ekJUJqZ

Crossbeta Biosciences
Onderzoek naar Alzheimer steeds grotere noodzaak
Hij draagt twee verschillende sokken. Een
zwart-wit gestreepte en een blauwe.
Speciaal voor de Alzheimermaand
ontworpen exemplaren die de verwarring
aangeven waarmee patiënten met deze
ziekte te maken krijgen. Zelf vindt Guus
Scheefhals, directeur van Crossbeta Biosciences
het heel belangrijk dat Alzheimer
bespreekbaarder wordt. Zijn bedrijf zoekt
al jaren naar een geneesmiddel en lijkt op
het punt van een doorbraak te staan. De
enige horde is dat er partners nodig zijn
om het traject te financieren.
Met een nieuwe subsidie voor de komende drie jaar kan het
vanuit de Universiteit Utrecht opgerichte Crossbeta Biosciences
belangrijke volgende stappen zetten in het uitbreiden van
het technologieplatform naar andere ernstige ziektes.
‘Binnen het onderzoek naar een medicijn tegen Alzheimer
hebben we zojuist met succes de eerste proeffase met diermodellen
afgerond en willen nu verder bouwen op de zeer
positieve resultaten daaruit.’
Dierproeven
Ze zijn nog gevestigd in één van de gebouwen van de Universiteit
in Utrecht als een belangrijke spin off van UMC Utrecht.
Toch bestaat Crossbeta Biosciences in december al tien jaar.
Een periode waarin er veel is gebeurd en niet in de laatste
plaats het onderzoek naar een medicijn tegen Alzheimer. Met
de komst van directeur Scheefhals in 2010 is het bedrijf zich
gaan concentreren op het bestrijden van deze ziekte, die qua
profiel in dezelfde reeks te scharen is als ALS , Parkinson en
Huntington. Een gouden greep, want binnen vier jaar is er al
een verrassend resultaat te melden. ‘Van de dierproeven die
wij in Engeland hebben laten uitvoeren is er nagenoeg volledige
neutralisatie te zien met de stof die wij willen gebruiken in
het door ons te ontwikkelen medicijn.’ Een traject dat in 2011
startte met het screenen naar compounds. ‘Daaruit kwamen
vijf hit classes waarvan we er één hebben geselecteerd met nu
dit bijzondere resultaat.’
Kern van het hele verhaal volgens de CEO zijn de verklevingen
van eiwitten in de hersenen die ontstaan door het eiwit
beta-amyloïde. ‘Op het moment dat iemand ouder wordt, is de
opruimfunctie van het lichaam van deze oligomeren minder
goed. Op die manier zijn ze voor de hersenen toxisch en
kunnen ze blijvende schade aanrichten. Lang is gedacht dat
plaque Alzheimer veroorzaakte, maar het zijn juist deze
oligomeren. Hoe meer beta-amyloïde er is hoe groter de kans
is dat deze building blocks voor oligomeren elkaar vinden en
aan elkaar kleven. Een zeer moeilijk te onderzoeken probleem,
omdat die verklevingen dynamisch zijn en ook zo weer uit
elkaar kunnen vallen.’ Doordat Crossbeta Biosciences in staat
is deze oligomeren te stabiliseren, hebben ze een heel realistisch
en uniek model in handen waarmee onderzoek veel
eenvoudiger wordt en ook veel betrouwbaarder.
Financiering
De met chromotografie opgezuiverde stabiele oligomeren zijn
volgens Scheefhals vervolgens buitengewoon geschikt om op
zoek te gaan naar geneesmiddelen. ‘Het idee daarbij is om een
stof te vinden die specifiek bindt aan de oligomeren. Lukt dit,
dan kunnen we de toxiciteit ervan stoppen of neutraliseren.
Binnen het Alzheimer programma hebben we laten zien dat
deze aanpak echt mogelijk is met een overtuigend resultaat in
het dierproefmodel .’ Een traject dat het Utrechtse bedrijf kon
financieren met een subsidie van driekwart miljoen Euro die
ze in 2011 hadden gekregen aangevuld met een half miljoen
krediet en financiering door onze aandeelhouders. ‘Het zeer
heuglijke nieuws is dat we door de succesvolle afronding van
deze stap dit jaar nog eens een miljoen innovatiekrediet
krijgen voor de komende drie jaar.’
Nog een manier om fondsen te verwerven is door andere
partijen toegang te bieden tot de technologie waar Crossbeta
nu al over beschikt. ‘Onze kennis stelt ook anderen in staat
op therapeutisch gebied met oligomeren te werken. Zo
leveren we bijvoorbeeld al oligomeren aan PerkinElmer, een
Amerikaanse multinational met een wereldwijd verkoopnetwerk
en hebben we een strategische partnership met
Servier, een Frans farmaceutisch bedrijf. Daarnaast werken
we met universitaire onderzoeksgroepen, zoals met een
postdoc in Utrecht, twee academisch clubs in Duitsland en
twee in Frankrijk. We hebben ook een Australische partner,
AdAlta, die met behulp van onze oligomeren antilichamen
ontwikkelt die te gebruiken zijn voor een diagnostische assay.’
‘Onze aandeelhouders die vaak al vanaf het begin aan boord
zijn hebben veel vertrouwen in onze techniek, maar geneesmiddelonderzoek
is buitengewoon kostbaar. Er is vooral veel
geld nodig om de fase van de klinische studies, die over
enkele jaren aanbreekt, te financieren. Vandaar dat de CEO
ook al op zoek is naar professionele investeerders in binnenen
buitenland. Hij is daarvoor ook in de VS geweest waar ze
volgens hem veel meer openstaan voor innovatieve ideeën.
‘Ik denk daarbij aan venture capital of farmaceutische
partners die geïnteresseerd zijn in het medicijn dat wij
ontwikkelen. Het grote voordeel van onze techniek is dat
dit een medicijn is dat via een tablet ingenomen kan
worden, waardoor het gemakkelijker toe te dienen is. Het kan
ook samen met andere medicijnen uiteindelijk onderdeel
zijn van een cocktail om het proces van Alzheimer in een
vroeg stadium te stoppen. Tot nu toe was het onderzoek vooral
gericht op het ingrijpen in een vergevorderd stadium. Een
betere kans is er wanneer geneesmiddelen bijtijds worden
ingezet.’
Met de kennis die bij Crossbeta Biosciences nu al aanwezig is,
is het slechts een kleine stap om ook op zoek te gaan naar
stoffen die een binding aangaan met de oligomeren die de
schade veroorzaken die ziektes als ALS, Huntington en
Parkinson tot gevolg hebben. ‘Het is natuurlijk heel goed
denkbaar dat de stoffen die we nu al hebben geselecteerd ook
iets laten zien op andere oligomeren, maar dat is iets voor de
toekomst.’
Dementie doodsoorzaak één.
Met 12.500 mensen die in 2014 overleden aan dementie
was dit voor het eerst in de geschiedenis de
belangrijkste doodsoorzaak, met meer sterfgevallen
dan longkanker en hartinfarcten. Op dat moment verbleven
er 73.000 mensen met dementie in verpleeg- en
verzorgingshuizen. Een aantal dat ondanks de bezuinigingen
sneller is gestegen dan de voorspellingen. Omdat
het aantal ouderen tussen 1980 en nu is verdubbeld
en van nu tot 2040 nogmaals zal verdubbelen is onderzoek
naar medicijnen voor deze ziekte een absolute
noodzaak. Mede omdat hoge leeftijd de belangrijkste
risicofactor is en door de goede gezondheidszorg de
levensverwachting steeds hoger is en daardoor dus het
aantal ouderen met dementie extra snel stijgt.
Bron: www.alzheimer.nl.
25