PREVENCIJA I SANIRANJE POSLJEDICA

Bitno je rei da vrlo veliki dio sveukupne svjetske emisije SO 2 dolazi iz termoelektrana koje
kao pogonsko gorivo koriste ugalj. Smanjenje emisije SO 2 mogue je :
o
o
o
o
korištenjem uglja sa manjim udjelom sumpora
pranjem uglja prije sagorijevanja
korištenjem razliitih hemijskih sredstava
korištenjem prirodnog gasa umjesto uglja
Pristup problemu trebao bi biti individualan, i svako treba rješavati onaj dio problema na koji
može utjecati. Svako može dati svoj mali doprinos smanjenju emisije štetnih gasova u
atmosferu i štedei elektrinu energiju.
U Sjedinjenim Amerikim Državama vladina institucija Enviromental Protection Agency
(EPA) provodi program pod nazivom Acid Rain Program (Program kiselih kiša). Cilj
programa je postii znaajno poboljšanje u istoi okoline a i zdravlju ljudi pomou
smanjenja emisije sumpornog dioksida (SO 2 ) i azotnih oksida (NO x ) u atmosferu.
5. STANJE U BIH
Zaštita vazduha od zagaivanja je važan dio ukupne zaštite životne sredine. S druge strane,
zaštita životne sredine je ustavna kategorija kojom se štite prava graana na zdravu i ekološki
prihvatljivu životnu sredinu. Ustavom Bosne i Hercegovine definisana je nadležnost entiteta
(F BiH, RS i Distriht Brko) u oblasti zaštite životne sredine.
Ueše Bosne i Hercegovine u ukupnom zagaenju vazduha u bivšoj Jugoslaviji iznosilo je
oko 32%. Sarajevo je osmadesetih godina prošlog vijeka spadalo meu najzagaenije gradove
u Evropi.
Najvei dio materija koje zagauju vazduh u Republici Srpskoj potie od industrijskih
aktivnosti, utjecaja slinih kapaciteta iz Federacije BiH, dok je znaajan i procenat od
saobraaja i transporta.
Najznaajniji industrijski kapaciteti u Republici Srpskoj koji zagauju vazduh su RiTE
Ugljevik, RiTE Gacko, Rafinerije nafte i ulja u Brodu i Modrii, gradske toplane u Banjoj
Luci, Prijedoru, Bijeljini i Doboju, fabrika glinice Bira, drvno-preraivake industrije u
Šamcu, Kotorskom kod Doboja, Gradišci, Banjoj Luci, Kotor Varoši i slino, zatim lokalne
kotlovnice na vrsto gorivo i mazut.
Najznaajniji industrijski kapaciteti u Federaciji BiH koji zagauju vazduh su: željezara
Zenica, termoelektrane u Kaknju, Tuzli, cementare u Kaknju i Tuzli; drvno-preraivaka
industrija u Maglaju; fabrika acetilena, hlora i hlorne kiseline u Jajcu; fabrika deterdženata i
ubriva u Tuzli; te mnoge druge toplane i industrijske energane, iji rad nikada nije posebno
razmatran sa aspekta uticaja na kvalitet vazduha.
Uprkos navedenom, u Republici Srpskoj, kao i Bosni i Hercegovini u cjelini, postoji
dugogodišnja tradicija monitoringa kako emisije u vazduh, tako i kvaliteta vazduha. Prvi
monitoring kvaliteta vazduha zapoeo je ranih šezdesetih i kontinuirano se razvijao sve do
poetka ratnih sukoba na teritoriji BiH.
Zaštita vazduha u Republici Srpskoj je dosta dobro regulisana zakonom, pravilnicima i
odgovarajuim uredbama. Zakon o zaštiti vazduha donesen je još 24. avgusta 2002. godine.
Na osnovu Zakona o zaštiti vazduha donešen je tokom 2005. godine vei dio pravilnika i
uredbi (Sl. glasnik RS 39/05 od 15. aprila 2005. godine), a koje se odnose na:
o granine vrijednosti emisije zagaujuih materija u vazduh,