AramızdanAyrılanlar

Sayfa 321
konuşma yaparken, insanın kendi ruhsal durumunu açığa vurduğunu farkettim. O zaman liseyi
yeni bitirmiş bir öğrenciydim ama dikkatle dinliyordum. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’nde
açılıyordu Fen Fakültesi. Onun bir iki odasında. Törene zamanın Cumhurbaşkanı, Başbakanı,
Milli Eğitim Bakanı, İstanbul Üniversitesi’nden temsilciler gelmişlerdi. Üç kişi konuştular
törende. İlk önce sanırım Kerim Erim, İstanbul Üniversitesi’nin temsilcisi olarak bir konuşma
yaptı. Kutluyordu Ankara’da göreve başlayanları. Ayrıca Ankara Fen Fakültesi’ndeki öğretim
üyelerinin, İstanbul Üniversitesi’nden gelen insanlar olduğu için bundan onur duyduğunu
söylüyordu. İstanbul Üniversitesi’nde yıllardır bilim yapmakla uğraştıklarını anlattı. Ben
bunlardan şu sonucu çıkardım: “Bilim kolay bir şey değildir. Biz yıllardır uğraşıyoruz hâlâ bir
yere varamadık, siz Ankara’da daha yeni yeni bu işe giriyorsunuz, hadi bakalım ne
yapacağınızı görelim.”. Yani küçümseyen bir tavır vardı. Sonra Fakülte’nin yeni dekanı
Fizikçi Hayri Dener konuşma yaptı. Hayri Bey Türkiye’de “Fizikçi Hayri” diye bilinirdi. Ama
orta öğretimde çalışmıştı. Lise fizik kitapları yazmıştı ve Gazi Eğitim Enstititüsü’nde ders
verirdi. Çok değerli bir öğretici ve bilim insanıydı; ama Fransa’da yalnız lisans öğrenimi
yapmıştı ve doktora yapmamıştı. Dolayısıyla hiç araştırma yapmamıştı. Ama iyi niyetli bir
insandı ve araştırma yapılmasını istiyordu. Onun konuşmasında söylediği, daha ziyade felsefi
bir girişti. “Bilim,” dedi “çok güzeldir. Çünkü siz bulunduğunuz yerde bilimin esaslarını
öğrenirseniz, bütün evrende her yerde geçerli olan kurallar öğrenirsiniz. Bu çok güzel bir
şeydir. Ama bilim aynı zamanda çok korkunçtur. Çünkü eğer siz bilimin kurallarını öğrenip
onlara uymazsanız o sizi ezer geçer. Çok gücü vardır. Ama biz burada elimizden geleni
yapacağız. Bilgilerimizi gençlerimize öğreteceğiz.”. Bundan çıkan sonuç, benim aldığım
sonuç şuydu: “Biz elimizden geleni yapacağız. Artık ne çıkar bilmiyorum; ama işimiz zordur
ve bilim de kolay bir şey değildir. Biz görevimizi yapmaya çalışacağız.”. Böyle mütevazı bir
yaklaşım... Ondan sonra Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel konuştu. O bambaşka gayet
coşkulu bir konuşma yaptı: “Burada yeni bir Fakülte açıyoruz, gençler burada her şeyi
öğrenecekler ve ben bekliyorum ki aranızdan Dünya’ya ün salacak bilim insanları çıkacak.
Farabîler, İbn-i Sina’lar... onlar buradan çıkacak.” Böyle heyecanlı bir konuşma yaptı. Tabiî
heyecanla dinledik biz de, ama biraz olmayacak bir şey dinler gibi... Dahası da var: Sonra
tören bitti biz yukarıda -zaten iki üç odadaydı Fakülte açılırken- orada, yukarıdaki bir sınıfa
çıktık, 20-30 kişiydik. Karşımıza önce Salih Murat Uzdilek geldi. İstanbul Teknik
Üniversitesi’nden profesör; o da törene gelmişti. O bir açılış dersi verdi. Tam hatırlamıyorum,
ondan evvel veya sonra Hasan Âli Yücel -Milli Eğitim Bakanı- geldi. O bize kısa bir konuşma
daha yaptı ve orada daha basit olarak şunu söyledi: “Bakın çocuklar,” dedi. “burada birkaç
oda içinde yeni bir Fakülte’de çalışmaya başlıyorsunuz. Burası ufak, böyle derme çatma bir
görünüşü var. Ama sanmayın ki siz buradan bir şey öğrenmeyeceksiniz. Tam tersine siz
burada her şeyi öğreneceksiniz.” dedi. “ve siz bu bilginizle Dünya’nın en ünlü bilim insanları
gibi olabilirsiniz. Bu yetenek sizde var. Bilgiyi de alacaksınız. Buna göre çalışın.” dedi. Ben
gene içimden “Tabiî” dedim, “Milli Eğitim Bakanı bizden özür dileyecek değil ya; böyle
derme çatma bir yerde Fakülte açılıyor.” O bize böyle bir heyecanlandırıcı konuşma
yapmalıydı. Yani inanmadım söylediğine. Ama onun söylediği doğruydu. Bunu sonradan
farkettim. Biz oradan aldığımız bilgiyle gerçekten en iyi şeyleri, en önemli buluşları
yapabilecek durumdaydık. Yeter ki kendimiz buna inanalım. Ama biz ona inanmıyorduk
çünkü örneğimiz yoktu. Ve yanlış bir yaklaşımla başlıyorduk. Tabiî bir şeyler yaptık. Biraz
evvel de sayın Rektör anlattı. Beni de mahcup etti. Arkadaşlarım da bir şeyler yaptılar. Ama
ben inanıyorum ki biz o zaman Hasan Âli Yücel’in söylediğine gerçekten inansaydık, daha
çok, daha büyük işler yapardık. Çünkü biraz sonra tekrar söyleyeceğim; işin esası insanın
kendi hırsı, kendi iradesi, kendi inanması... Evet, Fakülte açıldı. Ben orada okumaya
Aramızdan Ayrılanlar
Türk Fizik Derneği