You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
enimsetme işlevi ön saftadır. Cumhuriyet<br />
idareleri eğitime ümmetten millete<br />
geçiş ve millî kültür etrafında milletleşme<br />
sürecini gerçekleştirme rolünü vermiş ve<br />
bu rol çerçevesinde eğitim programları<br />
oluşturulmuştur. 4<br />
Türkiye Cumhuriyeti’nin bütün bireylerini<br />
ulusal birlik içinde daima yüceltmeyi ve<br />
birleştirmeyi amaçlayan hâkim ideolojinin<br />
temel unsuru Atatürk İlkeleridir. Bu<br />
ilkeler eğitimin çeşitli kanal ve araçları<br />
ile sunulmuştur. 1950’lere kadarki hükümetler<br />
milliyetçilik anlayışını halkçılıkla<br />
birleştirip sosyal bir milliyetçilik anlayışına<br />
dönüştürerek zaman zaman şovenizme<br />
varan öğelerle sergilemiştir. Cumhuriyet’le<br />
birlikte Türkiye’de modern ve laik eğitim<br />
kesin şekilde yerleşme yolunu tutmuştu.<br />
Atatürk Sonrası Gençlik<br />
Politikaları<br />
İnönü Dönemi, Atatürk Dönemi’nin devamı<br />
ve tamamlayıcısıdır. Bu dönemin özelliği,<br />
Kemalizm’in sistemli olarak toplumsallaştırılmasıdır.<br />
Uygulanan tüm politikalar göz<br />
önünde tutulduğunda İnönü Dönemi eskinin<br />
daha devletçi şeklidir. Tek Parti dönemi<br />
boyunca gençlik politikası konusundaki<br />
temel hedef, Türk gençliğinin; Kemalist<br />
devrim ilkelerine tamamıyla bağlı, İsmet<br />
İnönü’yü Millî Şef olarak gören, devrim<br />
4<br />
Fatma Acun, Osmanlı’nın Torunları Cumhuriyet’in<br />
Çocukları: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Değişme<br />
ve Süreklilik, s. 45<br />
yasalarının bekçisi ve güvencesi olan;<br />
vatanperver, çağdaş, laik, ilerici, akla ve<br />
bilime inanan, eğitimli, sağlıklı birer birey<br />
olmalarıdır. Aynı zamanda gençlik, Tek Parti’nin<br />
iktidarlarıyla ve onların politikalarıyla<br />
uyum içinde çalışmalı, yeni Cumhuriyet’in<br />
yaşatılmasının en önemli koşulunun, eğitim<br />
yoluyla çağdaşlaşmak olduğunu bilmeliydi.<br />
Gençler, Kemalist ilke ve devrimlere, millî<br />
değerlere bağlı birer Cumhuriyet yurttaşı<br />
olarak eğitilmeliydiler. 5 Bu bağlamda;<br />
gençliğin sağlıklı ve eğitimli olması için parti<br />
politikalarıyla uyumlu bir şekilde atılan<br />
her türlü örgütlü adım, dönemin yönetim<br />
kademesi tarafından desteklenmiştir.<br />
Gençliğin İnşasında Dil,<br />
Sanat, Spor<br />
Kimlik inşasında ayrı bir yer tutan dil, millet<br />
kurgusunda, ortak kimliğin ve ‘biz’lik<br />
bilincinin temel bir göstergesidir. İnkılâplar<br />
sırasında en büyük önem verilenlerden biri<br />
olan alfabe değişikliği ve dil devrimi Türkçeyi<br />
yabancı dillerin boyunduruğundan kurtararak<br />
kendi benliğine ulaştırma hareketi olarak<br />
düşünülmüştü. 1928’e kadar süren önemli<br />
dil tartışmalarının birisi Latin alfabesinin<br />
kabul edilmesiydi. Ulusal bir seferberlik<br />
başlatılmak suretiyle halkın yeni alfabeye hızlı<br />
bir şekilde uyum sağlamasına çalışılmıştı. Bu<br />
çalışmalardan sonra Türkçe sözlüğe duyulan<br />
5<br />
Taner Bulut, Cumhuriyet’in Bir Gençlik Projesi<br />
Olarak Kızılay Kampları (1936 – 1950), ÇTTAD,<br />
VI/14, (2007/Bahar), s.125<br />
ihtiyaç fazlasıyla artmıştı. Hazırlanacak olan<br />
sözlükte; kelime hazinesinin ortaya konulması,<br />
dilin sınırlarının çizilmesi ve yabancı kelimelerin<br />
yerine aynı anlamları ifade edecek olan<br />
Türkçe karşılıklarının bulunması hususlarına<br />
özel itina gösterilmesi istenmiştir. 6 Mustafa<br />
Kemal Paşa’nın direktifleriyle Türk Dili Tetkik<br />
Cemiyeti 12 Temmuz 1932’de kurulmuştur.<br />
Bütün bu çabalar kültür milliyetçiliğinin bir<br />
yansıması olarak Türkçede sadeleşmeyi ve<br />
Türk’e özgü dil kullanmayı hedeflemişti.<br />
Cumhuriyet, gençliğin eğitimi ve rejimin istediği<br />
gençlik modeline dönüşmesi için sanatı<br />
da bir eğitim aracı olarak kullanmıştır. Batılı<br />
anlamdaki resim, tiyatro, heykel, mimari,<br />
müzik, edebiyat ve sinema gibi sanatların<br />
Türkiye’de yerleşmesi, halk tarafından tanınıp<br />
benimsenmesi, bu sanat dallarındaki eğitim<br />
olanaklarının artırılması, sanat eserlerinin<br />
kamusal alandaki görünürlüklerinin artırılması<br />
ve ülkedeki sanat ortamının dünya sanat<br />
çevreleriyle daha fazla etkileşime girmesinin<br />
sağlanması açılarından başarılı olmuş; fakat<br />
uluslararası alanda ses getirecek kadar<br />
önemli “yüksek sanat eserleri”nin üretilmesini<br />
sağlayamamıştır. 7<br />
Spor, Türkiye Cumhuriyeti devleti için artık<br />
sağlıklı, disiplinli ve vatansever vatandaşlar<br />
yetiştirme ve uluslararası arenada ulusal<br />
birliği ve varlığı sembolleştirme işlevleri<br />
gören etkin faaliyetlerin bir alanı olmuştur.<br />
Kurucu seçkinlerin öncelikli beklentileri, spor<br />
yoluyla vücutça sağlam ve ahlaklı bir neslin<br />
yetiştirilmesidir.<br />
Sporun ulus-devletin toplumsal alanı haline<br />
gelişi ve Türkiye’de çağdaşlaşma/asrileşme<br />
adı altında yaşanan büyük dönüşümün<br />
etkisiyle yeni rejim örgün eğitimde ruhun<br />
eğitimi için bedeni disiplin altına almak adına<br />
spor faaliyetlerini kapsayan programlar<br />
uygulamaya koymuştur. Spor alanı kurumsal<br />
olarak geliştirilememiş, bireylerin gündelik<br />
yaşamının bir parçası kılınamamış, yeni rejimin<br />
öngördüğü kimlik oluşumu için yeterli<br />
seviyede kullanılamamıştır. 8<br />
6<br />
Kasım Doğan, Cumhuriyet Dönemi Kimlik İnşası,<br />
Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,<br />
Doktora Tezi Sakarya, 2008, s. 220<br />
7<br />
Yalçın Lüleci, İktidar ve Sanat (1923-1950), İstanbul<br />
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,<br />
Doktora Tezi, İstanbul, 2013, s. 486<br />
8<br />
Betül Yarar, Osmanlı’dan Cumhuriyete Geçiş Süreci<br />
ve Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiyesi’nde<br />
12<br />
Eylül-2015 / Sayı: 12
Change language