PREVENCIJA I SANIRANJE POSLJEDICA

1. OEKIVANJA OD INTERNE REVIZIJE U SMISLU
ANTICIPIRANJA BUDUIH RIZIKA
Da bi menadžemnet organizacije bio u stanju da identifikuje, i, mjeri potencijalne rizike, 1
kao, i, da njima sa uspjehom upravlja, 2 pred internu reviziju se postavlja zahtjev da se
obezbjedi revidiranje dodatne vrijednosti koje treba da rezultira adekvatnom informacionom
podlogom, u obliku konsultacija, savjeta, izvještaja, i, ostalih oblika komunikacija.
Definicija upravljanja rizicima indicira, dakle, da se u osnovi procesa upravljanja rizicima
nalazi teza o neophodnosti proaktivnog pristupa, prema kome rizici ne ukljuuju samo
opasnosti, i, prijetnje u smislu nesigurnosti ostvarivanja oekivanih rezultata, nego, i, šanse, tj.
mogunosti za preduzee u ostvarivanju održive konkurentske prednosti. 3 Upravo, iz
navedenih razloga se i indicira da je za vlasnike, i, ostale interesne grupe upravljanje rizicima
izvor dodatne vrijednosti (Value Added).
S obzirom na to, da kljuna aktivnost interne revizije postaje, dakle, procjena rizika 4 ,
danas, u revizijskoj literaturi i praksi, prevladava pristup revidiranju zasnovan na procjeni
rizika 5 , odnosno, risk - based approach (risk - based audit process). U poslednjih nekoliko
godina u okvirima savremene poslovne ekonomije (paralelno sa rastom i razvojem preduzea,
s jedne strane, te kao posljedica sve vee nestabilnosti i složenosti okruženja u kome
preduzea funkcionišu, s druge strane), sve više se istie znaaj, i, uloga koncepta rizika, koji
za cjelokupni profesionalni angažman interne revizije, u konkretnoj organizaciji, ima veliki
znaaj. 6
Danas postaje izuzetno važno preventivno djelovanje interne revizije, odnosno, pružanje
pomoi, i, podrške menadžmentu u anticipiranju buduih rizika, te predlaganju sistema
interne kontrole, kojima e rizici biti blagovremeno savladavani. Objekat ispitivanja interne
revizije, shodno navedenom, postaje cjelokupno poslovanje preduzea okrenuto budunosti.
Na nezaobilazan uticaj koncepta rizika, i, kontrole na oblikovanje nove paradigme interne
revizije, kao povezanost izmeu prakse upravljanja rizicima, i, interne revizije, u poslednje
dvije do tri godine, indiciraju mnogi ugledni istraživai, i, profesionalna udruženja. Meutim,
nema jedinstvenih stanovišta, pristupa, i, pogleda u strunoj literaturi i praksi u pogledu
relevantnih kategorija, kao što su: upravljanje rizicima (Risk Management), analiza rizika
(Risk Analysis), procjena rizika (Risk Assesment), identifikacija rizika (Risk Identification).
Ipak, ono oko ega se svi slažu jeste da je za upravljanje rizikom kljuna odgovornost na
menadžmentu organizacije koji, s ciljem postizanja optimalnih poslovnih ciljeva, treba da se
1 Rizik se, generalno, može definisati kao vjerovatnoa nastanka nekog dogaaja koji e imati posljedice na
ostvarivanje ciljeva organizacije, a, obino se izražava u terminima posljedica, i, vjerovatnoa nastanka, vidjeti:
Training Coursis, The Institute of Internal Auditors UK and Ireland, London, 2000., str. 5.
2 Upravljanje rizicima (Risk Management) se može definisati kao logina, i, sistematina metoda, tj. proces
identifikovanja, analiziranja, procjenjivanja, nadziranja, i, saopštavanja rizika povezanih sa bilo kojom
aktivnošu, funkcijom ili procesom na nain kojim e se osposobiti organizacija za minimiziranje gubitaka, i,
maksimiziranje mogunosti. Prema: McNamee, D., Selim, G. M.: Risk Management: Changing The Internal
Auditors Paradigm, The Institute of Internal Auditors Research Foundation, IIA, Florida, 1998., str. 17.
3 Vidjeti, Tušek, B., Žager, L.: Revizija (tree izdanje), Hrvatska zajednica raunovoa i finansijskih djelatnika,
Zagreb, 2008., str. 326.
4 Jedan skup aktivnosti unutar procesa upravljanja rizicima jeste procjena rizika (Risk Assessment), koja se
definiše kao identifikacija i analiza relevantnih rizika koji utiu na realizaciju ciljeva organizacije s ciljem
utvrivanja naina uspješnog upravljanja pomenutim rizicima, vidjeti: Tušek, B., Žager.: Revizija (tree
izdanje), Hrvatska zajednica raunovoa i finansijskih djelatnika, Zagreb, 2008., str. 327.
5 Procjena rizika podrazumjeva, u prvom redu, preliminarno upoznavanje sa ciljevima organizacije, a, zatim, i,
sistematinu identifikaciju i selekciju svih relevantnih faktora (internih i eksternih), koji bi mogli uticati na
spreavanje realizacije svakog pojedinog cilja.
6 Vidakovi, V. S.: Preventivna uloga interne revizije u optimiziranju rizika poslovanja u budunosti, Zbornik
radova sa 14. Meunarodnog Simpozija: Raunovodstvena profesija u funkciji unapreenja poslovanja,
URRFBiH, Neum, 2011, strana 356.