28.05.2020 Views

SteMath Final Ortak Ürün

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S T E M L E S S O N P L A N S

A N D I M P L E M E N T A T I O N

S T E P S

Final Joint

Product Of The

SteMath Project

Prepared by Özlem Eren



F O R E W O R D

F A T M A T A T L I A D A L

SteMath eTwinning projesinde öğrencilerimiz ile günlük

hayat problemlerini nasıl modelliyebileceğimiz üzerinde

çalıştık. Bu süreçte projeye ortak olan, katkıda bulunan

öğretmen arkadaşlarıma ve öğrencilerimize , hiç bir zaman

desteğini esirgemeyen kurucularımız özlem eren ve murat

pazarcık hocalarımiza teşekkür ediyorum. Sevgiler.

A D R I A N A M A R I S

Mathematics is everywhere around us, we just need to see

and understand it. STEMATH is a way of revealing its

beauty, utility and power. Such a rich project, so many

enthusiastic teachers, creative students, beautiful math

problems, trans disciplinary learning scenarios, exchange of

good practices, great learning opportunities for both

teachers and students, a glorious virtual exhibition! One of

the most complex projects that I ever experienced. Thank

you, I was lucky to be part of this team!


A N A M A R I A , L A R A , P A T R I C I A ,

C A M E L I A , A N D R E I

We are here because we like mathematics. We enjoyed

solving problems in English and comparing our results with

the ones found by other European students. We needed to

ask older students for help on some problems and that was

interesting, too. We learnt a lot in this project and we hope

there will be other opportunities next year.

N İ H A L M A N A Y

Ögrenen bir öğretmen ve gayretli ögrencileriyle bu kitapta

bir boşluğu doldurabilmek mutluluk verici.kurucu ve

ortaklarımıza teşekkürlerimi sunarım.


S T E M L E S S O N P L A N

S T E M D E R S P L A N I

1

A HABITABLE WORLD -YAŞANABİLİR

BİR DÜNYA

P R E P A R I N G T H E P R O B L E M

Ö Z L E M E R E N / T O K İ Ş E H İ T İ S M A İ L T E T İ K A N A D O L U L İ S E S İ

Course T tle: Matemat k

Class level:

T me:

Determ nat on Of Problem Status:

Eco-fr endly cars are planned to be bu lt n order to g ve future generat ons a more l vable

world. 21 of these cars. tak ng nto account the requ rements of the century, t s a prerequ s te to

be as eco-fr endly as poss ble, to m n m ze the r sk of acc dents and to be able to surv ve poss ble

coll s ons w th the least amount of damage. Make the necessary work to des gn such a car.

S CIENCE

P R E P A R E D B Y

E L V A N İ N A N

B A N D I R M A B İ L S E M

By d v d ng students nto study groups, a research ass gnment s g ven wh ch ncludes what

k nd of stud es should be done n order to meet the need for env ronmentally fr endly fuels

and to decrease the foss l fuel sources n the future.In th s research, students are expected to

research espec ally on susta nable energy sources. When des gn ng veh cles that can be used

n the next world, they are asked to work on the mportance of correct fuel consumpt on

and alternat ve solut on suggest ons by evaluat ng access ble, rel able natural energy

sources for everyone who s env ronmentally fr endly.In order to leave a better planet for

future generat ons, 17 goals n Susta nable Development Goals are ntended to draw

attent on to the Global Goal. In th s study, t s among the expected behav ors to develop a

veh cle n accordance w th the pr nc ples of Art cles 7,12 and 13.


T ECHNOLOGY

P R E P A R E D B Y

Ö Z L E M A C A R

B A F R A F E N L İ S E S İ İ

Students are d v ded n two groups.Students are asked to study on the stat st cs of traff c

acc dents between 2015-2020(years can be changed) and create a graph c by substract ng

rat os of the factors that caused the acc dent.

In created graph c(chart), t s asked to be

focused on dr ver faults (carelessness, deal ng w th d fferent objects wh le dr v ng,speed

v olat ons, red l ght v olat ons etc.)

The groups are asked to prepare a presantafor and

perform t and whole cass w ll bra n-storm on t. ( f there are m stakes n sc ent f c language

you w ll nterfere) (sc ent f c l teracy)

acc dents?The quast ons are sem -conf gurated)

the dr ver fault?

What can be done to prevent dr ver m stake based

Are these sensors effect ve to decrease

For non-conf gurated probem,they can be asked to compare dr ver

faults between 1990-2000 and 2010-2020, and after that by ask ng them to a serach fort he

cause of the decrease of the dr ver faults,they can prov de them to reach the sensors.

sensors.

‘(After reach ng the sensors)

pedestr ons, l ghtn ng etc?

Both of the quest ons above take us to the

Wh ch sensors can be used to prevent car acc dents,speed v olat ons, h tt ng the

They are asked to search fort he work ng pr nc ples and

cod ng of these sensors.Then they can be asked to create exper ments to test these sensors.(

They can create a veh cle w th aurd n o or they can make a c rcu t to test them.


E

NGINEERING

P R E P A R E D B Y

A L E K S A N D R A B R M B O T A

S R E D N J A Š K O L A M A R K A N T U N A D E D O M I N I S A R A B , C R O A T I A

‘’Students w ll take n cons derat on other teams’ researches. They w ll research poss b l t es

that already ex st and f nd opt mal solut ons for our project. They w ll compare what already

ex sts w th the suggest ons of other team partners.The ma n goal s to f nd the most cost

effect ve solut on. After that they w ll draw plans for product on.

M ATHS

P R E P A R E D B Y

G Ü L T E N E R T E K İ N

O N H A L - O S M A N N U R İ H E K İ M O Ğ L U A N A D O L U L İ S E S İ

***1 Ocak 2020’de uygulanmaya başlanacak yen AB kuralları, üret len araçların karbon

em syonunun k lometre başına 95 gramı geçmes durumunda araba üret c ler ne sıkı

yaptırımlar uygulanmasını çer yor. Üret c ler bu sınırı geçt kler durumda, sattıkları toplam

araç sayısıyla, sınırın geç ld ğ her gram başına 95 euro le çarpılan mal yet ödemekle

yükümlü olacaklardır. Bu durum göz önüne alındığında karbon em syonunu etk leyen

değ şkenler bel rlenerek , matemat k modelleme sürec n n ön aşamasının gerçekleşt r lmes

; a) Bel rlenen değ şkenlere l şk n ver toplanması. b) Uygun yaklaşımlar kullanılarak

matemat ksel model n kurulması. ***Yapılacak olan araçta herhang b r kaza anında en az

hasarla kurtulab lmek ç n gerekl olan materyaller n bel rlenmes ve b r m mal yetler n n

hesaplanması ve karşılaştırılması.


5E

P R E P A R E D B Y

E L V A N İ N A N

B A N D I R M A B İ L S E M

Ö Z L E M A C A R

B A F R A F E N L İ S E S İ

A L E K S A N D R A B R M B O T A

S R E D N J A Š K O L A M A R K A N T U N A D E D O M I N I S A R A B , C R O A T I A

G Ü L T E N E R T E K İ N

O N H A L - O S M A N N U R İ H E K İ M O Ğ L U A N A D O L U L İ S E S İ


ENGAGE

Hava k rl l ğ n n hayatımız üzer nde pek çok olumsuz etk s var. Kentlerde hızlı nüfus artışı ve

buna paralel olarak artan motorlu taşıt kullanımı le yayılan egzoz gazları, kal tes z yakıtlar,

soba ve kalor ferler n uygun şek lde yakılmaması, olumsuz hava koşulları hava k rl l ğ n n

artmasına neden olan unsurlardan. *Çevre k rl l ğ le lg l

v deolarhttps://www.youtube.com/watch?v=KFDFbX4qh4whttps://www.youtube.com/watch?

v=BI2Ff0hHNWs zlet l r.*Çevrem zdek traf ğ n ve araçların hava k rl l ğ ne etk s üzer nde

konuşulur.Aşağıda ver len sorulara cevap aranır.*S ze göre hava k rl l ğ n n hayatımız

üzer nde olumsuz etk ler nelerd r? https://www.ment .com/c7asktw8yz

*Araç kullanımından kaynaklanan hava k rl l ğ n önlemek ç n neler yapılab l r?

https://www.ment .com/vxwypdprfv


Sonrasında somut b r çıktı ç n ment meter kullanılarak traf k kazaları ve çevre k rl l ğ le lg l

kel me balonları oluşturarak sebep har tası çıkarılır.

*Dünyada her yıl bel rl nedenlerle oluşan ölüm vakalarının sayısal ver ler olmadan başlık

hal nde sınıfta paylaşılır.

Öğrenc lerden tabloda sayısal ver ler n karşılarına tahm n ett kler ölümcül sebepler n

yüzdel k oranlarını yazmaları sten r

EXPLORE

Araç kullanımından kaynaklanan hava k rl l ğ ne etk eden faktörler üç kısımda

nceleyeb l r z.

1) Araçta kullanılan yakıt türünün etk s :Doğaya zarar vermeyen, çevre dostu otomob ller n en

öneml özell ğ karbond oks t gaz salınımının azaltılmış olması. Otomob ller n çevreye verd ğ

en büyük zarar karbon em syonu; çünkü egzozdan çıkan karbond oks t hava k rl l ğ n n en

büyük nedenler nden b r . Dolayısıyla fos l yakıt tüket m n azaltan, elektr kl ya da h br t

araçların çevre dostu olduğunu söyleyeb l r z. Çevre dostu araçların b r d ğer özell ğ yakıt

tasarrufu sağlıyor olması. Fos l yakıtlar, pahalı olmalarının yanı sıra, sınırlı ve tükenen b r

kaynak. Dolayısıyla dünyanın geleceğ ç n, yakıt tasarrufu sağlayan elektr kl ya da h br t

araçlar, oldukça değerl b r seç m. *Çevre dostu otomob ller ç n kullanılab lecek yakıt türü

ve kullanılma sebepler nelerd r?

a) Bel rlenen değ şkenlere l şk n ver toplanması.

b) Uygun yaklaşımlar kullanılarak matemat ksel model n kurulması.

*Yakıt tasarrufu ç n neler yapılab l r? Sorusuna cevap aranır.

a) Bel rlenen değ şkenlere l şk n ver toplanması.

b) Uygun yaklaşımlar kullanılarak matemat ksel model n kurulması.

*Yakıt türü ve em syon değerler le lg l ölçüm ver ler n yorumlamaa) Bel rlenen

değ şkenlere l şk n ver toplanması.

b) Uygun yaklaşımlar kullanılarak matemat ksel model n kurulması.

2) Aracın f z ksel özell kler n n etk s : Çevre dostu b r otomob lde kullanılan malzemeler kolay

bulunab l r, çevrec , düşük mal yetl ve güvenl olmalıdır. Otomob l üret m nde kullanılan

malzemeler nelerd r? Sorusuna cevap aranır.

*


Yapılacak olan araçta herhang b r kaza anında en az hasarla kurtulab lmek ç n gerekl olan

materyaller n bel rlenmes ve b r m mal yetler n n hesaplanması ve karşılaştırılması le lg l

matemat ksel modeller n kurdurulması.

3) Araç kullanıcısının davranışları:Anket, röportaj ver toplama çalışmalarının yapılması. Bu

konular hakkında sınıf gruplara ayrılarak araştırma yapılması, rapor ve sunu hazırlanması

sten r.

EXPLAIN

Her b r grubun b r öncek aşamadak çalışmalar sonucunda elde ett ğ ver ler, alınan kararlar,

gruplar arasında tartışılır ve öğretmen n yapacağı açıklamalarla en deal araçların ne

olduğuna karar ver l r. Yapılacak protot p araçta kullanılacak sensörler n kullanımı, devreye

bağlanması, kodlama yapımı, kullanım alanları hakkında sunum ve uygulamalar yapılır.

ELABORATE

Etk nl k 1) Otomob l terc h nedenler le lg l anket çalışması yapılır. Anket sonucuna göre

tasarlanacak araçlarda neler stend ğ araştırılıp, protot pe ekleme yapılır. (G r ş mc l k)

Etk nl k2) Hava k rl l ğ ne neden olan gazlar ve etk oranlarının sayısal ver ler başlıkları

karışık olarak sınıfta paylaşılır.


Öğrenc lerden tabloda sayısal ver ler n karşılarına tahm n ett kler hava k rl l ğ ne sebep olan

gazları ve oranları eşleşt rmeler sten r.

Etk nl k 3) Ver len araçların doğa dostu olup olmadığı karşılaştırmaları sten r.1 Ocak 2020’de

uygulanmaya başlanacak yen AB kuralları, üret len araçların karbon em syonunun k lometre

başına 95 gramı geçmes durumunda araba üret c ler ne sıkı yaptırımlar uygulanmasını

çer yorÜret c ler bu sınırı geçt kler durumda, sattıkları toplam araç sayısıyla, sınırın geç ld ğ

her gram başına 95 euro le çarpılan mal yet ödemekle yükümlü olacaklardır.

( kl mhaber.org) S z 500 araçlık b r f lo kurmak stersen z hang aracı terc h ederd n z?

Etk nl k 4)Enerj kaynaklarını karşılaştırıyoruz.

Hang enerj kaynağı kullanmayı terc h eders n z?

Etk nl k 5) Çevre dostu ve kaza r sk en az olan otomob l n özell kler le lg l kel me bulutu

oluşturma.

Etk nl k 6) Devre şemasının ç z lmes https://www.t nkercad.com/ dan onl ne devre şeması

oluşturma.

Etk nl k 7) Öğrenc lere sensörler n kullanımı le lg l kontrollü testler yaptırılması , testler

sonunda araçlarını oluşturmaları ve sensörler kodlamaları (öğrenc lere hang sensörler test

ett kler / seç len sensörü bel rleme sebepler / eled kler sensörler neden eled kler n

açıklamalarını sten r.)

Çevre dostu ve kaza r sk en az otomob ller ç n yakıt ve malzeme seç m yapılarak problem

cümles ne uygun araç protot p n n yapılası.


EVALUATE

1) Protot p n kr terlere uygun olup olmadığı test ed l r.

2) Hava k rl l ğ ne neden olan gazlar ve etk oranlarının sayısal ver ler n eşleşt rme yapınız

https://wordwall.net/resource/1538081

3) Kahoot le değerlend rme yapılır.

https://create.kahoot. t/share/5b623edb-6f2e-4992-8bca-621a89b78fd9


4) Öğrenc özdeğerlend rme formu doldurulur.

5) Puanlama anhtarına göre öğrenc çalışmaları değerlend r l r.


IMPLEMENTATION

STEPS


SEDAT SAMET A.

TOKİ ŞEHİT İSMAİL TETİK

ANADOLU LİSESİ













ENES A.

TOKİ ŞEHİT İSMAİL TETİK

ANADOLU LİSESİ





CEREN A.

TOKİ ŞEHİT İSMAİL TETİK

ANADOLU LİSESİ


CEREN A.

TOKİ ŞEHİT İSMAİL TETİK

ANADOLU LİSESİ





DISCUSSIONS IN

THE FORUM

SECTION


Çevre dostu otomob l ned r? Özell kler nelerd r?Doğaya zarar

vermeyen, çevre dostu otomob ller n en öneml özell ğ karbond oks t

gaz salınımının azaltılmış olması. Otomob ller n çevreye verd ğ en

büyük zarar karbon em syonu; çünkü egzozdan çıkan karbond oks t

hava k rl l ğ n n en büyük nedenler nden b r . Dolayısıyla fos l yakıt

tüket m n azaltan, elektr kl ya da h br t araçların çevre dostu olduğunu

söyleyeb l r z.Çevre dostu araçların b r d ğer özell ğ yakıt

tasarrufu sağlıyor olması. Fos l yakıtlar, pahalı olmalarının yanı sıra,

sınırlı ve tükenen b r kaynak. Dolayısıyla dünyanın geleceğ ç n, yakıt

tasarrufu sağlayan elektr kl ya da h br t araçlar, oldukça değerl b r

seç m.

GÜLTEN ERTEKİN

Çevre dostu ulaşım araçları:- fos l yakıtları

kullanmayan araçlardır.- yen leneb l r enerj

kullanan araçlardır.- kaynakları olab ld ğ nce

az ve en ver ml şek lde kullanır.

GÜLTEN ERTEKİN

yakıt tasarrufu ç n ne yapılab l r?1- İlk adım araçta gereks z yük

bulundurmamak. Karbon em syonunu azaltmak ç n ufak ama et k l b r

önlem. Rüzgar d renc azalıyor ve bu sayede yakıt tüket m

azaltılab l yor.2. k nc adım yolu uzatmamak ve rotayı önceden

bel rlemek. ve de kısa mesafeler ç n araç kullanmaktan vazgeç lmel . 3.

Yakıttan tasarruf etmen n puçlarından b r de last kler n basıncını

düzenl kontrol etmek. düşük last k basıncı en az %3 oranında yakıt

tüket m n arttırıyor. last k basıncı ayda ortalama %20 azalıyor.4.

Yüksek dev rde v tes değ şt r lmemel . bu sayede %8 oranında yakıt

tasarrufu yapılab l yor. hızı traf k akışına göre ayarlamak ve bekleme

konumundayken motoru durdurmak çevre dostu ulaşım ç n öneml .5.

Kl ma g b elektr kl aksesuarlar sadece gerekt ğ nde kullanılmalı. kl ma

yakıt tüket m n %10 la %25 artırıyor. çevre dostu ulaşım ç n

vazgeç lmez alışkanlıklardan b r de araca düzenl bakım yaptırmak.

GÜLTEN ERTEKİN


Çevrec olduğu kadar ucuz, güvenl , ancak sağlam gövdel otomob ller ç n

alternat f çözümler l stelemek stersek neler söyleyeb l r z?1. Öncel kle ger

dönüştürüleb l r yan çevrec parça yüzdes n n çok fazla olması, hatta

mümkünse, tüm parçalarının bu özell ğe sah p olmalı.2. Araçta kullanılacak

malzemeler n emsaller ne göre haf f, sağlam, ser üret me uygun, uzun ömürlü

ve çevrec olmalı.( Alüm nyum alaşımları, kompoz tler ve plast kler n alternat f

olarak havacılık sektöründe kullanıldığı b l nmekted r. Bu malzemeler

otomob llerde de kullanılab l r) 3. Karbonf ber ve ger dönüşümlü plast k

malzemeler kullanılmalı.4. Otonom sürüş teknoloj s ve yapay zekayla kend

kend ne sürüş sağlayan otomob l olmalı.5. Park problem n ortadan kaldıracak

şek lde konforu da gözardı etmeden küçük boyutlarda olmalı.

GÜLTEN ERTEKİN

1 Ocak 2020’de uygulanmaya başlayacak yen AB kuralları, üret len

araçların karbon em syonunun k lometre başına 95 gramı geçmes

durumunda araba üret c ler ne sıkı yaptırımlar uygulanmasını

çer yor. Üret c ler bu sınırı geçt kler durumda, sattıkları toplam

araç sayısıyla, sınırın geç ld ğ her gram başına 95 euro le çarpılan

mal yet ödemekle yükümlü.

GÜLTEN ERTEKİN

Araçlarda çevrec c hazların kullanıldığı b l n yor

bunların başında da çevre dostu motorlar gel yor.

Çevre dostu motorlar aracın gaz salınımını en düşük

sev yede tutuyor. Bu sayede çevre k rl l ğ n n

engellenmes amaçlanıyor. Özell kle p yasaya son

çıkan araç modeller n n heps nde bu çevre dostu

motorlar terc h ed l yor. Çevre dostu motorlar hava

k rl l ğ başta olmak üzere b rçok zararı engellerken

aracın performansını arttırmak ç n de oldukça

kullanışlı den leb l r.

AHMET EREN Ç.


Araç kullanımından kaynaklanan hava k rl l ğ n önlemekHava k rl l ğ n n

hayatımız üzer nde pek çok olumsuz etk s var. Kentlerde hızlı nüfus artışı ve

buna paralel olarak artan motorlu taşıt kullanımı le yayılan egzoz gazları,

kal tes z yakıtlar, soba ve kalor ferler n uygun şek lde yakılmaması, olumsuz

hava koşulları hava k rl l ğ n n artmasına neden olan unsurlardan. “Pek araç

kullanımından kaynaklanan hava k rl l ğ önlemek mümkün mü?”, “Araç

kullanımından kaynaklanan hava k rl l ğ n önlemek ç n neler yapılab l r?”

OĞUZ MERT C.

Tem z enerj ç n yakın mesafelerde b s klet kullanımı özend r lmeye

başlandı. Bunun dışında toplu taşıma kullanarak da karbon

salımının aza nd r lmes ne katkıda bulunab l yorsunuz. Kend

arabanızı kullanmayarak %20 oranında karbon ayak z n z

azaltab l yorsunuz.Şeh r dışına çıkarken de yakın mesafeler ç n uçak

yer ne tren veya otobüsün terc h ed lmes de oldukça öneml b r

oranda kazanım sağlıyor. Bütün bunlar k ş ler n b reysel çabaları

sonucunda yapılacak olan karbon salınımı azaltma yöntemler

olarak b l n yor. Bunun dışında daha büyük çaplı azaltmalar ç n de

çeş tl önlemler alınab l yor.

ÖMER GAZİ Ç.

KÜRESEL ISINMANIN YAPAY NEDENLERİ Fos l

Yakıtlar: Kömür, petrol ve doğalgaz dünyanın

bugünkü enerj ht yacının yaklaşık %75'l k

bölümünü sağlamaktadır. Yapılarında karbon ve

h drojen elementler n bulunduran bu fos l yakıtlar,

uzun süreçler çer s nde oluşmakta fakat çok çabuk

tüket lmekted r.

YUSUF A.


Karbon Ayak İz Ned r Karbon ayak z , nsanların kullandıkları ürünlerle ve

yaptıkları le çevreye, doğaya verd kler zarardır. Çeş tl hesaplamalar ve

ölçümler le bel rlenen bu zarar k ş den k ş ye değ ş kl k göstermekted r. Karbon

ayak z kend çer s nde 2’ye ayrılmaktadır. B r nc l ve k nc l ayak z olarak

ayrılan karbon ayak z , çevreye ver len zararın anlaşılması noktasında son

derece öneml d r. B r nc l olan ayak z gün çer s nde yapılan ulaşımlardan ya

da ev de kullanılan c hazlardan kaynaklanmaktadır. İk nc l olan se tüm yaşam

döngüsü boyunca doğaya ver len zararı tems l etmekted r. Karbon ayak z

hesaplama yöntem sayes nde ne kadar karbon z bırakıldığının öğren lmes

mümkündür.

AHMET T.

Araç Algılama Sensörler Teknoloj lerAraç algılama yeteneğ ; varlık

yönet m , kaynak tahs s , saha güvenl ğ ve traf k kontrolü ç n

öneml avantajlar sunar. Araç algılama uygulaması ç n doğru

teknoloj y bel rlemek zor olab l r. Görev , hedef boyutu, algılama

menz l , sensör montajı ve uygulamanın kapalı veya açık mekan

çer s nde olup olmadığı g b b rçok etken göz önünde tutulmalıdır.

ÖZLEM ACAR

B l m ayağında fos l yakıt yer n alacak d ğer

alternat fler steneb l r.. Aracı güneş enerj s tabanlı

ve ayrıca elektr kl b r h br t olarak düşeneb l r z.En

fazla karbon salınımı şeh r ç traf kte oluyor. Şeh r

ç nde örnek olark en fazla 50 km le g d leceğ n

düşünürsek 50km önces panelden güç alan

sonrasında p l le çalışan b r araç olab l r.

ÖZLEM ACAR


H br d s stemde debr yaj, tr ger kayışı, marş motoru, alternatör g b parçalar

bulunmadığından uzun vadede öneml bakım tasarrufu sağlar.Ayrıc Hybr d'ler

daha az aşındığı ç n yedek parça mal yetler n öneml ölçüde azaltır, bu da

daha fazla tasarruf sağlar.AB’dek b rçok büyük şeh r, AB’n n kl m açısından

nötr olma m syonunun b r parçası olarak Düşük Em syon Bölgeler ’n

tanıtmıştır.Yüksek em syonlu araçların bölgeye g rmes engellenmekte veya

ücretlend r lmekted r. Kend Kend n Şarj Eden düşük em syonlu araçlar

ücrets z g reb l r.

ÖZLEM ACAR

Susta nable energy sources are exper ment ng w th energy produced

to meet the need needed w thout putt ng energy sources at r sk.

Renewable energy sources also play the most mportant role n

meet ng cont nu ty and need.Energy s the most mportant

ngred ent for the development of a country. Th s s why renewable

energy sources are mportant,It s env ronmentally mportant

because t reduces foss l fuel use,It s of great mportance n the

development of nd genous resources,It s mportant because t

reduces external dependence,It s mportant because t compl es w th

nternat onal agreements,New jobs prov de employment and reduce

unemployment,It s mportant because t allows the use of electr c ty

to geograph cal areas where electr c ty s d ff cult to transport.

KORAY I.


The art f c al causes of global warm ng are foss l fuels: coal, o l and natural gas

prov de about 75% of the world's current energy needs. These foss l fuels, wh ch

conta n carbon and hydrogen elements n the r structures, are formed n long

processes but are consumed very qu ckly. W th today's Technology, half of ¾ of

these fuels collected n certa n parts of the world are mposs ble to remove,

wh le the other half s techn cally very expens ve to remove. Th s makes foss l

fuels non-renewable and l m ted. Greenhouse gases: greenhouse gases

format on: some of the Rays from The Sun are absorbed by the ozone layer and

the gases n the atmosphere. Some are reflected back from the l thosphere and

some from the clouds. The surface and troposphere are warmer than they

should be, as the Rays reach ng the earth are held back by water vapor and

other gases n the atmosphere, warm ng the Earth. Th s event resembles

greenhouses that are heated by The Sun's rays but do not let the heat ns de out;

th s s why t s called the natural greenhouse effect mportance of The

Greenhouse Effect: The Greenhouse Effect occurs naturally and plays an

mportant role on the cl mate.

NİDA ÖZKAN

Susta nable energy sources are exper ment ng w th energy produced to

meet the need needed w thout putt ng energy sources at r sk. Renewable

energy sources also play the most mportant role n meet ng cont nu ty

and need.Energy s the most mportant ngred ent for the development of

a country. Th s s why renewable energy sources are mportant,It s

env ronmentally mportant because t reduces foss l fuel use,It s of great

mportance n the development of nd genous resources,It s mportant

because t reduces external dependence,It s mportant because t

compl es w th nternat onal agreements,New jobs prov de employment

and reduce unemployment,It s mportant because t allows the use of

electr c ty to geograph cal areas where electr c ty s d ff cult to transport.

KORAY I.

Ben m hayal mdek gelecektek arabalar haf f ama dayanıklı

malzemelerden yapılmış, kaza önces nde devreye g ren arabaların

ön ve arkasında bulunan yastık g b yumuşak b r tabaka bulunan,

gönderd ğ n konuma gelme ya da anahtarında bulunan b r butonla

bulunduğun yere gelme özell ğ bulunan , sted ğ n zaman telefon ya

da anahtarından arabanın reng n değ şt reb leceğ n z b r

uygulaması olan, traf ğ n sıkışık olduğu yerlerde yerden

havalanarak uçma desteğ bulunan ve bunun g b daha b rçok

özell ğ olan arabalardır.

AHMET EREN Ç.




S T E M L E S S O N P L A N

S T E M D E R S P L A N I

2

CLIMATE CHANGE -İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

P R E P A R I N G T H E P R O B L E M

Ö Z L E M E R E N / T O K İ Ş E H İ T İ S M A İ L T E T İ K A N A D O L U L İ S E S İ

Lesson t tle: Matemat k

Class level:

T me:

Determ nat on Of Problem Status:

Death rates ncrease dur ng per ods of Normal summer temperatures and above-average heat

waves and extreme temperature values, but there s no l near relat onsh p between death rates and

temperature. Dur ng per ods when temperature changes are not h gh, the mortal ty rate s low.

Mortal ty rates are ncreas ng as temperatures move away from the comfort level.In th s context,

one of the most mportant effects of cl mate change on our health s due to weather changes. A

veh cle s ntended to be des gned to keep a r changes at a standard level. If you wanted to des gn

such a veh cle, How would you proceed?

S CIENCE

P R E P A R E D B Y

A D R I A N A M A R I S

” C O R I O L A N B R E D I C E A N U ” H I G H S C H O O L L U G O J , R O M A N I A

The class s d v ded n groups of 5-6 students. Each group researches one d sease affected by the

above average heat: h gh blood pressure, dehydrat on, nsolat on, sk n rash, edema, etc. Each

group prepares a presentat on on symptoms, mmed ate treatment and long-term consequences

on the human body.After the presentat ons, each group chooses one other d sease, presented by

the r colleagues, and mag nes a dev ce that can be connected to the veh cle, detect the llness and

prov de mmed ate rel ef to the s ck person. The group des gns the dev ce tak ng nto

cons derat on ts s ze, pr ce and effect veness. The students can ask for spec al sts' help, l ke

parents or relat ves, or the school can nv te sc ent sts to answer students¢ quest ons dur ng the r

des gn ng process.The groups w ll present the r des gned dev ces n front of the r schoolmates,

teachers and parents.


T

ECHNOLOGY

P R E P A R E D B Y

B A N U G Ü V E N

M E R A M A N A D O L U L İ S E S İ İ

F rst of all students make groups and each group chooses a country and researches the last 20

year’s max mum temperatures and mortal ty rate. After gather ng all the nformat on, they

prepare an Excel Chart and make a geogebra d agram w th the help of datas n the excel chart.

After th s They exam ne the geogebra graph c and try to f nd a correlat on between the heat

and mortal ty. In the second part of the technology act v t es, the teacher leads them to search

the technolog cal dev ces. Th s dev ce could measure the heat and f the heat s h gh,

automat cally starts a mach ne to lower the heat. The th rd part of the technology act v t es s

about to search what k nd of mach nes can lower the heat. If we want to bu ld one; wh ch

technolog es we need and how can we f nd cheaper and qual f ed technology? In the last part

of th s sect on, each group gathers all the nformat on they have and makes a presentat on by

us ng web 2.0 tools. And f nally groups make the r presentat ons to the classmates.

E NGINEERING

P R E P A R E D B Y

P A U L A A L M E I D A

A G R U P A M E N T O D E E S C O L A S D E S . M A R T I N H O D O P O R T O

The class s d v ded nto groups.The act v ty starts w th a research for temperature

ma ntenance systems n a veh cle.In a Padlet, each group wr tes ts conclus ons that nclude:

h stor cal perspect ve, types of refr gerat on, how they funct on, advantages and d sadvantages

for the Env ronment. In th s research, knowledge of the subject of Phys cs w ll be

ncluded.Then, and analyz ng the nformat on also collected n the Technology part, the

students deal ze the veh cle through the elaborat on of a project. Th s work w ll be presented

to the class w th a d g tal tool.They must outl ne the process that leads to refr gerat on, nd cate

the mater als needed and the cost.


M

ATHS

P R E P A R E D B Y

N İ H A L M A N A Y

M E H M E T U Z A L S O S Y A L B İ L İ M L E R L İ S E S İ

The calculat on of the energy needed n heat ng or cool ng systems var es depend ng on the

weather cond t ons.Therefore ts calculat on s more complex than other energy

consumpt ons.Students conduct research on th s subjectstudents try to calculate how much

energy they need to consume on average for each hour of heat ng or cool ngAccounts the cost

of the mater al requıred n the des gned mach ne


5E

P R E P A R E D B Y

A D R I A N A M A R I S

” C O R I O L A N B R E D I C E A N U ” H I G H S C H O O L L U G O J , R O M A N I A

B A N U G Ü V E N

M E R A M A N A D O L U L İ S E S İ

P A U L A A L M E I D A

A G R U P A M E N T O D E E S C O L A S D E S . M A R T I N H O D O P O R T O

N İ H A L M A N A Y

M E H M E T U Z A L S O S Y A L B İ L İ M L E R L İ S E S İ


ENGAGE

Earth's cl mate has changed naturally many t mes throughout the geolog cal h story. However,

after the ndustr al revolut on there ex sts a r s ng trend n temperature records due to

ncreas ng greenhouse effect, wh ch s resulted from foss l fuel em ss ons and other synthet c

greenhouse gasses em ss ons. Greenhouse effect changes heat capac ty of atmosphere that

causes temperature and prec p tat on anomal es and ult mately cl mate change. The effects of

cl mate change w ll be seen n ecosystems, n soc al and econom cal l fe and n land use.the

v deo below s shown to the studentshttps://www.nrdc.org/stor es/health- mpacts-cl matechangeso

students real ze that:How changes n Earth's atmosphere affect health

outcomesCl mate change's mpacts on nutr t on, m grat on, and nfect ous d seasesStrateg es

to m t gate and adapt to the health mpacts of cl mate change

EXPLORE

Teacher want them to make the groups of 5 or 6. Each group w ll search a d sease connected

w th heat;

1. H gh blood preasure

2. Dehydrat on

3. Insolat on

4. Sk n rash

5. Edema,e.t.c.

Students search the last 20 years mortal ty rate connected w th these d seases and heat and

make an excel chart and a geogebra graph c us ng the data n the r excel chart. They can use

th s v deo for f nd out what to do w th excel and geogebra together.


EXPLAIN

The sc ent sts from the Intergovernmental Panel on Cl mate Change (IPCC) assessed ex st ng

sc ence and presented ev dence of accelerat ng cl mate breakdown. The IPCC publ shed three

spec al reports on cl mate change w th a mandate from the UN Framework Convent on on

Cl mate Change (UNFCCC).These reports show:· Cl mate sc ence s clear; carbon pollut on s

lead ng to a mass ve ecolog cal and human tar an cr s s.· Devastat ng cl mate catastrophe

can be prevented by l m t ng global warm ng to 1.5°C.· Th s would requ re rap d, farreach

ng and unprecedented changes n all aspects of soc ety.Accord ng to th s report heat

ncreas ng s a very ser ous problem. So f we want to reduce the mortal ty connected w th the

heat we must des gn a mach ne wh ch can control the heat accord ng to the blood pressure,

heart rate, stress level, e.t.c. of a person. So Students w ll try to make a dev ce or mach ne to

control the heat, wh ch s connected to the person's health cond t ons.

ELABORATE

After the explanat on of the teacher, groups start to research for temperature ma ntenance

systems n a veh cle. What k nd of veh cle or mach ne can measure the heat around a people

then f necessary can reduce the temperature? Th s mach ne must have two parts; one s on the

human for measur ng the blood pressure, dehydrat on and the other part can control the heat

around the human. Mak ng such a dev ce needs ser ous calculat ons for that; each group uses

the excel charts and geogebra graph cs and prepares the t mel ne for each d sease. After

gather ng all the data they must program the dev ce accord ng to the data of each d sease. As a

personal part of the dev ce they can use a smart watch.


And they can use any cool ng system:

w th a remote control:

and make a connect on w th the smart watch.


EVALUATE

students prepare a presentat on that ncludes all of the r workthey br ng the r des gned dev ces

n to the classroomF nally, students open an exh b t on about the r work and the dev ces they

des gned.Also teacher can make a kahoot to assess them all.


IMPLEMENTATION

STEPS


SEDAT SAMET A.

TOKİ ŞEHİT İSMAİL TETİK

ANADOLU LİSESİ







DISCUSSIONS IN

THE FORUM

SECTION


Dear Partners what are your suggest ons

about our cl mate problem. I th nk we must

d sscus the 5 e's at the beg nn g.

BANU GÜVEN

ÖZLEM EREN

I th nk the stem plan should be wr tten f rst

and then I th nk we should all dec de

together for the 5e plan

Dear team members, f rst of all, congratulat ons on the f rst

part of the stem lesson plan. Now you can start prepar ng the

5e plan. So we want you to d scuss n th s sect on and dec de

wh ch d sc pl ne to complete n what t me frame. Please

remember to place them n our plan once you have made a

complete dec s on. S nce we are teachers of mathemat cs, I

th nk t would be appropr ate for us to use the d sc pl ne of

mathemat cs n the deepen ng Department. Of course,

d fferent deas can be cons dered. Good luck ...

ÖZLEM EREN

BANU GÜVEN

Dear partners Let's dec de a t me to d scuss what are

we plann ng to do to make our learn ng scenar o.

What about fr day 14:00 cet?



S T E M L E S S O N P L A N

S T E M D E R S P L A N I

3

HABİTATS RESİSTANT TO NATURAL

DİSASTERS - DOĞAL AFETLERE

DAYANIKLI YAŞAM ALANLARI

Ö Z L E M E R E N / T O K İ Ş E H İ T İ S M A İ L T E T İ K A N A D O L U L İ S E S İ

Ders n Adı: Matemat k

Sınıf sev yes : 10. sınıf

Süre: 18 saat

Problem Durumunun Bel rlenmes :

P R E P A R I N G T H E P R O B L E M

Türk ye'de son 119 yılda meydana gelen ve resm kayıtlara göre 86 b n 456 k ş n n hayatını

kaybett ğ depremler, yıkıcı etk y gözler önüne ser yor. Bel rt len tar hlerdek ver lere göre, her yıl

can kaybı ya da hasara neden olan 2 deprem meydana geld . Y ne stat st klere göre, büyüklükler

4.0 le 4.9 arasında her dört günde b r, 5.0 le 5.9 arasında ayda k , 7.0 le 7.9 arasında her altı yılda

b r ve 6.0 le 6.9 arasında her yıl k deprem meydana gelme olasılığı bulunuyor.“Deprem değ l b na

öldürür.” sözünden yola çıkarak deprem kuşağında bulunan ülkeler ç n b na tasarımı yapmak

st yoruz. Bu b nalar deprem yanında d ğer doğal afetlere karşı da önlem alınmış şek lde

planlanmalıdır. Bununla lg l yapılab lecek çalışmaları planlayınız.

S CIENCE

P R E P A R E D B Y

Ö Z L E M K A H R A M A N

B A B A E S K İ Ş E H İ T E R S A N Y E N İ C İ A N A D O L U L İ S E S İ

Preparat on: Students are nformed about the subject n advance and are prepared to attend the

lesson. Students research about the format on mechan sms of earthquakes and earthquakes

occurr ng n our country. If poss ble, an expert s nv ted to the lesson to nform the students or

collaborat on w th the Geography lesson teacher.Course Handl ng: A short v deo about the

earthquakes that occurred n our country s watched to attract the students to the subject. It s

d scussed about the earthquake r sk of our reg on and what consequences of a poss ble earthquake

and the ways to m n m ze the destruct ve effects of the earthquake. The students present the

nformat on they obta ned n the preparat on process to the subject n the classroom. Students are

nformed about the format on mechan sms of earthquakes, the theory of earthquake waves and the r

spread from the source to the earth, earthquake record ng nstruments and evaluat on of earthquake

records. Earthquake r sk map of our country s exam ned. The course ends w th answer ng the

evaluat on quest ons.


T

ECHNOLOGY

P R E P A R E D B Y

E S R A E K E R

K O Z A N Y U S U F B A Y S A L A N A D O L U L İ S E S İ

Öğrenc lerle yapılan Stem etk nl ğ nde öğrenc ler n araştırması gereken bölümler bel rlen r. Bu

bölümler öğrenc lere gruplar hal nde ş bölümü yaparak araştırması sten r.

1. Tar h boyunca günümüze kadar gelen b na ve yapıların yüzyıllar boyunca depremlerde tek

b r ç z k almadan nasıl ayakta kaldıkları araştırılır. Tar h yapıların hang teknoloj k yapılarla

desteklend ğ araştırılacaktır.

2. Günümüzde de deprem le yaşamayı öğrenm ş ülkeler n b naları nşa ederken kullandıkları

teknoloj k yapılar ve malzemeler araştırılır.

3. Depreme dayanıklı yapılar nşa ederken doğadan lham almak mümkün müdür?

Karıncaların ve arıların m l m şaşmayan yapıları doğal afetlere göre en az hasar alacak şek lde

nasıl tasarlanmıştır?

4. Depreme dayanıklı b naları nşa ederken hang tür malzemeler nasıl kullanılmalıdır?

E NGINEERING

P R E P A R E D B Y

F A D İ M E G Ü N A L

S İ V R İ H İ S A R F A H R İ K E S K İ N F E N L İ S E S İ

‘’Mühend sler, b r yapının depreme karşı tepk s n araştırmak ç n küçük veya tam ölçekl

modeller kullanırlar: b na b r depremde ne kadar güvenl olur ve nasıl y leşt r leb l r.

‘’Okulumuzda gerçekleşt receğ m z STEM ders yukarıdak f kre dayanmaktadır ve 2 etk nl k

çermekted r.ayrıca öğrenc ler n 3 tane de b na model tasarlamaları beklenmekted r.

Etk nl k 1 - Deprem Çalkalamalı Tablo

Öğrenc ler, b r deprem n b r yapı üzer ndek etk s n s müle eden b r deprem sallama masası

yapmaya davet ed l r. B r deprem n neden olduğu yer hareket n t treş m üreterek takl t eden

b r platformdur. Öğrenc ler “V brometre” uygulamasını kurarak ve çalıştırarak gerçek b r

s smograf yer ne akıllı telefon kullanarak t treş mler zleyeb l rler. ( V brometre, t treş m /

deprem yoğunluğunu ölçer.)

BÖLÜM A - TAHMİN

1. El n zle farklı kuvvet değerler ne etk yen masayı sallayın (daha güçlü kuvvetlere karşı daha

zayıf). Sallama masasının bu farklı güçlere nasıl tepk vereceğ n düşünüyorsunuz?


‘’2. Üst ahşap katmanı daha haf f b r karton tabakasıyla değ şt r r ve yukarıdak adımı

tekrarlarsak, sallama masasının davranışında ne değ şeceğ n düşünüyorsunuz?

a) sallama masası yukarıdak le aynı şek lde yanıt verecekt r

b) karton tabaka ahşap olandan daha hızlı hareket edecekt r.

c) karton tabaka ahşap olandan daha yavaş hareket edecekt r.

BÖLÜM B - DENEYİM

1. El n zle farklı kuvvet değerler ne etk yen masayı sallayın (daha güçlü kuvvetlere karşı daha

zayıf). 4 ölçüm yapın ve aşağıdak tabloyu doldurun.

1234S nyal genl ğ Grup arkadaşlarınızla yukarıdak ölçümler hakkında b r tartışma yapın ve

bunun neden olduğunu doğrulayın .

2. Üst ahşap tabakayı çok daha haf f b r kartonla değ şt r n ve yukarıdak adımı tekrarlayın.

Daha önce olduğu g b aynı kuvvetle hareket ederek, karton tabakanın hareket nde ne fark

görüyorsunuz? Bu neden oluyor? Grup arkadaşlarınızla tartışın.

BÖLÜM C - SONUÇLAR

F k rler n z tartışın ve A ve B adımlarından çıkanlarla karşılaştırın. Lütfen sonuçlarınızı yazın

……………………………………………

SONUÇ:Çalkalama masasının hareket Newton'un k nc hareket yasası le açıklanmaktadır

(Kuvvet = kütle ∙ vmes ,F = m ∙ a) . Kütle ne kadar küçük olursa, vme o kadar büyük olur. B r

kütleye etk eden kuvvet ne kadar büyük olursa kütlen n vmes de o kadar büyük olur, bu da

sallama masasının daha güçlü t treş mler anlamına gel r.

‘’Etk nl k 2 - Deprem çalışma model Öğrenc ler GEOMAG Paneller ,güçlü mıknatıslar g b

bas t malzemeler kullanarak kend model yapılarını nşa ederek deprem hasarına dayanacak

b naları nasıl tasarladığını ve nşa ett ğ n öğren rler. Her sefer nde farklı b na tasarımlarını

kullanarak 3 ç ft modelleme yapısı nşa etmeler sten r. Sallama masasında yapılandırarak

yapıların nasıl güçlend r leceğ n ve zayıf malzemeler n nasıl güçlend r leceğ n öğren rler.

Model 1 (çapraz takv ye tasarımı le model test etme)

Uzun manyet k çubukları kullanmak sadece b r blokun yapısını oluşturunuz. Çubukların d k

kalması ç n bükülmemes ç n alternat f yapılar oluşturunuz. (Model yapısı çapraz takv ye

tasarımı le desteklenmel d r. )D ğer yapıyı manyet k çubuklarla aynı şek lde nşa ederek lk

yapı le aynı yüksekl kte daha küçük çapraz destek blokları yapın.

Soru: İk yapıyı masaya koyar ve b r süre sallarsanız, sürekl olarak üzer ne b r kuvvet

uygularsanız, bu yapılardan hang s n n t treş me daha sab t kalacağını düşünüyorsunuz?

SONUÇ:Yapılan ncelemelerde, betonarme b naların güçlend r lmes nde çapraz çel k halat

elemanların kullanılmasının etk l olduğu, b naların deprem davranışlarının y leşt r lmes nde

olumlu katkılarının olab leceğ gözlenm şt r.


Model 2 : (ağırlık ekleyerek model test etme)

Manyet k çubukları kullanarak k aynı model kule nşa ed n (yaklaşık 20-30 cm

yüksekl ğ nde ve 6-10 cm boyutunda). İk nc yapının tepes ne yaklaşık 50gr (ver len) b r

ağırlık asın. İk yapıyı sallama masasına yerleşt r n ve s sm k davranışlarını test ed n.

Soru: İk model yapının s sm k performansı hakkında ne görüyorsunuz? B r depremde

hang s n n daha y davranacağını düşünüyorsunuz?

Bu akt v te, toplam yüksekl ğ 509,2 m olan 101 kat ve 4 bodrum katından oluşan TAIPEI 101

Gökdelen'e dayanmaktadır. Doğu Tayvan bölges nde yaygın olan tayfun rüzgarlarına ve

deprem sarsıntılarına dayanacak şek lde tasarlanmıştır. Gökdelen, b r deprem sırasında

b nanın hareket n telaf etmek ç n hareket eden, yaklaşık 800 ton ağırlığında büyük b r

sarkaç / büyük ayarlı damper le korunmaktadır.

Model 3 (yapılarının kon k geometr s n test etme)

GEOMAG mıknatıslarını kullanarak k model kule nşa ed n. İlk kule, yüksekl kte k kare

bloktan oluşmalı ve k nc s , res mde göster ld ğ g b kon k geometr y ben mseyen b r kon uç

bloğunda b tmel d r.Soru İk yapıyı masaya koyar ve b r süre sallarsanız, sürekl olarak üzer ne

b r kuvvet uygularsanız, bu yapılardan hang s n n t treş me daha sab t kalacağını

düşünüyorsunuz?:


Depremlere b r bütün olarak d renmek ç n b r b nanın s sm k davranışını y leşt rmek ç n,

mühend sler aşağıdak g b çeş tl yöntemler uygularlar:· düzenl tasarımlar yapmak,·

çapraz destekleme tekn ğ n tak p etmek,· kon k geometr ,· yapının üstüne ağırlık ekler.

Öğrenme hedefler Bu akt v telerden sonra öğrenc ler:

1. B l şsel Alan

- deprem ve s sm k dalgaların teması, doğası ve Newton yasaları neden yle b nalara

neden c dd hasar ver ld ğ le temasa geçmek.

- Çapraz destekleme ve kon k geometr g b b naları depreme dayanıklı hale get ren

faktörlerden bazılarını bel rlemek.

- b r model yapısını tems l ett ğ le karşılaştırmak.

- mühend sler n neden depremler ve b l m n topluma nasıl fayda sağlayab leceğ n

öğrenmes gerekt ğ n anlamak

M ATHS

P R E P A R E D B Y

M U R A T P A Z A R C I K

Ş E H İ T M E H M E T G Ü N E N Ç A N A D O L U L İ S E S İ

Deprem veya yer sarsıntıları evren n lk hazır olduğu zamandan ber kend n gösterm şt r.

Enerj b l m uzmanlarına göre aslında bu olay sadece dünyanın enerj s n boşaltma eylem d r.

Her yıl dünyada b nlerce nsan hayatını kaybetmekted r. Pek deprem ve matemat k arasında

b r l şk var mı? Varsa nasıl b r uzlaşma ç ndeler?Türk ye’de deprem s sm k ölçüm merkez

olarak Boğaz ç Ün vers tes ne bağlı Kand ll rasathanes öneml b r araştırma merkez olarak

jeoloj k olayları yakından tak p etmekted r. Deprem ş ddet , deprem der nl ğ , P ve S dalgaları,

magn tute g b ver sel raporlar çıkarmaktadır.B r deprem n gücü arttıkça yıkım gücü artar.

(B l nen b r durum)B r deprem yeryüzüne ne kadar yakın olursa yıkım gücü artar.Dalga

b ç m nde yayılan sarsıntıların yıkım etk s daha büyüktür.Çok zor olmayan bas t düzeyde b r

logar tma hesaplamasıdır. Bu hesaplamaların lk bulucusu Charles R chter’d r.

Bugün tüm deprem ş ddetler n R chter ölçeğ ne göre hesaplama yapıyoruz. Sorumuza gelel m

3-2=1 olacaktır. Bu şu anlama gel r 3 ş ddet ndek b r deprem 2 ş ddet ndek nden 10 kat daha

fazla ş ddette olacaktır. Aynı şek lde 6 ş ddet nde olan b r deprem 3 ş ddet nde olan b r

depremden 6-3=3 olacak ve 10.10.10= 1000 kat güçlü b r etk ye sah p olacaktır. Bu sonuçların

hesaplanması l se düzey nde b r logar tma hesabından başka b rşey değ ld r.Deprem

matemat ğ üstünde çalışan b rçok jeof z kç deprem n ne zaman olacağının b l nemeyeceğ n

söylüyor. Ayrıca b r deprem n b r yer vurma olasılığının gün geçt kçe artması gerek rken

çalışmalar sonucunda azaldığını gözlemlem şt r. B r bölgede deprem n olacağı y ne olasılık

kuramının yegane b r sonucundan başka b r şey değ l. Uzun zamandan ber deprem olmamış

bölgelerdek fay hatlarına bakılır, fay hatlarının kayaları sıkıştırdığının ver anal z çıkarılır ve

deprem n sıkışmaya bağlı olarak olup olmayacağı tahm n ed l r.


Cal forn a Ün vers tes nde deprem araştırmaları yapan k nsan (Lean Knopoff ve D d er

Sornette) b r bölgede depremler n ne denl olacağını araştırmışlar ve şayet bölgede beklenen

deprem olmuyorsa deprem n olma şansının azalacağını öne sürmüşlerd r.

Kullandıkları yöntem esk olasılıkların gelecekte gerçekleşen olasılıkları nasıl etk leyeceğ n

fade eden “Bayes Teorem ” le l şk lend rm şlerd r. Sornett’e göre b r deprem n yakın

zamanda olacağı geçm ş sarsıntıların ne yoğunlukta olacağına bağlıdır. Bu fade de olasılık

kuramıyla lg lenen nsanlar ç n dalgalanma fonks yonun yoğunluğuna eş tt r.Dolayısıyla b r

bölgede deprem yoğunluk fonks yonunun tablosunu çıkarmak ç n örneklem tablosunun gen ş

tutulması gerekecekt r.


5E

P R E P A R E D B Y

Ö Z L E M K A H R A M A N

B A B A E S K İ Ş E H İ T E R S A N Y E N İ C İ A N A D O L U L İ S E S İ

E S R A E K E R

K O Z A N Y U S U F B A Y S A L A N A D O L U L İ S E S İ

F A D İ M E G Ü N A L

F A H R İ K E S K İ N F E N L İ S E S İ

M U R A T P A Z A R C I K

Ş E H İ T M E H M E T G Ü N E N Ç A N A D O L U L İ S E S İ

F A T M A T A T L I A D A L

İ Z M İ T M E H M E T A K İ F E R S O Y K I Z A N A D O L U

İ M A M H A T İ P L İ S E S İ


ENGAGE

Deprem nsanlık tar h n n başlangıcından ber afet olarak kabul ed len b r jeoloj k harekett r.

Bu jeoloj k hareket n neden afet olarak kabul ed ld ğ n h ç merak ett n z m ? Deprem

haberler nde genell kle can kayıplarından bahsed l r pek bu can kayıpları nasıl oluşuyor? Bu

sorunun cevabını aşağıdak v deoyu zleyerek cevaplayalım

https://www.youtube.com/watch?v=9yK89JLFEhw&feature=youtu.be

EXPLORE

G r ş kısmında deprem değ l b na öldürür f kr oluşturuldu. Pek b nalar deprem anında neden

ölümcül b r yapıya dönüşür. B r b nanın depreme dayanıklı olduğunu nasıl anlarız. Bunu ç n

aşağıdak v deo öğrenc lere zlet ld .

https://www.youtube.com/watch?v=uscd 7OCrFk1. Grup Tar h b naların nasıl yıllar boyu

depreme dayanıklı yapılar olduğunu araştıracak

2. Grup günümüzde deprem le yaşamayı öğrenm ş ülkeler n nasıl depreme dayanıklı yapılar

yaptığını araştıracak

3. Grup:Depremden korumak ç n doğadak canlıların evler n nşa ed ş şekl f k r vereb l r m ?

4. Grup:Teknoloj n n gel şmes le depreme dayanıklı evler n nşasında kullanılan malzemeler

araştırılacakÖğrenc ler n yaptığı araştırmaları aşağıdak örnektek g b b r padlet hazırlayarak

sınıf arkadaşlarına sunmaları stenm şt r.

https://padlet.com/esraekersab rlar/nhh9nouazz k85ca


EXPLAIN

Öğrenc ler yaptıkları keş flerden sonra b r yapıyı yapmak ç n gerekl adımları araştırdılar. Ve

bulduklarını sınıfta arkadaşlarıyla aşağıdak şek lde paylaştılar. Har talar, b l nen fay

bölgeler n n özell kler nden yola çıkarak, söz konusu bölgey deprem r sk n n en fazla

olduǧu alandan en az olduǧu alana göre sıralar. Ancak geçm ş depremlerden elde ed len ver ler

ş ǧ nda haz rlanan bu har talar n her yen deprem sonras nda, bel rl zaman aralıklarında

yen lenmes gerek r. Yurdumuz beş ana deprem bölges ne ayrılmış olup deprem r sk beş nc

bölgeden b r nc bölgeye doǧru artmaktad r. Deprem bölgeler har tası d r fay har tası le

karş laşt r ld ǧ nda, deprem r sk en yüksek bölgeler olan ana faylar n b r nc derece

deprem bölges şekl nde şaretlend ǧ ne d kkat ed lmel d r. Söz konusu har ta depreme

dayan kl yap tasar m c n uyulmas gereken kurallar çeren “Deprem Bölgeler nde Yap lacak

B nalar Hakk nda Yönetmel k, 2007”de kullan lan har tad r.

Mühend sler, herhang b r b nan n tasarımında deprem r sk n bel rlemek amac yla bu

har tay esas almaktad r.

Örneǧ n, nşaat yap lacak alan n deprem özell kler n bel rlemek ç n deprem

bölgeler har tasına bak l r ve eǧer b r nc derece deprem bölges nde se, daha büyük

deprem kuvvet ne göre tasar m yap l r. Dolay s yla, farkl bolgelerde farkl

deprem büyüklükler görüldüǧünden, beş nc ya da b r nc derece deprem bölges nde

yer almas , b r b nan n depreme kars güvenl ǧ n deǧ şt rmeyecekt r. İnşaat

mühend sler b nalar , bulunduǧu bölgen n deprem dereces ne göre, deprem n

yaratacaǧ etk ler d kkate alarak tasar m yapar ve söz konusu tasarıma göre nşa

eder. Depreme dayanıklı yapılarda taşıyıcı s stem ya da malzemeden baǧ ms z olarak

bulunmas gereken baz temel özell kler vard r. Bunlar n yap n n gerek tasar m, gerek

üret m, gerekse kullanım aşamasında göz önünde bulundurulması ve korunmas gerek r.

B r yap da uyulmas gereken üç temel kuraldan söz ed leb l r: sürekl l k, dengel daǧ l m

ve y baǧlanmad r.

1.) Sürekl l k kuralı le vurgulanmak stenen, yap n n tas y c s stem nde, d ǧer b r

dey şle yük aktarma s stem nde bulunan elemanlar n yap boyunca kes nt ye

uǧramadan en üst noktadan en alt noktaya kadar devam etmes , tüm katlardak düşey

taşıyıcıların alt katlarda da ayn h zada bulunmas d r.


2.) Dengel daǧ l m kural , yap n n tas y c s stem n oluşturan elemanların planda

mümkün olduǧunca s metr k b r şek lde yerleşt r lmes n fade eder.

3.)İy baǧlanma kural se yap n n tas y c s stem n oluşturan düşey taşıyıcıların (kolon

veya perde) yatay elemanlar (k r ş) taraf ndan her k doǧrultuda uygun şek lde b rb rler ne

baǧlanmas n n saǧlanmas d r.Burada vurgulanmas gereken nokta, depreme dayan kl yap

tasar m n n b rb r ne baǧl b r kurallar z nc r n çerd ǧ ve bu z nc r n her b r halkasına

gereken önem n göster lmes gerekt ǧ d r. Aks b r durumda z nc r en zayıf halkasından

koparak şlev n y t receǧ ve d ǧer halkalar ç n yapılan çalışmaların, harcanan emeǧ n ve

ekonom k yatırımın boşa g deceǧ aç kt r. Ancak uzman b r mühend s ek b taraf ndan söz

konusu kurallara baǧl kalarak d ǧer etkenler n de doǧru b r şek lde ele alınması sonucunda

yap lacak tasar m, üret m ve bak m sonucunda depreme dayan kl yap elde

ed lecekt r. Konun matemat k ve geometr le alakası öğrenc lere şu şek lde anlatıldı.

Yapının Geometr s n n Önem

Deprem etk s alt nda yap n n davranışını etk leyen öneml b r nokta se yap n n plandak

ve düşeydek geometr s d r. Deprem yer hareket n n etk s alt nda yap n n davranış

özell kler n bel rleyen etken yap n n sah p olduǧu geometr d r.

2.Yapının deprem sırasında daha y davranmas ç n plan boyutlarının b rb r ne yak n olmas

ve mümkün olduǧunca s metr k olmas sten r. Planda kare, kareye yak n d kdörtgen ya da

da re kes tl b nalar n deprem s ras nda daha y davrandıǧı görülmüştür.

Plan geometr ler “L”, “H” ya da “T” şekl nde olan b nalar n deprem s ras nda köşe

bölgeler nde meydana geleb lecek aşırı kuvvetler neden le hasar görme olasılıkları

yüksekt r. Ancak uygulamada gerek mar durumundak parsel boyutlar n n düzgün b r

geometr ye sah p olmamas gerekse m mar düşüncelerden dolay deǧ ş k ve

olumsuz geometr lere sah p yap lar üret lmekted r. Bu durumlarda b nalar çeş tl

parçalara bölerek kare ve d kdörtgenlerden oluşan ayr b nalar hal ne get rmek y b r

çözümdür. Ancak bu noktada d kkat ed lmes gereken husus, ayr m n yap ld ǧ bölgede

deprem sırasında oluşab lecek çarpışmaların önlenmes ç n gerekl boşluǧun

b rak lmal d r. Bu boşluklar n oluşturulduǧu yerlere “d latasyon derz ” den r Son

yıllarda gel şen teknoloj ye paralel olarak üret len bazı araçlar, deprem s ras nda

meydana gelen t treş mler sönümleyerek b nalar n depremden daha az etk lenmes n

saǧlamaktad r. Genel olarak “yal t m s stem ” şekl nde adlandırılan bu araçlar

b nan n temel üstü sev yes ne yerleşt r lerek üst yapıya deprem etk ler n n azalt larak

aktar lmas n saǧlar

2.Yal t m s stemler son yıllarda ülkem zde de kullanılmaya başlanan teknoloj ler

aras ndad r. Yal t m s stemler farkl geometr de ve farkl malzemelerden

yap lab lmekted r. S stem n tasarımı, yan geometr s ve malzemes , b nan n türü,

büyüklüǧü ve b naya etk s beklenen deprem kuvvetler göz önünde bulundurularak

yap l r. Uygulamada en çok kullanılan yalıtıcı b r mler, elastomer yal t mc lar (kurşun

çek rdekl , yal n, yüksek sönümlü), düz ve eǧ ml yüzeyl sürtünmel yal t mc lar

(düzlem ve ya küresel yüzeyl , tek veya ç ft taraflı kızaklı), b lya yataklı yal t mc lar

(b lyalı kon k, daǧ n k b lyalı, çapraz doǧrusal b lya yataklı) ve yay-söndürme s stemler

(hel s çel k yay, v skoz söndürücüler) olarak sıralanab l r. Yalıtım s stemler n n yan nda,

özel üret lm ş araçlar yardımıyla da b nalar n deprem tehl kes azaltmaktad r.


Bunlar deprem s ras nda yap ya etk yen kuvvetler n yaratacaǧ enerj n n önceden bel rlenen

noktalarda sönümlenmes n amaçlar. Söz konusu araçlar n yap n n bel rl noktalar na bel rl

şek llerde yerleşt r lmes yle, depremde meydana gelen etk ler n o noktalarda karş lanmas

saǧlan r. Böylece yap n n d ǧer elemanlar na deprem etk ler n n let lmes engellenm ş

olur. Bu araçlardan baz lar h drol k sönümley c ler çeren ve özel olarak tasarlanıp üret lm ş

çel k çaprazlar d r.

DEPREMİN MATEMATİĞİ(R chter Ölçeğ ): 1930 yılında Charles R chter tarafından

gel şt rlm şt r ve dalga genl ğ n n logar tması olarak tanımlanır. D ğer tüm ölçekler R chter

ölçeğ temel alınarak gel şt r lm şt r.Deprem n büyüklüğünü bel rlemek amacı le güncel olarak

ML dışında dört yolla magn tüd hesaplanmaktadır:P ve S Dalgalarından ( body-wave

magn tude ( mb ) )mb = log10( A/T ) + Q( D,h )Burada A tanec k t treş mler n n (ground

mot on) genl ğ (m cron); T peryot (san ye); Q( D,h )düzeltme faktörü, ep santır le kayıtçı

arasındak uzaklığın ( D -derece ) ve odak der nl ğ n n ( h-k lometre ) fonks yonu.Yüzey

Dalgalarından ( surface-wave magn tude ( MS ))MS = log10 ( A/T ) + 1.66 log10 ( D ) +

3.30S sm k Momentten ( moment magn tude ( MW ) )MW = 2/3 log10( MO ) - 10.7 ( MO:

S sm k Moment )Deprem Dalgalarının kayıt süres ne bağlı büyüklük(durat on magn tude ( Md

))şekl nde hesaplanıyor. Logar tma konusun 12. sınıfta görünce daha detaylı şlemler

yapab l rs n z. Şu anda matemat ksel hesap mak neler le de şlemler hesaplamanız

mümkündür.Bununla lg l b r v deoyu aşağıdak l nkten öğrenc lere

zlet ld .https://tr.khanacademy.org/math/algebra2/exponent al-and-logar thm c-

funct ons/logar thm c-scale/v/r chter-scale

ELABORATE

‘’Mühend sler, b r yapının depreme karşı tepk s n araştırmak ç n küçük veya tam ölçekl

modeller kullanırlar: b na b r depremde ne kadar güvenl olur ve nasıl y leşt r leb l r.

‘’Gerçekleşt receğ m z STEM ders yukarıdak f kre dayanmaktadır ve 2 etk nl k çermekted r.

Etk nl k 1 - Deprem Çalkalamalı Tablo

Öğrenc ler, b r deprem n b r yapı üzer ndek etk s n s müle eden b r deprem sallama

masası yapmaya davet ed l r. B r deprem n neden olduğu yer hareket n t treş m üreterek

takl t eden b r platformdur. Öğrenc ler “V brometre” uygulamasını kurarak ve

çalıştırarak gerçek b r s smograf yer ne akıllı telefon kullanarak t treş mler zleyeb l rler.

( V brometre, t treş m / deprem yoğunluğunu ölçer.)

Gerekl malzemeler;

-2 mukavva ve ahşap plak ( yaklaşık 1 m2ölçüler nde)

-2 PVC boru

-2 düz elast k malzeme


BÖLÜM A - TAHMİN1.

Öğrenc lerden eller yle farklı kuvvet değerler ne etk yen masayı sallamaları sten r.

Sallama masasının bu farklı güçlere nasıl tepk vereceğ n düşündükler sorulur.

2. Üst ahşap katmanı daha haf f b r karton tabakasıyla değ şt r r ve yukarıdak adımı

tekrarlarsak, sallama masasının davranışında ne değ şeceğ n düşündükler sorulur.

BÖLÜM B – DENEYİM1.

Öğrenc lerden oluşturulan masayı eller yle farklı kuvvetler uygulayarak sallamaları ve

V brometre uygulaması le 4 ölçüm yaparak aşağıdak tabloyu doldurmaları sten r.

1234S nyal genl ğ Öğrenc lerden grup arkadaşlarıyla buldukları ölçümler hakkında b r

tartışma yapmaları ve b r sonuca varmaları beklen r.

2. Üst ahşap tabakayı çok daha haf f b r kartonla değ şt rmeler ve yukarıdak adımı

tekrarlamaları sten r.’’ Daha önce olduğu g b aynı kuvvetle hareket ederek, karton

tabakanın hareket nde ne fark görüyorsunuz? Bu neden oluyor? ‘’ soruları sorularak bu

soruları grup arkadaşlarıyla tartışmaları sten r.

3. TAHMİN ve DENEYİM kısımlarındak sonuçları karşılaştırarak sonuçları yazmaları

sten r. Etk nl k 1 tamamlandığında öğretmen öğrenc ler n sonuçlarına lave olarak şu

b lg ler ver r.

SONUÇ: Çalkalama masasının hareket Newton'un k nc hareket yasası le açıklanmaktadır

(Kuvvet = kütle ∙ vmes ,F = m ∙ a) . Kütle ne kadar küçük olursa, vme o kadar büyük olur. B r

kütleye etk eden kuvvet ne kadar büyük olursa kütlen n vmes de o kadar büyük olur, bu da

sallama masasının daha güçlü t treş mler anlamına gel r.

Etk nl k 2 - Deprem çalışma model Her sefer nde farklı b na tasarımlarını kullanarak 3 ç ft

modelleme yapısı nşa etmeler sten r. Sallama masasında yapılandırarak yapıların nasıl

güçlend r leceğ n ve zayıf malzemeler n nasıl güçlend r leceğ n öğren rler.

Model 1 (çapraz takv ye tasarımı le model test etme)

Öğrenc lerden uzun manyet k çubukları kullanarak sadece b r blokun yapısını oluşturmaları

sten r . Daha sonra çubukların d k kalması ç n bükülmemes ç n alternat f yapılar

oluşturmaları sten r. (D ğer yapıyı nşa ederken; manyet k çubuklarla aynı şek lde nşa

etmeler , lk yapı le aynı yüksekl kte olması ve daha küçük çapraz destek bloklarını da

kullanmaları tavs ye ed l r.)Aşağıdak sorunun cevabını gruplarında deneme yaparak veya

tartışarak cevaplamaları sten r.Soru: İk yapıyı masaya koyar ve b r süre sallarsanız, sürekl

olarak üzer ne b r kuvvet uygularsanız, bu yapılardan hang s n n t treş me daha sab t

kalacağını düşünüyorsunuz?

Model 2 : (ağırlık ekleyerek model test etme)

Öğrenc lerden manyet k çubukları kullanarak k aynı model kule nşa etmeler ve k nc

yapının tepes ne yaklaşık 50gr (ver len) b r ağırlık asmaları sten r. İk yapıyı sallama

masasına yerleşt rmeler ve s sm k davranışlarını test etmeler sten r.Aşağıdak sorunun

cevabını gruplarında deneme yaparak veya tartışarak cevaplamaları sten r.

Soru: İk model yapının s sm k performansı hakkında ne görüyorsunuz? B r depremde

hang s n n daha y davranacağını düşünüyorsunuz?


Model 3 (yapılarının kon k geometr s n test etme)Öğrenc lerden İlk kule; yüksekl kçe k

kare bloktan oluşan ve k nc s ; kon k geometr y ben mseyen b r kon uç bloğunda b ten

k model kule nşa etmeler sten r.Aşağıdak sorunun cevabını gruplarında deneme

yaparak veya tartışarak cevaplamaları sten r.

Soru İk yapıyı masaya koyar ve b r süre sallarsanız, sürekl olarak üzer ne b r kuvvet

uygularsanız, bu yapılardan hang s n n t treş me daha sab t kalacağını düşünüyorsunuz?

Etk nl k 2 b tt kten sonra öğretmen lave olarak şu b lg ler ver r. ·‘’ağırlık ekleyerek

model test etme model ’’, toplam yüksekl ğ 509,2 m olan 101 kat ve 4 bodrum katından

oluşan TAIPEI 101 Gökdelen'e dayanmaktadır. Doğu Tayvan bölges nde yaygın olan

tayfun rüzgarlarına ve deprem sarsıntılarına dayanacak şek lde tasarlanmıştır. Gökdelen,

b r deprem sırasında b nanın hareket n telaf etmek ç n hareket eden, yaklaşık 800 ton

ağırlığında büyük b r sarkaç / büyük ayarlı damper le korunmaktadır.


EVALUATE

Öğrenc lere ders sonunda aşağıdak değerlend rme ölçeğ uygulanır.B r nc kutudan başlayınız.

Okuduğunuz cümlen n doğru olduğunu düşünüyorsanız D, yanlış olduğunu düşünüyorsanız Y

harf n şaretley n z. Bu şek lde okları tak p ederek kapılardan b r nden çıkınız. Her doğru yanıt

b r puan değer nded r. Çıktığınız kapı sayısını öğretmen n zle paylaşarak kaç puan aldığınızı

öğren n z.


IMPLEMENTATION

STEPS


FURKAN D.

FAHRİ KESKİN FEN LİSESİ

Ard Germe Ned r?Ard germe; betonu çekme kuvvetler ne karşı kuvvetlend rmek ç n kullanılan

yüksek dayanımlı çel k halatların, beton dökümü şlem nden sonra ger lmes yöntem d r.

Ardgerme, aşağıdak şlem sırasına göre yapılır.Beton dökülmeden önce donatıların ç ne

koruyucu kılıflar yerleşt r l r.Beton dökülmes nden sonra, ard germe halatları koruyucu

kılıfların çer s ne sürülür.H drol k kr kolar kullanılarak, proje aşamasında hesaplanan basınç

kuvvetler altında çel k halatlar ger l r.Ger lme şlem n n ardından ard germe halatları

kes l r. Kılıflara daha önce yerleşt r len hortumlardan özel ç mento şerbet (grout) basınçla

yerleşt r l r.Günümüzde g tt kçe yaygınlaşan ard germe, b na döşemeler , köprü, otopark, s lo,

stadyum, AVM, su tankları, nükleer yapılar ve b rçok endüstr yel yapıda

kullanılmaktadır. Ardgermel s stemler, b rçok açıdan avantaj sağlar. Bunlardan

bazıları:Ardgerme yöntem kullanılarak çok büyük açıklıklar geç leb l r. Bu durum, m mar ve

mühend sler n ş n kolaylaştırarark, yapılması çok zor görünen farklı m mar ve estet k

geometr ye sah p projeler n hayata geç r lmes ne olanak sağlar.Ardgerme s stem le projedek

kolon ve k r ş sayısı azalır.Projede gereken beton ve dem r m ktarı azalacağından, kat zat

ağırlığı ve aynı zamanda toplam b na ağırlığı azalır.İnşaat süres kısalır.Ekonom k açıdan

öneml ölçüde avantaj sağlar.Toplam b na ağırlığı azaldığından, deprem sırasında yapıya

etk yen s sm k kuvvetler azalır. Bu sayede, yapı depreme karşı daha y b r performans

serg ler.Çel k ardgerme halatları kılıflar çer s nde grout le kaplandığından, herhang b r

korozyon problem oluşmaz.Ard germel s stemlerde seh mler kontrol altındadır.Betonda

çatlak oluşumu azalır.Yapının r j tl ğ artar.Ardgermel DöşemelerArdgermel döşemeler le

daha küçük betonarme kes tler ve çok büyük açıklıklı b na projeler yapılab l r. Böylece,

m marı açıdan çok farklı yapıların nşa ed leb l r.Projede kullanılacak kolon sayısı

azalacağından daha gen ş ve konforlu b nalar yapılab l r. Ard germe halatları kullanılan

projelerde döşeme kalınlıkları ve b na ağırlığı azalır. Yapım süres kısalır.Kullanılacak

malzeme azaldığından ekonom k açıdan avantaj sağlar.B na depremde daha y performans

serg ler. Döşeme sürekl l ğ sağlanır.Yüksek dayanımlı çel k halat kullanıldığından

döşemelerdek çatlaklar azalır.Yüksek donma ve çözülme dayanımından dolayı soğuk

bölgelerde y performans göster r.Ardgermel KöprülerArdgerme s stem n n

yaygınlaşmasından sonra b rçok köprü bu yöntemle nşa ed lmeye başlanmıştır.Ard germe,

köprülerde çok büyük açıklıkların geç lmes n ve k r ş sürekl l ğ sağlar. Bu yöntem le estek k

olarak farklı sanat yapıları yapılab l r.Köprü k r ş nde oluşab lecek çatlaklar azalır.Ardgerme

halatlar kılıflar çer s nde grout le korunduğu ç n korozyon ve dış etkenlere karşı d renc çok

yüksekt r.Kullanılacak kes tler azalacağından ekonom k olarak avantaj sağlar ve köprünün

deprem performansını artar.Ardgermel köprüler, geç c ek pmanlar kullanılmadan nşa

ed leb l r. Böylece, çevreye ve traf ğe olan etk ler azalır.


AYŞEGÜL S.

KOZAN YUSUF BAYSAL

ANADOLU LİSESİ


EYMEN FARUK

FAHRİ KESKİN FEN LİSESİ









EYMEN FARUK

FAHRİ KESKİN FEN LİSESİ













MURAT PAZARCIK

ŞEHİT MEHMET GÜNENÇ

ANADOLU LİSESİ


SUDE AYŞE A.

KOZAN YUSUF BAYSAL

ANADOLU LİSESİ

Yazımızda, depreme

dayanıklı b r yapının nasıl anlaşılacağına da r b lg ler 5 maddede derled k.

1. Duvarların Kal tes

Deprem anındak sarsıntıdan çıkan enerj n n b r kısmı duvarlar tarafından em leb l r.

Böylece olası b r deprem anında b nanın ayakta kalması ve yıkılması önleneb l r. B nadak

duvarlarda kullanılan malzemen n kal tes , duvarın kalınlığı ve uygulayıcının profesyonell ğ

yapının depreme dayanıklı olup olmadığını bel rleyen temel ölçütlerden b r s d r.

Yapıya a t projeye bakılarak duvarın kalınlığı, kullanılan malzemen n kal tes hakkında f k r

sah b olmak mümkündür. Ancak bazı nşaat f rmaları projede sunulanı uygulamak yer ne

daha az mal yetle yapıyı tamamlamak adına ucuz yapı malzemes terc h nde bulunab l r.

Tuğla ve örme duvarlar, haf f ve kal tel ytong tarzı duvar d ye göster leb l r. Bunları

anlayab lmek herkes tarafından mümkün değ ld r. Bu nedenle ev n z satın almadan önce

uzmanlara test ett rmek en doğru yoldur.

2. Temel n Kal te Durumu

B r ev n tüm yükünü temel ve kolonlar taşır. Bu nedenle temel n oldukça sağlam ve yen

mühend sl k s stemler ne göre atılması gerek yor. Hatta zem n etüt test ve

çalışmalarının da önceden yapılarak zem n n b na ç n uygun olup olmadığına

da r raporun alınması en öneml hususlardan b r d r. Bu tür denetleme ve

prosedürler zaman veya mal yet kaybı olduğu ç n bazı nşaat f rmaları

tarafından yapılmayab l r.

B nanın temel yle lg l b lg ve f k r sah b olab lmek ç n zem n katın kontrol ed lmes

öneml d r. Ev n zem n nde yer alan kat kolonlarının y ce ncelenmes lazımdır.

Bu kolonlarda herhang b r çatlak olması hal nde b r uzmana danışılmalıdır. Zem n

katın 3 metreden fazla yüksekl ğe sah p olması da doğru b r yapı planı

değ ld r. Ayrıca, zem n katının her yer n n duvar olması gerek yor. Dükkan ve

vesa re ç n yapı duvarları yıkılarak bölmeler n kullanılması b nanın depreme

karşı dayanıklı olmasını olumsuz etk l yor.

3. Yalıtım S stemler Kullanımı

Depreme dayanıklı konutların temel özell kler arasında yalıtım s stemler ne sah p olmaları

bulunuyor. Özell kle su yalıtımına yönel k b r önlem alınmayan b naların duvar, kolon ve

temeller g derek bozulmaya uğrar. Bu tür b nalar r sk altındadır. B na tes satındak suyun

betonlara ulaşması k myasal b r reaks yon başlatab l yor. Özell kle kullanılan betonun kal tes z

olduğu b nalarda suyun betonla buluşması daha da r skl b r durum fade ed yor. Zem n katın,

bodrumun ve taşıyıcı kolonların sürekl rutubetl olmasından ev n su yalıtımına sah p

olmadığını anlayab l rs n z.

4. Projedek Kat Planına Uyumluluk

Alacağınız yen ev n depreme dayanıklı olarak nşa ed l p ed lmed ğ n anlayab lmek ç n

projes n kontrol etmek oldukça öneml d r. Kat planına uygun şek lde nşa ed lmeyen b naların

depreme yönel k hasar görme ve yıkılma ht maller çok daha fazladır. Projedek kat sayısıyla,

b nanın gerçekte sah p olduğu kat sayısı arasındak farkın fazlalığı r skl d r.


Bununla beraber; kolonların boyutları ve kalınlıklarıyla aralarındak mesafen n de

karşılaştırılması gerek yor. Projen n kat planına uygun şek lde yapılmaması, zem n

kolonlarında da projeye uyulmaması g b b rtakım r skler barındırıyor.

5. Perde Beton ve Kolon S stem

Son dönemde yapılan konut projeler nde yen b r mühend sl k anlayışı olarak perde beton ve

kolon g b s stemler b naların depreme dayanıklılıklarını oldukça artırıyor. Esk yapılarda

bulunmasa da, yan nşa ed len yapılar ç n öneml b r depreme dayanıklılık uygulamasını

fade eden perde betonların projede yer alıp almadığı mutlaka kontrol ed lmes gerek yor.

Deprem anında tüm enerj ve yükü taşıyan perde beton ve kolonlar; deprem n ş ddet ne göre

hasar görmeden veya az b r hasarla depremden çıkmanızı sağlayab l yor. B nanın dış

taraflarına s metr k olarak nşa ed len ve aynı ebat, kalınlık ve güçte yapılan perde duvarlar

st nat görev görüyor d yeb l r z.


ÖZLEM KAHRAMAN

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ



BURAK Ş.-UTKU CAN B.

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ


ÖZLEM KAHRAMAN

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ


ÖZLEM K.

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ









ÖZLEM KAHRAMAN

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ





HASANCAN D.

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ


ÖZLEM KAHRAMAN

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ


ÖZLEM KAHRAMAN

BABAESKİ ŞEHİT ERSAN YENİCİ

ANADOLU LİSESİ


SELİN O.

ŞEHİT MEHMET GÜNENÇ

ANADOLU LİSESİ


SELİN O.

ŞEHİT MEHMET GÜNENÇ

ANADOLU LİSESİ


MURAT PAZARCIK

ŞEHİT MEHMET GÜNENÇ

ANADOLU LİSESİ


MURAT PAZARCIK

ŞEHİT MEHMET GÜNENÇ

ANADOLU LİSESİ

İstanbul İl Marmara Kıyılarında Tsunam Kaynaklı R sk Araştırması

İstanbul İl Marmara Kıyıları Tsunam Modelleme, Hasar Göreb l rl k ve Tehl ke Anal z

Güncelleme Projes Raporu, ODTÜ İnşaat Mühend sl ğ Bölümü, Den z Mühend sl ğ Araştırma

Merkez ve ODTÜ Jeoloj Mühend sl ğ Bölümü, Uzaktan Algılama ve Coğraf B lg S stemler

Laboratuvarı tarafından, İstanbul Büyükşeh r Beled yes Deprem ve Zem n İnceleme

Müdürlüğü ç n hazırlanmıştır.Raporda sunulan çalışmalar, ) ver ed nme ve bu ver ler

bat metr k le topoğraf k ver ler n bel rlenmes nde kullanma, ) İstanbul l Marmara

kıyılarındak her lçe ç n b nalar, altyapı ve kıyı tes sler n ayrıntılı çeren yüksek çözünürlüklü

ver ler n hazırlanması, ) Marmara Den z ’nde oluşab lecek tsunam kaynaklarının

değerlend r lmes , her lçe ç n ayrı ayrı olmak üzere s sm k ya da s sm k olmayan tsunam

kaynaklarının saptanması, v) bu kaynaklara göre oluşacak tsunam ler n den zde hareketler ,

kıyılara gelene kadark değ ş mler , kıyılardak yükselmeler ve karadak baskın alanlarının lçe

ve mahalle bazında hesaplanması ve değerlend r lmes ,v) baskın alanlarındak b na, yapı, yol

g b metropol ten unsurları ve doğal (jeoloj , eğ m, kıyıya uzaklık, heyelan vb.) koşulları da göz

önüne alarak lçe ve mahalle bazlı yüksek çözünürlüklü hasar göreb l rl k dağılımlarının

çıkarılması, v ) her lçede tsunam afet ne bağlı r sk dağılımlarının yen b r yöntem olan

MeTHuVA kullanılarak hesaplanması konularını kapsamaktadır.Bu doğrultuda, İstanbul

genel nde yapılmış lk çalışma 2007 yılında İstanbul Büyükşeh r Beled yes Deprem ve Zem n

İnceleme Müdürlüğü (İBB-DEZİM) tarafından gerçekleşt r len; “İstanbul Kıyılarını

Etk leyeb lecek Tsunam Dalgaları İç n Benzet m ve Hasar Göreb l rl k Anal z Projes ”d r (İBB,

OYO, 2007). Bu proje sonuçları, gel şt r len yerleş me uygunluk har talarında altlık olarak

kullanılmış, b rçok altyapı ve üstyapı yatırımında da yön göster c olmuştur. Günümüze kadar

geçen dönemdeyse, sayısal modelleme araçlarında hem yazılım, hem de donanım

teknoloj ler nde öneml gel şmeler olmuş, bunların yanında ver toplama ve şleme

yöntemler nde de çok etk n ölçüm ve şleme araçları kullanılmaya başlamıştır. Gerek

ülkem zde gerekse dünyadak tüm bu b l msel ve teknoloj k gel şmeler doğrultusunda İBB-

DEZİM tarafından İstanbul’u etk lemes olası tsunam kaynaklı r sk ve r sk b leşenler n n tekrar

anal z ed lmes ve değerlend r lmes kararlaştırılmış böylel kle “İstanbul Marmara Kıyıları

Tsunam Modelleme, Hasar Göreb l rl k ve Tehl ke Anal z Güncelleme Projes ” ODTÜ

şb rl ğ yle hayata geç r lm şt r.Bu proje le daha yüksek çözünürlüklü ve daha ayrıntılı

sonuçlar elde etmek üzere en güncel ve en yüksek hassas yet/doğrulukla üret lm ş sayısal

yüksekl k model , b na ver s ve yol ağı ver s ayrıntılı olarak ver tabanına şlenm ş ve tsunam

sayısal modellemes nde g rd olarak kullanılmıştır. Bu ver tabanı tüm kullanım hakları

ODTÜ’de bulunan tsunam modelleme yazılımı NAMI DANCE GPU sürümü kullanılarak

anal zlere sokulmuştur. Marmara Den z ç n 42m ve her b r lçe ç n 5m, 7m ya da 10m

düzey nde, b nalar, yollar ve altyapı tes sler dâh l ed lerek tsunam sayısal modellemes ver

tabanı hazırlanmış ve her lçe ç n ayrı ayrı yapılan sayısal modellemeler le karar ver len kr t k

tsunam senaryoları kullanılarak NAMI DANCE yazılımı le yüksek çözünürlüklü benzet mler

gerçekleşt r lm şt r.


Proje kapsamında kullanılan bu çözünürlük sev yes , dünyada mega-kentler ç n yapılmış olan

tsunam modelleme, hasar göreb l rl k ve tehl ke anal z projeler arasında b r lk n tel ğ n

taşımaktadır. Bu proje le mevcut ver lere dayalı olası tsunam senaryolarını ve en ayrıntılı

ver lere dayalı olarak, lçe ve mahalle bazında yüksek çözünürlüklü benzet mlerle

gerçekleşt r lm ş; tsunam baskın alanlarında b na, yapı ve yol g b kentsel unsurlar le doğal

(jeoloj , eğ m, kıyıya uzaklık, heyelan vb.) koşulları göz önüne alarak y ne lçe ve mahalle bazlı

hasar göreb l rl k anal zler MeTHuVA yöntem yle yürütülmüştür.NAMI DANCE yazılımı,

tsunam oluşumu le tsunam n n den zdek ve karada yayılımını sayısal benzet m yöntem le

çözen sayısal b r modeld r. Bu yöntem, doğrusal olmayan uzun dalga denklemler n n,

başlangıç ve sınır koşullarına göre çözümüne dayanır. Yazılım, tsunam sayısal modeller n n

doğruluğu ve geçerl l ğ n n sınandığı uluslararası kıstas problemler b l msel çalıştaylarında

doğru ve geçerl olduğu saptanan modeller arasında yer almıştır (Lynett, 2017). NAMI DANCE

2017 sürümünün Graf k şlemc b r mler n n yardımı le yüksek çözünürlükte ve çok hızlı hesap

yapma kapas tes ne sah p GPU sürümü bu proje kapsamında kullanılmıştır.Tsunam Baskın

Har taları üret ld kten sonra, bu sonuçlar MeTHuVA yöntem nde g rd olarak kullanılmıştır.

MeTHuVA metodu (Şek l 7), hasar göreb l rl k anal zler nde k ana etken üzer nden yola

çıkmaktadır. Bunlar Mekânsal Hasar Göreb l rl k (MHG) ve Tahl ye Esnekl ğ (TE) ana

etkenler d r. MeTHuVA hasar göreb l rl k anal zler , bu k ana parametre ve bunların alt

parametreler n n Coğraf B lg S stemler (CBS) tabanlı Çok Ölçütlü Karar Verme Anal z

(ÇÖKA) yöntemler kullanılarak hesaplanmasıyla, proje kapsamında İstanbul l n n Marmara

Den z ’ne kıyısı bulunan tüm lçeler n ve İstanbul Boğazı’na kıyısı bulunan lçeler n n büyük

bölümüne uygulanmıştır.N ha ürün olarak her b r lçe ç n tsunam kaynaklı r sk har taları

elde ed lm ş, bu har talar kullanılarak karşılaştırmalar ve değerlend rmeler sunulmuştur.

Mevcut ver ler ve onlara bağlı olarak seç len ve g rd olarak kullanılan tsunam senaryoları da

doğal olarak bel rs zl kler çermekted r. Bu bel rs zl kler d kkate alınmış olsa da Marmara

Den z ’nde olası b r depremle meydana geleb lecek tsunam n n yer ve özell kler bu raporda

yer alanlardan farklı olab l r. Her lçe ç n den zaltı heyelanı kaynaklı tsunam ler n benzet m

sonuçları ncelend ğ nde, s sm k kaynaklı tsunam etk ler değerlend r lmes ne benzer şek lde,

Marmara Den z ’ne doğrudan kıyısı olan bütün lçelerde değ şken ama öneml boyutlarda

tsunam etk s olacağı görülmekted r. Kıyı uzunluğu ve bu alanların n speten düşük kotlu

olması neden yle S l vr lçes n n en fazla su baskınına maruz kalması beklenmel d r.

Büyükçekmece den zaltı heyelanı kaynaklı olası tsunam lerde su basma alanı yüksek olan

lçeler, S l vr ’ye ek olarak, Büyükçekmece, Bakırköy, Beyl kdüzü ve Avcılar lçeler d r. Bu

lçeler Kadıköy, Maltepe, Fat h ve Küçükçekmece lçeler tak p etmekted r. Yen kapı den zaltı

heyelanı kaynaklı olası tsunam lerde se su basma alanı yüksek olan lçeler sırası le Bakırköy,

Tuzla, Maltepe, Kadıköy, Fat h, Kartal ve Pend k lçeler olarak görüleb l r.Yaklaşan Tsunam

Bel rt ler ne ÖrneklerÇeş tl zamanlarda oluşmuş tsunam bel rt ler aşağıda

özetlenm şt r;Deprem n sarsıntısı h ssed leb l r.Büyük m ktarda gaz kabarcıkları, su üzer nde

görüleb l r, kaynaması b ç m nde de görüntü vereb l r.Den z suyu alışılmışın üstünde sıcak

olab l r.Su çürük yumurta (H drojen sülfür) yağ ya da petrol g b kokab l r.Den z suyu c ld

rahatsız edeb l r.Gök gürültüsüne benzer, jet uçağı ses , hel kopter, ıslık ses g b sesler

duyulab l r.Den z kıyıdan öneml b r m ktarda ger çek leb l r.Ufuk ç zg s nde kırmızı renkl b r

flaş ışık görüleb l r.Dalga yaklaşırken dalganın üst kısmında b r kızıllık görüleb l r.Eğer Den z

Kıyısındaysanız ve Zayıf Ş ddette B r Deprem H ssedersen zİlk fırsatta den z kıyısının

davranışına bakınız. Eğer den zde olağan dışı çek lme ya da lerleme görür sen z, tsunam

gelmes olasılığı çok yüksekt r. Bu durumda den z n davranışını zlemek yer ne den zden

uzaklara g d n z. Çünkü can kayıpların büyük b r bölümü bu sırada olmaktadır.İstanbul ç n

tsunam n n kıyılara gelme zamanı 5-10 dak ka arasındadır. Deprem n merkez ne bağlı olarak


CEREN A.

TOKİ ŞEHİT İSMAİL TETİK

ANADOLU LİSESİ



SEDAT SAMET A.

TOKİ ŞEHİT İSMAİL TETİK

ANADOLU LİSESİ


FATMA TATLI ADAL

İZMİT MEHMET AKİF ERSOY KIZ

ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ


FATMA TATLI ADAL

İZMİT MEHMET AKİF ERSOY KIZ

ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ




FATMA TATLI ADAL

İZMİT MEHMET AKİF ERSOY KIZ

ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ





FATMA TATLI ADAL

İZMİT MEHMET AKİF ERSOY KIZ

ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ




DISCUSSIONS IN

THE FORUM

SECTION


Sevg l grup arkadaşlarım. Aklınızda ne g b

f k rler var burdan payaşalım k aynı hedefe

doğru lerleyecek f k rler üretel m. B z m

okul mühend sl k kısmında olduğu ç n

f k rler n ze bağlı olarak b r materyal

tasarlamamız gerek yor.

ÖZLEM KAHRAMAN

FADİME GÜNAL

B z planın b l m kısmında olduğumuz ç n

S smoloj çalışacağız. Bu kapsamda

depremler n oluşum mekan zmalarını,

deprem dalgalarının teor s n ve kaynaktan

çıkarak yeryüzüne gelene kadar olan

yayılışını, deprem kayıt aletler n ve deprem

kayıtlarının değerlend r lmes n ele

alacağız.

B zler teknoloj kısmını dolduracağız.

Depreme ve d ğer afetlere dayanıklı evler

ç n teknoloj k gel şmeler tak p ed yoruz.

Araştırdığımız teknoloj k gel şmeler lg l

sayfada paylaşacağız.

ESRA EKER

AYŞEGÜL S.

Çel ğ n verd ğ kırılgan olmayan esnek yapı b nanın

ayakta kalmasını sağlıyor. İç nde yaşayanlara güven

ve huzur ver yor. Üstel k son derece güvenl Deprem

Konutlarının üret m ve kurulum süreler de çok kısa.

Modern üret m tes sler nde demonte c vatalı ve

geçmel s stemle kaynak kullanılmadan hazırlanan

evler kullanım yer ne kolayca sevk ed lerek 3 la 10

gün çer s nde kulllanıma hazır hale get r l yor. Uzun

yıllar kalıcı konut olarak güvenle kullanılıyo


Depreme dayanıklı b r yapının nasıl

anlaşılacağına da r b lg ler 5 maddede

vardır.1. Duvarların Kal tes 2. Temel n

Kal te Durumu3. Yalıtım S stemler

Kullanımı4. Projedek Kat Planına

Uyumluluk5. Perde Beton ve Kolon S stem

SUDE AYŞE A.

SİNEJAN S.

Japonya, depreme karşı önlem konusundak

araştırmalarını sürdürüyor. Japon A r Dansh n Systems

f rmasının gel şt rd ğ depreme karşı “havada duran ev”

projes de bunlardan b r ve üstel k uygulamaya geçt . Şu

anda Japonya’da yüzden fazla evde uygulanan s stem,

hava yastığı lkes ne dayanıyor. Deprem anında otomat k

olarak devreye g ren b r hava kompresörü, evle temel

arasında özel olarak tasarlanan boşluğu, çok kısa süre

ç nde hava le dolduruyor ve b na, sarsıntının enerj s n ,

hava boşluğu ç nde yok ederek ayakta kalıyor

Orta ve yüksek b nalarda duvarların ç nde boşluk bırakılarak metal

plakalar yerleşt r l yor bu plakalar sarsıntıyı yayarak b nanın tüm

bölümler n n aynı anda hareket etmes n sağlıyor. Orta

yüksekl ktek b naların temel nde Teflon kancalar da kullanılıyor.

Normal şartlar altında b na ağırlığı sayes nde zem nde sab t

duruyor b r deprem olduğunda se b na bu kancalar le b rl kte

kayıyor sarsıntı b t ncede tekrardan yer ne oturuyor.en gel şm ş

yöntem temelde tampon olarak sıvıların kullanılması. b r de

dayanıklı b na yapılmak sten yorsa bu b na yatay düzlemde

etk lenecek şek lde tasarlanmalıdır.

NİSANUR A.

Japonyada ayrıca depreme dayanıklı köpük

evlerde

yapılıyor.https://www.youtube.com/watch?

v=_B5mFWu5BR4

Aslında esk den M mar S nan eserler n

yaparken raylı s stem kullanırmış.

Günümüzde de bu s stemler bazen

kullanılmaktaaşağıdak v deo buna b r

örnekt r.https://www.youtube.com/watch?

v=J2eHCxB-K7s

HÜMA A.

ELİF T.


5 E Planını doldururken nasıl b r sıralama

yapalım. Herkes görüşler n buraya yazarsa

en güzel n seç p planı doldurab l r z.

FADİME GÜNAL

FADİME GÜNAL

Arkadaşlar ben görüşler m ve anlamadığım yerdek

sorularımı aşağıda bel rtmeye çalıştım.keşfetme : konuya

g rerken d kkat çekme v dyo zletme vb. olması güzel

olurdu. Bunları b l m kısmında yazmışız.Bunların

yanında mühend sl k kısmı etk nl kler de çocukların

keşfetmes ne uygun etk nl kler var. b rb r m z n

yaptıklarını harmanlayarak mı yapsak b lemed m.

görüşler n z merak ed yorum.açıklama :Teknoloj

kısmında araştırma ödevler var genel olarak.

araştırmaların sonucunda öğrenc ler paylaşım yaparlar

arkasından öğretmen açıklamalar yapab l r. ya da sınıf

sev yes ne göre matemat k kısmı da açıklama

olab l r.der nleşt rme: matemat k kısmında açıklama

yapılacak şek lde b r d l kullanılmış , aslında bu kısmın

açıklama mı der nleşt rme m olmasına karar vermek ç n

sınıf sev yes n seçmem z gerek r sanırım. 12. sınıflar le

çalışıyor olursak logar tm k şlemler yaptırarak , PISA'nın

depremle lg l sorularını çözdürerek konuyu

der nleşt reb l r z. ama 10. sınıfla çalışıyorsak

logar tmaya sadece açıklama yoluyla

değ neb l r z.değerlend rme: bu bölüm ç n

değerlend rme soruları mı hazırlamalıyız aslında çok

anlayamadım. Naç zane ben m görüşler m ve kafa

karışıklığım bu şek lde:)

Der nleşt rme kısmı yan matemat k b z m

okulda ama ben m çalıştığım grup 11. sınıf

öğrenc ler logar tma se 12 sınıf konusu o

yüzden b r soru çözümü yapmaktan z yade

açıklama yoluyla devam etmek daha

mantıklı .

Tamam o zaman matemat k kısmı

açıklamada olsun. D ğerler ç n görüşler n z

ned r hocam. ben de 10. sınıflarla çalıştım

bu arada

MURAT PAZARCIK

FADİME GÜNAL



S A Y

M U R A T P A Z A R C I K

Öğrencilik değişiyor x kuşağı y kuşağı z kuşağı gibi

deyimler girdi artık dilimize belki daha farklı harfler kodlar

girecek yaşamımıza. Öğrencileri bu şekilde değişirken

matematik müfredatı ortalama 4 yılda bir yenilenirken

öğretmenlerin kendisini yenilemesi kaçınılmazdır. Ben

mezun olduğumda bilgisayar destekli matematik öğretimi ya

da matematiksel modelleme dersleri almamıştım . Değişen

öğretim yöntemleri arasına STEM (Bilim-Teknoloji

Mühendislik-Matematik ) kelimesi girdi . Matematik kısmı

için matematiksel modelleme önemli olduğunu söyleyenler

oldu. Ama ben okulda öyle bir ders görmemiştim (projemizde

bu dersi gören öğretmenler de varmış sonradan öğrendim)

Özlem hocam bir proje hayalim var beraber kurucu olalım

dedi. Sen kenarda dur ben planladım tıkır tıkır işleyecek

dedi ama ben karışmadan durmadım onun işini daha da

zorlaştırdım . Gerçi o da kenarda dur derken kandırmış beni

ama olsun . Bu projeyle birlikte kendimizi geliştirmek için

akademisyenler den yardım istedik . Onlardan

öğrendiklerimizi derslerimize entegre etmeye çalıştık. 10

yerli 3 yabancı ortak ve ben çok güzel bir projeye katkı

sağladık . Araya salgın dönemi girdi buna rağmen canla

başla çalıştı proje için öğretmen arkadaşlarımız. Hatta kendi

aramızda bitmeyen proje diye eğlendik bile. Ama şu anda bu

proje için son söz yazıyorum. Benimle ve Özlem hocamla

birlikte bu öğrenme yoldaşlığında yanımızda olduğunuz için

hepinize teşekkür ediyorum. Sürç-i lisan ettik af ola …


Ö Z L E M E R E N

Bir hayal kurdum .... Yıllardır yapmaya çalıştığım

Matematik öğretmenliğinde bir yerlerde bir yanlışlık vardı.

Bir şeyler ters gidiyordu ama sorunun ne olduğunu hiç

anlayamıyordum. Öğrenciler ortaokuldan liseye büyük bir

matematik önyargısı ile geliyorlardı. Kendi adıma bu

önyargının nerden kaynaklandığını anlamak için çok

uğraştım. Zira benim bulmaca niyetine eğlenerek çözdüğüm

sorular onlar için birer eziyet sebebiydi. Hata nerdeydi...

Nerede yanlış yapıyorduk acaba ... Matematik kolay diyenler

vardı etrafta... Düşünüyordum matematik kolay bir ders

miydi? Bana göre matematik kolay bir ders değildi hatta zor

bile denebilirdi. Şimdi ismini hatırlamadığım bir matematkçi

matematik için dünyanın yaratılış dili diyordu... Nasıl kolay

olabilirdi ki ... O sırada Prof. Dr. Ali Nesin Hocamın bir sözü

denk geldi. Diyordu ki: "matematiğe kolay diyorlar

matematik kolay mı. hayır zor hatta çok zor. önemli olan

şey zoru sevebilmekte ..." ne kadar haklı bir cümleydi..

Mesele zoru sevebilmekti ... Ben nasıl sevmiştim

matematiği... Neydi matematiğe gönlümü düşüren şey...

Hayatımın her döneminde zoru sevdim. Bu muydu acaba

matematiği sevmemde ki sebep.... Geçmişe dönüp

düşünüyorum da ortaokulda hiç sevmezdim matematik

derslerini. Çok özel bir öğretmenim vardı aslında Rahmetle

ve saygıyla anıyorum. Ama ona rağmen liseye kadar hiç

sevmedim matematik derslerini... Halbu ki diğer derslerde

olmasa da matematik derslerinde başarılı bir öğrenci de

sayılırdım. Liseye geldiğimde matematik derslerinde

eğlenebileceğimi farkettim belki de ... Ondan sonra

matematik dersi çok önemli oldu hayatımda ki matematik

öğretmeni olmaya karar verdim... Ama şimdi ki çocuklar

diye tırnak içinde söylediğimiz çocuklar bizler gibi değil...

Hep bezmiş bıkmış önyargılarla bıkkınlıklarını

harmanlamış olarak geliyorlar bize kadar... Bunun sebepleri

nedir bu çok uzun bir tartışma konusu belki... Haddimi aşıp

bu tartışmaya girmek istemem... Ben ne yapabilirimden yola

çıkarak başladı maceram. Önce STEM diye bir şey duydum...


Çocuklara matematiğin nerelerde kullanılacağını

anlatabilmek için harika bir yaklaşımdı. Ama çok iyi

öğrenmem gerekiyordu. Okumalarım başladı Türkiye de

STEM ile ilgili yayınlanmış bütün kitap ve makaleleri edinip

okudum. Her okuduğum çalışmada şunu da şöyle

yapmalıyım diye karşıma bir şeyler çıkıyordu. Sonra

matematiksel modelleme ile tanıştım. Aslında ilk defa

duymuştum. Bir matematik öğretmeni olarak utanarak...

Onun üzerinde çalışmaya başladım. Ve işte bu proje o

çalışmalardan doğdu. Matematik öğretmenleri STEM i

derslerinde nasıl uygulayabilir fikriyle başladı. Matematiksel

Modelleme bunun anahtarıydı. Çünkü günlük yaşam

problemlerini matematik diline çevirmeyi anlatıyordu

bize...Ve bir plan hazırladım önce öğrencilerin günlük

yaşam problemlerini çözerken neler yapmaya çalıştığını

görmeliydim ki projemizin ilk dört beş ayını buna ayırdık.

Şimdi daha derine inmeliydik tamam başarmıştık... Günlük

yaşam problemerini matematik diline çevirebiliyordu

öğrencilerimiz... Daha somutlştırmalıydık. STEM

planlarımıza yoğunlaştık . Öğretmenler bunu nasıl

uygulamalı öğrenciye nasıl aktarmalıydı... Tek başıma değil

hayalime yarenlik eden 14 kişi hep birlikte kafa yorduk

bunun için... Ve itiraf ediyorum ki hayallerimin çok daha

ötesine geçti projemiz...



Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!