सन्दर्भ र अनुभूतिहरु
A Collection of Critical Articles by BASU sHARMA A Collection of Critical Articles by BASU sHARMA
] { n] vsLo otf d k/ b] zdf a:g yfn] sf] klg Ps bzs x'g nfu] 5 . k/ Gt' ;+;f/ sf] h'g;'s} s'gfdf uP/ a;] klg cfkm\gf] dft[e"ld k|ltsf] nufj sd x'g] s'/ f xf] Og / x] 5 . 6f9fkgn] ubf{ lgof;|f] a9L g} nfUg] ubf] {/ x] 5 . … hlt 6f9f, dfof plt uf9fÚ eg] em} + hGde"ld k|ltsf] k|] d emg k|uf9 aGg] ubf] {/ x] 5 . To;} n] , b] z, hgtf, d'n'sleqsf] ;fdflhs, cfly{s Pjd\ / fhgLlts 36gf kl/ 36gfx¿, efiff, ;+:s[lt, ;flxTo, ;+uLt cflb ;a} s'/ fn] cfslif{t u/ L g} / xG5g\ k/ b] zd} a:g yfn] klg . b] zleqsf / fd|f g/ fd|f ;Gbe{x¿n] k|jf;L g] kfnLnfO{ klg c;/ ug] { ub{5 . of] oyfy{ xf] . b] zleqsf a] lyltx¿n] dgnfO{ lynlynf] kfb{5g\ eg] / fd|f s'/ fx¿n] dg k'nlst x'g] ub{5 . s;f] eP b] zsf] b'b{zf x6\Yof] xf] nf / b] zjf;Ln] / fxt kfpFy] xf] nfg\ eGg] nflu/ xG5 . zfob of] d] / f] dfq cg'e"lt xf] Og, k|jf;df / x] sf ;a} g] kfnLsf] of] ;femf cg'e"lt xf] eGg] dnfO{ nfUb5 . oxL cg'e"lt / nufjsf sf/ 0fn] g} ljZje/ 5l/ P/ / x] sf] g] kfnL 8fo:kf] / fsf] g] kfn / g] kfnLk|lt rf;f] / xg] ub{5 . o:t} nufj / rf;f] sf] kl/ 0ffd xf] – of] n] vx¿sf] ;Ëfnf] …;Gbe{ / cg'e"ltx¿Ú . cfh ;"rgf k|ljlwsf] ljsf;n] ;+;f/ nfO{ ;fF3'/ f] agfOlbPsf] 5 . lbglbg} cem egf} + l5gl5g} ;dfrf/ xv cBfjlws eO/ x] sf x'G5g\ / cgnfOg ldl8of dfkm{t tL ;dfrf/ x¿ tTsfn} ljZje/ k'lu/ x] sf x'G5g\ . dfly eg] em} + / fd|f k|;+ux¿n] dgdf ld7f; 5b{5g\ eg] tLtf k|;+ux¿n] dgnfO{ gdL7f] ;Fu lgdf] 7\b5g\ . o:tf cg'e"ltx¿ / cfkm\gf ljrf/ x¿ slxn] sfJosf ¿kdf t slxn] n] v jf syfsf ¿kdf cleJoSt ug] { ub{5' . d} n] / r] sf Ps–b'O{ sljtf d] / f bfh' 3g] Gb| zdf{ Gof} kfg] dfkm{t\ eb|k'/ , emfkfaf6 k|sflzt x'g] ;fKtflxs klqsf …gf} nf] cfjfhÚdf k|sfzgfy{ k7fPF / l;nl;n] jf/ ¿kdf k|sflzt eP klg . o;} qmddf bfh' 3g] Gb| zdf{ Gof} kfg] n] dnfO{ …gf} nf] cfjfhÚsf ;Dkfbs bLks clwsf/ Lsf] cg'/ f] wdf klqsfsf nflu n] vx¿ lgoldt ¿kdf n] Vg ;'emfj lbg'eof] . x/ s ] xKtf lgoldt n] VgnfO{ t / fd|} ;do lbg' kg] x'GYof] . t} klg d} n] n] Vg] lgwf] u/ + . kmntM ;g\ @)!$ dO{ dlxgfsf] t] ;|f] ;ftfb] lv lgoldt ¿kdf ;d;fdlos ljifox¿df n] Vg yfn] + / ;f] klqsfdf k|sflzt klg x'g yfNof] . o;} aLrdf a] nfotaf6 k|sflzt x'g] …;TotYoÚ jf;' zdf{
{ { dfl;sdf klg ;d;fdlos ljifosf d] / f s] xL n] vx¿ k|sflzt eP . x'g t ;d;fdlos ;Gbe{x¿df n] Vg] sfd d} n] lgs} klxn] b] lv ub} cfPsf] x'F . dnfO{ ;Demgf eP;Dd ;g\ !(*) sf] bzsb] lv g} ljleGg ;fGble{s ljifodf ljZn] if0ffTds n] vx¿ / Jo+Uox¿sf] / rgf u/ L ljleGg ;fKtflxs, dfl;s / cGo kqklqsfx¿df k|sflzt klg u/ fPsf] lyPF . t/ ljutsf d] / f n] vx¿ d} n] ;+u|x ul/ g . ctM tL n] vx¿ xfn pknJw 5} gg\ . dnfO{ ;Demgf 5, tL n] vx¿dWo] sltkosf ljifoj:t'x¿ clxn] klg plQs} ;fGble{s 5g\ . n] vx¿ n] v] / k|sflzt ePgg\ eg] ltgsf] s'g} cy{ x'Gg . t;y{ d] / f n] vx¿ k|sflzt ul/ lbg' x'g] …gf} nf] cfjfhÚ ;fKtflxssf ;Dkfbs bLks clwsf/ L / …;TotYoÚ dfl;ssf ;Dkfbs aLs] kf08] nfO{ d cGtd{gb] lv wGojfb lbg rfxG5' . dfly pNn] v eP em} + kqklqsfdf k|sflzt k'm6s/ / rgfx¿ ;+u|lxt gug] { xf] eg] tL x/ fP/ hfG5g\ . o; cy{df n] vx¿sf] ;+u|x k|sflzt x'g] s'/ fn] dxTj / fVb5 eGg] dnfO{ nfUb5 . o:tf] dxTjk"0f{ sfdsf] lhDdf lng] dfq xf] Og, n] vx¿ n] VgnfO{ g} clek|] l/ t ug'{ x'g] bfh' 3g] Gb| zdf{ Gof} kfg] sf] d C0fL 5' . pxfF jf:tjdf d] / f] n] vg sd{sf] k|] / 0ffsf] ;|f] t g} xf] . To;} n] , n] Vg yfn] sf z'?sf lbgx¿df dfq xf] Og cfh klg cfkm\gf] / rgfnfO{ kfP;Dd ;j{k|yd pxfFnfO{ k9\g lbP/ …/ fd|f] eof] ls ePg eGg' x} ÛÚ eGg] cg'/ f] w ug] { ub{5' . o;} n] pxfFnfO{ ;;Ddfg wGojfb lbg rfxG5' . k|sflzt k':tssf] e"ldsf n] vfpg] k|rng k'/ fg} xf] . w] / h;f] } lj1 ;dfnf] rs, lbUuh / :jtGq ljZn] ifsx¿af6 e"ldsf n] vfpg] rng 5 . jf:tjdf o:tf] :jtGq ljZn] if0ffTds e"ldsfn] k':tsleqsf cGtj{:t'x¿sf] dha'g lvRg] x'gfn] e"ldsf :jod\ klg k':tssf cGo / rgfx¿eGbf sd dxTjsf] x'Fb} g . a? cem a9L dxTjsf] g} xf] nf . lsgls e"ldsfn] kf7snfO{ s[ltsf] af/ df ] Ps ljx+ud b[li6 lbg] ub{5 . olt w] /} dxTj / fVg] e"ldsf n] Vg] sfdsf] lhDdf lngsf nflu s[ltnfO{ cfBf] kfGt ldlxg / ljZn] if0ffTds 9Ën] cWoog ug'{ kg] { x'G5 . hf] :jod\df ;do lbg' kg] ljifo xf] . k':ts k|sfzgsf] qmddf d] / f] cg'/ f] wnfO{ xflb{stfk"j{s :jLsf/ ul/ lbg' eO{ ;do / ;f] r vr] {/ of] k':tssf] e"ldsf n] lvlbg' ePsf] df k|f=8f= b|f] 0fs'df/ pkfWofok|lt cfef/ JoSt ub} { d pxfFnfO{ xflb{s wGojfb lbg rfxG5' . o; k':tssf] leqL k[i7 ;Hhfsf nflu Ps/ fh k|wfgnfO{ d xflb{s ;Gbe{ / cg'e"ltx¿
- Page 1 and 2: jf;' zdf{
- Page 3 and 4: ;Gbe{ / cg'e"ltx? -;d;fdlos ljZn] i
- Page 5 and 6: { { e"ldsf g] kfnL n] vg-k/ Dk/ f ;
- Page 7: { df] bLÚ, …s] d?gsf] 6] «g ofq
- Page 11 and 12: k|sfzsLo ;+v'jf;ef lhNnfsf] r} gk'/
- Page 13 and 14: ljifo cg'qmd != Pg=cf/ =Pg / kl08th
- Page 15 and 16: Pg=cf/ =Pg / kl08thLsf] cfqmf] z la
- Page 17 and 18: jf js{ kld{6 kfP/ uPsf x'g\Ù ;a} c
- Page 19 and 20: t/ , o;df ;Totf 5 . k|wfgdGqL 8]lj8
- Page 21 and 22: lah'nL aQL Û lah'nL aQL Û of] n]
- Page 23 and 24: zsf} + nfUnf jf cem a9L . g] kfndf
- Page 25 and 26: pmhf{ u/ LaLsf] df/ df d'n's slxn]
- Page 27 and 28: dfkm{t ;xhLs/ 0f ug{ uflj;x¿df v6]
- Page 29 and 30: ;"ema"em, ;+sNk / tTk/ tf ePdf of]
- Page 31 and 32: g} Nofpg ;lsG5 g t g] t[Tjsf] sfd 7
- Page 33 and 34: x'Fb} g, hgtfnfO{ cfjfudgdf cj/ f]
- Page 35 and 36: a[xQ/ / fli6«o ;f] rsf] cefj …r'
- Page 37 and 38: glthf cfpnf / < o;f] eg] / d'n'ssf]
- Page 39 and 40: lhNnfsf] If] qkmn klg cfwf jf bf] A
- Page 41 and 42: lzIff cfˆgf / b/ afl/ ofx¿sf ;Gtf
- Page 43 and 44: cfj4 5g\ . vf;df d'n'ssf] / fhgLlt
- Page 45 and 46: lzIff k|0ffnL / u'0f:t/ Lo lzIff ;
- Page 47 and 48: tyf k4lt, lzIf0f ljlw / lzIfssf] e"
- Page 49 and 50: eP_ eg] ;/ sf/ L :s"nsf ljBfyL{x¿n
- Page 51 and 52: s] xL jif{ klxn] d} n] Pp6f n] v k9
- Page 53 and 54: k/ Dk/ fut ¿kdf ufpF glhs} sf] vf]
- Page 55 and 56: lzIff / cleefjs Pp6f lszf] / sf] sy
- Page 57 and 58: aGbL lyof] . jf:tf gug] { cleefjs,
{<br />
{<br />
dfl;sdf klg ;d;fdlos ljifosf d] / f s] xL n] vx¿ k|sflzt eP .<br />
x'g t ;d;fdlos ;Gbe{x¿df n] Vg] sfd d} n] lgs} klxn] b] lv ub}<br />
cfPsf] x'F . dnfO{ ;Demgf eP;Dd ;g\ !(*) sf] bzsb] lv g} ljleGg<br />
;fGble{s ljifodf ljZn] if0ffTds n] vx¿ / Jo+Uox¿sf] / rgf u/ L ljleGg<br />
;fKtflxs, dfl;s / cGo kqklqsfx¿df k|sflzt klg u/ fPsf] lyPF .<br />
t/ ljutsf d] / f n] vx¿ d} n] ;+u|x ul/ g . ctM tL n] vx¿ xfn pknJw<br />
5} gg\ . dnfO{ ;Demgf 5, tL n] vx¿dWo] sltkosf ljifoj:t'x¿ clxn]<br />
klg plQs} ;fGble{s 5g\ .<br />
n] vx¿ n] v] / k|sflzt ePgg\ eg] ltgsf] s'g} cy{ x'Gg . t;y{ d] / f<br />
n] vx¿ k|sflzt ul/ lbg' x'g] …gf} nf] cfjfhÚ ;fKtflxssf ;Dkfbs bLks<br />
clwsf/ L / …;TotYoÚ dfl;ssf ;Dkfbs aLs] kf08] nfO{ d cGtd{gb] lv<br />
wGojfb lbg rfxG5' .<br />
dfly pNn] v eP em} + kqklqsfdf k|sflzt k'm6s/ / rgfx¿ ;+u|lxt<br />
gug] { xf] eg] tL x/ fP/ hfG5g\ . o; cy{df n] vx¿sf] ;+u|x k|sflzt x'g]<br />
s'/ fn] dxTj / fVb5 eGg] dnfO{ nfUb5 . o:tf] dxTjk"0f{ sfdsf] lhDdf<br />
lng] dfq xf] Og, n] vx¿ n] VgnfO{ g} clek|] l/ t ug'{ x'g] bfh' 3g] Gb| zdf{<br />
Gof} kfg] sf] d C0fL 5' . pxfF jf:tjdf d] / f] n] vg sd{sf] k|] / 0ffsf] ;|f] t g}<br />
xf] . To;} n] , n] Vg yfn] sf z'?sf lbgx¿df dfq xf] Og cfh klg cfkm\gf]<br />
/ rgfnfO{ kfP;Dd ;j{k|yd pxfFnfO{ k9\g lbP/ …/ fd|f] eof] ls ePg eGg' x}<br />
ÛÚ eGg] cg'/ f] w ug] { ub{5' . o;} n] pxfFnfO{ ;;Ddfg wGojfb lbg rfxG5' .<br />
k|sflzt k':tssf] e"ldsf n] vfpg] k|rng k'/ fg} xf] . w] / h;f] } lj1<br />
;dfnf] rs, lbUuh / :jtGq ljZn] ifsx¿af6 e"ldsf n] vfpg] rng 5 .<br />
jf:tjdf o:tf] :jtGq ljZn] if0ffTds e"ldsfn] k':tsleqsf cGtj{:t'x¿sf]<br />
dha'g lvRg] x'gfn] e"ldsf :jod\ klg k':tssf cGo / rgfx¿eGbf<br />
sd dxTjsf] x'Fb} g . a? cem a9L dxTjsf] g} xf] nf . lsgls e"ldsfn]<br />
kf7snfO{ s[ltsf] af/ df ] Ps ljx+ud b[li6 lbg] ub{5 . olt w] /} dxTj<br />
/ fVg] e"ldsf n] Vg] sfdsf] lhDdf lngsf nflu s[ltnfO{ cfBf] kfGt ldlxg<br />
/ ljZn] if0ffTds 9Ën] cWoog ug'{ kg] { x'G5 . hf] :jod\df ;do lbg' kg]<br />
ljifo xf] . k':ts k|sfzgsf] qmddf d] / f] cg'/ f] wnfO{ xflb{stfk"j{s :jLsf/<br />
ul/ lbg' eO{ ;do / ;f] r vr] {/ of] k':tssf] e"ldsf n] lvlbg' ePsf] df<br />
k|f=8f= b|f] 0fs'df/ pkfWofok|lt cfef/ JoSt ub} { d pxfFnfO{ xflb{s wGojfb<br />
lbg rfxG5' .<br />
o; k':tssf] leqL k[i7 ;Hhfsf nflu Ps/ fh k|wfgnfO{ d xflb{s<br />
<br />
;Gbe{ / cg'e"ltx¿