PREVENCIJA I SANIRANJE POSLJEDICA

ne napomenemo da je veina ovih vodozaštitnih objekata devastirana, pa skoro i skroz
uništena tokom proteklog ratnog perioda, a vlada FBiH nikada nije odredila iz kojih sredstava
e se finansirati popravka odnosno dovoenje u funkcionalno stanje navedenih objekata.
Prema Nacrtu glavnog preventivnog plana odbrane od poplava potrebno je oko trista
osamdeset miliona konvertibilnih maraka da bi se doveli u funkciju izgraeni vodozaštitni
objekti i izgradili novi. Posmatrajui 2011 godinu dolazimo do zakljuka da je donesena
strategija upravljanja vodama FBiH kojom su odreeni strrateški i operativni ciljevi i mjere za
dostizanje tih ciljeva a koje treba implementirati u periodu od dvanaest godina. Takoe su
odreene institucije koje bi prikupljanjem vodnih naknada osigurale neophodna sredstva za
implementaciju tih mjera. Jednu treinu sredstava bi trebalo osigurati budžetima svih nivoa
vlasti u Federaciji Bosne i Hercegovine. Ako pogledamo injenicu da u budžetu FBiH za
2011, 2012, 2013 za ove namjene nije bilo odobrenih sredstava onda nije teško zakljuiti da je
i te kako upitna realnost provoenja ovih aktivnosti. 13
Ako vršimo analizu odnosno namjere vlasti izražene kroz budžete, usvojene u posljednje tri
godine kao i prikupljanje sredstava od vodnih naknada, onda sasvim opravdano možemo
postaviti pitanje, da li je uopšte mogue oekivati da u buduem periodu doe do
implementacije zacrtanih ciljeva strategije upravljanja vodama FBiH. Gledajui strategiju
upravljanja vodama 14 , za ostvarivanje operativnog cilja 1., bilo bi potrebno na godišnjem
nivou obezbijediti oko etrdeset pet miliona KM. Ako uporedimo planirano i stvarno stanje
vezano za obezbjeenje novanih sredstava onda je jasno, odnosno evidentno da se do sada na
godišnjem nivou osiguravalo oko 20% ili negdje možda malo više od devet miliona KM.
Zakonodavac je Zakonom o vodama odredio raspodjelu sredstava od vodnih naknada izmeu
krajnjih korisnika. 15 Kada je u pitanju Fond za zaštitu od okoliša od vodnih naknada onda na
osnovu pokazatelja proizilazi da istom pripada na godišnjem nivou prosjeno oko šest
miliona KM. Dakle sada dolazimo do problema koji se ogleda u nainu raspodjele ovih
sredstava, kada doemo do zakljuka da navedeni fond samostalno rasporeuje ova
sredstava., bez odgovarajue koordinacije sa institucijama nadležnim za upravljanje vodama,
onda je i odgovor jasan da nema uinka odnosno prevencije bez koordinacije svih organa
odnosno struktura vlasti gledajui sa Državnog nivoa preko svih nižih institucija vlasti do
lokalne zajednice. Vlada FBiH bi na prijedlog Federalnog i Kantonalnog ministarstva
nadležni za upravljanje radova i Federalnog ministarstva okoliša mogla promijeniti postojei
nain raspodjele sredstava od vodnih naknada. U predmetno posmatranom periodu, koliko je
nama poznato nije bilo niti prijedloga niti bilo kakvih aktivnosti vezanih za navedene
promjene. Nakon razgovora sa odgovornim osobama iz nadležnog Federalnog ministarstva
pokrenute su odreene aktivnosti, jedna od takvih aktivnosti je donošenje zakljuka 16 u drugoj
polovini 2011 godine gdje je obavezano nadležno ministarstvo za vode da u saradnji
Federalnim Agencijama, predloži usaglašeni prijedlog raspodjele sredstava od vodnih
naknada i to u korist Agencija za vodna podruja. Smatramo da taj zakljuak ni do danas nije
realizovan.
Kada iskljuivo govorimo o zaštiti od poplava, nažalost moramo konstatovati da što se tie
raspodjele sredstava izmeu razliitih segmenata upravljanja vodama niti zakonskim niti
drugim aktima nije odreen procenat sredstava koji e se ulagati u zaštitu od poplava, zaštitu
voda i korištenja voda. Neophodno je naglasiti da je vlada FBiH, svojim zakljukom koji je
13 Posmatrajui odreeni period u Federaciji BiH utrošeno je oko sedamdeset dva miliona konvertibilnih maraka
za aktivnosti upravljanja vodama. Fondu za zaštitu okoliša u posmatranom periodu je dato više od dvanaest
miliona konvertibilnih maraka.
14 Operativni cilj 1. iz Strategije: obnova i sanacija postojeih, te izgradnja i održavanje sistema zaštitnih vodnih
objekata u cilju poveanja stepena sigurnosti odbrane od poplava.
15 Kantoni, Agencije za vodna podruja i Fond za zaštitu okoliša.
16 Zakljuak Vlade FBiH broj: 831/11.