WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

81
dobrem wspólnym wszystkich obywateli (por. wstęp do Konstytucji). Orzekanie
przez sędziów konstytucyjnych o normatywnych podstawach działania państwa i ich
zgodności z normami konstytucyjnymi powinno być szczególnie chronione
przed ewentualnymi reperkusjami niezadowolonych z orzeczeń polityków. Dotyczy to też
okresu po zakończeniu sprawowania urzędu, w którym wobec sędziów Trybunału mogłyby
być wszczynane postępowania represyjne będące formą szykany bądź odwetu za podjęte
w przeszłości rozstrzygnięcia. Orzekając w Trybunale, sędzia ma świadomość, że jest
chroniony immunitetem również w okresie po zakończeniu kadencji, a co za tym idzie,
nie musi obawiać się podejmowania - w okresie zajmowania stanowiska - rozstrzygnięć,
które dla władzy mogą być niewygodne lub spotykać się z krytyką. Jest to o tyle konieczne
w odniesieniu do sędziów TK, gdyż - w odróżnieniu od sędziów orzekających w sądachsprawują
urząd nie do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego, ale do zakończenia kadencji.
Kadencja jest przy tym stosunkowo krótka w perspektywie przeciętnego
czasu
pozostawania osoby w okresie aktywności zawodowej, a więc ewentualne szykany mogą
być szczególnie dotkliwe.
Immunitet sędziego Trybunału ma charakter formalny. Art. 196 Konstytucji
nie uchyla bezprawności bądź karalności czynu zabronionego, lecz dotyczy wyłącznie sfery
procesowej, warunkując dopuszczalność wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego
wobec sędziego od uzyskania zgody Trybunału. Ustrojodawca nie zdecydował się
na przyznanie sędziom immunitetu materialnego, czyli wyłącznie karalności
określonych
czynów, na wzór immunitetu przysługującego
posłom i senatorom (zob. art. l 05 ust. l
Konstytucji). Immunitet sędziego Trybunału ma równocześnie charakter względny,
Trybunał
bowiem - na warunkach sprecyzowanych w art. 24-27 ustawy o TK- może
wyrazić zgodę na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej lub pozbawienie
wolności. Nie znajduje zatem w tym kontekście uzasadnienia stanowisko wnioskodawcy,
jakoby immunitet sędziego Trybunału wyłączył w sposób bezwarunkowy i trwały
możliwość pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej.
Udzielenie ochrony immunitetowej sędziemu Trybunału w stanie spoczynku
wiąże się z koniecznością przestrzegania przez niego ograniczeń związanych z byciem
sędzią TK, które ustanawia art. 195 ust. 3 Konstytucji (zob. art. 23 w związku z art. 42
ust. l i 2 ustawy o TK). Zabezpieczeniem ich przestrzegania jest możliwość pociągnięcia
sędziego Trybunału w stanie spoczynku do odpowiedzialności dyscyplinamej mogącej