PREVENCIJA I SANIRANJE POSLJEDICA
Zbornik2015-I Zbornik2015-I
2.2.1. Definicija pH pH je mjera kiselosti ili baznosti nekog rastvora. Molarna koncentracija vodonikovih jona ili hidroksidnih jona u vodenom rastvoru slabih kiselina ili baza uvijek je niska, pa ukljuuje negativan eksponent. Da bi se to pojednostavilo, koristi se negativan logaritam koncentracije H + jona i taj broj se naziva pH rastvora. pH = - log[H + ] pH (potential of hydrogen) mjri kncntrciu vdnikvih n u vdnim rstvrim. U vodi: [H + (aq)][OH - (aq)]=10 -14 mol 2 dm -6 [H + (aq)] = [OH - (aq)] [H + (aq)] = 10 -7 moldm -3 2.2.2. Prirodni izvori zagaenja o o o o o Prašina iz prirodnih izvora, naješe sa velikih „golih“ površina sa malo ili potpuno bez vegetacije (pešane oluje). Metan- emitovan tokom digestije hrane od strane životinja (preživari). Dim i CO 2 nastali tokom šumskih požara. Vulkanska aktivnost, tokom koje se produkuju sumpor i njegovi oksidi, hlor i estice pepela. Kosmika prašina 2.2.3. Antropogeni izvori zagaenja o o o Rafinerije nafte, energetska i sva druga industrijska postrojenja (energetski objekti, hemijska industrija, crna i obojena metalurgija, industrija nemetala i graevinskog materijala i industrija celuloze i papira). Razliite hemikalije koje se u vidu prašine ili gorenjem šire u okolni vazduh. Izduvni gasovi iz motornih i drugih vozila i prevoznih sredstava. 2.3. Hemijski procesi nastanka kiselih kiša Pri procesima sagorijevanja nastaju sumpor-dioksid, azotni oksidi i drugi gasovi koji pospješuju nastajanje kiselina. Takvi slobodni oksidi nemetala u vlažnoj atmosferi sa vodenom parom pretvaraju se u sumpornu i azotnu kiselinu. Ove supstance se rastvorene nalaze u vazduhu tako da onda na zemlju padaju sa raznim padavinama. Pošto ovi proizvodi sagorijevanja nastaju u poveanoj koliini u gradovima i industrijskim zonama, i pH vrijednost je veinom tamo niža nego na selu. 2.3.1. Nastajanje ugljene kiseline Ugljen-dioksid spada u gasove koji zagauju atmosferu i na taj nain utiu na promjenu klime. Pripada takozvanim stakleninim gasovima, odnosno gasovima koji izazivaju pojavu
staklenika. Uglenik(IV)-oksid nastaje potpunim sagorijevanjem ugljenika. Ugljen-dioksid u reakciji s vodom gradi ugljenu kiselinu (H 2 CO 3 ): 2.3.2. Nastajanje azotne kiseline CO 2 + H 2 O H 2 CO 3 Pod pojmom azotni-oksidi (NO x ) smatraju se dva jedinjenja: azot(II)-oksid (NO) i azot(IV)- oksid (NO 2 ). Ovi gasovi nastaju prije svega sagorijevanjem fosilnih goriva. Pri svakom sagorijevanju nastaju azotni-oksidi kao spoj azota iz vazduha i kiseonika. Što je vea temperatura sagorijevanja to je brže nastajanje ovih oksida. Kod svakog procesa sagorijevanja se prije svega oslobaa azot-monoksid koji kasnije u vazduhu oksiduje u štetni azot-dioksid. Iz azot-dioksida se u reakciji sa vlagom stvara azotna kiselina koja je odgovorna za nastank kiselih kiša. 2.3.3. Nastajanje sumporne kiseline 2NO 2 + H 2 O HNO 2 + HNO 3 Sumpor-dioksid je daleko najštetnija supstanca u vazduhu. Radi se o gasu bez boje, ali jakog i neugodnog mirisa koji kod ljudi prije svega djeluje na organe za disanje. U zimskim mjesecima visoka koncentracija sumpor-dioksida u vazduhu zajedno sa prašinom koja se nalazi u vazduhu ini smog. Sagorijevanjem fosilnih zapaljivih supstanci atmosfera se jako zagauje sumpor(IV)-oksidom. On se pretvara u sumpor(VI)-oksid, pa zatim u sumpornu kiselinu koja rastvaranjem u vodi ini kiselu kišu, koja je jedan od glavnih uzroka izumiranja šuma. SO 2 + H 2 O H 2 SO 3 2SO 2 + O 2 2SO 3 SO 3 + H 2 O H 2 SO 4 3. POSLJEDICE KISELIH KIŠA U tlu kiseline zapoinju svoje štetno djelovanje. Kisela kiša prije svega štetno djeluje na oskudne brdske predjele, jer kiselina rastvara hranjive supstance za biljni svijet, kao npr. kalcijum iz tankog sloja humusa, pa stabla ostaju bez kalcijuma koji im je prijeko potreban za izgradnju njihovih elija. Kiseline direktno ošteuju korijenje stabala ili vodom dospijevaju u liše ili iglice drvea, te ošteuju njihova tkiva. Posljedica su mrlje smekaste boje. Takoe otapaju teške metale i aluminijum u tlu. 3.1.Posljedice kiselih kiša na biljke Kisela kiša na biljke najviše utie preko dva mehanizama: ispiranja nutrijenata iz listova i tla te direktnog ošteivanja listova. Poveanjem kiselosti tla, to znai poveanjem koliine H + jona, se iz tla ispiraju važne mineralne supstance kao što su magnezijum, kalijum, kalcijum itd. Tako dolazi do drastinog smanjenja pH vrijednosti. Na osnovu smanjivanja pH vrijednosti kao posljedica hemijskih procesa nastaju joni koji imaju štetno djelovanje na
- Page 120 and 121: - preduzimanje mjera u cilju spreav
- Page 122 and 123: uklanjanjem posljedica njenog štet
- Page 124 and 125: Na prijedlog federalnog ministra, V
- Page 126 and 127: esursa na ovaj nain omogui, u posto
- Page 128 and 129: pravna lica i jedinice civilne zaš
- Page 130 and 131: Gligorije Perovi Profesor, doktor,
- Page 132 and 133: Znaaj topografskih karata i planova
- Page 134 and 135: Inženjer geodezije, po obrazovanju
- Page 136 and 137: Proraun pozicije Rastojanje - Ugao
- Page 138 and 139: . Ravni signali (Flat targets) Leic
- Page 140 and 141: UTVRIVANJE UZROKA OTKIDANJA I KLIZA
- Page 142 and 143: Vrijednosti fiziko-mehanikih svojst
- Page 144 and 145: Bušotina B-3 je izvedena u nožici
- Page 146 and 147: 4. PRORAUN DOZVOLJENOG OPTEREENJA T
- Page 148 and 149: - stanje podzemne vode, prvenstveno
- Page 150 and 151: Water table Nr. Layer Vertices.....
- Page 152 and 153: 7. ZAKLJUAK Saglasno rezultatima is
- Page 154 and 155: Doc. dr Miroslav Baljak 1 KLIZIŠT
- Page 156 and 157: 1. Karakteristike i klasifikacija k
- Page 158 and 159: - fiziko i hemijsko raspadanje, - e
- Page 160 and 161: Klizanje usled presecanja kontakta
- Page 162 and 163: U normalnim uslovima, prilikom izra
- Page 164 and 165: Zakljuak Svakodnevno se sreemo sa v
- Page 166 and 167: Dragana Kuki, magistar hemijskih na
- Page 168 and 169: 1.1. Atmosfera Zemljina atmosfera j
- Page 172 and 173: korijen biljke i na tlo. Isto važi
- Page 174 and 175: KIŠNICA UGLJENA KISELINA SILIKAT K
- Page 176 and 177: o monitoring kvaliteta vazduha, o u
- Page 178 and 179: 7. LITERATURA 1. Ljubiša Neši, De
- Page 180 and 181: 2. Konstrukcije jednaina oscilacija
- Page 182 and 183: Sistem ima dva stepena slobode. Kao
- Page 184 and 185: Sistem ima dva stepena slobode. Kao
- Page 186 and 187: B 1 =-I 1 1 ; B 3 =-I 3 3 2.16 Te B
- Page 188 and 189: Prve dvije jednaine (2.24) nespregn
- Page 190 and 191: 2.6 Odrediti jednaine oscilacija si
- Page 192 and 193: 3. ZAKLJUAK U radu osim klasinih pi
- Page 194 and 195: Uvod - -
- Page 196: - - - -
- Page 199 and 200: U novom dobu vlasti bježe od masov
- Page 201 and 202: Zakljuci Razliita je terminologija
- Page 203 and 204: Prof. dr Nevenka Niin, doc.dr Anka
- Page 205 and 206: Regionalna konferencija pod nazivom
- Page 207 and 208: domenu planiranja i sprovedbe plano
- Page 209 and 210: Preporuke evropskih institucija Evr
- Page 211 and 212: Trenutno se namee jedno od najvažn
- Page 213 and 214: the territory of Ukraine to be the
- Page 215 and 216: iji su uzroci u dubljim preobražaj
- Page 217 and 218: ezbednosne politike SAD i zemalja E
- Page 219 and 220: Kao posledica zaoštrenih ulinih su
staklenika. Uglenik(IV)-oksid nastaje potpunim sagorijevanjem ugljenika. Ugljen-dioksid u<br />
reakciji s vodom gradi ugljenu kiselinu (H 2 CO 3 ):<br />
2.3.2. Nastajanje azotne kiseline<br />
CO 2 + H 2 O H 2 CO 3<br />
Pod pojmom azotni-oksidi (NO x ) smatraju se dva jedinjenja: azot(II)-oksid (NO) i azot(IV)-<br />
oksid (NO 2 ). Ovi gasovi nastaju prije svega sagorijevanjem fosilnih goriva. Pri svakom<br />
sagorijevanju nastaju azotni-oksidi kao spoj azota iz vazduha i kiseonika. Što je vea<br />
temperatura sagorijevanja to je brže nastajanje ovih oksida.<br />
Kod svakog procesa sagorijevanja se prije svega oslobaa azot-monoksid koji kasnije u<br />
vazduhu oksiduje u štetni azot-dioksid. Iz azot-dioksida se u reakciji sa vlagom stvara azotna<br />
kiselina koja je odgovorna za nastank kiselih kiša.<br />
2.3.3. Nastajanje sumporne kiseline<br />
2NO 2 + H 2 O HNO 2 + HNO 3<br />
Sumpor-dioksid je daleko najštetnija supstanca u vazduhu. Radi se o gasu bez boje, ali jakog i<br />
neugodnog mirisa koji kod ljudi prije svega djeluje na organe za disanje. U zimskim<br />
mjesecima visoka koncentracija sumpor-dioksida u vazduhu zajedno sa prašinom koja se<br />
nalazi u vazduhu ini smog.<br />
Sagorijevanjem fosilnih zapaljivih supstanci atmosfera se jako zagauje sumpor(IV)-oksidom.<br />
On se pretvara u sumpor(VI)-oksid, pa zatim u sumpornu kiselinu koja rastvaranjem u vodi<br />
ini kiselu kišu, koja je jedan od glavnih uzroka izumiranja šuma.<br />
SO 2 + H 2 O H 2 SO 3<br />
2SO 2 + O 2 2SO 3<br />
SO 3 + H 2 O H 2 SO 4<br />
3. POSLJEDICE KISELIH KIŠA<br />
U tlu kiseline zapoinju svoje štetno djelovanje. Kisela kiša prije svega štetno djeluje na<br />
oskudne brdske predjele, jer kiselina rastvara hranjive supstance za biljni svijet, kao npr.<br />
kalcijum iz tankog sloja humusa, pa stabla ostaju bez kalcijuma koji im je prijeko potreban za<br />
izgradnju njihovih elija.<br />
Kiseline direktno ošteuju korijenje stabala ili vodom dospijevaju u liše ili iglice drvea, te<br />
ošteuju njihova tkiva. Posljedica su mrlje smekaste boje. Takoe otapaju teške metale i<br />
aluminijum u tlu.<br />
3.1.Posljedice kiselih kiša na biljke<br />
Kisela kiša na biljke najviše utie preko dva mehanizama: ispiranja nutrijenata iz listova i tla<br />
te direktnog ošteivanja listova. Poveanjem kiselosti tla, to znai poveanjem koliine H +<br />
jona, se iz tla ispiraju važne mineralne supstance kao što su magnezijum, kalijum, kalcijum<br />
itd. Tako dolazi do drastinog smanjenja pH vrijednosti. Na osnovu smanjivanja pH<br />
vrijednosti kao posljedica hemijskih procesa nastaju joni koji imaju štetno djelovanje na
Change language