You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Prof. Dr. A. Füsun ARSAVA<br />
BM’de aynı paralelde sürekli barışın ön koşulunun sivil halkın<br />
güvenliği olduğu görüşü kabul görmeye başlamıştır 6 . BM askeri barış<br />
misyonlarına verilen yetkiler “1) Fiziksel ihlalin tehlikesi altında<br />
olan sivillerin korunması için, 2) onun yetenekleri ve alanlarına intikali<br />
bünyesinde, 3) ev sahibi hükümetin sorumluluğuna halel getirmeksizin”<br />
olarak dile getirilmiştir. 1999 sonrası verilen barış misyonlarının hepsi<br />
olmasa da bazıları gerekli anlamlar verilerek (with all necessary means)<br />
“sivil halka koruma sağlanacaktır” ifadesi içermektedir 7 . Gerektiği takdirde<br />
silah kullanılmasını öngören açık yetkilendirme 2004 MONUC 8<br />
(United Nations Organization Mission in the Democratic Republic of<br />
the Congo) misyonunda kabul edilmiştir. MONUC 1999’dan beri Demokratik<br />
Kongo Cumhuriyetinde operasyon yapan barış misyonudur.<br />
Koruma görevinin yerine getirilmesinde birçok kez başarısızlığa uğrayan<br />
MONUC’a Güvenlik Konseyi 2007 sonunda açık ifadeyle sivil<br />
halkın korunmasının barış misyonun bütün diğer görevlerine göre öncelikli<br />
olduğunu bildirmiştir.<br />
BM barış misyonunun sivil halkı koruması literatürde öncelikle<br />
yükümlülüğün etkin şekilde yerine getirilmesi bağlamında tartışılmıştır.<br />
Sivil halkın korunmasına ilişkin BM barış misyonunun koruma<br />
sorumluluğunun (Responsibility to Protect, R2P) birçok boyutundan<br />
birini teşkil ettiği sadece sivil halkın korunmasına ilişkin BM dokümanlarında<br />
değil, sivil halkın korunması çerçevesinde devletin sorumluluğunu<br />
ön plana çıkaran, devletin görevini yerine getirmemesi<br />
halinde ikincil olarak uluslararası camianın koruma sorumluluğunu<br />
“yükümlülük” olarak kabul eden yeni egemenlik yaklaşımında da ortaya<br />
konulmaktadır. Uluslararası camianın sivil halkı ikincil koruma<br />
sorumluluğunun ilk örneğini UNAMSIL misyonu (1999) oluşturmaktadır.<br />
Devlet ve hükümet başkanları koruma sorumluluğu (Responsibility<br />
to Protect) yaklaşımını BM 2005 Milenyum Zirvesi nihai dokümanına<br />
almadan önce bu yaklaşımı insani müdahaleye esas almıştır. Bu şekilde<br />
2005 Milenyum Zirvesinde kabul edilen koruma sorumluluğu (R2P)<br />
6 krşt.: Report of the Secretary-General and the chairperson of the African Union<br />
Commission on the Hybrid Operation in Darfur, UN Doc.S/2007/307/Rev.1 vom<br />
5 Juni.2007, Rn.40<br />
7 Kongo kararı için bknz.: SR Res.1856, vom 22.12.2008, OP 5; Güvenlik Konseyinin<br />
yetkilendirmelerinde kullandığı formülasyonlar için bknz.: S/PRST/2009/1<br />
ve S/PR SR/2010/25)<br />
8 2010’da MONUSCO misyonuna geçmiştir; bknz.: SR Res.1565(2004), OP 6<br />
Hukuk Dergisi / 2015-2 | 83
Change language