Quy trình công nghệ sản xuất Terpin Hydrat - DEP - sắt oxalat - cao Đông Dược - CTCP Hóa dược Việt Nam

MỤC LỤC 

Trang 

MỤC LỤC ............................................................................................................................. 1 

LỜI NÓI ĐẦU ....................................................................................................................... 3 

Phần I. GIỚI THIỆU CHUNG ............................................................................................... 4 

I. Giới thiệu về công ty .........................................................................................................................4 

II. Nội quy an toàn lao động .................................................................................................................7 

Phần II. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT .............................................................. 12 

II.1. Quy trình công nghệ sản xuất Terpin Hydrat .............................................................................12 

II.1.1. Tổng quan về Terpin Hydrat................................................................................................12 

II.1.2. Nguyên liệu..........................................................................................................................14 

II.1.3. Nguyên tắc phản ứng ...........................................................................................................16 

II.1.4. Quy trình sản xuất ................................................................................................................17 

II.1.5. Đánh giá dây chuyền sản xuất và sản phẩm ........................................................................23 

II.1.6. Các thiết bị sử dụng .............................................................................................................23 

II.1.7. Kết luận ...............................................................................................................................23 

II.2. Quy trình công nghệ sản xuất DEP.............................................................................................23 

II.2.1. Tổng quan về DEP ...............................................................................................................23 

II.2.2. Nguyên liệu.........................................................................................................................24 

II.2.3. Phương trình phản ứng .......................................................................................................24 



II.2.6. Kết luậnII.3. Quy trình công nghệ sản xuất sắt oxalat ................................................................ 

II.3.1. Tổng quan về sắt oxalat ........................................................................................................... 

II.3.2. Nguyên liệu............................................................................................................................. 

II.3.3. Phương trình phản ứng ........................................................................................................... 

II.3.4. Quy trình sản xuất .................................................................................................................... 

II.3.5. Các thiết bị sử dụng .................................................................................................................

II.3.6. Kết luận ...............................................................................................................................30 

........................................................................................................................................................30 

II.4. Quy trình công nghệ sản xuất cao Đông Dược ...........................................................................30 

II.4.1. Tổng quan về cao Đông Dược .............................................................................................30 

II.4.2. Vai trò của cao Kim Tiền Thảo ...........................................................................................31 

II.4.3. Nguyên liệu..........................................................................................................................31 



II.4.6. Kết luận ...............................................................................................................................34 

Phần III. CÁC THIẾT BỊ CHÍNH DÙNG TRONG SẢN XUẤT ......................................... 36 

III.1. Thiết bị phản ứng ......................................................................................................................37 

III.1.1. Thiết bị phản ứng cho Terpin Hydrat .................................................................................37 

III.1.2. Thiết bị phản ứng tạo Canxi Cacbonat ...............................................................................38 

III.1.3. Nội quy sử dụng .................................................................................................................40 

III.2. Thiết bị pha chế CaCl 2 ..............................................................................................................40 

III.3. Thiết bị tinh chế ........................................................................................................................42 

III.4. Thiết bị kết tinh .........................................................................................................................43 

III.5. Thiết bị sấy ................................................................................................................................44 

III.5.1. Thiết bị sấy bằng hơi bão hòa ............................................................................................44 

III.5.2. Thiết bị sấy điện .................................................................................................................45 

III.5.3. Nội quy sử dụng .................................................................................................................47 

III.6. Thiết bị vẩy li tâm .....................................................................................................................48 

III.7. Thuyền róc ................................................................................................................................50 

III.8. Thiết bị cô đặc hoạt động áp suất thường (Nồi cô hở) ..............................................................50 

III.9. Thiết bị cô đặc ...........................................................................................................................51 

III.10. Hệ thống thiết bị cô chân không ..............................................................................................53 

KẾT LUẬN ......................................................................................................................... 56

LỜI NÓI ĐẦU 

Ngày nay khi xã hội ngày càng phát triển, đi kèm theo nó là môi trường ngày 

càng bị ô nhiễm nặng nề hơn, nguy cơ mắc bệnh của con người cũng tăng lên. Do đó 

vai trò của thuốc càng lúc càng quan trọng với đời sống của mỗi người. Nhu cầu sử 

dụng thuốc tăng lên kéo theo nhu cầu về sản xuất các tá dược, dược chất, các dạng bào 

chế cũng trở nên cấp thiết. Ngành công nghiệp Hóa Dược nước ta đang từng bước phát 

triển để đáp ứng được nhu cầu đó. 

Để nâng cao kiến thức thực tế và chuẩn bị cho quá trình công tác sau này, 

chúng em đã được nhà trường và bộ môn Hóa Dược & HCBVTV giới thiệu cho đi 

thực tập tại Công ty cổ phần Hóa Dược Việt Nam. Là một đơn vị có truyền thống 

trong lĩnh vực sản xuất tá dược và thuốc, công ty là địa điểm thực tập của các lớp Hóa 

Dược từ khóa 45 cho đến nay. Mục đích là cho chúng em có cơ hội được tiếp cận thực 

tế làm việc sản xuất, có một cái nhìn đúng đắn về triển vọng phát triển của ngành Hóa 

Dược còn đang non trẻ và bổ sung các kiến thức đã được học trong trường. 

Trong quá trình thực tập, được sự chỉ bảo tận tình của các cán bộ kĩ thuật, các 

chú tổ trưởng và anh chị công nhân, chúng em đã được tham quan tìm hiểu nhiều phân 

xưởng của công ty. Sau đây em xin trình bày báo cáo về 3 sản phẩm của công ty, bao 

gồm : 

- Phân xưởng sản xuất Tecpin hydrat 

- Phân xưởng sản xuất DEP 

- Phân xưởng sản xuất Cao Đông Dược 

Trong bản báo cáo này em xin được trình bày lại những gì mình đã thuthập 

được trong thời gian thực tập tại Công ty cổ phần Hóa Dược Việt Nam.

PhầnI. GIỚI THIỆU CHUNG 

I. Giới thiệu về công ty 

I.1. Lịch sử thành lập 

Công ty cổ phần Hóa Dược Việt Nam với tiền thân là Xí nghiệp thủy tinh Hóa 

Dược Hà Nội được thành lập ngày 23/9/1966. Sau đó được tách thành hai xí nghiệp là: 

xí nghiệp Thủy Tinh và xí nghiệp Hóa Dược Hà Nội. 

Xí nghiệp Hóa Dược Hà Nội có nhiệm vụ sản xuất các nguyên liệu ban đầu làm 

thuốc và sản xuất một số sản phẩm thuốc đơn giản với khoảng hơn 40 mặt hàng, do 

nhà nước cung ứng và bao tiêu. Là đơn vị sản xuất nguyên liệu làm thuốc duy nhất ở 

Đông Dương, nhưng với qui mô sản xuất nhỏ, cơ chế hoạt động bao cấp, xí nghiệp hầu 

như không phát triển. 

Đến năm 2004, bộ trưởng Bộ Y Tế đã phê duyệt phương án cổ phần hóa, và 

ngày 8 tháng 12 năm 2004, quyết định số 4420/QĐ- BYT được kí, Xí nghiệp chính 

thức có tên giao dịch mới là Công ty cổ phần Hóa Dược Việt Nam. 

Tên giao dịch quốc tế : VIET NAM CHEMICO – 

PHARMACEUTICALJOINT – STOCK COMPANY. 

Tên viết tắt : VCP 

Sau khi thành lập Công ty cổ phần Hóa Dược Việt Nam được Sở kế hoạch và 

đầu tư Thành phố Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0103007195. 

Đăng ký lần đầu ngày 29 tháng 03 năm 2005. Đăng ký thay đổi lần thứ nhất ngày 17 

tháng 07 năm 2006. 

I.2. Cơ sở vật chất đất đai, nhà xưởng 

Địa điểm : số 192 Đức Giang – Gia Lâm (Cách Hà Nội 12km) 

Diện tích đất: 14.141 m 2 

Nhà sản xuất : 380 m 2 

Điện thoại : 043.8533396/5639852 

Fax : 04.8534148 

I.3. Cơ cấu tổ chức 

• Ban giám đốc và hội đồng quản trị : 

• Tổng số cán bộ nhân viên : 194 người 

• Công nhân trực tiếp sản xuất : 91người 

• Các phòng ban chức năng gồm : Phòng TC – HC, 

Phòng KH – CT, Phòng KT – NC, Phòng KN.

• Phân xưởng sản xuất : 02 phân xưởng. 

- Phân xưởng Hóa dược : gồm 3 tổ sản xuất và tổ cơ điện, nồi hơi. 

- Phân xưởng bào chế : gồm 2 tổ sản xuất (Dập viên và Đóng gói). 

I.4. Trình độ công nghệ 

• Hầu hết các máy móc thiết bị đều đã sử dụng từ nhiều thập niên trước 

đây nên đã xuống cấp, lạc hậu. 

• Phần lớn các công nghệ, dây chuyền sản xuất là do cán bộ công ty tự 

nghiên cứu, thiết kế, triển khai lắp đặt các thiết bị nhập khẩu không đồng 

bộ hoặc chế tạo trong nước. 

• Quy mô sản xuất nhỏ, năng suất sản xuất còn thấp. 

I.5.Nguồn nguyên liệu 

• Nguồn nguyên liệu trong nước: Chủ yếu là các loại quặng, muối khoáng, 

axit, kiềm, các loại muối vô cơ và các loại dược thảo đã phơi khô. 

• Nguồn nguyên liệu ngoại nhập :Quan trọng nhất là các loại hóa chất hữu 

cơ cơ bản và trung gian. Do ngành công nghiệp hóa chất trong nước 

chưa đáp ứng được nên nguyên liệu này chủ yếu nhập khẩu. Phần lớn là 

từ Trung Quốc, Pakistan. 

I.6. Ngành nghề kinh doanh 

• Sản xuất buôn bán, xuất nhập khẩu các loại nguyên liệu, phụ liệu, bao bì 

làm thuốc. 

• Kinh doanh dược phẩm, đông dược, thuốc y học cổ truyền dân tộc. 

• Sản xuất, buôn bán, xuất nhập khẩu hóa chất ( Trừ hóa chất nhà nước 

cấm). 

• Dịch vụ khoa học kĩ thuật và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực 

Dược. 

• Dịch vụ tổ chức hội chợ triển lãm, hội nghị, hội thảo, quảng cáo thương 

mại. 

• Lữ hành nội địa, quốc tế và các dịch vụ phục vụ khách du lịch. 

• Vận tải hang hóa, vận chuyển hành khách. 

• Cho thuê kho bãi, nhà xưởng, văn phòng. 

• Môi giới và kinh doanh bất động sản. 

• Sản xuất và mua bán mỹ phẩm, thực phẩm các sản phẩm dinh dưỡng, 

sản phẩm vệ sinh vật tư và trang thiết bị y tế. 

• Nuôi trồng và chế biến dược liệu ( trừ loại nhà nước cấm).

• Sản xuất mua bán bánh kẹo, đồ uống có cồn và đồ uống không cồn, mua 

bán thuốc lá (không bao gồm kinh doanh quán bar). 

• Sản xuất và mua bán hàng điện, điện tử, điện lạnh, tin học, đồ dùng cá 

nhân và đồ dùng gia đình. 

• Sản xuất và mua bán phần mềm. 

• Xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp. 

• Dịch vụ đầu tư môi giới thương mại và ủy thác xuất nhập khẩu. 

II. Nội quy an toàn lao động 

II.1. Nội quy làm việc tại xưởng sản xuất 

• Khi sử dụng thiết bị,dụng cụ và vật tư kỹ thuật trong xưởng sản xuất, 

người laođộng phải nắm vững nguyên lý vận hành thiết bị. Khi có sự cố 

xảy ra phải báo ngay cho phụ trách đơn vị biết, phải bảo quản tốt tài sản 

của xưởng. 

• Khi làm việc tại phân xưởng sản xuất, người làm việc phải được trang bị 

bảo hộ lao động đúng theo quy định của công ty. Không được vào xưởng 

sản xuất khi chưa được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cần thiết như: 

Quần áo bảo hộ, mũ, găng tay, khẩu trang. Chỉ những người đã được học 

quy trình sản xuất và được phụ trách đơn vị phân công thì mới được 

phép làm việc tại xưởng sản xuất. Khi tinh chế phải tuân thủ đúng theo 

quy trình đã được huấn luyện, nghiêm cấm việc cắt bỏ, bớt xén quy trình 

sản xuất. Nếu có hiện tượng bất thường trong quá trình sản xuất thì phải 

kịp thời báo cho phụ trách đơn vị biết. 

• Các thiết bị, dụng cụ sử dụng cho quá trình sản xuất phải đảm bảo vệ 

sinh sạch sẽ. Sản phẩm tạo thành phải được bảo quản tốt, tránh để nhiễm 

chéo ảnh hưởng đến chất lượng thành phẩm. 

• Nghiêm cấm việc tự ý đưa thiết bị, dụng cụ, hóa chất và các tài sản khác 

ra khỏi xưởng khi chưa có sự đồng ý của phụ trách đơn vị. Tại xưởng 

sản xuất không được để các chất dễ nổ, độc hại quá mức quy định. Đối 

với các chất độc hại phải có quy định nghiêm ngặt về bảo quản và xuất 

nhập. Tất cả các hóa chất đều phải có nhãn rõ ràng. 

• Trong quá trình sản xuất phải có sổ pha chế ghi chép đầy đủ ngày tháng, 

các bước thực hiên, số mẻ sản xuất, số lượng nguyên liệu đã sử dụng, 

người thực hiện. Khi cần làm việc ngoài giờ quy định phải báo cáo và 

được sự đồng ý của phụ trách đơn vị. Không được tiếp khách lạ trong

xưởng sản xuất. Không được ăn uống, nói chuyện tán gẫu, làm việc riêng 

hay rời vị trí khi đang trong dây chuyền sản xuất. 

• Hết ca làm việc phải vệ sinh nhà xưởng, xếp gọn gang các thiết bị và 

dụng cụ đã sử dụng. Phải có sổ giao ca, ghi chép đầy đủ thời gian, quá 

trình tiếp theo để người ca sau nắm rõ. Trước khi ra về phải kiểm tra lại 

nhà xưởng, khóa các van khí, vòi nước, tắt các công tắc và ngắt cầu dao 

điện. 

• Sau mỗi tháng làm việc hoặc sau mỗi lần chuyển sang pha chế mặt hàng 

khác phải vệ sinh nhà xưởng và thiết bị chung. 

• Phụ trách đơn vị phải có trách nhiệm đôn đốc mọi người thực hiện bản 

nội quy trên. 

II.2. Nội quy an toàn nhà kho 

II.2.1. Các quy tắc an toàn khi sắp xếp hàng 

• Dùng kệ để kê và định vị chắc chắn khi bảo quản thành phẩm. 

• Thành phẩm nên xếp riêng theo từng loại và theo thứ thự thuận tiện cho 

việc bảo quản, sử dụng, phải có biển báo đối với từng mặt hàng. 

• Bảo quản các chất gây cháy, chất dễ cháy, axit. 

II.2.2. Các quy tắc an toàn khi làm việc trong kho 

• Thủ kho được giao nhiệm vụ quản lý kho phải được sự phân công của 

phụ trách đơn vị, nếu là kho thuốc người thủ kho phải có trình độ về 

ngành dược. Thủ kho nhất thiết phải được trang bị bảo hộ lao động khi 

làm việc. 

• Chỉ được đi lại ở các lối đi dành riêng cho người đã xác định. Không đi 

lại trong khu vực có người làm việc bên trên hoặc có vật treo ở trên. 

• Không bước, dẫm qua thành phẩm. Khi có chướng ngại vật trên lối đi 

phải dọn ngay để thông đường. 

• Những người làm việc có liên quan đến kho, khi vào kho phải có sự 

đồng ý của thủ kho hoặc thủ trưởng đơn vị. Những người không có 

nhiệm vụ thì không được vào kho. 

• Luôn giữ kho sạch sẽ, dụng cụ, thành phẩm được xếp gọn gang. 

• Khi phát hiện thây có hiện tượng bất thường không an toàn cho kho hàng 

thì phải báo ngay cho phụ trách đơn vị kịp thời giải quyết. 

• Trước khi ra về phải kiểm tra lại kho hàng, khóa các van khí, vòi nước, 

tắt các công tắc và ngắt cầu dao điện.

II.3. Nội quy an toàn khi tiếp xúc với chất độc hại 

• Cần phân loại, dãn nhãn và bảo quản chất độc hại ở nơi qui định. 

• Không ăn uống, hút thuốc là ở nơi làm việc. 

• Sử dụng các dụng cụ bảo hộ ( quần áo chống hóa chất, găng tay…), dụng 

cụ phòng hộ trong khi làm việc,vận chuyển, tiếp xúc với hóa chất độc 

hại. 

• Những người không liên quan không được vào khu vực chứa hóa chất 

độc. 

• Trước khi ra về phải kiểm tra lại hàng, khóa các van khí, vòi nước, tắt 

các công tắc và ngắt cầu dao điện. 

• Phải rửa tay sạch sẽ trước khi ăn uống. 

II.4. Quy tắc an toàn bộ phận cơ điện 

II.4.1. Các quy tắc an toàn với dụng cụ thủ công 

• Đối với dụng cụ thủ công như dùi, đục, cần sửa khi phần cán bị tòe, hoặc 

thay mới, khi lưỡi bị hỏng, lung lay. 

• Sau khi sử dụng nên bảo quản dụng cụ ở nơi qui định. 

• Khi bảo quản cần bịt phần lưỡi dùi, đục và xếp và hòm các dụng cụ có 

đầu sắc nhon. 

• Sử dụng kính bảo hộ khi làm việc ở nơi có vật văng bắn. 

II.4.2. Các quy tắc an toàn điện 

• Chỉ có những người có chứng chỉ chuyên môn mới được sửa chữa điện. 

• Khi phát hiện hỏng hóc cần báo ngay cho người có trách nhiệm. 

• Tay ướt không được sờ vào thiết bị điện. 

• Tất cả các công tắc cần có nắp đậy. 

• Không phun hoặc để rơi chất lỏng lên thiết bị điện, như công tắc, môtơ, 

hòm phân phối điện. 

• Kiểm tra định kì độ an toàn của dây dẫn điện. 

• Không treo, móc đồ vật lên dây dẫn điện, dụng cụ điện. 

• Không để cho dây chạy vắt qua góc sắc hoặc máy có cạnh sắc nhọn. 

• Không nối nhiều nhánh với dây đồng trục. 

II.5. Sơ cứu người bị bỏng Axit Sunfuric và Xút 

Trong khi đang làm việc với axit và xút, nếu xảy ra tai nạn bị bắn axit hoặc xút 

vào người, phải nhanh chóng xử lý như sau: 

• Trường hợp bị bỏng axit: 

- Dội rửa nhiều bằng nước.

- Đắp bằng dung dịch NaHCO 3 5%. 

- Rửa lại bằng nước sạch nhiêu lần. 

- Sau khi sơ cứu ban đầu, đưa nạn nhân đi bệnh viện điều trị. 

• Trường hợp bị bỏng xút: 

- Rửa bằng nước nhiều lần. 

- Đắp bằng dung dịch axit boric 3%. 

- Sau khi sơ cứu ban đầu, đưa nạn nhân đi bệnh viện điều trị. 

II.6.Phương pháp cấp cứu người bị điện giật 

• Nguyên tắc : cấp cứu nhanh, kiên trì, tại chỗ, chính xác và liên tục. 

• Tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện : 

- Tìm các biện pháp đỡ ngã cao trước khi cắt điện. 

- Cắt cầu dao điện. 

- Dùng các vật cách điện để đỡ nạn nhân. 

- Nắm quần áo nạn nhân kéo ra khỏi nguồn điện. 

• Cấp cứu : 

- Đưa nạn nhân ra nơi thoáng. 

- Đặt nạn nhân nằm ngửa, đầu thấp và ngửa về sau. 

- Nếu nạn nhân bị chết giả tiến hành hà hơi thổi ngạt kết hợp xoa 

bóp lồng ngực, làm liên tục cho tới khi cán bộ y tế tới. 

- Cử người đi gọi cho y tế cơ quan. 

- Gọi điện thoại cấp cứu 115. 

- Nghiêm cấm đưa nạn nhân đi bệnh viện khi trên đường đi không 

có thiết bị hà hơi thổi ngạt. 

II.7. Nội quy phòng cháy chữa cháy 

Để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản và trật tự an ninh trong cơ quan, Giám 

đốc quy định nội quy phòng cháy và chữa cháy như sau: 

Điều 1. Phòng cháy và chữa cháy là nghĩa vụ và trách nhiêm của toàn thể 

cán bộ, công nhân viên chức, kể cả những người khách đến quan hệ công 

tác. 

Điều 2.Cấm không được sử dụng lửa, củi, đun nấu, hút thuốc trong kho và 

nơi cấm lửa. 

Điều 3. Cấm không được câu, mắc, sử dụng điện tùy tiện, hết giờ làm việc 

phải kiểm tra và tắt đèn quạt và các thiết bị điện khác trước khi ra về. 

Không: 

• Dùng các vật liệu dẫn điện khác thay cầu chì.

• Dùng dây điện cắm trực tiếp vào ổ cắm. 

• Để các chất dễ cháy gần cầu chì, bảng điện và dây dẫn điện. 

• Để xăng, dầu và các chất dễ cháy trong phòng làm việc. 

• Sử dụng bếp điện bằng dây may-so, thắp hương trong phòng làm việc. 

Điều 4.Sắp xếp vật tư, hàng hóa, phương tiện trong kho phải gọn gang, sạch 

sẽ, xếp riêng từng loại có khoảng cách ngăn cháy, xa mái, xa tường, để tiện 

kiểm tra và cứu chữa khi cần thiết. 

Điều 5.Khu vực để ô tô, xe máy phải gọn gang, có lối đi lại, khi đỗ xe phải 

hướng đầu xe ra ngoài. 

Điều 6.Không để các chướng ngại vật trên các lối đi lại, hàng lang, cầu 

thang. 

Điều 7.Phương tiện dụng cụ chữa cháy phải để nơi dễ thấy, dễ lấy, và 

thường xuyên kiểm tra bảo dưỡng theo quy định, không ai được lấy sử dụng 

vào việc khác. 

Điều 8.Cán bộ công nhân viên thực hiên tốt quy định này sẽ được khen 

thưởng, người nào vi phạm sẽ tùy thuộc mức độ mà bị xử lý theo quy định của 

pháp luật.

Phần II. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT 

II.1. Quy trình công nghệ sản xuất Terpin Hydrat 

II.1.1.Tổng quan về Terpin Hydrat 

A. Cấu tạo 

• Công thức phân tử :C 10 H 20 O 2 .H 2 O 

• Khối lượng phân tử : 188,74g/mol 

• Phần trăm các nguyên tố : 69,72% C; 11,70% H; 18,58% O 

• Công thức cấu tạo : 

• Số đăng kí : 80 – 53 – 5 

• Tên khoa học : 4-Hydroxy-α,α,4-trimethylcyclohexanemethanol 

• Tên khác : p-menthane-1,8-diot; dipenteglycol 

B. Tính chất 

• Là tinh thể không màu dạng bột kết tinh màu trắng, không mùi, vị hơi 

đắng. 

• Terpin hydrat dễ thăng hoa nên nếu để ở nhiệt độ cao thì terpin hydrat sẽ 

tồn tại ở thể khí. Ngược lại khi để trong không khí ẩm thì lại dễ hút ẩm. 

• Nóng chảy ở khoảng nhiệt độ từ 115- 117 o C kéo theo sự mất nước. 

Terpin hydrat 

• Ít tan trong nước lạnh, ete, cloroform; không tan trong ete dầu hỏa; tan 

nhiều trong nước nóng và công 96,5 o . 

C. Tác dụng dược lí : 

- Long đờm với liều thấp(< 0,6g /ngày). Nếu dùng liều cao thì làm 

giảm tiết đờm do co mạch phế quản 

- Kết hợp với codein : trị ho; long đờm trong diều trị viêm phế quản 

mãn tính

- Chữa viêm rát niêm mạc đường hô hấp 

D. Đặc tính 

Cả 2 dạng cis và trans đều đã được biết đến. dạng cis dễ dàng hình thành nhất ở 

dạng hidrat, cis – terpin hidrat. Tổng hợp hợp chất cấu hình cis từ tinh dầu thông, d- 

limonene. Tổng hợp dạng trans từ 1,8 – cineole, α-terpineol, hoặc cis – terpin hidrat. 

Dạng Cis 

Số đăng kí: 2451-01-6 

Tên gọi khác: Terpin hydrate; 

terpinol 

Đặc tính: Kết tinh dạng hình tháp 

thoi từ nước, nóng chảy ở 116 – 

117 0 C.thăng hóa ở nhiệt độ ~100° 

khi làm nóng lên từ từ.có mùi 

hương nhẹ nhàng, và có vị đắng, có 

dạng xốp khi ở trong không khí 

khô. 

Dạng cis – Anhidrit: điểm chảy ở 

104 – 105 0 C, điểm sôi 258 0 C, 

chuyển nhanh thành dạng hidrat 

khi phơi sang. 1 gram tan trong 34 

ml nước sôi, 13 ml cồn, 3ml cồn 

sôi, 135 ml chloroform, 140 ml ete. 

ở 20 0 C, 1 gram tan trong 13 ml 

methanol, 13 ml etyl acetat, 250 ml 

nước, 77 ml benzene, 290 ml 

cacbon tetraclorid. 

Điểm chảy: mp 116-117°; mp 

104-105°. 

Dạng Trans 

Số đăng kí: 565-50-4 

Đặc tính: Kết tinh dạng lăng trụ, 

điểm chảy 158 – 159 0 C. ở 20 0 C 1 

gram tan trong 11 ml methanol, 20 

ml etyl acetat, 100 ml nước, 250 ml 

benzene, 250 ml cacbon tetraclorid. 

Điểm chảy: 158-159° 

II.1.2. Nguyên liệu 

II.1.2.1. Dầu thông: 

• Sản phẩm thu được từ chế biến nhựa thông, là chất lỏng trongsuốt, 

không màu, đặc trưng không có cặn và nước. Là hỗn hợp của 

hiđrocacbon monotecpen có công thức chung C 10 H 16 . Ngoài ra, thường 

có một lượng nhỏ các setquitecpen và các dẫn xuất axit của tecpen.

Những chỉ số lí hoá đặc trưng của tinh dầu thông thương phẩm: khối 

lượng riêng (ở 25 o C) 0,8570 - 0,8650 g/cm 3 ; chiết suất với tia D ở 20 o C 

là 1,4620 - 1,4720. Tinh dâu thông được sử dụng chủ yếu làm dung môi 

trong công nghiệp sơn; làm nguyên liệu để tổng hợp các chế phẩm long 

não, tecpin hiđrat, tecpineol, thuốc trừ sâu. Ở Việt Nam, tinh dầu thông 

được chia làm hai loại: I và II. 

• Cung cấp α-pinene cho phản ứng hidrat hóa tạo terpin hidrat. Đánh giá 

chất lượng tinh dầu thông bằng hàm lượng α-pinene. 

• Bảng thành phần của tinh dầu thông 

Hợp chất % 

α- pinene 38.4-57.6 

Camphene 3.7-6.8 

β-pinene+Sabinene 2.5-3.8 

Car-3-ene+Myrcene 1.5-2.7 

α-terpinene 0-0.2 

Limonene 2.0-4.7 

β-phellandrene 0-0.4 

1,8-Cineole 0.2-0.4 

γ-terpinene 0.3-0.5 

Terpinolene 0.5-0.8 

β-caryophyllene 1.4-3.3 

Bornyl acetate 1.4-4.2 

Borneol 2.1-5.6 

γ-cadinene 0.7-1.8 

δ-cadinene 5.3-14.9 

• Ta thấy α-pinen chiếm 40% - 60% 

Tên gọi 

α pinen 

Tên khác 

2 pinen 

Công thức phân tử C 10 H 16 

Số đăng kí 80-56-8 

Khối lượng phân tử 136.234 

Dạng tồn tại vật lý 

Lỏng 

Điểm chảy 

-64 0 C 

Điểm sôi 

156 0 C 

Tan trong 

H 2 O , EtOH,ete

• Loại dầu thông công ty sử dụng thường được nhập về từ Quảng Ninh và 

Thanh Hóa. Qua quá trình kiểm nghiệm thì thấy dầu thông mua về từ 

Quảng Ninh có chất lượng tốt hơn, điều này có thể lí giải do ở Quảng 

Ninh điều kiện khí hậu thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây 

thông hơn. 

II.1.2.2. Axit Sunfuric (H 2 SO 4 ) 

• Có vai trò cung cấp H + cho phản ứng. Do vậy nồng độ H 2 SO 4 càng cao 

thì hiệu suất phản ứng càng lớn, nhưng do axit sunfuric là một chất oxi 

hóa mạnh nên ở nồng độ cao dễ oxi hóa tinh dầu thông. Qua quá trình 

nghiên cứu và làm việc lâu năm người ta rút ra được nồng độ tối ưu của 

axit sunfuric đem dùng là 25% hay là 19,5 o Be có d = 1,5. 

• Axit mua về thường có nồng độ cao thường là 98% - 99% do vậy phải 

tiến hành pha chế trước khi sử dụng. Cách pha là nhỏ từ từ axit đậm đặc 

vào thùng chứa đầy nước cho tới khi đạt nồng độ yêu cầu thì thôi. Tuyệt 

đối tránh làm ngược lại cho nước vào axit do quá trình hòa tan axit vào 

nước tỏa nhiệt rất mạnh gây bắn axit rất nguy hiểm. 

II.1.2.3. Cồn 

• Do axit sunfuric và tinh dầu thông là hai pha lỏng không đồng tan nên 

người ta sử dụng cồn là dung môi phản ứng. Có tác dụng trộn lẫn hai pha 

lỏng trên tan vào nhau. Do tinh dầu thông tan một phần trong cồn và axit 

sunfuric thì tan tốt trong cồn. 

• Cồn sử dụng thường là loại cồn công nghiệp 96 0 . 

II.1.3. Nguyên tắc phản ứng 

II.1.3.1. Phương trình phản ứng 

Terpin hydrat được sản xuất theo phản ứng hydrat hóa α-pinen, là thành phần 

chính có trong tinh dầu thông, dùng H 2 SO 4 làm xúc tác. 

Phương trình phản ứng được biểu diễn như sau: 

H 2 SO 4 

C 10 H 16 + 3H 2 O C 10 H 20 O 2 . H 2 O + Q 

α-pinen 

Cồn 96 o 

Terpin Hydrat 

Trong đó: H 2 SO 4 đóng vai trò là chất xúc tác, cung cấp H + cho phản ứng hydrat 

hóa. Cồn 96 0 đóng vai trò là dung môi, nó làm tăng tính thấm, kéo 2 pha dầu thông và 

axit tan vào nhau, tạo hỗn hợp phản ứng. 

II.1.3.2. Cơ chế phản ứng

• Đây là phản ứng cộng ái nhân (A N ) 

• Đặc điểm phản ứng 

- Phản ứng có sử dụng xúc tác H + 

- Phản ứng giữa hai pha không đồng tan 

- Phản ứng hai chiều, có tỏa nhiệt 

Do đó phải khống chế nhiệt độ phản ứng (làm mát) và sử dụng lượng xúc tác 

H + với nồng độ tối ưu. Đồng thời trong quá trình thực hiện phản ứng luôn khuấy trộn 

tăng tiếp xúc pha. 

II.1.4. Quy trình sản xuất 

II.1.4.1. Sơ đồ sản xuất

Hình 1. Quy trình sản xuất Terpin Hydrat 

II.1.4.2. Thuyết minh sơ đồ 

II.1.4.2.1.Tiến hành phản ứng 

Bước 1.Tiến hành làm vệ sinh thiết bị phản ứng trước khi thực hiện 

phản ứng 

Bước 2. Bơm từ 600l ÷ 700l dầu thông vào thiết bị phản ứng. 

Bước 3. Bơm khoảng 1600l ÷ 1800l axit sunfuric vào thùng phản 

ứng đàm bảo tỉ lệ V tinh dầu : V axit = 1 : 2,45 và pH trong thiết bị là từ 

4,5 ÷ 5,5. Ta tiến hành cho axit vào đồng thời khuấy trộn liên tục, vì 

axit có tỉ trọng lớn hơn nên sẽ chìm xuống đáy thiết bị, trong quá 

trình đó sẽ là tăng tiếp xúc của tinh dầu thông vào axit tạo thành hỗn 

dịch.

Bước 4. Đổ khoảng 30l ÷ 40l cồn 96 o vào thiết bị phản ứng, cồn là 

chất thêm vào để kéo hai pha axit và tinh dầu thông phân tán vào 

nhau. Sau khi cho nguyên liệu vào bắt đầu bật cánh khuấy. 

Bước 5. Mặc dù là phản ứng tỏa nhiệt song giai đoạn đầu vẫn phải 

tiến hành cấp nhiệt cho phản ứng này. 

Bước 6. Sau khi thấy hiện tượng tăng nhiệt chứng tỏ phản ứng đã bắt 

đầu xảy ra, ngừng cấp nhiệt cho phản ứng và tiến hành duy trì nhiệt 

độ ở 35 o - 37 o C bằng cách dung nước làm mát đi trong vỏ. Tiến hành 

phản ứng trong 4 ngày cho đến khi thấy hiện tượng mất nhiệt trong 

thiết bị phản ứng, điều này chứng tỏ phản ứng đã kết thúc. 

Bước 7. Kết thúc phản ứng ta để nguội trong vòng 4 ÷ 5 giờ. Lúc 

này do sự khác nhau về tỉ trọng nên dung dịch trong thiết bị chia làm 

3 lớp. Sau đó ta tiến hành các công đoạn như sau: 

Dầu thông 

Dầu thông 

Sản phẩm phản 

ứng 

Axit sunfuric sau 

phản ứng 

Axit sunfuric 

tái sử dụng 

Axit sunfuric 

sau phản ứng 

Sản phẩm 

phản ứng 

Tinh chế 

• Ta tiến hành tháo dầu thông sau phản ứng ra bằng xiphông. Dầu 

này sau đó được loại axit lẫn vào và bán cho các cơ sở thủ công 

mỹ nghệ. 

• Sau đó tiến hành tháo đáy axit sunfuric sau phản ứng. Vì axit chỉ 

có vai trò xúc tác cho phản ứng nên lượng gần như không mất đi 

sau phản ứng. Tuy vậy còn lẫn cồn và dầu thông, do đó đem đi

chưng cất loại bỏ tạp chất và tái sử dụng trong các lần sản xuất 

sau. 

• Sau khi đã tháo đáy axit ta tiến hành tháo sản phẩm phản ứng. Do 

sản phẩm tạo dạng hidrat kết tinh nên trong khi sản phẩm phải 

bơm nước vào thiết bị để tránh tắc đường ống dẫn sản phẩm ra. 

II.1.4.2.2. Xử lí sản phẩm thô 

• Sản phẩm lấy ra được xả vào các khay có lót vải lọc, tiến hành 

rửa axit và dầu thông bằng nước máy cho tới khi sản phẩm có 

màu trắng ngà. Chứng tỏ đã loại bỏ phần lớn dầu thông còn sót. 

• Sau đó sản phẩm thô được đưa lên máy vẩy li tâm để vẩy khô. 

Trong quá trình này sẽ loại bớt nước giảm nồng độ axit. 

• Sau quá trình vẩy khô pH của sản phẩm là khoảng 7 ÷ 7,5 là pH 

của môi trường nước trung tính. 

II.1.4.2.3. Xử lí sản phẩm tinh 

II.1.4.2.3.1. Hòa tan sản phẩm thô 

• Sản phẩm thô sau khi được vẩy khô được đưa vào thùng tinh 

chế lại nhằm loại bỏ hết tạp chất và dầu dư. 

• Cách tiến hành như sau : 

- Tiến hành gián đoạn từng mẻ một. 

- Bước 1: Cho cồn vào trước, vừa cho vừa bật cánh khuấy. 

- Bước 2:Sau khi cho cồn vào ta tiến hành đưa terpin hydrat 

thô vào bắt đầu quá trình hòa tan, sau đó sục hơi đốt vào 

đun hỗn hợp. Quá trình hòa tan terpin hydrat thô được thực 

hiện dưới nhiệt độ cao, tầm 70 o – 80 o C. Phản ứng được gia 

nhiệt bằng hơi nước bão hòa trong thùng 2 vỏ. Trong quá 

trình tinh chế cồn bay hơi được thu qua sinh hàn và thu lại 

vào thùng đựng. 

- Bước 3: Dẫn dịch trong nồi còn nóng vào các thùng kết 

tinh. Tiến hành lọc qua các lớp vải nhằm loại bỏ các thành 

phần màu và không tan. Lượng vải lọc phụ thuộc vào màu 

của dung dịch thường sử dụng 12 ÷ 15 lớp. 

II.1.4.2.3.2. Kết tinh 

• Nguyên lí : Dựa vào độ tan khác nhau của terpin hydrat ở các 

nhiệt độ khác nhau. Với terpin hydrat thì ở nhiệt độ cao có độ

tan tốt hơn do vậy khi giảm nhiệt độ sẽ có hiện tượng kết tinh 

ra tinh thể. 

1g/34 ml H 2 O 100 0 C 

1g/250 ml H 2 O 20 0 C 

• Tiến hành kết tinh trong các thùng kết tinh có dung tích 200l. 

• Làm lạnh bằng nước lạnh bơm liên tục. 

• Terpin hydrat kết tinh tạo tinh thể dạng hình kim bám xung 

quanh thành bình. 

• Tiến hành kết tinh cho đến khi đạt yêu cầu. 

II.1.4.2.3.3. Xử lí tinh thể 

• Tiến hành vét tinh thể ở các thùng kết tinh, cho vào máy vẩy 

ly tâm. Do trong thùng có cả cồn và tinh thể Terpin Hydrat 

nên khi vẩy ly tâm, nhờ lực ly tâm các tinh thể va đập vào 

nhau và bám vào vải còn cồn sẽ qua vải lọc ra ngoài.Yêu cầu 

như sau : 

- Chỉ tiêu là từ 12kg tinh thể sau khi vẩy thu được 10kg tinh 

thể là đạt yêu cầu. 

- Nhận biết quá trình vẩy đạt yêu cầu là không thấy dung 

dịch chảy ra ở đáy thiết bị. Thường thì thực hiện trong 

vòng từ 5 – 10 phút là đạt yêu cầu. 

- Năng suất thực hiện được là khoảng 80kg/ngày. 

• Sản phẩm sau khi vẩy khô được đem đi sấy trong tủ sấy ở 65÷ 

80 o C. Tủ dùng không khí nóng để sấy, không khí được quạt 

gió mang vào và đốt nóng bởi hơi nước bão hòa đi trong ống. 

- Chú ý không để nhiệt độ trong buồng sấy quá cao vì như 

vậy sản phẩm sẽ bị thăng hoa. 

- Chế độ làm việc gián đoạn. Với năng suất 160kg/mẻ 2 

ngày. 

- Mặt khác do cấu trúc lò sấy không cân xứng nên phải tiến 

hành đảo các khay. Tiến hành đảo khay ở trên xuống dưới 

và trái qua phải. 

- Trong thời gian đầu quá trình sấy, phải mở van tháo nước 

ngưng còn sau đó thì do lượng nước rất ít nên đóng van lại 

tránh tổn thất nhiệt.

- Cứ 10kg sản phẩm sau vẩy, sấy còn khoảng 9kg là đạt yêu 

cầu. 

• Sản phẩm sau khi sấy đạt yêu cầu được đem bảo quản trong 

nhà lạnh với nhiệt độ 16 o C (sử dụng máy điều hòa không khí 

để giảm nhiệt độ đồng thời hút ẩm) để đảm bảo nếu sản phẩm 

còn chút ẩm nào cũng được kéo ra hết (do ta biết là độ ẩm của 

không khí ở nhiệt độ thấp nhỏ hơn ở nhiệt độ cao). 

• Sau khi qua kiểm nghiệm đạt yêu cầu thì tiến hành đóng gói 

ngay tại phòng bảo quản. 

II.1.4.3. Kiểm nghiệm thành phẩm 

Terpin hydrate được kiểm nghiệm theo tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam III 

• Tính chất: Tinh thể trong suốt, không màu hay bột kết tinh trắng không mùi. 

Sấy cẩn thận ở 100 0 C, chế phẩm sẽ thăng hoa và tạo thành những tinh thể hình 

kim. Để ở không khí nóng và khô, chế phẩm sẽ dần dần bị mất hơi nước kết 

tinh và nhiệt độ nóng chảy sẽ giảm. Hơi tan trong nước, tan trong nước nóng và 

ethanol 96%, dễ tan trong ethanol 96% nóng, hơi tan trong ether, cloroform. 

• Định tính:Sử dụng một trong các phương pháp: Phổ hồng ngoại, xác định điểm 

chảy, phương pháp sắc ký, và một số phương pháp sử dụng chất chỉ thị hóa học 

khác. 

• Độ trong và màu sắc của dung dịch: Dung dịch S: Hòa tan 2,5g chế phẩm trong 

ethanol 96 o , thêm ethanol 96 o vừa đủ 50 ml. Dung dịch S phải trong và không 

màu. 

• Giới hạn acid – kiềm: Lấy 10 ml dung dịch S, thêm 0,1 ml dung dịch xanh 

bromothymol. Không dùng quá 0,2 ml dung dịch HCl 0,02N hoặc dung dịch 

NaOH 0,02N để làm chuyển màu chỉ thị. 

• Tạp chất liên quan: Sử dụng phương pháp sắc ký lớp mỏng để xác định. 

• Nước: Từ 8,0% - 10%. Dùng 0,02g chế phẩm. 

• Tro sunfat: Không được quá 0,1%. Dùng 1,0g chế phẩm 

• Định lượng: Bằng phương pháp sắc ký khí 

• Kim loại nặng ≤ 0.001%

II.1.5. Đánh giá dây chuyền sản xuất và sản phẩm 

• Do đảm bảo đủ các điều kiện về tỉ lệ axit với dầu thông, nhiệt độ nên 

phản ứng có hiệu suất cao 70%. 

• Hai khâu quan trọng nhất là khâu hòa tan sản phẩm thô và khâu làm 

lạnh vì nếu làm không tốt sẽ ảnh hưởng tới kết quả của toàn bộ quá 

trình sản xuất. 

II.1.6. Các thiết bị sử dụng 

1. Thiết bị phản ứng loại 2 vỏ có khuấy 

2. Máy vẩy ly tâm 

3. Thùng kết tinh 

4. Thùng tinh chế 

5. Tủ sấy 

6. Phòng lạnh 

7. Vải lọc, giấy lọc 

II.1.7. Kết luận 

• Quy trình sản xuất Terpin Hydrat là một quy trình phản ứng phức tạp, 

trải qua nhiều giai đoạn. Do đó để có thể thu được sản phẩm có chất 

lượng tốt và hiệu suất cao cần thực hiện cẩn thận ở tất cả các bước. 

• Theo em giai đoạn phản ứng là giai đoạn quan trọng nhất do đó cần 

thiết kế và xác định điều kiện thích hợp cho phản ứng để có thể thu 

được sản phẩm có chất lượng cao, khối lượng lớn. 

II.2. Quy trình công nghệ sản xuất 1,2-diethyl phthalate (D.E.P) 

II.2.1.Tổng quan về D.E.P 

A. Cấu tạo 

• Công thức phân tử : C 6 H 4 (COOC 2 H 5) 2 

• Tên gọi : D.E.P ,Benzenedicarboxylic acid, diethyl ester; 

• Danh pháp IUPAC : 1,2-diethyl phthalate 

• Khối lượng phân tử : 222,24 

• Số CAS : [84-66-2] (tổng hợp) 

[201-550-6] (tự nhiên) 

B. Tính chất 

• Trong tự nhiên tồn tại dưới dạng chất lỏng trong suốt. 

• Không tan trong nước. 

• Điểm nóng chảy : -3 o C (270 o K).

• Điểm sôi: 298 -299 o C 

• Ổn định trong điều kiện thường. 

C. Tác dụng dược lí 

• Diethyl phthalate là thủy phân để thành monoester , monoethyl 

phthalate và ethanol sau khi uống vào đường tiêu hóa hoặc trong 

các tế bào niêm mạc ruột . Thủy phân của DEP cũng diễn ra ở thận 

và gan sau khi hấp thu toàn . 

• Sau khi phân phối mô khắp cơ thể, DEP tích tụ trong gan và thận. 

Các chất chuyển hóa được bài tiết qua nước tiểu. DEP được 

chuyển hóa bởi esterase carboxyl , được tổng hợp trong gan của 

con người. 

• Trong ống nghiệm nghiên cứu cho thấy DEP làm giảm men 

glucuronyl transferase hoạt động. Nó cũng quan sát thấy rằng 

hoạt động của enzyme peroxisomalcarnitine acetyl transferase 

tăng lên trong môi trường nuôi cấy của các tế bào gan chuột. 

Ngoài ra DEP gây ra các hoạt động của enzyme catalase , dẫn đến 

gan phổ biến và có thể gây ra peroxisome. 


• Anhydride phatalic: dạng bột có độ tinh khiết 99.8% chứa 

trong bao 25.5kg nhập khẩu từ Trung Quốc. 

Công thức cấu tạo: 

Tính chất vật lý:

Anhydrit phtalic ở điều kiện thường là chất rắn, tinh thể hình kim, không 

màu, dễ thăng hoa; t nc = 131 o C; t s = 284,5 o C; khối lượng riêng 1,527 

g/cm 3 . Không tan trong nước, tan trong etanol và ete. 

• Tính chất hóa học: 

Phản ứng rượu tạo hỗn hợp este: 

C 6 H 4 (CO) 2 2O + ROH C 6 H 4 (CO 2 H)CO 2 R 

C 6 H 4 (CO 2 H)CO 2 R + ROH C 6 H 4 (CO 2 R) 2 + H 2 O 

Phản ứng với H 2 O 2 : 

C 6 H 4 (CO) 2 O + H 2 O 2 C 6 H 4 (CO 3 H)CO 2 H 

Phương pháp tổnghợp : 

Anhydrit phtalic được tổng hợp lần đầu u tiên vào năm 1836 bởi 

Laurent. 

C 6 

6H 4 (CH 3 ) 2 + 3O 2 → C 6 H 4 (CO) 2 O + 3H 2 O 

Anhydrit phtalic được điều chế bằng cách oxi hoá naphtalen 

với oxi không khí ở thể hơi có xúc tác vanađi pentoxit (V 2 O 5 ). 

C 10 H 8 + 4.5O 2 → C 6 H 4 (CO) 2 O + 2H 2 O + 2CO 2 

Anhydrit phtalic là anhydrit của axit phtalic, nên ta có thể điều 

chế ế nó bằng cách loại nước của axit phtalic: 

• Rượu Etylic 96% 

• Acid H 2 SO 4 : dạng rắn, có độ tinh khiết 98%. 

II.2.3. Phương trình phản ứng 

Anhydrid phtalic tạo este với rượu etylic với sự xúc tác của axit sunfuric


II.2.4.1. Sơ đồ sản xuất 

Anhydride Phatalic 

99.8% 

EtOH 

96 0 Acid H 2 SO 4 

98% 

Đưa vào thiết bị 

nhờ hút chân không 

Đưa vào thiết bị 

nhờ hút chân không 

Nước 

T.B p.ư nồi 2 vỏ 

Có tráng men 

Rửa 

Dung dich Na 2CO 3 

57 Be 0 Lắng trọng lực 

Trung hoà 

Mono + H 2SO 4 

D.E.P lẫn nước 

Nước 

Làm khan trong 

thiết bị cô đặc 

Na 2SO 4 

Than hoạt tính 

Làm khan hoàn 

toàn, tẩy màu 

Lọc 

Đóng thùng, kiểm định 

Hình 2. Quy trình sản xuất D.E.P

II.2.4.2. Thuyết minh sơ đồ: 

II.2.4.2.1: Tiến hành phản ứng: 

• Thiết bị phản ứng: Tiến hành phản ứng trong nồi 2 vỏ tráng men, có 

cánh khuấy. 

• Tiến hành phản ứng: Cho 575kg anhydride phatalic với 200kg acid 

H 2 SO 4 98% và 750l EtOH 96 0 được hút lên nhờ bơm chân không vào 

trong thiết bị phản ứng. Tiến hành phản ứng trong 7-8h, sử dụng cánh 

khuấy để khuấy trộn đều dung dịch phản ứng. Nhiệt độ phản ứng duy trì 

ở 80-90 0 C nhờ hơi nước bão hoà ở 120 0 C. 

• Bước 1: Vệ sinh nồi phản ứng, kiểm tra đường hơi, điện, máy 

bơm,máy hút chân không, cánh khuấy, các chỉ tiêu an toàn khác theo 

quy định. 

• Bước 2 :đóng kín nắp , khóa các van, bật bơm hút chân không, hút 

hỗn hợp mono etyl phtalic lên bình phẩn ứng. hỗn hợp được hút vào 

theo đường dẫn ở đáy nồi. 

• Bước 3: tiếp tục dùng bơm hút chân không hút rượu etylic 96 o lên 

bình phản ứng: khoảng 750l. 

• Bước 4, hút axit sunfuric ; 200 kg. 

• Bước5 : khóa van đáy nồi, mở nắp nồi phản ừng, đổ Anhydrid 

phtalic 99,8% vào nồi phant ứng, kể cả mono etyl phtalic sẽ tương 

đương với khoảng 575 kg anhydrid phtalic ( khoảng 23bao*25 kg). 

• Bước 6: bật cánh khuấy, mở van hơi , duy trì phản ứng ở 80 đến 90 

độ. Trong thời gian 8h. 

II.2.4.2.2: Sử lý, tinh chế sản phẩm: 

• Bước 1:Rửa 

Mục đích: Thêm nước để rửa loãng axit sunfuric 

Sau phản ứng, ta bơm thêm nước lạnh vào nồi phản ứng, khuấy 

đều, rồi tăt cánh khuấy, để lắng trong khoảng 30 phút đến 1 giờ ,do 

hỗn hợp tách lớp, lớp nước trên cùng nên dùng xiphong hút lớp 

nước ra ngoài. Làm tương tụ như thế 3 lần. 

Kết quả :Khi nước rửa gần trung tính là được, kiểm tra bằng 

giấy quỳ. 

• Bước 2.Trung hoà:

Dung dịch sau khi rửa còn có độ pH khá thấp 3-4, ta tiến hành 

trung hoà lượng acid dư bằng dung dich Na 2 CO 3 57Be 0 (sử dụng 

khoảng từ 15-20l với một bình phản ứng 2000l). Sau khi trung hoà 

ta kiểm tra pH của dung dịch từ 6.5-7 là đạt yêu cầu. Nếu pH quá 

cao và quá thấp ta cần điều chỉnh pH đến giá trị nêu trên. 

• Bước 3: Lắng trọng lực 

- Mục đích: tách lớp hỗn hợp sau phản ứng 

- Dung dịch sau khi được rửa bằng nước sẽ được để lắng quá 

đêm( khoảng 5 đến 6h). Nhờ tỉ trọng của hỗn hợp trong 

dung dịch khác nhau, nên sau khi lắng dung dịch sẽ phân 

thành 3 lớp: 

+ Lớp nứơc nhẹ ở trên cùng. 

+ Lớp giữa có chứa Mono ethyl phatalate và acid H 2 SO 4 . 

+ Lớp dưới đáy là D.E.P trong suốt có lẫn nước. 

Sử dụng ống xi-phông để hút hết phần nước phía trên cùng ra ngoài. Phần 

Mono ethyl phatalate và acid H 2 SO 4 được đưa lại thiết bị phản ứng để chuẩn bị cho mẻ 

phản ứng tiếp theo. Còn phần D.E.P lẫn nước sẽ được chuyển qua giai đoạn sau. 

Mono etyl phtalic, 

axit sunfuric 

Nước 

Nước 

Mono etyl phtalic, 

axit sunfuric 

D.E.P 

Sản phẩm 

phản ứng 

Tinh chế

• Bước 4: Cô đặc 

Dung dịch D.E.P có lẫn nước được đưa vào thiết bị cô đặc nhờ 

bơm hút chân không. Tiến hành loại bớt nước trong dung dich 

bằng thiết bị cô đặc nồi 2 vỏ tráng men, và có cánh khuấy. Nhiệt 

độ trong thiết bị cô đặc 80-90 0 C được cấp nhiệt bằng hơi nước bão 

hoà ở 120 0 C. Tiến hành làm khan trong khoảng từ 6-8h. 

• Bước 5 : Làm khan hoàn toàn và tẩy màu: 

Dung dịch sau khi được loại bỏ một phần lớn nước còn lần trong 

D.E.P đươc tiến hành làm khan hoàn toàn và tẩy màu dung dịch. 

Dung dịch trong thiết bị cô đặc được để nguội trong điều kiện 

thường tới khi nhiệt độ dung dịch khoảng 50-60 0 C ta tiến hành làm 

khan hoàn toàn bằng Na 2 SO 4 khan và cho thêm than hoạt tính để tẩy 

màu dung dịch. Lưu ý khi cho Na 2 SO 4 khan và than hoạt tính ta phải 

tiến hành từ từ tránh hiện tượng trào do giảm sức căng bề mặt. 

• Bước 6 : Lọc: 

Dung dịch sau khi làm khan hoàn toàn và được tẩy màu ta tiến 

hành lọc. Cho dung dịch ra các thùng chứa phía trên có các máng 

lọc bằng vải. Mỗi máng lọc có sử dung 2-3 lớp vải để loại bỏ cặn, 

Na 2 SO 4 khan và than hoạt tính có lẫn trong dung dịch. Sau khi lọc ta 

có dung dịch thuốc D.E.P khan có độ tinh khiết cao (khoảng 670- 

700/1 mẻ). 

II.2.4.2.3 Đóng gói 

DEP thành phẩm được đong và chưa vào các phi nhựa, chuyển vào kho bảo quản 

II.2.4.3. Kiểm nghiệm sản phẩm 

Theo tiêu chuẩn Dược Điển III


1. Nồi phản ứng tráng men 2 vỏ có khuấy 

2. Các thùng nhựa, thép không gỉ 

3. Bơm hút chân không 

II.3. . Quy trình công nghệ sản xuất Sắt (II) oxalate 

II.3.1. Tổng quan về Sắt (II) oxalate 

A.Cấu tạo 

• Công thức phân tử : Fe [C 2 O 4 ] 

• Tên gọi : Sắt (II) oxalate 

• Danh pháp IUPAC : Sắt (II) oxalate 

• Khối lượng phân tử : 143,91 g / mol 

• Số CAS : CAS # 6047-25-2 

Sắt oxalat (II) là thường gặp phải như các dihydrate, Fe [C 2 O 4] · 2H 2 O, 

Cấu trúc tinh thể của nó bao gồm dây chuyền của các nguyên tử sắt oxalat-bắc cầu, 

giới hạn bởi các phân tử nước. 

B.Tác dụng dược lý: 

• Thiếu máu là tình trạng bệnh lý với triệu chứng máu bị giảm vềề số lượng hồng 

cầu hoặc về huyết cầu tố (còn gọi là hemoglobin) hoặc giảm cả hai. Bình 

thường huyết cầu tố từ 13-18g/100ml ở nam và 12-16g/100ml ở nữ và trẻ em. 

Thiếu máu xảy ra khi huyết cầu tố bình thường dưới 13g/100ml ở nam giới và 

nhỏ hơn 12g/100ml ở nữ giới. Một trong những ng nguyên nhân là do thiếu sắt. 

• Sắt (Fe): có thể ở dạng muối sắt sulfat hoặc sắt oxalat. Đây là yếu tố cần thiết 

và rất quan trọng để tổng hợp hemoglobin. Trong cơ thể người lớn bình thường 

có 4-5g sắt và 2/3 lượng này được thấy trong các hồng cầu. Hiện nay người ta

hay dùng dạng sắt oxalat vì ít gây táo bón hơn sắt sulfat. Không dùng thuốc có 

hoạt chất này cho người bị bệnh lý ở dạ dày và ruột như loét dạ dày, viêm ruột 

hoặc viêm loét ruột kết. Khi cho bệnh nhân uống thuốc có chứa sắt cần cảnh 

báo cho họ các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, táo bón, phân màu đen... để họ 

biết và không lo lắng. Cần nhắc bệnh nhân không uống kết hợp với một số 

kháng sinh như tetracyclin vì sắt tạo phức hợp khó hấp thu qua đường ruột, do 

đó làm mất tác dụng của kháng sinh. 

II.3.2. Nguyên liệu: 

- Sắt (II) sulfat : FeSO 4 .7H 2 O (%Fe = 19.5%) dạng bột được chứa 

trong bao 25.5kg nhập khẩu từ Trung Quốc. 

- Acid Oxalic tinh thể có độ tinh khiết là 99.6% được chứa trong bao 

25.5kg nhập khẩu từ Trung Quôc. 

II.3.3. phương trình phản ứng 

FeSO 4 + (COOH) 2 = Fe + (COO - ) 2 + H 2 SO 4 

II.3.4. tiến hành phản ứng 

II.3.4.1.sơ đồ dây chuyền công nghệ:

Sơ đồ dây chuyền công nghệ sản xuất Sắt (II) Oxalat

II.3.4.2. Chuẩn bị dung dịch phản ứng : 

• Cho 200kg sắt (II) sulfat vào trong nồi hai vỏ có cánh khuây cung cấp nhiệt ổn 

định ở khoảng 50-60 o C. Khuấy liên tục cho đến khi săt tan hết. Kiểm tra dung 

dịch săt sulfat bằng Bome kế. Nồng độ dung dịch đạt 22 Be o . 

• Cho 30kg acid oxalic vào trong thùng có chứa khoảng 200l nước được đun đến 

nhiệt độ 90 - 100 o C bằng hơi nước bão hóa. Sử dụng thiết bị có cánh khuấy để 

hòa tan hoàn toàn acid oxalic cho vào. 

II.3.4.3.Tiến hành phản ứng : 

• Thiết bị phản ứng:Tiến hành phản ứng trong nồi 2 vỏ tráng men. 

• Tiến hành:Dùng hơi vệ sinh sạch nồi. Sau đó dung dịch sắt (II) sulfat và acid 

oxalic được cho vào thiết bị phản ứng là nồi hai vỏ có tráng men nhờ bơm hút 

chân không. Dung dịch đươc hút vào trong bính phản ứng. Cung cấp nước cho 

đến khi được ¾ thiết bị thì ngừng. Phản ứng xày ra theo ti lệ 1:2 trong khoảng 

5-10 phút. Kiếm tra phản ứng kết thúc bằng dung dịch acid oxalic. 

II.3.4.4 Tinh chế Sắt (II) oxalat 

BƯỚC 1. Lắng trong thùng chứa: 

• Mục đích lắng: Ở đây ta sử dụng phương pháp lắng trọng lực nhờ vào sự chênh 

lệch tỷ trọng giữa các cấu tử có trong hỗn hợp sau phản ứng. Khi lắng tinh thể 

sắt oxalate c ó t ỷ tr ọng năng hơn sẽ tách khỏi pha phân tán và lắng xuống đáy 

thùng. Hỗn hợp còn lại là sắt (II) sulfat dư và acid sulfic. 

• Trong quá trình lắng nứơc sẽ được thêm vào nhằm loại bớt một phần acid sinh 

ra. Quá trình lắng kéo dài từ 1-2h. Kết thúc quá trình lắng ta sử dụng ống xi-ph 

ông để hút phần dịch phía tr ên đi bao gồm acid sulfuric và sắt (II) sulfat. Tiến 

hành rửa lại sản phẩm bằng nước 2-3 lần.

BƯỚC 2. Vẩy 

• Sắt (II) oxalate và hỗn hợp dung dịch còn lại trong thùng chứa được chuyển qua 

thi ết bị vẩy ly tâm. Trong thi ết bị vẩy ly tâm ta tiến hành loại bỏ nốt acid và 

sắt (II) sulfat dư còn lại trong sản phẩm. T ốc độ vẩy 600-800vòng/phút. Trong 

quá trình vẩy kết hợp bổ sung nước để rửa sản phẩm.Tiến hành kiểm tra bằng 

hỗn hợp HCl v à BaCl 2. Nếu thấy có kết tủa sinh ra thì tiến hành vẩy tiếp. Nếu 

không thấy có kết tủa chứng tỏ trong dung d ịch đã hết hoàn toàn SO 2- 4 . Dừng 

vẩy và chuyển sản p ẩm ra các khay để tiến hành giai đoạn sấy. 

Lưu ý: trong quá trình vẩy tránh hiện tượng dồn về một phía khi vẩy làm giảm 

hiệu quả của qúa trình vẩy. Thơi gian vẩy cũng ảnh hưởng rất lớn tới hiệu suất 

sau này. N ếu vẩy quá lâu Fe 2+ tiếp xúc với không khí lấu sẽ sinh ra Fe 3+ có màu 

đỏ làm giảm chất lượng của sản phẩm. N ếu vẩy thời gian quá ngắn thì lượng 

nước còn nhiều làm cho thời gian sấy lâu tốn nhiều năng lượng. 

BƯỚC .3. Sấy 

• Sau khi sản phẩm được vẩy, để loại bỏ hoàn toàn nư ớc trong sản phẩm ta tiến 

hành sấy sản phẩm. Sấy là công đoạn cuối cùng để làm khô sản phẩm. 

Yêu cầu khi sấy: 

- Nhiệt độ sấy 80 0 C. 

- Thời gian sấy 8-10h. 

II.3.5. Kiểm nghiệm thành phẩm: Theo tiêu chuẩn dược điển III 

II.3.6. Đóng gói 

Sản phẩm sau khi sấy, kiểm nghiệm đạt tiêu chuẩn, được lấy ra và đem đóng bao. 

Thiết bị sử dụng: 

1. Nồi phản ứng tráng men 2 vỏ có khuấy 

2. Các thùng nhựa, thép không gỉ 

3. Bơm hút chân không

4. Máy vảy rửa ly tâm 

5. Máy sấy điện 

II.3.Quy trình công nghệ sản xuất cao Đông Dược 

II.3.1. Tổng quan về cao Đông Dược 

• Đây là một dây chuyền sản xuất mới được công ty đầu tư trong khoảng 5 

năm trở lại đây. Với các thiết bị và kĩ thuật tiên tiến, dây chuyền đã đem 

lại hiệu suất cao, sản xuất với lượng lớn đem lại lợi nhuận cho công ty. 

Hiện nay đang tập trung làm một số mặt hàng phổ biến như cao kim tiền 

thảo, tâm sen, cao bài thạch,cao linh lăng, cao xương, cao diệp hạ châu 

… 

• Trong bài báo cáo này sẽ tập trung vào giới thiệu sản phẩm cao Kim 

Tiền Thảo. 

II.3.2. Vai trò của cao Kim Tiền Thảo 

• Kim tiền thảo có tên khoa học là Desmodium styracifolium Merr, thuộc 

họ đậu (Fabaceae). Ngoài ra còn có tên khác là Mắt Trâu, Vẩy rồng, Mắt 

rồng. 

• Kim tiền thảo là bài thuốc phổ biến, được sử dụng từ lâu trong dân gian, 

trị được nhiều loại bệnh khác nhau. 

• Kim tiền thảo dùng để điều trị sỏi tiết niệu, cơ chế như sau: trước hết là 

lợi tiểu, pha loãng dòng nước tiểu, làm ngưng sự gia tăng kích thước của 

hòn sỏi. Sau đó nhờ tác dụng chống viêm, kháng khuẩn mà làm giảm sự 

phù nề của niệu quản, tạo điều kiện thuận lợi cho sỏi di chuyển xuống 

dưới và đái ra ngoài. 

• Ngoài ra còn dược dùng làm thuốc lợi thủy, thông lâm, chữa đái rắt và 

đái buốt, sỏi thận, sỏi mật, bệnh hoàng đản. 


• Kim tiền thảo được lấy thu gom từ nhiều nguồn khác nhau trên cả nước.


II.3.4.1. Sơ đồ sản xuất 

Chuẩn bị nguyên 

Hơi đốt 

Chiết 

Bã 

Hơi đốt 

Cô hở, lắng 

Hơi nước 

Hơi đốt 

Cô chân 

Hơi 

Hơi đốt 

Kiểm tra chất lượng sản 

Cô hở có khuấy 

Hơi 

Đóng gói 

Hình 3. Quy trình sản xuất cao Kim Tiền Thảo 

II.3.4.2. Thuyết minh sơ đồ 

II.3.4.2.1. Chuẩn bị nguyên liệu 

• Mục đích : Chuẩn bị nguyên liệu cho mẻ phản ứng. 

• Thảo dược được nhập từ nhiều nguồn khác nhau, đem đi rửa sạch 

bằng nước sau đó cho vào giỏ chuẩn bị cho quá trình sản xuất. 

Tổng khối lượng thảo dược dùng trong một mẻ là 800kg. 

II.3.4.2.2. Chiết 

• Mục đích : Tách các thành phần có hoạt tính chữa bệnh ra khỏi 

dung dịch bằng cách đun nóng và chiết. 

• Tiến hành : 

Thảo dược sau khi đã rửa được đưa vào giỏ sau đó đưa giỏ 

chứa vào thiết bị chiết. Thêm khoảng 7m 3 nước và tiến

hành đun trong 2 giờ và gia nhiệt bằng hơi nước trong 1 

giờ. 

Sau đó dung hơi ép lấy dịch cần chiết ra ngoài, loại bỏ bã 

ra ngoài. Có thể dung hơi để chiết lấy dịch ra là do thiết bị 

kín và trong quá trình sản xuất đã làm tăng áp suất trong 

nồi. Áp suất hơi cung cấp cho nồi nấu luôn đạt 0.3 atm 

(t o = 100 o C) 

Sau khi nấu và chiết xong dịch chiết được đưa ra qua van ở 

đáy, nhấc giỏ đựng nguyên liệu ra khỏi nồi, phần còn lại 

trong giỏ chính là bã. 

Động lực chính của quá trình này là sự tăng áp suất trong 

nồi đun. Do đó cần điều khiển giá trị thích hợp để quá trình 

đạt hiệu quả cao nhất. 

II.3.4.2.3. Cô hở, lắng 

• Mục đích : loại bỏ nước khỏi dịch chiết và các tạp chất không tan 

chất bẩn. 


- Mở van đáy của nồi nấu, do thiết bị kín nên áp suất tăng sẽ 

tạo ra một lực đẩy dịch chiết từ nồi nấu theo đường ống ở 

đáy vào hai thiết bị lọc sơ bộ sau đó vào thiết bị chứa 

10m 3 . Gia nhiệt cho thiết bị này để thực hiện nhiệm vụ cô 

loại bớt nước kết hợp với làm lắng loại bỏ các chất rắn 

không tan khác. 

- Sau đó dịch chiết lại tiếp tục được đưa sang các thiết bị cô 

hở khác mà ở đây chính là hệ thống máng cô gồm 3 máng 

được gia nhiệt bằng hơi. Nước lại tiếp tục bay hơi làm cho 

dịch chiết đặc hơn và sạch hơn do kết hợp cả việc làm 

lắng. 

• Như vậy giai đoạn này áp suất hơi đóng vai trò quan trọng là tạo 

ra áp lực đưa dịch chiết đến các thiết bị cô. Nhờ áp suất hơi nên 

đã tiết kiệm được công do bơm sinh ra trong quá trình vận 

chuyển dịch do không phải dùng đến bơm. Tuy nhiên đây chỉ là 

công đoạn trung gian cô sơ bộ nên đóng vai trò không thật sự 

quan trọng bởi vậy thời gian cô cũng như các yêu cầu kĩ thuật 

không thực sự cần thiết trong giai đoạn này. 

II.3.4.2.4. Cô chân không

• Mục đích : Thực hiện quá trình cô bằng áp suất chân không (nhờ 

bơm hút chân không)loại phần lớn nước ra khỏi dịch chiết giúp 

cho quá trình cô khuấy được nhanh hơn, hiệu quả cao hơn. 


- Quá trình được thực hiện trong hệ thống thiết bị cô chân 

không. 

- Trong quá trình này nước được làm bay hơi nhờ hệ thống 

tuần hoàn. Dịch trong thiết bị tuần hoàn sẽ đi từ dưới đáy 

lên qua hai thiết bị trao đổi nhiệt, mỗi thiết bị có 92 ống 

nhỏ. Hơi đi vào khoảng không gian giữa các ống cung cấp 

nhiệt làm nước bốc hơi và bay ra ngoài qua hệ thống chân 

không. Sau đó nước sẽ được làm lạnh nhờ thiết bị làm lạnh 

và chảy vào thiết bị chứa. Dịch trong thiết bị tuần hoàn lại 

tiếp tục một vòng tuần hoàn mới đi từ dưới lên qua thiết bị 

trao đổi nhiệt và tiếp tục bay hơi. 

- Dịch sau khi cô xong sẽ được chuyển sang các thiết bị chứa 

để lắng và chuyển vào các thiết bị cô hở có khuấy hoàn 

thiện nốt công đoạn cuối cùng. 

II.3.4.2.5. Cô hở có khuấy 

• Mục đích : Tạo dạng cao đạt yêu cầu chất lượng kĩ thuật. 

• Tiến hành : Sau khi cô chân không xong dịch được chuyển sang 

các thiết bị cô có khuấy 2 vỏđể cô triệt để thành sản phẩm mong 

muốn. Quá trình này dùng hơi cấp nhiệt, nước sẽ tiếp tục bay hơi 

làm cho dịch đặc lại bởi vậy phải khuấy để tăng độ bay hơi nước 

và sản phẩm được đồng đều hơn. 

II.3.4.2.6. Đóng gói 

• Mục đích : Tiện lợi cho bảo quản, sử dụng, vận chuyển. 

• Tiến hành : Cao Kim Tiền Thảo được đóng gói vào các túi 

polyetylen và được bảo quản trong điều kiện phù hợp. 


• Nồi chiết 2 vỏ dung tích 10m 3 . 

• Hệ thống thiết bị cô hở 

• Hệ thống cô chân không 

• Thiết bị cô hở có khuấy

II.3.6. Kết luận 

• Cao Kim Tiền Thảo là một bài thuốc quý được lưu truyền trong dân gian 

từ rất lâu. Để tiến hành sản xuất trên quy mô công nghiệp cần nghiên cứu 

kĩ lưỡng các giai đoạn trong quy trình đồng thời kết hợp cải tiến công 

nghệ để có thể đạt được hiệu quả cao, giảm giá thành. 

• Trong quy trình trên, theo em giai đoạn cô chân không là quan trọng 

nhất. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm. Ngoài ra đây 

cũng là giai đoạn phức tạp nhất nên cần lưu ý trong quá trình vận hành 

thiết bị.

KẾT LUẬN 

Qua thời gian thực tập tại Công ty cổ phần Hóa dược Việt Nam em đã bổ sung 

cho mình được nhiều kinh nghiệm quý báu. Từ những bài học được đem ra so sánh với 

thực tế em nhận thấy rằng có rất nhiều điểm khác biệt. Không phải cứ áp dụng từ sách 

vở mà làm sẽ thành công mà phải có cả một quá trình lao động vất vả, rút kinh nghiệm 

để tích lũy cho mình tay nghề cao là cần thiết. Tuy nhiên cũng không thể phủ nhận vai 

trò của lý thuyết vì không có lý thuyết sẽ không thể làm được việc gì cả. Lý thuyết 

chính là cơ sở để áp dụng vào thực tế là cội nguồn của thành công. 

Đặc biệt đối với một người kỹ sư thì thực tế là rất cần thiết, có thực tế người kỹ 

sư mới khẳng định được tay nghề cũng như trình độ của mình. Bởi vậy đối với chúng 

em những người kỹ sư tương lại thực tập là rất cần thiết. 

Được sự quan tâm tạo điều kiên của bộ môn Công nghệ Hóa Dược và 

HCBVTV cùng sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo TS. Nguyễn Tuấn Anh và Th.S Đào 

Huy Toàn chúng em đã hoàn thành đợt thực tập này và đã tiếp thu được cho mình 

nhiều hiểu biết cũng như kinh nghiệm quý báu. Tuy nhiên trong bài báo cáo còn không 

tránh khỏi thiếu sót em rất mong nhận được sự góp ý tận tình của cô và các bạn để bài 

báo cáo của em được hoàn thiên hơn. 

Đối với quý công ty em cũng xin có một vài đóng góp ý kiến. Có thể dễ dàng 

nhận thấy rằng thiết bị tại các phân xưởng đã cũ và lạc hậu, một số thiết bị không phải 

là chuyên dụng nên ảnh hưởng rất nhiều đến hiệu suất của sản phẩm. Mặt khác có 

nhiều công đoạn còn thực hiện rất thủ công nên việc cơ khí hóa tự động hóa cần được 

quan tâm và hoàn thiện đặc biệt trong bối cành hiện nay của nước ta. Việc kiểm 

nghiệm sản phẩm cũng nên được coi trọng vì điều đó anh hưởng trực tiếp đến người sử 

dụng khi sản phẩm được đưa ra thị trường. 

Trên đây là những ý kiến của em, em rất mong mình sẽ đóng góp được phần 

nào cho sự phát triển của công ty và cho nền hóa dược Việt Nam. 

Sinh Viên

Quy trình công nghệ sản xuất Terpin Hydrat - DEP - sắt oxalat - cao Đông Dược - CTCP Hóa dược Việt Nam

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?