Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10 9IDEOMOTOR<br />
BEYNİN<br />
ELEKTRİKSEL<br />
UYARIMI<br />
Dünyanın birçok yerinde insanlar,<br />
gölge varlıklara korku içinde şahit<br />
oluyor. Bu karanlık varlıklar, bir<br />
köşeden çıkıveriyor ve karşı karşıya<br />
gelindiğinde aniden kayboluyor.<br />
Birçok insan bunların şeytan<br />
olduğunu düşünürken, bazıları<br />
bunların astral beden, bazıları da<br />
bir anda görünüp kaybolan zaman<br />
yolcuları olduklarına inanıyor. Fakat<br />
bazı araştırmacıların çok daha<br />
şaşırtıcı teorileri var.<br />
İsveçli bilim insanları bir epilepsi<br />
hastasının beynine elektrik<br />
uyaranları verdiklerinde, ürkütücü<br />
bir deneyimle karşılaştılar. Hasta,<br />
hemen arkasında gölge biçimli bir<br />
varlığın oturduğunu ve her hareketini<br />
kopya ettiğini söylüyordu. Ayağa<br />
kalktığında o da ayağa kalkıyor, öne<br />
doğru eğilip dizlerine tutunduğunda,<br />
o gölge varlık da arkadan bedenini<br />
sarıp onu tutuyordu. Ardından<br />
doktorlar bir kartı okumasını<br />
istediklerinde, gölge varlık kartı<br />
elinden almaya çalışıyordu.<br />
Aslında bu garip olay,<br />
araştırmacıların beyindeki<br />
benlik algısını kontrol eden<br />
temporoparietal bileşkeyi<br />
uyarmasından kaynaklanıyordu.<br />
Bizimle diğerleri arasındaki farkı<br />
algılamamızı sağlayan beyin<br />
bölgesini elektriksel olarak<br />
kurcalayınca, doktorlar beynin kendi<br />
bedenini anlama sistemini bozup,<br />
kopya bir gölge kişi yaratmasına<br />
neden olmuşlardı. Araştırmacılara<br />
göre bu durum, şizofreni hastası<br />
olsun olmasın birçok insanın gölge<br />
varlıklar veya yaratıklarla karşılaşma<br />
tecrübesini açıklayabilecek bir ipucu<br />
olabilir.<br />
ETKİ<br />
Ruhçu hareket, 1840 ve 1850’lerde<br />
oldukça moda olmuştu. Bu<br />
akım, insanların ölmüş olan<br />
sevdikleriyle konuşabilmeleri<br />
için bir yol sağlıyordu. Kullanılan<br />
iletişim yöntemlerinden birisi “Ouija<br />
Tahtası”ydı. Bugün hala gözde<br />
olan bu tahta, harfler, sayılar ve<br />
(evet ve hayır gibi) basit kelimeler<br />
yazılı bir yüzeye sahiptir. İnsanlar<br />
“planşet” denilen delikli bir tahta<br />
parçasına ellerini koyup ruhlara<br />
sorular sorarlar. Ve genellikle bir<br />
ruh, planşeti harften harfe hareket<br />
ettirerek, heceleme yöntemiyle<br />
soruya cevap verir veya Şeytan<br />
filmindeki gibi, Kaptan Howdy<br />
serbest kalıverir.<br />
Ruhlarla iletişime geçmenin bir<br />
başka garip yolu da masa sallama<br />
yöntemiydi. Tipik bir seansta<br />
insanlar yuvarlak bir masanın<br />
etrafına oturup ellerini masanın<br />
üzerine koyar, herkesi şaşırtacak<br />
şekilde masa, bir süre sonra kendi<br />
kendine hareket etmeye başlardı.<br />
Bir ayağı üzerine dikilebilir, yerden<br />
havalanabilir veya odanın içinde<br />
gezinmeye başlayabilirdi.<br />
Bu olaylardan bazılarının sahtelikler<br />
oyunu olduğunu biliyoruz; fakat<br />
acaba bu tip olayların tümü<br />
de sahtelik miydi? Bu gizemi<br />
çözmeye niyetlenenlerden birisi<br />
de Fizikçi Michale Faraday’di.<br />
Zekice tasarladığı deneylerle<br />
Faraday, masaların ideomotor etki<br />
sayesinde hareket ettirilebildiğini<br />
gösterdi. Böyle durumlarda,<br />
telkinin gücü, kasların istem dışı<br />
kasılmalar göstermesine neden<br />
oluyordu. İnsanlar masanın hareket<br />
etmesini beklediklerinden bilinçsiz<br />
olarak masayı kendileri hareket<br />
ettiriyorlardı. Benzer bir olay<br />
1853’te dört doktorun deneysel<br />
bir seans düzenledikleri zaman da<br />
görüldü. Deneklerin yarısına gizli bir<br />
şekilde masanın sağa kayacağını,<br />
diğer yarısına ise sola kayacağını<br />
söylediler ve sonuçta masa yerinden<br />
kımıldamadı. Fakat hepsine<br />
masanın aynı yönde hareket edeceği<br />
söylendiğinde, ideomotor etki yine<br />
etkisini gösterdi! Aynı prensip Ouija<br />
tahtası için de geçerlidir: çoğunlukla<br />
harf harf cevap veren ruhlar değil,<br />
bizzat kendi kaslarımızdır.<br />
[ n ]BEYİN DERGİSİ OCAK 2016 [ 47]
Change language