tdf cfP/ klxnf] 5 . klxnf /fhf / bnx¿ ldn]/ dfcf]jfbL<br />

k6s g]kfnsf] af/]df gfd} lnP/ af]Ng' k¥of] . l;Wofpg] eg]/ lxF8]s} x'g\, t/ g;s]sf dfq} g<br />

xfdLn] ;}lgs pkfoåf/f cd]l/sfnfO{ lhTg] x'g\ . t;y{ clxn] klg /fhf;Fu bnx¿ ldNg'<br />

xf]Og ls /fhgLlts¿kn] lhTg vf]h]sf 5f} . Tof] ;d:ofsf] xn xf]Og . ;d:ofsf] xn t<br />

Pp6f a[xQ/ /fhgLlts ;f]rcGtu{t g} of] ;a} !@ aF 'b] ;dembf/Ldf 5 . To;af6 bfofF afofF<br />

eO/x]sf] 5 .<br />

st} nfUg vf]lhof] eg] Oltxf;k|lt ljZjf;3ft<br />

tkfO{ +n] kmf}hL / u}/kmf}hL cfGbf]ngsf] kvf{n x'G5 eg]/ hgftfnfO{ k|lzlIft ug' k5{ eGg]<br />

elTsG5, bnx¿ ;z:q / xfdL zflGtk"0f{ xfdLn] 7fg]sf 5f} .<br />

cfGbf]ng ug] …Îo'hgÚsf] r/0f cfpF5 eGg'ePsf] tkfO{ +n] r}t @$ ;Dd lx;falstfa k|:6 x'G5<br />

5 . Tof] slxn] / s;/L x'G5 <<br />

eGg'ePsf] lyof], Tof] ldlt sl6;Sof] . s] k|:6<br />

kvf{n elTsg] qmd ;'? eO;s]sf] 5 . bf];|f] eof] t v} <<br />

;dembf/L eof] . ;ft bnn] cfdx8tfn 3f]if0ff gofF jif{ nfUg] a]nf;Dd b]znfO{ Pp6f<br />

u/], xfdLn] ;dy{g u¥of} . xfdLn] klxnf aGb, lgsf;tkm{ nUg' k5{ eGg] g} lyof] . 36gfqmd<br />

gfsfaGbL / cfdx8tfnsf] 3f]if0ff u/]sf lyof} . tLj|tfsf ;fy cl3 al9/x]sf 5g\ . g]kfnL<br />

xfdLn] tL ;a} lkmtf{ lnof} . r}t @$ ut] hgtfsf] /ut aUg] qmd /f]s]/ zflGtk"0f{ lgsf;<br />

;nf{xLsf] ;b/d'sfddf xfdLn] xdnf u¥of} . lbg' k5{ eGg] xfd|f] dfGotf xf] . To;sf] lglDt<br />

bnx¿sf] zflGtk"0f{ cfGbf]ngn] To;af6 phf{ cGt/f{li6«o ;d'bfon] klg ;sf/fTds e"ldsf<br />

kfof] . cfGbf]ngdf slt uf8L / ;/sf/L sfof{no v]nf];\ eGg] xfd|f] cfu|x xf] . bn / xfd|f]<br />

hnfOP, ;/sf/n] cfGbf]ngdf cfPsf dfG5] ;dembf/Ls} aLrdf zflGtsf] vfsf 5 .<br />

df¥of] . zflGtk"0f{ cfGbf]ngdf t o:tf] xF 'b}g . lg/+s'ztflj?4sf] Pstf g} zflGtsf] cfwf/ x'g<br />

zflGtk"0f{ cfGbf]ng lx+;fdf ablnFb} 5, xfdL ;S5 . c?;Fusf] ;Demf}tf Tof] cfwf/ x'g ;Sb}g .<br />

zflGtlt/ uPsf 5f} . of] g} …Îo'hgÚsf] k|lqmof xfdL To;sf] lglDt h] ug{ klg tof/ 5f} .<br />

/fi6«JofkL o'4lj/fdafx]s h] ug{ klg tof/<br />

x'g'ePsf] xf] <<br />

;ft bn;Fu xfdLn] elg/x]sf 5f}+–<br />

;+ljwfg;ef jf nf]stflGqs u0ftGqsf s'/fnfO{<br />

:ki6;Fu Ph]G8f agfpmF, ;+o'Qm sfo{qmd agfpmF,<br />

g]kfnL hgtfsf] gfddf ;+o'Qm clkn u/f} +,<br />

tkfO{ +x¿n] eg]h:t} zflGtk"0f{ cfGbf]ngsf] lglDt<br />

h?/L k5{ eg] b]zJofkL o'4lj/fd ug{ xfdL<br />

tof/ 5f} +, t/ ;+o'Qm gf/f, sfo{qmd, gf/f /<br />

clkn gePsf] cj:yfdf xfdLnfO{ o'4lj/fd<br />

u/ eGg] g}ltstf bnx¿;Fu /xFb}g .<br />

t/, tkfO{ +x¿n] o'4lj/fd gu/L lbFbf bnx¿ t<br />

cK7]/f]d} k/]sf 5g\ lg <<br />

clxn]s} cj:yfdf o'4lj/fd ul/lbg] xf]<br />

eg] Tof] zfxL ;]gfsf] lxtdf x'G5 . xfdLn]<br />

clxn] b]zJofkL kmf}hL sf/afxL u/]/ ;]gfnfO{<br />

ljs]lGb|t kf/]sf 5f}+ . sf7df8f}+df<br />

cfGbf]ngnfO{ prfOdf n}hfg] jftfj/0f ag]sf]<br />

5 . xfdLn] b]zJofkL o'4lj/fd u¥of}+ eg]<br />

p;n] cfºgf] of]hgfg';f/ zlQm s]lGb|t u5{ .<br />

clxn]sf] cj:yfdf xfd|f] kmf}hL sf/afxL hxfF<br />

tLj| 5, cfGbf]ng klg ToxLF k|efjsf/L ePsf]<br />

5 . sf7df8f}+sf] xsdf eg] Tof] s'/f ;To<br />

xf]Og . ToxL d"Nof+sgsf cfwf/df<br />

sf7df8f}+df kmf}hL sf/afxL :ylut u/]sf<br />

xf}+ . clxn]sf] cj:yfdf xfd|f] b]zJofkL kmf}hL<br />

sf/afxLn] ;/sf/L kmf}hsf] dgf]an 36]sf]<br />

5, hgtfsf] dgf]an a9]sf] 5 / cfGbf]ngdf<br />

pmhf{ / pT;fx a9]sf] 5 .<br />

eg]kl5 o'4lj/fd ug' {x'Gg <<br />

clxn] o'4lj/fd ug{ ] a]nf ePsf] 5}g . pko'Qm<br />

a]nf cfPdf xfdL o'4lj/fd ug{ v'nf 5f} + . ä<br />

;do á j}zfv &, @)^# 37


hgcfGbf]ng ljz]if dfcf]jfbL ;xeflutf<br />

df]xL dfUg] 9'ª\u|f] n'sfpg] †<br />

dfcf]jfbL / ;ft bnaLr !@ a'Fb] /fhgLlts<br />

;dembf/L x'g' cl3sf cfGbf]ngx¿df<br />

cfdhgtfsf] rf;f] b]lvPsf] lyPg . ;DalGwt<br />

bnsf sfo{stf{ / ljBfyL{ ;+u7gsf] cf+lzs<br />

;xeflutfdf ;+;b\jfbL bnx¿n] cfGbf]ng<br />

rnfO/x]sf lyP . hgo'4df ;+nUg<br />

dfcf]jfbLn] ;ft bnsf] zflGtk"0f{<br />

cfGbf]ngnfO{ g}lts ;dy{g dfq xf]Og, ;lqmo<br />

;dy{g ug]{ ;dembf/L ePkl5 hgk|bz{gdf<br />

gofF t/+u k}bf eof] / Tof] lj:tf/}<br />

hgcfGbf]ngdf ¿kfGtl/t xF'b} 5 . o:tf]<br />

/fhgLlts kl/b[ZonfO{ ;r]t gful/sx¿n]<br />

a'em]sf 5g\, t/ cfGbf]ng ;+rfng ul//x]sf<br />

bnx¿n] eg] /fhgLlts tYo ;fj{hlgs ¿kn]<br />

:jLsf/ ug{ lsg ;ls/x]sf 5}gg\ <<br />

tYo :jLsf/ ug{ g;Sg'sf] k5fl8 sfo/tf,<br />

xLgtfaf]w jf sk6 n's]sf] x'g ;S5 . df]xL<br />

dfUg] 9+'u|f] n'sfpg] n'RofOF b]vfP/<br />

cfGbf]ngnfO{ tfls{s kl/0ffddf k'¥ofpg<br />

;lsg]5}g . jt{dfg åGåsf] zflGtk"0f{ ;dfwfg<br />

ug]{ x]t'n] dfcf]jfbL;Fu ;dembf/L u/]kl5<br />

pgLx¿nfO{ zflGtk"0f{ cfGbf]ngsf] Ph]G8fdf<br />

k|j]z u/fpg' bnsf] st{Jo g} x'g cfpF5 .<br />

To;df klg zflGtk"0f{ cfGbf]ngdf cfd<br />

hgtfsf] ;xeflutfsf] ck]Iff ul/Psf] x'G5 .<br />

dfcf]jfbL eg]/ cnu ug{ ldNb}g . dfcf]jfbL–<br />

;ft bn ;dembf/Ln] ubf{ g} d'n'sdf zflGt<br />

/ k|hftGq rfF8} cfpg] ;Defjgf b]lvPsf]<br />

5 . if8\oGq / cx+sf/sf] rqmJo'x /r]/<br />

u0f]zdfg, s[i0fk|;fb / dbg e08f/LnfO{<br />

h:t} tl/sfn] dfcf]jfbL g]t[TjnfO{ lsgf/f /<br />

7]ufgf nufpg] k|of; ul/of] eg] To;sf]<br />

kl/0ffd if8\oGqsf/Lsf] 6fpsf]df alh|g<br />

;S5 .<br />

dfcf]jfbLn] lx+;fTds cfGbf]ngdfq<br />

rsf{O/xFbf lg/+s'ztfnfO{ tTsfn nfe x'g]<br />

b]v]/ g} ;ft bnsf] zflGtk"0f{ cfGbf]ngnfO{<br />

;fy lbg] lg0f{o u/]sf x'g\ . hgo'4 / hg;+3if{<br />

b'j} ;+rfng ub}{ cfPsf] dfcf]jfbL g]t[Tjn]<br />

ca hgo'4eGbf hg;+3if{nfO{ k|fyldstf<br />

lbPs} kmn:j?k ufpF ufpFdf hg;ef /<br />

38<br />

jt{dfg åGåsf] zflGtk"0f{ ;dfwfg ug] { x]t'n] dfcf]jfbL;Fu ;dembf/L<br />

u/]kl5 pgLx¿nfO{ zflGtk"0f{ cfGbf]ngsf] Ph]G8fdf k|j]z u/fpg' bnsf]<br />

st{Jo g} x'g cfpF5 . To;df klg zflGtk"0f{ cfGbf]ngdf cfd hgtfsf]<br />

;xeflutfsf] ck]Iff ul/Psf] x'G5 . dfcf]jfbL eg]/ cnu ug{ ldNb}g .<br />

;ft bn– dfcf]jfbL ;dembf/Ln] ubf{ g} d'n'sdf zflGt / k|hftGq rfF8}<br />

cfpg] ;Defjgf b]lvPsf] 5 .<br />

hgk|bz{g eO/x]sf 5g\ . o:tf] zflGtk"0f{<br />

/fhgLlts dfxf]nnfO{ k|f]T;flxt ub}{ hfg] xf]<br />

eg] dfcf]jfbL lx+;fn] ljsNk /f]Hg] cj;/<br />

kfpg]5 . hgo'4 cfºgf] ;Ldfdf k'u]sf] s'/f<br />

To; kf6L{n] :jLsf/ klg ul/;s]sf] 5 . ca<br />

g]kfnL hgtfsf] /ut v]/ hfg glbg] xf] eg]<br />

pgLx¿n] clx+;fsf] af6f]df uP/ klg k/fqmd<br />

b]vfpg ;Sg' k5{, h;/L lx+;fdf b]vfPsf<br />

5g\ . lx+;faf6 klg /fhgLlts ;Qf kl/j{tg<br />

jf k|flKt x'g g;Sg] eGg] xf]Og, t/ o:tf]<br />

dfWodaf6 ePsf] kl/jt{gn] :yfloTj kfpg<br />

g;s]sf] Oltxf; xfd|} b]zdf 5 . @))&<br />

;fndf g]kfnL sf+u|];sf] lx+;fTds k|xf/af6<br />

;Qf kl/jt{g eof] t/ To;n] :yfloTj kfpg<br />

;s]g / k'gM lx+;faf6} k|ltudg eof] .<br />

To;kl5 klg ;'j0f{ zdz]/ / ljkL sf]O/fnfsf]<br />

g]t[Tjdf sf+u|];n] lx+;fTds cfGbf]ng rnfof]<br />

;fy} emfkfaf6 klg lx+;fTds qmflGtsf] lju'n<br />

sDo'lg:6 s]6fx¿n] ahfPs} x'g\ . To:tf<br />

cfGbf]ngx¿ kl5 uP/ )$^ ;fnsf] clx+;|s<br />

cfGbf]ngdf ;dfj]z ePs} sf/0f /fhfsf]<br />

k|ToIf zf;g xf/]sf] xf] . /fhf k|ToIf zf;gdf<br />

km]l/ cfPkl5 qmflGt g} Nofpg] hgtfn] rf;f]<br />

b]vfPsf 5g\ . qmflGt ljlw ljwfg dfg]/<br />

cfpFb}g . gofF ljlw ljwfg agfpg k'/fgf]nfO{<br />

Wj+; kfg}{ k5{ . /fhfsf] lgif]lwt If]q / sºo'{<br />

hgtfn] tf]8\b} 5g\, t/ j}wflgs zlQm dflgPsf<br />

bnsf zLif{ g]tfx¿n] k|ToIf cfP/ /fhfsf]<br />

To; cfb]znfO{ cj1f ug]{ b[9tf b]vfPsf<br />

5}gg\ . gful/sx¿n] cj1f u/]kl5 To;sf]<br />

kl5 kl5 bnsf emG8f lnP/ cfGbf]ngsf]<br />

g]t[Tj u/]sf] :jfª /lr/x]sf 5g\ bnsf<br />

g]tfx¿n] .<br />

/fhfn] hgtfsf] g};lu{s clwsf/ n'6\g<br />

cfkm"df gLlxt lx+;|s zlQmsf] k|o]fu u/] eg]<br />

hgtfn] cfºgf] n'6]sf] ;DklQ kmsf{pg<br />

clx++;|s zlQmsf] k|xf/ ug'{ :jefljs xf] .<br />

clwsf/ dfu]/ xf]Og vf];]/ dfq kfOG5 .<br />

/fhfn] hgtfsf] clwsf/ aGb'saf6 vf];]<br />

To;nfO{ dfcf]jfbLx¿ aGb'saf6} vf]:g] k|of;<br />

ul//x]sf 5g\ . aGb'ssf] /fhgLlt hl6ndfq<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

ä b'uf{ ;'j]bL<br />

xf]Og if8\oGq / hf]lvdk"0f{ x'G5 . dfcf]jfbLn]<br />

lx+;fnfO{ g} /fhfsf] clwsf/ vf]:g] qmflGtsf]<br />

lglj{sNk dfWod dfg]/ a:g] xf] eg] To;n]<br />

;j{gfz l;jfo s]xL k|fKt x'g]5}g .<br />

gf/fo0flx6Ldf aGb'sn] 3]l/P/ a;]sf /fhf<br />

:jrflnt aGb's cfkm}+ k8\lsP/ ;kl/jf/ d/]<br />

eGg] lj1lKtnfO{ tTsfnLg k|wfgdGqL /<br />

ljkIfL bnsf g]tfn] :jLsf/ u/]/ cfºgf]<br />

/fhgLlts g}ltstf / x}l;ot k|blz{t<br />

ul/;s]sf 5g\ . ca pgLx¿s} e/df<br />

clx+;fTds cfGbf]ngn] qmflGtsf] :j¿k lng<br />

;Dej 5}g . To;}n] dfcf]jfbLn] ;dod}<br />

clx+;fsf] emG8f p7fP/ cufl8 a9\g]tkm{<br />

sbd rfn]df ;ft bnsf] sk6 / sfo/tfsf]<br />

/fhgLltdf klg ;'wf/ cfpg ;S5 .<br />

dfcf]jfbL hgo'4sf g]tf k|r08 /<br />

afa'/fdx¿n] xfn} cfºgf] /fhgLlts ljrf/<br />

hg;dIf k|jflxt ug]{ qmddf /fhgLlts<br />

pbfx/0fsf] ¿kdf ufGwLhLnfO{ ;lDemPsf<br />

lyP . ufGwLhL Pp6f dxfTdf dfq xf]Ogg\<br />

clx+;f / ;bfrf/sf] /fhgLlts g]tf klg<br />

x'g\ . pgsf] clx+;fsf] dtna ;gs / sdhf]/L<br />

xf]Og . ;Tosf] cfu|x ug]{n] efUg' x'Fb}g, n8\g<br />

/ dg{ tof/ x'g' k5{ eGg] c8fg lyof] pgsf] .<br />

k|r08 / afa'/fdhLx¿ klg ;+3if{af6 efUg]<br />

s'/f dg;f jfr;f ;f]Rb}gg\ xf]nf . …olb<br />

cfk z:q;] :j/fh n] ;st] x} tf] cfk p;]<br />

n] lnlho], d} b"/ v8f /x'+uf . n]lsg u'nfd<br />

dt /lxo] cf}/ z:qf] ;] g n8 ;s] tf] d]/L<br />

lgMz:q n8fOF d]+ ;fd]n xf] hfOo]Ú, ufGwLsf]<br />

of] c8fg ;Dem]/ lx+;fsf] ljsNk clx+;f<br />

dfg]/ hg;+3if{sf] g]t[Tj ug]{ k/fqmd k|r08–<br />

afa'/fdx¿n] klg b]vfpg] df}sf cfPsf] 5 .<br />

;x/ xf];\ jf ufpF ;a} 7fpFdf lx+;f aGb<br />

u/]/ hgcfGbf]ngsf] cfFlwa]/L Nofpg] cj;/sf]<br />

¿kdf bn;Fusf] ;dembf/LnfO{ pkof]u u/]df<br />

dfq d'n'ssf] sNof0f x'g]5 . clxn]sf]<br />

/fhgLlts t/ntfnfO{ cf–cfºgf] /fhgLlts<br />

:jfy{cgs"n Psn] csf{nfO{ k|of]u ug]{, sk6<br />

/ if8\oGq a'Gg] sfd x'Fb} hfg] xf] eg] g]kfn<br />

/ g]kfnLsf] eljio 5}g . ä


l/kf]6{ k|x/L dgf]lj1fg<br />

cfGbf]ngsf/LnfO{ lgd{dtfk"j{s k|xf/ ub} { k|x/Lx¿<br />

vfnL k]6, ckx]lnt /<br />

c;'/lIft k|x/L hjfgx¿<br />

x/]s cfGbf]ngsf ljr/f<br />

x'g\ / oxL kL8f pgLx¿<br />

cfGbf]ngsf/LnfO{ bdg<br />

u/]/ d]6fpg]<br />

dgf]j}1flgsx¿<br />

atfpF5g\ .<br />

ljr/fx¿ †<br />

;'bz{g /l~ht<br />

{ {<br />

{<br />

{ {<br />

{<br />

+<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

{ {<br />

+<br />

b;jif] ;z:q åGådf ?dflnPsf k|x/L /fhf 1fg]b|n] laxfgsf] vfgf vfg kfOPsf] 5}gÚ, Ps k|x/L Wofg k'u]sf] 5}g . lgoldt s8f l8p6L ug'<br />

!$ dlxgfcufl8 ;Qf cfÎgf] xftdf lnPkl5 hjfgn] ;donfO{ atfP . sl/a lbgsf] @–# kg] {, vfgfsf] Joj:yf gu/]/ 8«fO km'8 k|of]u ug]<br />

emg} dfgl;s¿kdf sdhf]/ x' Fb} uPsf 5g\ . ah] vfhfsf] ¿kdf lbOg] rfprfp, la:s'6 / h:tf sfo{n] pgLx¿df dgf]j}1flgs¿kdf c;/<br />

Go"g tnadf sfd ug' kg] afWotf, c;'/lIft k|m'6Lsf] e/df pgLx¿n] !@ 3G6feGbf nfdf] u/]sf] x'G5 / ;fdfGo cj:yfdf eGbf yk<br />

eljio / tflndsf] sdhf]/L;Fu} zfxL ;]gf / …l8p6LÚ ug' k5{ . Pp6f abL{wf/L ;d"xnfO{ s7f]/ / lx+;|s x'G5g\ .Ú<br />

;z:q ansf] ;d]t x]k'jf k|j[lQn] yk lx+;|s x' Fb} cfjZos ;fdfGo vfgfsf] ;d]t Joj:yf gx' Fbf d'n'sdf hf/L hgcfGbf]ng ;kmntftkm{<br />

uPsf] dgfj}1flgsx¿sf] ljZn]if0f 5 . pgLx¿df qm"/tf a9\g' :jefljs ePsf] uO/x]sf] ;Gbe{df of] cfGbf]ng bafpg' k5{<br />

;ft bnn] u/]sf] cfdx8tfn bafpg dgf]ljZn]ifsx¿ atfpF5g\ . ptf ;8sdf eGg]df k|x/Lx¿ dfgl;s¿kdf tof/ ePsf]<br />

;/sf/n] ljleGg 7fpFdf nufPsf] sÎo' {sf] cj1f v6fOPsf ;}lgssf nflu eg] cfjZostfg';f/ b]lvFb}g . Ps k|x/L clwsf/L eG5g\, …nf]stGq<br />

ug] {x¿dfly k|x/Lx¿ lgd{d bdgdf plqPsf tf}nadf]lhd vfgfsf] Joj:yf ul/Psf] x'G5 . xfd|f] klg cfjZostf xf], t/ clx+;fTds xf];\<br />

5g\ . Toltdfq xf]Og ;'/IffsdL{sf] lgd{d Ps k|x/L eG5g\, …;8sdf ;a}eGbf a9L v6\g] eGg] xfd|f] rfxgf xf] . clxn] xfdL cfÎgf] st{Jo<br />

s'6fOdf ;j{;fwf/0f a6'jf dfq xf]Og afnsb]lv xfdL t/ xfdLnfO{ g} cTofjZos vfgfsf] ;d]t k"/f ul//x]sf 5f} .Ú<br />

j[4;Dd klg k/]sf 5g\ . ;'/IffsdL{n] dfgjLo Joj:yf 5}g .Ú<br />

k|x/Lx¿nfO{ lbOg] tflnd ck"0f{ ePsf] 7x/<br />

;+odtf jf:tf g} gu/L u/]sf] lgd{d s'6lk6n] dgf]ljZn]ifs 8f= d'/f/L /]UdL eG5g\, dgf]j}1flgsx¿sf] 5 . k|x/Lh:tf] lhDd]jf/Lk"0f{<br />

hgtf yk cfqmf]lzt ePsf 5g\ . …g]kfndf ;'/IffsdL{ 5gf]6 ug] k|lqmof g} unt k];fdf cw{lzlIft dflg; lnP/ dfgjLo<br />

k|x/Ldf b]lvPsf] cdfgjLo sfo{z}nLsf] k5fl8 5 . 5gf]6 ul/Psf] dflg; ;fwf/0f xf] jf x}g tflndsf] sdL x' Fbf Tof] emg} k|To'Tkfbs x'g]<br />

pgLx¿sf] vfglkgdf b]lvPsf] a]jf:tf klg eGg] vfnsf dgf]j}1flgs k/LIf0f g]kfndf /]UdL atfpF5g\ . /]UdLsf cg';f/ k|x/Lx¿sf]<br />

Pp6f sf/0f ePsf] 7x/ dgf]j}1flgsx¿n] ul/Fb}g . xltof/ af]Sg] ;'/IffsdL{nfO{ o;f] ug' tna / ;'ljwf Hofb} Go"g x'g' / åGåsf sf/0f<br />

u/]sf 5g\ .<br />

cTofjZos x'G5 .Ú To;n] ubf{ klg dgf]j}1flgs cfk} +m c;'/lIft x' Fb} uPsf sf/0f pgLx¿df<br />

hgtf;Fu k|ToIf ;Dks{df /xg] k|x/Lx¿nfO{ cj:yf ;fdfGo gePsf dflg;x¿ k|x/L Jofks dfqfdf gsf/fTds dgf]j}1flgs c;/<br />

cGo ;'/IffsdL{ ;}lgs / ;z:q k|x/Ln] ;d]t k|zf;gleq k|j]z ug{ 9f]sf v'nf ePsf] sf/0f k/]sf] xf] . kfpFb} cfPsf labf s6f}tL x' Fb} hfg',<br />

tNnf] bhf{sf] ¿kdf x]g] u5{g\ . Tolt dfq kSs} klg pgLx¿n] ljleGg lsl;dsf 3/df hfFbf;d]t ljb|f]xL dfcf]jfbLsf] tf/f] x'g'<br />

geO{ pgLx¿nfO{ lbOg] vfgfdf ;d]t lje]b cdfgjLo lqmofsnfk b]vfpg] u5{g\ .Ú o:tf h:tf ;d:ofn] ubf{ klg k|x/Lx¿df g}/fZo<br />

ul/Psf] 5 .<br />

ljljw ;d:oftkm{ ;/sf/sf] s'g} Wofg gk'u]sf sfod} 5 . To;f] t lbge/ cfGbf]ngdf vl6Psf<br />

kl5Nnf] cfd x8tfndf laxfg & ah]b]lv sf/0f pgLx¿n] cdfgjLo rl/q b]vfPsf 5g\ . k|x/LnfO{ /flt dfcf]jfbLn] cfqmd0f u5{g\ eGg]<br />

a]n'sf * ah];Dd lgoldt sÎo' nufPsf nLsf] e/df 7"nf] eL8 lgoGq0f ug' kSs} klg qf; klg plQs} x'G5 . o:tf ;d:ofsf]<br />

sf/0f k|x/Lsf] vfgfsf] ;d]t 6' +uf] gePsf] xf] . hl6n sfo{ xf] .<br />

hlGh/df /x]sf] k|x/Ln] dfgjLo efjgfsf] s;/L<br />

laxfg % ah]b]lv ;8sdf cf]ln{g] k|x/LnfO{ 8f= /]UdL eG5g\, …clxn]sf] cfGbf]ng;Fu hf]8]/ sb/ unf{g\ < ptf sd;n xltof/af6<br />

a]n'sf l:ylt ;fDo ePkl5 dfq sfof{no lkmtf{ x]g] xf] eg] k|x/Lx¿n] Jofksdfqfdf qm"/tf dfcf]jfbL;Fu n8\g' kg] afWotfsf] dgf]j}1flgs<br />

ul/G5 . lbgel/ ;8sdf vl6Psf k|x/LnfO{ k|bz{g u/]sf] b]lvG5 . To;sf k5fl8 pgLx¿nfO{ c;/n] ubf{ klg dfgl;s¿kd} pgLx¿ lx+;|s<br />

laxfgsf] vfgfsf] s'g} Joj:yf ul/Psf] 5}g . dfgl;s¿kdf s;/L tof/ ul/Psf] 5 eGg] x' Fb} uPsf 5g\ .<br />

…clxn] d'n'sel/ cfGbf]ngn] ;8s tft]kl5 s'/f dxŒjk"0f{ x'G5, t/ To;df s;}sf] klg<br />

ä uf]ljGb kl/of/÷sf7df8f}<br />

;do á j}zfv &, @)^# 39


hgcfGbf]ng ljz]if c>' Uof“;<br />

+<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ +<br />

+<br />

ä l8NnL cfrfo{÷sf7df8f} sd xflg xf]cf];\ eg]/ o;sf] k|of]u ug] ul/Psf] UofF; g} a9L k|of]u ul/G5 . g]kfndf<br />

;+;b\jfbL ;ft bnsf] /fi6«JofkL cfd x8tfndf<br />

;/sf/n] cfGbf]ngsf/Lx¿nfO{ ltt/lat/ kfg{<br />

cGwfw'Gb ¿kdf c>'UofF;sf] k|of]u ul//x]sf] 5 .<br />

k|foh;f] dfG5]x¿ c>'UofF;k|lt vf;} ;r]t /x]sf]<br />

b]lvFb}g . pgLx¿ o;n] dfgj :jf:Yodf bL3{sfnLg<br />

¿kdf k|lts"n c;/ kfg] ljifodf cgle1 5g\<br />

t/, o;sf] clws k|of]u dfgjsf nflu Hofb}<br />

xflgsf/s ePsf] lj1x¿ atfpF5g\ . dfgjsf]<br />

lhgdf ;d]t xflg k'¥ofpg] ePsfn] efjL k':tfn]<br />

;d]t o;sf] s'k|efj ef]Ug' kg] b]lvG5 .<br />

;'/IffsdL{x¿ klg o:tf] ljiffQm UofF;sf]<br />

k|of]u ug] ljifodf Tolt ;+j]bgzLn b]lvFb}gg\ .<br />

pgLx¿n] o;nfO{ ;fdfGo ¿kdf lng] u/]sf<br />

5g\ . ;'/IffsdL{x¿n] Ps}k6s Ps} 7fpFdf bh{gf}<br />

;]n c>'UofF; ;d]t k|xf/ u/]sf 5g\ .<br />

ljZj :jf:Yo ;+u7gn] ljBfno / c:ktfn<br />

If]qj/k/ c>'UofF; k|of]u ug{ lgif]w u/]sf] 5 .<br />

t}klg c:ktfn /x]sf If]qdf o;sf] hyfefjL<br />

k|of]u x' Fb} cfPsf] 5 . lrlsT;sx¿sf cg';f/<br />

eP klg o;sf] ck|ToIf c;/ eg] zf/Ll/s<br />

IflteGbf sd 5}g . a? aflx/af6 x]bf{ b]lvg]<br />

rf]6k6s pkrf/kl5 lgsf] x'G5 . t/,<br />

c>'UofF;sf] s'k|efj eg] efjL k':tf;Dd k5{ .<br />

klAns x]Ny sG;g{ 6«:6sf sfo{sf/L lgb] {zs<br />

tyf g]kfn df]8]n c:ktfnsf lrlsT;s 8f=<br />

e/ts'df/ k|wfg eG5g\, …c>'UofF;n] dfgj<br />

z/L/df /x]sf lhgdf c;/ k'¥ofpF5 . To:tf<br />

dfG5]sf ;Gtfgdf o;n] j+zf0f'ut u'0fdf c;/<br />

k'¥ofpg] x'G5 .Ú of] UofF;n] k|xf/ ug] JolQm /<br />

;j{;fwf/0fnfO{ klg plQs} c;/ kf5{ . afbn<br />

nfu]sf] cj:yfdf eGbf rsf] 3fd nfu]sf] a]nf<br />

of] b;f} u'0ff a9L k|efjsf/L x'g] x'G5 .<br />

k|yd ljZjo'4b]lv /f;folgs xltof/sf] k|of]u<br />

ug{ yflnPsf] xf] . ;'?;'?df lj/f]wL kIfdfly<br />

cnsqfh:tf lrh k|of]u u/L n8\g] sfd<br />

ul/GYof] . sfnfGt/df To;sf] ;f6f] sd 3fts<br />

eg]/ !% j6f /;fogsf] k|of]u ul/g yfNof] .<br />

tLdWo] klg l;Pg / l;P; ;a}eGbf sd<br />

xflgsf/s dflgG5g\ . To;}n] clxn] oL b'O{j6f<br />

;'/IffsdL{åf/f k|of]u ul/g] c>'UofF; rflxF l;P;<br />

ePsf] atfOG5 .<br />

l;P; c>'UofF; lqm:6n kfp8/ -l;;f km'6\bf<br />

lg:sg] dl;gf] w'nf]_af6 ag]sf] x'G5 . o;df<br />

kfO/f]6]lSgs sDkfpG8 ld;fPkl5 lu|g]8df xfn]/<br />

k8\sfpFbf w'jfFsf] ¿kdf cfpF5 . ldlyn]g<br />

Snf]/fOgn] of] w'nf]nfO{ afkmsf] ¿kdf xfjfdf<br />

p8\g ;xof]u u5{ . o;df v';f{gLhGo lk/f]<br />

kbfy{ xfn]/ cem} s8f agfOG5 . o;df k|of]u<br />

ul/Psf] ldlyn]g Snf]/fOgn] z/L/df SofG;/<br />

pTkGg u/fpg] tŒj k}bf u5{ .<br />

cyf]{Snf]/f]a]Ghflnl8gDofn]gfl6«n /<br />

Snf]/f]P;f]6f]lkmgf]g cflb /f;folgs of}lusx¿af6<br />

agfOg] ePsfn] c>'UofF; jfo'd08ndf l56}<br />

3'ngzLn x'G5 / dfgj 5fnfdf l56} ;f]l;g]<br />

vfnsf] x'G5 . dfG5]sf] z/L/df k/]kl5 o;sf]<br />

c;/ Ps dlxgf;Dd /xG5 . xfd|f] z/L/df<br />

k/]kl5 n'uf w' Fbf klg o;sf] k|efj ;lsFb}g,<br />

s'g} g s'g ¿kdf /lx/x]sf] x'G5 . krf;<br />

ld6/b]lv kfFr ;o ld6/sf] b"/Laf6 k|xf/ ul/g]<br />

40<br />

hg:jf:Yodf v]naf8<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

ef:j/ cf]emf


{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

c>'UofF;sf] k|efj xfjfsf] ult tyf lbzfdf k|efj kf/]sf] lgisif{ lgsflnPsf] 5 . bfb ePsf]<br />

e/ k5{ . ;fdfGotof o;sf] k|efj Ps ;o dfG5]nfO{ o;n] t'?Gt} 5fnfdf c;/ b]vfpg<br />

ld6/leq sl/a #) ldg]6;Dd /xG5 . yflnxfN5 . cfFvfdf sG6\ofS6 n]G;<br />

c>'UofF; xfjfdf km}lngf;fy gfs / d'vdf nufpg]x¿nfO{ o;sf] s'k|efjn] cfFvfdf cN;/sf]<br />

lk/f] x'g] x'G5 . lj:tf/} 5fnf kf]Ng yfN5 . ;d:of b]lvg yfN5 . gfs–sfg / 3fF6Lsf] ;d:of<br />

;f; km]g{ Hofb} sl7gfO x'g] x'G5 . of] UofF;n] ePsf JolQmx¿nfO{ of] clt vt/gfs x'G5 .<br />

3fF6L, lgwf/, sfgsf] k5fl8sf] efu / cfFvfdf kmf]S;f]sf /f]uLx¿nfO{ t o;n] t'?Gt} k|efljt<br />

eTetL kf]Ng yfN5 . o;af6 dflg;df kfg] x'G5 . sn]hf]nfO{ bL3{sfnLg c;/ kf5{ .<br />

tfTsflns / bL3{sfnLg b'j} vfnsf] c;/ kb{5 . 5f/] /f]usf lj/fdLnfO{ o;n] t'?Gt d"R5f{ agfpg]<br />

o;af6 dfG5]nfO{ vf]sL nfUg], 5ftLdf hng sfd u5{ . o;sf] k|efjn] dflg;df lgdf]lgof<br />

x'g] tyf ge{; / l8;c8{/ x'G5 . ;f; km]bf{ of] x'g] x'G5 .<br />

dfgj z/L/leq k:5 . o;n] ubf{ :j/tGqLdf of] UofF;sf] s0f vfg]s'/fdf k¥of] eg] Tof]<br />

c;/ kg] ePsfn] :j/ e2f / ?vf] aGg] vt/f t'?Gt} ljiffQm aGg k'U5 . To:tf] vfg]s'/f u|x0f<br />

x'G5 eg] 5ftLdf c;/ kg' {sf ;fy} Zjf; km]g{ ug] dflg;nfO{ emf8fkvfnf nfU5 .<br />

ufx|f] x'G5 . o;df sfa{gdf]gf]cS;fO8sf] dfqf ;g\ !(^( df ;+o'Qm /fi6«;+3sf] dxf;efdf<br />

klg x'G5 h'g SofG;/sf] k|d'v sf/s dflgG5 . o;nfO{ k|ltaGw nufpg' k5{ eg]/ ax; ePsf]<br />

o;af6 k|efljt x'g]x¿df SofG;/ nfUg] 8/ lyof] . ljZjsf *) j6f d'n'sn] c>'UofF;nfO{<br />

x'G5 . 6fpsf] b'Vg], d'6'sf] w8\sg a9fpg], >j0f /f;folgs xltof/ eg]/ kl/eflift ub} k|ltaGw<br />

/ b[Zo zlQmdf x|f; Nofpg], dlxgfjf/L Pj+ nufpg' kg] dfu;d]t u/]sf lyP . o'/f]k]nL<br />

kmf]S;f] / kfrglqmofdf c;/ ug] tyf ue{ktg ;+3sf] a}7sdf klg o;af/] ljleGg cfjfh<br />

u/fpg] ;Defjgf x'G5 . nfdf] ;do;Dd o;sf] pl7/x]sf 5g\ .<br />

;Dks{df /x\of] eg] gfsaf6 kfgL alu/xg], ¥ofn dfgj :jf:Yosf lglDt xflgsf/s ePsf]<br />

r'lxg], vf]sL nfUg], Zjf;–k|Zjf; k|lqmofdf k|dfl0ft ePkl5 Sofg8fnufotsf d'n'sdf<br />

sl7gfO x'g], 56k6L, bf]wf/ tyf cGof]n x'g] c>'UofF;dfly k|ltaGw nufOPsf] 5 . ;+o'Qm<br />

x'G5 . o:tf dflg;df s'g} lg0f{o ug] tyf ;f]Rg] clw/fHo a]nfot / a| 'gfO{df klg of] k|of]u ug{<br />

s'/fdf c;/ b]lvg yfN5 . So'a]sdf c>'UofF;sf] lgif]w 5 . uf]vf{ la|l6; ;]gfdf sfo{/t s]bf/<br />

k|of]un] dlxnfsf] k|hgg Ifdtf / dlxgfjf/Ldf ;'g'jf/ ;do;Fu eG5g\, …a]nfot / a| 'gfO{df t<br />

of] k|of]u ug{ ] cg'dlt 5}g .Ú ;+o'Qm /fHo<br />

cd]l/sfsf] Soflnkmf]lg{ofdf of] UofF;nfO{ k|ltalGwt<br />

ul/Psf] 5 . ToxfF o;sf] b'?kof]u ug] {nfO{ tLg<br />

jif{sf] sf/fjf; ;hfo ul/G5 cyjf tLg xhf/<br />

cd]l/sL 8n/ hl/jfgf ul/G5 .<br />

o'; OGefO/f]d]G6 lk|h/e];g Ph]G;Lsf cg';f/<br />

o;sf] k|efjdf cfpg] dflg;df SofG;/,<br />

aRrfx¿df hGdhft ljs[lt Pj+ gsf/fTds<br />

j+zf0f'ut kl/jt{g u/fpF5 . c>'UofF;df clt<br />

ljiffn' vfnsf 3'ngzLn ldlylng Snf]/fO8<br />

ePsfn] o;n] dfgl;s b'a{ntf u/fpF5 .<br />

pkrf/<br />

o:tf] ljiffn' tyf bL3{sfnLg c;/ kfg] {<br />

UofF;sf] hyfefjL k|of]usf] lj/f]w ug' { k5{ . of]<br />

UofF; k|xf/ ul/Psf] If]qj/k/ hfg x' Fb}g .<br />

;'/IffsdL{nfO{ o;af6 x'g] c;/af/] r]tgf<br />

hufpg cTofjZos 5 . sf6]sf] Kofhn] klg<br />

o;sf] k|efj Go"g ug] { ePsfn] o:tf] cj:yfdf<br />

cfkm";Fu Kofhsf] 6'qmf lnP/ lxF8\bf klg o;sf]<br />

k|efjaf6 aRg ;lhnf] x'G5 . o;sf] c;/<br />

b]lvgf;fy kfgLn] d'v w'g' / s'Nnf ug' { pQm<br />

x'G5, t/ vfnL xftn] cfFvf ldRg eg] x' Fb}g .<br />

xftn] 5fnf 5'g] sfd u/]df cem} kf]Ng yfN5 .<br />

;fa'gkfgLn] d'v w'g' 7Ls x'G5 . oBlk, ;fa'g<br />

t}nLo eg] x'g' x' Fb}g . ulx/f] / ;':t/L Zjf;<br />

lng] ug' { k5{ . ä<br />

;do á j}zfv &, @)^# 41


sfs8le§f laxfg %=)) ah]<br />

eb|k'/ laxfg %=!) ah]<br />

dw'dNnf laxfg %=@) ah]<br />

w/fg laxfg ^=)% ah]<br />

lj/f6gu/ laxfg %=$% ah] / ^ $% ah]<br />

/fhlj/fh laxfg ^=)) ah]<br />

l;/xf÷df8/ laxfg ^=!% ah]<br />

dnËjf laxfg ^=#% ah]<br />

hgsk'/ laxfg &=@) ah]<br />

uf}/ laxfg ^=%% ah]<br />

jL/u~h laxfg &=)%, !)=!% / !!=)) ah]<br />

l6kf]6<br />

dfcf]jfbL / t/fO{<br />

hgtflGqsaLr sf6fdf/<br />

;z:q ljb|f]xL dfcf]jfbL / p;af6} km'6]/ uPsf] If]q dflgg] pQm ahf/sf k;n]x¿nfO{<br />

t/fO{ hgtflGqs d'lQm df]rf{aLr l;/xf / ;Kt/Ldf dfcf]jfbLn] pgLx¿sf] hg;/sf/df btf{ x'g<br />

sf6df/sf] l:ylt ;[hgf ePsf] 5 . kl5Nnf] bafa lbPsfn] Toxf“ em8k ePsf] lyof] .<br />

k6s r}t @^ ut] zlgjf/ /flt ;Kt/Lsf] lkk|fk"j{ dfcf]jfbL lgs6 dw];L /fli6«o d'lQm df]rf{sf<br />

uflj;–* df hgtflGqssf b'O{ sfo{stf{;lxt cWoIf;d]t /lx;s]sf ;Kt/Lsf hos[i0f uf]Otn]<br />

tLghgfsf] dfcf]jfbLn] xTof u/]sf 5g\ . dfcf]jfbLn] dw];Lx¿sf] enfOsf] nflu s]xL<br />

dfcf]jfbLåf/f dfk/g]df #) jifL{o hfls/ gug] { lgisif{ lgsfNb} kf6L{af6 ljb|f]x u/L @)^!<br />

dG;'/L, #% jifL{o ;flkm/ dG;'/L / $) jifL{o ;fn ;fpgdf 5'§} …t/fO{ hgtflGqs d'lQm df]rf{Ú<br />

rGb|z]v/ ;fx 5g\ . s]xL dlxgfotf kmQ]k'/, u7g u/]sf x'g\ . dfcf]jfbLaf6 cnlUuPsf uf]Otn]<br />

s~rgk'/ / ?kgu/ If]qdf rf]/L 8s}tL, rGbf …b'uf{gGb emf Knf6'gÚsf gfddf sl/a kf“r<br />

;+sng / ckx/0fdf ;+nUg /x]sf] cf/f]kdf ;ohgfsf] ;d"xdf cnUu} ;z:q kmf}h lgdf{0f<br />

tLg}hgfdfly …sf/afxLÚ ul/Psf] dfcf]jfbLsf u/L lx+;fTds ultljlw ;~rfng ug{ yfn]kl5<br />

;Kt/L lhNnf @ g+= Pl/of OGrfh{ ljdnn] dfcf]jfbL;Fu pgLx¿sf] b"/L a9]sf] 5 .<br />

hgfPsf 5g\ .<br />

dfcf]jfbLn] ;'?sf] cj:yfdf l;/xfdf u/]sf]<br />

:yfgLo afl;Gbfn] dG;'/Låo t/fO{ k|To]s xTofsf08df ;+nUg /x]sf ljgos'df/ dxtf]<br />

hgtflGqssf sfo{stf{ eP klg ;fx lgbf] {if -;'/h_ klg ljb|f]x ub} { t/fO{ hgtflGqs df]rf{sf]<br />

ePsf] atfPsf 5g\ . sl/a %) hgfsf] ;d"xdf …t/fO{ d'lQm;]gfÚsf] k|d'v /x]/ ;lqmotfk"j{s ;}Go<br />

cfPsf dfcf]jfbLn] dG;'/LåonfO{ ;fxsf] 3/df ;+u7g ug{ le8]sf lyP . dfcf]jfbLsf sfo{stf{n]<br />

al;/x]sf] cj:yfdf uf]nL xfgL xTof u/]sf lyP l;/xfsf] cof]Wofgu/ uflj;–% df ut ;fpg @<br />

eg] ;f]xL avt 3fOt] ePsf ;fxnfO{ pkrf/sf ut] cfkmGtsf] 3/ uPsf a]nf ljgosf] xTof<br />

nflu s~rgk'/ nf“bf af6f]d} d[To' ePsf] lyof] . u/]kl5 dfcf]jfbL / hgtflGqsaLrsf] emu8f Ps–<br />

dG;'/Låon] r}t @$ ut] g]kfn ljB't\ csf{sf] sfo{stf{sf] xTof ug] { l:yltdf k'Uof] .<br />

k|flws/0fsf ld6/ l/8/ dx]z a:g]tnfO{ o;cl3 t/fO{ hgtflGqssf sfo{stf{x¿n] l;/xf<br />

sfof{no kmls{/x]sf] cj:yfdf lkk|fk"j{ uflj;jf6 / ;Kt/Ldf kj{t]d"nsf dflg;nfO{ ckx/0f u/L<br />

ckx/0f u/L Ps dNnfx y/sf dflg;sf] 3/df lkm/f}tL lnP/ 5f]8\g] u/]sf lyP .<br />

y'g]/ /fv]sf lyP . ckx/0fsf/L b'j} dfcf]jfbLsf] hgtflGqssf sfo{stf{n] @)^@ ;fn j}zfvdf<br />

sf/afxLdf dfl/Psf] ;'g]kl5 dNnfxn] r}t @& dfcf]jfbLsf ;Kt/L lhNnf sld6Lsf ;b:o /<br />

ut] cfOtjf/ a:g]tnfO{ y'gf d'Qm u/]sf 5g\ . ;fpg !@ ut] sdn]z ofbjsf] xTof u/]sf<br />

o;cl3 r}t !$ ut] ;Kt/Lsf] l5Ggd:tf lyP . o;}aLr k6s k6s u/L l;/xfdf<br />

uflj; ;v8f ahf/df t/fO{ hgtflGqssf dfcf]jfbLsf b'O{ sfo{stf{sf] hgtflGqsn] /<br />

sfo{stf{nfO{ vf]Hb} cfPsf ;z:q dfcf]jfbLn] hgtflGqssf tLg sfo{stf{sf] dfcf]jfbLn] xTof<br />

cGwfw'Gb uf]nL rnfp“bf rf/hgf 3fOt] ePsf u/]sf 5g\ .<br />

lyP . t/fO{ hgtflGqs d'lQm df]rf{sf] k|efljt<br />

ä ljhok|;fb ld>÷nxfg<br />

dsfn' oftfoftsf] a; ;]jf<br />

snÍLaf6 5'6\g] M d'Vo sfof{no, kmf]g g+= $@&&%%@, $@*!(&@, $@*&#)^<br />

sf7df8f} +af6 hfg] sf7df8f} +tkm{ cfpg]<br />

kf]v/f laxfg &=#) ah]<br />

jL/u~h /flq a]n'sL *=!% ah]<br />

sn}of laxfg !)=!% ah]<br />

e/tk'/ laxfg !!=$% / lbpF;f] !@=!% ah]<br />

lzjgu/ lbpF;f] !@=#) ah]<br />

6fF8L k;f{ lbpF;f] !=)) ah]<br />

6fF8L–vf]n]l;dn lbpF;f] !=$% ah]<br />

k;f{–slkof lbpF;f] @=@) ah]<br />

k;f{9fk–d]3f}nL lbpF;f] $=$% ah]<br />

uLtfgu/–hutk'/ lbpF;f] $=!% ah]<br />

j/yjf laxfg &=$) ah]<br />

sf7df8f} +df l6s6 kfOg] :yfgx¿<br />

snÍL ;'Gwf/f uf}zfnf nugv]n<br />

@&#(!@÷@*!&)$ @%#!$@ $(#&%&÷$(&!#& %%@!^^^<br />

sfs8le§faf6 laxfg %=)) ah]<br />

eb|k'/af6 laxfg $=%) ah]<br />

dw'dNnfaf6 laxfg $=%) ah]<br />

w/fgaf6 laxfg $=@) ah]<br />

O6x/Laf6 laxfg %=)), %=@), ^=#) / &=)) ah]<br />

lj/f6gu/af6 laxfg $=#) ah]<br />

/fhlj/fhaf6 laxfg %=#) ah]<br />

l;/xf÷df8/af6 laxfg %=!% ah]<br />

nxfgaf6 laxfg ^=!%, &=)), &=!% / (=)) ah]<br />

dnËjfaf6 laxfg %=!% ah]<br />

hgsk'/af6 laxfg *=!% ah]<br />

uf}/af6 laxfg %=#) ah]<br />

jL/u~haf6 laxfg (=)), !!=)) / !!=#) ah]<br />

k"j{ ;f+;b<br />

sf]Onf/f dfl/P<br />

cd]l/sfsf] 6]S;f;, cfln{ª6gsf]] Ps<br />

l8kf6{d]G6 :6f]/df ut r}t @* ut]<br />

k"j{ ;f+;b k|sfz sf]O/fnfsf] lgwg<br />

ePsf] 5 . cfk/flws lu/f]xn]<br />

sf]O/fnfnfO{ uf]nL xfg]kl5 :6f]/df cfuf]<br />

nufOPsf] x'g ;Sg] z+sf ul/Psf] 5 .<br />

sf]O/fnfsf] d[To'sf] :ki6 sf/0f eg]<br />

clxn];Dd klg v'Ng ;s]sf] 5}g .<br />

sf]O/fnfn] ljut s]xL jif{b]lv Ps<br />

kfls:tfgLd"nsf Jofkf/Lsf] pQm<br />

:6f]/df sfd ub}{ cfPsf lyP . pgsf]<br />

d[t z/L/ ljeT; cj:yfdf ToxfF km]nf<br />

k/]sf] lyof] . pgsf] z/L/ hn]/ lrGg}<br />

g;lsg] cj:yfdf k|x/Ln] km]nf kf/]sf]<br />

hgfOPsf] 5 . ck/fwLx¿n]<br />

sf]O/fnfnfO{ uf]nL xfg]kl5 ToxfF<br />

/flvPsf] Sofd]/fdf s}b ePsf]<br />

36gfsf] b[Zosf] k|df0f gi6 ug{<br />

pgLx¿n] :6f]/ g} cfuf] nufOlbPsf]<br />

x'g ;Sg] cfz+sf clwsf/Lx¿n] u/]sf<br />

5g\ . cg';Gwfgaf6 7f]; lgisif{df<br />

gk'u'Gh]n sf]O/fnf xTofsf08 /x:osf]<br />

kbf{df ;Lldt /xg] b]lvG5 .<br />

sf]O/fnf k|hftGq k'gM:yfkgfkl5sf]<br />

;DkGg @)$* ;fnsf] ;+;bLo<br />

lgjf{rgdf l;Gw'nLaf6 g]kfnL sf+u| ];sf]<br />

l6s6df lgjf{lrt ePsf lyP . @)%!<br />

;fnsf] dWofjlw lgjf{rgnuQ} pgL<br />

cd]l/sf uPsf lyP . pgL ljut !)<br />

jif{b]lv Ps 5f]/f k|tLssf ;fy<br />

cd]l/sfsf] 6]S;f;df a:b} cfPsf lyP . ä<br />

jL/u~haf6 a]n'sf *=#) ah]<br />

sn}ofaf6 laxfg *=)) ah]<br />

e/tk'/af6 laxfg %=#) ah]<br />

k;f{af6 laxfg %=$% ah]<br />

vf]n]l;dnaf6 laxfg !)=#) ah]<br />

k;f{–slkofaf6 laxfg ^=#) ah]<br />

d]3f}nLaf6 laxfg *=$% ah]<br />

hutk'/af6 laxfg *=!% ah]<br />

jL/uGh /flq laxfg ^=$% ah]<br />

gf/fo0fu9af6 laxfg ^=!%, ^=$%, &=)), &=$), *=)),<br />

*=!%, *=$% / lbpF;f] #=)) ah]<br />

kfj{tLk'/af6 lbpF;f] !@=)) ah]<br />

cGo :yfgx¿ M sfFs8le§f / eb|k'/df d]rL ;+3sf] sfpG6/, w/fgdf a;kfs{ -)@%_@)#&@, lj/f6gu/af6 a;kfs{ glhs} -)@!_ #)&@&, O6x/Ldf klZrdrf]s, /fhlj/fhdf -)#!_ @))(, nfxfgdf -)##_ ^)#^^, l;/fxfdf<br />

-)##_ @)@##, l;/fxf÷df8/df -)##_ @)!#!, hgsk'/df efg'rf]s / /fdfgGb rf]s, dnËjfdf -)$^_ @))$@, jL/uGhdf -)%!_ @!%@^, x]6f}8fdf efg'rf]sdf -)%&_ @)%#%, gf/fo0fu9df k'Nrf]s a;kfs{ -)%^_ @$@)* .<br />

ofq'x¿sf] ;'ljwfsf nflu uf}zfnf / ;'Gwf/faf6 lgMz'Ns ldlga; ;]jf pknAw u/fOPsf] 5 .<br />

;do á j}zfv &, @)^# 43


l/kf]6{ a'6jn cfqmd0f<br />

44<br />

dfcf]jfbLsf pRr<br />

n8fs'x¿ ;fd]n a'6jn<br />

cfqmd0fdf lsg<br />

dfcf]jfbL cgk]lIft<br />

¿kdf c;kmn eof] <<br />

o;af/] dfcf]jfbLleq<br />

uDeL/ ;dLIff eO/x]sf]<br />

a'lemPsf] 5 .<br />

kTofpg}<br />

ufx|f]<br />

dfcf]jfbL cfqmd0fsf ;fIfL a'6jnjf;Lx¿ cfqmd0fdf k/]sf cfkmGtsf] kL8fdf zf]sljx\jn :yfgLojf;L<br />

ä bLks 1jfnL÷a'6jn -t:jL/ klg_<br />

/ftel/sf] eLif0f cfqmd0f / le8Gtsf sf/0f<br />

Ps emKsf] klg g;'t]sf a'6jnjf;LnfO{ nfu]sf]<br />

lyof], ;a} ;'/Ifflgsfo, ;/sf/L sfof{nox¿<br />

Wj:t eP, 3gfahf/sf a:tL v/fgL eP †<br />

laxfg kfFr aHof], /f]lsof] bf]xf]/f] le8Gt, Ifltsf]<br />

To:tf] eofjx sNkgfsf ;fy cfqmd0f:yn<br />

k'u]sf x'nsf x'n a'6jnjf;Ln] 3f]/ cfZro{sf<br />

b[Zo b]v]– k|foM ;a} ;'/Iff s]Gb| / ;/sf/L<br />

sfof{nox¿ ;Un} lyP .<br />

le8Gt /f]lsgf;fy x:ofª–km:ofª ub}{<br />

36gf:yn k'u]sf ;~rf/sdL{sf nflu tL b[Zo<br />

emg\ a9L cgf}7f lyP . dfcf]jfbL h+unlt/<br />

psfnf] nfUb} lyP, Wj:t eP eG7flgPsf ;'/Iff<br />

s]Gb|x¿ h:tfsf To:t} lyP . cGoq h:t}<br />

;aeGbf sd ;dodf dfcf]jfbLn] lgoGq0fdf<br />

lng ;Sg] elgPsf] Onfsf k|x/L sfof{nodf<br />

Psflaxfg} k"j{jt\¿kd} k|x/L ;]G6«L al;/x]sf]<br />

lyP . laxfgsf tL b[Zo s;}sf nflu ;kgf<br />

h:t} lyP, lsgeg] k"/fk"/ gf} 3G6f nfdf]<br />

le8Gtdf tL s]Gb|–sfof{nodf vf; s]xL gePsf]<br />

kTofpg ufx|f] lyof] .<br />

;ft bnsf] cfd x8tfn ;'? ePsf] bf];|f] /ft<br />

dfcf]jfbLn] n'lDagL ;b/d'sfd a'6jndf<br />

cfqmd0f k|of; u/]sf lyP, h'g pgLx¿s} nflu<br />

k|To'Tkfbs /x\of] . To; /ft dfcf]jfbLn] a'6jnsf<br />

;a} ;'/Iff s]Gb|x¿df Ps};fy xdnf u/]sf lyP .<br />

;Fu} pgLx¿n] slknj:t' ;b/d'sfd tf}lnxjfdf<br />

klg eLif0f cfqmd0f u/]sf lyP . To;cl3<br />

pgLx¿n] ¿kGb]xLsf] ;fnemG8L, slknj:t'sf]<br />

uf]?l;+u]nufot ;'/Iff s]Gb|x¿df cfqmd0f<br />

u/]sf lyP .<br />

dfcf]jfbL eLif0f xdnfn] dfcf]jfbLnfO{ g}<br />

Iflt k'¥ofPsf] / ;'/IffsdL{sf] dgf]an pRr<br />

kf/]sf] zfxL ;]gfsf] egfO 5 . lgs} nfdf] u[xsfo{<br />

/ /0fgLltkl5 dfcf]jfbLn] u/]sf] a'6jn<br />

cfqmd0fdf ;'/IffsdL{eGbf dfcf]jfbLtkm{ a9L<br />

Iflt k'¥of] . 36gfdf ;ft dfcf]jfbLn] Hofg<br />

u'dfP . rf/hgf kqmfp k/] . s]xL xltof/<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

klg dfcf]jfbLn] u'dfP . a'6jnsf t'ngfdf<br />

slknj:t'df ;'/Iff s]Gb|x¿df a9L Iflt k'Uof] .<br />

slknj:t'sf] tf}lnxjfdf ;'/Iff s]Gb|x¿<br />

Wj:t eP . dfcf]jfbLn] ! ;o rf/hgf s}bL<br />

eufP klg .<br />

tL b'j} 7fpFdf ;'/Ifflgsfotkm{ #–# hgf<br />

u/L ^ hgfsf] d[To' ePsf] ;'/Iff;|f]tsf] bfaL<br />

5 . oBlk, 3fOt] ;'/IffsdL{sf] ;+Vof Hofbf<br />

/x]sf] atfOPsf] 5 .<br />

dfcf]jfbLsf pRr n8fs'x¿ ;fd]n a'6jn<br />

cfqmd0fdf lsg dfcf]jfbL cgk]lIft ¿kdf<br />

c;kmn eof] < o;af/] dfcf]jfbLleq uDeL/<br />

;dLIff eO/x]sf] 5 . x'g t dfcf]jfbLn] a'6jn<br />

cfqmd0f …AnlsªÚsf nflu lyof] eg]/ ts{ lbPsf]<br />

5 . a'6jn h:tf] c~rn ;b'/d'sfddf cfqmd0f<br />

u/]/ cfkm" cl3 a9]sf] k'li6 ePsf] bfaL;d]t<br />

p;sf] 5, t/ cfqmd0fsf] k|s[lt AnlsªeGbf<br />

zfxL ;]gfsf] cfwf/df 7"nf] Iflt k'¥ofpg] g}<br />

lyof] . To;f] t cfqmd0f eO/x]s} a]nf<br />

cfqmd0fdf ;+nUg dfcf]jfbL pRr g]tfx¿n]


flt tLg ah]leq ;}lgs cfwf/ cfÏgf] sAhfdf<br />

cfpg] bfaL ;~rf/dfWodx¿;Fu u/]sf lyP,<br />

t/ l/Q} xft kmls{g afWo dfcf]jfbLn] kl5<br />

slknj:t'df eLif0f cfqmd0f ug{ …AnlsªÚ u/]sf]<br />

u/]sf] 5 . gf}–gf} 3G6f;Dd cTofw'lgs xltof/n]<br />

cfqmd0f ug' { / bf]xf]/f] le8Gt eO/xg'n] klg<br />

dfcf]jfbL cfqmd0fsf] /0fgLlt Anlsª dfq}<br />

lyPg eGg] k'li6 u5{ .<br />

To;cl3 klg dfcf]jfbLn] a'6jn cfqmd0f<br />

ug] { clGtd tof/L u/]sf] rrf{ lyof] . Tolt v]/<br />

k|fljlws ;d:ofn] glhsaf6 kmls{g afWo ePsf]<br />

hgfOPsf] lyof], t/ cfqmd0faf6 ;kmntf xft<br />

gnfu]kl5 dfcf]jfbLn] s'g} klg a]nf a'6jndf<br />

cfqmd0f ug{ ;Sg] hgfPsf] 5 . o;n]<br />

;'/IffsdL{x¿ pRr ;ts{tfsf ;fy al;/x]sf<br />

5g\ . cfqmd0fkl5sf x/]s lbg ;'/Iff s]Gb|<br />

glhssf a:tL vfnL eO/x]sf 5g\ . ToxfF :jo+<br />

;]gfn] klg le8Gt x'g ;Sg] hgfpFb} glhssf<br />

afl;GbfnfO{ p7\g elg/x]sf] 5 .<br />

dfcf]jfbLn] a'6jnsf ;ft ;'/Iff s]Gb| /<br />

;/sf/L lgsfonfO{ lg;fgf agfP/ cfqmd0f<br />

u/]kl5 a9\tf lg;fgf /fdgu/l:yt zfxL ;]gfsf<br />

@@ gDa/ aflxgL / /0fzfx u0fnfO{ agfPsf]<br />

lyof] . oL ;'/Iff sfof{no glhs} /x]sf klZrd<br />

k|x/L tflnd s]Gb| / j8f k|x/L sfof{no ejg<br />

Ifltu|:t ag]sf 5g\ . To:t} b'O{ lsnf]ld6/<br />

b"/Lsf] km/sdf /x]sf ;}lgs tflnd s]Gb|, Ok|sf<br />

/ If]qLo 6«flkmsdf klg s'g} Iflt k'u]g .<br />

lsg eof] c;kmn <<br />

dfcf]jfbLs} :jLsf/f]lQmdf b'j} cfqmd0fdf<br />

p;n] !$ hgf u'dfPsf] 5 / rf/hgf kqmfp<br />

k/]sf 5g\ . a'6jn h:tf] 7fpFsf xft xfn]/<br />

klg dfcf]jfbL cfqmd0f c;kmn x'g'df vf;<br />

sf/0f lyP, ;'/IffsdL{sf] pRr ;ts{tf /<br />

dfcf]jfbLsf] lkmtnf] /0fgLlt .<br />

cfqmd0fsf] ;'/fsL kfPkl5 zfxL ;]gf klxNo}<br />

pRr ;ts{ ag]sf] lyof] . /, ;'/Iff s]Gb|x¿df<br />

klxNo} t}gfy lyof] . j8f k|x/L sfof{no /fdgu/sf<br />

k|x/Lx¿ klxn] g} ;}lgs Aof/]sleq l5/]sf lyP .<br />

Onfsf k|x/L sfof{no, k|x/L tflnd s]Gb|nufotsf<br />

sd ;'/Iff ePsf ;'/Iff s]Gb|x¿ / j/k/sf<br />

k|Tofqmd0f ug{ ;lhnf] 7fpFdf ;}lgs t}gfy<br />

eO;s]sf lyP . ;a} 7fpFdf n8fs' ;}lgs cufl8<br />

cfO;s]sf lyP . dfcf]jfbL cfqmd0fsf] ;+s]t<br />

kfpgf;fy ;}lgsx¿n] j/k/sf 8fF8fx¿;Dd<br />

cfqmd0f u/]sf lyP . ;'/Iff SofDk glhs<br />

cfO;s]sf dfcf]jfbLnfO{ klg pgLx¿n] cufl8<br />

a9\g lbPsf lyPgg\ . t}klg laxfg pHofnf]<br />

eOGh]n b'j}kIf bdbf/ tl/sfn] n8]sf lyP .<br />

;}lgs SofDkdf cfqmd0f ug{ dfcf]jfbLsf<br />

dlxnfx¿ vlGgPsf] :yfgLo afl;Gbfn] atfP .<br />

s]xL lbgotf ;'/Iff s]Gb| /x]sf h+unx¿df<br />

dfcf]jfbLsf] a9\tf rnv]n lyof] . To;f] t<br />

kfNkf cfqmd0f otf dfcf]jfbL ;]gfx¿n] u08s<br />

If]qdf c•f hdfO/x]sf lyof] .<br />

a'6jn cfqmd0f ug{ pgLx¿n] rf/}tkm{<br />

Anlsª u/]sf lyP . a'6jnsf] g]kfnuGh /f]8df<br />

pgLx¿n] :yfgLo k;naf6 g'gsf af]/f NofP/<br />

;]G6«L / Anlsª kf]:6 v8f u/]sf lyP . To:t}<br />

pkrf/ s]Gb|x¿ klg v8f u/]sf lyP . t/,<br />

;'/Ifflgsfosf nflu lgs} zlQmzfnL 7flgPsf]<br />

a'6jndf cfqmd0f ubf{ klg pgLx¿n] lkmtnf]<br />

/0fgLlt ckgfPsf] hgfOPsf] 5 .<br />

a'6jn cfqmd0fdf cfPsf w]/}h;f] dfcf]jfbL<br />

5fkfdf/ gofF cg'xf/ lyP . w]/}nfO{ a'6jnsf]<br />

ef}uf]lns agfj6 g} yfxf lyPg . …s]xL dfcf]jfbLn]<br />

t Ok|sf, j8f k|x/L, ;]gfsf] jflxgL / tflnd<br />

s]Gb| stf k5{ eg]/ ;f]w]sf lyPÚ, k|ToIfbzL{sf]<br />

cg'ej 5 . ;}lgs tflnd s]Gb| / Onfsf k|x/L<br />

sfof{odf cfqmd0f ubf{ dfcf]jfbLn] ;j{;fwf/0fsf<br />

;fdfGo 3/ k|of]u u/]sf lyP . cfqmd0fsf] ;'?s}<br />

r/0fdf dfcf]jfbLn] ;}lgs Aof/]scl3 g} ;]gfsf]<br />

aVt/aGb uf8L lgoGq0fdf lnO{ 6fo/ k'm6fPsf<br />

lyP . t/, kl5 pgLx¿ kl5 x6]sf lyP .<br />

/fte/ ;zQm n8] klg kl/0ffd dfcf]jfbLsf]<br />

ljkIfdf b]lvof] h'g 36gfn] ;'/Ifflgsfosf]<br />

cfTdan a9]sf] 5 . u08s If]qsf] ;'/Iff<br />

zlQm;DkGg ;x/df cfqmd0f u/]/ gofF ;Gb]z<br />

lbg] dfcf]jfbL of]hgf v'lDrPsf] 5 .<br />

cfqmd0fdf k/]/ a'6jnsf ;j{;fwf/0f czf]s<br />

yfkf / slknj:t'df csf{ Ps ;j{;fw/0f dfl/<br />

Psf 5g\ . To:t} s]xL ;j{;fwf/0f 3fOt] ePsf<br />

5g\ . cfqmd0faf6 g]kfn kqsf/ dxf;+3sf]<br />

ejgdf klg Iflt k'u]sf] 5 . ä<br />

;do á j}zfv &, @)^# 45


"/;~rf/ km]l/ dgkl/<br />

v} xs<br />

pkef]Qmfsf] <<br />

47<br />

ä dw';"bg kf}8]n÷sf7df8f} +<br />

cfGbf]ngsf gfddf hgtfsf df]jfOn aGb u/]/<br />

km]l/ Psk6s pkef]Qmfsf] xs vf]l;Psf] 5, t/<br />

csf] {lt/ k/LIf0fsf gfddf dGqL /<br />

;'/Ifflgsfosf xflsdx¿nfO{ g]kfn 6]lnsdsf]<br />

l;l8PdP afFl8Psf] 5 .<br />

cfGbf]ng bafpg ;/sf/n] df]jfOn ;]jf cj?4<br />

kf/]sf] 5, t/ dGqL, ;/sf/sf dflyNnf] bhf{sf<br />

xflsdx¿ / ;'/Ifflgsfosf clwsf/Lx¿sf]<br />

xftdf eg] df]jfOn 5'6]sf] 5}g .cfdgful/ssf<br />

nflu af“l8Psf] kfFr nfveGbf w]/} kf]:6 k]8 /<br />

lk|k]8 df]jfOn ;]jf sf6]/ pgLx¿n] g]kfn<br />

6]lnsdn] afF8\g] tof/Ldf /x]sf] l;l8PdP<br />

cGtu{tsf xft] ;]6x¿dfkm{t df]jfOn ;]jf<br />

pkef]u ul//x]sf 5g\ .<br />

6]lnsd sd{rf/Lx¿sf cg';f/ …k/LIf0fÚsf<br />

;do á j}zfv &, @)^@<br />

;/sf/n] o;tkm{ a]jf:tf b]vfpg'sf] kmfObf /fd| };Fu<br />

n'76]sf] 5, 6]lnsdn] cfÎgf u|fxs;Fu clws d'gfkmf<br />

c;'n u/]/ .<br />

t/ 6]lnsdsf] kl5Nnf] Jojxf/ eg] ;f“lRrs}<br />

cGofok"0f{ 5, cfÎgf u|fxsk|lt . lsgeg] Psflt/<br />

cfdgful/sn] /sd e'Qmfg u/]/ lnPsf]<br />

+<br />

{ {<br />

{ {<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

+<br />

{<br />

df]jfOnnfO{ lg/Gt/tf lbg g;Sg] / csf] {tkm{<br />

cf}krfl/s ¿kdf ljt/0f g} gul/Psf] l;l8PdP<br />

;]jf ;/sf/sf dflyNnf] bhf{sf clwsf/Lx¿nfO{<br />

pknAw u/fP/ pgLx¿nfO{ ;]jf k'¥ofpg] .<br />

Tof]eGbf dxŒjk"0f{ s'/f k/LIf0fsf gfddf ;/sf/L<br />

clwsf/Lx¿nfO{ lgMz'Ns kmf]g pknAw u/fpg]<br />

nflu eGb} 6]lnsd Joj:yfkgn] sf7df8f} / pgLx¿sf] vr{;d]t cfd pkef]Qmfaf6 c;'n<br />

pkTosfel/ df]jfOnsf ¿kdf pkof]u ug{ ug] sfo{k|lt pkef]Qmf ;r]t x'g' kg] b]lvPsf]<br />

;lsg] pQm ;]jf ;/sf/sf pRrkb:y<br />

xflsdx¿sf] ;]jfdf 6qmØfPsf] 5 . o;/L<br />

5 . o;cl3 :yfgLo lgsfosf] lgjf{rgsf a]nf<br />

klg df]jfOn cj?4 kfbf{ l;l8PdP kmf]g oxL<br />

af“l8Psf l;l8PdPsf xft] ;]6x¿sf] ;+Vof kfFr ¿kdf ;/sf/L / ;'/IfflgsfonfO{ pknAw<br />

;oeGbf a9L /x]sf] sd{rf/Lx¿n] atfPsf 5g\ .<br />

k/LIf0fsf gfddf 6]lnsd Joj:yfkgn]<br />

u/fOPsf] yfxf ePsf] 5 .<br />

df]jfOn kmf]g cfGbf]ng bafpg ;/sf/n]<br />

pgLx¿nfO{ lgMz'Ns ;]jf pknAw u/fPsf] xf] . k|of]u ug] csf] xltof/ ag]sf] 5 . cfGbf]ng<br />

of] ;]jf gful/ssf nflu eg] cf7 xhf/<br />

?k}ofFeGbf a9Ldf afF8\g] of]hgfdf 6]lnsd /x]sf]<br />

3f]if0ff ePkl5 df]jfOn ;]jf cj?4 kf/]/ cfGbf]ng<br />

bafpg] sfdsf] ;'?jft ul/G5 . o;af6 df]6f]<br />

5 . o;n] 6]lnsdsf] Joj;fo ug] lgotdfly /sd e'QmfgL u/]/ df]jfOn ;'ljwf lnPsf<br />

uDeL/ k|Zg p7]sf] 5, dflyNnf] txsf ;/sf/L<br />

clwsf/Lx¿sf nflu lgMz'Ns ;]jf<br />

pkef]Qmfsf] clwsf/dfly 7f8f] xgg t ePsf]<br />

5 g}, sDkgLdf kl/0ft ul/Psf] g]kfn 6]lnsdsf]<br />

pknAw u/fpg] / tNnf] txsf gful/saf6 cfDbfgLdf klg uDeL/ wSsf k'Ub} cfPsf] 5 .<br />

pgLx¿n] k|of]u u/]sf] 6]lnkmf]gsf] lan p7\g]<br />

u/L dxFuf]df a]Rg] .<br />

6]lnsdsf dxfk|aGws ;'ut/Tg s+;fsf/n]<br />

…dflysf] cfb]zÚdf df]jfOn cj?4 ePsf] atfpFb}<br />

pkef]Qmfx¿ ;r]t gePsf] cj:yfdf 6]lnsdsf] cfPsf 5g\, t/ sDkgLdf kl/0ft ePsf] 6]lnsdn]<br />

o:tf] u}/Joj;flos cfr/0f g}ltstfeGbf w]/} aflx/<br />

k'lu;s]sf] b]lvPsf] 5 . o;} klg 6]lnsdn] clxn]<br />

lgot;+ut sfo{ ul//xFbf s'g} cb[Zo …dflysf]<br />

cfb]zÚ kfngf ug{ afWo x'g' kb{}g eg]/<br />

klg cTolws dxFuf] ;]jf pknAw u/fO/x]sf] 5, Joj:yfkgn] c8fg lng ;s]sf] 5}g .<br />

em08} Psflwsf/k"0f{ g]kfnL ahf/df . kl5Nnf<br />

lbgdf 6]lnsdn] ;a} k|sf/sf ;]jfaf6 b}lgs<br />

6]lnsdnfO{ k|ToIf cfly{s gf]S;fg k'Ug] sfo{sf]<br />

sd{rf/Lx¿n] ;/sf/sf] cf“vfdf tf/f] aGb} lj/f]wdf<br />

sl/a tLg s/f]8 ?k}ofFa/fa/sf] Jofkf/ ub} cfPsf] plqFb} cfPsf 5g\ . /, o;k6s klg pgLx¿n]<br />

5 . sd{rf/Lx¿sf cg';f/ h;sf] %) k|ltzt<br />

/sd p;n] cfh{g ug] d'gfkmf xf] . NofG8<br />

nf]stGq :yfkgfdf ;ft bnx¿n] rnfPsf]<br />

cfGbf]ngk|lt P]Soa4tf;Fu} cj?4 df]jfOn ;'rf?<br />

nfOg / df]jfOn ;]jfdf 6]lnsdn] ljleGg ug' kg] dfunfO{ klg plQs} dxŒj lbPsf 5g\ .<br />

s/sf gfddf pkef]Qmfx¿af6 p7fpg] /sd<br />

p;sf nflu d'gfkmfsf ;|f]t aGb} cfO/x]sf<br />

g]kfn 6]lnsd sd{rf/L ;+3sf cWoIf 6+snfn<br />

>]i7 eG5g\, …df]jfOn ;]jf v'nfpg<br />

5g\ . o;tkm{ ;/sf/n] cf“vf lrlDng'sf] sf/0f Joj:yfkgnfO{ xfdLn] ;r]t agfPsf 5f} . cGoyf<br />

p;n] cfjZos kbf{ /sd p7fpg] ;|f]t xf]<br />

6]lnsd . :jR5 Joj;fosf nflu cfjZos<br />

;+3if{df plqg'sf] ljsNk 5}g .Ú sd{rf/Lx¿n]<br />

df]jfOn v'nfpg' kg] dfusf ;fy cfGbf]ng<br />

…k|lt:kwf{ sfg'gÚ Nofpg] k|lta4tf hgfP/ klg cufl8 a9fPsf 5g\ . ä


v]ns'b PPkm;L Rofn]Gh sk<br />

+<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

F<br />

ä gjLg cof{n÷sf7df8f}<br />

ug] cj;/af6 b'O{kN6 r'Sg' g} g]kfnsf nflu a| ]s/;Dd nlDaPsf] lyof] ;]ldkmfOgn v]n .<br />

b'ef{Uo ;fljt eof] . ;d"xut v]ndf >Ln+sfnfO{ 6fO{–a|]s/df >Ln+sfsf % hgf v]nf8Ln]<br />

cGt/f{li6«o km'6andf ;kmntfsf] ufyf sf]b} !–! uf]nsf] a/fa/Ldf /f]s]/ bf];|f] r/0f k|j]z k]gfN6LnfO{ uf]ndf kl/0ft ul/;s]sf] l:yltdf<br />

xiff] {Nnf;sf ;fy 3/ kmls{g] g]kfnL km'6ansf] Ps<br />

bzseGbf nfdf] k|tLIff o;kfln klg k|tLIffd}<br />

ug] cfwf/ agfPsf] g]kfn ;]ldkmfOgndf oxL<br />

6f]nL;Fu le8]sf] lyof] .<br />

g]kfnsf nflu 6f;L l5l/ª, gjLg Gof}kfg] /<br />

c~hg s];L dfq uf]nnfO{ ;xL lbzf lbg<br />

;Lldt ePsf] 5 . snfTds k|bz{gsf sf/0f ljut …df}sfsf] ;b'kof]u ug{ g;Sg' g} k/fhosf] ;kmn eP . o;cl3sf $ v]ndf % uf]n u/]/<br />

b'O{ ;ftfb]lv a+unfb]zsf] r6ufpF ;x/df k|z+l;t<br />

eO/x]sf g]kfnL km'6an v]nf8Lx¿ ;g\ !((#<br />

sf/0f eof]Ú, lgwf{l/t ;dodf kfPsf] k]gfN6Lsf]<br />

cj;/ k|bLkn] uf]n kf]:6dfly xfg]/ v]/ ºofFs]sf]<br />

k|z+;f kfPsf k|bLk rf}yf] tyf lg0ff{os k]gfN6Ldf<br />

k'gM PskN6 r's], h'g g]kfnsf nflu clGtd<br />

kl5 cGt/f{li6«o km'6an pkflw 3/ leœofpg] 36gftkm{ nlIft ub} k|lzIfs Zofd yfkfn] b'ef{Uo aGof] .<br />

of]hgfdf km]l/ ljkmn ag]sf 5g\ .<br />

g]kfn PPkm;L Rofn]Ghsksf] ;]ldkmfOgn<br />

:yfgLo kqsf/nfO{ eg]sf 5g\ . kmfOgn k|j]zsf]<br />

lg0ff{os v]ndf >Ln+sfsf uf]n/Ifs ;'uy<br />

…g]kfnsf] k|bz{g /fd|f] lyof] . t/ lhTg]<br />

cj:yfdf x' Fbfx' Fb} klg v]n u'dfof} +Ú, g]kfnsf<br />

k'u]/ aflxl/Psf] 5 . Pl;ofnL km'6an dxf;+3n] ltns/Tg]n] :6«fOs/ j;Gt yfkfnfO{ l8aS;leq k"j{ sKtfg pk]Gb|dfg l;+xn] ;donfO{ atfP .<br />

juL{s[t u/]sf] …;LÚ >]0fLsf !^ /fi6« ;xefuL<br />

of] k|ltof]lutfdf lr/kl/lrt k|ltåGåL ef/tnfO{<br />

n8fPkl5 g]kfnn] ^# ldg]6df k]gfN6Lsf] cj;/<br />

kfPsf] lyof] . To; a]nf v]n uf]n/lxt a/fa/Ldf<br />

8]9 bzs g]kfnL /fli6«o 6f]nLsf] ;b:o /x]/<br />

oxL k|ltof]lutfb]lv /fli6«o 6f]nLaf6 6fl9Psf<br />

!# jif{kl5 k/flht u/]/ g]kfnn] pkflw lhTg] rln/x]sf] lyof] . o;sf] b'O{ ldg]6kl5 g} pk]Gb| ef/t;Fusf] Sjf6/kmfOgndf g]kfnsf]<br />

alnof] ;Defjgf b]vfPsf] lyof] . oBlk,<br />

;]ldkmfOgndf >Ln+sf;Fu 6fO{–a| ]s/df %–#<br />

>Ln+sfn] sf;g gfblsof hof;"of{sf]<br />

uf]nd2tn] cu|tf lnof] . xl/ v8\sfsf]<br />

km/flsnf] lhtkl5 of] k|ltof]lutfdf g]kfn<br />

kmfOgn;Dd k'Ug]df 9'Ss lyP . …of]<br />

uf]ncGt/sf] k/fho ef]Ub} pkflwsf] xf]8af6 cg'kl:yltdf of] k|ltof]lutfsf] w]/} v]ndf sKtfgL k|ltof]lutfdf g]kfnL v]nf8Lsf] lkm6g]; klg<br />

aflxl/of] . o;cl3sf v]ndf uf]nsf] jiff{ ub}<br />

k|ltof]lutfs} lx/f] sxlnPsf cfqmfds<br />

ul//x]sf j;Gt yfkfn] *$ ldg]6df uf]n<br />

gkmsf{Psf] eP, ;DejtM g]kfn lgwf{l/t ;dod}<br />

/fd|f] b]v] d}n], t/ cem} klg xfd|f] v]ndf<br />

Ps¿ktf cfpg ;s]sf] 5}gÚ, k|ltof]lutfnfO{<br />

ld8lkmN8/ k|bLk dxh{g ;]ldkmfOgndf k]gfN6L k/fhotkm{ al9;s]sf] lyof] . pgs} uf]nn] 6fO{– glhsaf6 lgofn]sf pk]Gb| eG5g\ .<br />

48<br />

e'6fglj?4 cu|tf lnPkl5 v';LofnL<br />

dgfpb} g]kfnL v]nf8L / k|lzIfs<br />

t'lxof] jiff} +sf] { ;kgf<br />

;do á j}zfv &, @)^#<br />

t:jL/x¿ M ;s/Ph g]kfn


{<br />

{<br />

+<br />

}<br />

{<br />

{<br />

g]kfnn] of] k|ltof]lutfdf cfºgf] lr/k|ltåGåL lbPsf] 5 g]kfnnfO{, lnu r/0fsf] v]ndf<br />

ef/tnfO{ Sjf6/kmfOgndf #–) uf]n cGt/n] a| 'gfO{nfO{ uf]n/lxt a/fa/Ldf /f]Sb} . ckTofl/nf]<br />

k/flht ub} Ps bzs nfdf] l/; km]/]sf] lyof] . glthf lgsfNb} g]kfnnfO{ @–! uf]nn] x/fP/<br />

cfºg} b]zdf cS6f]j/ @( tfl/vb]lv x'g] PPkm;L cufl8 a9]sf] a| 'gfO{nfO{ lnu r/0fdf uf]n/lxt<br />

o'y RoflDkogl;ksf] tof/Ldf h'6]sf] ef/tn] a/fa/Ldf /f]Sb} g]kfnsf] bf];|f] r/0fdf k|j]z<br />

pHj]s k|lzIfs O:tfd cvd]bf]esf] lgu/fgLdf ug] jftfj/0f tof/ kf/]sf] lyof] e'6fgn] . e'6fg<br />

@) jif{d'lgsf v]nf8L k7fPsf] lyof] . ef/tsf] / a| 'gfO{aLrsf] glthfn] g]kfnL km'6an 6f]nL<br />

km'6angu/L dflgg] a+ufnb]lv aflx/sf ;ft jif{otf klxnf]kN6 cGt/f{li6«o k|ltof]lutfsf]<br />

v]nf8L;lDdlnt of] 6f]nL klxnf] xfkmd} tLg bf];|f] r/0fdf plSnPsf] lyof] . wGojfb lbg}<br />

uf]nn] kl5 k/]sf] lyof] . !# jif{cl3 a+unfb]zd} k5{, cfufdL jif{ e'6fg / g]kfnL km'6ansf]<br />

ePsf] ;fkm k|ltof]lutfsf] kmfOgndf 6fO{–a| ]s/df ldqtf #) jif{df k|j]z ug{ nfu]sf] pknIodf<br />

ef/tnfO{ $–# uf]ncGt/n] k/flht u/]kl5 e'6fgn] lbPsf] cd"No sf];]nLnfO{ . ;g\ !(*@<br />

g]kfnn] s'g} klg cGt/f{li6«o k|ltof]lutfdf df sf7df8f} +df ePsf] PGkmf d}qLk"0f{ cfdGq0f<br />

ef/tnfO{ x/fpg ;s]sf] lyPg . o;aLrdf km'6an k|ltof]lutfdf ;xefuL ePkl5 e'6fg<br />

g]kfn tLgj6f cGt/f{li6«o k|ltof]lutfdf / g]kfnaLr ;fOgf] ufFl;Psf] lyof] km'6an<br />

ef/tlj?4 g/fd|/L k/flht ePsf] lyof] . ;g\ d}bfgdf .<br />

!((% df ef/tdf ePsf] ;fkm k|ltof]lutfdf ef/tsf] rf/j6f Sna;Fu d}qLk"0f{ v]n v]Nb}<br />

;]ldkmfOgndf #–) n] k/flht ePsf] g]kfn of] k|ltof]lutfdf efu lng k'u]sf] g]kfnn] ;d"x<br />

;g\ !((( df g]kfnd} ePsf] cf7f} ;fkmsf] r/0fsf] v]n e'6fg, a| 'gfO{ / >Ln+sf;Fu v]n]sf]<br />

lnur/0fsf] v]ndf $–) n] xf/]sf] lyof] . ;g\ lyof] . o;cl3 ^ j6} cGt/f{li6«o v]ndf<br />

!((* df yfONofG8df ePsf] Pl;ofnL v]ns'b e'6fgnfO{ x/fPsf] g]kfnn] ;xh} @–) uf]nn]<br />

5gf]6 v]ndf eg] !–) n] dfq k/flht ePsf] lht]sf] lyof] . k|ltof]lutfs} sdhf]/ dflgPsf]<br />

lyof] g]kfn . o;cl3 ePsf cf7j6f le8Gtdf a| 'gfO{lj?4sf] bf];|f] v]ndf eg] sdhf]/ /Iffk+lQm<br />

;ftj6fdf k/fho ef]lu;s]sf] g]kfnn] bf];|f]kN6 / uf]n/Ifssf] uNtLsf sf/0f g]kfn k/flht<br />

ef/tnfO{ lht]sf] xf], cGt/f{li6«o k|ltof]lutfdf . x'g k'u]sf] lyof] . >Ln+sflj?4 lnusf] clGtd<br />

e'6fgsf] sf];]nL<br />

e'6fgL z/0ffyL{sf] d'2fn] /fhgLlts¿kdf<br />

v]ndf g]kfn !–! uf]nsf] a/fa/Ldf /f]lsPkl5<br />

g]kfnsf] Sjf6/kmfOgn k|j]zsf] ;Defjgf<br />

d'l:sn aGg k'u]sf] lyof] .<br />

kl5Nnf] ;do g]kfn / e'6fgaLrsf] ;DaGw<br />

Tolt ;'dw'/ geP klg km'6an d}bfgdf oL b'O{ v]nsf gfos<br />

b]zaLr cGof]Gofl>t ;DaGw 5 . oxL ;DaGw ;dfg:t/sf b]zx¿ ;xefuL /x]sf] PPkm;L<br />

phfu/ ug]{ qmddf o;kflnsf] PPkm;L Rofn]Ghsk y'k| g]kfnL v]nf8Lsf nflu ;'vb<br />

Rofn]Ghskdf e'6fgn] slxNo} glal;{g] pkxf/ /x\of], ljz]if u/L o'jf v]nf8Lsf nflu . rf]6u|:t<br />

sKtfg xl/ v8\sf k|foM a]Grd}<br />

/+uzfnfdf pkl:yt g]kfnL bz{s<br />

/fli6«o em08f kmx/fP/ g]kfnL<br />

v]nf8LnfO{ xf}+:ofpFb}<br />

a:g afWo ePkl5 6f]nLsf] g]t[Tj<br />

ug] lhDd]jf/L hfkfgaf6 of]<br />

k|ltof]lutf v]Ng cfPsf ;bfjxf/<br />

:6«fOs/ j;Gt yfkfn] kfP .<br />

pgn] ;bfem}+ o;kfln klg<br />

dxŒjk"0f{ b'O{j6f uf]n 7f]s]<br />

;zQm ljkIfLlj?4 . pgn]<br />

ef/tlj?4 Sjf6/kmfOgndf Ps<br />

/ >Ln+sflj?4 ;]ldkmfOgndf<br />

Ps uf]n ub}{ cGt/f{li6«o<br />

km'6andf cfºgf] uf]n ;+Vof gf}<br />

k'¥ofP . of] k|ltof]lutfdf ljho<br />

u'?ª, c~hg s];L, /fh' tfdfª,<br />

k|bLk dxh{gh:tf o'jf v]nf8L<br />

rlDsP . rf/ dlxgfcl3<br />

kfls:tfgdf ;DkGg ;fkm<br />

RoflDkogl;kdf v/fa<br />

k|bz{g u/]/ cfnf]lrt ag]sf<br />

6f;L l5l/ª o;kN6 /fd|f]<br />

k|bz{gsf sf/0f ;a}sf] cf“vfdf<br />

u8] . pgn] a| 'gfO{lj?4 uf]n ub}<br />

cGt/f{li6«o km'6andf uf]nsf]<br />

vftf vf]n] . ä<br />

lx/f] klg<br />

lh/f] klg<br />

PPkm;L Rofn]Ghskdf uf]n jiff{ ub} { PsfPs<br />

lx/f] ag]sf k|bLk dxh{gn] ;g\ !(($ sf]<br />

ljZjsk km'6ansf] kmfOgnnfO{ ;DemfP,<br />

r6ufpFsf] PdP clhh /+uzfnfdf . /f]a6f] {<br />

aflhof]sf] rdTsfl/s k|bz{gn] O6fnL<br />

ljZjsksf] kmfOgndf t k'Uof], t/ pgn]<br />

a|flhnlj?4sf] lg0ff{os v]ndf k]gfN6LnfO{<br />

uf]ndf abNg ;s]gg\ . k|bLksf] lgolt klg<br />

To:t} eof] . $ v]ndf % uf]n ub} { g]kfnnfO{<br />

& jif{kl5 cGt/f{li6«o km'6andf pbfpg]<br />

df}sf k|bLkn] g} lbnfP, t/ pgL lg0ff{os<br />

le8Gtdf aflhof]h:t} ºnk eP . PPkm;L<br />

Rofn]Ghsksf] ;]ldkmfOgndf >Ln+sflj?4<br />

kfPsf] @ j6} k]gfN6L kf]:6aflx/ xfg]sfn]<br />

xf/sf] ckh; klg pgs} yfKnf]df k¥of] .<br />

of] k|ltof]lutfdf blIf0f Pl;ofnL<br />

km'6ank| ]dLsf] ;jf{lws Wofg tfGg ;kmn klg<br />

k|bLk g} eP . y|L:6f/ Snasf @! jifL{o k|bLksf]<br />

k|efjzfnL k|bz{gn] :yfgLo ;~rf/dfWodsf]<br />

dfq xf]Og, Snax¿sf] klg Wofg cfslif{t<br />

u¥of] . pgL of] k|ltof]lutfdf Kofn]:6fOgsf<br />

kmx]b cQn -* uf]n_ kl5 ;a}eGbf a9L uf]n<br />

ug] { v]nf8Lsf] ;"rLdf bf];|f] gDa/df 5g\ .<br />

g]kfnL v]nf8Ln] cGt/f{li6«o v]nsf] Pp6}<br />

k|ltof]lutfdf olt w]/} uf]n u/]sf] of] klxnf]<br />

cj;/ xf] . pgn] e'6fglj?4 dxŒjk"0f{ @,<br />

ef/tlj?4 @ / >Ln+sflj?4sf] klxnf] lnu<br />

v]ndf Ps uf]n u/]sf lyP . pgL hd]sf] ;a}<br />

v]ndf g]kfnsf] k|bz{g /fd|f] ePsf] lyof] .<br />

a| 'gfO{lj?4 pgsf] k|bz{g lgs} sdhf]/ lyof],<br />

h'g v]ndf g]kfn k/flht x'g k'u]sf] lyof] . ä<br />

;do á j}zfv &, @)^# 49<br />

k|bLk dxh{g


;+:s[lt dlR5Gb|gfy /yofqf cj?4<br />

50<br />

gxf];\ clgi6 †<br />

hgtfn] tfGg'kg] { /y o;k6s sºo' {sf sf/0f<br />

;'/IffsdL{nfO{ tfGg nufOof]<br />

;do á j}zfv &, @)^@<br />

t]haxfb'/ a:g]t<br />

dlR5Gb|gfysf] /yofqf<br />

cj?¢ x' Fbf cz'e 36gf<br />

x'g] u/]sf] kfOPsf] 5 .<br />

o;k6s hfqf cj?¢<br />

ePkl5 g]kfnL /fhgLltdf<br />

klxn] klxn] h:t} s]xL<br />

kl/jt{g xf]nf eGg] s'/f<br />

cfFsng ul//x]sf 5g\<br />

:yfgLo afl;Gbfx¿ .<br />

ä 5q sfsL{÷sf7df8f} +<br />

;/sf/n] ;ft /fhgLlts bnsf] zflGtk"0f{<br />

hgcfGbf]ng bafpg sºo' { cfb]z hf/L u/]kl5<br />

dlR5Gb|gfysf] /yofqf;d]t k|efljt aGof] . /<br />

, hfqf lgwf{l/t ;doeGbf kl5dfq ;DkGg<br />

eof] . sºo' {sf sf/0f xg'dfg9f]sfdf /y ! lbg<br />

/f]lsP/ r}t @& ut]dfq pQm hfqf ;lsPsf]<br />

lyof] .<br />

sºo'{sf sf/0f o;k6s dl5Gb|gfysf]<br />

/yofqfdf hfqfdf ;xefuLsf] ;+Vof cToGt<br />

yf]/} lyof] . r}t @$ ut] dlR5Gb|axfnaf6 ;'?<br />

ePsf] pQm hfqfdf cj/f]w l;h{gf x'g'nfO{<br />

lj1x¿n] cz'esf] ¿kdf lnPsf 5g\ .<br />

;+:s[ltljb\ ;Todf]xg hf]zL eG5g\, …;f+:s[lts<br />

d"NodfGotf af]s]sf] dlR5Gb|gfysf] /yofqfdf<br />

yf]/} dflg; ;xefuL x'g' /fd|f] s'/f xf]Og .<br />

o;n] kSs} klg ;sf/fTds ;Gb]z lbg ;Sb}g .Ú<br />

af]lw;Tjsf] k|tLssf] ¿kdf af}¢ wd{sf]<br />

dxfofg ;Dk|bfon] ;'? u/]sf] ;]tf]<br />

dlR5Gb|gfysf] hfqfsf] bfz{lgs k[i7e"ld 5 .<br />

pQm hfqfn] k|To]s dflg; ;fwgf lg/Gt/<br />

hf/L /fv]df a'¢ aGg ;Sg] ;Gb]z lbg vf]h]sf]<br />

lqe'jg ljZjljBfno af}¢cWoog ljefusf<br />

k|d'v 8f= g/]z jh|frfo{ atfpF5g\ .


+<br />

{<br />

{<br />

{<br />

af}¢dfuL{n] ;'? u/]sf] eP klg clxn] lxGb' /fv]/ c;g nuL Pslbg /fVg] k|rng 5 . ca s] x'g] xf] <<br />

/ af}¢ b'j} wdf{jnDaL plQs} cf:yfsf ;fy To;kl5 xg'dfg9f]sf x'Fb} /ynfO{ nug6f]ndf o;cl3 dlR5Gb|gfysf] /yofqf cj?¢ x' Fbf<br />

of] hfqfdf ;l/s x'G5g\ . cl3NNff jif{df of]<br />

hfqfdf xhf/f} dflg; /y tfGg ;xefuL x'Gy],<br />

k'¥ofPkl5 hfqf ;lsPsf] b]lvP klg km]l/<br />

dlR5Gb|gfysf] d"lt{nfO{ v6df /fv]/ dlR5Gb|<br />

cz'e 36gf x'g] u/]sf] kfOPsf] 5 . o;k6s<br />

hfqf cj?¢ ePkl5 g]kfnL /fhgLltdf klxn]<br />

hfqfsf] /f}gs g} 5'§} x'GYof] . o;k6s eg] axfndf NofPkl5 cf}krfl/s ¿kdf hfqf klxn] h:t} s]xL kl/jt{g xf]nf eGg] s'/f<br />

sºo' {sf sf/0f xg'dfg9f]sfdf /y cnkq k/]sf]<br />

;dfrf/ k|;fl/t ePkl5 ;/sf/n] clgi6<br />

;lsG5 . cflv/df pT;j ;lsPsf] cj;/df<br />

ef]h klg x'g] u5{, t/ o;k6s eg] ef]hsf]<br />

cfFsng ul//x]sf 5g\ :yfgLo afl;Gbfx¿ .<br />

k|f= zfSo eG5g\, …o;nfO{ ;+of]u jf h] ;'s}<br />

x'g] eon] /y tfGg] k|of]hgsf nflu ^) j6f sfo{qmd ;DkGg x'g g;s]sf] k|fWofks /fhf dfg] klg ljutdf hfqf cj?¢ x' Fbf s}og\<br />

sºo' kf; pknAw u/fPsf] k"hf ;ldltn]<br />

hgfPsf] 5 . sºo' {sf] 8/n] /y tfGg] dflg;<br />

zfSo atfpF5g\ . pgL eG5g\, …o:tf] a]nf<br />

hfqf g} /f]lsPnf eGg] nfu]sf] lyof], h]gt]g<br />

36gf ePsf 5g\ . o;kfln klg s]xL gxf]nf<br />

eGg ;lsFb}g .Ú dlR5Gb|gfysf] /yofqf /f]lsPsf]<br />

Psbd} yf]/} ePkl5 k|x/Ln] ;d]t /y tfGf]/ hfqf ;DkGg eof] . o:tf] ljklQsf] 38Ldf 36gf 8]9 bzskl5sf] xf] . @)$^ ;fnsf]<br />

hlt;Sbf] rfF8f] /yhfqf l;Wofpgkl§ nfu]sf]<br />

:yfgLo afl;Gbfn] atfPsf 5g\ .<br />

ef]hsf] sfo{qmdrflxF kl5 ;f/]sf 5f}+ .Ú<br />

k|fWofks zfSo hfqf lgaf{w¿kdf ;DkGg<br />

hgcfGbf]ngsf a]nf klg dlR5Gb|gfysf]<br />

/yofqf /f]lsPsf] lyof] . To; a]nf t /ys}<br />

sºo' {df hah{:tL /y tfg]/ hfqf l;WofPsf] x'g g;Sg'nfO{ cfkm"n] cz'esf ¿kdf x]/]sf] cf8 lnP/ k|x/Ln] cfGbf]ngsf/Ldfly uf]nL<br />

36gfnfO{ /fd|f] dfGg g;lsg] wf/0ff /fV5g\<br />

;+:s[ltljb\ xl//fd hf]zL . pgL eG5g\,<br />

atfpF5g\ ..<br />

ljefu k|d'v 8f= jh|frfo{ cfdx8tfn /<br />

k|xf/ u/]sf lyP . !(() ;fndf dxfe"sDksf<br />

a]nf klg hfqf cj?¢ ePsf] lyof] .<br />

…k/Dk/fut rf8kj{nfO{ hf]ufpg' kg] xf] . o;n] sºo'{sf sf/0f oflGqs¿kn] ;lsP klg k[YjLgf/fo0f zfxn] klg g]kfn PsLs/0fsf]<br />

t k/Dk/fut¿kdf rlncfPsf o:tf rf8sf]<br />

P]ltxfl;s dxŒj ;dfKt kf/]sf] 5 .Ú hf]zLsf<br />

efjgfTds¿kn] k"/f x'g g;s]sf] ljrf/<br />

/fV5g\ . pgL eG5g\, …/fli6«o dxŒjsf kj{nfO{<br />

a]nf /fd|/L k"hfcfhf;lxt hfqf ;DkGg u/]kl5<br />

PsLs/0f cleofg ;kmn ag]sf] tYo Oltxf;df<br />

cg';f/ lglZrt ;do kfngf gu/L ;DkGg s;}n] klg cj/f]w k'¥ofpg' x' Fb}g . o:tf kj{af6 pNn]v ePsf] kfOG5 . /0faxfb'/ zfxsf] xTof<br />

/yofqfsf] s'g} cy{ /xFb}g . pgL YfK5g\,<br />

…cfkm"v';L hfqf ;'? ug] clg l;Wofpg] xf]<br />

j}/efj x6fpg d2t ldN5 .Ú d'n's åGåu|:t<br />

ePsf] cj:yfdf ;Df:of ;dfwfgsf] lglDt<br />

ePsf] ;dodf klg /yofqfdf Jojwfg v8f<br />

ePsf] P]ltxfl;s 36gf bh{ ePsf] kfOG5 .<br />

eg] k/Dk/fut lgodsf] s] cy{ /x\of]


…5\of of] df]/f] t, s:tf] kflQPsf]Ú, d+unfn]<br />

xft em6\sf/L . xftdf /x]sf] ;fgf] s'6f] s]xL k/<br />

pl5l§of] . cfºgf] gf+uf] 3' F8f]tkm{ x]/L . yf]/} y's<br />

nTkltPsf] lyof], wf]tLsf] km]/n] k'5L . lgwf/df<br />

pld|Psf lr6\lr6\ kl;gf k'5\g ToxL km]/ p7fO{ .<br />

gfs glhs} k'Ubf km]/ dudufPsf] cg'e"lt<br />

eof] p;nfO{ . Psl5g;Dd gfs}df 6f“;L<br />

/ 6f]nfO/xL .<br />

;~rosf]ifaf6 ;fk6L /sd lgsfNg cfp“bfsf]<br />

s'/f xf] . gf/fo0fbQ;“u} klxnf]k6s sf7df8f} +<br />

uPsL lyO{ pm . Tof] klg lgs} s/ u/]kl5 /fhL<br />

ePsf lyP gf/fo0fbQ . ;Gtfg lyPgg\ . 3/df<br />

tfnf nufP, lx“8] . l5d]sd} /x]sL h]7fgLn]<br />

3/sf] lrGtf glng' eg]kl5 b'j} 9'Ss ePsf<br />

lyP . km]l/ ltgtfsf ufp“df s'g} s'/fsf] 8/<br />

klg t lyPg .<br />

sf7df8f}+sf] Pp6f dWod:t/s} xf]6]ndf<br />

a;]sf lyP pgLx¿ . …t“nfO{ xlgd'g eg]sf]<br />

yfxf 5Ú, /flt sf]7fdf 6]lnlehg x]b} { ubf{<br />

gf/fo0fbQn] ;f]w]sf lyP . ‰ofnaf6<br />

lemlnldnL sf7df8f} + ;x/ x]l//x]sL d+unfn]<br />

pgsf s'/fdf s'g} rf;f] lbOg . kfv'/L ;dfP/<br />

cfkm" glhs} tfGb} gf/fo0fbQ cfkm} +n] yk], …otf<br />

;x/df ;'xfu/ftnfO{ xlgd'g eG5g\ .<br />

gjljjflxtf hf]8L xlgd'g dgfpg b]z ljb]zsf<br />

7"nf ;x/ / /d0fLo :yfgx¿df hfG5g\ .Ú<br />

gf/fo0fbQsf 5ftLdf 6fpsf] c8\ofp“b} d+unfn]<br />

r]kf/f] kf/L, …clg s] t


5f]/Lx¿nfO{ cf“v} cufl8 anfTsf/ u/L df/] .<br />

Aof/]sdf y'lgPsf] nf]Ug] d/]–Ho" “bf]sf] kQf] 5}g .<br />

…d]/f] t 5f]/} kfkL, s] ;f]r]/ h+un k;]sf] xf]<br />

s'lGg † cfkm" lg dfl/of], xfDnfO{ lg df¥of]Ú,<br />

dfOnLn] ;fGTjgfdf cf]sn]sf oL zAbn] a'6Lsf]<br />

sfd u¥of] . d+unfn] ;fx; a6'nL .<br />

sfvdf s]xL rNdnfPh:tf] eof] d+unfnfO{ .<br />

o;f] x]/]sL t sfnf] af]sf] 6fpsf] c8fP/ d:t<br />

a;]sf] 5 . …t“nfO{ c;QL † ef]s nfUof] xf]nf,<br />

clg cfO;\ x}g


Hof]ltif @)^# ;fn<br />

{<br />

+<br />

{<br />

+<br />

{ +<br />

+ +<br />

+<br />

{<br />

{<br />

}<br />

{<br />

{<br />

{<br />

zflGt / k|ult ;Eo dflg;sf rfxgf x'g\ eg] ju{sf] k|ltlglwTj /xg]5 eg] dGqL z'qmsf sf/0f x'g]5 . o;k|sf/ /fHo;~rfng ug] zf;sju{<br />

lx+;f / bdg c;Eotfsf Bf]ts x'g\ . :jefj}n]<br />

dflg; zflGt rfxG5 . zflGtljgf k|ultsf]<br />

k|wfgdGqLdf zlQm cfpg] lglZrt b]lvG5 .<br />

huNnUgrqmfg';f/ ;"o{ d]ifsf] eO{ afx|f} +,<br />

xf]l;of/ /xg' jfl~5t x'g]5 . ;~rf/, oftfoft,<br />

xjfO{ If]qdf Tolt /fd|f] b]lvFb}g . zlgsf] l;+x /<br />

sNkgf;d]t ug{ ;lsFb}g . To;sf/0f x/]s gofF rGb|df t'nfsf] eO{ u'?;fy 5}6f} +, d+un ldy'gsf] ss{6sf] e|d0fn] /fhf jf /fhkl/jf/df s]xL<br />

jif{sf] cfudg ;Fu;Fu} dflg;n] gofF rfxgf<br />

/fv]sf] x'G5 . g]kfnL hflt klg To;af6 c5'tf]<br />

eO{ wg:yfgdf, a'w / /fx' dLgsf] eO{<br />

nfe:yfgdf Pj+ zlg ss{sf] eO{<br />

b'Mv Nofpg ;Sg] ePsfn] /fhb/jf/;d]t ;r]t<br />

/xg' kg] b]lvG5 .<br />

/xg ;Sb}g . o:t} sfdgf;fy xfdL g]kfnLn] k/fqmd:yfgdf /x]sf 5g\ . cfsfzd08ndf o; jif{ d]if / wg'nfO{ c9}of, ss{6nfO{<br />

@)^@ j6f rfxgfnfO{ JotLt ul/;s]sf 5f} /<br />

csf] o:t} rfxgfnfO{ :jfut ug{ cft'/ 5f} .<br />

;"o{ / rGb|nfO{ /fhf, a'wnfO{ /fhs'df/,<br />

d+unnfO{ ;]gfklt, u'? / z'qmnfO{ dGqL Pj+<br />

dWo, ldy'gnfO{ cGTo / l;+xnfO{ cfB ;f9];ftL<br />

zlgbzf nfUg]5 . c;f]h @* b]lv df3 !$<br />

xfdLn] h:t} c¿ d'n'sdf klg o:tf OR5f zlgnfO{ gf]s/sf] :yfgk|fKt 5 . /fhf u|x ;"o{ ;Dd j[if / ds/nfO{ c9}of, l;+xnfO{ dWo,<br />

/fv]sf x'G5g\ . xfdLn] PSsfO;f} ztfAbLdf kfOnf<br />

6]s]sf] ^@ jif{ k"/f eO{ lq;l7\7cf} jif{df k|j]z<br />

jqm u'? / ss{sf] zlg b[i6 eO{ nUgaf6 afx|f}<br />

x'g'n] /fhf jf /fHok|d'vsf] clwsf/df s6f}tL,<br />

ss{6nfO{ cGTo / sGofnfO{ cfB ;f9];ftL<br />

zlgbzf nfUg]5 . hGdsfndf zlg alnof] eP<br />

u/]sf] 5 . o; cjlwdf zflGtsf] OR5f emg\emg\ :jf:Yodf afwf Pj+ /fhfsf] jrgsf] Jofks /fHodfg, gf]s/Ldf j[l4, dfg–;Ddfgk|flKt, zlg<br />

k|an aGb} uPsf] 5 . ut jif{ klg o;} sfdgf;fy<br />

gofF jif{sf] v'l;ofnL dgfPsf lyof} +, t/ xfd|f]<br />

cj1f x'g ;Sg]5 . j[ifnUgdf ;j{yf csf/s<br />

u|x d+unsf] wg:yfgdf pkl:ylt clgsfn,<br />

v/fa -j]lwt, c:t, xLgaln / c:t_ eP<br />

/fHoe+u, cjsfz, ljljw /f]uJoflw Pj+ sl7gfO<br />

;kgf s]jn ;kgfdf dfq} ;Lldt /x\of] . ca dxfdf/L, lx+;f, rf]/L k}mlng hfg], t[tLo zlgsf ;fdgf ug' kg] {5 . d]ifnfO{ jif{sf] dWoefult/<br />

cfpg] )^# ;fn s:tf] xf]nf < lh1f;fdf ;a}<br />

nLg 5g\ . t;y{ Hof]ltifLo b[li6af6 @)^#<br />

sf/0f g]kfnsf] /fHo;Qfdf klZrdL hut\sf]<br />

jr{:j a9\g], j}b]lzs ;xof]udf s6f}tL x'g],<br />

nfek|b, k7gkf7gdf afwf, cfGtl/seGbf<br />

afx\osfo{df ;kmntf, j[ifnfO{ k"jf{4{df j}b]lzs<br />

;fnnfO{ lgofNg] hdsf] ul/Psf] 5 oxfF . lzIff If]qdf tgfj, u8a8L b]vf kg]{5 . sfo{df nfe, gofF sfo{sf] ;Defjgf Pj+<br />

>L ;"o{ pQ/fo0f, j;Gt Ct', >Lzfs] !(@*,<br />

ljsf/L gfd ;+jT;/, lj;+ @)^# j}zfv ! ut]<br />

Jofkf/df vf;} ;'wf/ cfpg]5}g . slj–snfsf/<br />

ju{ eg] nfeflGjt x'g]5g\ . ;"o{n] lg/; /<br />

dWoefudf ljljw sl7gfO kg] {, ldy'gnfO{ jif{sf]<br />

dWoefu ljb]zofqf, gofF gf]s/L / sfddf<br />

z'qmjf/, rf} +nfufM !, j}zfv s[i0f k|ltkbf ltly, wgdf clwsf/ kfPsfn] cy{tGqdf dfYnf]ju{sf] pT;fx, ss{6nfO{ nfexflg a/fa/}h:tf] eO/xnf,<br />

lrqf gIfq, xif{0f of]u, afnjs/0f tbg';f/ ;g\<br />

@))^ clk|n dlxgfsf] !$ tfl/v laxfg &<br />

lgoGq0f /xg]5 . kmn / /;df a'wn] clwsf/<br />

kfP klg gLr ePsfn] >dsf] plrt kmn k|fKt<br />

k9fO / 3/]n' sfddf afwf pTkGg, l;+xnfO{<br />

:jb]zeGbf ljb]zsf] sfddf nfe, ;fdflhs<br />

ah]/ %@ ldg]6 hfFbf ;"o{ d]if/flzdf k|j]z ug] {5g\ . x'g]5}g . d]3 / b'u{ -;Ldf_df u'?n] clwsf/ If]qdf ;kmntf, sGofnfO{ dWoefu s]xL sl7gfO<br />

Oi6sfn %.!^ /x]sf] ;f] ;do g]kfnL lIflthdf<br />

j[if nUg, dLg gjdf+z, ds/ ;Ktf+z, l;+x<br />

kfPsfn] l5d]sl;tsf] ;DaGw /fd| /xg]5 .<br />

zlgn] wfGokb kfPsfn] afnLgfnLdf sL/f,<br />

dx;'; eP klg k"jf{4{ nfek|b 5, t'nfnfO{<br />

jif{el/ /fd|f] 5, wgj[l4, dfg–;Ddfg /<br />

åfbzf+z, sGof lqzf+z, j[if b| ]isf0f, dLg bzdf+z, cfFwL, lxdkft, cltjiff{af6 Iflt k'Ug]5 eg] /fHonfesf] of]u, j[lZrsnfO{ jif{sf] pQ/f4{lt/<br />

wg' iff]8zf+z, t'nf ifi7\of+z Pj+ ss{ xf]/f rln/x]sf]<br />

b]lvG5 . nUg:ki6 !.*.$).!%, ;"o{:ki6 ).).).),<br />

z:odf rGb|dfn] clwsf/ kfPsf] t/ jqm u'?<br />

/ ;"o{af6 j]lwt x'g'n] vf;} pAhf a9\g] b]lvFb}g .<br />

;'wf/ cfO{ k7gkf7g, gf]s/L cflbdf /fd|f],<br />

wg'nfO{ jif{sf] k"jf{4{ ljQLonfe, k9fOdf<br />

rGb|:ki6 ^.$.#).^, d+un:ki6 @.^.^.&, a'w:ki6 o;k|sf/ @)^# ;fndf vfBfGg, ;'grfFbL, ;kmntf Pj+ pQ/f4{ v/fa, ds/nfO{ jif{sf]<br />

!!.#.@.*, u'?:ki6 ^.@@.@#.@(, z'qm:ki6<br />

!).!$.#!.$*, zlg:ki6 #.!).#!.& Pj+ /fx':ki6<br />

kmnk"mn, t/sf/L, dl0fdfl0fSodf jif{sf]<br />

pQ/f4{lt/ efpj[l4 x'g]5 eg] ;j{;fwf/0fnfO{<br />

dWoefu v/fa b]lvP klg k"j{ / cGToefu<br />

pT;fxk|b /xnf . s'DenfO{ jif{el/ g} /fd|f]<br />

!!.(.#^.@* /x]sf 5g\ . ;doz'l4df sflQ{s afFRg sl7gfO kg] {5 . :jf:Yo / lzIffIf]qdf /xg], gf]s/Ldf a9'jf, b]z–ljb]zsf] e|d0f /<br />

@! ut] d+unjf/ klZrdf:t u'?, d+l;/ !^ ut]<br />

zlgjf/ k"jf] {lbt u'? tyf c;f]h !* ut] a'wjf/<br />

ck]Iffs[t ;'wf/ cfpg]5 . cltj[li6, cgfj[li6,<br />

e"sDk, e"Ifo / v8]/Lsf] k|sf]k gknf{ eGg<br />

cfly{snfe Pj+ dLgnfO{ of] jif{sf] pQ/f4{af6<br />

;'wf/ cfO{ sfdsfh, k7gkf7gdf ;'wf/, gofF<br />

k"jf{:t z'qm, d+l;/ !) ut] /ljjf/ klZrdf]bo ;lsFb}g . cfd;~rf/df pkNnfju{sf] lgoGq0f gf]s/L / kbf]Ggltsf] cj;/ ldNg]5 . zlg<br />

z'qm /x]sf 5g\ eg] o; jif{ klg tLgj6f u|x0f<br />

ebf} @@ ut] laxLjf/ rGb|u|x0f, kmfu'g !( ut]<br />

/xg ;Sg] 5 eg] /fHo;~rfngdf ptf/r9fj<br />

k|z:t dfqfdf b]vf kg] {5 .<br />

v/fa x'g]n] zlgjf/ ;fFemdf kLknsf] af]6df<br />

kfgL r9fO{ …ç zGgf]b]jL/eLi6o˜cfkf]<br />

zlgjf/ vu|f; rGb|u|x0f / r}t % ut] ;f]djf/ j}zfv, ;fpg, ebf}, c;f]h / df3 dlxgfdf ejGt'lk|to] . z+of]/le;|jGt' gMÚ jf …ç xLF >L+<br />

v08u|f; ;"o{u|x0f tyf h]7 dlxgfdf clwdf;<br />

k/]sf 5g\ . of] jif{ u'?n] /fhf / z'qmn] dGqL kb<br />

/fhgLlts cl:y/tf a9\g uO{ ;/sf/df<br />

a:g]nfO{ cK7]/f] kg{ ;Sg], ;/sf/df kl/jt{gsf]<br />

zlgZr/fo} gdMÚ jf …ç z+ zg}Zr/fo} gdMÚ<br />

hk ug' jfl~5t x'g]5 .<br />

kfPsf 5g\ . ;"o{n] lg/; / wgdf, a'wn] /; / of]u b]lvG5 . h]7, d+l;/ / r}tdlxgfdf ;'wf/sf /flzkmndf h] eP klg o; jif{n] ;a}df<br />

kmndf / u'?n] d]3 / b'u{df @.@ kb kfPsf 5g\<br />

eg] wfGodf zlg, z:odf rGb|dfn] clwsf/<br />

nflu k|of; x'g] tyf /fhgLltdf ;sf/fTds<br />

;f]rsf] ljsf; x'g]5 eg] sflQ{s / k'; dlxgf<br />

zflGtsf] kydf nfUg], ;';Eo ;dfh lgdf{0f<br />

ug] lbzfdf ;f]r k'¥ofcf];\ eGg] xflb{s d+undo<br />

kfPsf 5g\ . /fhf u'? / dGqL z'qm k/:k/ ;fdfGo¿kdf JotLt x'g]5g\ . jif{sf] pQ/f4{lt/ sfdgf;fy kf7sju{df gofF jif{ @)^# sf]<br />

zq'tfefj /fVg] ePsfn] / z'qmn] tNnf] ju{sf]<br />

k|ltlglwTj ug] ePsfn] /fHo;~rfngdf tNnf]<br />

Jofks jiff{, lxdkft, zLtnx/, t'iff/f] tyf<br />

/f]uJoflwsf] k|sf]k a9\g uO{ hghLjg c:tJo:t<br />

z'esfdgf .<br />

ä Hof]= /Tglglw /]UdL, …z'qmfrfo{Ú<br />

54<br />

o:tf] 5 eljio Ðn †<br />

/fhf u'? / dGqL z'qm k/:k/ zq'tfefj /fVg] ePsfn] / z'qmn] tNnf] ju{sf] k|ltlglwTj ug] {<br />

ePsfn] /fHo;~rfngdf tNnf] ju{sf] k|ltlglwTj /xg]5 eg] dGqL z'qmsf sf/0f k|wfgdGqLdf<br />

zlQm cfpg] lglZrt b]lvG5 .<br />

;do á j}zfv &, @)^@


kms]{/ x]bf{ @)^@ ;fn<br />

j}zfv @% ut] ;ft /fhgLlts bnn] k"0f{ k|hftGq :yfkgfsf nflu k|ltlglw;ef<br />

k'gM:yfkgfb]lv ;+ljwfg;ef lgjf{rg ;d]tsf ;femf Ph]G8f tof/ u/L<br />

cfGbf]ngdf pqg] 3f]if0ff u/] . o;n] g]kfnL /fhgLltsf] z"GotfnfO{ s]xL xb;Dd<br />

lr¥of] / nf]stGqjfbLsf] pT;fx a9fof] . bnx¿sf] PstfnfO{ cd]l/sf, ef/t,<br />

o'/f]k]nL ;+3nufotsf cGt/f{li6«o zlQmx¿n] :jfut u/] .<br />

df3 !( sf] hfFtf]df<br />

56<br />

;do á j}zfv &, @)^@<br />

df]bgfy vgfn<br />

{<br />

{<br />

{ {<br />

{<br />

{ {<br />

] ] ]<br />

{<br />

{<br />

+<br />

{<br />

@)^! df3 !( sf] sbdn] @)^@ ;fndfly ad lj:kmf]6 eP/ ¿s'ddf % jif] afns;lxt 9+uaf6 xltof/n] sf6]/ xTof ul/of] .<br />

alnof];Fu cflwkTo hdfof] . )^@ ;fnsf x/]s % hgfsf] d[To' eof] . j}zfv !$ ut]sf lbg cd]l/sfn] c;f/ !$ ut] /fhf @)$^<br />

ultljlw df3 !( af6 k|efljt eP . df3 !( /fHon] /ftsf] !@ ah] k"j{ k|wfgdGqL z]/axfb'/ ;fncl3sf] cj:yfdf k'u]sf] ljZn]if0f ub}<br />

kl5 @)^! ;fndf t b]zdf ce"tk"j{ ;Ggf6f b]pjfnfO{ pgs} lgjf;af6} lu/ºtf/ u¥of] . To:tf] sfo{ :jLsfo{ gx'g] atfof] . c;f/s} @&<br />

5fof] . ljb]zLx¿sf] l56k'6 cfjfhafx]s /fhfaf6 j}zfv !^ ut] ;+s6sfn lkmtf{ ul/P ut] dfcf]jfbLn] ;ft bn;Fu jftf{ ug{ Ps<br />

:jb]zaf6 s'g} pNn]vgLo k|lt/f]w cfPg zfxL klg k|hftflGqs xsclwsf/ k"j{jt\ lgif]lwt jftf{6f]nL u7g ug{sf nflu ;ft bnnfO{ cfu|x<br />

sbd lj¿4 . /fhfjfbLx¿n] oxL df}sf 5f]k]/ eO/x] Jojxf/df .<br />

u/] . vf;u/L c;f/ dlxgfdf ;ft bn /<br />

cfºgf] pkl:ylt hgfpg v'a k|oTg u/] . /fhfsf] g]kfnsf] dfgjclwsf/sf] cj:yf cToGt} dfcf]jfbLaLr ;DaGw ;'lw|of] / pgLx¿ 5'§f5'§}<br />

sbdnfO{ :jfut ub} ¥ofnLx¿ lgl:sP, t/ bogLo ePsf sf/0f …cfO6d !(Ú cGtu{t t/ lg/+s'z /fhtGqlj?4 n8\g] ;xdltdf k'u] .<br />

tL ¥ofnLn] /fhfsf] OHht a9fPg, g df3 !( g]kfnd} ;+o'Qm /fi6«;+3Lo dfgjclwsf/ ;fpg dlxgfdf dfcf]jfbLn] sflnsf]6df<br />

sf] sbdnfO{ hg;dy{g h'6fpg ;Sof] . o;n] pRrfof]usf] :yfkgf eof] / @$ ut] ;f] cfof]usf cfqmd0f u/L zfxL ;]gftk{m 7"nf] Iflt u/fP .<br />

t /fhfsf] lg/Lxtf :ki6 kf¥of] . To:tf gjlgo'Qm g]kfn k|d'v Oofg dfl6{g g]kfn krf;eGbf a9L ;'/IffsdL{sf] d[To' eof] . ;fpg<br />

¥ofnLx¿ /fhfs} nflu Pp6f pkxf; aGof] . cfOk'u] . j}zfv @% ut] ;ft /fhgLlts bnn] dlxgfdf cd]l/sL l;g]6/ Kofl6«s n]xLn] cd]l/sL<br />

o;/L df3 !( kl5 @)^@ ;fn gnfu'Gh]n k"0f{ k|hftGq :yfkgfsf nflu k|ltlglw;ef l;g]6df /fhfsf] zf;gnfO{ …k|hftGqsf gfddf<br />

/fhfjfbLx¿ cfºgf] cl:tTj :yflkt ug{ k'gM:yfkgfb]lv ;+ljwfg;ef lgjf{rg ;d]tsf nflbPsf] ;fdGtL zf;gÚsf] ;+1f lbP . ;fpg<br />

pT;flxt eP klg To;sf] ;fy{stf /x]g . ;femf Ph]G8f tof/ u/L cfGbf]ngdf pqg] dlxgfd} ;/sf/n] PkmPdnfO{ ;dfrf/ k|;f/0fdf<br />

t/, @)^@ sf] cfudg;Fu} /fhgLlts 3f]if0ff u/] . o;n] g]kfnL /fhgLltsf] z"GotfnfO{ k|ltaGw nufOP klg Tof] k|ltaGw cbfntn]<br />

ultljlwdf tLj|tf cfpg yfNof] ljz]if u/]/ s]xL xb;Dd lr¥of] / nf]stGqjfbLsf] pT;fx /f]lslbof] .<br />

bnx¿eGbf klg gful/s ;dfh / k];fut a9fof] . bnx¿sf] PstfnfO{ cd]l/sf, ef/t, ebf} dlxgfdf g]kfnL sf+u| ]; klg u0ftGqsf]<br />

;d"x a9L ;lqmo eP . p;f] t, j}zfv # ut] o'/f]k]nL ;+3nufotsf cGt/f{li6«o zlQmx¿n] ax;df cf]ln{of] . gful/s ;dfh sf7df8f} +eGbf<br />

dfgjclwsf/ cfof]usf cWoIf gogaxfb'/ :jfut u/] .<br />

aflx/ lj/f6gu/af6 ;d]t nf]stGqsf] pb\3f]if<br />

vqLn] /fhfsf] sbdsf] ;dy{g ub} ;f] sbd h]7lrtjg df8Ldf @# ut] dfcf]jfbLn] ub} h'd' {/fof] . sf+u| ];s} eft[ ;+:yf g]kfn ljBfyL{<br />

g]kfnsf] cfGtl/s dfldnf ePsf sf/0f x:tIf]k ;j{;fwf/0f r9]sf] uf8LnfO{ ljB'tLo w/fkdf ;+3df u0ftGqjfbL / cGoaLr uDeL/ ;+3if{<br />

gug{ cGt/f{li6«o hut\nfO{ cfx\jfg u/] . pgn] kf/L #% hgf ;j{;fwf/0fsf] xTof u/] eg] &) eof] . dxflwj]zg g} layf]lnof] . cGttM sf+u| ];n]<br />

bnsf g]tfx¿ e|i6 / /fHo ;~rfng ug{ hgfeGbf a9L 3fOt] eP . h]7 * ut] bnx¿åf/f klg kf6L{sf] ljwfgaf6 ;+j}wflgs /fhtGq lems]/<br />

cIfd ePsfn] /fhfaf6 afWo eP/ df3 !( @)^! df3 !( kl5 klxnf] ;zQm sfo{qmdsf …/fhtGq lg/k]IfÚ /fhgLlts bnsf ¿kdf<br />

sf] sbd rfn]sf] cjwf/0ff k|:t't u/] . otf ¿kdf b]zJofkL hgk|bz{g eof] . k|bz{gdf cfk"mnfO{ k|:t't u¥of] .<br />

;f]xL lbg dfcf]jfbL ljb|f]xLn] gjnk/f;Ldf ;/sf/åf/f Jofks w/ks8 ul/of] . vf;u/L u0ftflGqs ljrf/sf] k|efj c;f]h dlxgfdf<br />

!) ufpFn]sf] jLeT; xTof u/]/ dfgjclwsf/sf] h]7 dlxgfdf lqkIfLo åGådf tLj|tf cfof] . emg} tLj| aGof] . ljz]if u/]/ /fh ;+:yfsf<br />

pl5Qf] sf9] . pgLx¿n] kl/jf/sf cufl8 !$ dfcf]jfbLn] ;j{;fwf/0fsf] xTof / n'6kf6 ug] ljifodf gful/s ;dfhn] ltvf] l6Kk0fL u¥of] .<br />

jif{b]lv $) jif{;Ddsf lgxTyf k'¿ifnfO{ nfOg sfo{ ub} uP eg] ;ft /fhgLlts bnn] zflGt c;f]hd} df3 @^ ut] gu/lgjf{rg ug] 3f]if0ff<br />

nufP/ uf]nL xfgL xTof u/]sf lyP . / k|hftGqsf nflu zflGtk"0f{ cfGbf]ng cl3 eof] . o;n] /fhgLlts åGånfO{ emg} pTsif{df<br />

j} }zfvd} ;+ljwfgljk/Lt v8f ul/Psf] zfxL a9fP . /fHon] klg bnx¿sf] cfGbf]ngnfO{ k'¥ofpg] sfd u¥of] . /fhgLlts bnx¿åf/f<br />

cfof]un] sf+u| ]; k|hftflGqssf g]tf k|sfzdfg Jofks bdg u¥of] . ;~rf/dfly lgoGq0f ug] gu/ lgjf{rg c:jLsf/ ug] 3f]if0ff eof] . of]<br />

l;+xnfO{ e|i6frf/sf] cleof]udf lu/ºtf/ u¥of] . b[li6af6 cfpg nfu]sf] ;~rf/ cWofb]zlj?4 dlxgfdf % dlxgfcl3 ;/sf/n] tof/ u/]sf]<br />

cfk+ }m d'2f bfo/ ug] {, cfkm} cg';Gwfg / k}m;nf kqsf/x¿ ;8sdf cf]ln{P . sfg'gljb\x¿ ;~rf/ lgoGq0f cWofb]z /fhfaf6 hf/L ul/of] .<br />

ug] b'lgofFd} gePsf] sfg'gL gf6s g]kfndf zfxL cfof]ulj?4 vlgP . h]7sf] #! ut] ;/sf/sf] cg'bf/ rl/q sflQs dlxgfdf<br />

;'? ul/of] . dfcf]jfbLn] k]ml/ klg !! ut] wgu9Ldf dfcf]jfbLn] sfv] afnsnfO{ ;d]t ;~rf/ If]qdf clt clzi6 9+un] k|:t't eof] .<br />

¿kGb]xLsf ljleGg ufpFsf kfFr ;j{;fwf/0fsf] afFsL /fv]gg\ . ;'/IffsdL{sf Ps afns;lxt sflQs ^ ut] dWo/ftdf 8s}tLsf] z}nLaf6<br />

xTof u/] . dfcf]jfbLåf/f g} hyfefjL kmflnPsf] ;fthgfnfO{ ckx/0f u/]/ h+undf nuL jLeT; sflGtk'/ PkmPdsf k|;f/0f pks/0f


{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{<br />

{ ] {<br />

{<br />

{<br />

} {<br />

{<br />

{ {<br />

{ +<br />

{<br />

;'/IffsdL{åf/f n'l6of] .<br />

o'/f]k / hfkfgn] uDeL/ lrGtf k|s6 u/] . v'nfP . r}t ^ ut] bn / dfcf]jfbLaLr !@ a' Fb]<br />

d+;L/ dlxgfdf cd]l/sfsf k|efjzfnL ;/sf/L bdgsf] k|ltlqmofdf ;ft bnåf/f df3 ;dembf/Ldf k'gd{ "Nof+sg u/L ;dembf/LnfO{<br />

l;g]6/ Kofl6«s n]xLn] cd]l/sL ;/sf/nfO{ e|i6 !# ut] g]kfn aGbsf] 3f]if0ff eof] . lgjf{rg cem ;an / lbuf] agfpg] bf];|f] ;dembf/L<br />

Pj+ k|ltudgsf/L /fh ;+:yf / g]kfnL hgtfdWo] alxisf/sf] cleofg klg lgs} tLj| eof] . eof] . ;f]xL ;dembf/Lcg'¿k r}t @$ b]lv<br />

Ps /f]Hg cfu|x u/] . d+l;/ dlxgfd} bn / dfcf]jfbLsf] lx+;fTds lqmofsnfkdf klg j[l4 @* ;Dd ;ft bnåf/f cfd x8tfn cfx\jfg<br />

dfcf]jfbLaLr zflGtk"0f{ hgcfGbf]ngsf] eof] . hgsk'/df ;b\efjgf kf6L{ -d08n_sf ul/of] .<br />

dfWodaf6 lg/+s'z /fhtGq cGTo ug] !@ a' Fb] gu/k|d'vsf pDd]bjf/sf] xTofkl5 l:ylt emg} g]kfnsf] /fhgLlts Oltxf;df @)^@ sf]<br />

;dembf/L eof] . of] ;dembf/Lsf] ;+o'Qm tgfjk"0f{ /x\of] . lgjf{rgsf] ;dodf /fhgLlts r}t dlxgf ce"tk"j{ aGof] . hgcfGbf]ng<br />

/fi6«;+3sf dxf;lrj sf]kmL cGgfgn] :jfut bnsf g]tf, sfo{stf{ / ljleGg k];fsf pTsif{df k'Uof] . @)$^ ;fndf s]xL d'Vo ;x/df<br />

u/] . pgn] ;/sf/nfO{ klg o'4lj/fd ug{ / k];fsdL{nfO{ ;/sf/n] 5f]8]g . cGttM ;a} bn, dfq} cfGbf]ng rs] {sf] lyof], t/ o;k6s ;Dk"0f{<br />

jftf{sf] dfWodaf6 ;z:q åGå ;dfwfg ug{ gful/s ;dfh, k];fsdL{, kqsf/ tyf b]z g} cfGbf]ngsf] /fFsf] afn]/ cl3 a9\of] .<br />

cfx\jfg u/] . ;/sf/åf/f ljleGg 7fpFdf dfgjclwsf/sdL{nfO{ aGbL agfP/ ;/sf/n] ufpF–ufpFaf6 ;d]t hgtf hfu] . ;/sf/L bdgn]<br />

bnx¿n] ug{ nfu]sf] ;ef c;kmn kfg{ Jofks lgjf{rgsf] gf6s ;dfKt u¥of] . lgjf{rg Pp6f dWoo'uLg aj{/tfnfO{ dfy u¥of], t/ hgtfn]<br />

w/ks8 u¥of] . w/ks8 x' Fbfx' Fb} klg b]zsf cgf}7f] pkxf; h:tf] lyof] . lgjf{rgsf] d"No, Tof] bdgsf] kjf{x g} u/]gg\ . sºo' / lgif]wf1fsf]<br />

k|d'v ;x/x¿df bnx¿sf] pNn]vgLo k|bz{g dfGotf Pj+ df}lnstfsf] pkxf; ub} lg/+s'z ;j{q cj1f eof], hgtfn] /ftlbg k|x/L /<br />

eof] . ;~rf/dfWoddfly ;/sf/sf] bdg oyfjt\ zf;gsf] :j¿knfO{ gu/lgjf{rgn] cem ;]gfsf] bdglj?4 zflGtk"0f{ k|ltsf/ u/] .<br />

/x\of] . ;/sf/n] /]l8of] ;u/dfyf ljgfsf/0f k|:6\ofpg] sfo{ u¥of] . gu/lgjf{rgs} lbgdf u[xdGqL sdn yfkfn] dfcf]jfbLsf] cfGbf]ng<br />

aGb u¥of], t/ b'O{ lbgkl5 g} ;jf] {Rr cbfntn] ;]gfåf/f bnsf b'O{ sfo{stf{sf] uf]nL xfgL xTof eg]/ cfºgf] hflu/ nDAofpg] k|oTg u/] . pgn]<br />

;/sf/sf] lg0f{onfO{ kN6fO{ PkmPdaf6 ;dfrf/ eof] . cd]l/sf, a]nfot, ef/t, hfkfg u+ua' If]qdf k"j{ l8P;kLsf] 3/df 3';k}l7of<br />

k|;f/0f g/f]Sg cfb]z hf/L u¥of] . nufotsf /fi6«n] gu/lgjf{rgsf] s'g} cf}lrTo dfcf]jfbLn] uf]nL xfg]sf] s'/f ;~rf/<br />

k'; dlxgfb]lv b]zdf cfGbf]ngsf] tfkqmd gePsf] cleJolQm k|s6 u/] .<br />

dfWoddfk{mt ;fj{hlgs u/], t/ e"m6f] s'/f<br />

tLj| eof] . ;/sf/n] anhºtL ug{ nfu]sf] gu/lgjf{rgsf] cl3Nnf] lbg cs:dft\ l6Sg ;s]g . hgtfn] t'?Gt} To; If]qdf k"j{<br />

gu/lgjf{rgsf sf/0f ;/sf/ ;a}lt/af6 PlSnFb} dfcf]jfbL cWoIf k|r08sf] cGtjf{tf{ k|sflzt l8P;kLsf] 3/} gePsf] kQf nufP . ;j{;fwf/0f<br />

uof] . /fhgLlts bnx¿ gu/lgjf{rgnfO{ eof] . k|r08n] zflGtk"0f{ /fhgLltdf cfºgf] hgtf lu/ºtf/ u/]/ dfcf]jfbL lu/ºtf/ eP<br />

zflGtk"0f{ 9u+n] alxisf/ ug] cleofgdf nfu] . kf6L{ cfpg tof/ /x]sf] cleJolQm lbP . df3 eGg] h:tf lgn{Hh e"m6f] af]Ng klg r's]gg\,<br />

;/sf/ s8f bdgdf plqof] . lgjf{rgsf lgx' Fdf !( nfO{ ;ft bnn] sfnf] lbj;sf ¿kdf sdn yfkf . /fHosf] h:tf];'s} if8\oGqsf aLr<br />

Jofks cfly{s lxgfldgf x'g yfNof] . ;~rf/ dgfP . o;/L df3 dlxgf @)^@ ;fnsf] klg hgtf cl3 a9]sf 5g\ . @$ ut]b]lv @&<br />

dGqfnodfk{mt lgjf{rgsf nflu eg]/ b'O{ ;jf{lws tgfjk"0f{ dlxgf /x\of] . ut];Dd 3f]lift rf/lbg] cfdx8tfnnfO{ hgtfs}<br />

s/f]8eGbf a9L /sd ljgfzLif{sdf lemlsof] . /fhfsf] ;j{;QfjfbL lrGtghGo zfxL cfof]u dfucg';f/ ;ft bnn] clglZrt ;dosf nflu<br />

k'; dlxgfdf /fhfjfbL bnsf ¿kdf /x]sf] ;jf] {Rråf/f kmfu'g ! ut] vf/]h eof] . o;n] nDAofP . zflGtk"0f{ hgcfGbf]ngsf] klxnf] rf/<br />

/fli6«o k|hftGq kf6L{ ljeflht eof] . vf;df Gofofno lg/s' +ztfsf] 5fofFaf6 hf]luPsf] cg'ej lbgd} lg/+s'z ;Qfn] $ lgxTyf hgtfsf] Hofg<br />

gu/ lgjf{rgdf efu lng] of glng] ljifodf eof] . ;/sf/n] k]6«f]lnod kbfy{df cTolws lnof] . cfd x8tfnsf rf/ lbgdf eLd;]g<br />

k}bf ePsf ljjfb cGttM kf6L{ ljefhg;Dd d"No j[l4 ubf{ ;a} If]qdf d"No cfsflzg bfxfn -kf]v/f_, bz{gnfn ofbj -;Kt/L_, t'n;L<br />

k'Uof] . ;+:yfkg /fk|kf gu/lgjf{rg alxisf/df k'Uof] . ;fy} bnsf g]tfx¿nfO{ csf/0f lu/ºtf/ If]qL -e/tk'/_ / lzjxl/ sF 'j/ -ag]kf_n] ;xfbt<br />

plqof] . k'; dlxgfd} gu/sf]6sf] sfnL dlGb/df ug] sfo{df emg} j[l4 eof] . o;}aLr kmfu'g !! k|fKt u/] . ;ft bnn] pgLx¿ rf/}hgfnfO{<br />

;}Go pGdfbs} kmn:j¿k Ps ;}lgsn] !! ut] Pdfn]n] …a[xb\ nf]stflGqs df]rf{Úsf] k|:tfj nf]stflGqs ;lxb 3f]if0ff u/] .<br />

;j{;fwf/0fsf] uf]nL xfgL xTof u/] . dfcf]jfbLn] Nofof] . bn / dfcf]jfbLaLrsf] ;dembf/L r}tsf] t];|f] ;ftf ;nf{xLdf dfcf]jfbLn] ;]gfsf]<br />

ebf} !& ut] u/]sf] o'4lj/fd e+u u¥of] . $ df]l/of6L{sf] cleJolQmkl5 ;+s6df k¥of] . x]lnsf]K6/ cfqmd0f u/L v;fn]sf] bfaL u¥of],<br />

dlxgf nfdf] dfcf]jfbLsf] PskIfLo o'4lj/fddf dfcf]jfbLn] klg k'gM kmf§k'm§ bnsf sfo{stf{dfly t/ ;/sf/n] To;nfO{ k|fljlws u8a8L dfq<br />

;/sf/n] o'4lj/fd ug' t k/} hfjf];\ o'4lj/fd cfqmd0f / ckx/0f ug] {h:tf sfo{ bf]xf]¥ofpg eg]sf] 5 . ;nf{xLs} le8Gtdf ;j{;fwf/0f,<br />

e+u ug{sf nflu dfcf]jfbLnfO{ pQ]lht kfg] yfn] . ef/t e|d0fdf /x]sf cd]l/sL /fi6«klt ;'/IffsdL{ / dfcf]jfbL u/L @# sf] d[To' eof] .<br />

vfnsf w]/} 36gf eP .<br />

hh{ 8An' a';n] /fhfnfO{ cljnDa k|hftGq ptf a'6jn / tf}lnxjfdf klg dfcf]jfbLn]<br />

df3 dlxgf emg} tgfjk"0f{ /x\of] . sf7df8f} +sf] k'gM:yfkgf ug{ cfx\jfg u/] . dfcf]jfbLleqsf ;zQm cfqmd0f u/] .<br />

d'Vo k|j]z gfsf yfgsf]6df dfcf]jfbLsf] eLif0f b'O{ jl/i7 g]tfn] cWoIf k|r08 / g]tf afa'/fd o;/L …@)^@Ú ;fndf /fhfsf] lg/+s'z<br />

cfqmd0faf6 /fhwfgL cft+lst aGof] . /fhfsf] e§/fO{df /fhgLlts ljrng k}bf ePsf] egL k~hfleq RoflkP/ hgtfsf] ;Dk"0f{ clwsf/<br />

x7wld{tfsf] pkhsf ¿kdf k|:t't gu/lgjf{rg kf6L{leqsf] cfGtl/s ljjfb ;fj{hlgs u/] . s'l07t eP, cfly{s ljsf; 7Kk eof], lzIf0f<br />

g} tgfjsf] d'Vo sf/0f aGof] . df3 & ut] otf ;ft bnn] r}t @$ ut]b]lv nuftf/ $ ;+:yf ;]gf / dfcf]jfbLsf Aof/]s ag] . /fhf<br />

;ft bnn] /fhwfgLdf ljzfn k|bz{g ug] tof/L lbg dfcf]jfbLsf] g}lts ;dy{g;lxt :jo+n] /fHosf]if dgkbL{;Fu b'?kof]u u/] .<br />

ub{ lyP, t/ x7ft\ ;/sf/n] aa{/z}nLdf w/ks8 cfdx8tfn ug] 3f]if0ff u/] .<br />

;du|df of] jif{ ;DejtM g]kfnL Oltxf;d}<br />

ug] bdgsf/L gLlt lnof] . ;/sf/ slt;Dd @)^@ ;fnsf] clGtd dlxgf r}t ! ut]b]lv ;jf{lws sxfnLnfUbf] / k|To'Tkfbs aGof] . ;lqmo<br />

cflQof] eg] ;ft bnn] k|bz{g ug] lbgdf g} dfcf]jfbLåf/f 3f]lift /fhwfgLnufotsf zf;g ug] /fhfsf] dxŒjfsf+Iffdf lj/fd gnfUbf<br />

sºo' g} nufOlbof] . o; sfo{n] /fhfsf] PSsfO;f} ;x/s]lGb|t gfsfaGbLsf sf/0f b]ze/ uDeL/ ;Dk"0f{ jif{ g} cl3Nnf] df3 !( sf] vu|f;df<br />

zftfAbLsf] k|hftGq s:tf] /x]5, :ki6 eof] . k|efj k¥of] . ;ft bn, gful/s ;dfh, k¥of] .<br />

df3 @^ ut]sf] gu/lgjf{rg ;kmn ug] lgx' Fdf cGt/f{li6«o hut\, dfgjclwsf/sdL{ tyf -of] cfn]v Joj;flos kqsfl/tf cWoog<br />

bnsf g]tf sf]xL gh/aGbdf t sf]xL lx/f;tdf ljleGg k];fsdL{sf] cg'/f]wkl5 clglZrtsfnLg k|lti7fgåf/f k|sfzgf]Gd'v jflif{s 8fo/Laf6<br />

aGbL eP . o:tf] 36gfsf] ef/t, cd]l/sf, elgPsf] gfsfaGbL Ps ;ftfkl5 dfcf]jfbLn] lemlsPsf] ;f/f+z xf]_<br />

;do á j}zfv &, @)^@ 57


58<br />

o'j/fh l3ld/]<br />

…ckl/xfo{Ú 1fg]Gb|<br />

/fhf aGbf /fhfn]<br />

xfg{ gx'g] ;+:s[lt<br />

km]l/ cfÎgf]<br />

ljhof]Nnf;sf<br />

;fy p7\of] .<br />

/fhf jL/]Gb|n]<br />

)$^ df /fhfsf]<br />

xf/ hgtfsf]<br />

ljho aG5 eg]<br />

To;nfO{ l:jsfg' {<br />

k5{ eGg]<br />

k/Dk/fsf]<br />

sdhf]/ hu<br />

xfn]sf lyP, t/<br />

1fg]Gb|n] b/jf/sf]<br />

k'/fg} ;+:s[lt<br />

nfb\g] sf]l;;<br />

u/]/ Tof] hunfO{<br />

lj:yflkt u/],<br />

l5GgleGg kf/] .<br />

z"Go ;do<br />

/fhfn] xfg' { k5{, xfg{ l;Sg' k5{<br />

{<br />

{ {<br />

{<br />

{<br />

{ +<br />

{<br />

k| ]ddf c;kmn ePkl5 o'j/fh bLk]Gb|n] b/jf/df pw'd l:jsfg' k5{ eGg] k/Dk/fsf] sdhf]/ hu xfn]sf lyP,<br />

drfP . pgn] hf] cufl8 k¥of] To;nfO{ e'6] . cfdfafp t/ 1fg]Gb|n] b/jf/sf] k'/fg} ;+:s[lt nfb\g] sf]l;; u/]/<br />

s]xL eg]gg\, t/ clt d"lR5{t of k"/f r]txLg cj:yfdf<br />

pgL /fhf 3f]lift eP . ck/fwL / /fhf Ps}kN6 .<br />

Tof] hunfO{ lj:yflkt u/], l5GgleGg kf/] .<br />

c;f]h !* / kl5 df3 !( df /fhf …ck/fh]oÚ x'G5<br />

b/jf/ xTofsf08sf] % jif{kl5 klg ToxfFleqsf] of eGg] bDesf ;fy pgn] ;+ljwfgsf] dgk/L JofVof<br />

/fhkl/jf/sf] dgf]lj1fg Pp6f sf}t'xnsf] ljifo<br />

/lxcfPsf] 5 sof} +nfO{ .<br />

dfq u/]gg\, Tof] qmddf hgtfsf g]tfx¿k|lt 3[0ffsf]<br />

efj / efiff;d]t k|of]u u/] . @))& ;fn sflQs,<br />

nfU5, b/jf/sf] ;+:s[ltdf /fhfnfO{ k/flht x'g @)%* h]7 / @)^@ df3df cfÎgf] dxŒjfsf+IfL<br />

l;sfOFb}g . hLjg ho, ljho, lr;f], tftf] / cg's"n<br />

tyf k|lts"n kl/l:yltsf] ld>0f xf] . 1fgLn] tL ;a}<br />

pTyfgdf d'n'ssf] lgolt b]v] pgn] . jf:tjdf pgn]<br />

b]v]sf] Tof] lgoltn] pgsf] lgotnfO{ cem a9L vf]6f]<br />

kl/l:yltdf cfkm"nfO{ Psgf; /fV5 . axfb'/n] k|lts"n agfpFb} nUof] . dfGotfnfO{ cem k|uf9 agfof]– /fhfn]<br />

kl/l:yltnfO{ cg's"ndf kl/jt{g ug] sf]l;; u5{, t/<br />

cfOk/]df k/fho l:jsf5{ .<br />

xfg' x' Fb}g .<br />

/fhf ;fdfGo JolQm x'g\ / ;+j]bgzLn tyf ;Ddflgt<br />

bLk]Gb| Pp6f k|tLs x'g\, /fhf aGg tflnd xfl;n / ;+:yfsf k|ltlglwsf ¿kdf pgL a9L ;fnLg,<br />

b/jfl/of ;+:s[ltdf kflnPsf kf]l;Psf lyP pgL .<br />

c;kmntf :jLsf/ gug'{ / cfÎgf] cfsf+Iffsf<br />

cfTdlg/LIfs / j:t'lgi7 aGg' k5{ eGg] ck]Iff vf;<br />

u/L )$& sf] ;+ljwfgkl5 bn / ;dfhsf ljleGg<br />

afwsx¿nfO{ ;dfKt kfg' k5{ eGg] l;s]sf lyP pgn] kIfn] rfx]sf x'g\ . t/, vf;u/L /fhf 1fg]Gb|sf]<br />

Tof] ;+:s[ltaf6 . k[YjLgf/fo0f zfxn] Tof] a]nfsf]<br />

dfGotfcg'¿k jf o'4ljhoaf6 d'n'snfO{ PsLs/0f<br />

pbokl5 Tof] ck]Iffsf] s'JofVof x'g yfNof] /<br />

s'JofVofaf6 pTkGg dxŒjfsf+Iff g} cfhsf]<br />

u/], t/ s'g} sf/0f xf/]sf] eP ;fob pgn] uf]vf{sf] kl/l:yltsf] h/f]df 5 .<br />

u2L klg u'dfpFbf x'g\, h;/L pkTosfsf dNn /fhfx¿n]<br />

u'dfP . /fHolj:tf/sf] Tof] dfGotf ca ;dfKt eP<br />

clt bfg ugf{n] /fhf aln afFlwP, clt cledfgn]<br />

sf}/j s'n ljgfz eof], clt bDen] n+sf hNof] To;}n]<br />

klg pgsf pQ/flwsf/Lx¿df Pp6f h8 ;"qn] h/f clt TofHo 5 eGg] dfGotfnfO{ …lxGb' g]kfnsf] b/jfl/of<br />

hdfPsf] 5 – /fhf c;kmn / k/flht ePdf pgL<br />

/xFb}gg\ . /, ToxL ;"qnfO{ lg/Gt/tf lbFb} cfPsf] b/jfl/of<br />

;+oGqÚn] c:jLsf/ u/]sf] 5 /fhfsf ;Gbe{df . nfU5,<br />

lxGb'zf:qdf /fhfsf] sNof0fsf/L e"ldsfaf/] pgL Hofbf<br />

;+:s[lt /fhf c;kmntfs} k/fsfi7fdf k'u]kl5 klg hg] {n e/ts]z/ l;+xaf6 ;'Gg rfxG5g\ . clt bdgn]<br />

pgnfO{ ;'¥ofO/xG5, …;/sf/ † ;kmntf w]/} glhs<br />

5 . cfGbf]ngdf @–$ ;osf] Hofg uP klg ;kmntfsf]<br />

cGTo lgDTofp5– /fhfn] of] a'‰g ;Sg' k5{ .<br />

/fhf ck/flht x'g' x' Fb}g / x' Fb}gg\ eGg] dfGotf<br />

Tof] ;+efjgf u'dfpg' x' Fb}g .Ú<br />

wd{, lj1fg, gLlt, bz{g, /fhgLlt / ;dfhzf:qsf]<br />

/fhf ;j{q c;kmn ePsf] 3f]if0ff u/]sf] 5 cd]l/sL<br />

;/sf/n] . cGt/f{li6«o hut\ pgnfO{ c;kmn 3f]lift<br />

s'g} klg lgod;Fu d]n vfFb}g . To;}n] /fhfn] dfGb}<br />

cfPsf ;+:sf/ / s'–;+:s[ltaf6 tTsfn cfkm"nfO{<br />

ug] d'8df dfq 5}g . /fhfsf ultljlw / bdgnfO{ d'Qm ug{ cfjZos 5 . cfkm"nfO{ ck/flht dfGg]<br />

…cfk/flwsÚ dfGg] ;+s]t o'/f]k]nL ;+3n] lbO;s]sf] 5 .<br />

cfÎgf] 6fpsf] of hLpdf nL ah| Fbf k|hftflGqs<br />

/fhfn] ;a}nfO{ z+sf u5{, s;}nfO{ ljZjf; ub} {g .<br />

;j{q if8\oGq b]V5 . To;}n] d]nldnfknfO{ p<br />

of]4fx¿n] nL rnfpg] k|x/LnfO{ geP/ /fhf 1fg]Gb|nfO{ /0fgLltsf ¿kdf dfq l:jsf5{ .<br />

…cfttfoLÚ dfG5g\ . kL8faf6 lgl:sPsf] p;sf] >fk<br />

Tof] k|x/LnfO{ x}g /fhfnfO{ hfG5 . lsgls of] ;a}<br />

t'n;L If]qL, eLd;]g bfxfn, lzjxl/ s' Fj/, bz{g<br />

ofbj / lji0f' kf08]sf] Hofg pgsf] uNtL / dxŒjfsf+IfL<br />

/fhfåf/f / /fhfsf nflu x' Fb} 5 . pgsf] dxŒjfsf+Iffsf /0fgLltsf sf/0f uof] . uf] +ua' / ;fdfv';L, r'Rr]kf6L<br />

nflu x' Fb} 5 . k|x/L t lgldQ dfq xf] .<br />

/fhfn] xfg' x' Fb}g – ToxL dGqaf6 kl/rflnt 5g\<br />

/ a'6jn, k/f;L clg ag]kf, sn+sLdf au]sf /utsf<br />

nflu pgL bf]ifL 5g\ . xhf/f} g]tf / sfo{stf{sf] lu/Îtf/L<br />

/fhf 1fg]Gb| . ))& ;fndf /f0ff lj/f]wL cfGbf]ng sfg'g ljk/Lt / /fhfsf] cfsf+Iff kl/k"lt{sf nflu<br />

rSof] . /fhf lqe'jg ;kl/jf/ lbNnL uP . dfdf 3/df<br />

/x]sf caf]w 1fg]Gb| /fhf eP . @)%* h]7df b/jf/<br />

ePsf 5g\ . tL ;a} 36gfaf/] j:t'lgi7 ljZn]if0f /<br />

dfgjLo lgisif{sf ;fy /fhfn] hgtf;dIf cfkm"nfO{<br />

xTofsf08 eof] . /fhf bLk]Gb| d/]kl5 1fg]Gb|sf] /fHo/f]x0f k]; ug{ ;Sg' k5{ Odfgbf/Lsf ljgd|tf / cfTd<br />

…ckl/xfo{Ú aGg uof] ;+ljwfg / k/Dk/fsf sf/0f .<br />

…ckl/xfo{Ú 1fg]Gb| /fhf aGbf /fhfn] xfg{ gx'g] ;+:s[lt<br />

;dLIffsf ;fy . csf] {lt/ Odfgbf/L / ;To sa'n ug{<br />

g;Sg] /fhfnfO{ hgtfn] ;Ddfg ug] {5}gg\ . /, b/jf/sf]<br />

km]l/ cfÎgf] ljhof]Nnf;sf ;fy p7\of] . /fhf jL/]Gb|n] x}g hgtfsf] rfxgfdf ;+:sfl/t x'g rfxg] /fhfsf]<br />

)$^ df /fhfsf] xf/ hgtfsf] ljho aG5 eg] To;nfO{ dfq eljio 5, ca g]kfndf . ä<br />

;do á j}zfv & @)^#

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!