PREVENCIJA I SANIRANJE POSLJEDICA

Doc. dr Izet Banda
UPRAVLJANJE RIZIKOM ORGANIZACIJE S CILJEM
PREVENCIJE POSLJEDICA ŠTETNIH DOGAAJA
USLIJED IZLOŽENOSTI RIZICIMA
APSTRAKT: U želji da se preduprijede posljedice štetnih dogaaja uslijed izloženosti rizicima od prirodnih
katastrofa ili da se njihovo dejstvo svede na minimum razvijen je risk management, odnosno, upravljanje
rizikom organizacije. Zbog injenice da je tokom 80 - tih i 90 -tih XX vijeka finansirala projekte koji su
devastirali životnu sredinu, na meti velikih kritika našla se, i, Svjetska banka, zbog ega je poetkom XXI vijeka
izvršila pomjeranje svoje kreditne politike u korist mnogo veeg promovisanja životne sredine. Naime,
pozajmice za upravljanje životnom sredinom, i, prirodnim resursima odnose se, i, na "braon agendu" (upravljanje
zagaenjem), i, na "zelenu agendu" (konzervaciju prirodnih resursa), kojima su obuhvaeni projekti upravljanja
šumama, integrisanog upravljanja štetoinama, rehabilitacije rijenih slivova, energetske efikasnosti, i,
obnovljivih resursa, i, sistema upravljanja vodom, i, kanalizacijom. Meutim, u BiH (kao, uostalom, i, u drugim
tranzicionim zemljama), prisutna su brojna ogranienja primjene ekonomskih instrumenata u politici zaštite
životne sredine, i, to: ogromno kašnjenje ekonomskih reformi, nedostatak društvene i politike podrške,
nedostatak tržišno orijentisanih mehanizama podsticajnih sredstava za smanjenje zagaenja životne sredine,
nenamjensko trošenje sredstava namijenjenih zaštiti životne sredine, neizgraenost regulative o životnoj sredini,
i, problemi u njenoj primjeni, i, sl.
Kljune rei: rizik, upravljanje rizicima, procjena rizika, rizik životne sredine, ekonomija životne sredine.
UVOD
Za menadžere koji pokušavaju da kreiraju sliku poslovnog okruženja nakon 2009. godine
od izuzetnog znaaja je injenica da za svaku korporaciju poslovni uspjeh postaje u visokom
stepenu zavisan od preciznog predvianja buduih trendova u poslovnom okruženju
organizacije. Menadžerske strukture u razvijenom svijetu prinuene su da poslovno
odgovornije reaguju na zabrinutost najšire javnosti visokim stepenom degradiranosti
poslovnog okruženja.
Pitanjem konflikata izmeu životne sredine, i, razvoja joše se 1987. godine pozabavila
Svjetska komisija o životnoj sredini i razvoju (World Commission on Environment and
Development - WCED), definišui održivi razvoj kao takvu razvojnu orijentaciju koja, dakle,
podrazumijeva trajno uspostavljanje harmonije izmeu razvoja, i, prirodne sredine.
I, nacionalni savjet za istraživanja SAD - a (U.S. National Research Council) poziva na
tranziciju na održivost u XXI vijeku, koja podrazumijeva, izmeu ostalog, i, održavanje
sistema, i, životnih resursa koji podržavaju život na planeti, a, zahtjevala bi ogromne
investicije, i, u zaštitu životne sredine.
Uvoenje revizije zaštite životne sredine predstavljalo bi prvi korak u traženju odgovora
na mnoga pitanja, i, to: da li se novac dobijen za ekologiju ne preljeva, eventualno, za druge
namjene; da li ima zloupotrebe i monopola u njegovom korišenju; da li se respektuje naelo
svrsishodnosti - "vrijednost (kvalitet) za uloženi novac"; da li su objektivni i istiniti finansijski
izvještaji (u dijelu koji se odnosi na sredstva i obaveze za životnu sredinu); i, sl.