PREVENCIJA I SANIRANJE POSLJEDICA

Z a s t u p lj e n o s t v a ž n i j i h š u m s k i h s a s t o j i n a i
d e v a s t i r a nj e š u m e u t o k u r a t a i n a k o n nj e g a
Šume opštine Tesli pripadaju ''Usorsko-planinskom'' šumskom privrednom podruju, izuzev
manjeg dijela neposredno uz opštinsku granicu prema Kotor Varošu. Ovom površinom od 39
277 hektara gazduje Šumsko gazdinstvo Borja Tesli. Opština Tesli se svrstava u red
šumovitijih opština Republike Srpske.
Ljudska aktivnost se dvojako odrazila na vegetaciju ovog kraja. Velike površine
šumske vegetacije su krene za potrebe ratarstva, naroito u nižim i srednjim visinama. Vei
problem predstavlja nedovoljno pošumljavanje ogoljenog šumskog zemljišta. Meutim, i
pored toga su još uvijek znaajne površine, pogotovo planinskog reljefa pod šumskom
vegetacijom. Jedno od osnovnih obilježja šumske vegetacije ovog podruja jeste velika
heterogenost, što je uslovljeno složenim i raznovrsnim prirodnim uslovima i jakim
antropogenim uticajima. S obzirom da se prostor opštine Tesli nalazi na obodu Panonskog
basena, nailazimo na poveani udio flornih elemenata panonskog podruja. Brdske šume
bukve grade manje izražen visinski pojas i rasprostranjene su uglavnom na bazinim (dijabaz,
amfiboliti) i kiselim supstratima (pješari i glinci, sislikatne bree). Ove bukove šume na
obodu Panonskog basena uslovljene su reljefom. Hrastove i borove šume su vezane uglavnom
za vrstu tla eutrini kambisol na serpentinitu i na južnim ekspozicijama. Ove dvije vrste esto
su povezane. Zbog nepovoljnih stanišnih uslova, a esto i pod uticajem antropogenih faktora,
ove šume su znatno prorijeene i u njima se javljeju kržljava stabla nepravilnih krošnji. Pored
iste bukove ili hrastove šume javljaju se i mješovite šume bukve i obinog graba, šume
bukve i hrasta kitnjaka, šume bukve sa obinim grabom i kitnjakom.Manje površine
zauzimaju jasen, bagrem i breza.
Na višim nadmorskim Borja, Oauša i Vuje planine prvo se pojavljuju mješovite
šume bukve i jele, a zatim i prostrane površine pod smrom. Pored ogromne važnosti za
kompoziciju pejzaža, kao i estetsko-dekorativnu funkciju, ovakva šumska vegetacija ima i
zdravstvenorekreativni znaaj.
Jedna od negativnih posljedica rata na prostoru opštine Tesli je i devastiranje
šumskog pokrivaa i narušavanje kvaliteta stabala koja su trebala da se koriste u drvnoj
industriji. Uništavani su dijelovi šuma, kako u državnom, tako i u privatnom vlasništvu.
Najviše su stradale šume bukve, jele i smre. Mnogi nerazumni vlasnici pilana, motivisani što
bržim bogaenjem i nedostatkom državne kontrole usljed ratnih zbivanja, nisu imali obzira
prema šumskom bogatstvu. Oni su nastavili sa devastiranje šumskih prostora i dvije decenije
nakon završetka ratnih dejstava. U Srbiji se najviše tražila graa od etinara, tako da su te
šume bile naješe na udaru šumokradica. Ni bukove šume nisu bile pošteene. Bezobzirna
sjee bez šumskog nadzora više je bila orijentisana na tehniko drvo i kod pripreme ogrevnog
drveta tako da je šteta bila višestruka.
Šumske štete su injene kako u pozadini borbenih dejstavatako i na samoj liniji
razdavajanja zaraenih vojski. U dibini teritorije sjea je vršena pokraj puteva bez obzira na
starost i gustinu sastojina. Time je vršeno ogoliavanje šumskog zemljišta koje je kasnije bilo
podložno eroziji i drugim štetim procesima. Uništavani su i šumski posjedi stanovništva koje
je napuštalo ovaj prostor. Ovdje je gotovo svugdje vršena gola sjea, ali s obzirom na to da su
to šume koje se nalaze na pobru i gdje je man ji nagib strana negativne posljedice su nešto
blaže nego u državnim šumama koje se nalaze u planinskom dijelu opštine. Na linijama
razdvajanja zaraenih vojski vršena je svuda gola sjea za pravljenje zemunica, utvrivanje