Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RAJONI I JUGUT<br />
Rajoni i Jugut të Kosovës përbëhet nga gjashtë komuna:<br />
Prizreni, Suhareka, Dragashi, Rahoveci, Malisheva<br />
dhe Mamusha. Në tërë këtë hapësirë jetojnë etnitete<br />
të ndryshme: shqiptarë, serbë, turq, boshnjakë, romë,<br />
ashkalinj dhe egjiptianë. I tërë rajoni ka një pasuri të<br />
paçmueshme lokalitetesh arkeologjike, me shtresime të<br />
shumë periudhave kohore. E kaluara e Prizrenit është<br />
ruajtur në forma të ndryshme, nga arkeologjia, monumentet<br />
historike dhe fetare, në veshje, doke dhe zakone.<br />
Një prej dëshmive të banimit të hershëm të kësaj zone<br />
është lokaliteti i Vlashnjës, nëpër të cilin mendohet të ketë<br />
kaluar rruga Lissus-Naissus (Lezhë-Nish), ose Via de<br />
Zenta siç u quajt në mesjetë. Rajoni shtrihet në lartësinë<br />
mbidetare nga 300 deri në 2500 metra në malet e Sharrit.<br />
Ka klimë të mesme kontinentale dhe mesdhetare. Rajoni<br />
kufizohet përndryshe me Shqipërinë dhe Maqedoninë.<br />
Komuna e Prizrenit gjendet në jug të Kosovës, me një<br />
territor rreth 640 km2. Është qyteti i dytë më i madh i<br />
Kosovës. Shtrihet në lartësinë mbidetare 412-500 m. E<br />
rrethon masivi i Sharrit, me lartësi deri në 2748 m. Numri i<br />
banorëve mbi 180 mijë, me një përbërje etnike të dominuar<br />
nga popullsia shqiptare (90%); pjesën tjetër e përbëjnë<br />
komuniteti serb, boshnjak, turk, rom, ashkali, egjiptian etj.<br />
Të dhënat arkeologjike dëshmojnë për një jetë aktive nga<br />
prehistoria, antikiteti, mesjeta dhe kohët moderne.<br />
Në antikitet mendohet se qyteti i Prizrenit të jetë njohur me<br />
emrin Theranda.<br />
Nga koha e themelimit të tij si qytet iliro-dardan dhe<br />
përgjatë periudhave vijuese, asaj romake, bizantine,<br />
sllave e osmane qyteti vijimisht u ndërtua, krijoji kulturën e<br />
vetë, e në kuadër të saj krijoji një varg monumentesh me<br />
vlera të mëdha kulturo-historike.<br />
Në shek. XI njihet si qendër e rëndësishme; kur edhe<br />
bëhet seli e ipeshkvisë së Perandorisë Bizantine. Më<br />
1455 pushtohet nga Perandoria Osmane, e cila ndërtoi<br />
dhe la trashëgimi një mori objektesh fetare dhe kulturore:<br />
xhami, hamame, ura dhe rrugë të shtruara me gurë.<br />
Përveç kësaj, Prizreni ka edhe traditën e kultivimit të<br />
zejeve artizanale dhe organizmit të festivaleve të shumta,<br />
sidomos atyre artistike, me të cilat tashmë tërheq vizitorë<br />
nga e mbarë bota.<br />
Komuna e Suharekës ka një sipërfaqe prej 431 km2,<br />
me një lartësi mbidetare 420 m. Ka rreth 80.000 banorë.<br />
Dëshmia e parë e shkruar e ekzistencës së saj është ajo e<br />
Car Dushanit, në shek. XIV, por gjetjet arkeologjike bëjnë<br />
të besohet se është banuar qysh nga Periudha e Neolitit.<br />
Ka të zhvilluar vreshtarinë, duke qenë një ndër pjesët<br />
kryesore të kësaj dege të bujqësisë.
Change language