BÀI BÁO CÁO THỰC HÀNH HÓA ĐẠI CƯƠNG – VÔ CƠ By BRIAN NGUYEN (2018)

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

https://daykemquynhon.blogspot.com 

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH 

KHOA Y – DƯỢC 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

BÀI BÁO CÁO THỰC HÀNH 

HÓA ĐẠI CƯƠNG – VÔ CƠ 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM 

HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO) 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Ngày 18/04/2018 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial





Brian Nguyen 




BÀI 1: KIM LOẠI KIỀM – KIM LOẠI KIỀM THỔ – NHÔM 

I. Thí nghiệm 1: Tính chất của Na kim loại 

1.1 Các bước tiến hành: 

Cho nước cất vào cốc sứ hoặc bát sứ đến 1/3 thể tích. Dùng cặp 

sắt lấy một mẩu nhỏ Na (bằng hạt gạo), nếu bên ngoài mẩu Na có bám 

dầu lửa thì dùng giấy lọc thấm khô. Bỏ mẩu Na vào bát nước. 

1.2 Hiện tượng thí nghiệm: 

Viên Natri phản ứng mảnh liệt với nước, vo tròn chạy quanh rồi 

bốc cháy có tiếng nổ li ti, tạo dung dịch trong suốt có khí không màu 

thoát ra. 

1.3 Giải thích hiện tượng: 

Khi cho Na vào nước sẽ xảy ra phản ứng: 

2Na + 2H2O → 2NaOH + H2↑ 

Dung dịch không màu là dung dịch NaOH, là một base mạnh, nhỏ 

vài giọt phenolphtalein thấy dung dịch chuyển sang màu hồng, khí 

không màu là H2. 

II. Thí nghiệm 2: Tính chất của NaOH 


Lấy 3 ống nghiệm, lần lượt cho vào mỗi ống 1ml các chất sau: 

dung dịch HCl 1M, dung dịch CuSO4 0,1M, FeCl3 0,1M. Thêm vào mỗi 

ống 1 ml dung dịch NaOH. 


2.2.1Ống HCl: 

Tạo dung dịch trong suốt. 






Báo cáo thực hành Hóa Đại Cương – Vô cơ 


1 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




2.2.3Ống CuSO4: 

2.2.4Ống FeCl3: 

Tạo kết tủa màu xanh huyền phù, để lâu trong không khí 

kết tủa hóa đen. 

Tạo kết tủa nâu đỏ lắng xuống đáy ống nghiệm, bền trong 

không khí. 








2 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 







Xảy ra phản ứng: 

HCl + NaOH → NaCl + H2O 

Dung dịch Không màu là NaCl 


CuSO4 + 2NaOH → Cu(OH)2↓ + Na2SO4 

Kết tủa màu xanh là Cu(OH)2, kết tủa này không bền trong không 

khí, bị phân hủy theo phản ưng: 

Cu(OH)2 → CuO + H2O 

Chất màu đen tạo thành là CuO. 



FeCl3 + 3NaOH → Fe(OH)3↓ + 3NaCl 

Kết tủa nâu đỏ tạo thành là Fe(OH)3 bền trong không khí. 

III. Thí nghiệm 3: Tác dụng của magiê với nước 


Lấy 2 mảnh Mg kim loại cho vào hai ống nghiệm: 

* Ống 1: cho khoảng 2 - 3 ml nước cất; 

* Ống 2: cho khoảng 2 - 3 ml dung dịch NH4Cl. 

Quan sát hiện tượng. Sau đó đun nóng cả hai ống nghiệm và tiếp 

tục quan sát. 


3.2.1Ống 1: 

Ban đầu không có phản ứng. Sau khi đun nóng, phản ứng xảy 

ra chậm, có bọt khí sủi lên. 








3 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




3.2.2Ống 2: Phản ứng xảy ra chậm, có sủi bọt khí không màu, có mùi khai, 

khi đun nóng phản ứng xảy ra nhanh hơn. 


3.3.1Ống 1: 

3.3.2Do Mg không tác dụng với nước ở nhiệt độ thường nên phản ưng 

khong xảy ra. Khi đun nóng, Mg phản ưng với nước theo phương 

trình: 

Mg + 2H2O 

Mg(OH)2 + H2↑ 

Tạo ra khí không màu là H2. Mg(OH)2 sinh ra bám vào Mg ngăn 

cản nó tiếp tục tác dụng với nước nên phản ứng diễn ra chậm. 

3.3.3Ống 2: 


Mg + 2H2O → Mg(OH)2 + H2↑ 

Mg(OH)2 + 2NH4Cl → MgCl2 + 2NH3↑ + 2H2O 

NH4Cl tác dụng với Mg(OH)2 phá bỏ lớp màng bao quanh, giúp 

Mg tác dụng với nước. Khí không màu là H2, Khí không màu có mùi 

khai là NH3, thử với giấy chỉ thị màu thấy giấy hóa xanh. 








4 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




IV. Thí nghiệm 4: Tác dụng của magiê với oxi 


Dùng cặp sắt cặp một sợi Mg đốt trên ngọn lửa đèn cồn cho tới 

khi Mg bốc cháy thì cho vào một chén sứ khô. Khi Mg cháy hết quan 

sát màu của sản phẩm tạo thành. Thêm khoảng 5 ml nước vào chén sứ, 

lắc đều. Thêm vào chén 2 giọt phenolphtalein. 


Sợi Mg cháy sáng rực trong không khí, chuyển từ màu xám ánh 

kim sang màu trắng. Khi pha với nước, sản phẩm tan một phần, lắng 

xuống đáy chén sứ chất rắn màu đen. Khi thêm phenolphtalein thấy 

dung dịch hóa hồng. 


Xảy ra các phản ứng: 

2Mg + O2 → 2MgO 

3Mg + N2 → Mg3N2 

2Mg + CO2 → C + 2MgO 

MgO + H2O Mg(OH)2 

Sau khi cháy sản phẩm có màu trắng đục là MgO. Khi hòa tan vào nước 

MgO tan một phần tạo thành Mg(OH)2 là một dung dịch base làm 

phenolphtalein hóa hồng. màu đen lắng xuống đáy bát sứ là Mg3N2, C và Mg 

dư. 

V. Thí nghiệm 5: Điều chế và tính chất của Mg(OH)2 


Cho vào cốc thủy tinh dung tích 100ml khoảng 10ml dung dịch muối 

MgCl2, thêm từ từ từng giọt dung dịch NaOH đến khi tạo kết tủa hết. Pha 

loãng bằng nước cất với thể tích tương đương. Dùng đũa thủy tinh khuấy đều 

rồi chia vào 6 ống nghiệm. 

* Ống 1: Thêm từ từ từng giọt dung dịch HCl 2M. 

* Ống 2: Thêm từ từ từng giọt dung dịch NH4Cl 2M. 

* Ống 3: Thêm từ từ từng giọt dung dịch NaOH 2M. 

* Ống 4: Thêm vài giọt dung dịch phenolphtalein. 

* Ống 5: Thêm từ từ từng giọt dung dịch (NH4)2SO4 

* Ống 6: Thêm từ từ từng giọt dung dịch KCl. 








5 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





5.2.1Ống 1: 

5.2.2Ống 2: 

5.2.3Ống 3: 

5.2.4Ống 4: 

5.2.5Ống 5: 

5.2.6Ống 6: 

Kết tủa tan dần tạo thành dung dịch trong suốt. 

Kết tủa tan dần tạo thành dung dịch trong suốt, có bọt khí 

không màu mùi khai bay ra. 

Kết tủa không tan. 

Dung dịch hóa hồng. 

Kết tủa tan dần tạo thành dung dịch trong suốt, có bọt khí 

không màu mùi khai bay ra. 

Kết tủa không tan. 


5.3.1Ống 1: 


Mg(OH)2 + HCl → MgCl2 + 2H2O 

Kết tủa Mg(OH)2 tan tạo dung dịch MgCl2 trong suốt. 

5.3.2Ống 2: 


Mg(OH)2 + 2NH4Cl → MgCl2 + 2NH3↑ + 2H2O 

Kết tủa Mg(OH)2 tan tạo dung dịch MgCl2 trong suốt, bọt khí 

không màu mùi khai là NH3. 








6 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




5.3.3Ống 3: 

5.3.4Ống 4: 

Không có phản ứng xảy ra do Mg(OH)2 không lưỡng tính. 

Mg(OH)2 tan một phần trong nước tạo môi trường base làm 

5.3.5phenolphalein hóa hồng 

5.3.6Ống 5: 


Mg(OH)2 + (NH4)2SO4 → MgSO4 + 2NH3↑ + 2H2O 

Mg(OH)2 tan tạo dung dịch trong suốt là MgSO4, khí không màu 

mùi khai thoát ra là NH3. 

5.3.7Ống 6: 

Không có phản ứng xảy ra do KCl là muối trung tính. 

VI. Thí nghiệm 6: Các muối cromat. 


Cho vào 2 ống nghiệm mỗi ống 1 ml dung dịch CaCl2 và BaCl2. 

Thêm vào mỗi ống nghiệm vài giọt dung dịch K2CrO4. Quan sát 

hiện tượng. Để lắng, gạn lấy kết tủa, thử hòa tan các kết tủa trong 

dung dịch acid HCl 2N và dung dịch acid CH3COOH 2N. 


Ống nghiệm chứa dung dịch CaCl2 không xuất hiện kết tủa. Ống 

nghiệm chứa dung dịch BaCl2 xuất hiện kết tủa màu vàng, hòa 

tan kết tủa thấy kết tủa tan trong HCl tạo dung dịch màu cam, 

không tan trong dung dịch CH3COOH. 



Do TCaCrO4 >>> TBaCrO4 nên không có kết tủa CaCrO4. 







7 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




BaCl2 + K2CrO4 → BaCrO4↓ + 2KCl 

2BaCrO4 + 2HCl → BaCr2O7 + H2O + BaCl2 

Muối BaCrO4 tan trong axit mạnh HCl, không tan trong axit yếu 

CH3COOH. Trong môi trường axit CrO4 2- màu vàng chuyển 

thành Cr2O7 2- màu cam. 

2CrO4 2- + 2H + Cr2O7 2- + H2O 

VII. Thí nghiệm 7: Tác dụng của Al với NaOH loãng 


Cho vào ống nghiệm 2ml dung dịch NaOH 2M; cho vào ống 

nghiệm một miếng Al. Quan sát và nhận xét các hiện tượng xảy 

ra. Viết các phương trình phản ứng. 


Miếng Al tan dần, có sủi bọt khí không màu. 

7.3 Giải thích hiện tượng: Xảy ra phản ứng: 

Al + NaOH + H2O → NaAlO2 + 

H2↑ 

Al lưỡng tính nên có thể tác dụng với base, khí không màu bay 

lên là H2. 

VIII. Thí nghiệm 8: 


Lấy 2 ống nghiệm, cho vào mỗi ống 1ml dung dịch muối nhôm 

sunfat. 

* Thêm từ từ từng giọt dung dịch NH3 vào ống thứ nhất; 

* Thêm từ từ từng giọt dung dịch NaOH vào ống thứ hai. Quan 

sát hiện tượng xảy ra trong hai ống nghiệm. 


8.2.1Ống NH3: 

8.2.2Ống NaOH: 

Xuất hiện kết tủa keo trắng không tan trong NH3 dư. 

Xuất hiện kết tủa keo trắng tan trong NaOH dư. 


8.3.1Ống NH3: 



Al2(SO4)3 + 6NH3 + 3H2O → 2Al(OH)3↓ + 3(NH4)2SO4 

Kết tủa keo trắng là Al(OH)3 không tan trong base yếu là NH3. 







8 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




8.3.2 Ống NaOH: Xảy ra phản ứng: 

Al2(SO4)3 + 6NaOH → 2Al(OH)3↓ + 3Na2SO4 

Al(OH)3 + NaOH → NaAlO2 + 2H2O 

Kết tủa keo trắng là Al(OH)3 tan trong base mạnh là NaOH. 

Vậy, nên dùng dung dịch NH3 để kết tủa Al(OH)3 để thu được kết 

tủa cực đại. 

IX. Thí nghiệm 9: 


Ống nghiệm thêm NH3 ở trên thu được tủa Al(OH)3. Chia tủa 

thành 3 phần: 

* Một phần thử hòa tan trong dung dịch HCl; 

* Một phần thử hòa tan trong dung dịch NH4Cl bão hòa; 

* Một phần thử hòa tan trong dung dịch NH3 đặc. 


9.2.1Ống HCL: 

9.2.2Ống NH4Cl 

Kết tủa tan dần tạo thành dung dịch trong suốt. 

bão hòa: Kết tủa tan ít có bọt khí không màu mùi khai. 




3HCl + Al(OH)3 → AlCl3 + 3H2O 

Dung dịch trong suốt tạo thành là AlCl3. 

9.3.2Ống NH4Cl: Kết tủa tan ít có bọt khí không màu mùi khai vì xảy ra 

phản ứng: 

3NH4Cl + Al(OH)3 → AlCl3 + 3NH3↑ + 3H2O 

Al(OH)3 chỉ tan hoàn toàn trong axit mạnh, Khí không màu mùi 

khai là NH3. 

X. Thí nghiệm 10: Sự thủy phân của các muối nhôm. 


Lấy 2 ống nghiệm, cho vào mỗi ống một ít tinh thể muối AlCl3; 

Al2(SO4)3. Cho nước cất vào lắc cho muối tan hết. 








9 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





Tinh thể muối tan trong nước bị thủy phân tạo kết tủa keo. Thử 

với giấy pH thấy giấy hóa đỏ. 

10.3 Giải thích hiện tượng: Xảy ra phản ứng: 

AlCl3 + 3H2O → Al(OH)3↓ + 3HCl 

Al2(SO4)3 + 3H2O → 2Al(OH)3↓ + 3H2SO4 

Al 3+ + 3H2O → Al(OH)3↓ + 3H + 

Kết tủa keo là Al(OH)3, muối tan tạo môi trường axit nên làm 

giấy pH hóa đỏ, pH dung dịch khoảng 3,5 – 4. 








10 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

BÀI 2: THIẾC – CHÌ 




I. Thí nghiệm 1: tác dụng của thiếc với các dung dịch axit 


Lấy riêng vào 2 ống nghiệm 1ml các dung dịch HCl, HNO3 

loãng. Bỏ vào mỗi ống một mẫu nhỏ thiếc kim loại. Lúc đầu để 

phản ứng xảy ra ở nhiệt độ phòng, sau đó đun nhẹ dung dịch. 


Lúc đầu ở nhiệt độ phòng không có phản ứng xảy ra. Khi đun 

nóng: 


1.2.2Ống HNO3: 

Mẫu kim loại tan dần có sủi bọt khí nhông màu 

Mẫu kim loại tan dần, sủi bọt khí không màu hóa nâu 

trong không khí. 





Sn + HCl → SnCl2 + H2↑ 

Khí không màu là H2. 


3Sn + 8HNO3 → 3Sn(NO3)2 + 2NO↑ + 4H2O 

Khí không màu hóa nâu trong không khí là NO. 

II. Thí nghiệm 2: Tác dụng của thiếc với dung dịch kiềm 


Cho vào ống nghiệm 2ml dung dịch NaOH 2M, thêm vào 

1 hạt thiếc. Đun nóng nhẹ dung dịch. 


Hạt thiếc tan dần sủi bọt khí không màu. 



Sn + 2NaOH → Na2SnO2 + H2↑ 

Bọt khí không màu là H2. 








11 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




III. Thí nghiệm 3: Điều chế và tính chất của thiếc (II) hidroxit 


Cho vào 2 ống nghiệm mỗi ống 2ml dung dịch thiếc (II) 

clorua, thêm từ từ từng giọt dung dịch NH3 2M vào cả hai ống 

nghiệm cho đến khi kết tủa trắng tách ra hoàn toàn. 

Cho từ từ từng giọt axit HCl loãng vào ống thứ nhất, cho 

vào ống nghiệm thứ hai từng giọt dung dịch NaOH 2M, lắc đều. 


Cả hai ống đều xuất hiện kết tủa màu trắng đục, kết tủa tan 

trong axit và base tạo dung dịch trong suốt không màu. 





SnCl2 + 2NH3 + 2H2O → Sn(OH)2 + 2NH4Cl 

Sn(OH)2 + 2HCl → SnCl2 + 2H2O 

Kết tủa màu trắng đục là Sn(OH)2, kết tủa tan trong axit 

tạo dung dịch trong suốt không màu. 


SnCl2 + 2NH3 + 2H2O → Sn(OH)2 + 2NH4Cl 

Sn(OH)2 + 2NaOH → Na2SnO2 + 2H2O 

Kết tủa màu trắng đục là Sn(OH)2, kết tủa tan trong base 


Vậy Sn(OH)2 là hidroxit lưỡng tính. 

IV. Thí nghiệm 4: Tính chất của thiếc(II) clorua 


Lấy vào ống nghiệm một vài tinh thể SnCl2 rồi thêm vào 

đó từ từ từng giọt nước, lắc đều. Quan sát và giải thích hiện tượng 

xảy ra. 

Lấy một ống nghiệm, cho vào 1ml dung dịch SnCl2. Thêm 

1 ml dung dịch FeCl3. Quan sát hiện tượng. 









12 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




4.2.1Ống nước 


cất: Ban đầu, tinh thể tan nhưng sau đó lại kết tinh tạo kết 

tủa màu trắng. 

Dung dịch chuyển từ màu vàng nâu sanh vành xanh. 


4.3.1Ống nước 


cất: Muối SnCl2 bị thủy phân thành SnCl(OH) khó tan. 

SnCl2 + H2O SnCl(OH) + HCl 

Muốn hòa tan được muối phải đẩy cân bằng chuyển dịch 

theo chiều nghịch bằng cách thêm HCl vào dung dịch. 


2FeCl3 + SnCl2 → 2FeCl2 + SnCl4 

Màu vàng nâu của FeCl3 đã chuyeerb sang màu vàng xanh 

của FeCl2. 

V. Thí nghiệm 5: Điều chế và tính chất của chì (II) hidroxit 


Cho vào 2 ống nghiệm mỗi ống 2ml dung dịch Pb(NO3)2, 

thêm từ từ từng giọt dung dịch NH3 2M vào cả hai ống nghiệm 

cho đến khi kết tủa trắng tách ra hoàn toàn. Cho từ từ từng giọt 

axit HNO3 loãng vào ống thứ nhất, cho vào ống nghiệm thứ hai 

từng giọt dung dịch NaOH 2M, lắc đều. 








13 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





Cả hai ống đều xuất hiện kết tủa màu trắng đục, kết tủa tan 

trong axit và base tạo dung dịch trong suốt không màu. 





Pb(NO3)2 + 2NH3 + 2H2O → Pb(OH)2 + 2NH4NO3 

Pb(OH)2 + 2HNO3 → Pb(NO3)2 + 2H2O 

Kết tủa màu trắng đục là Pb(OH)2, kết tủa tan trong axit 



Pb(NO3)2 + 2NH3 + 2H2O → Pb(OH)2 + 2NH4NO3 

Pb(OH)2 + 2NaOH → Na2PbO2 + 2H2O 

Kết tủa màu trắng đục là Pb(OH)2, kết tủa tan trong base 


Vậy Pb(OH)2 là hidroxit lưỡng tính. 








14 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




VI. Thí nghiệm 6: Tính chất của chì iođua 


Lấy 2 ống nghiệm, mỗi ống chứa 1ml dung dịch Pb(NO3)2. 

Thêm từ từ từng giọt KI cho đến khi kết tủa tách ra nhiều. Gạn 

lấy kết tủa. 

+ Ống 1: Thêm vào đó 2 ml nước, lắc ống nghiệm cho kết tủa 

tan. Nếu kết tủa không tan hết thì đun nóng dung dịch cho tan 

hoàn toàn, sau đó để dung dịch nguội dần. 

+ Ống 2: Thêm từng giọt dung dịch KI bão hòa, vừa thêm vừa 

lắc cho đến khi tan hết kết tủa. Thêm từ từ từng giọt nước vào 

dung dịch thu được, lắc đều. 








15 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





6.2.1Ống 1: 

Xuất hiện kết tủa màu vàng, kết tủa tan khi đun nóng. Khi để 

nguội dần, ống nghiệm xuất hiện tinh thể màu vàng sáng lấp 

lánh. 








16 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




6.2.2Ống 2: 

Xuất hiện kết tủa màu vàng, kết tủa tan dần khi thêm KI bão 

hòa. Khi thêm nước vào dung dịch kết tủa lại xuất hiện. 


6.3.1Ống 1: 

6.3.2Ống 2: 


2KI + Pb(NO3)2 → PbI2↓ + 2KNO3 

Kết tủa màu vàng là Pb(NO3)2, kết tủa dễ tan khi tăng nhiệt 

độ, cân bằng sau chuyển dịch theo chiều thuận. 

PbI2 Pb 2+ + 2I - (∆H>0) 

Khi nhiệt độ giảm, cân bằng chuyển dịch theo chiều 

nghịch, PbI2 kết tinh trở lại thành những tinh thể màu vàng sáng 

lấp lánh. 


2KI + Pb(NO3)2 → PbI2↓ + 2KNO3 

PbI2 + 2KI → K2[PbI4] 

K2[PbI4] + 2H2O → PbI2 + 2KOH + 2HI 

Kết tủa màu vàng là PbI2. Kết tủa tan trong KI bão hòa tạo 

phức K2[PbI4] không màu. Khi cho thêm nước cất, lại sinh ra PbI2 

có màu vàng. 








17 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

BÀI 3: ĐỒNG – BẠC – KẼM 




I. Thí nghiệm 1: Điều chế đồng kim loại 


Lấy 5ml dung dịch bão hòa CuSO4 cho vào cốc thủy tinh 

dung tích 50ml, cho 2-3 viên kẽm vào và khuấy mạnh để bột Cu 

rơi xuống. Sau khi phản ứng kết thúc rót dung dịch ra, rửa gạn 

kết tủa bằng dung dịch H2SO4 0,5M, sau đó rửa lại bằng nước 

cất. 

Lọc kết tủa, rửa kết tủa bằng nước cất ngay trên phễu lọc 

và sau cùng rửa bằng một ít cồn tuyệt đối, làm khô giữa hai tờ 

giấy lọc. 


Có kết tủa kim loại màu đỏ nâu xuất hiện, sau khi lọc rửa 

kết tủa thấy kim loại sáng ánh kim. 



CuSO4 + Zn → Cu↓ + ZnSO4 

Zn nằm trước Cu trên dãy hoạt động hóa học của kim loại, 

Zn mạnh hơn Cu nên đẩy nó ra khỏi dung dịch muối. Kết tủa màu 

đỏ nâu xuất hiện là kim loại Cu tinh khiết, sau khi lọc rửa kết tủa 

thấy được ánh kim. 

II. Thí nghiệm 2: Tính chất của đồng kim loại 


Lấy một ít bột đồng vừa điều chế ở trên rắc thành lớp mỏng 

lên tờ giấy lọc, để trong không khí một thời gian và theo dõi hiện 

tượng. 

Lấy 6 ống nghiệm, mỗi ống chứa 1ml lần lượt các axit sau: 

HCl, HNO3, H2SO4 loãng và đặc. Cho vào mỗi ống nghiệm một 

ít bột đồng vừa điều chế ở trên. 








18 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





2.2.1Bột đồng: 

2.2.2Ống HCl 

2.2.3Ống HNO3 


Chuyển từ màu đỏ nâu sang màu đen 

loãng, HCl đặc, H2SO4 loãng, H2SO4 đặc: Không có phản ứng 

loãng: Cu tan chậm tạo dung dịch màu xanh nhạt, có bọt 

khí không màu sủi lên hóa nâu trong không khí 

đặc: Cu tan nhanh tạo dung dịch màu xanh đậm, sủi bọt 

khí màu nâu 


2.3.1Bột đồng: 

2.3.2Ống HCl 




2Cu + O2 → 2CuO 

Bột đồng đẻ ngoài không khí tác dụng với oxi tạo CuO có 

màu đen. 

loãng, HCl đặc, H2SO4 loãng, H2SO4 đặc: 

Cu nằm phía sau H trên dãy hoạt động hóa học của kim 

loại nên là kim loại yếu, kém hoạt động, nó chỉ phản ứng với 

những axit mạnh, đậm đặc, ở nhiệt độ cao. 

loãng: Xảy ra phản ứng: 

3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO↑ + 4H2O 

Dung dịch màu xanh tạo thành là Cu(NO3)2, khí không 

màu hóa nâu trong không khí là NO. 

đặc: Xảy ra phản ứng: 

Cu + 4HNO3đ → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O 

Dung dịch màu xanh là Cu(NO3)2, khí màu nâu là NO2. 

III. Thí nghiệm 3: Tính oxi hóa của muối đồng (II) 


Lấy 2 ống nghiệm, mỗi ống chứa 1ml dung dịch CuSO4 

- Ống 1: Thêm từng giọt dung dịch KI. Quan sát hiện 

tượng xảy ra và giải thich. 

- Ống 2: Thêm 5-6 giọt dung dịch kiềm đặc, 1ml dung dịch 

glucose, đun nóng nhẹ. 









19 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

3.2.1Ống 1: 

Xuất hiện kết tủa đỏ gạch và trắng. 




3.2.2Ống 2: 

Khi cho kiềm đặc xuất hiện kết tủa xanh lam, khi cho glucose 

rồi đun nóng thì xuất hiện kết tủa màu đỏ gạch. 


3.3.1Ống 1: 

3.3.2Ống 2: 


2CuSO4 + 4KI → 2CuI↓ + I2↓ + 2K2SO4 

Kết tủa màu đỏ gạch là I2, kết tủa màu trắng là CuI 










20 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




2Cu(OH)2 + NaOH + C6H12O6 → Cu2O↓ + C6H11O7Na 

+ 3H2O 

Kết tủa xanh lam là Cu(OH)2, kết tủa màu đỏ gạch là Cu2O. 

IV. Thí nghiệm 4: Điều chế và tính chất của Cu(OH)2 


Lấy 3 ống nghiệm, mỗi ống chứa 1ml dung dịch CuSO4, 

thêm từ từ từng giọt NaOH 2M cho đến khi kết tủa hoàn toàn. 

Gạn lấy kết tủa. 

- Ống 1: Thêm từng giọt HCl 2N. 

- Ống 2: Cho từ từ từng giọt NaOH 5M đến khi kết tủa tan. 

Quan sát màu sắc của dung dịch. 

- Ống 3: Cho từ từ từng giọt dung dịch NH4 đặc cho đến 

khi kết tủa tan. 


4.2.1Ống 1: 

4.2.2Ống 2: 

Xuất hiện kết tủa màu xanh lam, kết tủa tan trong axit tạo 

dung dịch xanh lam 

Xuất hiện kết tủa màu xanh lam, kết tủa tan trong base tạo 

phức màu xanh thẳm 








21 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




4.2.3Ống 3: 

Xuất hiện kết tủa màu xanh lam, kết tủa tan trong amoniac 

tạo phức màu xanh thẳm. 


4.3.1Ống 1: 

4.3.2Ống 2: 

4.3.3Ống 3: 



Cu(OH)2 + 2HCl → CuCl2 + 2H2O 

Kết tủa xanh lam là Cu(OH)2, dung dịch xanh lam là CuCl2. 



Cu(OH)2 + 2NaOH → Na2[Cu(OH)4] 

Kết tủa xanh lam là Cu(OH). Phức xanh thẳm là Na2[Cu(OH)4]. 



Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2 

Kết tủa xanh lam là Cu(OH). Phức xanh thẳm là 

[Cu(NH3)4](OH)2. 

V. Thí nghiệm 5: Điều chế bạc kim loại 


Lấy một ống nghiệm, rửa sạch bằng nước. 








22 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




Cho 1 ml HNO3 loãng vào ống nghiệm, tráng đều, đun nhẹ. 

Rửa lại vài lần bằng nước rồi sấy khô (Lưu ý: kết quả thí nghiệm 

phụ thuộc vào việc ống nghiệm có sạch hay không!). 

Thêm vào ống nghiệm 2ml dung dịch AgNO3 10%. Thêm 

từng giọt amoniac 2% đến khi kết tủa vừa tan hết (Kết tủa của 

chất nào?). Thêm 3ml dung dịch glucose 5%, lắc nhẹ ống nghiệm 

rồi ngâm ống nghiệm vào một cốc nước nóng khoảng 70 – 800C. 

Khi bạc đã tráng đều trên thành ống nghiệm thì lấy ra. 


Khi cho amoniac vào dung dịch bạc nitrat thấy xuất hiện 

kết tủa màu trắng, nhanh chóng chuyển sang màu đen nâu. Khi 

cho thêm amoniac kết tủa tan dần. Sau khi ngâm ống nghiệm 

trong nước nóng thấy có lớp kim loại sáng bóng bám trên thành 

ống nghiệm. 


Khi cho NH3 vào dung dịc AgNO3 sẽ xuất hiện kết tủa 

trắng của AgOH. 

AgNO3 + NH3 + H2O → AgOH↓ + NH4NO3 

Kết tủa này không bền dễ phân hủy thành Ag2O có màu 

đen nâu. 

2AgOH → Ag2O + H2O 

Khi cho thêm amoniac, ion Ag + tạo phức với NH3 thành 

dung dịch không màu còn gọi là thuốc thử tollen. 




23 

Brian Nguyen 











Brian Nguyen 




Ag2O + 4NH3 + H2O → 2[Ag(NH3)2](OH) 

Khi cho glucose vào rồi ngâm trong nước nóng thì sinh ra 

kim loại Ag sáng bóng bám vào thành ống nghiệm: 

C6H12O6 + 8AgNO3 + 4NH3 → 8Ag↓ + 6NH4NO3 +6CO2 

Vai trò của AgNO3 là chất oxi hóa, của C6H16O6 là chất 

khử, NH3 là chất tạo môi trường. AgNO3/NH3 hay thuốc thử 

tollen để nhận biết gốc Andehit trong C6H12O6. 

VI. Thí nghiệm 6: Các halogenua bạc 


Lấy vào 3 ống nghiệm, mỗi ống 5 – 6 giọt dung dịch 

AgNO3. Lần lượt thêm vào các dung dịch NaCl, KBr, KI vào 3 

ống để tạo kết tủa. Quay ly tâm, gạn lấy kết tủa, sau đó rửa lại 

vài lần bằng nước cất. Quan sát màu sắc kết tủa. 

Thử hòa tan các kết tủa trong các dung dịch NH4OH loãng, 

NH4OH đặc, dung dịch Na2S2O3. Quan sát hiện tượng. 

Nếu để các halogenua bạc ở ngoài ánh sáng sẽ có hiện 

tượng gì xảy ra? 


6.2.1Ống NaCl: 

6.2.2Ống KBr: 

6.2.3Ống KI: 

Xuất hiện kết tủa màu trắng đục, kết tủa tan trong dung 

dịch NH4OH, NH4OH đặc, dung dịch Na2S2O3. 

Xuất hiện kết tủa màu vàng nhạt, kết tủa không tan trong 

dung dịch NH4OH, tan trong NH4OH đặc và dung dịch 

Na2S2O3. 

Xuất hiện kết tủa màu vàng đậm, kết tủa không tan trong 

dung dịch NH4OH và NH4OH đặc, tan trong dung dịch 

Na2S2O3. 




NaCl + AgNO3 → AgCl↓ + NaNO3 

AgCl + 2NH4OH → [Ag(NH3)2]Cl + 2H2O 

AgCl + 2NH4OHđ → [Ag(NH3)2]Cl + 2H2O 


AgCl + 2Na2S2O3 → Na3[Ag(S2O3)2] + NaCl 

Kết tủa trắng đục là AgCl. 







24 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





6.3.3Ống KI: 


KBr + AgNO3 → AgBr↓ + KNO3. 

AgBr + 2NH4OHđ → [Ag(NH3)2]Br + 2H2O 

AgBr + 2Na2S2O3 → Na3[Ag(S2O3)2] + NaBr 

Kết tủa màu vàng nhạt là AgBr 


KI + AgNO3 → AgI↓ + KNO3 

AgI + 2Na2S2O3 → Na3[Ag(S2O3)2] + NaI 

Kết tủa màu vàng đậm là AgI. 

Vậy AgI khó tan hơn AgBr và AgCl, nói cách khác, tích số tan 

giảm dần từ AgCl đến AgBr, AgI: 

TAgCl > TAgBr > TAgI. 

Khi để các halogenua bạc ngoài ánh sáng, chúng bị phân hủy 

thành kim loại bạc. 

2AgCl → 2Ag↓ + Cl2↑ 

2AgBr → 2Ag↓ + Br2↑ 

2AgI → 2Ag↓ + I2↑ 

Tính chất này được ứng dụng trong công nghệ phim ảnh. 

VII. Thí nghiệm 7: Tác dụng của kẽm với các dung dịch axit 


Lấy 2 ống nghiệm, cho vào mỗi ống 1 hạt Zn và 2ml dung 

dịch H2SO4 2M. Theo dõi hiện tượng phản ứng trong 2 ống 

nghiệm. Thêm vào ống nghiệm thứ nhất 2 giọt dung dịch CuSO4. 

So sánh tốc độ phản ứng phản ứng ở 2 ống nghiệm. 


Ở cả hai ống, hạt kém tan dần có bọt khí không màu sủi 

lên. Riêng ở ống có thêm dung dịch CuSO4 bọt khí thoát ra nhiều 

và nhanh hơn, phản ứng diễn ra mãnh liệt hơn. 


Ở cả hai ống xảy ra phản ứng: 

Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2↑ 

Riêng ở ống có CuSO4, có phản ứng: 

Zn + CuSO4 → Cu↓ + ZnSO4 








25 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




Ở đây có sự tạo thành pin điện hóa Zn-Cu, cực âm là kim loại 

mạnh Zn bị ăn mòn nhanh hơn. 

VIII. Thí nghiệm 8: Điều chế Zn(OH)2 


Cho vào ống nghiệm 3ml dung dịch ZnCl2 1M. Đong 3 ml 

dung dịch NaOH 2M, cho từ từ dung dịch này vào dung dịch 

ZnCl2. 


Xuất hiện kết tủa keo trắng. 



ZnCl2 + 2NaOH → Zn(OH)2 + 2NaCl 

Kết tủa keo trắng là Zn(OH)2. 

IX. Thí nghiệm 9: Tính chất của Zn(OH)2 


Chia đều kết tủa vào 3 ống nghiệm (lắc và chia đều cả phần dung 

dịch). 








26 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





- Ống 1: Thêm từng giọt dung dịch NaOH 2M. 

- Ống 2: Thêm từng giọt dung dịch HCl 2M. 

- Ống 3: Thêm từng giọt dung dịch NH3 2M. 

Cả ba ống kết tủa đều tan tạo dung dịch trong suốt không màu. 


9.3.1Ống 1: 

9.3.2Ống 2: 

9.3.3Ống 3: 


Zn(OH)2 + 2NaOH → Na2[Zn(OH)4] 


Zn(OH)2 + 2HCl → ZnCl2 + 2H2O 


Zn(OH)2 + 6NH3 → [Zn(NH3)6](OH)2 

Zn(OH)2 là hidroxit lưỡng tính nên có thể tan được trong axit 

và base. Ion Zn 2+ có khả năng tạo phức với NH3 nên Zn(OH)2 cũng 

tan trong dung dịch này. 








27 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

BÀI 4: CROM – MANGAN 




I. Thí nghiệm 1: tính chất của dung dịch muối Cr(III) 

1. Các bước tiến hành: 

Lấy 1ml dung dịch crom(III) sunfat vào ống nghiệm và 

cẩn thận thêm vào 2-3 giọt nước H2O2. Đun nóng nhẹ ống 

nghiệm. Thêm vào đó 1ml dung dịch NaOH 2N. 


Dung dịch chuyển từ màu lục sang màu vàng. 

1.2 Giải thích hiên tượng: 


Cr2(SO4)3 + 10NaOH + 3H2O2 → 2Na2CrO4 

+ 3Na2SO4 + 8H2O 

Màu vàng là màu của Na2CrO4 bền trong môi trường base. 

II. Thí nghiệm 2: Điều chế và tính chất của Cr(OH)3 


Lấy 3 ml dung dịch Cr2(SO4)3 vào ống nghiệm rồi nhỏ từ 

từ dung dịch NH3 loãng vào. Quan sát kết tủa tạo thành. Chia kết 

tủa vào 2 ống nghiệm riêng. 

- Ống 1: Thêm từng giọt dung dịch NaOH 2M. 

- Ống 2: Thêm từng giọt dung dịch HCl 2M. 








28 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





2.2.1Ống 1: 

2.2.2Ống 2: 

Xuất hiện kết tủa màu xanh lục thẳm, kết tủa tan trong kiềm 

tạo dung dịch xanh lục. 

Xuất hiện kết tủa màu xanh lục thẳm, kết tủa tan trong axit 

tạo dung dịch xanh lục. 


2.3.1Ống 1: 


Cr2(SO4)3 + 6NH3 + 6H2O → 2Cr(OH)3↓ + 3(NH4)2SO4 

Cr(OH)3 + NaOH → NaCrO2 + 2H2O 

Kết tủa màu xanh lục thẳm là Cr(OH)3. Kết tủa này tan trong kiềm 

tạo dung có xanh lục. 

2.3.2Ống 2: 


Cr2(SO4)3 + 6NH3 + 6H2O → 2Cr(OH)3↓ + 3(NH4)2SO4 

Cr(OH)3 + 3HCl → CrCl3 + 3H2O 

Kết tủa màu xanh lục thẳm là Cr(OH)3. Kết tủa này tan trong axit 

tạo dung có xanh lục. 








29 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




III. Thí nghiệm 3: Cân bằng trong dung dịch cromat 


Cho vào ống nghiệm 1ml dung dịch K2CrO4. Acid hóa 

dung dịch bằng vài giọt H2SO4. Màu của dung dịch thay đổi như 

thế nào? Sau đó lại dùng NaOH kiềm hóa dung dịch trên. 


Dung dịch K2CrO4 có màu vàng. Khi axit hóa, dung dịch 

chuyển sang màu cam, khi kiềm hóa dung dịch lại trở về màu 

vàng. 


Trong dung dịch K2CrO4 có cân bằng sau: 

2CrO4 2- + 2H + Cr2O7 2- + H2O 

Khi axit hóa, nồng độ H + tăng lên, cân bằng chuyển dịch theo 

chiều thuận tạo Cr2O7 2- có màu cam. Khi kiềm hóa, nồng độ H + 

giảm xuống, cân bằng chuyển dịch thao chiều nghịch tạo CrO4 2- 

có màu vàng. 








30 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




IV. Thí nghiệm 4: Tính oxi hóa của hợp chất Cr(VI) 


Lấy riêng vào 3 ống nghiệm 1ml các dung dịch sau: H2O2, 

KI, FeSO4, axit hóa bằng 5 giọt H2SO4 loãng. Thêm vào mỗi ống 

5 giọt dung dịch K2CrO4. 


4.2.1Ống H2O2: 

4.2.2Ống KI: 

4.2.3Ống FeSO4: 

Màu vàng của dung dịch chuyển sang màu xanh lục thẳm, 

có bọt khí không màu sủi lên. 


xuất hiện kết tủa màu đỏ gạch. 


có màu nâu đỏ dưới đáy ống nghiệm. 


4.3.1Ống H2O2: 

xảy ra phản ứng 

2K2CrO4 + 3H2O2 + 5H2SO4 → Cr2(SO4)3 + 8H2O + 2K2SO4 

+ 3O2↑ 

Màu xanh lục thẳm là màu của ion Cr 3+ , bọt khí không màu sủi 

lên là khí O2. 


4.3.2Ống KI: 

Xảy ra phản ứng 

2K2CrO4 + 6KI + 8H2SO4 → Cr2(SO4)3 + 3I2↓ + 5K2SO4 + 8H2O 







31 

Brian Nguyen 



5.2.2 





Brian Nguyen 




Màu xanh lục thẳm là màu của ion Cr 3+ , kết tủa màu đỏ gạch xuất 

hiện là I2. 

4.3.3Ống FeSO4: 


2K2CrO4 + 6FeSO4 + 8H2SO4 → Cr2(SO4)3 + 3Fe2(SO4)3 

+ 2K2SO4 + 8H2O 

Màu xanh lục thẳm là màu của ion Cr 3+ , màu đỏ nâu dưới ống 

nghiệm là của ion Fe 3+ . 

V. Thí nghiệm 5: Muối cromat ít tan 


- Cho dung dịch K2CrO4 và K2Cr2O7 vào 2 ống nghiệm 

khác nhau. Thêm vào cả 2 ống 3 giọt dung dịch BaCl2. Quan sát 

hiện tượng. 

- Lấy riêng vào 2 ống nghiệm 1ml dung dịch AgNO3 và 

Pb(NO3)2. Nhỏ thêm vào mỗi ống 5 giọt dung dịch K2CrO4. 


5.2.1Ống K2CrO4: 

Xuất hiện kết tủa màu vàng tươi 








32 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




5.2.3Ống K2Cr2O7: 

5.2.4Ống AgNO3: 

Xuất hiện kết tủa màu vàng tươi, dung dịch chuyển từ 

màu cam sang màu vàng. 

Xuất hiện kết tủa màu đỏ nâu 

5.2.5Ống Pb(NO3)2: Xuất hiện kết tủa màu vàng nâu. 








33 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





5.3.1Ống K2CrO4: 

5.3.2Ống K2Cr2O7: 


BaCl2 + K2CrO4 → BaCrO4↓ + 2KCl 

Kết tủa màu vàng tươi là BaCrO4. 


BaCl2 + K2Cr2O7 + H2O → BaCrO4↓ + K2CrO4 + 2HCl 

Thu được kết tủa màu vàng BaCrO4. Không thu được BaCr2O7 vì 

chất này tan trong nước. Nồng độ CrO4 2- giảm, cân bằng dịch 

chuyển từ Cr2O7 2- thành CrO4 2- nên dung dịch chuyển từ màu cam 

sang màu vàng. 



K2CrO4 + 2AgNO3 → Ag2CrO4↓ + 2KNO3 

Kết tủa nâu đỏ tạo thành là Ag2CrO4. 

5.3.4Ống Pb(NO3)2: Xảy ra pản ứng: 

K2CrO4 + Pb(NO3)2 → PbCrO4↓ + 2KNO3 

Kết tủa vàng nâu tạo thành là PbCrO4. 

Vậy muối cromat có tích số tan bé và rất khó tan. 

VI. Thí nghiệm 6: Điều chế và tính chất của mangan (II) 

hydroxyt. 


Lấy 2 ống nghiệm, cho vào mỗi ống 1ml dung dịch 

MnSO4, sau đó thêm vào 1ml dung dịch NaOH 2M. 

- Ống 1: Lọc lấy kết tủa (dùng phễu và giấy lọc nhỏ), đạt 

cả tờ giấy lọc và kết tủa trong không khí. 

- Ống 2: cho vào từng giọt HCl 2M. 








34 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





6.2.1Ống 1: 

6.2.2Ống 2: 

Xuất hiện kết tủa màu hồng, kết tủa hóa đen trong không khí. 

Xuất hiện kết tủa màu hồng, kết tủa tan trong axit tạo dung 

dịch trong suốt không màu. 


6.3.1Ống 1: 

6.3.2Ống 2: 


MnSO4 + 2NaOH → Mn(OH)2↓ + Na2SO4 

Kết tủa màu hồng là Mn(OH)2 kết tủa này không bền trong không 

khí bị phân hủy thành Mn(OH)4 màu đen theo phương trình: 

2Mn(OH)2 + O2 + 2H2O → 2Mn(OH)4 



Kết tủa màu hồng là Mn(OH)2 kết tủa này tan trong HCl tạo dung 

dịch trong suốt theo phương trình: 

Mn(OH)2 + 2HCl → MnCl2 + 2H2O 

VII. Thí nghiệm 7: Tính khử của Mn(II) 


Lấy vào ống nghiệm 2 giọt dung dịch MnSO4 và 3 giọt 

dung dịch NaOH. Thêm vào 5 – 6 giọt dung dịch H2O2. 


Ban đầu xuất hiện kết tủa màu hồng, khi nhỏ H2O2 vào kết tủa 

hóa đen, có bọt khí không màu sủi lên. 




Kết tủa màu hồng là Mn(OH)2. Khi cho H2O2 kết tủa bị oxi hóa 

thành MnO2 có màu đen theo phản ứng: 

Mn(OH)2 + H2O2 → MnO2↓ + 2H2O 

Khí không màu thoát ra là O2 do H2O2 bị phân hủy: 

2H2O2 → O2↑ + 2H2O 








35 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




VIII. Thí nghiệm 8: Tính oxi hóa của KMnO4 trong các môi 

trường khác nhau 


Lấy 3 ống nghiệm, cho vào mỗi ống 2 ml dung dịch KMnO4 rất 

loãng. 

- Ống 1: Thêm vào 0,5ml dung dịch H2SO4 1M. 

- Ống 2: Thêm vào 0,5ml dung dịch NaOH 2M. 

- Ống 3: Thêm vào 0,5ml nước cất. 

Sau đó cho thêm vào mỗi ống 1ml dung dịch Na2SO3 10%. 


8.2.1Ống 1: 

8.2.2Ống 2: 

8.2.3Ống 3: 

Dung dịch mất màu 

Dung dịch chuyển sang màu xanh rồi từ từ có kết tủa đen 

trong không khí 

Dung dịch mất màu xuất hiện kết tủa màu đen. 


8.3.1Ống 1: 

8.3.2Ống 2: 

8.3.3Ống 3: 


2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4 → K2SO4 + 2MnSO4 

+ 5Na2SO4 + 3H2O 

Trong môi trường axit Mn +7 bị khử về Mn +2 . 


2KMnO4 + Na2SO3 + 2NaOH → K2MnO4 + Na2SO4 

+ Na2MnO4 + H2O 

Trong môi trường base Mn +7 bị khử về Mn +6 . Màu xanh là màu 

của K2MnO4 và Na2MnO4. Hai chất này không bền trong không 

khí nên bị phân hủy thành kết tủa đen MnO2 theo phương trình: 

3K2MnO4 + 2H2O 2KMnO4 + MnO2↓ + 4KOH 

3Na2MnO4 + 2H2O 


2NaMnO4 + MnO2↓ + 4NaOH 

2KMnO4 + 3Na2SO3 + H2O → 2MnO2↓ + 3Na2SO4 

+ 2KOH 

Trong môi tường trung tính, Mn +7 bị khử về Mn +4 . Kết tủa màu 

đen là MnO2. 








36 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

BÀI 5: Fe – Co – Ni 




I. Thí ngiệm 1: 


Cho dung dịch FeSO4 vào 6 ống nghiệm. 

- Ống 1: Dùng giấy quỳ thử môi trường của dung dịch muối. 

Viết phương trình phản ứng thủy phân. 

- Ống 2: cho thêm từng giọt NaOH 2M. Quan sát màu sắc của 

kết tủa. Lọc lấy kết tủa, đặt giấy lọc có kết tủa để yên trong 

không khí. Theo dõi sự thay đổi màu sắc của kết tủa sau 10 phút. 

- Ống 3: Cho vào 5 giọt dung dịch AgNO3, đun nhẹ và để 

yên. Sau 5 phút rót dung dịch trong ống nghiệm 3 sang ống 

nghiệm khác. Quan sát thành ống nghiệm 3. 

Cho vài giọt dung dịch KSCN vào ống nghiệm chứa phần 

dung dịch của ống nghiệm 3. Quan sát và giải thích hiện tượng. 

Viết các phương trình phản ứng. 

- Ống 4: Thêm vào 5 giọt H2SO4 2M, sau đó thêm từ từ từng 

giọt dung dịch KMnO4 rất loãng, lắc đều. Quan sát và giải thích 

hiện tượng. Viết các phương trình phản ứng. 

- Ống 5: Làm tương tự như ống nghiệm 4 nhưng thay dung 

dịch KMnO4 bằng dung dịch K2Cr2O7. Quan sát và giải thích 

hiện tượng. Viết các phương trình phản ứng. 

- Ống 6: thêm 3 giọt dung dịch K3[Fe(CN)6] 

1.2 Hiện tượng thí ngiệm: 

1.2.1Ống 1: 

Quỳ tím hóa đỏ 








37 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




1.2.2Ống 2: 

1.2.3Ống 3: 

Có kết tủa màu xanh. Để lâu trong không khí hóa nâu đỏ. 

Thành ống nghiệm có lớp kim loại sáng bóng bám vào. Dung 

dịch chuyến màu vàng nâu, nhỏ vài giọt KSCN vào thấy 

xuất hiện màu đỏ máu. 








38 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




1.2.4Ống 4: 

1.2.5Ống 5: 

1.2.6Ống 6: 

Dung dịch KMnO4 mất màu. 

Dung dịch K2Cr2O7 mất màu cam đỏ, dung dịch trong ống 

nghiệm chuyển sang màu vàng nâu hơi xanh lục thẳm. 

Xuất hiện kết tủa xanh thẳm. 


1.3.1Ống 1: 

1.3.2Ống 2: 

1.3.3Ống 3: 

Muối FeSO4 thủy phân tạo môi trường axit làm quỳ tím hóa đỏ 

theo phương trình: 

FeSO4 + 2H2O → Fe(OH)2↓ + H2SO4 


FeSO4 + 2NaOH → Fe(OH)2↓ + Na2SO4 

Kết tủa trắng xanh là Fe(OH)2, kết tủa này không bền, để lâu 

trong không khí bị phân hủy thành Fe(OH)3 màu nâu đỏ theo 

phản ứng: 

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3↓ 


3FeSO4 + 3AgNO3 3Ag↓ + Fe(NO3)3 + Fe2(SO4)3 

Lớp kim loại sáng bóng là Ag sinh ra. Dung dịch chuyển màu 

vàng nâu là màu của Fe 3+ . Nhỏ vài giọt KSCN xuất hiện màu đỏ máu 

do KSCN tạo phức với Fe 3+ theo phản ứng: 

Fe 3+ + 6KSCN → [Fe(SCN)6] 3- + 6K + 








39 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




1.3.4Ống 4: 

1.3.5Ống 5: 

1.3.6Ống 6: 


10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 → 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 

+ 2MnSO4 + 8H2O 

FeSO4 đã khử KMnO4 làm dung dịch mất màu. 


6FeSO4 + K2Cr2O7 + 7H2SO4 → 3Fe2(SO4)3 + Cr2(SO4)3 

+ K2SO4 + 7H2O 

FeSO4 đã khử K2Cr2O7 tạo màu vàng nâu là ion Fe 3+ màu xanh 

lục là màu của ion Cr 3+ . 


3Fe 2+ + 2[Fe(CN)6] 3- → Fe3[Fe(CN)6]2↓ 

Kết tủa xanh thẳm là Fe3[Fe(CN)6]2 còn gọi là màu xanh 

Turnbull. 

II. Thí nghiệm 2: Điều chế và tính chất của Fe(OH)3 


Cho vào 2 ống nghiệm mỗi ống 1ml dung dịch FeCl3, thêm vào 

mỗi ống 0,5ml dung dịch NaOH 2M. Quan sát màu kết tủa. 

- Ống 1: thêm từng giọt HCl cho đến khi kết tủa tan hết. 

- Ông 2: thêm từng giọt dung dịch NaOH đặc. Quan sát và so 

sánh hiện tượng ở cả hai ống nghiệm. 


2.2.1Ống 1: 

Xuất hiện kết tủa màu đỏ nâu, kết tủa tan hết cho thêm axit 

vào tạo dung dịch trong suốt. 








40 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




2.2.2Ống 2: 

Xuất hiện kết tủa màu đỏ nâu, kết tủa không tan khi cho thêm 

base vào. 


2.3.1Ống 1: 

2.3.2Ống 2: 



Kết tủa đỏ nâu là Fe(OH)3, kết tủa tan trong axit theo phản ứng: 

Fe(OH)3 + 3HCl → FeCl3 + 3H2O 



Kết tủa đỏ nâu là Fe(OH)3, kết tủa không tan trong base vì không 

phải là hidroxit lưỡng tính. 

III. Thí nghiệm 3: Tính chất của FeCl3 


Lấy 4 ống nghiệm, mỗi ống chứa 2ml dung dịch FeCl3. 

+ Ống 1: Thêm 5 giọt dung dịch HCl, sau đó thêm từng 

giọt dung dịch Na2SO3 cho đến khi dung dịch đổi màu. 

+ Ống 2: Thêm từng giọt dung dịch KI. Quan sát và giải 

thích hiện tượng. 

+ Ống 3: Thêm 3 giọt dung dịch K4[Fe(CN)6] 

+ Ống 4: Thêm 3 giọt dung dịch KSCN. 


3.2.1Ống 1: 

Dung dịch dần dần chuyển từ màu nâu đỏ sang màu vàng hơi 

xanh 








41 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




3.2.2Ống 2: 

3.2.3Ống 3: 

Dung dịch dần dần chuyển từ màu nâu đỏ sang màu vàng hơi 

xanh có kết tủa màu đỏ gạch xuất hiện 

Có kết tủa màu xanh thẳm xuất hiện. 








42 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

Ống 4: Xuất hiện màu đỏ máu. 





3.3.1Ống 1: 


2FeCl3 + Na2SO3 + 2HCl → Na2SO4 + 2FeCl2 + H2O 

Màu nâu đỏ của FeCl3 đã chuyển thành màu vàng hơi xanh của 

FeCl2. 

3.3.2Ống 2: 


2FeCl3 + 2KI → 2FeCl2 + 2KCl + I2↓ 

Màu nâu đỏ của FeCl3 đã chuyển thành màu vàng hơi xanh của 

FeCl2. Kết tủa đỏ gạch tạo thành là I2. 

3.3.3Ống 3: Xảy ra phản ứng: 

4Fe 3+ + 3[Fe(CN)6] 4- → Fe4[Fe(CN)6]3↓ 

Màu xanh thẳm là màu của kết tủa Fe4[Fe(CN)6]3 còn gọi là màu 

xanh Berlin. 

3.3.4Ống 4: Xảy ra phản ứng: 

Fe 3+ + 6KSCN → [Fe(SCN)6] 3- + 6K + 

Màu đỏ máu là màu của phức [Fe(SCN)6] 3- . Đây là phản ứng để 

nhận biết ion Fe 3+ . 








43 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




IV. Thí nghiệm 4: Các hợp chất Co(II) 


Cho vào 3 ống nghiệm mỗi ống 1ml dung dịch CoCl2. Thêm vào 

tất cả các ống từng giọt dung dịch NaOH để thu được kết tủa. 

Quan sát hiện tượng. 

• Ống 1: Đun nhẹ ống nghiệm và dùng đũa thủy tinh 

khuấy nhẹ. 

• Ống 2: Thêm vào vài giọt dung dịch H2O2. 


4.2.1Ống 1: 

Có kết tủa màu xanh tím xuất hiện dần chuyển sang màu 

hồng, kết tủa vẫn màu hồng khi đun nóng. 








44 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




4.2.2Ống 2: 

Kết tủa chuyển màu nâu đen có bọt khí không màu sủi lên. 


4.3.1Ống 1: 


CoCl2 + 2NaOH → Co(OH)2↓ + 2NaCl 

Màu xanh tím là màu của CoOHCl sinh ra trước, do chất này 

không bền nên phân hủy thành Co(OH)2 có màu hồng. 

4.3.2Ống 2: 


2CoCl2 + H2O2 + 4NaOH → 2Co(OH)3↓ + 4NaCl 

2H2O2 → O2↑ + 2H2O 

Màu nâu đen là màu của Co(OH)3, sủi bọt khí không màu là khí 

O2 do H2O2 phân hủy tạo ra. 

V. Thí nghiệm 5: Phức chất của Co(II) 


Lấy 2 ống nghiệm: một ống cho 4 - 5 giọt dung dịch CoCl2 bão 

hòa, sau đó thêm 4 - 5 giọt dung dịch HCl đậm đặc. Quan sát hiện tượng. 

Cho vào ống nghiệm thứ hai 4 - 5 giọt cồn tuyệt đối, sau đó thêm vài 

tinh thể CoCl2. Thêm từ từ từng giọt nước cho đến khi màu của dung 

dịch thay đổi. 

Chia ống 1 ra 3 ống khác nhau: 

Ống a: Đối chứng 

Ống b: Ngâm vào nước nóng 




45 

Brian Nguyen 











Brian Nguyen 




Ống c: Ngâm vào nước đá. 

Nhận xét màu của dung dịch. 

Giải thích các hiện tượng thí nghiệm. 


5.2.1Ống 1: 

Dung dịch chuyển từ màu hồng sang màu xanh tím, ống b có 

màu xanh hơn ống đối chứng, ống c có màu hồng hơn ống 

đối chứng. 








46 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




5.2.2Ống 2: 

Tinh thể chuyển từ màu hồng sang màu xanh tím. Khi thêm 

nước vào tinh thể lại chuyển sanh màu hồng. 


5.3.1Ống 1: 

5.3.2Ống 2: 

Khi cho HCl đặc vào, Co 2+ tạo phức [CoCl4] 2- có màu xanh tím 

do cân bằng sau: 

[Co(H2O)] 2+ + 4Cl - [CoCl4] 2- + 6H2O 

Hồng Xanh tím Xanh 

Khi ngâm ống b vào nước nóng, nhiệt độ tăng, cân bằng chuyển 

động theo chiều thuận, nên ống b xanh hơn ống đối chứng. 

Khi ngâm ống c vào nước đá, nhiệt độ giảm, cân bằng chuyển 

động theo chiều nghịch nên ống c hồng hơn ống đối chứng. 

Tinh thể CoCl2 ngậm nước nên có màu hồng, khi cho cồn tuyệt 

đối vào tinh thể bị mất nước nên chuyển sanh màu xanh tím. Khi 

cho thêm nước vào tinh thể lại chuyển sang màu hồng. 

CoCl2.6H2O→CoCl2.4H2O→CoCl2.2H2O→CoCl2.1H2O →CoCl2 

Hồng Hồng Xanh tím Xanh Xanh 








47 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




VI. Thí nghiệm 6: Các hợp chất Ni(II) 


Cho vào 3 ống nghiệm mỗi ống 1ml dung dịch NiCl2. Thêm vào 

tất cả các ống từng giọt dung dịch NaOH để thu được kết tủa. 

Quan sát hiện tượng. 

- Ống 1: Đặt lên giá để một thời gian quan sát lại màu sắc kết tủa 

có bị biến đổi không? 

- Ống 2: Thêm vào vài giọt H2O2 

- Ống 3: Thêm vài giọt Dimetylglyoxime (C4H8N2O2) 








48 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





6.2.1Ống 1: 

6.2.2Ống 2: 

6.2.3Ống 3: 

Kết tủa màu xanh lục không bị biến đổi trong không khí. 

Kết tủa chuyển màu đen, có bọt khí không màu sủi lên. 


Xuất hiện phức màu đỏ hồng 







49 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





6.3.1Ống 1: 


NiCl2 + 2NaOH → Ni(OH)2↓ +2 NaCl 

Kết tủa xanh lục là Ni(OH)2 kết tủa này rất bến không bị phân 

hủy trong không khí. 

6.3.2Ống 2: 

6.3.3Ống 3: 


2NiCl2 + 4NaOH + H2O2 → 4NaCl + 2Ni(OH)3↓ 

2H2O2 → 2H2O + O2↓ 

Kết tủa màu đen là Ni(OH)3, khí không màu bay lên là O2. 


NiCl2 + 2C4H8O2N2 → [Ni(C4H7O2N2)2] + 2HCl 

Phức màu đỏ hồng là [Ni(C4H7O2N2)2]. Đây là phản ứng đặc 

trưng dùng để nhện biết ion Ni 2+ . 








50 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

BÀI 6: PHI KIM 




I. Thí nghiệm 1: Cân bằng trong dung dịch amoniac. 


Lấy khoảng 10ml dung dịch amoniac loãng vào cốc thủy tinh 

dung tích 50ml; thêm 2 – 3 giọt phenolphtalein. Chia dung dịch 

thành 5 phần đều nhau vào các ống nghiệm: 

* Ống 1: giữ làm mốc so sánh; 

* Ống 2: thêm vài tinh thể NH4Cl lắc cho tan; 

* Ống 3: thêm vài giọt H2SO4; 

* Ống 4: đun nhẹ. 

* Ống 5: Cho vào vài giọt nhôm sunfat loãng. 


1.2.1Ống 1: 

Phenolphtalein hóa hồng 








51 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

1.2.2Ống 2: 

Tinh thể tan hết, dung dịch mất dần màu hồng 




1.2.3Ống 3: 

1.2.4Ống 4: 

Dung dịch mất màu hồng, thành trong suốt 

Màu hồng nhạt dần 








52 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

1.2.5Ống 5: 

Màu hồng mất đi, có kết tủa keo trắng xuất hiện. 





1.3.1Ống 1: 

1.3.2Ống 2: 

1.3.3Ống 3:Xảy 

1.3.4Ống 4: 

Trong dung dịch amoniac tồn tại cân bằng: 

NH3 + H2O NH4 + + OH - 

Tạo môi trường base làm quỳ tím hóa hồng. 


NH3 + H2O NH4 + + OH - 

NH4Cl → NH4 + + Cl - 

NH4 + + H2O NH4OH + H + 

NH4Cl tạo môi trường axit trung hòa môi trường base của NH3 

nên làm phenolphtalein mất màu hồng. 

ra phản ứng: 

2NH3 + H2SO4 → (NH4)2SO4 

Axit H2SO4 trung hòa dung dịch NH3 làm phenolphtalein mất 

màu hồng. 

Có cân bằng 

NH3 + H2O NH4 + + OH - 

Khi đun nóng, nhiệt độ tăng lên cân bằng chuyển dịch theo chiều 

nghịch, độ base giảm nên màu hồng của phenolphtalein nhạt dần. 








53 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




1.3.5Ống 5: 


Al2(SO4)3 + 6NH3 + 6H2O → 3(NH4)2SO4 + 2Al(OH)3↓ 

Al2(SO4)3 tan trong nước tạo môi trường axit trung hòa base nên 

màu hồng của phenolphatalein mất đi, kết tủa keo trắng xuất hiện là 

Al(OH)3. 

II. Thí nghiệm 2: Khả năng tạo phức của dung dịch NH3 


Lấy riêng vào 2 ống nghiệm 1ml dung dịch AgNO3 và CuSO4. 

Thêm vào ống đựng dung dịch AgNO3 5 giọt dung dịch NaCl và 

ống đựng CuSO4 5 giọt dung dịch NaOH. 

Cuối cùng thêm dần vào mỗi ống từng giọt dung dịch NH3 đặc 

cho đến khi kết tủa tan hoàn toàn. 




Xuất hiện kết tủa màu trắng đục, khi thêm NH3 kết tủa 

tan hết tạo dung dịch trong suốt. 

Xuất hiện kết tủa màu xanh lam, khi thêm NH3 kết tủa 

tan hết tạo dung dịch màu xanh thẳm. 




AgNO3 + NaCl → AgCl↓ + NaNO3 

AgCl + 2NH3 + H2O → [Ag(NH3)2]OH + HCl 

Kết tủa trắng đục là AgCl, ion Ag + tạo phức [Ag(NH3)2] + với 

NH3 thành dung dịch trong suốt không màu. 




Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2 

Kết tủa xanh lam là Cu(OH)2, kết tủa này tạo phức 

[Cu(NH3)4](OH)2 với NH3 là dung dịch có màu xanh thẳm gọi là nước 

Svayde. 

III. Thí nghiệm 3: Tính chất của muối KNO3 


Lấy riêng vào 2 ống nghiệm mối ống 1ml dung dịch KMnO4 rất 

loãng và KI. Thêm vò mỗi ống 5 giọt dung dịch axit sunfuric 








54 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




loãng, sau đó thêm dần từng giọt dung dịch KNO2 vào mỗi ống, 

lắc đều. 


3.2.1Ống KMnO4: 

3.2.2Ống KI: 

Dung dịch mất màu tím. 

Xuất hiện kết tủa màu đỏ gạch, có khí không màu bay lên 

hóa nâu trong không khí. 


3.3.1Ống KMnO4: 

3.3.2Ống KI: 


2KMnO4 + 5KNO2 + 3H2SO4 →2MnSO4 + 5KNO3+ K2SO4 

+ 3H2O 

KNO2 đã khử KMnO4 làm dung dịch mất màu. 



2KI + 2KNO2 + 2H2SO4 → 2K2SO4 + 2NO↑ + I2↓+ 2H2O 



55 

Brian Nguyen 











Brian Nguyen 




KI đã khử KNO2 tạo kết tủa đỏ gạch là I2, khí không màu hóa 

nâu trong không khí là NO. 

IV. Thí nghiệm 4: Acid phosphoric H3PO4 


Cho vào ống nghiệm 1ml dung dịch H3PO4 và 3 giọt dung dịch 

AgNO3. Quan sát hiện tượng. 

Kiềm hóa acid H3PO4 bằng dung dịch NaOH đến môi trường gần 

trung tính; sau đó cho dung dịch tác dụng với dung dịch AgNO3. 

Quan sát hiện tượng và giải thích. Thử hòa tan kết tủa trong 

HNO3 loãng. 


Khi chưa kiềm hóa, không có kết tủa tào thành, dung dịch vấn 

trong suốt. 








56 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




Khi đã kiềm hóa, có kết tủa màu vàng xuất hiện, hòa tan kết tủa 

bằng HNO3 kết tủa tan hết tạo dung dịch trong suốt. 


H3PO4 là chất điện li yếu, phân li theo 3 nấc: 

H3PO4 → H2PO4 - + H + 

H2PO4 - → HPO4 2- + H + 

HPO4 2- → PO4 3- + H + 

Trong đó nấc đầu tiên là nhiều nhất, hai nấc sau không có hoặc 

rất ít. Mà kết tủa AgH2PO4 không tồn tại nên khi chưa kiềm hóa 

không có kết tủa tạo thành. 

Khi kiềm hóa đến môi trường gần trung tính: 

3NaOH + H3PO4 → Na3PO4 + 3H2O 

Muối Na3PO4 là muối của base mạnh, phân li hoàn toàn: 

Na3PO4 → 3Na + + PO4 - 

Kết tủa màu vàng tào thành là Ag3PO4: 

3Ag + + PO4 - → Ag3PO4↓ 

Vai trò của kiềm hóa là để ion PO4 - phân li hoàn toàn và tạo kết 

tủa với Ag + . 

V. Thí nghiệm 5: Các sulphua kim loại 


Rót lần lượt vào các ống nghiệm dung dịch các muối sau: Fe 2+ , 

Fe 3+ , Mn 2+ , Zn 2+ , Cd 2+ , Pb 2+ , Cu 2+ . Thêm vào mỗi ống nghiệm 

2ml dung dịch Na2S. Nhận xét màu của các sulphua tạo thành. 

Viết các phương trình phản ứng. 




57 

Brian Nguyen 











Brian Nguyen 




Lấy một lượng nhỏ mỗi sulphua tạo thành để thử hòa tan trong 

HCl loãng. 


5.2.1Ống Fe 

5.2.2Ống Fe 

2+ : Xuất hiện kết tủa màu đen, kết tủa tan trong axit tạo dung 

dịch màu vàng xanh có khí mùi trứng thối bay lên. 

3+ : Xuất hiện kết tủa màu đen, kết tủa tan trong axit tạo dung 

dịch màu vàng nâu có khí mùi trứng thối bay lên. 








58 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




5.2.3Ống Mn 

5.2.4Ống Zn 

2+ : Xuất hiện kết tủa màu đen nhanh chóng chuyển sang màu 

hồng, kết tủa tan trong axit tạo dung dịch màu xanh lục có 

khí mùi trứng thối bay lên. 

2+ : Xuất hiện kết tủa màu trắng đục, kết tủa tan trong axit tạo 

dung dịch trong suốt không màu có khí mùi trứng thối bay 

lên. 








59 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

5.2.5Ống Cd 

2+ : Xuất hiện kết tủa màu vàng, kết tủa tan không trong axit.. 




5.2.6Ống Pb 

5.2.7Ống Cu 

2+ : Xuất hiện kết tủa màu đen, kết tủa không tan trong axit. 

2+ : Xuất hiện kết tủa màu đen, kết tủa không tan trong axit. 



5.3.1Ống Fe 

2+ : Xảy ra phản ứng: 

Fe 2+ + Na2S → FeS↓ + 2Na + 







60 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




5.3.2Ống Fe 

5.3.3Ống Mn 

5.3.4Ống Zn 

5.3.5Ống Cd 

5.3.6Ống Pb 

5.3.7Ống Pb 

FeS + HCl → FeCl2 + H2S↑ 

Kết tủa đen là FeS, dung dịch vàng xanh là FeCl2, khí mùi trứng 

thối là H2S. 


2Fe 3+ + 3Na2S → Fe2S3↓ + 6Na + 

Fe2S3 + 6HCl → 2FeCl3 + 3H2S↑ 

Kết tủa đen là Fe2S3, dung dịch vàng nâu là FeCl3, khí mùi trứng 

thối là H2S. 


Mn 2+ + Na2S → MnS↓ + 2Na + 

MnS + HCl → MnCl2 + H2S↑ 

Kết tủa màu hồng là MnS, dung dịch xanh lục là MnCl2, khí mùi 

trứng thối là H2S. 


Zn 2+ + Na2S → ZnS↓ + 2Na + 

ZnS + HCl → ZnCl2 + H2S↑ 

Kết tủa màu trắng đục là ZnS, dung dịch trong suốt không màu 

là ZnCl2, khí mùi trứng thối là H2S. 


Cd 2+ + Na2S → CdS↓ + 2Na + 

Kết tủa màu vàng là CdS. 


Pb 2+ + Na2S → PbS↓ + 2Na + 

Kết tủa đen là PbS. 


Cu 2+ + Na2S → CuS↓ + 2Na + 

Kết tủa đen là CuS. 








61 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




VI. Thí nghiệm 6: Tính háo nước của H2SO4 


Lấy một mảnh giấy dg đũa thủy tinh nhúng vào H2SO4 đặc viết 

lên 2 vật này và hơ nóng. Hiện tượng gì xảy ra? Giải thích. 

Trong một ống nghiệm chứa khoảng 2 - 3 ml nước; thêm vào đó 

vài giọt H2SO4 đặc vừa thêm vừa lắc nhẹ ống nghiệm. Nhận xét 

nhiệt độ ống nghiệm. 


Những chố có vết axit viết lên bị thủng, có màu đen. Ống nghiệm 

có nhiệt độ cao hơn bình thường. 


H2SO4 đặc có tính háo nước. Khi tiếp xúc với giấy, nó hút hết 

nước của giấy tạo ra than làm giấy như bị cháy: 

H 2 SO 4đ 

Cn(H2O)m nC + mH2O 

Khi tiếp xúc với nước, H2SO4 háo nước mãnh liệt làm nước nóng 

lên. 

VII. Thí nghiệm 17. Tính chất của HCl 


Lấy 5 ống nghiệm, mỗi ống cho vào 1ml dung dịch HCl loãng, 

lần lượt thử tính axit của của HCl với: quì tím, NaOH, Mg, CuO 

và AgNO3. 








62 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





7.2.1Ống quỳ 


7.2.3Ống Mg: 

tím: Quỳ tím hóa đỏ. 

Quỳ tím chuyển từ xanh sang đỏ. 

Dây kim loại tan dần có khí không màu thoát ra. 








63 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 

7.2.4Ống CuO: 

Bột đen tan dần tạo dung dịch xanh lam. 





Có kết tủa trắng đục xuất hiện. 








64 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 





7.3.1Ống quỳ 


7.3.3Ống Mg: 

7.3.4Ống CuO: 


tím: 

HCl là axit mạnh nên làm quỳ tím hóa đỏ. 


HCl + NaOH → NaCl + H2O 

HCl trung hòa NaOH làm quỳ tím mất màu xanh, đến khi dư axit, 

quỳ tím chuyển màu đỏ. 


Mg + HCl → MgCl2 + H2↑ 

Khí không màu thoát ra là H2. 


CuO + 2HCl → CuCl2 + H2O 

Dung dịch màu xanh lam là CuCl2. 


AgNO3 + HCl → AgCl↓ + HNO3 

Kết tủa màu trắng đục là AgCl. 

VIII. Thí nghiệm 8: Nhận biết ion halogenua 


Cho vào 3 ống nghiệm 1ml nước cất, thêm vào mỗi ống nghiệm 

3 giọt một trong 3 dung dịch: NaCl, KBr, KI. Cuối cùng thêm 

vào mỗi ống nghiệm 2 giọt dung dịch AgNO3. Quan sát hiện 

tượng và màu sắc kết tủa. 




8.2.3Ống KI: 

Xuất hiện kết tủa màu trắng đục 

Xuất hiện kết tủa màu vàng nhạt 

Xuất hiện kết tủa màu vàng đậm. 





NaCl + AgNO3 → AgCl↓ + NaNO3 

Kết tủa màu trắng đục là AgCl. 


KBr + AgNO3 → AgBr↓ + KNO3 

Kết tủa màu vàng nhạt là AgBr 








65 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




8.3.3Ống KI: 


KI + AgNO3 → AgI↓ + KNO3 

Kết tủa màu vàng đậm là AgI 

IX. Thí nghiệm 9: Phân hủy H2O2 

9.1 Các bước tiện hành: 

Lấy vào hai ống nghiệm, mỗi ống độ 1ml dung dịch nước 

oxygen. 

* Ống 1: đem đun nóng. 

* Ống 2: thêm vào một ít bột MnO2. Quan sát hiện tượng xảy ra. 


9.2.1Ống 1: 

9.2.2Ống 2: 

Có bọt khí không màu sủi lên. 

Bọt khí không màu sủi lên nhiều hơn ống 1. 


9.3.1Ống 1: 

9.3.2Ống 2: 

H2O2 bị phân hủy, tạo khí không màu là O2. 

2H2O2 → 2H2O + O2↑ 

MnO2 xúc tác cho phản ứng phân hủy của H2O2 nên bọt 

khí sủi ra mạnh hơn ống 1. Sau phản ứng MnO2 vẫn còn nguyên 

vẹn. Khí không màu thoát ra là O2. Để nhận biết O2, dùng que 

đóm còn đỏ hồng, thấy que sáng bùng lên. 

2H2O2 → 2H2O + O2↑ 

H2O2 dễ bị phân hủy bởi tác nhân nhiệt độ và các chất xúc tác 

như kim loại chuyển tiếp và hợp chất của chúng. 

X. Thí nghiệm 10: H2O2 tác dụng với KI 


Cho vào ống nghiệm 1ml dung dịch KI 0,1M, thêm vào 

vài giọt axit H2SO4 loãng để tạo môi trường. Nhỏ từ từ từng 

khoảng 1ml dung dịch H2O2. Quan sát hiện tượng. 


Có kết tủa màu đỏ gạch xuất hiện. 










66 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




H2O2 + 2KI + H2SO4 → K2SO4 + I2↓ + 2H2O 

KI đã khử H2O2 tạo kết tủa màu đỏ gạch là I2. 

XI. Thí nghiệm 11: H2O2 tác dụng với KMnO4 


Lấy vào ống nghiệm 5 giọt dung dịch KMnO4 loãng và 5 

giọt H2SO4 đặc, thêm vào độ 1ml dung dịch H2O2. Quan sát hiện 

tượng. 


Dung dịch mất màu, có sủi bọt khí không màu. 



5H2O2 + 3H2SO4 + 2KMnO4 → 2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O 

+ 5O2↑ 

H2O2 đã khử KMnO4 làm dung dịch mất màu, khí không 

màu bay lên là O2. 








67 

Brian Nguyen 







Brian Nguyen 




BÀI 7: CHUẨN ĐỘ OXI HÓA KHỬ 

I. Thí nghiệm 1: Định phân FeSO4 bằng KMnO4 0,1N 


Cho vào bình nón 10ml dung dịch FeSO4, 5 giọt H2SO4 

đặc. Đổ đầy buret dung dịch KMnO4 0,1N. Mở khóa buret cho 

từng giọt nhỏ xuống bình nón đến giọt KMnO4 không còn mất 

màu nữa thì dừng lại. Đọc thể tích KMnO4 trên buret, tính nồng 

độ FeSO4. 


Từng giọt KMnO4 nhỏ xuống bình nón loang ra rồi mất 

màu, đến giọt cuối cùng loang ra làm dung dịch trong bình nón 

có màu tím nhạt bền trong 30 giây thì dừng lại. 



10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 → 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 2MnSO4 

+ 8H2O 

Từng giọt KMnO4 bị FeSO4 khử nên mất màu, giọt cuối 

cùng loang ra làm dung dịch trong bình nón có màu tím nhạt là 

giọt dư sai số chấp nhận được. Chứng tỏ 10ml FeSO4 trong bình 

nón đã tác dụng vừa hết với thể tích KMnO4 trên buret. 

Đo 3 lần như thế được kết quả trên buret như sau: 

V1=V2=V3= 10ml Vtb= 10ml 

Ta có: Voxi hóa Coxi hóa = Vkhử Ckhử 

10 . 0,1 = 10 . Ckhử 

Ckhử = 0,1N 

Vậy nồng độ của FeSO4 cần tìm là 0,1N. 

II. Thí nghiệm 2: Định phân Na2S2O3 bằng I2 0,1N 


Cho vào bình nón 10ml Na2S2O3, rót đầy buret dung dịch 

I2. Mở khóa buret cho I2 nhỏ từ từ từng giọt xuống bình nón đến 

khi giọt I2 nào loang ra làm dung dịch trong bịnh nón có màu 

vàng rơm thì dừng lại. Nhỏ 1 giọt hồ tinh bột vào bình nón, nếu 

giọt hồ tinh bột loang ra có màu xanh tím thì dừng lại đọc kết quả 




68 

Brian Nguyen 











Brian Nguyen 




thể tích I2 trên buret. Nếu giọt hồ tinh bột không làm đổi màu 

dung dịch trong bình nón thì nhỏ I2 tiếp tục vào bình đến khi xuất 

hiện màu xanh tím thì dừng lại đọc kết quả trên buret. Tính nồng 

độ Na2S2O3. 


Từng giọt I2 màu đỏ gạch nhỏ xuống bình nón loang ra rồi 

mất màu. Giọt cuối cùng loang ra làm dung dịch trong bình có 

màu vàng rơm. Nhỏ hồ tinh bột vào thấy chuyển màu xanh tím 

bền trong 30 giây thì dừng lại. 



2Na2S2O3 + I2 → Na2S4O6 + 2NaI 

Từng giọt I2 bị Na2S2O3 khử nên mất màu, giọt cuối cùng 

loang ra làm dung dịch trong bình nón có màu vàng rơm là giọt 

dư sai số chấp nhận được. Nhỏ hồ tinh bột vào thấy hồ tinh bột 

chuyển màu xanh tím chứng tỏ 10ml Na2S2O3 trong bình nón đã 

tác dụng vừa hết với thể tích I2 trên buret và giọt I2 trong bình là 

giọt dư ra làm đổi màu hồ tinh bột. Hồ tinh bột có dạng amylozơ 

của một cấu trạng (cấu dạng) hình xoắn ốc và phân tử I2 bị giữ 

trong ống này tạo phức chất có màu xanh dương. Do vậy ta không 

cho hồ tinh bột vào ngay từ đầu vì sự đổi màu sẽ kém nhạy làm 

sai số cho thí nghiệm. 

Đọc thể tích trên buret được kết quả: 

V1= 16,2ml ; V2= 16,25ml 

Vtb= 16,225ml 

Ta có: Voxi hóa Coxi hóa = Vkhử Ckhử 

16,225 . 0,1 = 10 . Ckhử 

Ckhử = 0,16225N 

Vậy nồng độ của Na2S2O3 cần tìm là 0,16225N. 








69 

Brian Nguyen

BÀI BÁO CÁO THỰC HÀNH HÓA ĐẠI CƯƠNG – VÔ CƠ By BRIAN NGUYEN (2018)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?