Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
oluşur. İlaç bağımlıları ve<br />
yeme takıntısı olanların<br />
profrontal kortekslerinde<br />
(PFC) anormallikler<br />
görülür. Bununla bağıntılı<br />
olarak olumsuzluklarına<br />
rağmen iki tür bağımlı<br />
insan da tüketimini kontrol<br />
etmekte zorluk çeker. Ödül<br />
sistemini devreye sokan<br />
işaretleri bastırabilmek,<br />
yeme bozuklukları ve<br />
bundan kaynaklanan sağlık<br />
sorunlarıyla baş etmek için<br />
daha etkili olabilir.<br />
16 Yıllık Koma<br />
Vakası Hitchock<br />
Sayesinde Çözüldü<br />
Kanada Western Ontario Üniversitesi’nden<br />
Lorina Naci asgari bilinç belirtisi gösteren<br />
koma hastalarındaki bilinç düzeyinin ne<br />
kadar ileri seviyede olduğunu göstermek<br />
için Alfred Hitchcock’un 1961’de televizyon<br />
için yaptığı “Bang! You’re Dead” aldı<br />
filminin 8 dakikasını kullandı.<br />
Filmde küçük bir çocuk sürekli oyuncak<br />
tabancasıyla oyun oynarken bir gün eline<br />
farkında olmadan gerçek bir silah alıyor.<br />
Bir tür Rus ruleti oynanıyor ve kurbanın<br />
kim olacağı bilinmiyor. Filmdeki gerilim<br />
silahın gerçek olduğunu sadece izleyicinin<br />
bilmesiyle sağlanıyor.<br />
FİLM ÜÇ GRUBA<br />
İZLETİLDİ<br />
Filmin tamamı sağlıklı deneklere gösterildi.<br />
Başka bir kontrol grubuna da filmden<br />
alınan birer saniyelik karışık görüntüler<br />
izletildi. Bu görüntülerde filmin asıl gerilim<br />
yaratan unsuru silahın gerçek olduğu<br />
sahnesine yer verilmedi. Yapılan beyin<br />
görüntüleme işlemleri sonucunda her iki<br />
grubun da beyinlerinde duyusal bölgeler,<br />
motor bölgeleri, hafıza ve beklenti ile ilgili<br />
bölgelerin tümünün aktif olduğu<br />
görüldü. Beynin planlama, beklenti,<br />
bilgi harmanlamadan sorumlu<br />
kısımlarının filmdeki gerilim anlarıyla<br />
eşzamanlı şekilde yükselip alçalması<br />
olayın gelişiminin anlaşıdığını<br />
göstermesi açısından önemliydi.<br />
Film daha sonra “uyanık koma”<br />
halindeki iki hastaya izletildi.<br />
Hastaların birinde sadece otomatik<br />
olarak işitme korteksi harekete<br />
geçerken 16 yıldır hiçbir tepki<br />
vermeyen hastanın beyninin sağlıklı<br />
hastalarla aynı tepkileri verdiği<br />
görüldü.<br />
Bu veriler komada olan hastalarla<br />
iletişim kurmak için pek çok yol<br />
olabileceğini gösterdi.<br />
KOMA NEDİR?<br />
Koma, beyindeki herhangi bir hasar<br />
sonucu bilinci yitirme durumudur.<br />
Bitkisel hayat ya da “tepkisiz uyanıklık<br />
sendromu”nda hastanın kimi zaman<br />
gözleri açıktır, kimi zaman kapalıdır;<br />
ancak bilinci kapalıdır ve bu yönüyle<br />
de komaya benzer. Arada bir “asgari<br />
bilinç hali” denilen küçük tepkiler<br />
görülse de hastalar bilinçli olarak<br />
tepki vermezler veya hareket etmezler.<br />
“İçe kilitlenme” sendromu gibi<br />
durumlarda hastalar tepki vermek<br />
istiyor ama veremiyor olabilir ya da<br />
derin koma halindeki hastalar kadar<br />
bilinçleri kapalı ama otomatik bazı<br />
tepkiler veriyor olabilirler.<br />
Bilişsel nörolog Andrian Owen ve<br />
ekibinin yaptığı araştırmalar sonucu<br />
“uyanık koma” halindeki hastaların<br />
beşte birinin bilinçlerinin açık olduğu<br />
ortaya çıktı. Beyin taramalarında<br />
bir şeyi hayal etmeleri istendiğinde<br />
hastanın beynindeki hayalle<br />
ilgili bölgelerin harekete geçtiği<br />
gözlemlendi. Koma vakaları için<br />
önemli olan bu bulgular konusunda<br />
tartışmalar sürüyor.<br />
[ n ]BEYİN DERGİSİ OCAK 2016 [ 65]
Change language