08.04.2019 Views

Technical_Knowledge_of_Saffron_Productio (1)

Crocus sativus Saffron

Crocus sativus Saffron

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

گروه پژوهشی زعفران<br />

<strong>Saffron</strong> Research Group<br />

دانشگاه بیرجند<br />

سازمان جهاد کشاورزي خراسان جنوبی<br />

مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي<br />

اداره رسانه هاي آموزشی<br />

پاییز 1397


يها<br />

عنوان<br />

نویسندگان<br />

: ناظرین فنی<br />

: آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />

: دکتر محمدعلی بهدانی،‏ دکتر حمیدرضا فلاحی،‏<br />

مهندس محبوبه سردار ‏(گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند)‏<br />

مهندس شراره شیبانی،‏ مهندس مهدي نوفرستی،‏<br />

مهندس محسن آرزومندان،‏ دکتر فریبا ملایی<br />

تهیه شده در:‏ سازمان جهاد کشاورزي خراسان جنوبی،‏<br />

طراح جلد و<br />

صفحه آرایی:‏<br />

ناشر<br />

شمارگان<br />

نوبت چاپ<br />

قیمت<br />

مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي،‏ اداره رسانههاي آموزشی<br />

مؤسسه فرهنگی هنري پرنیان رسانه شرق<br />

: چاپ هفت رنگ<br />

: 2000 جلد<br />

: چاپ اول / 1397<br />

: رایگان<br />

مسئولیت صحت مطالب با نویسندگان است.‏<br />

این مجموعه توسط گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند و براساس<br />

درخواست سازمان جهاد کشاورزي خراسان جنوبی و با مشارکت<br />

مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي استان تهیه و به چاپ رسیده است.‏<br />

خراسان جنوبی،‏ بیرجند،‏ بلوار شهداي عبادي،‏ سازمان جهاد کشاورزي،‏<br />

تماس:‏ تلفن<br />

گروه پژوهشی زعفران<br />

<strong>Saffron</strong> Research Group<br />

دانشگاه بیرجند<br />

مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي<br />

056 32227101 - 3<br />

آدرس سایت:‏<br />

دورنگار:‏‎32226102‎<br />

056<br />

www.kj-tarvij.ir


يار<br />

يار<br />

یآب<br />

يها<br />

يار<br />

يار<br />

يار<br />

يار<br />

فهرست مطالب<br />

مقدمه .......................................................................................1<br />

گیاهشناسی زعفران.................................................................‏‎1‎<br />

خواص دارویی و کاربردهاي<br />

انتخاب و آمادهسازي<br />

خاك مناسب کشت<br />

آمادهسازي زمین براي<br />

زعفران ......................................3<br />

زمین .................................................... 4<br />

زعفران .............................................................. 4<br />

کاشت...........................................................‏ 6<br />

زمان و نحوه جمعآوري بنه از مزرعه قدیمی.........................‏‎7‎<br />

ذخیرهسازي<br />

بنه......................................................................‏ 9<br />

ضدعفونی نمودن بنهها قبل از<br />

تاریخ کاشت<br />

کاشت...................................‏ 10<br />

زعفران ............................................................. 10<br />

انتخاب بنه مناسب.................................................................‏‎12‎<br />

مزایاي استفاده از بنه مادري<br />

توصیه<br />

روش کاشت<br />

مربوط قبل از کشت<br />

درشت ............................................ 12<br />

بنهها ......................................... 13<br />

زعفران ..............................................................14<br />

عوامل مؤثر در عمق کاشت بنه<br />

تراکم و آرایش<br />

جهت قرارگیريِ‏ بنه<br />

آبی<br />

زعفران ....................................... 15<br />

کاشت...........................................................‏ 17<br />

در خاك ......................................................... 18<br />

مدیریت آبیاري زعفران.........................................................‏‎19‎<br />

نیاز<br />

روش آبی<br />

آبی<br />

پس از<br />

و مدار آبی<br />

کاشت ....................................................................... 20<br />

زعفران ....................................................... 21<br />

23 ......................................................................................<br />

تابستانه..................................................................................‏ 23<br />

آزمایش آب آبی<br />

سلهشکنی پس از آبی<br />

24 ...........................................................................<br />

25 ................................................................


یآل<br />

يها<br />

یآل يها<br />

يها<br />

يها<br />

فهرست مطالب<br />

بهرهوري مصرف آب زعفران................................................‏‎25‎<br />

مدیریت تغذیهاي زعفران.....................................................‏‎26‎<br />

کود شیمیایی .................................................................................... 28<br />

کود<br />

29 ..............................................................................................<br />

مزایاي مصرف کود<br />

مدیریت علف<br />

مدیریت آفات و بیماري<br />

آفات<br />

بیماري<br />

29 ............................................................<br />

هرز در مزارع زعفران..............................‏‎34‎<br />

زعفران....................................‏‎39‎<br />

زعفران ...................................................................................... 39<br />

زعفران ..........................................................................42<br />

سن مناسب بهرهبرداري از مزرعه<br />

تولید ارگانیک<br />

سخن<br />

زعفران ..........................43<br />

زعفران .........................................................43<br />

آخر .............................................................................46<br />

منابع......................................................................................‏‎47‎


یم<br />

آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />

مقدمه<br />

در بسیاري از مناطق ایران زراعت و تولید زعفران عمدتاً‏ در<br />

متن دانش بومی و با استفاده از روشها و بینشهاي سنتی<br />

انجام میگیرد و نتایج حاصل از پژوهشهاي علمی کمتر جنبۀ<br />

کاربردي پیدا کرده است.‏ این عامل باعث شده تا کارایی فنی<br />

بسیاري از زارعان این گیاه مطلوب نباشد.‏ بنابراین،‏ لازم است تا<br />

جنبههاي مختلف بهزراعی زعفران مورد بررسی قرار گرفته و<br />

نتایج حاصله براي کاهش خلاء عملکرد این محصول،‏ با انجام<br />

فعالیتهاي مناسب ترویجی در دسترس کشاورزان قرار گیرد.‏<br />

مجموعه عواملی از قبیل خاك ‏(بافت،‏ مواد مغذي)،‏ نوع بنه<br />

زعفران،‏ آب و مدیریت زمان آبیاري و ... در بهبود عملکرد این<br />

گیاه موثر هستند که در این نشریه تلاش شده است تا مطالب<br />

کاربردي در اختیار کشاورزان عزیز قرار گیرد.‏<br />

گیاه شناسی زعفران<br />

این گیاه با نام عمومی زعفران<br />

آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />

1<br />

(<strong>Saffron</strong>)<br />

(Crocus sativus L.)<br />

میباشد.‏ زعفران گیاهی است به ارتفاع<br />

از خانواده زنبقیان<br />

و نام علمی<br />

(Iridaceae)<br />

30 تا 10<br />

سانتیمتر ک ه<br />

بنهه اي آن کروي فشرده و پهن در قسمت قاعده هستند.‏<br />

گلهاي این گیاه معطر،‏ به رنگ بنفش تیره و همراه با لکهها و<br />

رگههاي تیره در گلوگاه هستند که در حوالی آبان تا آذر در<br />

سطح خاك ظاهر میشوند.گلها داراي سه پرچم و مادگی سه<br />

خانهاي با کلاله سه شاخه به رنگ قرمز نارنجی هستند.‏ کلالهها<br />

اندام خوراکی زعفران میباشند.‏ مراحل رشد زعفران را<br />

به سه دورة عمده تقسیم کرد:‏<br />

-1<br />

توان<br />

دوره استراحت کامل گیاه و


ییم<br />

<strong>Technical</strong> <strong>Knowledge</strong> <strong>of</strong> <strong>Saffron</strong> <strong>Productio</strong>n<br />

خواب جوانه انتهایی ‏(از حدود نیمه اردیبهشت که بر گه اي<br />

زعفران خشک میگردد،‏ تا اواخر ت یرماه)‏<br />

-2<br />

درون بنه که طی آن برگهاي اولیه و گلها تمایز<br />

اواخر تیرماه تا اواسط مهرماه)‏ و<br />

-3<br />

دوره فعالیت در<br />

ابند ‏(از<br />

دوره زادآوري،‏ رویش برگ،‏<br />

تشکیل بنههاي خواهري و جوانههاي آنها ‏(از نیمه م هرماه تا<br />

نیمه اردیبهشت).‏ به نظر میرسد که انتقال بنه در دورههایی که<br />

گیاه فعال است،‏ باعث اختلال در انجام فعالیتهاي عادي گیاه<br />

میگردد.‏ از اینرو،‏ کاشت زعفران در حدود خرداد ماه که دورة<br />

خواب کامل ب ن ه ه ا م یباشد،‏ بهترین شرایط را براي وقوع<br />

فاکتورهاي رشدي گیاه فراهم مینماید.‏<br />

آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />

اندامهاي مختلف زعفران زراعی<br />

‏(برگرفته از حسنبیگی و همکاران،‏ 2010)<br />

2<br />

2


آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />

چرخۀ زندگی و الگوي انتقال و اختصاص مواد فتوسنتزي در زعفران<br />

در طی فصل رشد.‏ ‏(برگرفته از لوپزکورکولز و همکاران،‏ 2015)<br />

01: آغاز تورم جوانه،‏ 05: ظهور ریشه در بنه،‏ 09: سبزشدن،‏ 10: ظهور برگها،‏<br />

11: رشد برگها به میزان ده درصد رشد نهایی،‏ 19: رشد برگها به میزان 90<br />

درصد رشد نهایی،‏ 41: رشد ب ن ههاي دختري به میزان 10 درصد رشد نهایی،‏<br />

49: رشد بنههاي دختري به میزان 90 درصد رشد نهایی،‏ 50: ظهور کاتافیل گل،‏<br />

61: گلبرگ اولین گل قابل مشاهده میشود،‏ 69: پایان گلدهی،‏ 91: توسعه برگها<br />

کامل شده و برگها هنوز سبز هستند،‏ 93: شروع تغییر رنگ از نوك برگها،‏<br />

50 95: درصد برگها زرد میشوند،‏ 97: برگها پیر شده و بهطور کامل تغییر<br />

رنگ میدهند.‏ گیاه شروع به استراحت نموده و بنههاي مادري کاملا خشک<br />

میباشند،‏ 99: بنههاي دختري بهطور کامل تشکیل شدهاند.‏<br />

خواص دارویی و کاربردهاي زعفران<br />

زعفران داراي کاربردهاي غذایی و صنعتی متعددي است که<br />

از جمله میتوان به تهیه رنگهاي طبیعی،‏ دمنوش گیاهی،‏<br />

افشانه زعفران و نیز استخراج آنتوسیانین اشاره کرد.‏ براي<br />

زعفران در طب سنتی کاربردهاي متعددي مانند نشاطآوري ذکر<br />

شده و آزمایشات انجام شده در پزشکی نوین نیز براي این<br />

محصول آثاري مانند فعالیت ضدتوموري،‏ اثرمحافظتی بر<br />

سلولها،‏ اثر آنتیاکسیدانی،‏ تقویت حافظه،‏ اثرات قلبی-عروقی،‏<br />

اثر ضددرد و ضدالتهاب،‏ اثرات تنفسی و گوارشی و نیز اثر<br />

آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />

3

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!