BUKUR DHE GJELBËR
Katallogu_Albanian Katallogu_Albanian
Hyrje Një vend, cilido qoftë ai, nuk mund të flasë për veten me asgjë më mirë se sa përmes trashëgimisë së vet kulturore. Me atë trashëgimi nuk tregon thjesht vetëm sa është i lashtë apo i pasur, por mbitëgjitha sa është i gjallë si pjesë e një qytetërimi. I tërë Rajoni i jugut, po sidomos qyteti i Prizrenit, shquhet mbi të gjitha me trashëgiminë kulturore. Lokalitete arkeologjike, kala, kisha, xhami, hamame, teqe, shtëpi banimi karakteristike e objekte të tjera arkitekturore me vlera të rralla janë disa prej thesareve që e bëjnë këtë pjesë të Kosovës më të vizituarën dhe më atraktiven në Republikën e Kosovës. Lokalitetet arkeologjike, sidomos vendbanimet parahistorike si ai i Vlashnjes,Reshtanit e Hisaritpërbëjnë një pasuri të çmueshme për historinë dhe kulturën e vendit. Objektet arkitekturore, të periudhave të ndryshme, e pasurojnë pa masë këtë trashëgimi. Kishat, xhamitë, teqetë, urat dhe shtëpitë, secila në vete apo të marra bashkë, karakterizohen nga një mori stilesh arkitektonike, periudhash të ndryshme, të cilat paraqesin interes qoftë për studiuesin qoftë për vizitorin e rëndomtë.Prej një numri tepër të madh objektesh të tilla, ne i kemi përzgedhur për t’i prezantuar këtu vetëm ato më të rëndësishmet. Të gjitha këto dëshmojnë dhe pasqyrojnë në mënyrën më bindëse, ndër të tjera, për një traditë dhe kulturë edhe të bashkëjetesës mes gjuhëve, kulturave dhe religjioneve të ndryshme. Prizreni është qyteti shembull i kësaj bashkëjetese. Një rëndësi të veçantë paraqesin edhe trashëgimia shpirtërore dhe ajo e luajtshme, të cilat janë dhënë këtu pas një përzgjedhjeje të kujdesshme, për ta doumentuar sa më qartë dhe thjesht mënyrën e jetesës, punës, veshjes dhe zhvillimit kulturor.
E KALUARA NË ZË 1.GUVA E VLASHNJES Me një jetëgjatësi 6500 vjeçare, prej Neolitit të Hershëm deri në Antikitetin e Vonë, ky vendbanim ka një material të pasur arkeologjik; objekte kulti (figurina antropomorfe dhe zoomorfe, kapakë kulti, ritone), enë të përdorimit të përditshëm; monedha e argjendtë e Vlashnjes e shtypur në vitin 55 p.e.s. që ishte vënë në qarkullim për nder të Edilit të Kretës, Gnaeus Plancius. 1 TRASHËGIMI NË GUR 2.VENDBANIMI PREHISTORIK I VASHNJES Me një jetëgjatësi 6500 vjeçare, prej Neolitit të Hershëm deri në Antikitetin e Vonë, ky vendbanim ka një material të pasur arkeologjik; objekte kulti (figurina antropomorfe dhe zoomorfe, kapakë kulti, ritone), enë të përdorimit të përditshëm; monedha e argjendtë e Vlashnjes e shtypur në vitin 55 p.e.s. që ishte vënë në qarkullim për nder të Edilit të Kretës, Gnaeus Plancius. 3.VENDBANIMI NEOLITIK I RESHTANIT Ka 3 horizonte banimi (Neoliti i Mesëm dhe i Vonë), në një shtresë kulturore prej 2.00 – 2.50 m. Banesa gjysmë të nëndheshme, mbitokësore, zakonisht katërkëndëshe, ndonjëherë me planimetri dykthinëshe të shtruara me dysheme prej gurësh dhe balte, muret të ndërtuara prej thuprave të lyera me baltë. Materiali arkeologjik përbëhet nga qeramika; veglat e punës dhe objektet e kultit të dominuara nga ritonet. Në Neolitin e Vonë, kemi bashkëjetesën e dy grupeve të mëdha kulturore të Ballkanit, kulturës së Ballkanit Qendror (Vinça) dhe kulturës Adriatikase (Danilo). 4.VENDBANIMI NEOLITIK I NISHORIT Vendbanimi, me një perimetër 0.5 – 0.7 ha, i takon periudhës së Neolitit të Vonë të Ballkanit Qendror, të kulturës vinçiake, por me ndikim edhe të asaj Adriatikase të danilos, siç ndodh edhe në vendbanimet e afërta të Reshtanit dhe Hisarit. Kultura materiale e Nishorit përbëhet nga qeramika, si përbërësi kryesor i materies, por nuk mungojnë as veglat e punës si dhe objektet e kultit. 8
- Page 2: BUKUR DHE GJELBËR KATALLOG I RAJON
- Page 5 and 6: RAJONI I JUGUT Rajoni i Jugut të K
- Page 7: E KALUARA NË ZË
- Page 11 and 12: E KALUARA NË ZË 5 TRASHËGIMI NË
- Page 13 and 14: E KALUARA NË ZË 8.NEKROPOLI I ROM
- Page 15 and 16: E KALUARA NË ZË TRASHËGIMI NË G
- Page 17 and 18: E KALUARA NË ZË 15.KALAJA E KARAS
- Page 19 and 20: E KALUARA NË ZË 18.MANASTIRI I KR
- Page 22 and 23: 19
- Page 24 and 25: E KALUARA NË ZË 21 21.KISHA E SH
- Page 26 and 27: E KALUARA NË ZË 25.KISHA E SHËN
- Page 28 and 29: E KALUARA NË ZË 30 30.KISHA E SH
- Page 30 and 31: E KALUARA NË ZË 34 TRASHËGIMI MB
- Page 32 and 33: E KALUARA NË ZË 37.XHAMIA E KUKLI
- Page 34 and 35: E KALUARA NË ZË 40.XHAMIA E EMIN
- Page 36: E KALUARA NË ZË 43.XHAMIA E GAZI
- Page 40 and 41: E KALUARA NË ZË 46.MURANA E AT SH
- Page 42 and 43: E KALUARA NË ZË 48.URA E GURIT, K
- Page 44 and 45: E KALUARA NË ZË 52 52.KOMPLEKSI I
- Page 46 and 47: E KALUARA NË ZË 55.TEQEJA E TARIK
- Page 48: E KALUARA NË ZË 59 58.TYRBJA E YM
- Page 51 and 52: E KALUARA NË ZË TRASHËGIMI MBI H
- Page 53 and 54: E KALUARA NË ZË 63.KULLA E RAMË
- Page 55 and 56: E KALUARA NË ZË TRASHËGIMI MBI H
- Page 57 and 58: E KALUARA NË ZË 70. KROJET TOPOKL
Hyrje<br />
Një vend, cilido qoftë ai, nuk mund të flasë për veten me asgjë më mirë se sa<br />
përmes trashëgimisë së vet kulturore. Me atë trashëgimi nuk tregon thjesht<br />
vetëm sa është i lashtë apo i pasur, por mbitëgjitha sa është i gjallë si pjesë e një<br />
qytetërimi. I tërë Rajoni i jugut, po sidomos qyteti i Prizrenit, shquhet mbi të gjitha<br />
me trashëgiminë kulturore. Lokalitete arkeologjike, kala, kisha, xhami, hamame,<br />
teqe, shtëpi banimi karakteristike e objekte të tjera arkitekturore me vlera të rralla<br />
janë disa prej thesareve që e bëjnë këtë pjesë të Kosovës më të vizituarën dhe më<br />
atraktiven në Republikën e Kosovës.<br />
Lokalitetet arkeologjike, sidomos vendbanimet parahistorike si ai i<br />
Vlashnjes,Reshtanit e Hisaritpërbëjnë një pasuri të çmueshme për historinë dhe<br />
kulturën e vendit. Objektet arkitekturore, të periudhave të ndryshme, e pasurojnë<br />
pa masë këtë trashëgimi. Kishat, xhamitë, teqetë, urat dhe shtëpitë, secila në vete<br />
apo të marra bashkë, karakterizohen nga një mori stilesh arkitektonike, periudhash<br />
të ndryshme, të cilat paraqesin interes qoftë për studiuesin qoftë për vizitorin e<br />
rëndomtë.Prej një numri tepër të madh objektesh të tilla, ne i kemi përzgedhur për<br />
t’i prezantuar këtu vetëm ato më të rëndësishmet.<br />
Të gjitha këto dëshmojnë dhe pasqyrojnë në mënyrën më bindëse, ndër të tjera,<br />
për një traditë dhe kulturë edhe të bashkëjetesës mes gjuhëve, kulturave dhe<br />
religjioneve të ndryshme.<br />
Prizreni është qyteti shembull i kësaj bashkëjetese. Një rëndësi të veçantë<br />
paraqesin edhe trashëgimia shpirtërore dhe ajo e luajtshme, të cilat janë dhënë<br />
këtu pas një përzgjedhjeje të kujdesshme, për ta doumentuar sa më qartë dhe<br />
thjesht mënyrën e jetesës, punës, veshjes dhe zhvillimit kulturor.
Change language