istanbuldergisi12sayi

Kuşak Çatışması
Zafer Acar
Şair, Eğitimci
Gençler ve Yaşlılar
Bir Aşk Nefret İlişkisi
Gençler ile yaşlılar arasındaki çatışmaya,
kuşak çatışması değil de yaşlar (çağlar)
arası çatışma demek daha doğru olur.
İnsanlık tarihinin çağları gibi, bireysel
tarihin de çağları vardır: bebeklik, çocukluk,
ergenlik, gençlik, orta yaş, yaşlılık.
Bu dönemleri yaşayanlar arasında her
zaman bir gerilim olmuşsa da gençlik
(toy) ile yaşlılık (tecrübe) hep başroldedir.
Modern dönemde hızlı bir değişmeden
söz edilebilse de geçmiş yüzyıllar için
aynı şeyi söyleyemeyiz. Yüzyıllar şöyle
dursun, bin yıllar arasında bile büyük
bir fark yoktur. Buna rağmen 5000 yıl
evvel yazılmış bir kitabede sanki bugün
söylenmişçesine şunlar geçiyor: “Bugünkü
gençliğin temeli bozuktur, o kötüdür, Tanrı
tanımaz ve tembeldir. Hiçbir zaman eskisi
gibi olamaz ve hiçbir şekilde kültürümüzü
koruması mümkün değildir.” Hepimizin
kulağına bu türden sözler çalınmıştır ve
her gelen yeni nesle söylenmeye devam
edecektir. Modern dönemde teknolojiyle
birlikte insan da gelişti sonucuna varmak,
bir tatlı yanılgıdan ibarettir sadece. İnsan,
en çok kendisine yalan söyler, en ilkel
duyularıyla yaşamaya devam etmektedir
ve bunun farkında değildir.
İnsan doğası yaşla olgunlaşır, bireysel
çabadır bu. Bizden evvelki şair ve düşünürlerin
eskiyip unutulması gerekirdi,
ancak zor zamanlarımızda kitaplarına
kapanmakta, onlardan medet ummaktayız
hâlâ. Yoksa yeni filozoflar, 2500
yıl evvelki filozofların dipnotu oldukları
gerçeğini haykıramazlardı. “İnsan-ı Kamil”,
“Üstün İnsan” kavramları zaman dışı
olarak kabul edilmeli.
Yaşlar arası çatışma
Mark Twain ile 17 yaşındaki bir gencin
arasında geçen şu konuşma bana oldukça
anlamlı gelmişti. Genç: “Artık babamla
anlaşamıyorum. Her gün kavga. Çok geri
kalmış. Modernlikten hiç anlamıyor. Ne
yapayım! Evden kaçacağım.” Mark Twain:
“Genç dostum, sizi çok iyi anlıyorum. Ben
17 yaşımdayken, benim babam da cahildi.
Dayanılacak gibi değildi. Ama böyle
yaşlılara karşı sabırlı olunuz. Onlar daha
yavaş gelişiyorlar. On yıl sonra 27 yaşıma
eriştiğimde, o kadar çok şey öğrenmişti ki,
artık onunla mantıklı konuşulabiliyordu.
Ve ben size ne diyebilirim ki? Bugün 37
yaşımdayım – ister inanın ister inanmayıneğer
ne yapmam gerektiğini bilmiyorsam,
o zaman yaşlı babama danışıyorum. Onlar
bu kadar değişebiliyorlar.” Mark Twain’ın
anlam dolu bu ironik yanıtı evrensel bir
hakikati dile getirmekte. Eğer her on-on
beş yılda bir yeni kuşak gelse ve bir ciddi
bir değişim yaşasa, ilerleyen yıllarla kuşakların
arası daha bir açılmalıdır, fakat
bir yakınlaşma ve nihayetinde benzeşme
söz konusu. Kuşaklar değil de yaşlar arası
çatışma tezimize Mark Twain de referans
oluyor böylece.
Öte yandan Rosenmayr’ın da öne sürdüğü
54
Eylül-2015 / Sayı: 12