BUKUR DHE GJELBËR

Hyrje
Rajoni i jugut, e sidomos Prizreni, ka një histori mbresëlënëse të zejeve tradicionale.
Duke qenë një qytet ku janë gërshetuar, ndër shekuj, kultura e religjione të
ndryshme, natyrisht edhe punët artizanale kanë zënë një vend të rëndësishëm në
jetët e banorëve dhe po ashtu kanë pasur një zhvillim të madh. Duhet të veçohet
patjetër zeja e filigranit, më e përhapura, më e njohura dhe pothuajse e vetmja
që ka vazhduar të mbijetojë edhe sot e kësaj dite. Madje duke mbetur si një prej
aktiviteteve artizanale më atraktive dhe të dobishme për banorët e vendit, që tërheq
pandëreprerë interesimin e vizitorit.
Sa iu përket festivaleve dhe panaireve, shumica e tyre kanë një zhvillim më të vonë,
por gjithsesi tashmë kanë arritur të zënë një vend të pamohueshëm në kulturën e
tërë vendit. Marrë në tërësi, ato kapin një gamë të gjerë interesimesh, për t’iu dhënë
atyre që i përcjellin mundësi sa më të shumta zbavitjeje dhe kënaqësie.
Për arsye jo vetëm thjesht regjistrimi, por edhe vlerësimi, kemi bërë një përshkrim të
thjeshtë të lojrave tradicionale, të cilat na vijnë si trashëgimi prej brezash e brezash të
tërë, shumica e të cilave nuk praktikohe më në përditshmëri, por në raste të caktuara
festive zgjojnë interesim të madh. Festivali i pehlivanëve është kthyer tashmë në një
festival tradicional të njohur anekënd.
Në katalog nuk janë përfshirë, për shkak të hapësirës, të gjitha zejet, lojërat dhe
personalitetet artistike të rajonit të cilat, pa asnjë mëdyshje, meritojnë të përmenden,
njihen dhe të mos harrohen.