Taifas Literary Magazine no. 3, September, 2020

More documents

Recommendations

Info

30Taifas Literary Magazine no. 3, 2020, SeptemberJan Adam BorzęckiW XIII i XIV wieku naszych przodków zimystraszyły nie tylko śnieżycami i mrozem, ale takżenajazdami Tatarów, które zbierały żniwo krwawsze,niż pogodowe szaleństwa. Potwierdzeniem tej tezymoże być przykład Sandomierza.Sandomierz i Tatarzy[Sandomierz and Tatars]Z ówczesnych kronik wynika, że zimy byływówczas bardzo srogie i dawały się ludziomwe znaki, a śmierć na skutek chłodu izamarznięcia była wręcz czymśpowszechnym.Tymbardziej, że niewszystkich stać byłonaprzyodziewek,futrzanyaogrzewane ogniskiempółciemne chaty nietrzymały ciepła. Jeślidoda się powszechnyniedostatek pożywienia, że ta pora roku byładla ludzi jednym z największych prób.Zasadniczym atutem było jednakdoświadczenie, fizyczne zahartowanie orazdogłębna znajomość natury.Od wieku XIII do zimowych plag zaliczyćtrzeba było najazdy Mongołów, a potemTatarów. Zimowych, bo napastnicy rodem zAzji przedsiębrali wojenne wyprawy właśniezimą, kiedy łatwo było przekroczyćzamarznięte rzeki, śnieżyce skuteczniekamuflowały ruchy wojsk, umożliwiającniespodziewany atak na niespodziewającegosię napadu. Dodajmy, że przyzwyczajeni doostrego klimatu mongolscy wojownicy orazich nawykłe do mrozu stepowe konikipanujący tu chłód znosili stosunkowo łatwo.Poza tym w dobie braku twardych drógprzemieszczanie się po zmarzlinie byłoznacznie łatwiejsze.Tragedii akt pierwszyDominująca rola ówczesnego Sandomierzaoraz lokalizacja na ważnych szlakachkomunikacyjnych sprawiły, że dotykały gowszystkie mongolskie, a potem tatarskienajazdy.Pierwszy raz mongolscy wojownicypojawili się pod Sandomierzem na początku1241 r, których przywiódł tu wódz o imieniuOrdu, a więc wnuk samego Czingiz Chana.Zdobycie miastamusiało być trudne,skoro latopis ruskiwspomina o długim ipełnym stratoblężeniu. Dodajmy,że w tym okresiemiasto i zamekstanowiły odrębnepunkty oporu, które zostały zdobyte wPopielec, 13 lutego 1241r. Przerażające skutkiklęski poznajemy można dzięki Długoszowi,który opisuje to tak:Zdobywszy je wreszcie,zabijają opata koprzywnickiego i wszystkichbraci klasztoru koprzywnickiego, zakonucystersów, oraz wielką liczbę duchownych iświeckich, mężczyzn i kobiet, szlachty i luduobojga płci, którzy się tam zgromadzili w celuratowania życia lub obrony miejsca. Urządzająwielką rzeź starców i dzieci i jedynie kilkumłodym darują życie, ale zakuwają ich jaknajgorszych niewolników w straszne dyby.Następnego dnia wojska polskie biorąodwet pokonując Mongołów w bitwie podTurskiem. Musiała to być sroga porażka, skoroISSN 2458-0198 - ISSN-L 2458-0198TAIFAS LITERARY MAGAZINE
31Taifas Literary Magazine no. 3, 2020, Septemberjej ślad znalazł się w chińskiej kronice dynastiiJuan, w którym Tursko występuje podzniekształconą nazwą Tulisseko. Tyle tylko, żejuż następnego dnia polskie rycerstwodoznało klęski pod Chmielnikiem i Tarczkiem,co otworzyło Mongołom drogę do Krakowa.To właśnie wtedy zginąć miał, przeszytystrzałą, krakowski hejnalista. A potem byłaprzegrana bitwa pod Legnicą i śmierć księciaHenryka Pobożnego. Tak przynajmniejsądzono dotychczas, bo nowe źródła zasiaływątpliwości. Wiele bowiem wskazuje, żeksiążę mógł zginąć pod …Sandomierzem. Z dość późnoodkrytej Historia Tatarówwynika, że książę nie zginął wbitwie pod Legnicą, lecz zostałwzięty do niewoli, a potemMongołowie: kazali mu klękaćprzed martwym wodzem,który poległ w Sandomierzu. Zzapisu tego wynika więc, żepodczasoblężeniaSandomierza zginął jakiśmongolski wódz, na tyle ważny,że godny książęcego pokłonu.Nie wiadomo jednak gdzie ten pokłon byłoddany. Nie da się wykluczyć, że zwłokimongolskiego wodza wieziono aż pod Legnicę,chociaż możliwe jest także, że został onpochowany pod Sandomierzem, a HenrykaPobożnego przywieziono, aby pokłonił sięmogile, a kiedy odmówił, został ścięty, a jegogłowę zawieziono na Węgry, które byłygłównym celem mongolskiego najazdu.Arkan na miejskiej szyiKolejne najazdy ze wschodu nazywamytatarskimi, bowiem po rozpadzie imperiumCzyngis Chana nad Morzem Czarnymyear I, no. 3, 2020, Septemberpowstało państwo tatarskie (tzw. Złota Orda),przejmując pałeczkę w krwawej sztafecie.Z informacji zawartej w Kronicewielkopolskiej wynika, że początek kolejnegooblężenia Sandomierza miał miejsce wpierwszych dniach grudnia 1259 roku, aTatarami dowodził wódz o imieniu Burundaj.Przebieg oblężenia i jego tragiczne skutkiznamy z tzw. Kroniki wołyński – halickiej, adrobiazgowość opisu skłania doprzypuszczenia, że jej autor był naocznymświadkiem wydarzeń.Z kronikarskiego zapisuwynika, że oblężenieSandomierza trwało bardzodługo, a bezpośredni szturm zudziałem machiny oblężniczejtrwał nieustannie przez czterydni i był skierowany naumocnione miejskie wzgórze.O bohaterstwie obrońcówświadczy odnotowany wkronice fakt, kiedy to niewymieniony z imienia obrońcasam jeden rzucił się naatakujących Tatarów. Dlakronikarza jest to tym bardziej dziwne, żeobrońca nie był: ani z bojarów ani zeszlachetnego rodu. Kiedy siły obrońcówmiasta stopniały, zdecydowali o przedarciu siędo osobno bronionego Zamku, połączonego zmiastem wąskim mostem przerzuconym nadgłębokim parowem, po którym dziś niepozostał żaden ślad. Kolejnym punktemobronnym, oddzielonym od miasta i Zamkugłębokim jarem było także, zabudowanekościołem wzgórze – dziś zwane Katedralnym- połączone z miastem kolejnym mostem. Wkościele tym także schroniła się częśćISSN 2458-0198 – ISSN-L 2458-0198
Page 1 and 2: 2 authors ... p. 2editorial ... p.
Page 3 and 4: 3Taifas Literary Magazine no. 3, 20
Page 29: 29Taifas Literary Magazine no. 3, 2

Taifas Literary Magazine no. 3, September, 2020

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?