TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ HUKUK DERGİSİ

2015-2 2015-2

25.12.2015 Views

Türkiye Noterler Birliği temsil için gerekli nitelikleri taşıyor olması; davayı takip yetkisine sahip olunması;vekilin, davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamenin bulunması; davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması; davacının dava açmakta hukukî yararının bulunması; aynı davanın daha önceden de açılmış ve hâlen görülmekte olmaması ile aynı davanın daha önceden kesin hükme bağlanmamış bulunması, genel dava şartlarıdır.(Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.114) Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır. Mahkeme kural olarak, davanın açıldığı tarihteki duruma göre karar verir. Davanın açılmasından sonra ortaya çıkan olgular istisnalar dışında dikkate alınmaz 27 . Mahkeme hüküm bakımından da kural olarak davanın açıldığı tarihi dikkate alır. Daha sonra ortaya çıkan olaylar ve talepler, kanunda tanınan istisnalar dışında dikkate alınmaz 28 . Davacı ancak dava açıldığı tarihte var olan alacağının hüküm altına alınmasını isteyebilir; dava tarihinden sonra doğacak haklar için karar verilmesi mümkün değildir 29 . c- Derdestlik; Davanın açılması ile görülmekte olan bir dava, yani derdestlik ortaya çıkar 30 . Bir davanın derdest olması demek, davanın görülmekte olması demektir 31 . HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU 114/1.fıkra (ı) bendine göre aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması dava şartıdır. Derdestlik olumsuz dava şartıdır. Değişik bir ifade ile aynı davanın daha önce açılmış ve görülmekte olması ikinci davanın açılması ile birinci dava, ikinci dava için derdestlik oluşturur; derdestlik sebebi ile ikinci davanın dava şartı sebebi ile usulden reddi gerekir. d- İhtiyati Tedbirin ve İhtiyati Haczin Korunması; 27 Bkz. İlhan E.Postacıoğlu/S.Altay,age,s.436. 28 Bkz. H. Pekcanıtez/O. Atalay/M. Özekes, age,s.342. 29 Bkz. B.Kuru/R.Arslan/E.Yılmaz, s.290. 30 Bkz. H. Pekcanıtez/O. Atalay/M. Özekes, age,s.341. 31 Bkz. B.Kuru/R.Arslan/E.Yılmaz, s.290. 64 | Hukuk Dergisi / 2015-2

Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi Başkanı İlker KOÇYİĞİT Hukuk Muhakemeleri Kanununun 397/1. maddesine göre ihtiyati tedbir kararı dava açılmasından önce verilmişse, tedbir talep eden, bu kararın uygulanmasını talep ettiği tarihten itibaren iki hafta içinde esas hakkındaki davasını açmak ve dava açtığına ilişkin evrakı, kararı uygulayan memura ibrazla dosyaya koydurtmak ve karşılığında bir belge almak zorundadır. Aksi hâlde tedbir kendiliğinden kalkar. Bu düzenlemeye göre dava açılmasından önce ihtiyati tedbir karar verilmiş ise verilen tedbir karanın Hukuk Muhakemeleri Kanunu 393/1 maddesi gereğince verildiği tarihten itibaren bir hafta içinde uygulanmasının talep edilmesi ve talep tarihinden itibaren iki hafta içinde de dava açılması gerekir. Aksi halde tedbir kararı mahkeme kararına ihtiyaç duyulmadan kendiliğinden kalkar. İİK’nın 264/1. maddesine göre dava açılmadan veya icra takibine başlanmadan evvel ihtiyati haciz yaptırmış olan alacaklı; haczin tatbikinden, haciz gıyabında yapılmışsa haciz tutanağının kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde ya takip talebinde (haciz veya iflas) bulunmaya veya dava açmaya mecburdur. Bu düzenlemeye göre dava açılmasından önce ihtiyati haciz kararı almış ve uygulatmış olan davacı- alacaklı haczin uygulanmasından itibaren yedi gün içinde dava açmaz ise ihtiyati haciz kararı kendiliğinden kalkar. e- Davanın Geri Alınması Yasağı; Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 123. maddesine göre davacı, hüküm kesinleşinceye kadar, ancak davalının açık rızası ile davasını geri alabilir. Bu düzenlemeye göre davanın açılmasından sonra hüküm kesinleşinceye kadar davanın geri alınması mümkündür. Davanın geri alınması için davacının açık rızası gerekir. Davanın zımnen geri alınması mümkün değildir. Davanın, davacı tarafından ancak davalının açık rızası ile ve hüküm kesinleşinceye kadar geri alınabileceği düzenlenmiş olup; bu düzenlemeyle geri alma işleminin ne zamana kadar yapılabileceği konusundaki muhtemel tereddütlerin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Maddede, açık rızadan söz edilmek suretiyle, hâkimin davalı taraftan, davacının davasını ileride tekrar açabilme hakkını saklı tutarak geri al- Hukuk Dergisi / 2015-2 | 65

Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi Başkanı İlker KOÇYİĞİT<br />

Hukuk Muhakemeleri Kanununun 397/1. maddesine göre ihtiyati<br />

tedbir kararı dava açılmasından önce verilmişse, tedbir talep eden,<br />

bu kararın uygulanmasını talep ettiği tarihten itibaren iki hafta içinde<br />

esas hakkındaki davasını açmak ve dava açtığına ilişkin evrakı, kararı<br />

uygulayan memura ibrazla dosyaya koydurtmak ve karşılığında bir belge<br />

almak zorundadır. Aksi hâlde tedbir kendiliğinden kalkar. Bu düzenlemeye<br />

göre dava açılmasından önce ihtiyati tedbir karar verilmiş ise<br />

verilen tedbir karanın Hukuk Muhakemeleri Kanunu 393/1 maddesi gereğince<br />

verildiği tarihten itibaren bir hafta içinde uygulanmasının talep<br />

edilmesi ve talep tarihinden itibaren iki hafta içinde de dava açılması<br />

gerekir. Aksi halde tedbir kararı mahkeme kararına ihtiyaç duyulmadan<br />

kendiliğinden kalkar.<br />

İİK’nın 264/1. maddesine göre dava açılmadan veya icra takibine<br />

başlanmadan evvel ihtiyati haciz yaptırmış olan alacaklı; haczin<br />

tatbikinden, haciz gıyabında yapılmışsa haciz tutanağının kendisine<br />

tebliğinden itibaren yedi gün içinde ya takip talebinde (haciz veya iflas)<br />

bulunmaya veya dava açmaya mecburdur. Bu düzenlemeye göre<br />

dava açılmasından önce ihtiyati haciz kararı almış ve uygulatmış olan<br />

davacı- alacaklı haczin uygulanmasından itibaren yedi gün içinde dava<br />

açmaz ise ihtiyati haciz kararı kendiliğinden kalkar.<br />

e- Davanın Geri Alınması Yasağı;<br />

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 123. maddesine göre davacı,<br />

hüküm kesinleşinceye kadar, ancak davalının açık rızası ile davasını<br />

geri alabilir. Bu düzenlemeye göre davanın açılmasından sonra hüküm<br />

kesinleşinceye kadar davanın geri alınması mümkündür. Davanın geri<br />

alınması için davacının açık rızası gerekir. Davanın zımnen geri alınması<br />

mümkün değildir.<br />

Davanın, davacı tarafından ancak davalının açık rızası ile ve<br />

hüküm kesinleşinceye kadar geri alınabileceği düzenlenmiş olup; bu<br />

düzenlemeyle geri alma işleminin ne zamana kadar yapılabileceği<br />

konusundaki muhtemel tereddütlerin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.<br />

Maddede, açık rızadan söz edilmek suretiyle, hâkimin davalı taraftan,<br />

davacının davasını ileride tekrar açabilme hakkını saklı tutarak geri al-<br />

Hukuk Dergisi / 2015-2 | 65

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!