ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ, ΚΙΛΙΚΙΑ, ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />
Έναταξίδιγιατονχρόνο,τημνήμηκαιτηνοσταλγία<br />
σε τόπους μαγικούς, παραμυθένιους. Αποτύπωμα<br />
της Ιστορίας έτσι όπως διατηρείται ζωντανό στη<br />
φύση,τιςπέτρες,τουςήχους,τιςμουσικέςκαικυρίως<br />
σταπρόσωπατωνανθρώπων.Ταδιάσπαρταμνημεία<br />
σε αυτές τις περιοχές αποτελούν φυσικά τεκμήρια<br />
της μακραίωνης Ελληνικής παρουσίας και<br />
αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Ελληνικής<br />
ταυτότητας συνδέοντας παρελθόν, παρόν και<br />
μέλλον.<br />
<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong><br />
«Αλαφροΐσκιωτο τοπίο», σημειώνει ο Γιώργος<br />
Σεφέρης το 1950. Και με οδηγό το μεγάλο ποιητή<br />
ξεκίνησατοοδοιπορικόμου,εβδομήνταχρόνιαμετά<br />
από εκείνον. Η γη της φωτιάς και της πέτρας, η<br />
Καππαδοκία, είναι ένας τόπος μοναδικός. Ένα<br />
συγκλονιστικό τοπίο, όπου σύμφωνα με τον μύθο<br />
διαδραματίστηκαν τα επικά κατορθώματα του<br />
ΔιγενήΑκρίτα,όπουκάλπαζανοιΑμαζόνεςκαιόπου<br />
γεννήθηκε η θεά Μα της Καππαδοκίας, η Κυβέλη, η<br />
μητέρα των Θεών. Σε όλες τις εποχές η Καππαδοκία<br />
προσέφερε ασυλία στους κατοίκους της από τις<br />
διώξεις, λεηλασίες και τις σφαγές των συχνών<br />
εχθρικών επιδρομών. Κατοικίες, σκήτες, μοναστικά<br />
κέντρα, σκαλιστές στα βράχια εκκλησίες και κελλιά<br />
μοναχών που κάποτε έζησαν, ζωγράφισαν και<br />
ιστόρησαν την Πίστη τους εδώ. Σημαντικές<br />
αγιογραφίες, πολιτείες ολόκληρες σκαμμένες στο<br />
υπέδαφοςτηςσώζονταιμέχρικαισήμερα.<br />
Η Καππαδοκία είναι ο τόπος καταγωγής χιλιάδων<br />
Ελλήνων που μετά τη Μικρασιατική καταστροφή<br />
αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τη γη τους, τα<br />
σπίτια τους και τα υπάρχοντά τους και να<br />
ακολουθήσουν τον μακρύ δρόμο της προσφυγιάς<br />
αναζητώντας μια άλλη πατρίδα. Το ελληνικό<br />
στοιχείο βρίσκεται παντού στην περιοχή. Οι<br />
επιγραφέςστιςεξώθυρεςτωνσπιτιώνλαξευτέςπάνω<br />
στην πέτρα «Κύριε στερέωσον τον οίκο τούτο» και οι<br />
επιβλητικές εκκλησίες με τις αφιερωματικές<br />
επιγραφές, μαρτυρούν μέχρι και σήμερα τον<br />
πολιτισμό που άφησαν οι Έλληνες πίσω τους. Ο<br />
τόπος όλος μιλά γι’ αυτούς που δεν βρίσκονται πια<br />
εκεί. Γι’ αυτούς που, κάποτε, μεταμόρφωσαν την<br />
άγρια φύση, χρησιμοποιώντας την ευφυΐα τους, για<br />
ναπροσαρμοστούνστημοναδικότητάτης.Γι’αυτούς<br />
που μεγάλωσαν τα παιδιά τους στα προσφυγικά<br />
παραπήγματα μέσα στους βαλτότοπους της μητριάς<br />
πατρίδας.<br />
Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη περιγραφή<br />
απ’ αυτή του Μικρασιάτη Γιώργου Σεφέρη στα<br />
ΠετρόχτιστατηςΚαππαδοκίας<br />
«Πρέπει να μπορεί κανείς να ζήσει με άνεση ένα<br />
διάστημα σ’ αυτά τα μέρη. Να ιδεί και να ξαναϊδεί ν’<br />
αργοπορήσει,ναστοχαστείκαιν’αναμετρήσει,πρέπει<br />
ναέχεικανείςτοντρόποναπαραβάλεικαινακοιτάξει<br />
τι χάθηκε ανεπανόρθωτα και ό,τι μένει από τα<br />
καταπληκτικά τούτα αφιερώματα στον Θεό ενός<br />
σβησμένουκόσμου.<br />
ΚιαντύχεικαιείναιΈλληνας,πρέπειναέχειτονπόθο<br />
να κοιτάξει από πιο κοντά τί χρωστάμε και τί δε<br />
χρωστάμε—αλλάνομίζωότιχρωστάμεπολλά—στο<br />
σταυροδρόμι αυτής της Άκρης, που είναι συνάμα ένα<br />
ανυποψίαστο, για τους περισσότερους, χωνευτήρι<br />
ρευμάτων Ανατολής, Βοριά, Νοτιά και Δύσης. Πρέπει<br />
να έχει την ιδιοσυγκρασία να ιδεί αυτό που λέμε<br />
Ελληνικήπαράδοση,ενκινήσει,όπουτομικρόκαιτο<br />
λησμονημένο μπορεί να έχει την ίδια σημασία με τα<br />
απαρασάλευταμνημείατηςτέχνης».<br />
«Η Καππαδοκία ολάκερη, όπου βρεθείς, στις<br />
κοιλάδεςκαιταβαθιάτηςφαράγγια,τιςπόλειςκαιτα<br />
χωριάτης,σουχαρίζειεικόνεςτουπαραμυθιού».<br />
<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong>&<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />
Εκπληκτικοί αρχαιολογικοί χώροι, μοναδικά τοπία<br />
και ιστορικές πόλεις της Βίβλου, ελληνιστικά<br />
βασίλεια, ακόμη και εδώ στα βάθη της Ανατολής.<br />
Όλα βγαλμένα λες από τις Χίλιες και μια Νύχτες:<br />
Στενά δρομάκια, τζαμιά, περιστρεφόμενοι<br />
δερβίσηδες, παζάρια, πολύχρωμα πλήθη, Τούρκοι,<br />
Άραβες και Κούρδοι στους δρόμους, παλιά σεράγια<br />
καιμεντρεσέδες,ήχοικαιμυρωδιέςαπόάλληεποχή.<br />
Η Ανατολή, το Ισλάμ, το παραμύθι, ο αλλιώτικος<br />
κόσμοςμετουςαλλιώτικουςρυθμούς.Περπατώντας<br />
στα πανέμορφα παζάρια, αυτού του κόσμου, μέσα<br />
στα δυνατά χρώματα και τις μυρωδιές, με τα<br />
παραδοσιακά επαγγέλματα, τα μικρά και μεγάλα<br />
μαγαζιά, τις αγορές των μπαχαρικών, συναντάς<br />
ακόματονχαμάλη,τονταπεινόέμπορο,τοντεχνίτη<br />
και τον καφετζή που συνεχίζουν έναν τρόπο ζωής<br />
που ελάχιστα έχει αλλάξει εδώ και αιώνες, και<br />
διατηρείμιαεξωτικήατμόσφαιρα.<br />
Τελευταία στάση μου το Όρος Νεμρώδ, ένας από<br />
τους συναρπαστικότερους αρχαιολογικούς χώρους<br />
της Εγγύς Ανατολής. Στην κορυφή του βρίσκονται<br />
τα κολοσσιαία αγάλματα του ελληνιστικού<br />
βασιλείουτηςΚομμαγηνής.ΟτύμβοςτουΑντίοχου<br />
Α΄,πουμπόρεσεκαιένωσετονΕλληνιστικόκαιτον<br />
Περσικόπολιτισμό,σεύψος2.000μέτρων,στημέση<br />
μιαςαπόκοσμηςερημιάς.<br />
Αυτό το βασίλειο της Κομμαγηνής, εύθραυστο,<br />
μικρόκαιεφήμερο,σύμβολοτουκόσμουπουσβήνει,<br />
βρίσκει τη θέση του στην ποίηση του Καβάφη. Το<br />
ποίημά του: Επιτύμβιον Αντιόχου, Βασιλέως<br />
Κομμαγηνής αναφέρεταιστονΑντίοχοΑ΄τονΘεό,<br />
Δίκαιο,Επιφανή,Φιλορωμαίο,Φιλέλληνα,οοποίος<br />
καυχιόταν για την καταγωγή του από τον Μέγα<br />
Αλέξανδρο, καθώς ήταν γιος μιας Ελληνίδας<br />
πριγκίπισσας των Σελευκιδών και ενός Αρμένιου<br />
βασιλιά, λάτρη των ελληνικών γραμμάτων. Ο<br />
Καβάφης επινοεί έναν Εφέσιο σοφιστή τον<br />
Καλλίμαχο, ο οποίος γράφει ένα επιτύμβιο γιατί<br />
«υπήρξεν έτι το άριστον εκείνο, Ελληνικός —<br />
ιδιότηταδενέχ’ηανθρωπότηςτιμιοτέραν»!<br />
Εκείνο που προσπαθώ να προσφέρω με αυτές τις<br />
φωτογραφίες από το ταξίδι μου, είναι η συγκίνηση<br />
πουένιωσασεαυτάταμέρη.Είναιμέροςτηςμνήμης<br />
του τόπου και όσων με άγγιξαν εκεί. Επειδή<br />
διανύουμεμιααταξίδευτη,φοβισμένηεποχήεύχομαι<br />
να μην πάψουμε να ονειρευόμαστε ανοιχτούς<br />
ορίζοντες. Ελπίζω, πραγματικά, αυτές οι σελίδες να<br />
παρακινήσουν και κάποιον άλλον να κάνει το<br />
προσκύνημα στις μονόπετρες εκκλησιές και τα<br />
θαύματα της Ανατολής και επιστρέφοντας να το<br />
μοιραστείμαζίσας.<br />
Για μένα ήταν πάντα οι άνθρωποι που συναντούσα,<br />
αυτοί που μου άνοιγαν νέους ορίζοντες, ίσως για<br />
αυτότοταξίδιστηνΚαππαδοκίατηνΚιλικίακαιτην<br />
Κομμαγηνή είναι τόσο ξεχωριστό. Οι άνθρωποι που<br />
γνώρισασταταξίδιαμουόλααυτάταχρόνια,είναιο<br />
μεγαλύτεροςθησαυρόςτηςζωήςμου.Σεόλαταμέρη<br />
τουκόσμουπουγύρισα,επιδίωξαναγνωρίσωτόπους<br />
όπου λειτουργούν ακόμα οι παραδοσιακοί κώδικες,<br />
οι πατροπαράδοτες αξίες, τα έθιμα, οι τελετουργίες,<br />
όλα όσα συνδέουν τον άνθρωπο με το πολλές φορές<br />
δύσκολο φυσικό περιβάλλον και του επιτρέπουν να<br />
ζει. Οι άνθρωποι αυτοί μου έδειξαν τον τρόπο να<br />
είμαι ταπεινή και να λογαριάζω τη δύναμη της<br />
αγάπης,καιείναιπάνταμαζίμου.Γιατίπρώταπρέπει<br />
να νιώσεις και μετά να καταγράψεις την όποια<br />
εικόνα, προσπαθώντας αυτό που θα παραδώσεις να<br />
έχει«ποίηση»μέσατου.<br />
ΠΗΓΕΣ<br />
ΔήμητραΣτασινοπούλου<br />
1Ιουνίου2020<br />
©Τοφωτογραφικόυλικόπροσφέρεταιαποκλειστικά<br />
γιαιδιωτικήχρήση<br />
ΕγκυκλοπαίδειαΜείζονοςΕλληνισμού,Μ.Ασία<br />
https://www.kanon.gr<br />
https://www.stamoulis.gr/<br />
https://archive.patris.gr<br />
https://dimartblog.com/2018/02/25/kommagene<br />
ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΙΟΔΗΓΟΙ, WIKIPEDIA, ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong><br />
Η προέλευση της ονομασίας «Καππαδοκία», που<br />
μαρτυρείται για πρώτη φορά από τον Ηρόδοτο,<br />
αποδίδεται από τους αρχαίους συγγραφείς είτε σε<br />
έναν ομώνυμο Πέρση, στον οποίο εκχωρήθηκε η<br />
περιοχήαυτήωςανταμοιβήεπειδήέσωσετονΠέρση<br />
βασιλιά από ένα λιοντάρι, είτε στον Ασσύριο ήρωα<br />
Καππάδοκο ή, τέλος, στον ποταμό Καππάδοκο.<br />
Σύμφωνα με τους νεότερους ερευνητές αποτελεί τη<br />
μεταφοράστηνελληνικήγλώσσατουπιθανόταταμη<br />
περσικού τοπωνυμίου “Katpatuka”, που σημαίνει<br />
«ηχώρατωνωραίωναλόγων».<br />
Σύμφωνα με την περιγραφή του Στράβωνα, οι<br />
Καππαδόκες κατοικούσαν στην περιοχή που<br />
συνόρευε στα δυτικά με την Παφλαγονία, τη<br />
Φρυγία,τηΓαλατίακαιτηΛυκαονία,σταανατολικά<br />
με την Κολχίδα, τη Μικρή και τη Μεγάλη Αρμενία,<br />
βόρεια με τον Εύξεινο Πόντο και νότια με την<br />
ΤραχείαΚιλικία.<br />
Όσον αφορά τα βορειοδυτικά όριά της γνωρίζουμε<br />
ότι σε χρόνους προγενέστερους του 5 ου αι. π.Χ. οι<br />
οικισμοί των Καππαδόκων Συρίων, όπως<br />
αποκαλούνταν οι κάτοικοί της, εκτείνονταν και<br />
δυτικά του Άλυος ποταμού, σε παράκτιες περιοχές.<br />
ΠροςδυσμάςηΚαππαδοκίαοριοθετούνταναπότον<br />
Άλυ, τη λίμνη Τάττα και τον Ταύρο. Τέλος, στα<br />
ανατολικά η περιοχή του Ευφράτη αποτελούσε το<br />
ανατολικόσύνορομετηνΑρμενία.<br />
ΤοτμήματηςΚαππαδοκίαςπουδιατήρησεαυτήτην<br />
ονομασία και μετά τον 1 Ο αι. π.Χ. καταλάμβανε το<br />
κεντρικό οροπέδιο της Μικράς Ασίας σε υψόμετρο<br />
περίπου περίπου 1.000 μ. Στην περιοχή αυτή<br />
δεσπόζουν ηφαιστειογενή βουνά, με υψηλότερο το<br />
όρος Αργαίος (3.916 μ.). Η ηφαιστειογενής δράση<br />
τουςσεσυνδυασμόμετηδιάβρωσηπουεπέφεραντα<br />
στοιχεία της φύσης δημιούργησε ιδιόμορφους<br />
κωνικούς ορεινούς όγκους. Οι μονολιθικοί αυτοί<br />
σχηματισμοί λάβας αποτελούν χαρακτηριστικό<br />
γνώρισμα του τοπίου, ιδιαίτερα δυτικά της<br />
Καισάρειας,γύρωαπόταΚόραμα.<br />
ΟιαπαρχέςτηςιστορίαςτηςΚαππαδοκίαςανάγονται<br />
χρονικά στην Αρχαία Ασσυριακή περίοδο (περίπου<br />
2000-1750 π.Χ.). Στο τελευταίο τέταρτο του 20 ου αι.<br />
π.Χ. Ασσύριοι έμποροι εγκαταστάθηκαν εδώ<br />
συγκροτώντας ένα δίκτυο εμπορικών αποικιών που<br />
διευκόλυναντιςσυναλλαγέςανάμεσαστηνΑνατολία<br />
και τις περιοχές της Μεσοποταμίας και της βόρειας<br />
Συρίας. Πριν από τη λήξη της Αρχαίας Ασσυριακής<br />
περιόδουηιστορίατηςΚαππαδοκίαςκαιτηςΜικράς<br />
Ασίας γενικότερα συνδέεται άρρηκτα με εκείνη ενός<br />
νέου φυλετικού στοιχείου, των Χετταίων.Επί πέντε<br />
αιώνες και μέχρι την κατάλυση της αυτοκρατορίας<br />
των Χετταίων, περίπου το 1200 π.Χ., η Καππαδοκία<br />
γνώρισε μεγάλη ακμή με πρωτεύουσα αρχικά το<br />
Kanesh και αργότερα τη Hattusha στο σημερινό<br />
Bogazkoi.Στιςαρχέςτου6 ου αι.π.Χ.κατακτήθηκεαπό<br />
τουςΜήδους.<br />
Το 546 π.Χ. η Katpatuka ενσωματώνεται στο<br />
βασίλειο των Αχαιμενιδών Περσών από το βασιλιά<br />
Κύρο Α΄. Η τύχη της Καππαδοκίας κατά την<br />
εκστρατεία του Μεγάλου Αλέξανδρου το 334 π.Χ.<br />
είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Ορισμένες πηγές<br />
αναφέρουνότιοΑλέξανδροςδιέσχισεένατμήματης<br />
και διόρισε σατράπη της το Σαβίκτα. Παραδίδεται<br />
επίσης ότι ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος πρόσφερε<br />
στονΑλέξανδροτηνΚαππαδοκίαμαζίμετοχέριτης<br />
κόρης του, ελπίζοντας να ανακόψει με αυτόν τον<br />
τρόπο την προέλαση του στρατηλάτη στο βασίλειό<br />
του.<br />
Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. και<br />
κατά το α΄ μισό του 3 ου αι. π.Χ. η Καππαδοκία<br />
περιήλθε διαδοχικά στην εξουσία όλων εκείνων των<br />
συμπολεμιστώνκαιδιαδόχωντου.Παράλληλαόμως,<br />
λόγω του περισπασμού της προσοχής των στους<br />
μεταξύ τους αγώνες για τη μακεδονική βασιλεία και<br />
την εδαφική επέκταση των κρατών τους,<br />
δημιουργήθηκε σε αυτήν τη μεθοριακή και<br />
δυσπρόσιτη χώρα ένα κενό εξουσίας, επιτρέποντας<br />
την ανάδειξη και εγκαθίδρυση δύο αυτόχθονων<br />
δυναστειών: των Μιθριδατιδών στη βόρεια<br />
Καππαδοκία και των Αριαραθιδών στη νότια. Το<br />
βασίλειο της Μεγάλης Καππαδοκίας ιδρύθηκε το<br />
255 π.Χ. περίπου, καταλύθηκε το 17 μ.Χ. και<br />
μετατράπηκεστηρωμαϊκήεπαρχίαΚαππαδοκία.<br />
Η πιο ενδιαφέρουσα ίσως περίοδος που διένυσε<br />
αυτό το μέρος, ήταν η μεσαιωνική εποχή, όταν οι<br />
κοιλάδες του αποτέλεσαν καταφύγιο των<br />
χριστιανών του Βυζαντίου. Από τα πρώτα κιόλας<br />
χρόνια του Χριστιανισμού, δημιουργήθηκαν<br />
μοναστήρια που διακοσμήθηκαν με περίτεχνες<br />
τοιχογραφίες,μέσασταβράχια,απόχριστιανούςπου<br />
επέλεξαν αυτή τη δύσβατη περιοχή για να<br />
προστατευτούν από τους διώκτες τους. Οι<br />
Χριστιανοί της Καππαδοκίας εκδιώχτηκαν, πρώτα<br />
από τους Ρωμαίους και στη συνέχεια από<br />
μουσουλμανικέςεπιδρομές,γι’αυτόκαιαναζήτησαν<br />
κρυψώνεςπουθατουςπροστάτευαναπότιςεχθρικές<br />
δυνάμεις. Όταν άκουγαν λοιπόν τις οπλές των<br />
αλόγων, μεταφέρονταν, μέσω των υπόσκαφων<br />
εκκλησιών, σε ένα δίκτυο πάνω από 30 υπογείων<br />
πόλεωνοιοποίεςστέγαζανμέχρικαι10.000άτομαη<br />
καθεμιά. Η μεγαλύτερη είναι σχεδόν δέκα επίπεδα<br />
κάτω από το έδαφος, με στενά, λαβυρινθώδη<br />
περάσματαπουσυνδέουντουςορόφους.<br />
Τον 1ο μ.Χ. αιώνα, ο εξελληνισμός της περιοχής<br />
αυτής είναι πλήρης. Ακόμη και κάποιες εβραϊκές<br />
κοινότητες μιλούν και γράφουν ελληνικά. Αυτό<br />
βοήθησε τα μέγιστα στη εξάπλωση του<br />
Χριστιανισμού. Εδώ διακρίνονται οι μεγάλοι<br />
πατέρες της Εκκλησίας Φερμελιανός ο Καισαρείας,<br />
Γρηγόριος Νεοκαισαρείας, Λεόντιος Καισαρείας και<br />
Ευσέβιος οι Καισαρείας, Βασίλειος ο Μέγας,<br />
Γρηγόριος Ναζιανζηνός και Γρηγόριος Νύσσης<br />
(αδελφόςτουΜεγάλουΒασιλείου).<br />
ΟιαυτοκράτορεςτουΒυζαντίου,διαπιστώνονταςτη<br />
σπουδαιότητα της χώρας για την αντιμετώπιση των<br />
ΠερσώνκαιαργότερατωνΑράβωνκαιΤούρκων,την<br />
έκανανμεγάλοστρατιωτικόκέντρο.ΣτονΤαύροκαι<br />
Αντίταυρο κατασκεύασαν πολλά αμυντικά<br />
οχυρωματικάέργα,ταλεγόμεναΚλεισούρες.<br />
Στα τέλη του 11ου αι., την Καππαδοκία υπέταξαν οι<br />
Σελτζούκοι Τούρκοι και, μετά τη διαίρεση της<br />
μεγάλης Σελτζουκικής αυτοκρατορίας, απετέλεσε<br />
μέρος του κράτους του Ικονίου ή Σουλτανάτου του<br />
Ρουμ (Ρωμανία). Το 13ο αι., μετά τη διάλυση και<br />
αυτού του κράτους, έγινε αυτόνομη χώρα κάτω από<br />
τη Δυναστεία Καραμάν εξ ου και το όνομα<br />
Καραμανία. Λίγο μετά την κατάληψη της<br />
Κωνσταντινούπολης, το κράτος αυτό καταλύθηκε<br />
και η Καππαδοκία περιήλθε στους Οθωμανούς<br />
Τούρκους.<br />
Το 19 ο αιώνα άρχισε νέα ακμή του<br />
ελληνοχριστιανικού στοιχείου και των ελληνικών<br />
γραμμάτωνστηνΚαππαδοκία,ιδίωςαπότο1870που<br />
ανυψώθηκε στον μητροπολιτικό θρόνο της<br />
Καισαρείας ο πρώην Διευθυντής της Μεγάλης του<br />
Γένους Σχολής Ευστάθιος (Κλεόβουλος). Αυτός<br />
συνετέλεσε στην ίδρυση Καππαδοκικής<br />
Αδελφότητας στη Κωνσταντινούπολη, για συλλογή<br />
χρημάτωνκαιίδρυσησχολείων.<br />
Σήμερα, το όνομα Καππαδοκία αναφέρεται στην<br />
περιοχή γύρω από την κοιλάδα του μικρού χωριού<br />
Goreme (Γκόρεμε), με το σεληνιακό τοπίο των<br />
ηφαιστιογενών βράχων και αποτελεί ένα από τα<br />
σημαντικότερα αξιοθέατα της Τουρκίας. Βρίσκεται<br />
σεένασουρεαλιστικότοπίοπουδημιουργήθηκεαπό<br />
ηφαιστειακές εκρήξεις και τη λάβα του ηφαιστείου<br />
Χασάνταγι, αλλά και από το φυσικό σμίλευμα των<br />
ηφαιστειογενών πετρωμάτων επί εκατομμύρια<br />
χρόνια. Οι κάτοικοι της περιοχής, λάξευσαν με<br />
σεβασμότασπίτιακαιτιςεκκλησίεςτουςστομαλακό<br />
βράχο.<br />
ΕγκυκλοπαίδειαΜείζονοςΕλληνισμού,Μ.Ασία<br />
http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemma.aspx?lemmaId=4710<br />
Συγγραφή:ΣοφούΑθανασία
HΚοιλάδατωνΠεριστεριών(PigeonValley)
ΥπαίθριοΜουσείοGöreme
ΥπαίθριοΜουσείοGöreme
ΥπαίθριοΜουσείοGöreme<br />
EίσοδοςΣκοτεινήςΕκκλησίας
ΗεκκλησίατουΆγιουΟνούφριου(Ηεκκλησίατουφιδιού)
Είσοδοςμοναστηριούκοριτσιών
Υπόσκαφεςεκκλησίες
Hκοιλάδα τωνΜοναχών(PashabagiValley)
ΟιΜαγεμένεςΚαμινάδες(FairyChimneys)
Göreme
ΟιΜαγεμένεςΚαμινάδες(FairyChimneys)
Υπόσκαφεςκατοικίες
Πήλινοςφούρνοςταντούρι<br />
υπόσκαφηςκατοικίας
Aρχοντικότου19 ου αιώνα<br />
(σήμεραστεγάζειτοMuseumΗotel)
MuseumHotel
HKόκκινηΚοιλάδα(RedValley)
ΝυχτερινήάποψητουΚάστρουΟυτσχισάρ
ΣΙΝΑΣΟΣ<br />
Ο πληθυσμός της πριν από την Ανταλλαγή<br />
πληθυσμών Ελλάδας-Τουρκίας το 1924 ανερχόταν<br />
σε περίπου 3.000 Έλληνες και 500 Τούρκους.<br />
Ήταν ένα από τα 16-18 ελληνόφωνα χωριά της<br />
Καππαδοκίας και οι Σινασίτες ήταν Χριστιανοί<br />
Ορθόδοξοι με υψηλό θρησκευτικό συναίσθημα<br />
και εθνικό φρόνημα από την ελληνική καταγωγή<br />
τους.Τοόνομάτης,κατάτηνεπικρατέστερηάποψη,<br />
το πήρε από τις λέξεις ΣΙΝ που στα σημιτικά<br />
σημαίνει ήλιος και το τελικό ΑΣΣΟΣ, ενδεικτική<br />
κατάληξη τοπωνυμιών και κυρίως πόλεων<br />
όπως πχ. Αλικαρνασσός, Παρνασσός κλπ. Δηλαδή,<br />
Σινασός=Ηλιούπολη.<br />
Σχετικά με το ιστορικό παρελθόν της Σινασού<br />
υπάρχουν λιγοστά τεκμηριωμένα στοιχεία. Η<br />
παλαιότερηαναφοράγιατηΣινασόβρίσκεταισ’ένα<br />
οθωμανικό κατάστιχο του 1476. Από μεταγενέστερες<br />
πηγές γνωρίζουμε ότι από το 1769 την<br />
διοίκηση της κοινότητας ασκούσε η Δημογεροντία,<br />
της οποίας τα μέλη εκλέγονταν κάθε χρόνο με το<br />
πλειοψηφικόσύστημα,είχεδεπολλέςαρμοδιότητες,<br />
αφούέκανεμέχρικαιχρέηΕιρηνοδικείου.<br />
ΟΕλβετόςιστορικόςΑνρύΓκρεγκουάρχαρακτήρισε<br />
τη Σινασό "εστία ελληνικής αναγέννησης στην<br />
Καππαδοκία" και ο μακαριστός Μητροπολίτης<br />
Καισαρείας Κλεόβουλος είπε για τη Σινασό: "Όασις<br />
εν ερήμω, Αστήρ εν τω σκότει, Αθήναι εν Μικρά<br />
Ασία".<br />
Κατάτο19 ο αιώνα,ιδιαίτεραανεπτυγμένηήτανστη<br />
Σινασό η ελληνική παιδεία, καθώς λειτουργούσαν<br />
Νηπιαγωγείο,ΠαρθεναγωγείοκαιΑρρεναγωγείο,με<br />
δασκάλες και δασκάλους επί το πλείστον από την<br />
Αθήνα. Το Αρρεναγωγείο συστήθηκε το 1821 με<br />
σιγίλιοτουΠατριάρχηΓρηγορίουΕ΄,δύομήνεςπριν<br />
τον απαγχονισμό του. Ήταν οκτατάξιο, όπως και το<br />
Παρθεναγωγείο.ΣτηΣινασόμιλούσανάπταιστατην<br />
ελληνική γλώσσα όπως ακριβώς και στην Ελλάδα,<br />
μάθαιναν τη γαλλική και την τουρκική σαν ξένες<br />
γλώσσες, η δε Εκπαίδευση ήταν δωρεάν και<br />
υποχρεωτικήγιαόλους.<br />
Στην κωμόπολη υπήρχαν δύο ενοριακοί ναοί (Αγίου<br />
Κωνσταντίνου & Ελένης και των Αγίων Ταξιαρχών),<br />
το Μοναστήρι του Προστάτη της Σινασού Αγίου<br />
Νικολάου, που ήταν σε τριώροφο σκαλιστό<br />
μονόλιθο, και περίπου 40 παρεκκλήσια μέσα και<br />
γύρω απ’ αυτήν, τα περισσότερα ιδιωτικά. Στον<br />
κεντρικό ναό των Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης,<br />
που διατηρείται μέχρι σήμερα, ο Οικουμενικός<br />
Πατριάρχης Βαρθολομαίος τα τελευταία χρόνια<br />
τελείλειτουργίασχεδόνκάθεχρόνο.<br />
Πηγή ευημερίας για τη Σινασό ήταν το εμπόριο. Οι<br />
Σινασίτες διέπρεπαν στην Κωνσταντινούπολη ως<br />
έμποροι ναυτιλιακών ειδών, αλιπάστων και κυρίως<br />
μαύρουχαβιαριού,τουοποίουείχαναποκλειστικάτο<br />
διαμετακομιστικό εμπόριο από τη Ρωσία στην<br />
Ευρώπη και για το οποίο είχαν συστήσει ειδική<br />
Συντεχνία με δικό της Καταστατικό ήδη από το 18 ο<br />
αιώνα. Η ελληνική εκπαίδευση και οι επαφές με την<br />
κοσμοπολίτικη Πόλη είχαν ως αποτέλεσμα την<br />
αύξηση του βιοτικού επιπέδου των Σινασιτών και τη<br />
βελτίωσητωνδεσμώνμετηνιδιαίτερήτουςπατρίδα.<br />
Τα περίφημα αρχοντικά της Σινασού είχαν πλούσιο<br />
εσωτερικό και εξωτερικό διάκοσμο, με σκαλιστά<br />
φουρούσια, μαιάνδρους, τοιχογραφίες κλπ. Ένα<br />
τμήμα των σπιτιών ήταν σκαλισμένο στον μαλακό<br />
βράχο και το υπόλοιπο ήταν κτιστό. Από αυτά, 95<br />
περίπου έχουν κριθεί διατηρητέα από το τουρκικό<br />
κράτος,ενώολόκληροςοΟικισμόςχαρακτηρίσθηκε<br />
διατηρητέοςαπότηνUNESCΟπριναπόλίγαχρόνια.<br />
Οι Σινασίτες είχαν ελληνικά δημοτικά τραγούδια,<br />
μερικά από τα οποία ακριτικά, καθώς η Καππαδοκία<br />
θεωρείται η περιοχή του Διγενή Ακρίτα. Πολλά<br />
τραγούδια τα χόρευαν σε κλειστούς κυκλικούς<br />
χορούς, που πιθανόν να προέρχονταν από τους<br />
κύκλιουςχορούςτωναρχαίωνΕλλήνων.
ΙερόςNαόςΑγίωνΚωνσταντίνουκαιΕλένης,1729
Ελληνικόσπίτι,<br />
σήμεραμουσείο
Ελληνικάσπίτια
HΜαγεμένηΚοιλάδα(DevrentValley)
ΠΡΟΚΟΠΙ<br />
Το Προκόπι είναι οικισμός χτισμένος πάνω σε<br />
οροπέδιοκαισεύψος1.200μέτρααπότηνεπιφάνεια<br />
της θάλασσας, κοντά στον ποταμό Άλυ. Το<br />
μεγαλύτερο μέρος του οικισμού είναι χτισμένο<br />
αμφιθεατρικά πάνω σε δύο μεγάλους βράχους. Στην<br />
κορυφή του ενός βράχου βρισκόταν παλιό φρούριο,<br />
γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να καλείται το<br />
Προκόπιαπότουςκατοίκουςτηςγύρωπεριοχήςκαι<br />
κάστρο και οι κάτοικοί του καστρινοί. Τα<br />
παλαιότερα σπίτια ήταν υπόσκαφα, λαξευμένα στο<br />
μαλακό βράχο. Τα νεότερα ήταν συχνά υπέργεια,<br />
είχανόμωςχτιστείκαιαυτάπάνωστοβράχο.<br />
Στο Προκόπι κατοικούσαν μουσουλμάνοι,<br />
τουρκόφωνοι χριστιανοί ορθόδοξοι και λίγοι<br />
Αρμένιοι.Σύμφωναμεάρθροπουδημοσιεύτηκεστο<br />
περιοδικό Ξενοφάνης το 1905 οι μουσουλμάνοι<br />
έφταναν τους 10.000 και οι χριστιανοί τους 5.000<br />
κατοίκους. Πάντως, οι χριστιανοί που ήλθαν στην<br />
Ελλάδα ως πρόσφυγες αριθμούσαν 585 οικογένειες,<br />
οιοποίεςπεριελάμβαναν2321άτομα.<br />
Μετά την Ανταλλαγή το 1924 πρόσφυγες από το<br />
Προκόπι εγκαταστάθηκαν στο πολεοδομικό<br />
συγκρότημαΑθηνών–Πειραιώς,στηνΕύβοια(στην<br />
ειδικά απαλλοτριωμένη έκταση όπου ιδρύθηκε και<br />
το Νέο Προκόπι κοντά στο Μαντούδι, στη Χαλκίδα<br />
και στα Ψαχνά) και στη Θεσσαλονίκη. Αρκετοί<br />
Προκοπιείςασχολούντανμετοεμπόριοκαιάλλοιμε<br />
τη βιοτεχνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο χωριό<br />
υπήρχαν πολλά καταστήματα, 211 με<br />
μουσουλμάνους και 230 περίπου με χριστιανούς<br />
ιδιοκτήτες.<br />
Αρκετά συχνό επάγγελμα ήταν αυτό του λιθοξόου,<br />
συνολική ονομασία που δηλώνει όσους<br />
ασχολούνταν με την εξόρυξη και το πελέκημα της<br />
πέτρας και του μαρμάρου, και το χτίσιμο κτιρίων.<br />
Αρκετοί ήταν και εκείνοι που ασχολούνταν με τη<br />
βυρσοδεψία,ενώσημαντικήανάπτυξηγνώρισεκατά<br />
τιςπρώτεςδεκαετίεςτου20ουαι.καιηυφαντουργία.<br />
Δεν ήταν επίσης λίγοι και εκείνοι που επέλεξαν να<br />
μεταναστεύσουν αρχικά στην Κωνσταντινούπολη<br />
και στη συνέχεια και σε άλλα ανερχόμενα αστικά<br />
κέντρα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, όπως η<br />
Σμύρνη, η Σαμψούντα, τα Άδανα και η Μερσίνα,<br />
όπουασχολήθηκανμετοεμπόριο.Στηνπρωτεύουσα<br />
τηςαυτοκρατορίαςτουςσυναντάμετουλάχιστοναπό<br />
το 18 ο αι. να δραστηριοποιούνται ως καϊκτσήδες και<br />
ωςπαντοπώλες.<br />
Το Προκόπι ήταν έδρα του ομώνυμου<br />
καϊμακαμλικίου, το οποίο ανήκε στο βιλαέτι του<br />
Ικονίου. Το καϊμακαμλίκι διοικούνταν από<br />
εννεαμελές συμβούλιο με επικεφαλής τον<br />
καϊμακάμη. Από τα υπόλοιπα μέλη του, τα τέσσερα<br />
ήταν μόνιμα και τα υπόλοιπα αιρετά, δύο<br />
μουσουλμάνοικαιδύοχριστιανοί.Παράλληλαμετο<br />
συμβούλιοτουκαϊμακμλικίουυπήρχανκαιτααμιγώς<br />
κοινοτικάόργανα,ταοποίαφρόντιζανγιαζητήματα<br />
της κοινότητας των χριστιανών του Προκοπίου.<br />
Η δημογεροντία, εννεαμελές αιρετό συμβούλιο με<br />
διετήθητεία,ήταντοανώτεροαπόαυτά.Ηεφορεία,<br />
η οποία ήταν εξαμελής και επίσης αιρετή με διετή<br />
θητεία, είχε αναλάβει τη διαχείριση της κοινοτικής<br />
περιουσίας, των δωρεών και των κληροδοτημάτων.<br />
Και οι δύο εκλέγονταν από κοινή συνέλευση όλων<br />
των μελών της κοινότητας, ηλικίας 20 ετών και άνω,<br />
τα οποία δεν είχαν διαπράξει κάποιο σοβαρό<br />
αδίκημα,ούτεείχαναφορισθείαπότηνεκκλησία.<br />
Εκκλησιαστικά το Προκόπι υπαγόταν στη<br />
μητρόπολη Καισαρείας. Υπήρχαν 3 ναοί, οι οποίοι<br />
λειτουργούσαν τακτικά: Του Αγ. Γεωργίου, του Αγ.<br />
Βασιλείου και του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου. Στον<br />
τελευταίο φυλασσόταν και το σώμα του οσίου, η<br />
λατρεία του οποίου είχε εξαπλωθεί στη γύρω<br />
περιοχή, τόσο μεταξύ των χριστιανών, όσο και<br />
μεταξύτωνμουσουλμάνων.<br />
https://www.stamoulis.gr/<br />
%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9-<br />
%CE%9A%CE%B1%CF%80%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%BF%<br />
CE%BA%CE%AF%CE%B1%CF%82_a-8167.aspx
Ελληνικάσπίτια
HΚοιλάδατηςΑγάπης(LoveValley)
ΗΚοιλάδατηςΦαντασίας(DevrentValley)
ΑΒΑΝΟΣ<br />
Στην μικρή κωμόπολη Άβανος της Καππαδοκίας η<br />
κεραμική τέχνη έχει μια παράδοση αιώνων. Τέτοια<br />
είναι η εμπειρία τους που έχουν δημιουργήσει το<br />
δικό τους εκπαιδευτικό σύστημα. Τα κεραμικά της<br />
Άβανος διακρίνονται, όχι μόνο για την υψηλή<br />
ποιότητα της κατασκευής τους αλλά και για την<br />
ξεχωριστή καλλιτεχνική τους αισθητική. Η Άβανος<br />
έχειμιαμεγάληπαράδοσηστηναγγειοπλαστικήπου<br />
χρονολογείται από την εποχή των Χετταίων<br />
(2000π.Χ.).<br />
Η πόλη, λαξευμένη στα βράχια όπως τόσες άλλες<br />
αρχαίες πόλεις της Καππαδοκίας, βρίσκεται στις<br />
όχθες του ποταμού Kizilirmak, που θεωρείται ο<br />
μεγαλύτερος της Τουρκίας. Αυτό το ποτάμι έπαιζε<br />
και συνεχίζει να παίζει καθοριστικό ρόλο στην<br />
καθημερινή ζωή των κατοίκων. Ο βαθυκόκκινος<br />
πηλός που κατακάθεται στην κοίτη του είναι ένα<br />
θείο δώρο για τους κατοίκους. Το χρώμα του<br />
οφείλεται στην υψηλή συγκέντρωση<br />
μεταλλευμάτων. Το γεγονός αυτό τον καθιστά το<br />
καταλληλότερο υλικό για την κατασκευή υψηλής<br />
ποιότηταςκεραμικώνκαιπήλινωναγγείων.<br />
Άφθονος στην περιοχή είναι και ο πυριτόλιθος,<br />
πέτρωμα απαραίτητο για την κατασκευή της<br />
ιδιαίτερης υαλώδους κάλυψης. Η ίδια δηλαδή η<br />
φύση έχει μεριμνήσει για την τύχη των κατοίκων<br />
παρέχοντάςτουςτουλικόγιατηνδημιουργικότητα.<br />
Οι Αβανισιώτες κανατάδες ήταν ειδικευμένοι<br />
μαστόροιμεπαράδοσηστηναγγειοπλαστική.Όμως<br />
η κεραμική, που χρησιμοποιείτο κατά το παρελθόν<br />
μόνο για οικιακά σκεύη, περιλαμβάνει τώρα μια<br />
μεγάλη γκάμα διακοσμητικών στοιχείων από<br />
διάφορες περιοχές. Οι τεχνίτες της Άβανος<br />
αφομοίωσαν τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά του<br />
Ιζνίκ(μιαπαραγωγήπουθυμίζειτιςκινέζικεςπορσελάνες)<br />
και της Κιουτάχεια (μοτίβα μπολιασμένα με<br />
κινέζικα και περσικά στοιχεία) στην δική τους<br />
κεραμική καθιστώντας την έτσι ανταγωνιστική στο<br />
εμπορικόπεριβάλλοντηςεποχής.<br />
Τον Ιούνιο του 2019, μια υπόγεια πολιτεία,<br />
πλημμυρισμένη σε μεγάλο τμήμα της από καθαρό<br />
νερό, και ηλικίας 5.000 ετών, ανακαλύφθηκε στο<br />
χωριό. Τα μέρη της υπόγειας πόλης, που βρίσκονταν<br />
πιο κοντά στην επιφάνεια, χρησιμοποιούνταν από<br />
τους ντόπιους ως καταφύγιο ζώων μέχρι τις αρχές<br />
του 20 ου αιώνα, αλλά αργότερα εγκαταλείφθηκαν<br />
απόαυτούς.<br />
Ηυπόγειαπολιτείαβρίσκεταιπερίπου80χιλιόμετρα<br />
μακριά από τις φημισμένες υπόσκαφες πόλεις της<br />
Καππαδοκίας Μαλακοπή (Derinkuyu) και Καϊμακλί<br />
(Kaymaklı). Σύμφωνα με τις αρχικές έρευνες,<br />
αποκαλύφθηκε ότι η υπόγεια πόλη είχε τρεις<br />
ορόφουςκαιαποτελούνταναπόσπίτια,σήραγγεςκαι<br />
τόπους λατρείας που εκτείνονταν σε μήκος πέντε<br />
χιλιομέτρων καλύπτει περίπου 1.200.000<br />
τετραγωνικάμέτρα.<br />
Σύμφωνα με τους ειδικούς, διάφορες υπόσκαφες<br />
πολιτείεςτηςΚαππαδοκίαςσυνδέοντανμεταξύτους.<br />
Κι εκεί όπου δεν υπήρχαν συστηματικά δομημένες<br />
υπόγειεςπολιτείες(πουηκάθεμιατουςμπορούσενα<br />
χρησιμοποιηθεί ως καταφύγιο και να προστατέψει,<br />
για πολλούς μήνες, μέχρι και 20.000 ανθρώπους με<br />
τα ζώα τους, τα εργαλεία τους, την οικοσκευή τους,<br />
τηδιατροφήτους,ταπροϊόντατους,κ.λπ.),υπήρχαν<br />
υπόγεια καταφύγια (κελέρια) σε κάθε κατοικία που<br />
προστάτευαν τους κατοίκους της από εχθρικές<br />
επιβουλέςκαιεπιδρομές.<br />
https://hgrigoriadou.blogspot.com/2014/08/blog-post.html<br />
http://www.pontos-news.gr/article/195495/anakalyfthikeplimmyrismeni-ypogeia-politeia-5000-eton-stin-avano-tiskappadokias
ΠαλιάΕλληνικάσπίτια και εκκλησία
ΤΑΚΑΡΑΒΑΝΣΕΡΑΙ<br />
Το καραβανσεράι ήταν πανδοχείο, όπου οι<br />
ταξιδιώτες(καραβάνι)μπορούσανναξεκουραστούν<br />
και να ανακάμψουν από το ταξίδι της ημέρας. Τα<br />
καραβανσεράι υποστήριξαν τη ροή του εμπορίου,<br />
των πληροφοριών και των ανθρώπων σε ολόκληρο<br />
τοδίκτυοεμπορικώνοδώνπουκάλυπτετηνΑσία,τη<br />
Βόρεια Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη,<br />
ειδικάκατάμήκοςτουδρόμουτουμεταξιού.<br />
ΑνάμεσασταδημόσιακτίριαπουοιΤούρκοιέκτισαν<br />
στις κατακτημένες πόλεις συγκαταλεγόταν και<br />
αυτόςο ιδιαίτεροςτύποςκτιρίου,τοκαραβάν-σεράι<br />
(kervansaray), κατά λέξη η αυλή ή το σπίτι των<br />
καραβανιών, το ενίοτε αποκαλούμενο και χάνι. Τα<br />
κτίρια αυτού του τύπου λειτουργούσαν ως χώροι<br />
προσωρινής διαμονής και ανεφοδιασμού των<br />
ταξιδιωτών. Εκεί ξαπόσταιναν και οι περιοδεύοντες<br />
έμποροι, στις δραστηριότητες των οποίων<br />
βασιζόταν μεγάλο μέρος της οικονομίας, τόσο σε<br />
κρατικό,όσοκαισετοπικόεπίπεδο.<br />
Τα εν λόγω ογκώδη διώροφα θολοσκεπή κτίρια<br />
είχαν σειρές δωματίων τακτικά οργανωμένων γύρω<br />
από ανοικτές κεντρικές αυλές, που τις περιέβαλλαν<br />
αψιδωτές στοές. Οι στοές λειτουργούσαν ως<br />
διάδρομοικαιοδηγούσανσταεπιμέρουςδωμάτια.<br />
ΑπόταπρώταχρόνιατηςΤουρκοκρατίαςκτίστηκαν<br />
καραβάν-σεράγια(καρβασαράδες)καιχάνιασεόλες<br />
τις σημαντικές βαλκανικές πόλεις της<br />
αυτοκρατορίας. Οι βαριές θύρες τους έκλειναν το<br />
βράδυ, παρέχοντας προστασία στους ταξιδευτές<br />
εμπόρους,ταεμπορεύματακαιταυποζύγιατους.Τα<br />
αστικά καραβάν-σεράγια ήταν πάντοτε κτισμένα<br />
στην καρδιά των ακμαζόντων εμπορικών κέντρων,<br />
τα οποία βρίσκονταν στην αρχή ή το πέρας σημαντικώνεμπορικώνοδικών.<br />
Ο καθιερωμένος χαρακτήρας της αρχιτεκτονικής<br />
αυτήςοδήγησεσεμιατυποποίησητουσχεδιασμού,ο<br />
οποίος διατηρήθηκε στις βασικές του αρχές<br />
αναλλοίωτος για πολλούς αιώνες. Τα καραβάνσεράγια<br />
και τα χάνια ήταν συνήθως τετράγωνα ή<br />
ορθογώνια διώροφα κτίρια με μια μεγάλη κεντρική<br />
αυλή. Στο ισόγειο υπήρχαν οι στάβλοι και οι<br />
αποθήκες για τα εμπορεύματα. Η αυλή,<br />
πλακοστρωμένηγιαναμηλασπώνει,είχεστοκέντρο<br />
τηςμιαστέρναγιατοπότισματωνυποζυγίων.Μονές<br />
ή διπλές ξύλινες ή λιθόκτιστες σκάλες οδηγούσαν<br />
στις στοές του ορόφου, όπου βρίσκονταν εν σειρά,<br />
χωρισμέναμεμεσοτοιχίες,ταδωμάτια.Σεέναμικρό<br />
δωμάτιο, δίπλα στη μεγάλη αυλόθυρα, έμενε ο<br />
χαντζής ή χανιτζής (ιδιοκτήτης του χανιού), ή ένας<br />
έμπιστος υπάλληλος του, που είχε τον ρόλο του<br />
θυρωρού. Στο κάθε καραβάν-σεράι και χάνι<br />
παρέχονταν, έναντι αντιτίμου, φωτισμός και<br />
θέρμανση. Στρώματα, σκεπάσματα και ό,τι άλλο<br />
χρειάζονταν οι ταξιδιώτες, θα έπρεπε να τα<br />
προμηθευτούν από μόνοι τους. Σε πολλά καραβάνσεράγιακαιχάνιαυπήρχεκαιπεταλωτήριο.<br />
Στα κτίρια αυτά οι ταξιδιώτες επιδιόρθωναν τα<br />
ταλαιπωρημένα κάρα τους, ξεκούραζαν τις καμήλες<br />
και τα άλογα τους, εκεί πραγματοποιούσαν τις αγοραπωλησίες<br />
τους. Μετά από ολιγοήμερη ξεκούραση<br />
αναχωρούσαν για το επόμενο ταξίδι τους. Η κύρια<br />
διαφοράτωνκαραβάν-σεραγιώναπόταχάνια,μετα<br />
οποία έμοιαζαν σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να<br />
εντοπιστεί στην παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών<br />
(διαμονή, διατροφή, κ.α.) και στο γεγονός ότι στον<br />
χώροτουςδιεξάγοντανεμπορικέςδραστηριότητες.<br />
https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/<br />
makedonika/article/viewFile/5567/5311.pdf<br />
ΠασχάληςΑνδρούδης
Ηεσωτερικήαυλή
ΠεριστρεφόμενοιΔερβίσηδες
ΠεριστρεφόμενοιΔερβίσηδες<br />
ΤελετήΣάμα
ΕκκλησίατωνΑγίωνΘεοδώρου&Γεωργίου<br />
ΗΥΠΟΓΕΙΑΠΟΛΗΤΗΣ<br />
ΜΑΛΑΚΟΠΗΣ(DERINKUYU)<br />
Το 1963 ένας κάτοικος του χωριού Μαλακοπή<br />
γκρεμίζοντας ένα τοίχο στο σπίτι του ανακάλυψε<br />
έκπληκτος, ότι πίσω από τον βράχο υπήρχε ένα<br />
δωμάτιο το οποίο δεν είχε ξαναδεί. Οι αρχαιολόγοι<br />
άρχισανναμελετούντηνυπόγειαπόληκαιέφτασαν<br />
στα40μ.βάθος.Τελικάανακαλύφθηκαν11επίπεδα<br />
εκτωνοποίωνμόνοσταοκτώπρώταείναιδυνατήη<br />
επίσκεψη.<br />
ΑρχικάκτίστηκεαπότουςΦρύγες,μεταξύ8 ου και7 ου<br />
αιώνα π.Χ. και μετά διευρύνθηκε κατά τη βυζαντινή<br />
εποχή. Πιθανόν όμως αυτό να έγινε και από τους<br />
Χιττίτες ακόμα παλαιότερα όπως το 1.400 π.Χ. Η<br />
αρχαιότερη γνωστή πηγή είναι ο Ξενοφών ο οποίος<br />
αναφέρει στο έργο του «Ανάβασις» ότι οι<br />
τρωγλοδύτες κάτοικοι της Ανατολίας έσκαβαν<br />
υπόγεια τα σπίτια τους με την άνεση να χωρούν<br />
ολόκληρηοικογένεια,μεοικόσιταζώακαιαποθήκες<br />
τροφίμων.<br />
ΗυπόγειαπόληστοσημερινόDerinkuyuέχειόλατα<br />
χαρακτηριστικά στοιχεία που υπάρχουν και στις<br />
άλλες υπόγειες πόλεις- συγκροτήματα της<br />
ευρύτερης περιοχής της Καππαδοκίας όπως:<br />
εργαστήρια κρασιού και ελαίου, στάβλους, κελάρια,<br />
δωμάτια αποθήκευσης, τραπεζαρίες και<br />
παρεκκλήσια. Μοναδικό στοιχείο στο συγκρότημα<br />
του Derinkuyu, το οποίο βρίσκεται στο δεύτερο<br />
επίπεδο,είναιέναευρύχωροδωμάτιομεμιαθολωτή<br />
οροφή. Έχει αναφερθεί ότι αυτό το δωμάτιο<br />
χρησιμοποιήθηκε ως Θρησκευτική Σχολή, ενώ τα<br />
δωμάτια στο αριστερό του μέρος προοριζόταν για<br />
μελέτη. Μεταξύ των τρίτου και τέταρτου επιπέδου<br />
υπάρχειμιακάθετησκάλα.Αυτότοπέρασμαοδηγεί<br />
σε μια σταυροειδή εκκλησία στο χαμηλότερο<br />
επίπεδο.<br />
Την πόλη μπορούσαν να την σφραγίσουν από μέσα<br />
με μεγάλες πέτρινες πόρτες. Διέθετε επίσης<br />
αποθήκες, πηγές και φρεάτια εξαερισμού που<br />
έφτανανμέχρι30μ.βάθος,έτσικαθιστούσανδυνατή<br />
τη μακροχρόνια παραμονή σ’ αυτές. Κάθε επίπεδο<br />
θα μπορούσε να κλείσει ανεξάρτητα από τα άλλα. Η<br />
πόληείναισυνδεδεμένημεάλλεςυπόγειεςπόλειςμε<br />
σήραγγεςπολλώνχιλιομέτρων.<br />
Οιβαριέςπέτρινεςπόρτες,οιοποίεςαπομόνωναντο<br />
υπόγειο συγκρότημα από τον έξω κόσμο. Αυτές<br />
έχουν ένα ύψος 1-1,5 μ, 30-50 εκατ. στο πλάτος και<br />
ζυγίζουν 200-500 κιλά. Η τρύπα στο κέντρο μπορεί<br />
να χρησιμοποιηθεί για να ανοιγοκλείνει η πόρταμυλόπετρα,<br />
ή για να βλέπουν ποιος είναι στην άλλη<br />
πλευρά. Πολλές παγίδες είχαν σχεδιαστεί για να<br />
παραπλανήσουν, να απομονώσουν και να<br />
φυλακίσουν τους εισβολείς οι οποίοι εάν έπεφταν<br />
μέσα ήταν καταδικασμένοι σε αργό και μαρτυρικό<br />
θάνατο.<br />
Η υπόγεια πόλη στη Μαλακοπή χρησιμοποιείτο για<br />
να κρύβονται και οι πρώτοι Χριστιανοί, που<br />
κατόρθωνανναξεφύγουναπότηδίωξητηςρωμαϊκής<br />
αυτοκρατορίας. Όλα τα ευρήματα των ανασκαφών,<br />
σε αυτές τις υπόγειες κατασκευές ανήκουν στη μέσο<br />
βυζαντινή περίοδο, δηλαδή μεταξύ του 5 ου και του<br />
10 ου αιώνα μ.Χ. Οι Ελληνόφωνες χριστιανικές<br />
κοινότητες της περιοχής προστατεύονταν για να<br />
αποφύγουντιςαραβικέςεπιδρομές πουάρχισαντον<br />
7 ο αιώνα.<br />
Οι υπόγειες πόλεις στη Καππαδοκία είναι πάρα<br />
πολλές (τουλάχιστον 200 με δύο επίπεδα και 40 με<br />
τρία και πάνω) και έχουν κοινά χαρακτηριστικά<br />
γνωρίσματα όπως δωμάτια για την αποθήκευση<br />
τροφίμων, κουζίνες, στάβλους, εργαστήρια κρασιού<br />
ή ελαίου και αγωγούς για τον εξαερισμό. Η υπόγεια<br />
πόλη της Μαλακοπής, με τα ένδεκα επίπεδα και το<br />
μεγάλο βάθος της των 85 μέτρων, ήταν αρκετά<br />
μεγάλη για να προστατεύσει από 3 έως και 50<br />
χιλιάδεςανθρώπων,μαζίμετοζωικότουςκεφάλαιο.<br />
https://www.pemptousia.gr/2017/08/i-istoria-tis-ipogias-polistis-malak/
ΥπόγειαπολιτείαΜαλακοπή
Στοέςτηςυπόγειαςπολιτείας
ObrukCaravanserai(1848)
Ενσωματωμένααρχιτεκτονικάμέληπαλαιοτέρωνχριστιανικώνκτισμάτων
ΛίμνηObruk
XωριόSelime<br />
Κοιλάδα Περιστρέμματος<br />
Κ
Υπόσκαφεςεκκλησίες
ΕκκλησίατωνΑγίωνΚων/νουκαιΕλένηςκατασκευής950-1050μ.Χ(AlaChurch)-ΧωριόBelisirma
Πιεστήριο/μύλοςπαραγωγήςλαδιού
ΧωριόΒelisirma
ΥπόσκαφεςΕκκλησίες
ΠεριστρεφόμενοιΔερβίσηδες
ΤελετήΣάμα
Ηεσωτερικήαυλή
ΣΥΛΛΗ<br />
ΗΣύλληήτανμίακωμόπολημειστορίααιώνων,που<br />
απείχεοκτώχιλιόμετρααπότοΙκόνιο.Πρόκειταιγια<br />
μία ελληνικότατη πολίχνη, της οποίας ο πληθυσμός<br />
έφτασετο19 ο αιώνατους7.000κατοίκους.ΗΣύλλη,<br />
παρά τις αντιξοότητες που της επιφύλαξε η ιστορία,<br />
κατάφερε να διασώσει το μοναδικό και σπουδαίο<br />
ελληνικό γλωσσικό της ιδίωμα, που δεν απαντάται<br />
σεκαμίαάλληπεριοχήτουελληνόφωνουκόσμου.Η<br />
κωμόπολη ήταν ονομαστή για την ευφυΐα των<br />
φιλόξενωνκαιανοιχτόκαρδωνκατοίκωντης,πολλοί<br />
από τους οποίους διέπρεψαν στο εμπόριο, για τα<br />
εντυπωσιακά ήθη και έθιμά της, για τις<br />
ενδιαφέρουσες λαογραφικές εκδηλώσεις της και για<br />
τονέντοναβυζαντινόχαρακτήρατης.<br />
Από τον 11 Ο έως τον 15 Ο αιώνα η μικρασιατική<br />
ενδοχώρα συνταράσσεται από τα αλλεπάλληλα<br />
κύματα επιδρομών και αιματοχυσίας που προξενούν<br />
τα τουρκομογγολικά φύλα. Οι Σελτζούκοι με<br />
διαρκείς επιθέσεις κυριεύουν το 1077 το Ικόνιο,<br />
όπου εγκαθιδρύουν το Σουλτανάτο του Ρουμ<br />
(δηλαδή το Βασίλειο των Ελλήνων). Οι Μογγόλοι<br />
κυριεύουν την περιοχή το 1243 και οι Οσμανλήδες<br />
Τούρκοι το 1397. Ειδικά τα δύο τελευταία φύλα του<br />
Τζένγκινς Χαν και των τουρκομάνων στάθηκαν τα<br />
πλέον αιμοβόρα, σε σημείο που έμειναν στην<br />
προφορική παράδοση του ντόπιου ρωμαίικου<br />
πληθυσμούως«κυνοκέφαλοι»και«ανθρωποφάγοι<br />
Όταν ο Σελτζούκος σουλτάνος Αλαεδίν Α εγκατέστησε<br />
την έδρα του στο Ικόνιο (11 Ος αι.) και<br />
δημιούργησετοΣουλτανάτοτουΡουμ,προσήλκυσε,<br />
μέσωμιαςσχετικήςευημερίαςπουχάρισεστηνπόλη,<br />
διαφόρους θρησκευτικούς ηγέτες μετανάστες,<br />
διωκομένους από τα ανατολικά μογγολικά φύλα.<br />
Ένας τέτοιος θρησκευτικός ηγέτης ήταν και ο<br />
πατέρας του Τζελαλεντίν Ρουμί. Μετά τον θάνατό<br />
του ο γιος του στάθηκε ο θεμελιωτής του τάγματος<br />
των Μεβλεβήδων. Βοηθούμενος από τη σουλτανική<br />
εξουσία, με την ήπια προσηλυτιστική του πολιτική,<br />
στάθηκε κύρια αιτία προσηλυτισμού χιλιάδων<br />
Ρωμιών ορθοδόξων χριστιανών στη θρησκεία των<br />
δερβίσιδων.ΟιΡωμιοίαυτοί,εύποροιαστοίαλλάκαι<br />
μεροκαματιάρηδες τεχνίτες και αγρότες,<br />
εγκαταλειμμένοι από την βασιλική αλλά και την<br />
πατριαρχική προστασία της Κωνσταντινουπόλεως,<br />
ηττημένοι στρατιωτικώς, οικονομικώς και ηθικώς,<br />
έγιναν βορά στα χέρια κυρίως των δερβίσιδων αλλά<br />
καιτωνάλλωνμουσουλμανικώναιρέσεων.<br />
Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της πρωτοφανούς για<br />
τα μέχρι τότε ιστορικά δεδομένα καταστροφής,<br />
πλήθος πόλεων, κωμοπόλεων, χωριών και οικισμών<br />
αφανίσθηκαν, ερημώθηκαν και οι περισσότεροι<br />
κάτοικοί τους αν δεν θανατώθηκαν, σύρθηκαν στα<br />
σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Εν μέσω τέτοιας<br />
καταστροφής, παραδόξως, σε κάποιες γωνιές της<br />
μικρασιατικής γης επιτελούντο σημεία καινά και<br />
παράδοξα.ΟΑλαεδίνΑ’αποφάσισεναδιορθώσεικαι<br />
να ανακαινίσει το μισοκατεστραμμένο τζαμί που<br />
προϋπήρχε ήδη στο Ικόνιο. Έδωσε εντολή οι πέτρες<br />
προςανέγερσιναμετακομισθούναφούκατεδαφισθεί<br />
πρώτα η ερημωμένη χριστιανική εκκλησία που<br />
βρισκότανέξωαπότηνπόληπροςδυσμάς.<br />
Πράγματι, οι εργάτες, οι οποίοι προφανώς θα ήταν<br />
Ρωμιοί υποταγμένοι στη σουλτανική πλέον εξουσία,<br />
ονομαστοί χτίστες της περιοχής, πήγαν να<br />
κατεδαφίσουντηνερημωμένηεκκλησία.Μόλιςόμως<br />
άγγιξαν τις εκκλησόπετρες, «φλόγες πυρός εξήλθαν<br />
εξ αυτού και κατέκαυσαν τους παρεστώτας»<br />
(ΚύριλλοςΣτΟικουμ.Πατρ.Κων/λεως)<br />
Το παράδοξο αυτό γεγονός εφόβησε τους παρόντες,<br />
καθώς και τον ίδιο τον σουλτάνο, ο οποίος αφ ενός<br />
παραιτήθηκε του σκοπού του, αφ ετέρου δε έδωσε<br />
εντολήσεεπτάοικογένειεςαιχμαλώτων,άραΡωμιών<br />
ορθοδόξων, να εγκατασταθούν γύρω από τον<br />
ερημωμένο ναό «προς περιποίησιν και λυχναψίαν<br />
του» (Κύριλλος Στ΄). Ενώ λοιπόν οι γύρω περιοχές<br />
ερημώνοντο,ηέκτασηπουπεριέβαλλετηνρωμαίικη<br />
εκκλησία άρχισε να ζωογονείται. Αυτός ο πρώτος<br />
συνοικισμόςεπτάρωμαίικωνοικογενειών,μεεντολή<br />
του σουλτάνου του Ικονίου και με σκοπό τον<br />
ευτρεπισμό του ανωτέρω ναού, αποτέλεσε τον<br />
αρχικόπυρήνατηςμετέπειτακωμοπόλεωςΣύλληςή<br />
Σίλλης Ικονίου. Η εκκλησία αυτή ήταν ο περίφημος<br />
κατά τους προηγούμενους αιώνες ναός του<br />
Αρχαγγέλου Μιχαήλ, κτισμένος από την Αγία<br />
Ελένη (327μ.Χ.) καθ οδόν της προς τα Ιεροσόλυμα<br />
γιατηνανεύρεσητουΤιμίουΣταυρού.Σώζεταιδεσε<br />
αρίστη κατάσταση έως σήμερα μετά από πολλές<br />
βέβαια ανακαινίσεις. Οι ντόπιοι τον ονόμαζαν<br />
«μεγάλη γκλησιά», λειτουργούσε ανελλειπώς μέχρι<br />
την Ανταλλαγή και πανηγύριζε κάθε χρόνο στις 8<br />
Νοεμβρίου.<br />
Ο ναός του Αρχαγγέλου πλαισιώνεται από<br />
βραχώδεις,πορώδειςηφαιστειογενείςλόφουςστους<br />
οποίους είναι λαξευμένα πλήθος κελλιά, ασκητήρια<br />
και παρεκκλήσια. Παρόμοια λαξεύματα υπάρχουν<br />
και κάτω από το έδαφος που απλώνεται εμπρός από<br />
τον ναό και τους γύρω λόφους. Οι λόφοι φέρουν<br />
όλοι ονόματα αγίων, Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος,<br />
Άγιος Φίλιππος, Αγία Θέκλα, Προφήτης Ηλίας και<br />
άλλα.<br />
Ο σουλτάνος Αλαεδίν Α’ πέραν της εντολής πρός<br />
«λυχναψίαν» του ναού έδωσε στις πρώτες αυτές<br />
οικογένειες φοροαπαλλαγές. Επανειλημμένως δε<br />
και μετά την κατάλυση του Σουλτανάτου του Ρουμ,<br />
με την εγκαθίδρυση των Οθωμανών, ο σουλτάνος<br />
αποστέλλειαπότηνΚωνσταντινούποληφιρμάνιαμε<br />
τα οποία υπενθυμίζει στους ντόπιους άρχοντες την<br />
υποχρέωσή τους να σέβονται τα αρχικά προνόμια<br />
των«Σίλλεληδων».<br />
Η Σύλλη δεν είναι κτισμένη πάνω σε κάποιον<br />
ιδιαίτερο γεωστρατηγικό κόμβο, ούτε σε κάποιο<br />
ορεινό πέρασμα, ούτε παράγει κάποιο ιδιαίτερο<br />
τοπικόπροϊόντοοποίονατηςπροσδίδειξεχωριστή<br />
φήμη, ακτινοβολία και έσοδα όπως άλλες περιοχές<br />
του Ελληνισμού. Σε παρόμοιες περιοχές οι<br />
σουλτανικές αρχές χορηγούσαν ως γνωστόν<br />
ιδιαίτερα προνόμια, όπως φοροαπαλλαγές,<br />
φορολογικές ελαφρύνσεις και άλλα. Η Σύλλη<br />
ολόκληρη με την γύρω περιοχή της οφείλει τα<br />
προνόμιά της και την ιδιαίτερη μεταχείριση που της<br />
επεφύλαξε ο σουλτάνος του Ικονίου Αλαεδίν Α΄ στο<br />
γεγονός ότι κατέστη μοναστηριακή έκταση,<br />
βακούφι, αρχικά του Ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ<br />
καιέπειτακαιτηςΜονήςτουΑγίουΧαρίτωνος.<br />
Απόγλωσσικήςαπόψεως,είχεαπαγορευθήτο1277η<br />
χρήσις άλλης γλώσσης πλην της τουρκικής. Οι<br />
Ρωμιοίδετωνπεριοχώναυτώνμπορούσανναμιλούν<br />
ελληνικά μόνον στα σπίτια τους, ενώ οι έμποροι και<br />
οι βιοτέχνες έπρεπε οπωσδήποτε να μιλούν την<br />
τουρκική. Λαμβάνοντας υπ΄ όψιν όμως τα<br />
προαναφερθέντα προνόμια που απολάμβαναν οι<br />
Συλλαίοι, θεωρούμε ότι και η συνεχιζόμενη ως την<br />
Ανταλλαγή του 1924 ελληνοφωνία τους ήταν ένα<br />
απόαυτά.<br />
ΗκαταγωγήτωνΣυλλαίωναπασχόλησεαρκετάτους<br />
ερευνητές δεδομένου ότι ούτε γηγενείς Λυκάονες<br />
ήταν ούτε φαίνεται να είχαν στενές σχέσεις και<br />
δεσμούς με τους κατοίκους των άλλων γειτονικών<br />
Καππαδοκικών χωριών. Κατά μία εκδοχή (Κύριλλος<br />
Στ΄)προέρχονταιαπόγενιέςακριτώνπολεμιστώνεκ<br />
Πελοποννήσου «Τσακώνων» ή «Τζακώνων»<br />
λεγομένων. Οι πολεμικές αυτές οικογένειες ήταν επί<br />
εποχής Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους<br />
εγκατεστημένες σε όλα τα νότια σύνορα της<br />
αυτοκρατορίας(ακρίτες),απότοθέμαΚυβυραιωτών<br />
μέχριτηνΣυρο-Παλαιστίνη,μεσκοπότηφύλαξητων<br />
συνόρων αλλά και τη διεξαγωγή ναυτικών<br />
επιχειρήσεωνκατάτωνΣαρακηνώνπειρατών.<br />
https://www.pemptousia.gr/2017/02/istoria-keellinofonia-tis-sillis-ik/
ΝαόςΑρχαγγέλουΜιχαήλ,κτισμένοςαρχικάαποτηνΑγίαΕλένητο327μ.Χ.(Πρόσφαταανακαινισμένος,σήμεραμουσείο)
ΙΚΟΝΙΟ–ΜΟΥΣΕΙΟ<br />
ΜΕΒΛΕΒΗΔΩΝΔΕΡΒΙΣΙΔΩΝ<br />
Το Ικόνιο ετυμολογείται από την αρχαία ελληνική<br />
λέξη Εικόνιο, καθώς σύμφωνα με τον μύθο εδώ<br />
αφιέρωσεοΠερσέαςέναομοίωματουκεφαλιούτης<br />
Μέδουσας. Στα ρωμαϊκά χρόνια έγινε Iconium, απ’<br />
όπου το πήραν οι Βυζαντινοί και το εξελλήνισαν σε<br />
Ικόνιο,μέχριτηνάφιξητωνΣελτζούκωνλίγομετάτη<br />
μάχη του Μάτζικερτ. Οι τελευταίοι έδωσαν στην<br />
πόλη το σημερινό της όνομα, Konya. Υπήρξε<br />
σημαντικό κέντρο του Μικρασιατικού Ελληνισμού<br />
και αποτελούσε πόλη με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Από<br />
το μεσαίωνα ακόμη ήταν έδρα Μητρόπολης με<br />
συνολικό χριστιανικό πληθυσμό να ανέρχεται σε<br />
53.225 πιστούς και την πόλη του Ικονίου να αριθμεί<br />
τους 3.000 ελληνορθόδοξους. Οι Άραβες το<br />
ονόμαζαν «Ρουμ», δηλαδή χώρα των Ρωμιών,<br />
χαρακτηρισμόςπουαποδιδότανκαισεολόκληρητη<br />
Μικρά Ασία. Η ελληνική παιδεία ήταν ανεπτυγμένη<br />
σεόλεςτιςβαθμίδες.<br />
Η ελληνική δραστηριότητα κυριαρχούσε και στην<br />
οικονομία του Ικονίου και της ευρύτερης περιοχής,<br />
με κυριότερες επαγγελματικές ασχολίες αυτές της<br />
ταπητουργίας, της επεξεργασίας δερμάτων, της<br />
παραγωγής πυρίτιδας και της κτηνοτροφίας. Μετά<br />
τηνΚαταστροφήκαιτηνΑνταλλαγήΠληθυσμών,οι<br />
εξ Ικονίου πρόσφυγες μεταφυτεύουν την τέχνη της<br />
ταπητουργίαςστηνΕλλάδακαθώςαυτήήτανσχεδόν<br />
άγνωστη στον κυρίως ελλαδικό κορμό πριν την<br />
έλευσητωνπροσφύγων.<br />
Στο Ικόνιο βρίσκεται το τέμενος του Τζελαλεδίν<br />
Ρουμίή,αλλιώς,τοΜουσείοτουΜεβλανά,όπου<br />
καιησαρκοφάγοςτουσούφιποιητήΡουμί,οοποίος<br />
ίδρυσε εκεί το τάγμα των Περιστρεφόμενων<br />
ΔερβίσηδωνήΜεβλεβήδωντο1220.<br />
Οι περιστρεφόμενοι δερβίσηδες, το τάγμα των<br />
Μεβλεβί και η Σούφι μυστικιστική φιλοσοφία, είναι<br />
μια καθαρά Περσοελληνική πολιτισμική σύνθεση<br />
και συγκερασμός φιλοσοφικών και θρησκευτικών<br />
δοξασιών που δημιουργήθηκε τον 13 ο αιώνα στο<br />
«Σουλτανάτο των Ρούμ» των Ρωμιών – Ελλήνων<br />
δηλ., όπως παραδόξως ονόμασαν το πρώτο<br />
σουλτανάτοτουςοιΣελτζούκοιτον11 ο αιώνα.<br />
Οι Μεβλεβήδες δερβίσηδες είναι ένα σουφικό<br />
τάγμα. Με τον όρο σούφι εννοούμε εκείνες τις<br />
πρώτες ασκητικές κοινότητες του Ισλάμ οι οποίες<br />
εγκατέλειψαν τα εγκόσμια, πρεσβεύοντας ότι το<br />
ανθρώπινο πεπρωμένο εξαρτάται από την<br />
ανεξιχνίαστη θέληση του Θεού. Σε αυτές τις<br />
κοινότητες επικράτησε αρχικά το ασκητικό στοιχείο<br />
του μυστικισμού, ενώ με την πάροδο του χρόνου ο<br />
ασκητισμός θεωρήθηκε ως προκαταρκτικό στάδιο<br />
για την επίτευξη της πνευματικής ζωής. Ο<br />
μυστικισμός πήρε την θέση του ασκητισμού ως<br />
στόχος και επιδίωξη. Οι κοινότητες των σούφι<br />
επηρεάστηκαν άμεσα από τις αρχαιότερες<br />
παραδόσεις και φιλοσοφίες της Ανατολής και της<br />
λεκάνης της Μεσογείου, όπως ο νεοπλατωνισμός, ο<br />
γνωστικισμός, ο βουδισμός και ο χριστιανισμός.<br />
Όλες αυτές οι διδασκαλίες έπαιξαν το ρόλο τους<br />
στηντελικήδιαμόρφωσητηςσουφικήςδιδασκαλίας,<br />
αφού σύμφωνα με τους σούφι «όλες οι Παραδόσεις<br />
οδηγούνστηνμιακαιμόνηαλήθεια».<br />
Τον 13 ο αιώνα (1207-1273) εμφανίστηκε στον<br />
ιδεολογικό-θρησκευτικό χώρο του Ισλάμ μια<br />
χαρισματική προσωπικότητα που άφησε τη<br />
σφραγίδα του στον μουσουλμανικό μυστικισμό, ο<br />
Τζελαλεντίν Ρουμί. Για πολλούς μελετητές<br />
θεωρήθηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους<br />
μυστικούς ποιητές του ανθρώπινου γένους και από<br />
τουςσυγχρόνουςτουδόθηκετοόνομα«Μεβλανά»<br />
που σημαίνει «ο δάσκαλός μας». Γεννήθηκε<br />
1207/8 μ.Χ στο Μπαλκ σημερινό Αφγανιστάν. Ο<br />
πατέρας του Μπαχά αλ-Ντιν (Baha al-Din) ήταν<br />
φημισμένος λόγιος. Όταν έγινε 18 ετών, η<br />
οικογένεια, ξεφεύγοντας από τις επιδρομές των<br />
Μογγόλων,μετάαπόαλλεπάλληλεςμεταναστεύσεις<br />
εγκαταστάθηκεστοΙκόνιοκαιστηνηλικίατων25ο<br />
Ρουμί πήγε στη Δαμασκό για να συμπληρώσει την<br />
εκπαίδευσήτου.<br />
Στην ατραπό του μυστικισμού τον εισήγαγε ένας<br />
περιπλανώμενος δερβίσης, ο Σαμσουντίν του<br />
Ταμπρίζ. Το συνολικό ποιητικό έργο του άσκησε<br />
βαθιά επίδραση σε όλες τις μορφές αισθητικής<br />
έκφρασης του ισλαμικού κόσμου και κυριαρχείται<br />
απότηναπόλυτηαγάπηπροςτονΘεό.<br />
Όταν πέθανε, στις 17 Δεκεμβρίου του 1273,<br />
άνθρωποι από πέντε διαφορετικές πίστεις και<br />
θρησκείες ακολούθησαν τη νεκρική πομπή του. Η<br />
νύχτα της ταφής ονομάστηκε Σεμπούλ Αρούζ<br />
δηλαδήΝύχτατηςΈνωσης.ΑπότότεοιΜεβλεβήδες<br />
δερβίσηδες κράτησαν ως γιορτή τούτη την<br />
ημερομηνία.<br />
ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣΚΑΙΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ<br />
Έλαόποιοςκιανείσαι,περιπλανώμενος,<br />
ειδωλολάτρης,πυρολάτρης,<br />
Έλαακόμηκιανέσπασεςχιλιάδεςφορέςτουςόρκους<br />
σου,<br />
Έλακαιπάλιέλα,τoδικόμαςκαραβάνιδενείναι<br />
καραβάνιτηςαπόγνωσης.<br />
Αυτό αναφέρει μια χαρακτηριστική επιγραφή που<br />
βρίσκεται στην είσοδο του μαυσωλείου του Ρουμί<br />
στο Ικόνιο. Πρόκειται για μια δήλωση<br />
ανεξιθρησκείας ουσιαστικά. Σύμφωνα με τους<br />
Μεβλεβήδεςδερβίσηδεςόλοιοιάνθρωποιεπιζητούν<br />
τοίδιοπράγμα,τηνεπιστροφήτουςστονΘεό,μόνο<br />
πουοκαθέναςτοεκφράζειμεδιαφορετικάλόγια.<br />
Η ιδεολογία των στροβιλιζόμενων δερβίσηδων<br />
αντλείτουλικότηςαπότηνιδέατηςπεριστροφής.Η<br />
περιστροφή είναι θεμελιώδης συνθήκη της ύπαρξής<br />
μας. Όλα όσα υπάρχουν πάνω στο πρόσωπο της γης<br />
συνίστανται από περιστρεφόμενα ηλεκτρόνια,<br />
πρωτόνια και ουδετερόνια. Όλα περιστρέφονται και<br />
το ανθρώπινο πλάσμα ζει μέσω της κυκλικής<br />
περιστροφής του αίματος, των κυκλικών εναλλαγών<br />
της ζωής από την πρώτη στιγμή της γέννησής του.<br />
Περιστρεφόμενος σε αρμονία με όλα τα πράγματα<br />
στη φύση, ταυτίζεται με την ύπαρξη και το μεγαλείο<br />
του Δημιουργού. Τον σκέπτεται, Τον ευχαριστεί,<br />
προσεύχεταισ'Αυτόν.<br />
Ο στροβιλισμός του ανθρώπου γύρω από τον άξονα<br />
τουσώματόςτουαπότηναρχαιότηταακόμακαιπέρα<br />
από οποιεσδήποτε θρησκευτικές πρακτικές ήταν μια<br />
μέθοδος να ζαλιστεί και να «βγει η ψυχή από το<br />
σώμα». Όταν αυτό γίνεται μεθοδευμένα, μέσα από<br />
προκαθορισμένεςθρησκευτικέςτελετουργίεςόπωςη<br />
τελετή σεμά των δερβίσηδων, και με την υπόκρουση<br />
κατάλληλης μουσικής, τότε δεν επιδιώκεται απλώς<br />
να βγει η ψυχή από το σώμα αλλά επιπλέον να έρθει<br />
μέσω της έκστασης πιο κοντά στον Θεό. Αυτό<br />
επιτυγχάνεται με τη συσσώρευση ενέργειας η οποία<br />
οδηγεί στην έκσταση και τότε ο χορευτής με τις<br />
κινήσειςτουσώματοςτουσχεδιάζεισανέναζωντανό<br />
έργο τέχνης τα όσα ζει. Η λατρεία για τους σούφι<br />
είναι μια πορεία προς τα εμπρός και μέσα από την<br />
ιδιόρρυθμη λατρεία του χορού ο δερβίσης χορευτής<br />
απορροφάται, ενώνεται και ταυτίζεται με το<br />
μεταφυσικό, ξεπερνώντας το φράγμα του χώρου και<br />
τουχρόνου.<br />
Στον κόσμο αυτό, σύμφωνα με την διδασκαλία των<br />
σούφι, τα πάντα αλληλεπιδρούν και συνδέονται<br />
μεταξύ τους με έναν ιστό. Η μουσική και ο<br />
εκστατικόςχορόςείναιμόνοόργαναγιαναφτάσειο<br />
χορευτής στη μεταφυσική εμπειρία. Πρόκειται για<br />
την ύψιστη κατάσταση συνειδητοποίησης του<br />
ανθρώπου, κατά την οποία η πρώτη του σκέψη είναι<br />
πως υπάρχει κάτι άλλο πολύ μεγαλύτερο από αυτόν,<br />
το οποίο και αναζητά. Πρόκειται για μια λατρευτική<br />
σχέση, η οποία βασίζεται στην αγάπη και<br />
ταυτόχρονα στην ταπείνωση του «εγώ», κάτι που σε<br />
θεωρητικό επίπεδο βρίσκεται πολύ κοντά στη<br />
χριστιανικήδιδασκαλίακαιπρακτική.
ΤέμενοςΤζελαλεδίνΡουμί
ΤοΜουσείοΜεβλανά
<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong><br />
Η Κιλικία είναι αρχαία χώρα της νοτιοανατολικής<br />
Μικράς Ασίας, απέναντι από την Κύπρο με<br />
πρωτεύουσα τα Άδανα. Πριν από το 1922 είχε<br />
422.000 κατοίκους, εκ των οποίων 128.000 ήταν<br />
Έλληνες. Αρχικά η χώρα ήταν τμήμα της Χετιτικής<br />
αυτοκρατορίας. Μετά κατακτήθηκε από τους<br />
Ασσύριους, ενώ το 607 π.Χ., μετά την καταστροφή<br />
του κράτους των Ασσυρίων, έμεινε ανεξάρτητη. Το<br />
400π.Χ.προσχώρησεστονΚύροτοννεότερο.<br />
Στην Ισσό το 333 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος νίκησε<br />
τον Δαρείο και απετέλεσε ξεχωριστή επαρχία. Στον<br />
Κύδνο ποταμό λούστηκε ο Μέγας Αλέξανδρος και<br />
αρρώστησε. Στα χρόνια των διαδόχων του, υπήρξε<br />
κέντρο σκληρών αγώνων μεταξύ των Σελευκιδών<br />
και των Πτολεμαίων μέχρι την κατάληψή της από<br />
τονΑντίοχο.<br />
ΗΑγίαΓραφήαναφέρειπωςοΣολομώνταςαγόραζε<br />
άλογα από την Κιλικία και τα πουλούσε στη Συρία,<br />
μαζί με άμαξες που αγόραζε από την Αίγυπτο. Το<br />
ευαγγέλιο έφθασε εκεί νωρίς. Εκκλησιαστικά<br />
υπαγότανστοΠατριαρχείοΑντιοχείαςκαιήτανπολύ<br />
σημαντικό εκκλησιαστικό κέντρο, ιδιαίτερα η<br />
πρωτεύουσά της, η Ταρσός, από την οποία και<br />
καταγότανοΑπόστολοςΠαύλος.<br />
Το 103 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Μάρκο Αντώνιο.<br />
Μετά πέρασε στην κυριαρχία του Μιθριδάτη, τον<br />
οποίο και εκδίωξε ο Σύλλας το 92 π.Χ. Το 78 π.Χ. οι<br />
Ρωμαίοιηττήθηκαναπότουςπειρατέςπουτηνείχαν<br />
κάνειορμητήριότουςμεστόλουςπουκυριαρχούσαν<br />
στηΜεσόγειο,φτάνονταςμέχρικαιτονΤίβερη.Τότε<br />
αναγκάσθηκαν να αναλάβουν τον αποκαλούμενο<br />
"Πειρατικό πόλεμο" τη διεξαγωγή του οποίου<br />
ανάλαβεοΠομπήιος,οοποίοςκαιτουςκατέστρεψε.<br />
Απότότεγίνεταιρωμαϊκήεπαρχία.<br />
Κατά τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους η χώρα<br />
διαιρέθηκε σε "Πρώτη" και "Δεύτερη" Κιλικία. Οι<br />
Βυζαντινοί Αυτοκράτορες προσλάμβαναν τους<br />
Κίλικες στο αυτοκρατορικό ναυτικό όπου και<br />
αποδείχθηκαν επιδέξιοι ναύτες. Ο Χοσρόης,<br />
βασιλιάς των Περσών, τον 7 ο μ.Χ. αιώνα κατέλαβε<br />
την Κιλικία και αργότερα ο Ηράκλειος την<br />
ελευθέρωσε. Λίγο αργότερα περιήλθε στη κατοχή<br />
των Αράβων, μέχρι το 965 μ.Χ. όταν προσαρτήθηκε<br />
στηΒυζαντινήαυτοκρατορία.<br />
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι μετά την κατάληψη της<br />
Αρμενίας από τους Σελτζούκους Τούρκους, ένα<br />
μεγάλο τμήμα του αρμενικού πληθυσμού<br />
μετανάστευσε προς την Κιλικία, όπου το 1080<br />
ιδρύθηκε το πριγκιπάτο της Κιλικίας και το 1198<br />
μετατράπηκε σε βασίλειο, το οποίο ευδοκίμησε έως<br />
το 1375, όταν καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς.<br />
Σήμερα,στηνΚιλικίαείναιδιάσπαρταταμνημείακαι<br />
τα κάστρα εκείνης της εποχής, που μαρτυρούν την<br />
ανάπτυξητουαρμενικούβασιλείουκαιενόςισχυρού<br />
πολιτισμού. Ο αρμενικός πληθυσμός και το<br />
Καθολικάτο (πατριαρχείο) της Κιλικίας έμειναν έως<br />
το 1922, όταν οι δυνάμεις του Κεμάλ εφάρμοσαν το<br />
ίδιο σχέδιο εξόντωσης και διωγμών της Σμύρνης και<br />
άδειασαντηνΚιλικίααπότοχριστιανικόστοιχείο.Το<br />
1909 πραγματοποιήθηκε η σφαγή των Αδάνων με<br />
30.000 Αρμένιους νεκρούς, ως προπομπός της<br />
μεγάλης Γενοκτονίας του 1915 με θύματα 1.500.000<br />
Αρμενίους.<br />
ΚατάτονΑ'ΠαγκόσμιοΠόλεμοητύχητηςΚιλικίας<br />
και των λοιπών χωρών της Τουρκίας εξαρτήθηκαν<br />
από διαδοχικές συμφωνίες μεταξύ των Μεγάλων<br />
Δυνάμεων. Το 1916 η Κιλικία αναγνωρίστηκε ως<br />
Ιταλική ζώνη ενώ το 1917 ως Γαλλική. Αργότερα με<br />
τη Συνθήκη των Σεβρών αποσπάστηκε της επιρροής<br />
της Γαλλίας αποδιδόμενη στην Τουρκία. Το 1919<br />
μπήκαν στην Κιλικία τα γαλλικά στρατεύματα,<br />
παραμένοντας μέχρι το 1921 οπότε και αναχώρησαν<br />
παραδίδοντάςτηνπάλιστουςΤούρκους.
ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ<br />
ΗΑντιόχεια(Antakya),γνωστήκαιωςΑντιόχειαη<br />
επίΔάφνηήεπίΟρόντουήΑντιόχειαηΜεγάλη<br />
βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του ποταμού<br />
Ορόντη και ιδρύθηκε στα τέλη του 4 ου αιώνα π.Χ.<br />
από τον Σέλευκο Α΄το Νικάτορα, στρατηγό του<br />
Μεγάλου Αλεξάνδρου, προς τιμή και μνήμη του<br />
πατρός του Αντίοχου. Η Αντιόχεια αναμφιβόλως<br />
υπήρξε το λίκνο του ελληνικού πολιτισμού στην<br />
περιοχή της Μέσης Ανατολής και αποτέλεσε το<br />
σταυροδρόμι των μεγάλων φιλοσοφικών ρευμάτων,<br />
με μεγάλη ανάπτυξη των γραμμάτων και των<br />
επιστημών.<br />
Επί 8 αιώνες, υπήρξε μαζί με την Αλεξάνδρεια<br />
της Αιγύπτου η μεγάλη ελληνική μητρόπολη<br />
των τεχνών, των γραμμάτων. Αν και λίγο<br />
μικρότερη της Αλεξάνδρειας, συνέβαλε το ίδιο<br />
στη λάμψη του ελληνιστικού πολιτισμού των<br />
μεταλεξανδρινών χρόνων, στην κομψότητα και<br />
την ευμάρεια. Τα χαρακτηριστικά γεγονότα που<br />
συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ακμής της, ήταν<br />
εκείνα που διακήρυξαν την αξία της πόλης αυτής,<br />
έτσι ώστε οι χαρακτηρισμοί της ως «Αντιόχεια η<br />
Μεγάλη», η «Καλή», η «Θεούπολη», να το<br />
καταδεικνύουν και συνάμα να επιδεικνύουν το<br />
μέγεθοςτηςσυμβολήςτηςστηνπαγκόσμιαιστορία.<br />
Η μεγαλοπρέπεια και η ανάπτυξή της δεν έπαψαν<br />
και στις τρεις περιόδους της ιστορίας της, δηλαδή<br />
κατά την ελληνιστική περίοδο (300 - 64 π.Χ.), τη<br />
Ρωμαιοκρατία(64π.Χ.-325)καιτηβυζαντινήεποχή<br />
325 - 637), με αποτέλεσμα να διατηρούν τη<br />
λαμπρότητά της, σε περίοπτη μέχρι την πτώση της<br />
στηναραβικήκυριαρχία.ΙστορικάοιΑντιοχείςτο83<br />
π.Χ. άνοιξαν τις πύλες των τειχών στο Βασιλέα της<br />
Αρμενίας Τιγράνη, αντιστάθηκαν επιτυχώς στην<br />
Ρωμαϊκή υποδούλωση πετυχαίνοντας την<br />
αναγνώριση της «ελεύθερης πόλης» ως και τη<br />
διεξαγωγήΟλυμπιάδων.<br />
Η Αντιόχεια υπήρξε το βασικότερο κέντρο του<br />
εμπορίου. Οι Σύροι έμποροι υπήρξαν ονομαστοί<br />
τόσο κατά τους πριν, όσο και μ.Χ. χρόνους. Το<br />
διαμετακομιστικό εμπόριο υπήρξε τόσο έντονο, που<br />
αργότερα προκάλεσε την αναζήτηση νέων<br />
θαλασσίων οδών και ανακαλύψεων. Εξαιρετική<br />
υπήρξε ακόμη η ανάπτυξη της γεωργίας που έμαθαν<br />
οιΆραβεςκαιδιέδωσανστομεταγενέστεροκόσμο.<br />
Πέρασεσταδιακάστηνπαρακμήαπότον10 ο αι.λόγω<br />
των σφοδρών επιδρομών των κατακτητών, Αράβων<br />
και Σταυροφόρων, καθώς και της αλλαγής των<br />
εμπορικών δρόμων προς τη Δύση. Με την κατάλυση<br />
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στο τέλος του Α΄<br />
Παγκοσμίου Πολέμου, η Αντάκια πέρασε στην<br />
κατοχή των Γάλλων, για να παραδοθεί το 1939 στην<br />
Τουρκία,απότηνΚοινωνίατωνΕθνών .<br />
Σημαντικό μέρος της ιστορίας της Αντιόχειας<br />
αποτελεί ο θρησκευτικός παράγοντας. Ακριβώς<br />
όπως στη πολιτισμική της έτσι και στη<br />
θρησκευτική της διαδρομή, η Αντιόχεια,<br />
«δέκτης»τωνμεγαλυτέρωνΘρησκειώντουτότε<br />
κόσμουεξελίχθηκεστησυνέχειασεμέγαθεολογικό<br />
φάρο. Θεωρείται πολυπολιτισμική πόλη, με<br />
δραστήριες θρησκευτικές μειονότητες Αλεβιτών και<br />
Χριστιανών Καθολικών και Ορθοδόξων, καθώς και<br />
Εβραίων, που συνυπάρχουν χωρίς ιδιαίτερα<br />
προβλήματαμετησουνιτικήπλειοψηφία<br />
• Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χατάι, το οποίο<br />
διαθέτει μεγάλη συλλογή ρωμαϊκών και βυζαντινών<br />
ψηφιδωτών από την αρχαία Αντιόχεια. Άρχισε να<br />
λειτουργείτο1948.<br />
• ΤοοθωμανικήςεποχήςτέμενοςHabib-iNeccar,το<br />
αρχαιότερο τζαμί στην Αντάκια. Κατά τη<br />
μουσουλμανική παράδοση, περιέχει στο δεύτερο<br />
υπόγειότουτοντάφοτουσημαντικότερουαγίουτου<br />
Ισλάμ, του Χαμπίμπ-ι Νεκάρ. Η πρωιμότερη<br />
περιγραφήτουτάφουπροέρχεταιαπότον10οαι.<br />
• Η εκκλησία του Αγίου Πέτρου, στη δυτική όχθη<br />
του ποταμού Ορόντη, στους πρόποδες του όρους<br />
Χατζ.
HΚαθολικήΕκκλησία
ΜιααπεικόνισητηςπορείαςτουΑποστόλουΠαύλου
ΤαγραφείατηςΚαθολικήςΕκκλησίας
ΗabibiΝeccarΜosque,10 th c.
Εργαστήριοπουφτιάχνεικανταΐφι-τοκατ’εξοχήν<br />
παραδοσιακόγλυκότηςπόλης
ΗΠΑΛΙΑΠΟΛΗ
Λεπτομέρειααποτοψηφιδωτό<br />
τηςΔάφνης,2οςαιώναςμ.Χ.
ΈρωςκαιΨυχή,3οςαι.μ.Χ.
ΠροσωποποίησητηςΣωτηρίας,3 ος αι.μ.Χ.
Διόνυσος2 ος αι.μ.Χ.
Ωκεανός,3οςαι.μ.Χ.
Ωκεανός<br />
καιΤήθυς,<br />
5οςαι.μ.Χ.
Νάρκισσος-λεπτομέρειααποτοψηφιδωτό<br />
τηςΔάφνης,2οςαιώναςμ.Χ.
ΗΓαία,λεπτομέρειααπότοψηφιδωτότηςΔάφνης,2οςαιώναςμ.Χ.
ΣαρκοφάγοςτύπουSidemara<br />
3οςαιώναςμ.Χ.
ΣαρκοφάγοςτύπουSidemara,3οςαιώναςμ.Χ.
<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />
Στην αρχαιότητα Κομμαγηνή λεγόταν η γεωγραφική<br />
περιοχή που περικλείεται δυτικά από την<br />
οροσειρά του Ταύρου, νότια της Συρίας και<br />
ανατολικάαπότονΕυφράτηΠοταμό,δηλαδήτμήμα<br />
της σημερινής νοτιοανατολικής Τουρκίας. Ένα<br />
βασίλειο το οποίο επιβίωσε χωρίς να διεξάγει<br />
πολέμους και σύμβολο της ειρήνης και της<br />
διπλωματίας. Επιπλέον, θεωρείται πως στα εδάφη<br />
της,στηνπόληΟύρφα,γεννήθηκεοΑβραάμ.<br />
Μετά την κατάλυση της Περσικής Αυτοκρατορίας<br />
στην οποία ανήκε, η Κομμαγηνή περιήλθε στο<br />
βασίλειοτωνΣελευκιδών.Το162π.Χ.αποσπάστηκε<br />
και απετέλεσε ιδιαίτερο βασίλειο, κατά την εποχή<br />
των Επιγόνων, με πρωτεύουσα τα Σαμόσατα.<br />
Σπουδαιότεροι βασιλείς της Κομμαγηνής ήταν ο<br />
Αντίοχος Α΄και ο Αντίοχος Δ΄(72 μ.Χ.) επί του<br />
οποίου το Βασίλειο αυτό καταλύθηκε από τους<br />
Ρωμαίους και επαναπροσαρτήθηκε στη Συρία<br />
αποτελώντας ρωμαϊκή επαρχία. Κατά τους<br />
βυζαντινούς χρόνους ονομαζόταν "Ευφρασία"<br />
διατηρώντας όμως και το όνομα "Κομμαγηνή" και<br />
αποτελούσε επίσης επαρχία, αποτελούμενη από 12<br />
κυρίωςπόλεις.<br />
Το 1870 ήλθε στο φως θαυμάσιο μνημείο του<br />
Αντιόχου Α΄ στο όρος Νεμρούτ. Ο Αντίοχος Δ΄ ο<br />
Επιφανής είχε σκοτωθεί πολεμώντας τους Πάρθους<br />
το 164 π.Χ., ενώ την ίδια εποχή οι Μακκαβαίοι<br />
ξεσηκώνονταν εναντίον των Σελευκιδών και<br />
εγκαθίδρυαν τη δυναστεία των Ασαμοναίων. Την<br />
επόμενη χρονιά ένας τοπικός διοικητής θα<br />
αποφάσιζε να εκμεταλλευτεί την κατάρρευση της<br />
σελευκιδικής εξουσίας και να γίνει και ο ίδιος<br />
βασιλιάς: ο αρμενικής καταγωγής Πτολεμαίος,<br />
σατράπης της Κομμαγηνής, περιφέρειας του<br />
βασιλείουτωνΣελευκιδών,ανακηρύχθηκεβασιλιάς,<br />
ιδρύοντας μία δυναστεία της οποίας οι τελευταίοι<br />
απόγονοι θα κατέληγαν υπήκοοι της Ρώμης. Ο<br />
εγγονόςτουτελευταίουβασιλιάτηςέμεινεγνωστός<br />
ωςΦιλόπαππος(ΟΓάιοςΙούλιοςΑντίοχοςΕπιφανής<br />
Φιλόπαππος) ήταν ευεργέτης της πόλης των<br />
Αθηνών, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στο 70 μ.Χ. και<br />
στον οποίο είναι αφιερωμένο το μνημείο του<br />
Φιλοπάππου στον ομώνυμο λόφο απέναντι από την<br />
Ακρόπολη, βρίσκεται το γνωστό μνημείο το οποίο<br />
χτίστηκε προς τιμήν του πάνω στον λόφο που φέρει<br />
τοόνομάτου.<br />
Αυτό το βασίλειο της Κομμαγηνής, εύθραυστο,<br />
μικρόκαιεφήμερο,βρίσκειτηθέσητουστηνποίηση<br />
του Καβάφη, που εμπνέεται από τη φθορά, την<br />
παρακμή. Το ποίημά του: Επιτύμβιον Αντιόχου,<br />
ΒασιλέωςΚομμαγηνήςαναφέρεταιστονΑντίοχο<br />
Α΄ τον Θεό, Δίκαιο, Επιφανή, Φιλορωμαίο,<br />
Φιλέλληνα—κάθε προσωνύμιο τονίζει περισσότερο<br />
τη μηδαμινότητά του—, ο οποίος καυχιόταν για την<br />
καταγωγήτουαπότονΜέγαΑλέξανδρο,καθώςήταν<br />
γιος μιας Ελληνίδας πριγκίπισσας των Σελευκιδών<br />
καιενόςΑρμένιουβασιλιά,λάτρη,όπωςλέγεται,των<br />
ελληνικώνγραμμάτων.ΣταχρόνιατουηΚομμαγηνή<br />
γνώρισεμεγάληακμή. Οτάφοςτουπάνωστοβουνό<br />
Νεμρούτ με τις ύψους δέκα μέτρων προτομές θεών<br />
μαρτυρεί την ανατολίτικη δυναστική συνήθεια να<br />
αποθεώνεταιέναςηγεμόνας.<br />
ΕπιτύμβιονΑντιόχου,βασιλέωςΚομμαγηνής<br />
Μετάπουεπέστρεψε,περίλυπη,απ'τηνκηδείατου,<br />
ηαδελφήτουεγκρατώςκαιπράωςζήσαντος,<br />
τουλίανεγγραμμάτουΑντιόχου,βασιλέως<br />
Κομμαγηνής,ήθελ'έναεπιτύμβιονγι'αυτόν.<br />
ΚιοΕφέσιοςσοφιστήςΚαλλίστρατος-οκατοικών<br />
συχνάεντωκρατιδίωτηςΚομμαγηνής,<br />
κιαπότονοίκοντονβασιλικόν<br />
ασμένωςκ'επανειλημμένωςφιλοξενηθείςτοέγραψε,τηυποδείξειΣύρωναυλικών,<br />
καιτοέστειλεειςτηνγραίανδέσποιναν.<br />
«ΤουΑντιόχουτουευεργέτουβασιλέως<br />
ναυμνηθείεπαξίως,ωΚομμαγηνοί,τοκλέος.<br />
Ήταντηςχώραςκυβερνήτηςπρονοητικός.<br />
Υπήρξεδίκαιος,σοφός,γενναίος.<br />
Υπήρξενέτιτοάριστονεκείνο,Ελληνικόςιδιότηταδενέχ'ηανθρωπότηςτιμιοτέραν·<br />
ειςτουςθεούςευρίσκονταιταπέραν.»<br />
ΚωνσταντίνοςΠ.Καβάφης
ΗΣΕΛΕΥΚΕΙΑΗΕΠΙΤΟΥ<br />
ΖΕΥΓΜΑΤΟΣΉΖΕΥΓΜΑ<br />
ΗΣελεύκειαηεπίτουΖεύγματοςήΣελεύκεια<br />
η προς Ευφράτη ή απλώς Ζεύγμα (Ζεῦγμα) ήταν<br />
αρχαία ελληνιστική πόλη στη σημερινή νότιο<br />
ανατολική Τουρκία. Η περιοχή εκείνη την εποχή<br />
ήταντμήματηςΆνωΣυρίας,ανήκεστοβασίλειοτων<br />
Σελευκιδών και για ένα διάστημα στο βασίλειο της<br />
Κομμαγηνής. Το 80% του αρχαιολογικού χώρου<br />
βρίσκεται από το 2000 βυθισμένο στην τεχνητή<br />
λίμνηπουσχηματίστηκεαπότοφράγμαΜπιρετσίκ.<br />
Ιδρύθηκε το 300 π.Χ. από τον Σέλευκο Α΄ τον<br />
Νικάτορα,διάδοχοτουΜεγάλουΑλεξάνδρου,στη<br />
δυτική όχθη του Ευφράτη αλλά η κατοίκηση στην<br />
περιοχή ξεκινά από τη Νεολιθική εποχή. Στην ακμή<br />
της έφτανε τους 25.000 κατοίκους. Το όνομά της το<br />
οφείλει στη γέφυρα με λέμβους που<br />
κατασκευάστηκε στην πόλη από τον Σέλευκο,<br />
ώσπου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός έκτισε<br />
νέα, λίθινη. Απέναντι από τη Σελεύκεια, στην άλλη<br />
όχθη του Ευφράτη, υπήρχε μια άλλη ελληνιστική<br />
πόλη,ηΑπάμεια.Ηπόληβρισκότανστονσημαντικό<br />
τότε «δρόμο του Μεταξιού» από τον οποίο γινόταν<br />
σημαντική διακίνηση εμπορευμάτων μεταξύ<br />
ΑνατολήςκαιΔύσης.ΕδώπαντρεύτηκεοΑντίοχοςΓ'<br />
ο Μέγας ενώ η πόλη χρησιμοποιήθηκε ως πέρασμα<br />
για τον στρατό των Σελευκιδών στις εκστρατείες<br />
τους στη Παρθία και στη Βακτριανή. Τον 1 Ο αιώνα<br />
π.Χ. ο βασιλιάς της Αρμενίας Τιγράνης ο Μέγας<br />
φυλάκισε και σκότωσε, στην ακρόπολη που<br />
βρισκότανστηΣελεύκεια,τηνΚλεοπάτραΣελήνη.<br />
Τον 1 ο π.Χ. αιώνα το Ζεύγμα έγινε τμήμα της<br />
ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή οι Πάρθοι<br />
κατέλαβαν την Απάμεια. Έτσι ο Ευφράτης με το<br />
Ζεύγμα έγιναν σύνορο της αυτοκρατορίας.<br />
Μέχρι και το Μεσαίωνα η Ζεύγμα ήταν εύπορη και<br />
πολλοί αρχαιολόγοι τη συνέκριναν με την Πομπηία.<br />
Ηπόληγνώρισεμεγάληανάπτυξηενώέγινεκαιέδρα<br />
της5ηςΣκυθικήςλεγεώναςπουπαρέμεινεεκείμέχρι<br />
το252μ.Χ.,ότανορωμαϊκόςστρατόςηττήθηκεαπό<br />
τονΣαπώρΑ',στηΒαρβαλισσό.<br />
Το Ζεύγμα πέρασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και<br />
διατηρήθηκε στην επικράτειά της έως το 637 μ.Χ.<br />
όταν καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους<br />
Άραβες.Μετάηπόλησταδιακάεγκαταλείφθηκε.<br />
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν<br />
από τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς το<br />
1917 και συνεχίστηκαν το 1970 από τον Τζον<br />
Βάγκνερ. Από το 1990 οι έρευνες συνεχίστηκαν με<br />
εντατικούς ρυθμούς, λόγω της ανόδου του νερού.<br />
Ανασκάφτηκε σχεδόν το μεγαλύτερο τμήμα της<br />
πόλης. Τα αρχαιολογικά ευρήματα μεταφέρθηκαν<br />
στο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης που θεωρείται<br />
ένα από τα καλύτερα μουσεία ψηφιδωτών στον<br />
κόσμο.<br />
Κοντά στο Ζεύγμα έχουν ανευρεθεί θέσεις της<br />
νεολιθικής εποχής. Επίσης βρέθηκαν πολλά<br />
ψηφιδωτά της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής με<br />
θέματα από την ελληνική μυθολογία, όπως ο<br />
Ωκεανός με την Τηθύ, ο Δαίδαλος με τον Ίκαρο, ο<br />
Αχιλλέας στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη, και ο<br />
Διόνυσος με την Αριάδνη. Ακόμη, βρέθηκαν<br />
τοιχογραφίες, νομίσματα, κεραμικές σφραγίδες<br />
αγάλματα και εκατοντάδες κινητά ευρήματα. Τα<br />
ψηφιδωτά είναι φτιαγμένα από χαλίκια με τα έξη<br />
βασικά χρώματα και τις αποχρώσεις τους που έχουν<br />
συλλεχθεί από τις όχθες του Ευφράτη. Το ανοικτό<br />
μπλε, το ανοικτό πράσινο και το πορτοκαλί επειδή<br />
δεν υπήρχε στα χαλίκια το έχουν φτιάξει από γυαλί<br />
και γι΄ αυτό τα μωσαϊκά αυτά έχουν εξαιρετική<br />
ποιότητα,ζωντάνιακαιγοητεία.
ΤοΚάστροτηςπόλης
St.Bedros,Aρμενικήεκκλησία19ουαιώνα
ΑΡΜΕΝΙΚΗΕΚΚΛΗΣΙΑ
Παραδοσιακό ΚαφενείοTahmisKahvesiτου1635
Παραδοσιακό ΚαφενείοTahmisKahvesiτου1635
MEVLEVIMUSEUM
ΤοΜουσείοτηςΠόλης(KentMuseum)<br />
Παραδοσιακάεπαγγέλματα
ΜουσείοΚουζίνας<br />
(Mutfakmuseum)
ΤΟΠΑΖΑΡΙ
KurtulusMosque<br />
(ΗπαλιάΑρμενικήεκκλησίατης<br />
ΠαρθένουΜαρίας)
Χαρακτηριστικόπαραδοσιακόσπίτι
“Thegypsygirl”-τογνωστότεροψηφιδωτότουμουσείου-ΠολλοίυποστηρίζουνότιείναιοΜέγαςΑλέξανδρος
ΩΚΕΑΝΟΣ&ΤΗΘΥΣ(ΟιγονείςτουποταμούΕυφράτη)
ΈρωςκαιΨυχή
HΑρπαγήτηςΕυρώπης
Κλειώ&Ευτέρπη
ΟΑχιλλέαςστηνΑυλήτουΒασιλιάΛυκομήδη
ΟΔΙΟΝΥΣΟΣ
ΟΠερσέας&ηΑνδρομέδα
ΟθεόςΆρης
ΗγέννησητηςΑφροδίτης
ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΟΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣΧΩΡΟΣΤΟΥΖΕΥΓΜΑΤΟΣ.<br />
ΕδώβρέθηκανταψηφιδωτάτουΜουσείου
ΕΔΕΣΣΑΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ<br />
Η Έδεσσα ήταν αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας.<br />
Στη θέση της βρίσκεται η σημερινή Urfa<br />
(Şanlıurfa)τηςΤουρκίας.<br />
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗΚΑΙ<br />
ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />
Η ελληνιστική πόλη βρισκόταν πάνω στην<br />
παλαιότερη πόλη με το όνομα Ορχόη ή Οσρόη. Ο<br />
Σέλευκος Α΄ Νικάτωρ την επανίδρυσε με το όνομα<br />
Αντιόχεια Μιξοβάρβαρο και στην συνέχεια της<br />
έδωσε το όνομα Έδεσσα (305 π.Χ.). Το πρώτο<br />
νόμισμα της ελληνιστικής πόλεως ήταν των χρόνων<br />
του Αντιόχου Α΄ του Σωτήρος, το 280 π.Χ. Το 212<br />
π.Χ. ο Σελευκίδης βασιλιάς Αντίοχος Γ΄, πέρασε<br />
διαμέσου της Έδεσσας, αν κρίνει κανείς από το<br />
νόμισμαπουέκοψεστηνπόλη. .<br />
ΑργότεραοΑντίοχοςΔ'οΕπιφανής,κατάμαρτυρία<br />
τουΠλινίου,τημετονόμασεσε«Αντιόχειατωνεπι<br />
Καλλιρρόη»(165/4π.Χ.),καιτοίδιοόνομαφέρουν<br />
και τα νομίσματα «ΑΝΤΙΟΧΕΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙ<br />
ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ». Το όνομα όμως αυτό δεν<br />
διατηρήθηκε για πολύ. Από την αρχή της τουρκικής<br />
κυριαρχίας ήταν γνωστή με το όνομα που της<br />
δόθηκεαπότουςΣελευκίδες,Έδεσσα.<br />
Η σημερινή Urfa μετονομάστηκε επίσημα σε<br />
Şanlıurfa (Ούρφα η ένδοξη) από την Τουρκική<br />
Εθνοσυνέλευση του 1984, σε αναγνώριση της<br />
τοπικής αντίστασης κατά τη διάρκεια του<br />
διαμελισμού των εδαφών της Οθωμανικής<br />
Αυτοκρατορίας, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η<br />
Urfa λέγεται στις βιβλικές γραφές πως είναι η<br />
γενέτειρα του Ιώβ. Για τους Αρμένιους, θεωρείται<br />
ιερός τόπος, δεδομένου ότι πιστεύεται ότι η<br />
αρμενικήαλφάβητοςεφευρέθηκεεκεί.<br />
Σύμφωναμετηνπαράδοση,οΝεμρώδείχεπετάξει<br />
τον Αβραάμ στην πυρά, προκειμένου να τον<br />
θυσιάσει.ΟΘεόςόμωςάλλαξετηφωτιάσενερόκαι<br />
τααναμμένακάρβουνασεψάρια.Ηλίμνημεταιερά<br />
ψάρια,υπάρχειμέχρισήμερα.<br />
ΡΩΜΑΪΚΗΚΑΙΠΑΡΘΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />
Μετά την αποσύνθεση της Σελευκιδικής αυτοκρατορίας,ηΈδεσσαυπήχθηστοαυτόνομοβασίλειο<br />
τηςΟσροηνής(132π.Χ.-214μ.Χ.).Τοβασίλειοαυτό<br />
ιδρύθηκε από αραβικές φυλές (μαζί και οι<br />
Ναβαταίοι), και είχε 28 άρχοντες που μερικές φορές<br />
ονόμαζαν τους εαυτούς τους "βασιλείς" στα<br />
νομίσματάτους.<br />
Στην αρχή η πόλη ήταν υπό την παρθική<br />
επικυριαρχία, ύστερα του Τιγράνη της Αρμενίας και<br />
στην συνέχεια από την εποχή του Πομπηίου, υπό<br />
τους Ρωμαίους. Με την κατάληψη και λεηλασία της<br />
Έδεσσας από τον Τραϊανό, η πόλη έπεσε σε ρωμαϊκά<br />
χέρια(116-118μ.Χ.).Επειδήόμωςηπόληήτανφίλα<br />
προσκείμενη στους Πάρθους, ο Ρωμαίος αυτοκράτωρΛούκιοςΒέροςτηνξαναλεηλάτησεσταμέσα<br />
του ίδιου αιώνα. Ο αυτοκράτωρ Καρακάλλας<br />
δολοφονήθηκεστονδρόμοαπότηνΈδεσσαπροςτις<br />
Κάρρεςαπόένανφρουρότου(217μ.Χ.).Το260μ.Χ.<br />
έγινε εκεί κοντά αποφασιστική μάχη, στην οποία οι<br />
Σασσανίδες Πέρσες του Σαπώρ Α΄ κατανίκησαν τον<br />
ρωμαϊκόστρατότουαυτοκράτοραΒαλεριανού.<br />
ΣΤΑΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑΧΡΟΝΙΑ<br />
Στα χρόνια του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστίνου<br />
Α΄, η Έδεσσα ξανακτίστηκε ως Ιουστινόπολις. Αν<br />
και οι Σασσανίδες του Χοσρόη Β΄ την κατέλαβαν το<br />
609 μ.Χ., εν τούτοις μετά από αιματηρές μάχες την<br />
ανέκτησεοΗράκλειος(627/8μ.Χ.).<br />
Κατά την Α' Σταυροφορία, η Έδεσσα έγινε<br />
πρωτεύουσα της ομώνυμης κομητείας. Η Κομητεία<br />
της Έδεσσας ήταν το πρώτο κράτος που ιδρύθηκε<br />
από τους Σταυροφόρους, αλλά και το πρώτο που<br />
καταλύθηκε, το 1144, πέφτοντας στα χέρια των<br />
Τούρκων.
Τοκάστρο
ΗΙερήλίμνητουΑβραάμ<br />
(Balıklıgöl)
ΤαψάριατηςΙερήςλίμνητουΑβραάμ<br />
πουσύμφωναμετομύθο,οΘεός<br />
μεταμόρφωσεαποκάρβουνα
Halil-ur-Rahman,χτίστηκεαποτους<br />
ΚούρδουςΑyyubidsτο1211,διπλαστό<br />
σημείοπουπιστεύεταιότιγεννήθηκε<br />
οΠροφήτηςΑβραάμ
Toπηγάδι<br />
τουΙώβ
Τοκάστρο
HalilMosque,χτισμένο το1211μ.Χ<br />
δίπλατοσημείοπουπιστεύεταιοτι<br />
γεννήθηκεοΠροφήτηςΑβραάμ
ΟύρφαΚεμπάπ
ΧΑΡΡΑΝ – Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ ΤΗΣ<br />
ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ<br />
Στο Κουρδιστάν της Τουρκίας, η αρχαία πόλη<br />
Χαρράν είχε στρατηγική σημασία. Βρισκόταν στη<br />
διασταύρωση του δρόμου του μεταξιού, μεταξύ του<br />
Ιράκ, της Συρίας, και της Ανατολίας, ιδιαίτερα<br />
σημαντικό ως μια σύνδεση μεταξύ του ποταμού<br />
ΕυφράτηκαιτηςΕγγύςΑνατολής,ζωτικήςσημασίας<br />
διαδρομή προκειμένου να αποφεύγεται η έρημος<br />
Nefud. Βρίσκεται σε απόσταση 40-45 χλμ. από την<br />
Ούρφα. Σε όλη την ιστορία της δέχτηκε πολλούς<br />
πολιτισμούς, Ακκάδιους, Βαβυλώνιους, Ασσύριους,<br />
Χετταίους, Πέρσες, Αλεξανδρινούς, Ρωμαίους,<br />
Βυζαντινούς, Σελτζούκους, Ayyubids, και πολλές<br />
άλλεςδυναστείεςκαιαυτοκρατορίες.Προςτοτέλος<br />
της δυναστείας Umayyad, η Χαρράν έγινε<br />
πρωτεύουσα της Ισλαμικής αυτοκρατορίας.Γνωστή<br />
ως θρησκευτικό κέντρο, εμπορικό και γεωργικό,<br />
ήτανδιάσημηγιατοβαμβάκι,τομέλι,ταγλυκά,και<br />
τα εργαλεία μέτρησης. Κατά την περίοδο μεταξύ<br />
718-913,πέρασεσεμίαχρυσήεποχήωςπολιτιστικό<br />
κέντρογνώσης.<br />
ΤΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΤΗΣΧΑΡΡΑΝ<br />
Εκεί υπήρξε το πρώτο γνωστό πανεπιστήμιο<br />
στον κόσμο, το Πανεπιστήμιο της Χαρράν.<br />
Δυστυχώς , σήμερα, δεν διασώζεται παρά μόνο ένας<br />
πύργοςκαιμίααψίδα,Οπύργοςπουστέκεταιακόμα<br />
όρθιος, θεωρείται πως χρησιμοποιήθηκε ως<br />
παρατηρητήριο. Κατά τα τέλη του 8 ου αιώνα υπήρξε<br />
κέντρο μεταφραστικό έργων της αστρονομίας, της<br />
φιλοσοφίας , των φυσικών επιστημών και της<br />
ιατρικής από τα ελληνικά στα Συριακά από<br />
Ασσύριουςκαιαπόεκείστηναραβική,φέρνονταςτη<br />
γνώση του κλασικού κόσμου στους αναδυόμενους<br />
αραβόφωνουςπολιτισμούςστονότο.<br />
Ως θρησκεία επικρατούσε η πίστη στον θεό της<br />
Σελήνης, από την εποχή των Ασσυρίων και<br />
Χαλδαίων. Η πόλη είχε ένα τείχος με δώδεκα πύλες,<br />
που είχε συντηρηθεί τον 12 ο αιώνα και σήμερα<br />
υπάρχουνακόμηοιπέντε.<br />
ΤΑΘΟΛΩΤΑΣΠΙΤΙΑΤΗΣΧΑΡΡΑΝ<br />
Τα φημισμένα σπίτια της Χαρράν, είναι ιδιαίτερα με<br />
ξεχωριστή και ασυνήθιστη αρχιτεκτονική. Στην<br />
αρχιτεκτονικήτους,είναιμεκωνικέςθολωτέςστέγες.<br />
ονομάζονται Kumbet και μοιάζουν με « κυψέλη»,<br />
ενώ είναι πλίνθινα, κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου<br />
χωρίς ξύλο. Ο σχεδιασμός τα καθιστά δροσερά<br />
εσωτερικά (απαραίτητο) και πιστεύεται ότι έχουν<br />
παραμείνει αμετάβλητα στον σχεδιασμό για<br />
τουλάχιστον3.000χρόνια.<br />
ΗΙΣΤΟΡΙΑΤΗΣΠΟΛΗΣ<br />
Τα παλαιότερα αρχεία για τη Χαρράν προέρχονται<br />
από τις επιγραφές Έμπλα (κατά την ύστερη 3 η<br />
χιλιετίαπ.Χ.).<br />
Η Χαρράν κατοικήθηκε αρχικά από την Πρώιμη<br />
Εποχή του Χαλκού . Ήταν η περίοδος Ḫarrānu κατά<br />
την εποχή των Ασσυρίων. Στην αρχαία Ελλάδα<br />
ονομαζόταν Κάρραι και στην Πρώιμη Χριστιανική<br />
περίοδο, Ελληνόπολις. Αναφέρεται ακόμη και στη<br />
Βίβλο, αφού εκεί έμεινε ο Αβραάμ, φεύγοντας από<br />
τηνπόληΟυρτωνΧαλδαίων(Γέννεση11:31-32).<br />
Από τον 19 ο αιώνα π.Χ., η Χαρράν έγινε ένα<br />
σημαντικό εμπορικό κέντρο λόγω της ιδανικής της<br />
θέσης στον δρόμο προς την Ανατολή και δια μέσω<br />
του Τίγρη. Από εκεί οδηγείται κάποιος στην αρχαία<br />
Αντιόχεια, στην Νινευή και στο δέλτα της<br />
Βαβυλωνίας. Και επιπλέον η πόλη ήταν πέρασμα<br />
προς το Malatiyah και τη Μικρά Ασία. Στην<br />
σημαίνουσα θέση της Χαρράν, αναφέρθηκε και ο<br />
ΠλίνιοςοΠρεσβύτερος.<br />
ΧΕΤΤΙΤΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />
Η Χαρράν παραδόθηκε στις φλόγες από των στρατό<br />
των Χετταίων, κάτω από την ηγεσία του Piyashshili<br />
γιανακερδίσουντουςΜιτάννι.<br />
ΑΣΣΥΡΙΑΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />
Επιγραφές ανάγουν την αρχή της πόλης στο 2000<br />
π.Χ. Ο βασιλιάς των Ασσυρίων, Ασσουρμπανιμπάλ,<br />
είχεεδώτηνπρωτεύουσάτου,κατάτηνπερίοδοτης<br />
βασιλείας του, τον 7 ο αιώνα π. Χ. Σημαντική πόλη<br />
και κατά την περίοδο αυτή, στο δρόμο προς την<br />
Δαμασκό,τηνΝινευήκαιτηνCarchemish.Κατάτον<br />
18 ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς των Ασσυρίων Shamshi-<br />
Adad I (1813 – 1781) έκανε επιχειρήσεις για να<br />
διασφαλίσειτονδρόμοεμπορίουμέσωτηςΧαρράν.<br />
Τον 13 ο αιώνα π.Χ. ο βασιλιάς Adad-Nirari I<br />
κατέλαβε το κάστρο Kharani και έκανε δική του<br />
επαρχία την περιοχή. Συχνά αναφέρεται στις<br />
ασσυριακές επιγραφές από την εποχή του Tiglath-<br />
PileserI,γύρωστο1100π.Χ.μετοόνομαΗarrānu,<br />
που σημαίνει «δρόμος, μονοπάτι, ταξίδι». Ο<br />
τελευταίος βασιλιάς της Νέο-Βαβυλωνιακής<br />
περιόδου, Nabonidus, είχε καταγωγή από τη<br />
Χαρράν. Η λατρεία της περιοχής ήταν αφιερωμένη<br />
στονΘεότουφεγγαριού.<br />
ΠΕΡΣΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />
ΣτηνσυνέχειςηΠερσικήΔυναστείατωνΑχεμενιδών<br />
από τον 6 ο αιώνα και μετά, ανέλαβε την πόλη<br />
Χαρράν. Έγινε μέλος της επαρχίας Αθούρα<br />
(περσικής λέξης για την Ασσυρία). Έμεινε στα χέρια<br />
τους ως το 331 π.Χ. όπου κατέλαβε την πόλη ο<br />
ΜέγαςΑλέξανδρος.<br />
ΠΕΡΙΟΔΟΣΤΩΝΣΕΛΕΥΚΙΔΩΝ<br />
Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, το 323 π.Χ., η<br />
πόλη είχε τους εξής κυβερνήτες: Περδίκας,<br />
Αντίγονος Μονόφθαλμος και Ευμένης αλλά πέρασε<br />
τελικά στην εξουσία των Σελευκιδών, με τον<br />
Σέλευκο 1 ο τον Νικάτωρ, ως επαρχία Osrhoene.<br />
Άνθισε για ενάμιση αιώνα και έγινε ανεξάρτητη με<br />
τη δυναστεία των Πάρθων της Περσίας που<br />
κατέλαβαντηνΒαβυλωνία.<br />
Κύριαγλώσσαήταντααραμαϊκάεκείνητηνεποχή.<br />
ΡΩΜΑΪΚΗΚΑΙΒΥΖΑΝΤΙΝΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />
Γνωστή με το όνομα πλέον Carrhae. Ο ρωμαϊκός<br />
στρατός κάτω από την ηγεσία του Κράσσου το 53<br />
π.Χ.ηττήθηκεαπότουςΠάρθουςστηνπεριοχήαυτή<br />
καιοΚράσσοςσκοτώθηκε.Στις6Απριλίου217μ.Χ.,<br />
ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος<br />
Κρακάλλα, δολοφονήθηκε στην περιοχή καθ’ οδόν<br />
προςτονΝαότουθεούτουΦεγγαριού.Οθεόςαυτός<br />
ήτανσημαντικόςγιατουςΡωμαίους.<br />
Η πόλη παρέμεινε στα χέρια των Βυζαντινών ως το<br />
609 με 610 μ.Χ. όταν την κατέλαβε ο Πέρσης και<br />
επανήλθε στα χέρια των βυζαντινών επί<br />
αυτοκράτορος Ηρακλείου το 620. Το 640 την<br />
κατέλαβε ο μουσουλμάνος άραβας στρατηγός ′Iyāḍ<br />
b.Ghanm<br />
ΙΣΛΑΜΙΚΗΠΕΡΙΟΔΟΣ<br />
Αρχικά ήταν κάτω από την κυριαρχία της φυλής<br />
Diyar Mudar, κι έγινε χαλιφάτο την περίοδος της<br />
βασιλείας του χαλίφη Umayyad, Marwan II Harran.<br />
Οι κάτοικοι της Χαρράν πιέστηκαν να ασπαστούν<br />
μία θρησκεία, είτε τον εβραϊσμό, είτε τον<br />
Χριστιανισμό, είτε το Ισλάμ. Οι ειδωλολάτρες του<br />
Χαρράν προτίμησαν την προστασία του Ισλάμ. Οι<br />
Αραμαίοι και Ασσύριοι Χριστιανοί, παρέμειναν<br />
Χριστιανοί.<br />
ΕΠΟΧΗΤΩΝΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΩΝ<br />
Κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών, στις 7 Μαΐου<br />
1104,μιααποφασιστικήμάχηδιεξήχθηστηνκοιλάδα<br />
του ποταμού Balikh , γνωστή ως Μάχη της Χαρράν.<br />
Στα τέλη του 12 ου αιώνα η πόλη έγινε κατοικία των<br />
κούρδων πριγκίπων Ayyubid. Στο 1260 όμως η πόλη<br />
καταστράφηκεολοσχερώςκαιεγκαταλείφθηκεκατά<br />
τη διάρκεια των εισβολών των Μογγόλων της<br />
Συρίας.<br />
http://www.cemilturan.gr/2014/03/05/<br />
%CF%87%CE%B1%CF%81%CF%81%CE%AC%CE%BD-%CE%B7-<br />
%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-<br />
%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%BF-<br />
%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CE%B4%C<br />
F%81%CF%8C%CE%BC%CE%B9-%CF%84/<br />
ΤζεμίλΤουράν
ΤαθολωτάσπίτιατηςΧαρράν(Kumbet)πουμοιάζουνμεκυψέλη,αμετάβληταστοσχεδιασμόγια3.000χρόνια-ΣήμεραΜουσεία
Μίααπότις12πύλεςτηςπόλης
ΤαερείπιατουΠανεπιστημίουτηςΧαρράν,800μ.Χ.
Οπύργοςπουπιστεύεταιότιχρησιμοποιήθηκεως<br />
παρατηρητήριογιατοΠανεπιστήμιο(800π.Χ.)
ΤοΚάστροτωνΕλλήνων
ΤοΚάστροτωνΕλλήνωνστονΕυφράτη
ΤοΧαλφέτι,κατάτοήμισυβυθισμένοστανεράτουΕυφράτη
ΟποταμόςΕυφράτης
ΤοβυζαντινόκάστροRavanda,του11ουαιώνα
TO ΙΕΡΟΘΕΣΙΟ ΤΟΥ ΑΝΤΙΟΧΟΥ Α΄<br />
ΣΤΟΟΡΟΣΝΕΜΡΟΥΤ<br />
Ο Αντίοχος Α΄ Θεός Δίκαιος Επιφανής<br />
Φιλορωμαίος Φιλέλλην (86 - 38 π.Χ.) από τη<br />
Δυναστεία των Οροντιδών ήταν ο τρίτος βασιλιάς<br />
της Κομμαγηνής (70-38 π.Χ.), περιοχής στα δυτικά<br />
της Αρμενίας. Τα ερείπια του τύμβου-ιερού του<br />
στην κορυφή τού όρους Νεμρούτ έχουν γλυπτά και<br />
ανάγλυφα. Ένα δείχνει τον Αντίοχο Α΄ σε χειραψία<br />
με τον Ηρακλή, το πρώτο ανάγλυφο με χειραψία. Ο<br />
χώρος ορίστηκε από το 1987 ως Παγκόσμιας<br />
ΚληρονομιάςαπότηνUNESCO.<br />
Ήταν το μόνο τέκνο τού Μιθριδάτη Α΄ Καλλινίκου<br />
και της Λαοδίκης Ζ΄ Θεάς, Πιθανόν συνδέεται με<br />
τους βασιλείς της Παρθίας·επειδή ο πρόγονός του<br />
Ορόντης Α΄ νυμφεύτηκε τη Ροδογούνη, κόρη τού<br />
ΑρταξέρξηΒ΄,είναιαπόγονοςτούΔαρείουΑ΄.<br />
Πιο σίγουρες είναι οι δυναστικές συνδέσεις με<br />
τους Διαδόχους του Αλεξάνδρου Γ΄ τού<br />
Μεγάλου: η μητέρα του ήταν μία των<br />
Σελευκιδών,κόρητηςΚλεοπάτραςΤρύφαινας(που<br />
μάλλον ταυτίζεται με την Κλεοπάτρα ΣΤ΄ της<br />
Αιγύπτου) των Πτολεμαίων. Οι γονείς τού Αντιόχου<br />
Α΄ παντρεύτηκαν ως μέρος συμμαχίας ειρήνης<br />
μεταξύ των βασιλείων τους. Δεν γνωρίζουμε πολλά<br />
για τη νεανική του ζωή, εκτός από το ότι ήταν<br />
φιλέλληνας.<br />
Όταν η Ρωμαϊκή Δημοκρατία άρχισε να προσαρτά<br />
εδάφη της Μ. Ασίας, ο Αντίοχος Α΄ με διπλωματία<br />
κράτησε την Κομμαγηνή ανεξάρτητη από τους<br />
Ρωμαίους.Αρχικάαναφέρεταιστιςαρχαίεςπηγέςτο<br />
69 π.Χ. όταν. Λ. Λούκουλλος εκστράτευσε εναντίον<br />
τούΤιγράνητούΜεγάλουτηςΑρμενίας.ΟΑντίοχος<br />
Α΄έκανεσυνθήκηειρήνηςμετονστρατηγόΠομπήιο<br />
το 64, όταν αυτός εισέβαλε επιτυχώς στη Συρία, και<br />
έγιναν σύμμαχοι. Από τη βασιλεία του και μετά οι<br />
μονάρχες της Κομμαγηνής αποδείχθηκαν οι πιο<br />
πιστοίσύμμαχοιτωνΡωμαίων.<br />
OTYMBOΣ/ΙΕΡΟΘΕΣΙΟ<br />
Ο Αντίοχος Α΄ είναι διάσημος για το εντυπωσιακό<br />
ιεροθέσιο στο όρος Νεμρούτ. Όταν στέφθηκε<br />
βασιλιάς, έφτιαξε μία βασιλική λατρεία για τον ίδιο<br />
καιετοίμασεναεύχονταισεαυτόνμετάτοτέλοςτου.<br />
Εμπνεύστηκε σε αυτό από την ελληνική μορφή τού<br />
Ζωροαστρισμού. Ο Αντίοχος Α΄ άφησε πολλές<br />
ελληνικές επιγραφές, που αποκαλύπτουν πολλά<br />
στοιχεία της θρησκείας του και εξηγούν τον σκοπό<br />
της πράξης του. Σε μία επιγραφή ο βασιλιάς ορίζει ο<br />
τύμβος του να κτιστεί σε υψηλό και ιερό μέρος,<br />
μακριάαπότονκόσμοκαιπλησίοντωνθεών,μεταξύ<br />
των οποίων θα καταριθμείτο. Ήθελε το σώμα του να<br />
διατηρηθεί στην αιωνιότητα. Οι θεοί στους<br />
οποίους ευχόταν ήταν ένας συγκρητισμός<br />
Ελληνικών, Αρμενικών και Ιρανικών θεών, όπως<br />
ο Ηρακλής-Βαχάγκαν, ο Ζεύς-Αραμάσδ ή<br />
Ορομάσδης (που σχετίζεται με τον Ιρανικό θεό<br />
Αχούρα Μάζδα), η Τύχη και ο Απόλλων-Μίθρας. Τα<br />
μνημειώδη γλυπτά στην τοποθεσία, δείχνουν<br />
Περσικές και Ελληνικές εικονογραφικές επιρροές:<br />
Περσικά είναι τα ενδύματα, τα καλύμματα κεφαλής<br />
και οι κολοσσιαίες διαστάσεις των μορφών, ενώ η<br />
απόδοση των φυσικών χαρακτηριστικών τους<br />
προέρχεταιαπότονΕλληνικόκαλλιτεχνικόρυθμό.Ο<br />
σύμπλεγμα τού τύμβου του κατασκευάστηκε με<br />
τρόπο,ώστεναμπορούνναγίνουνεκείθρησκευτικές<br />
εορτές.<br />
Οτύμβοςτουξεχάστηκεγιααιώνεςωςτο1883,όταν<br />
τον ανέσκαψαν Γερμανοί αρχαιολόγοι. Κατά τις<br />
επιγραφές που βρέθηκαν, ο Αντίοχος Α΄ ήταν<br />
ευσεβής και γενναιόδωρος. Τα ερείπια τού<br />
ανακτόρου του βρέθηκαν στην πόλη Αρσέμεια.<br />
Το ανάκτορο καλείται τώρα παλαιό κάστρο. Στην<br />
Αρσέμεια ο Αντίοχος άφησε πολλές επιγραφές στα<br />
Ελληνικάγιατοπρόγραμμαδημοσίωνέργωντουκαι<br />
πώςδόξασετηνπόλη.
ΤοΙερoθέσιοτουΑντίοχουΑ΄<br />
Δυτικήπλευρά
ΗΚεφαλήτουΑπόλλωνα/Μίθρα&τουΑετούφρουρού
ΟΑΝΤΙΟΧΟΣΑ΄& ΘΕΑ<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong>/ΤΥΧΗ
ΗΚεφαλήτουΑντίοχουΑ΄<br />
ΗΚεφαλήτηςθεάςΚομμαγηνής-Τύχης
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΠΛΕΥΡΑ
ΗΚεφαλήτουΑπόλλωνα/Μίθρα<br />
ΑνατολικήΠλευρά
ΤοΙερoθέσιοτουΑντίοχουΑ΄<br />
Δυτικήπλευρά
ΗκεφαλήτουΗρακλή/Άρη<br />
ΗκεφαλήτουΑετούφρουρού
Στήλεςαποψαμμίτη
ΛΕΟΝΤΑΣΦΡΟΥΡΟΣ
ΗκεφαλήτουΑετούφρουρού<br />
ΗκεφαλήτουΛέονταφρουρού
Λέονταςφρουρός,ΔυτικόΠλάτωμα
ΤαερείπιατωνΘερινώνΑνακτόρων<br />
τουΑντίοχουΑ΄
ΧειραψίαΗρακλή&ΑντίοχουΑ΄
ΕγχάρακτεςελληνικέςεπιγραφέςμεταεπιτεύγματατουΑντίοχουΑ΄
ΡωμαικήγέφυραKahtaCendere,χτισμένηπάνωσεπαλαιότερητουΜεγάλουΑλεξάνδρου
ΤύμβοςΚαρακούς–ΓιαταμέλητηςβασιλικήςοικογένειαςτουΑντίοχουΑ΄
<strong>ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΙΛΙΚΙΑ</strong>,<strong>ΚΟΜΜΑΓΗΝΗ</strong><br />
ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ<br />
Ιούνιος2020