istanbuldergisi12sayi

Vefa
Benim Öğütlerim *
Dergimizin editörlerinden, değerli kültür adamı ve eğitimci İsmail Dervişoğlu’nu geçtiğimiz Şubat ayında kaybettik. 11.
sayımız hazırlanmış olduğu için, anısına bir sahife yapma imkanı bulamamıştık. Bu sayımızda Dervişoğlu’nun yayına
hazırladığı pek çok önemli kitaptan biri olan, Mehmed Ali Aynî’nin ‘Hayat Nedir?’ isimli eserinin ‘Benim Öğütlerim’
bölümünü alıntılayarak, hem arkadaşımızın hatırasını yadediyor hem de hayatının bereketini gençlerle paylaşıyoruz.
İsmail Dervişoğlu
Bu dünyada mukadder olan ömrünüzü
rahat geçirmek istiyorsanız;
1. Her şeyden evvel sıhhati korumak için
faydaları tecrübe ve ilimle sabit olmuş
kaidelere riayet etmelisiniz. Çünkü insan
için en büyük nimet ve devlet sıhhattir.
Simoni de vaktiyle şöyle demişti: “Fani
insan için sıhhat nimetlerin en büyüğüdür;
güzellik ondan sonra gelir, iyi kaza nılmış
zenginlik ondan sonradır; ondan sonra da
dostlarla paylaşılan gençlik zevkleri gelir.”
Longfellow şu ihtarda bulu nuyor: “Sıhhatsiz
bir hayat bir yüktür; sağlıkla olursa meserret
ve saadettir.”
2. Hiçbir gün boş ve tembel durmayarak
mutlaka bir işle meşgul olmalısınız. Bu iş
herkesin hâline göre değişir. Maddî ihtiyaçları
temin edilmiş olan insanlar için en
iyi işler güzel sanatlardan birisine çalışarak
onu iyice elde etmek ve ilerletmektir.
Boş oturmak ve münasebetsiz hayal ve
hülyalarla va kit geçirmek kadar insanı
hayattan bıktıran başka bir şey olamaz.
Her şeyden önce insan, kendi zamanını iyi
isti’mâl et melidir. Wendel Holmes soruyor:
“Eğer zaman onu işle doldurmak için değilse,
niçin emrimiz altında bulunuyor?”
3. Ev işleri ve muayyen vazifelerin yapılması
bittiği vakit kitap okumalıdır. Yalnız okunacak
kitapların gayet dikkatle seçilmesi elzemdir.
Yiyeceğiniz yemeklerin nasıl temiz, taze
ve nefis olmasına dikkat ediyor ve ehemmiyet
veriyorsanız, okuya cak kitaplar için
de o kadar titiz olmanız icap eder. Bayat,
kokmuş bir yemekten, çürümüş bir meyveden
nasıl sakınıyorsanız, içindeki şeyler
yalnız faydasız değil, muzır ve hatta zehirli
olan kitapları okursanız ruhî sıhhatiniz
behe mehal bozulur. Fakat insanın zihnine
şetaret, kalbine ümit ve cesaret verecek,
ruhî meziyet ve faziletlerini yüksel tecek,
hayata ait bilgilerini çoğaltacak kitapların
okunması, insan için ne önemli bir saadet
kaynağıdır. Tarih kitapların dan alınacak
ibretler hayatta insan için en kıymetli bir
reh ber hizmetini görür.
4. Hiçbir mahlûk yalnız yaşamıyor. Fakat
insan bu ihti yacı diğer hayvanlardan ziyade
duymaktadır. Bundan do layı adliyenin
mahkûm ettiği caniler için vereceği cezaların
en ağırı onu tek başına bir hücreye kapamak
oluyor. Öyle, bir insanla konuşmaktan
menedilen ve kendi kendine bı rakılan bir
mahkûm aç bırakılmadığı hâlde, o metrukiyete
dayanamıyor, ya ölüyor, ya çıldırıyor.
Bir insan için en ta bii dostu, anası, babası,
kardeşleri, kocası veya eşi ise de, bu kadarı
kâfi değildir. İnsan onların haricinde de
her hususta kendisine yâr olacak sadık,
müşfik bir arkadaş bul maya çalışmalıdır.
Ancak bu arkadaşın ahlâkı güzel, fikri ve
mütalaası düzgün ve doğru, bilgisi ve irfanı
yüksek, meziyet ve faziletkâr bir kimse
olması şarttır. Böyle bir dost elde etmek,
gerçekten bahtiyarlıktır.
5. Bahtiyar olmak isteyen bir kimse, her
vakit, kendisini kontrol etmelidir. Eskiden
bu işe nefsî muhasebe der lerdi. Bir bahçıvan,
idaresine memur olduğu bahçede
icap eden temizlikte kusur ettiği vakit, o
bahçeyi nasıl yabanî ot lar basar, birçok
zararlı böcekler çiçekleri berbat ederse,
bir insan da nefsini muhasebe etmezse,
haberi olmaksızın orasını muzır fikirler ve
bâtıl akideler istilâ eder. Uzvî be denimizin
temizliğine, taravetini muhafazaya nasıl
dikkat ediyorsak ruhî varlığımız için de
aynı ihtimamı göstermeliyiz.
*
Mehmed Ali Aynî, Hayat Nedir?, Büyüyenay Yayınları,
Sayfa 155-157, Hazırlayan İsmail Dervişoğlu,
Nisan 2013, İstanbul
60
Eylül-2015 / Sayı: 12