Technical_Knowledge_of_Saffron_Productio (1)
Crocus sativus Saffron
Crocus sativus Saffron
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
گروه پژوهشی زعفران<br />
<strong>Saffron</strong> Research Group<br />
دانشگاه بیرجند<br />
سازمان جهاد کشاورزي خراسان جنوبی<br />
مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي<br />
اداره رسانه هاي آموزشی<br />
پاییز 1397
يها<br />
عنوان<br />
نویسندگان<br />
: ناظرین فنی<br />
: آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />
: دکتر محمدعلی بهدانی، دکتر حمیدرضا فلاحی،<br />
مهندس محبوبه سردار (گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند)<br />
مهندس شراره شیبانی، مهندس مهدي نوفرستی،<br />
مهندس محسن آرزومندان، دکتر فریبا ملایی<br />
تهیه شده در: سازمان جهاد کشاورزي خراسان جنوبی،<br />
طراح جلد و<br />
صفحه آرایی:<br />
ناشر<br />
شمارگان<br />
نوبت چاپ<br />
قیمت<br />
مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي، اداره رسانههاي آموزشی<br />
مؤسسه فرهنگی هنري پرنیان رسانه شرق<br />
: چاپ هفت رنگ<br />
: 2000 جلد<br />
: چاپ اول / 1397<br />
: رایگان<br />
مسئولیت صحت مطالب با نویسندگان است.<br />
این مجموعه توسط گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند و براساس<br />
درخواست سازمان جهاد کشاورزي خراسان جنوبی و با مشارکت<br />
مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي استان تهیه و به چاپ رسیده است.<br />
خراسان جنوبی، بیرجند، بلوار شهداي عبادي، سازمان جهاد کشاورزي،<br />
تماس: تلفن<br />
گروه پژوهشی زعفران<br />
<strong>Saffron</strong> Research Group<br />
دانشگاه بیرجند<br />
مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزي<br />
056 32227101 - 3<br />
آدرس سایت:<br />
دورنگار:32226102<br />
056<br />
www.kj-tarvij.ir
يار<br />
يار<br />
یآب<br />
يها<br />
يار<br />
يار<br />
يار<br />
يار<br />
فهرست مطالب<br />
مقدمه .......................................................................................1<br />
گیاهشناسی زعفران.................................................................1<br />
خواص دارویی و کاربردهاي<br />
انتخاب و آمادهسازي<br />
خاك مناسب کشت<br />
آمادهسازي زمین براي<br />
زعفران ......................................3<br />
زمین .................................................... 4<br />
زعفران .............................................................. 4<br />
کاشت........................................................... 6<br />
زمان و نحوه جمعآوري بنه از مزرعه قدیمی.........................7<br />
ذخیرهسازي<br />
بنه...................................................................... 9<br />
ضدعفونی نمودن بنهها قبل از<br />
تاریخ کاشت<br />
کاشت................................... 10<br />
زعفران ............................................................. 10<br />
انتخاب بنه مناسب.................................................................12<br />
مزایاي استفاده از بنه مادري<br />
توصیه<br />
روش کاشت<br />
مربوط قبل از کشت<br />
درشت ............................................ 12<br />
بنهها ......................................... 13<br />
زعفران ..............................................................14<br />
عوامل مؤثر در عمق کاشت بنه<br />
تراکم و آرایش<br />
جهت قرارگیريِ بنه<br />
آبی<br />
زعفران ....................................... 15<br />
کاشت........................................................... 17<br />
در خاك ......................................................... 18<br />
مدیریت آبیاري زعفران.........................................................19<br />
نیاز<br />
روش آبی<br />
آبی<br />
پس از<br />
و مدار آبی<br />
کاشت ....................................................................... 20<br />
زعفران ....................................................... 21<br />
23 ......................................................................................<br />
تابستانه.................................................................................. 23<br />
آزمایش آب آبی<br />
سلهشکنی پس از آبی<br />
24 ...........................................................................<br />
25 ................................................................
یآل<br />
يها<br />
یآل يها<br />
يها<br />
يها<br />
فهرست مطالب<br />
بهرهوري مصرف آب زعفران................................................25<br />
مدیریت تغذیهاي زعفران.....................................................26<br />
کود شیمیایی .................................................................................... 28<br />
کود<br />
29 ..............................................................................................<br />
مزایاي مصرف کود<br />
مدیریت علف<br />
مدیریت آفات و بیماري<br />
آفات<br />
بیماري<br />
29 ............................................................<br />
هرز در مزارع زعفران..............................34<br />
زعفران....................................39<br />
زعفران ...................................................................................... 39<br />
زعفران ..........................................................................42<br />
سن مناسب بهرهبرداري از مزرعه<br />
تولید ارگانیک<br />
سخن<br />
زعفران ..........................43<br />
زعفران .........................................................43<br />
آخر .............................................................................46<br />
منابع......................................................................................47
یم<br />
آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />
مقدمه<br />
در بسیاري از مناطق ایران زراعت و تولید زعفران عمدتاً در<br />
متن دانش بومی و با استفاده از روشها و بینشهاي سنتی<br />
انجام میگیرد و نتایج حاصل از پژوهشهاي علمی کمتر جنبۀ<br />
کاربردي پیدا کرده است. این عامل باعث شده تا کارایی فنی<br />
بسیاري از زارعان این گیاه مطلوب نباشد. بنابراین، لازم است تا<br />
جنبههاي مختلف بهزراعی زعفران مورد بررسی قرار گرفته و<br />
نتایج حاصله براي کاهش خلاء عملکرد این محصول، با انجام<br />
فعالیتهاي مناسب ترویجی در دسترس کشاورزان قرار گیرد.<br />
مجموعه عواملی از قبیل خاك (بافت، مواد مغذي)، نوع بنه<br />
زعفران، آب و مدیریت زمان آبیاري و ... در بهبود عملکرد این<br />
گیاه موثر هستند که در این نشریه تلاش شده است تا مطالب<br />
کاربردي در اختیار کشاورزان عزیز قرار گیرد.<br />
گیاه شناسی زعفران<br />
این گیاه با نام عمومی زعفران<br />
آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />
1<br />
(<strong>Saffron</strong>)<br />
(Crocus sativus L.)<br />
میباشد. زعفران گیاهی است به ارتفاع<br />
از خانواده زنبقیان<br />
و نام علمی<br />
(Iridaceae)<br />
30 تا 10<br />
سانتیمتر ک ه<br />
بنهه اي آن کروي فشرده و پهن در قسمت قاعده هستند.<br />
گلهاي این گیاه معطر، به رنگ بنفش تیره و همراه با لکهها و<br />
رگههاي تیره در گلوگاه هستند که در حوالی آبان تا آذر در<br />
سطح خاك ظاهر میشوند.گلها داراي سه پرچم و مادگی سه<br />
خانهاي با کلاله سه شاخه به رنگ قرمز نارنجی هستند. کلالهها<br />
اندام خوراکی زعفران میباشند. مراحل رشد زعفران را<br />
به سه دورة عمده تقسیم کرد:<br />
-1<br />
توان<br />
دوره استراحت کامل گیاه و
ییم<br />
<strong>Technical</strong> <strong>Knowledge</strong> <strong>of</strong> <strong>Saffron</strong> <strong>Productio</strong>n<br />
خواب جوانه انتهایی (از حدود نیمه اردیبهشت که بر گه اي<br />
زعفران خشک میگردد، تا اواخر ت یرماه)<br />
-2<br />
درون بنه که طی آن برگهاي اولیه و گلها تمایز<br />
اواخر تیرماه تا اواسط مهرماه) و<br />
-3<br />
دوره فعالیت در<br />
ابند (از<br />
دوره زادآوري، رویش برگ،<br />
تشکیل بنههاي خواهري و جوانههاي آنها (از نیمه م هرماه تا<br />
نیمه اردیبهشت). به نظر میرسد که انتقال بنه در دورههایی که<br />
گیاه فعال است، باعث اختلال در انجام فعالیتهاي عادي گیاه<br />
میگردد. از اینرو، کاشت زعفران در حدود خرداد ماه که دورة<br />
خواب کامل ب ن ه ه ا م یباشد، بهترین شرایط را براي وقوع<br />
فاکتورهاي رشدي گیاه فراهم مینماید.<br />
آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />
اندامهاي مختلف زعفران زراعی<br />
(برگرفته از حسنبیگی و همکاران، 2010)<br />
2<br />
2
آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />
چرخۀ زندگی و الگوي انتقال و اختصاص مواد فتوسنتزي در زعفران<br />
در طی فصل رشد. (برگرفته از لوپزکورکولز و همکاران، 2015)<br />
01: آغاز تورم جوانه، 05: ظهور ریشه در بنه، 09: سبزشدن، 10: ظهور برگها،<br />
11: رشد برگها به میزان ده درصد رشد نهایی، 19: رشد برگها به میزان 90<br />
درصد رشد نهایی، 41: رشد ب ن ههاي دختري به میزان 10 درصد رشد نهایی،<br />
49: رشد بنههاي دختري به میزان 90 درصد رشد نهایی، 50: ظهور کاتافیل گل،<br />
61: گلبرگ اولین گل قابل مشاهده میشود، 69: پایان گلدهی، 91: توسعه برگها<br />
کامل شده و برگها هنوز سبز هستند، 93: شروع تغییر رنگ از نوك برگها،<br />
50 95: درصد برگها زرد میشوند، 97: برگها پیر شده و بهطور کامل تغییر<br />
رنگ میدهند. گیاه شروع به استراحت نموده و بنههاي مادري کاملا خشک<br />
میباشند، 99: بنههاي دختري بهطور کامل تشکیل شدهاند.<br />
خواص دارویی و کاربردهاي زعفران<br />
زعفران داراي کاربردهاي غذایی و صنعتی متعددي است که<br />
از جمله میتوان به تهیه رنگهاي طبیعی، دمنوش گیاهی،<br />
افشانه زعفران و نیز استخراج آنتوسیانین اشاره کرد. براي<br />
زعفران در طب سنتی کاربردهاي متعددي مانند نشاطآوري ذکر<br />
شده و آزمایشات انجام شده در پزشکی نوین نیز براي این<br />
محصول آثاري مانند فعالیت ضدتوموري، اثرمحافظتی بر<br />
سلولها، اثر آنتیاکسیدانی، تقویت حافظه، اثرات قلبی-عروقی،<br />
اثر ضددرد و ضدالتهاب، اثرات تنفسی و گوارشی و نیز اثر<br />
آشنایی با دانش فنی تولید زعفران<br />
3