Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
OYTUN ERBAŞ SÖYLEŞİSİ<br />
OTİZM<br />
otizmliler için böyle bir öğrenme<br />
söz konusu değildir. Onlar için<br />
yüz ifadesinin ve davranışın hiçbir<br />
anlamı yoktur. Annesi öfke krizi<br />
geçirse dahi o bunun farkında<br />
olmayacaktır ve dolayısıyla<br />
da öğrenemeyecektir. Ayrıca<br />
hatalı bağlanan nöronlarından<br />
ötürü otistik bireyler konuşma<br />
ve öğrenme problemleri de<br />
yaşamaktadır. Sağlıklı çocuklar<br />
gibi okula gidemeyen otistik<br />
bireylerin %80’i zekâ testlerinde<br />
düşük puanlar almış ve zekâları<br />
geri olarak nitelendirilmiştir.<br />
Oysa normatif zekâ testlerinden<br />
yola çıkarak otistik bireylerin<br />
zekâlarının geri olduğunu iddia<br />
etmek de yanlıştır. Belki de<br />
keşfedemediğimiz bambaşka bir<br />
öğrenme stilleri vardır ve bunun<br />
sonucunda gelişen başka türden<br />
bir zekâya sahiptirler.<br />
OTİZMİN GÖRÜLME<br />
OLASILIĞI CİNSİYET<br />
BAZINDA FARKLILIK<br />
GÖSTERİR Mİ?<br />
Otizm, erkeklerde<br />
O<br />
kadınlara oranla<br />
3 kat daha fazla<br />
görülür. Kadınlardaki<br />
dişilik hormonu olan<br />
östrojen, nöronların göçmesi<br />
sırasında çevresel faktörlerin<br />
bertaraf edilmesini sağlar ve bir<br />
nevi tampon gibi nöronun verdiği<br />
cevabı daha küçük hale getirebilir.<br />
Ancak erkeklerde fazlaca<br />
bulunan testesteron çevresel<br />
etkilere duyarlıdır ve nöronlara<br />
ani cevaplar vermeyi öğretir.<br />
Ani hareketlerle hata olasılığını<br />
arttıran nöron yanlış büyüme<br />
kararı alabilir; bu da kişiyi hatalara<br />
daha yatkın hale getirir. Kadınlarda<br />
yanlış bağlanan nöronun gelişimi<br />
bu tedbir ve fren mekanizmasıyla<br />
engellenebilirken erkeklerde ani<br />
kararlar neticesinde düzeltme<br />
daha az olur. Yani erkekler<br />
testesteronlarının mağduru oluyor<br />
diyebiliriz.<br />
PEKİ, OTİZM TIPTA<br />
HANGİ KATEGORİDE<br />
ELE ALINIYOR?<br />
Tıpta analiz etme<br />
T<br />
kolaylığı açısından<br />
aslında birçok<br />
ortak noktası olan<br />
hastalık, küçük<br />
farklılıklarından ötürü<br />
sınıflandırılır. Otizm geçmişte<br />
“çocukluk çağı şizofrenisi” diye<br />
isimlendiriliyordu. “Şizofreni”<br />
ifadesi, otizmli bireylerin<br />
standart bir insana göre farklı<br />
davranışlar sergilemesinden ve<br />
otizmli bir beynin şizofrenik bir<br />
beyne benzetilmesinden dolayı<br />
kullanılıyordu. Yapılan deneylerde<br />
otizmli bir hayvanın büyüdüğü<br />
zaman şizofrenik davranışlar<br />
sergilediği görülmüştür. Şizofreni<br />
otizme göre daha geç ortaya çıktığı<br />
için bir farklılıktan söz edilebilir;<br />
ancak belki de şizofreni ve otizm<br />
aynı hastalığın farklı kollarıdır.<br />
Günümüzde ayrı ayrı ele alsak da<br />
otizm, obsesyon, dikkat eksikliği<br />
ve hiperaktivite bozukluğu gibi<br />
psikolojik semptomlar benzer<br />
birçok yönünden ötürü eskiden<br />
otizm başlığı altında toplanan<br />
hastalıklardı. Kim bilir bu<br />
hastalıklar belki de aynı grup<br />
hastalığın alt gruplarıdır. Belki<br />
de gelecekte bu hastalıkları<br />
sınıflandırmayı bırakıp hepsine<br />
birden “fronto-temporal göç<br />
anormalleri” diyeceğiz.<br />
[ 16] OCAK 2016 [ n ]BEYİN DERGİSİ
Change language