TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ HUKUK DERGİSİ
Share Embed Flag
Download ePaper

TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ HUKUK DERGİSİ

2015-2 2015-2

cengizaskan
25.12.2015 Views

Türkiye Noterler Birliği yapılmamasına rağmen dava açmaktan kaçınması da söz konusu olabilir. Bu nedenle şirkete açıkça madde içerisinde dava hakkı verilmemiş olması ile, TEKİNALP’in de belirttiği gibi, yönetim kurulunun bu davayı açmamalarından ötürü özen borcuna aykırılık nedeniyle sorumlu tutulmalarının önüne geçmek istenmiştir. Kaldı ki, TTK.’da açık bir hüküm bulunmasa da bağlı şirket bu davayı açabilecektir 59 . Nitekim davanın amacı, bağlı şirketin zararlarının tazmini olduğundan, dava hakkının asıl sahibi doğrudan doğruya zarar gören bağlı şirketin kendisidir 60 . 3. Alacaklılar TTK. m. 202/1-c bendi gereğince alacaklılara da hakimiyetin kullanılması nedeniyle bağlı şirkette oluşan zararı şirket iflas etmemiş olsa bile hakim şirketten talep etme hakkı tanınmıştır. Alacaklıların m. 202/1-c gereğince açacakları sorumluluk davasına, pay sahibinin anonim şirket yönetim kurulu aleyhine açacağı sorumluluk davasını düzenleyen m. 555 kıyasen uygulanacaktır. Şirketin iflası halinde ise, TTK. m. 202/1-e bendinde yapılan atıf nedeniyle 556. Madde söz konusu olacaktır. Anılan bu madde iflas halinde de pay sahipleri ile alacaklılara dava açma hakkı vermekle birlikte, tazminat isteminin öncelikle iflas idaresince ileri sürüleceğini düzenlemektedir. İflas masasınca bu dava açılmaz ise, elde edilen tazminat İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre önce dava açan alacaklının alacaklarının ödenmesine tahsis olunacaktır. Geriye kalan miktar payları oranında pay sahiplerine ödenir ve kalan kısım son olarak iflas masasına verilir. Hakimiyetin kullanılması nedeniyle alacaklıların doğrudan uğramış oldukları zararları hakim şirketten talep edip edemeyecekleri konusunda, yukarıda bahsedilen hakim şirket ile bağlı şirket arasındaki özel hukuki ilişkiden yola çıkmak mümkün değildir. Nitekim bağlı şirket alacaklısı ile hakim şirket arasında böyle bir hukuki ilişki bulunmamaktadır. Bununla birlikte, hakimiyetin hukuka aykırı kullanılması ve denkleştirmenin yapılmaması, bağlı şirket alacaklısının malvarlığında doğrudan doğruya bir zarar meydana getirmişse, alacaklı hakim şirkete, TBK. m. 59 Tekinalp, davayı açma yetkisinin TBK. m. 49’dan doğduğunu ifade etmektedir. s. 584. Okutan Nilsson, s. 356. 60 Okutan Nilsson, s. 356. Akdağ Güney, s. 189. 166 | Hukuk Dergisi / 2015-2

Av. Zeynep Özge YİĞİTOĞLU 49 gereğince sorumluluk davası açarak zararlarının giderilmesini talep edebilir 61 . E- Davalılar TTK. m. 202/1-b bendi gereğince bağlı şirketin uğramış olduğu zarar hakim şirket ve onun kayba sebebiyet olan yönetim kurulu üyelerinden talep edilebilir. 1. Hakim Şirket TTK. m. 202/1’den anlaşılacağı üzere, bağlı şirketin zararlarını tazmin bakımından asıl sorumluluk hakim şirkete aittir. Tek bir hakimin bulunması halinde sorumluluğun bu hakim şirkete yöneltileceği açıktır. Ancak çoklu hakimiyet veya kademeli hakimiyet hallerinde sorumluluğun kime yöneltileceği konusunda, hukuka aykırı fiili gerçekleştiren yani bağlı şirketi hakimiyet kullanmak suretiyle kayba sebebiyet veren iş ve işleme yönelten hakimin tespit edilmesi gerekecektir. Gerek çoklu hakimiyet gerekse kademeli hakimiyet hallerinde eğer bu yöneltme fiili hakimlerce ortak gerçekleştirilmiş ise, bu taktirde bağlı şirketin uğradığı zarardan TTK. m. 557 gereğince müteselsilen sorumlu olacaklardır. Kanun, sorumluluğun kusur esasına dayandığını kabul etmekle birlikte, kusurun ispatı konusunda açık bir düzenlemeye yer vermemiştir. Bu kapsamda sorumlular arasındaki ispat yükünün dağılımı konusunda genel hükümlere gidilecektir. Sorumluluğun kaynağı sözleşme ise, TBK m. 112 gereğince hakimlerden herhangi biri yöneltme fiilini gerçekleştirme bakımından kusurunun bulunmadığını ispat eder ise, o takdirde sorumluluktan kurtulacaktır. Şayet sorumluluğun haksız fiile dayanan bir hal olması halinde ise, TBK m. 50 gereğince ispat yükü davacıda olacaktır 62 . Bu noktada kayba sebebiyet veren davranışa yöneltme fiilinin hangi hakim şirket tarafından gerçekleştirildiğinin belirlenmesi gerekmektedir. Daha önce de açıklandığı üzere, hakim görüş davacı tarafta bulunan grup dışı pay sahipleri ile alacaklıların iç ilişkiyi bilmemelerinden do- 61 Eren, s. 591-592. BİLGİLİ – DEMİRKAPI, s. 597. Pulaşlı, Şirketler Hukuku, s. 680. 62 ÇAMOĞLU Ersin; Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, 3. Bası, İstanbul 2010, s. 19. Hukuk Dergisi / 2015-2 | 167

Av. Zeynep Özge YİĞİTOĞLU<br />

49 gereğince sorumluluk davası açarak zararlarının giderilmesini talep<br />

edebilir 61 .<br />

E- Davalılar<br />

TTK. m. 202/1-b bendi gereğince bağlı şirketin uğramış olduğu zarar<br />

hakim şirket ve onun kayba sebebiyet olan yönetim kurulu üyelerinden<br />

talep edilebilir.<br />

1. Hakim Şirket<br />

TTK. m. 202/1’den anlaşılacağı üzere, bağlı şirketin zararlarını tazmin<br />

bakımından asıl sorumluluk hakim şirkete aittir. Tek bir hakimin bulunması<br />

halinde sorumluluğun bu hakim şirkete yöneltileceği açıktır.<br />

Ancak çoklu hakimiyet veya kademeli hakimiyet hallerinde sorumluluğun<br />

kime yöneltileceği konusunda, hukuka aykırı fiili gerçekleştiren<br />

yani bağlı şirketi hakimiyet kullanmak suretiyle kayba sebebiyet veren<br />

iş ve işleme yönelten hakimin tespit edilmesi gerekecektir. Gerek çoklu<br />

hakimiyet gerekse kademeli hakimiyet hallerinde eğer bu yöneltme fiili<br />

hakimlerce ortak gerçekleştirilmiş ise, bu taktirde bağlı şirketin uğradığı<br />

zarardan TTK. m. 557 gereğince müteselsilen sorumlu olacaklardır.<br />

Kanun, sorumluluğun kusur esasına dayandığını kabul etmekle birlikte,<br />

kusurun ispatı konusunda açık bir düzenlemeye yer vermemiştir. Bu<br />

kapsamda sorumlular arasındaki ispat yükünün dağılımı konusunda genel<br />

hükümlere gidilecektir. Sorumluluğun kaynağı sözleşme ise, TBK<br />

m. 112 gereğince hakimlerden herhangi biri yöneltme fiilini gerçekleştirme<br />

bakımından kusurunun bulunmadığını ispat eder ise, o takdirde<br />

sorumluluktan kurtulacaktır. Şayet sorumluluğun haksız fiile dayanan<br />

bir hal olması halinde ise, TBK m. 50 gereğince ispat yükü davacıda<br />

olacaktır 62 .<br />

Bu noktada kayba sebebiyet veren davranışa yöneltme fiilinin hangi<br />

hakim şirket tarafından gerçekleştirildiğinin belirlenmesi gerekmektedir.<br />

Daha önce de açıklandığı üzere, hakim görüş davacı tarafta bulunan<br />

grup dışı pay sahipleri ile alacaklıların iç ilişkiyi bilmemelerinden do-<br />

61 Eren, s. 591-592. BİLGİLİ – DEMİRKAPI, s. 597. Pulaşlı, Şirketler Hukuku, s.<br />

680.<br />

62 ÇAMOĞLU Ersin; Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu,<br />

3. Bası, İstanbul 2010, s. 19.<br />

Hukuk Dergisi / 2015-2 | 167

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!